KiCoZo De Levensboom Kennisinstituut Complementaire Zorg Complementaire Zorg en belastende symptomen in de stervensfase Landelijk Congres Palliatieve Zorg voor mensen met Dementie of een Verstandelijke Beperking 22 september 2014 KiCoZo Kennisinstituut Complementaire Zorg De Levensboom KiCoZo CZ – Complementaire Zorg “Totale zorg is zorg naar lichaam, geest en ziel en gericht op het helen van de mens. Binnen dit geheel noemen wij de Complementaire Zorg die interventies in het zorgproces die uitgaan van het zelfhelend vermogen van de patiënt en die dit vermogen stimuleren, ondersteunen en activeren. Complementaire Zorg besteedt op deze wijze aandacht aan de fysieke, emotionele, mentale, sociale en spirituele behoefte van de patiënt waardoor deze een staat van welbevinden kan bereiken en in stand houden” Drs. Astrid Noorden, Master of Science in Nursing, 1993 Landelijk Congres Palliatieve Zorg voor mensen met Dementie of een Verstandelijke Beperking 22 september 2014 KiCoZo CZ in de palliatieve fase ü Optimaliserend en ondersteunend van de standaard zorg ü Kwaliteit van leven én sterven ü Aansluitend op de IKNL richtlijnen ü Holistisch mensbeeld: aandacht voor -> fysieke -> emotionele -> mentale -> sociale en -> spirituele behoeften “Zorg voor de hele mens in al zijn facetten; Gebruik makend van alle zorgvormen; Inclusief complementaire en alternatieve zorg; Best practise, veilig, evidence en/of experience based; Verleend door vakkundige en vakbekwame zorgverleners; Meer op de patiënt gefocust dan op de diagnose; Eerder Care dan Cure; Gericht op optimaal welbevinden, op kwaliteit van leven en kwaliteit van sterven.” Madeleine Knapp Hayes-Wellhüner, 2010 KiCoZo Kennisinstituut Complementaire Zorg De Levensboom van ieder mens Landelijk Congres Palliatieve Zorg voor mensen met Dementie of een Verstandelijke Beperking 22 september 2014 KiCoZo Kennisinstituut Complementaire Zorg Criteria voor keuze van interventies: De stervensfase: § Is de interventie (bewezen) effectief en/of bij juist inzetten veilig? § Kan de interventie uitgevoerd worden door een bekwame zorgverlener? § Bevordert de interventie het welzijn zodanig dat dit opweegt tegen eventuele neveneffecten? § Hebben comfort en welbevinden van de patiënt de hoogste prioriteit? § § § § § § § § § Landelijk Congres Palliatieve Zorg voor mensen met Dementie of een Verstandelijke Beperking 22 september 2014 De Levensboom Kennisinstituut Complementaire Zorg Totale zorg = Integrative Care (IC) Landelijk Congres Palliatieve Zorg voor mensen met Dementie of een Verstandelijke Beperking 22 september 2014 De Levensboom Kennisinstituut Complementaire Zorg De Levensboom Niet/nauwelijks eten/drinken Ernstige zwakte en vermoeidheid Verminderde urineproductie Snelle zwakke pols Koude/blauwe extremiteiten, huidverkleuring Spitse neus Verminderd/afwezig bewustzijn Hoorbare ademhaling / reutelen Cheyne-stokes-ademhaling Landelijk Congres Palliatieve Zorg voor mensen met Dementie of een Verstandelijke Beperking 22 september 2014 1 KiCoZo Kennisinstituut Complementaire Zorg De Levensboom § Aromazorg – inhalatie/verdamping, inwrijven § Aanraking – inwrijving, hand vasthouden (mede cultureel bepaald) § Therapeutic Touch®, c.q. energetische zorg § Bidden, mediteren § Muziek Landelijk Congres Palliatieve Zorg voor mensen met Dementie of een Verstandelijke Beperking 22 september 2014 Kennisinstituut Complementaire Zorg De Levensboom De Levensboom § Pijn (ondersteunt ook hen die liever geen (ophoging van) medicatie willen § Dyspneu § Terminaal delier § Reutelen § Misselijkheid/braken § Epileptische insulten (ook na saneren antiepileptica) § Angsten § Zorg voor ambiance Landelijk Congres Palliatieve Zorg voor mensen met Dementie of een Verstandelijke Beperking 22 september 2014 KiCoZo Kennisinstituut Complementaire Zorg De Levensboom Geuren Aromazorg - Kennisinstituut Complementaire Zorg (Aromatische) aanvullende zorg bij: CZ & finale bijsturing: KiCoZo KiCoZo - essentiële oliën plantaardige basisstoffen inwrijven of inmasseren in baden of kompressen verdampen of inhaleren bij ontspanningsoefeningen Landelijk Congres Palliatieve Zorg voor mensen met Dementie of een Verstandelijke Beperking 22 september 2014 KiCoZo Kennisinstituut Complementaire Zorg De Levensboom Toepassingen aromazorg in de stervensfase: - neutrale vette plantenolie (carrier) - neutrale crème, bodylotion (carrier) - tissue, open Arominhaler® - verdampers Landelijk Congres Palliatieve Zorg voor mensen met Dementie of een Verstandelijke Beperking 22 september 2014 raken je beroeren je emoties roepen herinneringen op wakkeren instincten aan kunnen gerust stellen kalmeren of stimuleren kunnen ook verstorend zijn Landelijk Congres Palliatieve Zorg voor mensen met Dementie of een Verstandelijke Beperking 22 september 2014 KiCoZo Kennisinstituut Complementaire Zorg De Levensboom Pijn in de stervensfase: § Ontspannende oliën ter verdamping/inhalatie, zoals: olibanum CO2, berglavendels, neroli, kamille, nardus, scharlei. § Indien (nog) mogelijk/wenselijk ook op carrier mengen en inwrijven. § Afleiding als muziek, zachtjes zingen/neuriën § Energetische zorg – Aangepaste vorm van Therapeutic Touch® § Gebed, meditatie, verhaal Landelijk Congres Palliatieve Zorg voor mensen met Dementie of een Verstandelijke Beperking 22 september 2014 2 KiCoZo Kennisinstituut Complementaire Zorg De Levensboom KiCoZo Kennisinstituut Complementaire Zorg De Levensboom Dyspneu in de stervensfase: Delier in de stervensfase: § Sterk ontspannende en ademhaling ondersteunende oliën ter inhalatie, zoals: olibanum CO2, grove den, zoete marjolein, mirte, berglavendels, neroli, petitgrain, bergamot. § Kan ook via NaCl/water worden toegediend § Pas op bij toediening zuurstof icm etherische olie § Afleiding als muziek, zachtjes zingen/neuriën § Gebed, meditatie, verhaal § Aangepaste vorm van Therapeutic Touch® § Heldere en toch kalmerende, structuur biedende oliën ter verdamping/inhalatie, zoals: grove den, mirte, berglavendels, bergamot, pepermunt – eventueel scharlei. § Rust, stilte, overprikkeling vermijden § Maar ook zachte laag ritmische klanken § Aangepaste vorm van Therapeutic Touch® Landelijk Congres Palliatieve Zorg voor mensen met Dementie of een Verstandelijke Beperking 22 september 2014 KiCoZo Kennisinstituut Complementaire Zorg De Levensboom § Goede voorlichting over hoe en waarom voor naasten! § Slijm oplossende en zacht geurende oliën zoals: mirte, grove den. § Let op: alleen wanneer goede drainage plaats kan hebben! Landelijk Congres Palliatieve Zorg voor mensen met Dementie of een Verstandelijke Beperking 22 september 2014 Kennisinstituut Complementaire Zorg KiCoZo Kennisinstituut Complementaire Zorg De Levensboom Misselijkheid in de stervensfase: Reutelen in de stervensfase: KiCoZo Landelijk Congres Palliatieve Zorg voor mensen met Dementie of een Verstandelijke Beperking 22 september 2014 De Levensboom § Verfrissende, braakcentrum kalmerende oliën ter verdamping/inhalatie, zoals: gember CO2, berglavendels, citroen, pepermunt – - bij ernstige misselijkheid ook vleugje nardus. § Frisse lucht § Overprikkeling vermijden § Aangepaste vorm van Therapeutic Touch® Landelijk Congres Palliatieve Zorg voor mensen met Dementie of een Verstandelijke Beperking 22 september 2014 KiCoZo Kennisinstituut Complementaire Zorg De Levensboom Angsten in de stervensfase: Epilepsie in de stervensfase: § Sterk rustgevende en CZS kalmerende oliën zoals nardus (hoofdmiddel), lemongrass (hoofdmiddel), olibanum CO2, berglavendels. § Ter inhalatie. Landelijk Congres Palliatieve Zorg voor mensen met Dementie of een Verstandelijke Beperking 22 september 2014 § Sterk rustgevende en angstremmende oliën zoals neroli, bergamot, scharlei, nardus. § Ultrazachte handmassage § Ambiance aanpassen § Ondersteuning gewenste rituelen mbt cultuur/religie § Overprikkeling en verdere agitatie vermijden § Afleiding als muziek, zachtjes zingen/neuriën § Energetische zorg – Aangepaste vorm van Therapeutic Touch® § Gebed, meditatie, verhaal Landelijk Congres Palliatieve Zorg voor mensen met Dementie of een Verstandelijke Beperking 22 september 2014 3 KiCoZo Kennisinstituut Complementaire Zorg De Levensboom Ambiance verbetering in de stervensfase: § Onaangename geuren zo veel mogelijk wegnemen (Neutralscent® bijvoorbeeld) § Elke als prettig ervaren geur(combinatie) voor patiënt (!) en naasten § Subtiel werken, in proportie (overprikkeling ligt op de loer) Landelijk Congres Palliatieve Zorg voor mensen met Dementie of een Verstandelijke Beperking 22 september 2014 KiCoZo Kennisinstituut Complementaire Zorg KiCoZo Kennisinstituut Complementaire Zorg De Levensboom ? zijn er vragen Landelijk Congres Palliatieve Zorg voor mensen met Dementie of een Verstandelijke Beperking 22 september 2014 De Levensboom Bedankt voor uw aandacht Landelijk Congres Palliatieve Zorg voor mensen met Dementie of een Verstandelijke Beperking 22 september 2014 4
© Copyright 2025 ExpyDoc
