www.vanjole.com In de stoel Evert van Dronkelaar directeur Even Kijken Actie Industrieel Museum Barometer Zeeland scoort:6,6 13 Special Horeca <drukwerk> <communicatie-advies> <websites> <logo’s> <vormgeving> <online publicaties> <redactie> www.pietersmedia.nl tel. 0117 - 377170 | Groede/Goes Zeeland 14e jaargang - nr. 03- 15 maart Op zoek naar sponsors 2/3 2 Tennis topsport en sponsoring Column Zomer Zo, de zomer is begonnen. Voor mij tenminste. Voor het eerst dit jaar heb ik voet gezet op de Zeeuwse stranden. En wel die van Domburg, Zoutelande, Dishoek en Vlissingen. Half zuid Nederland had een week vakantie, dus vond ik dat ik wel een weekendje zee verdiend had. Prettige bijkomstigheid was dat het bijna twintig graden was. En ik had een mooie smoes: we hebben deze maand een special over de horeca. Dan moet ik toch controleren of alles wat die horecamensen te vertellen hebben, echt klopt. Nou, het klopt. Ik klaag niet. Vriendelijk en vooral eerlijk personeel, dat ondanks de drukte de tijd nam om die vriendelijke oude man die hier al jaren komt, uitgebreid te woord te staan. Toen ik op een overvol terras iets te eten wilde bestellen, zei een aardige serveerster dat het wel een half uur kon duren vanwege de drukte. Niet erg toch? Want het biertje was er binnen een minuut. Ik ben aan een jubileumjaar begonnen. Want het is deze zomer precies zestig jaar geleden dat ik voor het eerst vakantie vierde in Zoutelande. Ik was vier. Met een groot gezelschap (naast mijn eigen ouders en zus zo’n stuk of tien neven en Angelique van der Meet: ‘Tennis kost meer dan het opbrengt.’ Topsport kost nichten en twee ooms en tantes) zaten we daar in een tot een stacaravan omgebouwde verhuiswagen. Bij boer Stroo. Daarheen gereden door een chauffeur met de toepasselijke naam Frans Langeweg. Sinds mijn vierde ben ik ieder jaar terug geweest. In het begin eens per jaar, maar de laatste tien jaar wel een keer in de twee weken. Zomer of winter, het maakt mij niet uit. Tot voor kort had ik een foto van het centrum van Zoutelande als achtergrond op mijn pc. Die is intussen vervangen door een foto van mijn kleinkinderen. Die ik op hun beurt volgend jaar weer meeneem naar Zoutelande. Zodat ook zij makkelijk hun zestig jarig jubileum kunnen halen. En zo is de cirkel dan weer rond. Lesley Kerkhove (22) uit Zierikzee en Angelique van der Meet (23) uit ‘s- Heer Abtskerke. Twee nuchtere Zeeuwse meiden die behoren tot de nationale tennistop. Allebei hebben ze dezelfde ambitie: doorstoten tot de top vijftig van de wereld. Maar dat kost veel geld. Kerkhove en Van der Meet zijn dan ook constant op zoek naar sponsors die hun droom helpen waar te maken. Tekst: Henk van de Voorde Foto’s: Dirk-Jan Gjeltema en Aad Meijer Ron Gregoor FOTO VOORPAGINA: Lesley Kerkhove, toptennisster op zoek naar sponsors. Foto: Dirk-Jan Gjeltema. Colofon Kerkhove en Van der Meet zijn succesvol. Tijdens het laatste Challenger deOndernemer is een uitgave van Wegener Media deOndernemer heeft een bereik van 175.600 lezers UITGEVER: Erik van Gruijthuijsen VORMGEVING: Angela van Eck ADRESGEGEVENS: Postbus 91 4330 VB Middelburg E: [email protected] T:advertenties: 088-0139997 ZIERIKZEE -De weg naar de absolute top is grillig, zwaar en kost handenvol geld. Successen tijdens de internationale toernooien (Challengers) zijn broodnodig. Hoe hoger de klassering op de wereldranglijst, hoe groter de interesse van het bedrijfsleven met betrekking tot sponsoractiviteiten. REDACTIE: Ron Gregoor T: 088-0137114 in het Engelse Preston won Kerkhove in het 25.000 dollartoernooi vier wedstrijden op rij en strandde in de kwartfinale. Van der Meet zegevierde drie keer in successie en moest in de tweede ronde van het hoofdtoernooi bij een 5-2-achterstand in de eerste set opgeven (vanwege een onwillige borstspier). Kerkhove en Van der Meet, respectievelijk de nummer 240 en 350 op de wereldranglijst, zijn bezig aan een internationale opmars. Daarvoor moeten ze de hele wereld over reizen en dat kost geld. Zoveel, dat dit niet terug te verdienen is met het prijzengeld. Lesley Kerkhove wordt in haar carrière begeleid door haar ouders Robin en Carina en trainers Niels Stemerdink, Erik Brummer en Hans Kroon. Op het gebied van materiaal wordt ze ondersteund door kledingsponsor Lotto en racketsponsor Wilson.,,De speelsters uit de top honderd nemen allemaal hun privétrainer mee naar de internationale toernooien. Op topniveau is het belangrijk dat speler en coach elkaar heel goed begrijpen. Helaas kan ik het me financieel niet veroorloven dat Niels wekelijks met mij meereist naar de internationale toernooien.“ Datzelfde geldt voor Angelique van der Meet, nummer 350 op de WTA ranking. “Mijn profcarrière kost nog altijd meer kost dan hij oplevert.” Net als de meeste Nederlandse topspeelsters heeft ook zij een kledingen racketsponsor en heeft ook zij haar technische ‘staf’. De Zuid-Bevelandse, die in Roosendaal woont, is daardoor mede aangewezen op sponsorgelden. Van der Meet en Kerkhove hebben hun hoop gevestigd op het bedrijfsleven. Extra financiële ondersteuning vanuit Zeeland of daarbuiten is keihard nodig. Anders is de kans dat ze hun dromen waar kunnen maken niet zo heel groot. TTA In 2009, bij de start van haar profcarrière, is Top Tennis Angelique (TTA) opgericht om de belangen van Angelique van der Meet als professioneel tennisspeelster te behartigen. PERSOONLIJK WIE: Angelique van der Meet COMMERCIE: Ivo van der Velde WTA RANKING: 350 Marcel Schreur salescoördinatie GEBOREN: 20 februari 1991 UITSPRAAK: tennis kost meer dan het oplevert WEBSITE: www.deondernemer-pzc.nl PROF SINDS: 2009 3 ZATERDAG 15 MAART 2014 BRASSERIE D’ANVERS: DE REALITEIT NA EEN HEFTIGE GEBEURTENIS D eze keer geen DRV- adviseur aan het woord, maar een Zeeuwse ondernemer zélf. Twee welteverstaan: Jeannet Hillebrand en Isabelle K naepen van Brasserie d’A nvers in Goes. Belgisch genieten B e i d e n h e b b e n a l j a re n l a n g e r v a r i n g i n d e N e d e r l a n d s e e n B e l gi s c h e h o re c a a l s ze i n 2 0 0 6 s a m e n m e t h u n to e n m a l i g co m p a gn o n B r a s s e r i e d ’A nve r s o p s t a r te n . H u n p a s s i e : m e n s e n l a te n g e n i e te n v a n e e n s t u k j e B e l gi s c h e c u l t u u r, g e ze l l i g h e i d e n n a t u u r l i j k l e k k e r e te n . De brasserie in het historische pand aan de Magdalenastraat groeide in d e j a re n e r n a u i t to t e e n b e gr i p i n d e b i n n e n s t a d. I s a b e l l e l e g t u i t : “ w i j w i l d e n gra a g h e t B e l gi s c h e ‘p u re genieten’ neer ze tte n i n G o e s e n e e n t re f p l e k c re ë re n vo o r e e n b re e d p u b l i e k .” Lesley Kerkhove: ‘Altijd op zoek naar sponsors.’ heel veel geld PERSOONLIJK WIE: Lesley Kerkhove RANKING: 240 GEBOREN: 14 november 1991 INTERESSE:: shoppen en muziek TENNIST: vanaf 4 jaar TTA houdt zich naast sponsorcontracten en de financiële zaken onder andere ook bezig met het management en tennisclinics. Dat heeft een aantal sponsors opgeleverd. Angelique van der Meet speelt competitie in Nederland (Lobbelaer in Zevenbergen) en in de Duitse Bundesliga bij Damen uit Essen. “Ik ben al een jaar of vijf fulltime tennisspeelster. Dat bevalt me goed, anders was ik er wel mee gestopt. Ik heb de afgelopen toernooien van Nottingham en Preston vrij goed gespeeld. Het gaat al jaren met ups en downs, maar over het algemeen is er een stijgende lijn. Op tactisch vlak is er nog wel wat te halen, zoals het lezen van de zwakke plekken van de tegenstanders”, aldus Angelique van der Meet, die ruim een jaar geleden met succes haar debuut maakte in het Fed Cup team. Sponsorplan Lesley Kerkhove heeft samen met haar ouders een sponsorplan opge- steld. Door een drietal sponsorpakketten aan te bieden, zoekt Kerkhove actief het bedrijfsleven op. ,,Natuurlijk is er voor de sponsors ‘een return of investment’, want voor wat hoort wat.” De drie sponsorpakketten voorzien in diverse promotieactiviteiten voor bedrijven zoals reclame op de tennisoutfit van Lesley, een door haar te verzorgen privéclinic, bedrijfsbezoeken en dergelijke. voort, gevolgd door competitie in Duitsland in de Bundesliga bij Regensburg, vlakbij München. De competitie betekent een financiële compensatie voor de vele reis- en verblijfkosten die gemoeid zijn met de internationale toernooien. www.lesleykerkhove.nl www.angeliquevandermeet.com Inmiddels bivakkeert Lesley Kerkhove rond plaats 240 van de Women Tennis Association (WTA). ,,Mijn eerste doel is de top honderd van de wereld te bereiken, om me daarna te richten op de top vijftig. Hier heb ik alles voor over. “ De speelster uit Schouwen-Duiveland, die in 2011 zowel Nederlands indoor als outdoor kampioene werd, heeft begin 2014 haar debuut gemaakt in het Nederlandse Fed Cup team. In het voorjaar speelt Kerkhove competitie in de eredivisie bij Zand- Ze e r g ro t e b ra n d D e z a k e n ve r l i e p e n vo o r s p o e d i g, to t wo e n s d a g 1 1 s e p te m b e r 2 0 1 3 . I n d e n a c h t v a n d i n s d a g o p wo e n s d a g o n t s to n d n a m e l i j k e e n b r a n d i n h e t n a a s tg e l e g e n p a n d. D e ze b r a n d l e e k o n d e r co n t ro l e, to td a t o o k ro o k o n t w i k k e l i n g o n t s to n d i n d e d a k co n s t r u c t i e v a n d ’A nve r s. I n d e u re n e r n a o n t s to n d i n d e b r a s s e r i e e e n ze e r gro te b r a n d, d i e u i te i n d e l i j k h e t h e l e p a n d ve r wo e s t te. Vo o r J e a n n e t e n I s a b e l l e e e n e n o r m h e f t i g e g e b e u r te n i s e n e e n h a rd e re a l i te i t . “J e z i e t a l l e s w a a r j e zo k e i h a rd vo o r g e we r k t h e b t vo o r j e o g e n ve rd w i j n e n e n j e k u n t n i e t s d o e n . D a t i s n a t u u r l i j k ve r s c h r i k k e l i j k .” H o e d a n ve rd e r ? D e s o n d a n k s z i j n ze m e te e n a a n d e s l a g g e g a a n o m zo s n e l m o g e l i j k z a k e n te re g e l e n . “J e m o e t n a t u u r l i j k ve rd e r, a l l e e n n a zo’n g e b e u r te n i s we e t j e e c h t n i e t m e te e n w a a r j e m o e t b e gi n n e n . G e l u k k i g k re g e n we ve e l s te u n v a n m e n s e n o m o n s h e e n , te k e n i n g e n e n k a a r t j e s v a n g e z i n n e n m e t k i n d e re n d i e v a a k b i j o n s k wa m e n . D a t w a s e rg f i j n .” I s a b e l l e : “ z a k e l i j k g e z i e n zo e k j e o p zo’n m o m e n t i e m a n d d i e j e k u n t ve r t ro u we n e n d i e j e o p we g k a n h e l p e n . M a rco U te r m a r k , o n ze a d v i s e u r b i j D R V, i s g e l u k k i g m e te e n g e k o m e n . H i j h e e f t o n s e e r s t i n co n t a c t g e b r a c h t m e t e e n g o e d e ve r ze k e r i n g s e x p e r t . Ve r vo l g e n s i s h i j m e t o n s a a n t a fe l g a a n z i t te n . A l l e s m o e t g e a n a l ys e e rd wo rd e n , v a n d e i nve s te r i n g e n d i e j e h e b t g e d a a n to t j e h e l e i n b o e d e l, j e p e r s o n e e l s k o s te n , e c h t a l l e s. H e t i s e n o r m f i j n d a t i e m a n d d a n r u s t vo o r j e k a n c re ë re n , j e vo o r z i e t v a n d e s t u k k e n d i e j e n o d i g h e b t e n j e h e l p t d e l o p e n d e z a k e n te re g e l e n . Ve r vo l g e n s z i j n we i n g e s p re k g e g a a n m e t e e n a rc h i te c t e n e e n a a n n e m e r d i e o n s h e l p e n m e t d e we d e ro p b o u w v a n h e t p a n d. D i t i n e e n g o e d e ve r s t a n d h o u d i n g m e t d e gemeente.” J e z a ke n g o e d g e re g e l d h e b b e n i s e s s e nt i e e l De komende periode zijn Isabelle en Jeannet dan ook e rg d r u k m e t d e we d e ro p b o u w. “ We k r i j g e n n o g a l t i j d ve e l v r a g e n ove r d e b r a n d, m a a r w i j z i j n n u vo o r a l b e z i g m e t o p n i e u w o p e n g a a n .” Wat ze e rg b e l a n gr i j k v i n d e n o m m e e te g e ve n a a n a n d e re o n d e r n e m e r s, i s h o e b e l a n gr i j k h e t i s o m j e f i n a n c i ë l e h u i s h o u d i n g g o e d o p o rd e te h e b b e n . “ M e n s e n d e n k e n ‘d a t ove r k o m t m i j n i e t ’, m a a r a l s h e t j e wé l ove r k o m t – e n w i j we te n n u w a t da t i n d e p r a k ti j k i n h ou d t - d a n h e b je ee n n o g gro te r p ro b l e e m a l s j e j e f i n a n c i ë l e z a k e n n i e t g o e d g e re g e l d h e b t . H e t k a n d a n ze l fs zo z i j n d a t j e h e l e m a a l n i e t o p n i e u w k u n t o p b o u we n . O o k to e n e r n o g n i e t s a a n d e h a n d w a s, b l e e f o n ze a cco u n t a n t k r i t i s c h e n c h e c k te n we s a m e n re g e l m a t i g o f d e f i n a n c i ë l e h u i s h o u d in g n o g u p - to - da te w a s.” J e a n n e t s l u i t a f : “d i t j a a r z u l l e n we i n i e d e r g e v a l e e n prachtig nieuw pand openen waar opnieuw Brasserie d ’A nve r s te v i n d e n i s e n d e ze l fd e s fe e r e n g e ze l l i g h e i d. We g e b r u i k e n vo o r d e o p b o u w o o k h i s to r i s c h e a rc h i e f fo to’s v a n h e t p a n d. Ve e l e l e m e n te n b l i j ve n zo a l s h e t w a s, m a a r we h e b b e n n u we l d e k a n s o m s o m m i g e d i n g e n n o g b e te r i n te d e l e n . Zo k o m t d e k e u k e n s t r a k s b i j vo o r b e e l d o p d e b e g a n e gro n d.” Een duidelijke zaak voor ondernemers Dam 37, Middelburg | 0118 629155 www.notaris-vandongen.nl DRV Accountants & Adviseurs is met een team van 420 medewerkers en 11 vestigingen in Zuidwest-Nederland een inspiratiebron voor nuchtere ondernemers. 4 5 ZATERDAG 15 MAART 2014 Actie historisch erfgoed Visitekaartje van het bedrijfsleven Na een aanloop van enkele jaren gaat dit voorjaar het Industrieel Museum Zeeland open. Het museum -gevestigd in het historisch erfgoed van een voormalig suikerentrepot in Sas van Gent- moet uitgroeien tot een multifunctionele ontmoetingsplaats, hét visitekaartje van bedrijvig Zeeland. De Stichting Industrieel Museum Zeeland mikt op drie doelgroepen: zakelijk, educatief en toeristisch. Minstens 8000 bezoekers in het eerste jaar, verwacht voorzitter Frans van den Hemel. Daarna meer. Een verhaal over verleden, heden en toekomst. Tekst: Peter Oggel Foto: Mark Neelemans SAS VAN GENT - Bij honderden bedrijven in heel Zeeland valt deze weken een enveloppe in de bus van de Stichting Industrieel Museum Zeeland. Inhoud: een brochure met een begeleidend briefje waarin het vriendelijke doch dringende verzoek om een financiële bijdrage. Voorzitter Frans van den Hemel van de Stichting Industrieel Museum Zeeland draait er niet omheen. Er is geld nodig. Voor de totstandkoming van het museum hebben de gemeente Terneuzen en de provincie Zeeland opgeteld een kleine twee miljoen opgehoest, hebben een tiental Zeeuws-Vlaamse bedrijven in geld of natura inmiddels een bijdrage geleverd, maar dat laat onverlet dat er voor de inrichting en exploitatie meer nodig is. Ruim zeven ton is begroot en dat bedrag, legt Van den Hemel uit, zal vooral uit sponsoring moeten komen. Het Industrieel museum is dat waard, is de voorzitter overtuigd. Met hart en ziel werken vrijwilligers inmiddels al enkele jaren aan de totstandkoming van het ‘huis van de Zeeuwse industrie’. Inmiddels heeft de Stichting al wat toezeggingen binnen. Van de gemeente Terneuzen opnieuw, van de Rabobanken in Zeeuws-Vlaanderen, van het Prins Bernhard Cultuurfonds. Frans van den Hemel: ‘We verwachten toch minstens 8000 bezoekers in het eerste jaar.’ Er wordt gewerkt aan subsidieaanvragen bij een aantal andere fondsen, VSB en Mondriaan onder meer. En vanzelfsprekend liggen er wat lijntjes naar de grote industrieën in Zeeland. Maar elke donatie is welkom. Er is geld nodig, herhaalt Van den Hemel, in het dagelijks leven commercieel directeur bij aannemingsbedrijf Leenhouts in Oostburg. Aan de vooravond van de opening van het Industrieel Museum Zeeland klinkt dat wat triviaal, maar Van den Hemel zegt zoals het is. En eigenlijk vindt hij ondersteuning vanuit het bedrijfsleven niet meer dan logisch. Want: in de grandeur van industrieel erfgoed vertegenwoordigt het museum straks de gezamenlijke Zeeuwse handel en nijverheid, van groot tot klein. En dus zijn er diverse sponsorpakketten ontwik- Unieke producten uit Zeeland Zeeland: zon, zee, strand. Het is amper voor te stellen, maar bijna twee eeuwen geleden vormde Zeeland, Zeeuws-Vlaanderen meer precies, de aanzet tot de industrialisatie in Nederland. Dankzij de aanleg van het kanaal tussen Gent en Terneuzen (1827) en dankzij de vooruitziende blik van vooral buitenlandse investeerders, die de ligging aan diep vaarwater (Westerschelde) economisch wilden uitbuiten. In bijna 200 jaar is de Kanaalzone tussen Gent en Terneuzen uitgegroeid tot een vrijwel aangesloten geïndustrialiseerde zone met werkgelegenheid voor 100.000 mensen. Andere delen van Zeeland, Sloe en Vlissingen-Oost in het bijzonder, zijn mee geïndustrialiseerd. Zeeland Seaports is na Rotterdam en Amsterdam het derde havengebied van Nederland. Minder bekend is dat Zeeuwse bedrijven voor wereldwijd gebruik produceren. Soms gaat het om unieke producten en onderdelen die alleen op Zeeuwse bodem worden gemaakt. Wie weet dat glas uit Sas van Gent wolkenkrabbers in Dubai dicht en het Kremlin in Moskou? Fruitella en Mentos zijn oorspronkelijk van Zeeuwse origine, evenals de oranje Tompouce. keld, tussen bijdragen van 250 en 5000 euro jaarlijks. Oorsprong Het Industrieel Museum is gevestigd in Sas van Gent, in de negentiende eeuw de oorsprong van de industrialisatie in Nederland. Een lesje geschiedenis: de aanleg van het kanaal Gent-Terneuzen in 1827 lokt ondernemers en investeerders, vooral vanuit het buitenland. Meelfabriek De Walzenmolen vestigt zich als eerste, later komt de suikerindustrie, de Societé Anonyme de Sucrerie Malotaux (1872) en de Eerste Nederlandsche Coöperatieve Beetwortelsuikerfabriek (1899). Begin twintigste eeuw volgden Glasfabriek (1904), stijfselen glucosefabriek CPC (1912), Zuidchemie (1919). En in hun kielzog vestigden zich weverijen en textielfabriekjes. Sas van Gent ademt industriële welvaart. Een eeuw later is de Kanaalzone tussen de havens van Gent en Terneuzen over een lengte van ruim dertig kilometer vrijwel volledig geïndustrialiseerd, met werkgelegenheid voor zowat 100.000 mensen. Een passende entourage voor een huis van de industrie. Dat heeft Sas van Gent dus al eventjes, ondergebracht in een voormalige gemeentelijke werkplaats. Maar niet voor lang meer. Met dank aan oud-wethouder Jaap Bos van Terneuzen werken sinds een handvol jaren vrijwilligers aan de restauratie en inrichting van een voormalig suikerentrepot van de Coöperatieve, bouwjaar 1921. Dat entrepot illustreert de grandeur van industrieel erfgoed. Interactief Een omvangrijke klus, de restauratie, die met een jaartje vertraging even wat langer duurde dan voorzien. De suikersilo was feitelijk niet veel meer dan vier muren en een dak, legt Van den Hemel uit. Dankzij tientallen gedreven vrijwilligers -gepensioneerde vaklui tussen pakweg 65 en 85 jaar oud- is de loods met respect voor het verleden nu omgebouwd tot een modern en interactief museum, met gelegenheid voor ontvangsten, evenementen, educatief en zakelijk gebruik. Van den Hemel schiet welhaast superlatieven tekort om inzet, vakkennis en enthousiasme van de vrijwilligers te prijzen. Inmiddels zijn de contouren van het Industrieel museum Zeeland goed zichtbaar, bijna gereed voor bezoek. Blikvanger is de stoomgedreven generator met Jugendstil-bedieningspaneel uit de voormalige Association Coöperative Zélandaise de Carbonisation (1913) in Sluiskil, in de volksmond beter bekend als de Cokes. Natuurlijk gaat het in een museum over het verleden, maar in Sas van Gent nadrukkelijk ook over het heden en de toekomst. Met een uitgebreide collectie aan machines, motoren , inclusief een proeffabriek en laboratorium. Een fabriekshal met thematische paviljoens: innovatie/research, energie, techniek, distributie, duurzaamheid. De Zeeuwse industrie op een presenteerblaadje, legt Van den Hemel uit. Met pal naast het museum de zogeheten witte villa, locatie voor passende horeca. Want nadrukkelijk is gekozen voor een provinciale aanpak en uitwerking. Zeeland is weliswaar een land van overkanten en een eigen identi- teit voor elk gebiedsdeel. Maar het water vormt de verbindende factor voor een provinciale status, zegt Van den Hemel. Hij vindt dat Zeeland te bescheiden is: Zeeuwse producten vinden hun weg wereldwijd, bedrijven zijn met de unieke toepassingen van internationale allure. Wees daar trots en vertel dat verhaal, vindt de voorzitter. Vandaar ook dat het Industrieel museum zich breed presenteert, in samenwerking met andere musea en bezoekerscentra in Zeeland en Vlaanderen. Vanzelfsprekend moet de toerist de drempel over, maar belangrijker misschien wel zijn de scholen en de bedrijven in het Zeeuwse. Van den Hemel: “Basisscholen en middelbaar onderwijs vormen een belangrijke doelgroep, ook om de belangstelling van scholieren en docenten voor industrie en techniek te vergroten. En de bedrijven, die moeten dit museum gaan zien als een thuis. Een plaats om te netwerken, om te vergaderen. Een evenement te organiseren. De mogelijkheden zijn legio. Kom maar kijken.” 7 SEPTEMBER 2014 GOES Zeeland 6 Hulp voor starters Goed voorbereid op ondernemerspad Ondernemen is in. Vorig jaar telde Nederland ruim 150.000 nieuwe ondernemingen, een stijging met dertien procent ten opzichte van 2012. Met 94 procent van het totaal zijn dat vooral freelancers en zzp’ers. De keerzijde van de medaille is dat de helft van die nieuwe ondernemers binnen vijf jaar weer stopt. Dat kan anders, zeggen Annie de Braal en Joop van Gijs van Go! Zeeuws-Vlaanderen. Een nieuwe Stichting om prille starters goed op ondernemerspad te helpen. Tekst: Peter Oggel Foto: Mark Neelemans TERNEUZEN - Doorzettingsvermogen! En passie ook. Annie de Braal aarzelt geen moment op de vraag naar de belangrijkste eigenschappen van een ondernemer. Ze kent het klappen van de zweep, na een carrière van pakweg 35 jaar als ondernemersadviseur bij de Kamer van Koophandel. De juiste instelling, een gedegen voorbereiding en een goede begeleiding -daar gaat het in kort bestek om voor wie maatschappelijk op eigen benen wil staan en dat ook wil blijven. Sinds 2008, niet toevallig het begin van de economische crisis, wagen steeds meer Nederlanders de stap naar zelfstandigheid. Vorig jaar 150.000, dat zijn er meer dan 400 per dag. Van de beroepsbevolking is inmiddels zowat een op de tien (kleine) zelfstandige, soms als een bewuste keuze, soms als noodzaak. Het is een optimistisch volk, zelfstandigen zonder personeel. Maar lang niet altijd gaat het goed. Volgens onderzoek haakt pakweg dertig procent van alle starters in het eerste jaar alweer af, binnen vijf jaar is zowat de helft verdwenen. Oorzaken zijn onder meer persoonlijke omstandigheden, een ondermaatse start, gebrek aan klanten en onwetendheid. Halve werk Want het starten van een onderneming is een hele klus, weet Annie de Braal uit ervaring. Een goede voorbereiding is spreekwoordelijk het halve werk. En vaak botsen starters op de- zelfde problemen. Tot eind vorig jaar begeleidde ze ondernemers voor de Kamer van Koophandel in Terneuzen, maar na een landelijke reorganisatie doet ze dat vanaf begin 2014 namens Go! Zeeuws-Vlaanderen. Ze is mede-oprichter van deze nieuwe onafhankelijke Stichting, samen met Diewertje Blok en Joop van Gijs. De eerste werkt als bedrijvenadviseur bij Rabobank, de tweede is mobiliteitsadviseur bij uitzender Randstad. Ondernemer , weet waar je aan begint, is de boodschap van Go! Zeeuws-Vlaanderen. Want wie een eigen bedrijf wil starten, stuit met een variant op Willem Elsschot op talloze wetten en praktische bezwaren. Maar die zijn overkomelijk, is de kern van het verhaal van Annie de Braal en Joop van Gijs. Mits de ondernemer in spe zich terdege op zijn toekomst voorbereid. Dat is precies de essentie van Go! -afkorting voor Gezamenlijke Ondernemerslocatie. Jaarlijks telt Zeeuws-Vlaanderen tussen zes- en zevenhonderd starters., de helft is zzp’ er. Het doel van Go! is om starters en prille ondernemers met raad en daad terzijde te staan. Hoe? Met informatie, lijntjes naar ondernemersnetwerken, met workshops en themabijeenkomsten, met (gratis) advies van deskundigen en specialisten. Een notaris, een accountant, een belastingadviseur, een jurist, een marketeer. “We brengen kennis en ervaring samen om ondernemers sterker te maken”, duidt Van Gijs. Er is meer. Go! biedt naast begeleiding ook een werkplek en/of verga- derruimte voor starters tegen een schappelijke vergoeding. ‘Een fysiek platform’, heet dat in jargon om (beginnende) ondernemers met elkaar in contact te brengen en kennis en ervaringen uit te wisselen. Met de start begin dit jaar is Go! zelf ook beginnend ondernemer, met steun overigens van de gemeente Terneuzen. ‘Go! vult het gat op dat is ontstaan na sluiting van de Kamer van Koophandel’, aldus wethouder Pim Broekhuysen bij de opening in februari. Maar de Stichting past ook in het streven van de gemeente om de dienstverlening aan ondernemers te verbeteren. na bedrijfsreorganisaties en ontslagen vooral aan de achterzijde van het proces. Go! functioneert aan het front en dat is heel verfrissend. Zeeuws-Vlaanderen biedt veel potentie. Voor starters zijn er veel meer mogelijkheden dan zij wellicht denken. En een ondernemer moet de intentyie hebben om uit te blinken” Go! begeleidt inmiddels zo’n 25 startende onder- nemers. “Het is een uitdaging om starters om weg te helpen naar een succesvolle toekomst”, zegt Annie de Braal. In haar vorige loopbaan heeft ze een startend ondernemer wel eens afgeraden voor zichzelf te beginnen. Ook dat hoort erbij, vindt ze. Ondernemen gaat ook over onderscheidend vermogen. Want een slimme ondernemer is op zijn toekomst voorbereid. www.gozvl.nl Stevige basis ”Ons doel is om starters een stevige basis te bieden. We streven naar een spilfunctie tussen alle ondernemersnetwerken. Het is nu nog wat pionieren, we beschikken nog over weinig financiële middelen, maar we willen deze Stichting in enkele jaren stevig positioneren als een verbindende schakel tussen nieuwe en bestaande ondernemingen”, zegt Van Gijs. “In mijn werk als mobiliteitsadviseur zit ik Annie de Braal en Joop van Gijs. Secretaresses groeien in zelfvertrouwen Speciaal voor directeuren en managers die hun secretaresse en/of assistente op een originele manier willen bedanken voor hun niet aflatende inzet, houdt Secretaresse by the Sea op Secretaressedag, 17 april 2014 tussen 13.00 en 17.30 uur, een leuke én leerzame training bij Autobedrijf J.W. de Voogd in Vlissingen. Tekst: Loes van der Hoeven VLISSINGEN - Nationale Secretaressedag 2014 staat bij Secretaresse by the Sea in het teken van actief bezig zijn, verzorging en kennis en kennissen opdoen. Secretaresses denken altijd aan anderen, zijn altijd beleeft en staan altijd klaar voor anderen. Maar wat zij zelf willen is óók belangrijk. Zij moeten meer voor zichzelf durven opkomen en vaker ‘nee’ durven zeggen. De programmaonderdelen van deze boeiende middag maken van secretaresses heel krachtige persoonlijkheden. Het programma bestaat uit de workshop ‘Sta je mannetje’ (Groeien en zelfvertrouwen) voor de pauze en een praktijkcase erna. De workshop die in combinatie gaat met een intensieve maar verrassende activiteit, wordt begeleid door Ingrid Geul. Zij is meer dan 25 jaar Leading Lady in het secretaressevak en weet exact wat secretaresses doormaken op de werkvloer en met welke onderne- mende stappen zij hun mannetje kunnen staan in een voor hen moeilijke situatie. De workshop geeft de deelnemers praktische handvatten om hun comfortzone te verbreden. Na een ontspannen pauze volgt het tweede deel van de interactieve training. Omdat de handen bij deze out of the box praktijksessie letterlijk ‘uit de mouwen’ gaan, worden zij na afloop heerlijk en professioneel verzorgd en verwend. Vanzelfsprekend is er aansluitend aan deze leerzame programmaonderdelen ruim voldoende tijd om onder het genot van een hapje en een drankje na te praten en te netwerken. Tot slot gaan alle deelnemers met een goed gevulde goodie bag naar huis. Secretaresse by the Sea is een initiatief van Viavox Secretariaatdiensten en Janse & Janse, organisatieadviesbureau.Het is de vierde achtereenvolgende keer dat Secretaresse by the Sea secretaressedag ‘ viert’. Viavox en Janse&Janse sloten in 2011 een samenwerkingsverband onder de naam Secretaresse by the Sea. Met deze samenwerking bundelen beide ondernemingen hun krachten en netwerken om binnen Zeeland één initiatief te ontwikkelen dat structureel ondersteuning levert voor persoonlijke ontwikkeling van zowel vrouwelijke als mannelijke ondersteunende functies. Zowel Viavox als Janse&Janse zijn een aantal jaren, apart van elkaar, gestart met het organiseren van een se- cretaressedagevent en het opzetten van trainingsdagen voor deze doelgroep. Door hun krachten te bundelen zijn ze in staat om een professionele organisatie neer te zetten en een bredere markt te bereiken. Programma: 13.00 Ontvangst 13.30 Workshop ‘sta je mannetje’ 15.30 Koffie/thee met lekkernijen 16.00 Praktijkcase met aansluitend een handverzorging 17.30 Borrel, napraten en netwerken Inschrijven is mogelijk via de website www.secretaressebythesea.nl of telefonisch via 0118 63 01 80. 7 ZATERDAG 15 MAART 2014 Perspectief de bouw Herstel in zicht, duwers gezocht Bouwend Zeeland noteert slechte cijfers. De sector snakt naar herstel, maar heeft de bodem nog steeds niet bereikt. Het goede nieuws is dat op de middellange termijn structureel herstel in zicht komt. Er zijn echter veel factoren die de timing en de intensiteit van dit herstel beïnvloeden. Tekst: Eric de Ruijsscher Foto: Hollandse Hoogte TERNEUZEN - Het is niet voor niets dat Bouwend Zeeland gemeenten, corporaties en financiële instellingen oproept om de sector een duw in de goede richting te geven, om zo het brede economisch herstel te versnellen. De situatie in de bouw in Nederland is slecht. De landelijke cijfers van het Economische Instituut voor de Bouwnijverheid (EIB) die deze uitspraak onderbouwen zijn dramatisch genoeg. Het productieniveau van de bouwsector ligt nu ruim 20 procent onder het niveau van voor de crisis. Het verlies aan werkgelegenheid van werknemers in de bouw loopt sinds het uitbreken van de crisis in 2008 op tot 80.000 voltijdse arbeidsplaatsen. (Verwachtingen bouwproductie en werkgelegenheid 2014, EIB). In Zeeland is de situatie niet anders. Sinds 2008 is de gezamenlijke omzet van de Zeeuwse bouwondernemers teruggelopen met 25 procent (van 628 miljoen in 2008 naar 460 miljoen in 2012). Het ledental van de Zeeuwse Afdeling is sinds 2008 gedaald van 125 naar 95 bouwondernemingen per 1 januari 2014. Versnelde bedrijfsbeëindigingen, bedrijfsovernames, faillissementen en het wegtrekken van grote bouwondernemingen uit de provincie zijn hier debet aan. Dramatische cijfers dus ook in Zeeland. In 2013 zijn niet alleen de omzetten in de Zeeuwse bouw- en infrabedrijven verder gekrompen, maar ook het prijsniveau voor de bouw en de inframarkt ligt al jaren op een te laag niveau. De rek is er uit, waardoor ook de Zeeuwse ondernemers voor 2014 rekening houden met het slechtste jaar sinds het uitbreken van de crisis. Het gevoel leeft dat de bodem in 2014 wordt bereikt. Ironisch genoeg impliceert deze uitspraak ook dat er voor de sector na jaren weer zicht is op perspectief. Positieve vooruitzichten Het EIB is positief over de landelijke vooruitzichten voor de sector en voorspelt dat vanaf 2015 een krachtige groei van 4 procent zich zal aandienen. De motor van deze groei ligt bij de woningbouw. Ook de ABN AMRO voorspelt dat 2015 in het teken zal staan van het herstel van de bouwsector. Waarbij de bank uitgaat van een iets gematigder groei scenario van 2 procent. ( Verwachtingen bouwproductie en werkgelegenheid 2014, EIB) Nog even een jaar afzien, maar in 2015 komt er een kentering in de bouw, is de voorspelling. Ook in de visie van de ABN AMRO zal de woningbouw een belangrijke bijdrage leveren aan de verwachte groei van de bouwsector. Hierbij merken de deskundigen op dat de woningmarkt een zeer dynamische markt is. Dat hebben we de afgelopen jaren in negatieve zin ervaren, maar gaan we de komende jaren in positieve zin meemaken, zo is de verwachting. Anders gezegd: De woningmarkt is een markt die door zeer veel en diverse factoren beïnvloed wordt. En waar in de afgelopen jaren vrijwel alle seinen op rood zijn gesprongen, lijkt in een aantal van die invloedsfactoren het sein nu naar groen te veranderen. Enerzijds is er door het achterblijven van de bouwproductie gedurende meerdere jaren een achterstand ontstaan. Alleen al op basis van de vervangingsopgave (bij een woningbestand van 7.000.000 woningen met een levensduur van 100 jaar moeten er jaarlijks 70.000 woningen worden gebouwd om aan deze vraag te voldoen) is er een behoorlijke achterstand ontstaan in de woningvoorraad. Maar anderzijds zijn ook vraagstukken als gezinsverdunning en vergrijzing nog niet of nauwelijks vertaald in een voorraad, die ook kwalitatief voldoet aan de huidige maatschappelijke eisen. Belemmerende factoren voor het herstel van de markt zijn nog steeds de beschikbaarheid van financieringen en de nog immer hoge grondkosten. Bouwproductie is in zijn algemeenheid vaak gefinancierd met behulp van vreemd vermogen. De kredietcrisis heeft er in belangrijke mate toe bijgedragen, dat dit principe niet langer haalbaar is. Een grotere inbreng van eigen vermogen wordt gevraagd van investeerders in bouwprojecten. Positieve economische vooruitzich- ten, herstel van het consumenten vertrouwen, rust op het woningmarktbeleid en duidelijkheid over hypotheekbeleid dragen bij aan het herstel van de bouwmarkt. De projectontwikkelaar, de woningbouwcorporatie en de consument weten waar zij aan toe zijn. Het herstel voor de infrabouwers lift mee op deze ontwikkelingen. Groei van de woningmarkt zorgt ook voor meer werk in deze sector. Van een krachtig herstel zal geen sprake zijn, alleen al omdat de overheidsinvesteringen in de infrastructuur de komende jaren zwaar onder druk staan. Vertaling Ook in onze provincie verwachten we dat het herstel van de bouwmarkt vanaf 2015 zal inzetten. Zo krachtig en overtuigend als het EIB dit voorspelt, zal de groei in Zeeland zich nog niet manifesteren. We moeten het zonder de katalysator van een krachtige nieuwbouw doen. De woningmarkt in Zeeland is anders samengesteld dan in de rest van het land. Landelijke voorspellingen zijn niet goed één op één te vertalen voor de Zeeuwse markt. De Zeeuwse markt ijlt bovendien altijd na op de landelijke trends. Bouwend Zeeland Eric de Ruijsscher is directeur van het bedrijf H4A en voorzitter van Bouwend Zeeland, onderdeel van Bouwend Nederland. De Ruijsscher schrijft zijn gedachten op verzoek van de redactie van deOndernemer. De rest van zijn verhaal leest u op pagina 12. EXCLUSIEVE AFNAMEVERPLICHTINGEN IN DE HORECABIERMARKT Mr. L.J. van Langevelde (Leen) Advocaat en partner Haans Advocaten Bergen op Zoom Exclusieve afnameverplichtingen in de horecabiermarkt houden de gemoederen flink bezig. Minister Kamp is onlangs het gesprek gestart met Koninklijke Nederlandse Horeca, brouwers en horecaondernemers om een transparante en concurrerende biermarkt te verwezenlijken. In de praktijk komt het veelvuldig voor dat brouwers (tap)apparatuur aan horecaondernemers in bruikleen geven, een financiering verstrekken of het pand verhuren waarin horecaondernemers hun zaak exploiteren. Deze binding wordt doorgaans gecombineerd met een exclusieve afnameverplichting waarbij de horecaondernemer zich verbindt het bier tegen een vaste prijs exclusief af te nemen bij de betreffende brouwer. Exclusieve afnameverplichtingen zijn concurrentiebeperkend en daarom in beginsel verboden. Niettemin vallen brouwers waarvan het marktaandeel niet meer bedraagt dan 30% onder de Europese Groepsvrijstelling. Met betrekking tot de overeenkomsten van marktleider Heineken is door de Nederlandse Mededingingsautoriteit geconcludeerd dat ook deze vanwege de korte opzegtermijn niet in strijd zijn met de Mededingingswet. De binding kan echter nadelige gevolgen voor de horecaondernemingen hebben. Het leidt in de regel tot hogere inkoopprijzen, lager rendement en beperkt de horecaondernemer sterk in de wijze waarop hij zijn onderneming kan drijven. Daarnaast zijn de vaste activa vaak in het bezit van de brouwer. De looptijd van een exclusieve afnameverplichting mag maximaal vijf jaar bedragen. Deze tijdsbeperking geldt evenwel niet, wanneer de brouwer (onder)verhuurder van het horecapand is. Een exclusieve afnameverplichting is dan voor de gehele huurperiode toegestaan. BERGEN OP ZOOM EN ROOSENDAAL WWW.HAANSADVOCATEN.NL Bent u horecaondernemer, dan is extra alertheid geboden. Het verdient aanbeveling juridisch advies in te winnen bij het aangaan van een overeenkomst waarin een exclusieve afnameverplichting is opgenomen teneinde een bittere nasmaak te voorkomen. 8 Bouw architectuur in krimpgebied ‘Krimp biedt kansen, is een hele uitdaging’ In het dunbevolkte Zeeland zijn architectenbureaus in verhouding dun gezaaid. In 2006 vestigde Neerlands oudste architectenbureau MAS zich in Zeeuws-Vlaanderen, aanvankelijk in Schoondijke, sinds 2010 in Terneuzen. MAS ontwikkelt onder meer concepten specifiek voor krimpregio’s. Met als centrale vraag: hoe houd je de dorpen vitaal? Krimp als kans, van groeien naar gebruiken. In gesprek met John Nieuwenhuize, architect in opleiding. Tekst: Peter Oggel Foto: Peter Nicolai TERNEUZEN - Misschien is John Nieuwenhuize naar Zeeuwse begrippen wel een buitenbeentje. Ontgroening -eufemisme voor jongeren die bij gebrek aan hoogwaardige opleidingen en hoogwaardig werk hun geboortegrond min of meer gedwongen moeten verruilen voor studie en carrière elders- is een van de majeure problemen van Zeeuws-Vlaanderen. Maar Nieuwenhuize (34) is vooral verknocht aan deze streek, ingeklemd tussen Westerschelde en landsgrens. Wonen doet hij weliswaar boven de Westerschelde, zijn werkgever huist er onder. “Mij krijg je hier niet weg”, meldt hij, eigenlijk ongevraagd. Dat treft: delen van Zeeland zijn aangewezen als krimpgebied, in het bijzonder de kleinere kernen hebben het moeilijk. In Zeeuws-Vlaanderen met name: jeugd verdwijnt, de bevolking vergrijst. In 2040, voorspelt het CBS, zijn er op zowat 106.000 inwoners nu zo’n 14.000 Zeeuws-Vlamingen minder, dat is een daling van dertien procent. Voor bestuurders moge krimp dan een schrikbeeld zijn, voor John Nieuwenhuize (34) is krimp ook een uitdaging. Voer voor architecten. Want: hoe blijft de streek leefbaar? Hoe houd je in de dorpen voorzieningen in stand? Met een winkel bijvoorbeeld, of een schooltje, een café, een John Nieuwenhuize: ‘Wat verf is voor een schilder, is techniek voor een architect.’’ dorphuis, kinderopvang, een dokter? Of een slimme combinatie daarvan? Nieuwenhuize is architect in opleiding, begin 2015 hoopt hij af te studeren aan de Rotterdamse Academie van Bouwkunst. Maar inmiddels is hij al volop aan de slag, in dienst van MAS architectuur, jaar van oprichting 1865, met vestigingen in Rotterdam, Hengelo en -sinds 2006- in Zeeuws-Vlaanderen, aanvankelijk in Schoondijke, inmiddels in Terneuzen. Rondje regio Natuurlijk voor zijn werk, maar ook in zijn vrije tijd mag John Nieuwenhuize graag in de auto stappen voor een rondje regio, kijken en voelen, de verhoudingen tussen landschappelijke ruimte en bebouwing, zich ook vaak verbazend over ‘hoe mooi dingen soms gemaakt zijn’. Liefde voor de streek. “Alles heeft toch een functie”, zegt hij verklarend. Hij is PERSOONLIJK WIE: John Nieuwenhuize BEDRIJF: MAS architectuur (anno 1865) IS: Architect in opleiding CONCEPT: Belangrijke functies onder een dak brengen UITSPRAAK: ‘Krimp is voer voor architecten.’ Zeeuw, geboren en getogen in Kruiningen, van jongs af aan al creatief met bouwstenen. Zijn doel is slagen als architect, het vak waarin hij zijn onrust en creativiteit kwijt kan. Hij is blij met de kans die MAS architectuur hem biedt. De recessie is aan de architectuur niet voorbijgegaan, te vertalen in minder bureaus, dus minder banen en meer eenpitters. John Nieuwenhuize prijst zich gelukkig met zijn job, in het Zeeuwse nog wel. MAS, vertelt hij, heeft in 2006 bewust gekozen voor vestiging in Zeeuws-Vlaanderen, min of meer als opvolging van de vroeg overleden architect Herman Lockefeer. Een allround architectenbureau, maar met specialismes in woning- en utiliteitsbouw (scholen, kantoren, gezondheidszorg). Het Zeeuws-Vlaamse team heeft in de afgelopen jaren studies ontwikkeld dan wel ontwerpen getekend voor onder meer het Stationsplein in Hulst, de brandweerkazerne in Oostburg, appartementen aan de Aardenburgse Weststraat en de ontwikkelingsvisie voor Toversluis in Sluis. Gerealiseerde projecten zijn onder meer diverse woningen in St. Kruis, Sluis, Schoondijke en Cadzand-bad, fitnesscentrum Bodyline in Huls en uitbreiding van de overslagfaciliteit van VSL in Terneuzen. ”Elk project is een uitdaging”, zegt Nieuwenhuize. “Architectuur is een samenspel tussen ratio en gevoel. Als architect ontwerp je ten dienste van de mens. Een gebouw dat niet functioneert is als een verkeerde afslag op de snelweg. Mensen moeten wonen en werken. Functionaliteit is een basiseis, maar dat neemt niet weg dat factoren als creativiteit, uitstraling, representativiteit en schoonheid een rol spelen. Wat de verf is voor een schilder, is de techniek voor een architect.” Leefbaarheid Voor de buitenstaander klinkt dat wellicht cryptisch, maar Nieuwenhuize wil vooral iets toevoegen aan de openbare ruimte. “Vanzelfsprekend bouw je voor de opdrachtgever, maar je geeft ook iets aan de wereld, aan je omgeving. Een goede architect voegt iets toe.” Dat brengt hem terug op de krimp en vergrijzing van de Zeeuws-Vlaamse bevolking, de leefbaarheid in de dorpen. “Krimp”, zegt hij “wordt heel erg gezien als een beperking. Maar is dat wel zo? Er wonen misschien minder mensen, voor- zieningen zijn misschien moeilijker op peil te houden. Maar krimp biedt ook kansen. Waarom zou je het dorpscafé niet kunnen uitbreiden met een zaaltje voor kinderopvang, of verbouw het oude schooltje met ruimtes voor een winkeltje, een oefenruimte voor de fanfare. Overdag kan een gemeenteambtenaar of een dokter er zitting houden. Breng verschillende belangrijke functies die dreigen te verdwijnen maar in het belang zijn van de gemeenschap samen onder een dak. Als de huiskamer van het dorp, de plek waar mensen samenkomen. Dat bespaart ook nog eens geld in exploitatie en onderhoud.” Het is een concept, waarover MAS nog niet is uitgedacht. “Het is een nieuwe benadering. Dat vergt even tijd. Maar we praten veel met dorpsraden en beleidsmakers. Met zorgaanbieders ook. Want mensen moeten in staat zijn zo lang mogelijk in de eigen vertrouwde omgeving te blijven.” + + + Accountancy + Belastingadvies + Belastingaangiften + Bedrijfsadvies MIDDELBURG T 0118 612 774 E [email protected] OOSTKAPELLE + Salarisverwerking + Loonadvies + HR Diensten + Detachering + Online diensten T 0118 583 010 E [email protected] INTERNET WWW.JOOSSE.NL 9 ZATERDAG 15 MAART 2014 Op zaterdag 19 april verschijnt de special Bouw en BOG Naam Evert van Dronkelaar Functie Directeur-eigenaar Bedrijf Even Kijken Holding Bijzonderheden De holding bestaat uit het Meubelhuis in Zuidzande, Projectinrichting in Terneuzen en een online Meubelshop. Even Kijken is Er werken in totaal veertien mensen. De onderneming levert zorgmeubilair voor appartementen, instellingen en verpleeghuizen in heel Zuidwest Nederland. DE STOEL Hoe bevalt deze stoel? Uitstekend. Ik ben gelukkig jong van hart. Voor mij is mijn werk mijn hobby. In het weekend verlang ik alweer naar de maandag. Wij creëren maatwerkoplossingen binnen kantoor-, bedrijf- of zorginstelling waarbij vooral ook sfeer en kwaliteit de toon aangeven. Onze kracht is luisteren en koesteren wat je hebt. Dan komt de rest vanzelf. ‘Het nieuwe werken’ is momenteel in. Daar spelen wij op in. Het is eigenlijk een verzamelnaam voor diverse manieren slimmer en efficiënter werken. Er is een brede waaier aan werkplekken: de algemene-, de concentratie- en de groepswerkplek evenals de formele- en de informele vergaderwerkplek. De truc is dat de diverse plekken op meerdere manieren gebruikt worden, zodat de bezettingsgraad hoger wordt. Door slim in te richten kan men veel geld besparen. Op welke stoelen heeft u hiervoor gezeten? Ik was niet de braafste van de klas en moest van mijn vader, die best streng was, van de Openbare naar de Christelijke Mulo in Oostburg. Vervolgens ging ik naar de Detailhandelsschool in Arnhem, met tevens praktijkervaring op het gebied van stoffering en inrichting. Ook heb ik nog een studie architectuur gedaan. Ik heb altijd oog gehouden voor het uitvoerende gedeelte. Daarnaast heb ik gevoel voor detail. Welke stoel heeft u het meest gevormd? Toen ik meewerkte bij de fabricage van naaimachinekasten. Ik moest de krullen van de schaafmachine opruimen. Die accuratesse zie je nog steeds terug. Alles moet netjes opgeleverd worden voor de klant. Wat betekent het bedrijf voor u? Alles. Vroeger wilde ik alles zelf doen, maar tegenwoordig kan ik veel beter delegeren. Wat betekent u voor het bedrijf? Ik ben de spil in het bedrijf en bepaal in principe de koers, maar van solitair ben ik veel meer een teamplayer geworden. Wat doet uw bedrijf? Even Kijken is al zestig jaar gespecialiseerd in het inrichten van woningen, hotels en recreatieparken. In Zuidzande heeft men de beschikking over 2800 vierkante meter showroom, in Terneuzen over 1800 vierkante meter. Onder impuls van nieuwe bedrijvigheid in de kanaalzone in de jaren zestig en Tekst: Henk vcan de Voorde | Foto: Mark Neelemans zeventig is de horizon verruimd naar projectinrichting. Corebusiness is anno 2014 het realiseren van spraakmakende interieurvoorstellen voor bedrijven, zorginstellingen, scholen en winkels in Nederland en België. Hoe lang zit het bedrijf al hier? De roots van Even Kijken liggen in 1953. Grondlegger is Jan van Dronkelaar die het Gelderse Eede verruilde voor West Zeeuws-Vlaanderen. Na de watersnoodramp startten Jan en Sarah (de ouders van Evert) in Zuidzande met de fabricage van elektrische naaimachinekasten. Van lieverlee is de fabricage overgegaan in woninginrichting. Evert van Dronkelaar nam in 1979 het bedrijf van zijn vader over. De Belgen waren in de zeventiger jaren goed voor driekwart van de clientèle. Door de economische crisis en de devaluatie van de Belgische Frank in het begin van de jaren tachtig van 14 naar 20 Frank voor een gulden - was het hard werken om het hoofd boven water te houden. Het geloof in de toekomst houdende, richtte hij zich op de sector recreatie & toerisme. Het eerste resultaat: de inrichting van 168 huizen voor een recreatiepark te Nieuwvliet. Specialist voor de zorg? De onderneming levert zorgmeubilair voor appartementen, instellingen en verpleeghuizen in heel Zuidwest Nederland. In de showroom te Terneuzen is 600 vierkante meter gereserveerd voor meubels in de zorgsector. De mens staat centraal bij een efficiënte en gezonde werkplekinrichting. Zo worden ergonomisch verantwoorde bureaustoelen vervaardigd in combinatie met de Erasmus Universiteit, TNO getest aan de TU Delft. Evert van Dronkelaar is medeaandeelhouder van BMA Egonomics te Zwolle, dat geënt is op het goed, ergonomisch zitten. Bij ieder geleverde bureaustoel wordt een zitinstructie gegeven. Waarover piekert u? Daar heb ik geen tijd voor, ik hou van opschieten. Wanneer bent u het meest in uw element? we het druk met diverse projecten voor bedrijven in Zeeland, Brabant, Zuid-Holland en België. Wanneer komen we uit deze crisis? Ik heb vertrouwen in de toekomst. Voor mij is er eigenlijk geen crisis. Wij varen onze eigen koers en trekken ons weinig aan van het landelijke beeld. We zijn een bedrijf in beweging, met behoud van het goede uit het verleden. Als ik aan het werk ben. Wat is uw ambitie? Als u niet bij Even Kijken werkte, dan..? Als de gezondheid het toelaat wil ik graag nog jaren doorgaan. Bij een ander bedrijf in de handel. Ik ben een handelsjongen. Lijdt u onder de crisis? Zoals bekend heeft de meubelbranche het moeilijk, maar allerlei nieuwe ontwikkelingen bieden hoop voor de toekomst; zoals in de provincie Zeeland grote projecten aan de kust, de tunnel bij Sluiskil en de nieuwe zeesluis in Terneuzen. Hoe moeilijk is ondernemen in deze tijd? Het is een uitdaging. Gelukkig zijn we in veel groeimarkten behoorlijk actief zoals de zorg- en de recreatiesector. Bovendien hebben Waar komt u uw stoel voor uit? Voor bridgen en golfen. Dat doe ik al mijn hele leven. Je hersenen en lichaam blijven daardoor jong. 10 De barometer cijfer: 6,6 Barometer Ben de Reu Gedeputeerde 7,0 Paul Fermont Langzaam terug naar de zonnige tijden Faasse&Fermont Frans Lievens Theaters Zeeland 5,9 Eric de Ruijsscher Bouwend Zeeland 5,0 De lente lijkt begin maart al aangebroken te zijn. Nog nooit was het zo vroeg in het jaar al zo warm. Slaat het zonnige weer over op een zonnige kijk van onze economische experts? Amper. Het gemiddelde is exact gelijk aan dat van vorige maand en het zal u niet verbazen dat met name de experts van bouwgerelateerde bedrijven nog voorzichtig zijn. Eric de Ruijsscher, voorzitter van Bouwend Zeeland, geeft elders in dit nummer uitgebreid weer hoe hij denkt dat het nu met de sector moet. Hij houdt het nog op een 5 en is daarmee een van de drie experts die een onvoldoende geven. Voor het eerst hebben we in de barometer de mening van Adri de Buck, bestuursvoorzitter van Hogeschool Zee- land. Hij zal met name de kansen van het onderwijs belichten. Zijn eerste cijfer, een 7, laat optimisme zien. Dat de hogeschool veel doet, samen met het bedrijfsleven, om de economie weer op gang te trekken, blijkt uit het volgende citaat uit zijn bijdrage: ‘De HZ kenniscentra werken samen met bedrijven en instellingen aan praktijkgericht onderzoek naar voor Zeeland belangrijke economische en maatschappelijke speerpunten. Om de toegankelijkheid en valorisatie van kennis te vergroten hebben HZ en Provincie Zeeland op de Kenniswerf de Smart Services Boulevard opgericht, waar bedrijven terecht kunnen met innovatievragen. Als Zeeland de juiste verbindingen weet te leggen en de kennisinfrastructuur die er is optimaal weet te benutten, zal de economie absoluut verder groeien.’ Adri de Buck VERLOOP BAROMETER 2014 6,8 Hogeschool Zeeland Jan 6.6 Feb 6.6 6.6 Mrt April Mei Juni Aug Petra de Braal Sept Okt Kasus.nu Dec 2013 7,1 Henk de Haas ZPPC 7,0 7,0 Nov Jan 5.7 Feb 5.6 Mrt 5.3 5.6 April Mei Sept 5.8 6.1 6.3 6.5 Okt 6.5 Nov 6.5 Dec 6.5 Juni Juli Gemiddeld per jaar 2008 Jon Sletten 2009 Yara 2011 2010 2012 6,0 2013 6.3 5.6 6.3 6.5 5.9 6.0 Het consumentenvertrouwen neemt weer toe. Dit is belangrijk om de economie op gang te brengen. Om goed uit de crisis te komen moeten bedrijven zoeken naar innovatieve producten. Voor Zeeland is het vooral noodzakelijk om middels open innovatie gezamenlijk verder te bouwen aan een lerende economie. Daarbij zouden we zoveel mogelijk moeten inzetten op kennisproductie- en valorisatie. Dit zorgt ervoor dat onze economie een impuls krijgt, maar ook wendbaar blijft. Een belangrijke rol hierbij is weggelegd voor het onderwijs. De HZ kenniscentra werken samen met bedrijven en instellingen aan praktijkgericht onderzoek naar voor Zeeland belangrijke economische en maatschappelijke speerpunten. Om de toegankelijkheid van kennis te vergroten is op de Kenniswerf de Smart Services Boulevard opgericht. 11 ZATERDAG 15 MAART 2014 John Anthonise Résy van Loon Marjolein van de Vijver Rabobank Adviesbureau BOZ First Choice Dick Schipper Techno Centrum 6,5 6,7 De binnenlandse vraag moet omhoog willen we de economie weer laten groeien. Ook in Zeeland zien we de bestedingen nog steeds stagneren. Het vertrouwen in de arbeidsmarkt, overheid en woningmarkt is nog altijd broos. Zeeland heeft wel voldoende kapitaal en potentie voor de toekomst. Er ontstaan nieuwe rendabele verdienmodellen door bijvoorbeeld innovaties in de horeca en de ontwikkeling van webshops. De overheid zal hier haar bijdrage moeten leveren door verder te investeren in de digitale infrastructuur. Er groeit langzaamaan meer optimisme en dat is goed. Toch zal in 2014 nog economische pijn moeten worden geïncasseerd ten gevolge van waardeverlies en werkloosheid. De onderliggende trend is gelukkig positief en het vertrouwen in de toekomst groeit! 6,5 7,2 Vanuit mijn branche gezien en het project waar ik nu mee bezig ben, de Zeeuwse Huiskamer, zie ik dat er steeds meer een andere manier van denken ontstaat: men realiseert zich dat de knelpunten die er op het gebied van wonen, zorg en welzijn aangepakt moeten worden op een innovatievere manier en door samen te werken. Er worden stapjes gemaakt, waardoor ik weer wat optimistischer ben, dus een 7,2! Het voorjaar komt er aan en dat geeft de mens weer nieuwe energie. Het succes van je onderneming wordt mede bepaald door je eigen tevreden klanten. Betere reclame kan je niet hebben. Service gericht zijn en klantvriendelijkheid maakt het verschil met je concurrent ondanks het feit dat er nauwelijks prijsverschil is. Dat moet ook het verschil zijn tussen een aankoop in een winkel of een website. Als klanten een probleem hebben en ze kunnen dan bij jou terecht met hun verhaal en het probleem wordt keurig opgelost dan komen ze zeker terug en dan heb je de beste reclame. Dat heeft ook met je eigen ondernemerschap te maken. Verplaats je in de situatie van de klant en denk dan als ondernemer hoe zou ik behandeld willen worden. Leer ook van je collega’s want je hoeft ze niet als concurrent te zien je kan ook van hun leren. Ronald Reunis Ronald van der Hart Chris Scheerder Philips Totaalbouw Zeeland Essent Nicky Broos Skidôme 6,5 Arie de Bode Heros Sluiskil 7,2 Corina Schoonen Schoonen Elektro 5,6 Arnd Thomas 7,0 Het jaar is goed begonnen. De targets zijn bekend en overeengekomen, nu de realisatie nog. Als het net zo gaat als in Sotsji met al die medailles, dan komt het zeker voor elkaar. We zien licht economisch herstel en de woningmarkt is in beweging. Tevens toch ook gevaren en onrust in de Oekraïne en in de Krim. Behoorlijke dreiging. Zelf kritisch blijven en weten wat de klant echt wil ontvangen (Voice of Customer - VOC) en dan deze specificaties correct vertalen naar je eigen productie proces, dat is cruciaal (critical to Quality - CtQ). Iets anders vermeldenswaardig is dat we de 12.500ste deelnemer aan het Werkgelegenheidsplan hebben verwelkomd. Sinds de start van het Werkgelegenheidsplan biedt Philips jaarlijks vele tientallen mensen, met een aanzienlijke afstand tot de arbeidsmarkt, de mogelijkheid om werkervaring op te doen. 6,9 Het is prachtig weer. Is dit een voorbode voor een groeiende economie ? Een vroeg voorjaar is positief. Deze periode betekend voor velen vernieuwing. Positieve media-aandacht over een aantrekkende markt en groeiend consumentenvertrouwen. Als je dit leest met het licht van een voorjaarszon op je krantje dan geloof je toch direct wat er geschreven staat ? Er worden meer huizen verkocht en dat is wat wij bouwers nodig hebben. Meer verhuisbewegingen zijn goed voor onze sector. Waarom ik dan toch voorzichtig ben met het geven van een cijfer ? We moeten wel realistisch blijven. Veel bedrijven in de bouwsector hebben het zwaar doordat er minder volume is en door de prijzen die onder druk staan. Gezien de kansen die de huidige markt biedt en de lichte groei die de economie laat zien geef ik toch een ruime voldoende. 6,6 Er is veel aandacht in de media voor ontwikkelingen binnen de energiesector. Zo schrijven ze over de gespannen situatie in Oekraïne die leidt tot stijgende prijzen op de internationale oliemarkt, maar ook over de aardbevingen in Groningen die ervoor zorgen dat de gaswinning op een lager pitje gaat. Daarnaast is er ook aandacht voor geplande windturbines voor de Hollandse kust die toeristen én banen zouden wegblazen, en een onderzoek van maatschappelijke organisaties waaruit zou blijken dat alleen zon en wind écht groen zijn. Soms donkergroen, soms lichtgroen. We zijn de grootste groene stroom producent van Nederland en spelen ook een belangrijke rol in de energietransitie. We houden rekening met leveringszekerheid en betaalbaarheid van energie en doen dat door in te zetten op een brede mix van energieproductie. BZW 6,9 Judith Koole Het uitzendbureau.nl 7,0 Ruud de Baar Marsaki 6,5 12 Zorg coöperaties zijn terug Presentatie over ondernemen in de zorg in Middelburg Renaissance van de coöperatie De coöperatie is terug. De wedergeboorte van de coöperatie is vooral te zien in de zorgsector. Leden die een gezamenlijk doel nastreven. Geen winstbejag maar de menselijke maat in het ondernemerschap. Niet het kapitaal, maar de behoeften van gewone mensen staan centraal. Coöperaties blijken een baken van rust in tijden van economische instabiliteit. Tekst: Henk van de Voorde Foto’s: Ruben Oreel MIDDELBURG -,,Je doet het werk alleen, solitair. Allemaal zelfstandigen zonder personeel. Coöperatieve ZZP’ ers hebben minder budget nodig, besteden het doelmatiger en de klant is minstens net zo tevreden als bij zorgverlening in loondienst. Waarom zouden zorgvragers en zorgverleners afhankelijk moeten zijn van een derde partij”, aldus directeur Peter Geilen tijdens de presentatie van Zorg & Co in Middelburg. De bijeenkomst was bedoeld voor (aankomende) zzp’ers in de zorg. De zorgcoöperatie heeft vanuit Limburg de horizon verruimd naar Brabant en Zeeland. De koepel ontzorgt haar leden met alle (administratieve) facetten die bij het ondernemerschap komen kijken. De zelfstandige zonder personeel wordt door de organisatie met raad en daad bijgestaan en heeft nu ook collega’s om mee te klankborden. Inmiddels zijn er ongeveer driehonderd leden werkzaam via de coöperatie. Er wordt vanuit een gezamenlijk belang samengewerkt. Doelstelling is namelijk meer zorg van hoge kwaliteit leveren voor minder geld. De Limburger richtte samen met enkele gelijkgestemden in 2006 de coöperatie op. De marktwerking in de zorg leidde tot een verdringingsmarkt. Het was de tijd van diverse faillissementen in de zorg. ,,Bij een faillissement ging het bestuur met een dik gevulde portefeuille naar huis, moest het personeel naar het uitzendbureau en zat de cliënt zonder zorg. Wij vonden dat de zorgverlening anders georganiseerd diende te worden.” De zorgverleners zijn zelfstandig en maken zelf afspraken met hun cliënten. Aangesloten zorgverleners zijn onder andere thuishulpwerkers, verpleegkundigen, psychiaters en gehandicaptenverzorgers. Trend Peter Geilen: ‘Maatschappelijke trend met positieve gevolgen’ Ondernemende mensen kiezen in toenemende mate voor een coöperatie, een rechtsvorm waarbij de leden vanuit een gemeenschappelijk belang samenwerken. Niet alleen in de zorg, maar bijvoorbeeld ook in de financiële dienstverlening, de agrarische sector en de kunst & cultuur. ,,De coöperatieve vorm van ondernemen is een maatschappelijke trend met positieve gevolgen voor economie en samenleving. Zorg & Co is een coöperatie waar ZZP’ers in de zorg zich bij aan kunnen sluiten en draagt zorg voor alle facetten die bij het zelfstandig ondernemerschap komen kijken. De voortdurende crisis laat zien dat het ondernemingsmodel dat uitgaat van maximale winst, niet langer de stabiele basis is van onze samenleving en economie. Er is een ‘stille revolutie’ gaande van mensen die zaken anders willen organiseren. Een voorstander van de coöperatieve onderneming kiest voor continuïteit en niet voor winstmaximalisatie op korte termijn. Het kapitaal staat niet langer centraal en de menselijke maat wordt teruggebracht in de samenleving. Menselijke aspect ,,De coöperatie is ook in de zorgsector een succes. Zorgvragers en zorgverleners zijn niet afhankelijk van een ander, maar maken met elkaar afspraken op maat. Door zich bij een coöperatie aan te sluiten zijn zzp’ers in de zorg zelfstandig, maar staan ze er nooit alleen voor”, vertelt Peter Geilen. Zorg & Co neemt de ondernemerszaken van haar leden over, zodat deze alleen nog hoeven te doen waar ze goed in zijn: zorg verlenen. Naast de administratieve voordelen dienen de zzp’ers aanmerkelijk minder inkomstenbelasting te betalen dan werknemers in loondienst en houden daardoor een hoger uurloon over. Tegelijkertijd zijn de cliënten voordeliger uit. De belangrijkste overweging voor jurist Peter Geilen om tot een nieuw zorgmodel te komen, was echter het terugbrengen van het menselijke aspect in de zorg. Een model zonder dure managementlagen of administratieve rompslomp. In een tijd waarin met argusogen wordt gekeken naar grote ondernemingen vanwege hun blinde winstbejag en bestuurders met een riante bonus de laan uit worden gestuurd, brengt een coöperatie het menselijke aspect terug in de economie. Niet de belangen van het kapitaal of een kleine groep van topbestuurders dienen te prevaleren, maar die van de gewone mensen die als consument of producent verbonden zijn aan de coöperatie. Geld is niet maatgevend voor succes, maar de kwaliteit van de dienstverlening. Slow business Hoewel winst uiteraard maatschappelijke voordelen heeft, leidt het ook tot meer ongelijkheid, minder zorg om het milieu, meer grootschaligheid en minder menselijkheid. Coöperaties worden juist gedreven door de behoefte om de kwaliteit van de diensten aan de leden te maximaliseren, zelfs wanneer dit de winst een halt toe roept. ,,Wie kiest voor een coöperatie, denkt aan de toekomst en kiest niet voor het snelle geld van morgen. Wij opteren voor ‘slow business’. Een rustige, aangename manier van ondernemen die geënt is op democratie, autonomie, kleinschaligheid en aandacht voor de mens als individu.’ Op weg naar herstel in bouw De Zeeuwse markt ijlt altijd na op de landelijke trends. De Zeeuwse corporaties zijn nog terughoudend in het maken van nieuwe plannen en de ook de koopwoningenmarkt lijkt wat meer tijd nodig te hebben. (Vervolg van pagina 7) De aangekondigde nieuwe bezuinigingsplannen van de Provincie illustreren, dat ook in Zeeland de investeringen in nieuwe infrastructuur de komende jaren zwaar onder druk staan. Kortom het herstel voor de bouwsector is inzicht, maar kan nog wel een duwtje in de rug gebruiken. De weg naar herstel is voor bouwon- dernemers grotendeels een nieuwe weg. Veranderende technieken, andere samenwerkingsvormen en nieuwe financieringsconstructies zijn nodig. Zoals hiervoor aangegeven zijn er veel factoren die de timing en de intensiteit van het herstel beïnvloeden. De bouwsector kan daarom wel wat ‘duwers’ gebruiken met name uit de hoek van gemeenten, corporaties en financiële instellingen. Bouwend Zeeland vraagt de gemeenten om hun grondposities af te waarderen en een pro-actieve houding aan te nemen bij nieuwe bouwinitiatieven. Corporaties kunnen een bijdrage leveren door met marktpartijen na te denken over rendabele investeringen. En het beleid van financiële instellingen zou minder moeten gaan over het onttrekken en meer over investeringen. Dat zijn alle belangrijke factoren waar we in Zeeland zelf op kunnen sturen om de bouwproductie en de lokale economie plus werkgelegenheid een duw in de goede richting te geven. De Afdeling Zeeland van Bouwend Nederland is dé gesprekspartner voor lokale overheden en opdrachtgevers en behartigt de belangen van de bouw- en infrasector op provinciaal niveau. Haar leden zijn actief op alle werkterreinen van de bouw en inframarkt en hebben zo in de volle breedte te maken met de regionale samenleving; wonen, werken, recreëren, mobiliteit en het milieu. Het zijn kwaliteitsbouwers die zich willen onderscheiden in de markt. adviseert en administreert adviseert en administreert www.ordeopzakenvof.nl 0113 - 23 79 00 ADMINISTRATIE EN ADVIES 13 ZATERDAG 15 MAART 2014 Horeca Middelburg Goes Burgh-Haamstede Terneuzen 0118 - 626 649 www.caljouw-rademaker.nl www.caljouw-rademaker.nl Special Horeca Nederland Maak horeca vrouwvriendelijker Reportage Terneuzen wordt uitgaansstad De Vriendschap Café anno 1840 Gesprekken Huren moeten realistischer passie voor pakken vanaf 299,stones roy robson hugo boss corneliani nieuwe burg 12 middelburg www.bijleveld-mannenmode.nl Doorstartend Moeleker: met vlag en wimpel geslaagd Na een zakelijk indringende periode, eind 2012, ging Moeleker Custom Cooking B.V., de Zeeuwse koploper in groot- en kleinkeukenapparatuur voor de professionele keuken, de toekomst met hernieuwde energie tegemoet. Met succes: in nauwe samenwerking met horecagroothandel Kreko staat Moeleker als vanouds stevig in de markt. Moeleker staat al 30 jaar bekend om zijn uitmuntende adviezen, producten, service en onderhoud op maat. Juist deze kernwaarden hebben er door de jaren heen voor gezorgd dat opdrachtgevers in heel maar vooral zuidelijk Nederland telkens weer bij dit Goese bedrijf uitkomen. Het productaanbod van Moeleker omvat kook-, koel-, luchten vaatwastechniek, R.V.S. meubels, uitgiftesystemen en apparatuur voor de professionele keuken. Door samen te gaan werken met Kreko is een krachtig en veelzijdig dienstenpalet ontstaan: Kreko levert de “software” in de vorm van food en non-food producten, Moeleker tekent voor de “hardware”. ‘We hebben een goed gevulde orderportefeuille en dat is na zo’n spannende fase natuurlijk geweldig. De basis van het Moeleker-team, 15 mensen in totaal, is als vanouds het servicegericht werken,’ vertelt Kees Moeleker, verantwoordelijk voor de afdeling Sales. Anco Moeleker, neef van Kees en als medevennoot verantwoordelijk voor de afdeling Service & Onderhoud, vult aan: ‘Ons service- en onderhoudsteam biedt onze klanten volcontinu garantie op continuïteit in hun bedrijf. Wij zijn specialist in het technisch beheren van keukens en zorgen ervoor dat onze klanten nooit wakker hoeven te liggen van het onverwacht uitvallen van apparatuur. Dat doen we door middel van repareren of vervangen op afroep, of op basis van een onderhoudscontract. Kiest de klant voor een contract, dan komen we 1 tot 2 keer per jaar langs voor een allround controle. Periodiek controleren heeft als voordeel dat de apparatuur altijd bedrijfszeker functioneert. Bovendien ontvangt de klant bij deze constructie korting op eventueel benodigde onderdelen.’ Behalve service- en onderhoudswerkzaamheden verricht Moeleker Custom Cooking ook NEN 3140-keuringen. Moeleker heeft alles in huis voor het creëren van een aangename en efficiënte werk- en verblijfsomgeving, zowel binnen als buiten de keuken. Dat begint al met het geven van een doortimmerd advies dat exact aansluit op de wensen en mogelijkheden van de klant. De keuken van een brasserie, aldus Kees Moeleker, vereist een andere inrichtingsvisie dan die van een ziekenhuis. Wij willen maatwerk leveren en brengen ieder vraagstuk tot in detail in kaart, voor de ultieme oplossing.’ Ook duurzaamheid is een sleutelbegrip bij Moeleker Kees (links) en Anco Moeleker Custom Cooking. Kees Moeleker: ‘90 procent van de totale kosten van onze klanten betreft de operationele kosten. De overige 10 procent betreft de aanschaf van apparatuur. Als ondernemer is het dus zaak je winst uit die operationele kosten te halen. Dat doe je bijvoorbeeld door te besparen op energie (wat ook nog eens goed is voor het milieu), op de dagelijks terugkerende hygiënemaatregelen en op arbeidskracht. Wij zoeken voor de klant naar een totaaloplossing die zo efficiënt, zo goedkoop en zo duurzaam mogelijk is.’ Kees en Anco Moeleker en hun team werken elke dag weer hard aan het bestendigen van het huidige succes van het bedrijf. Harde groei houden zij vooralsnog actief tegen. ‘Dat klinkt misschien vreemd, want je zou zeggen: hoe meer werk, hoe beter’, legt Anco Moeleker uit. ‘Toch ligt daar nu niet de nadruk op, omdat we eerst weer een solide basis willen opbouwen. Voorlopig willen we de wortels van ons vernieuwde bedrijf nog dieper de grond in laten gaan en een degelijke partner zijn voor onze huidige klanten. Ons motto is en blijft “We doen wat we zeggen, en zeggen wat we doen”. Moeleker Custom Cooking B.V. Scottweg 10, 4462 GS Goes T: 0113 - 343910 www.moeleker.nl Facilitaire dienstverlener Support Service Group: Specialist voor Leisure en Hospitality GOES – Tijdelijk personeel nodig, iemand die een smakelijke maaltijd bereidt of uw pand schoon houdt? Support Services Group (SSG) is specialist bij uitstek in facilitaire dienstverlening binnen de Leisure en Hospitality sector. Via de businessunits Hospitality Support, Gastro Support en Cleaning Support is SSG in diverse disciplines actief. Vanuit haar vestiging in Goes bedient de jonge onderneming heel Zeeland op het gebied van personeelsdiensten, horecabeheer en schoonmaakservice. Op elk terrein in Horeca & Recreatie levert SSG de juiste mensen op de juiste plaats. ”Zeeland is een toeristisch gebied. In het hoogseizoen en in de weekenden is het vaak moeilijk om aan geschikt personeel te komen. Daar heb ik met mijn bedrijf op ingespeeld. Ik zorg bijvoorbeeld voor een oplossing als een horecaondernemer op zondag met een personeelsprobleem zit. Van campings en strandpaviljoens tot bungalowparken en hotels. Van restaurants tot een bowlingbaan of skihal. Wij vullen in de Leisure & Hospitality alle vacatures in, van afwashulp tot bedrijfsleider”, aldus Ruud van Houten. Personeelsmanagement Hij startte in 2011 met Hospitality Support als kleine zelfstandige onderneming. Kernactiviteit is personeelsmanagement in de ruimste zin van het woord. De divisie Hospitality Support kan voor haar opdrachtgevers het hele werving- & selectieproces uit handen nemen, een flexpoule beheren en ook de payroll verzorgen van huidige en toekomstige medewerkers. Het bedrijf groeide flink door waardoor ook de divisies Gastro Support en Cleaning Support werden opgezet. Er zijn inmiddels 150 tot 200 professionals werkzaam voor Support Services Group. Traditiegetrouw gaat het in de Leisure & Hospitality meestal om parttime arbeidskrachten. Door gericht te werven beschikt Hospitality Support over een constante buffer (flexpoule) aan oproep- en vakantiekrachten. Het beheer bestaat uit het opmaken van contracten, administratie en verloning. Flexpoules Ruud van Houten leidt SSG samen met Remco den Ouden. ”Met onze flexpoules voorzien we in de personeelsvoorziening voor diverse grote clubs. Zo zijn er een aantal strandpaviljoens klant bij ons, waarvoor we ook alle administratieve rompslomp uit handen nemen. Daardoor kan de ondernemer zich toeleggen op het feitelijke runnen van zijn bedrijf”, zegt Remco den Ouden. De facilitaire dienstverlening van SSG breidt zich ondertussen ook buiten Zeeland als een olievlek uit. Via agentschappen wordt onder de vlag van Hospitality Support het succesvolle concept uitgerold in heel Zuidwest Nederland. Vast aanspreekpunt Ruud en Remco zien hun klanten veel meer als partner dan als opdrachtgever. Meedenken met de klant staat voorop, om een zo efficiënt mogelijke Remco den Ouden (links) en Ruud van Houten. dienstverlening te bewerkstelligen. SSG ontwikkelt zich steeds meer als vast aanspreekpunt voor de recreatieondernemer, met betrekking tot een brede waaier aan facilitaire diensten. ”Zeker onder de huidige economische omstandigheden waarin een onder-nemer de kosten zoveel mogelijk binnen de perken wil houden, loont het de moeite om alle facilitaire diensten onder te brengen bij dezelfde partij. Met een fullservicecontract kunnen ondernemers optimaal gebruik maken van de voordelen van alle facetten van onze dienstverlening.” Wellicht heeft u de mensen van Support Service Group onlangs nog gesproken op de Horecabeurs in Goes. Van maandag 7 tot en met woensdag 9 april zijn ze ook actief op de beurs Horeca Inspirations bij Hakvoort in Vlissingen. Support Service Group B.V. Anthony Fokkerstraat 79 4462 ES Goes Tel.: 085 - 9022 933 E-mail: [email protected] www.supportservicegroup.nl 15 ZATERDAG 15 MAART 2014 Special: Horeca Ondanks de economische dip is de lokale horeca in Terneuzen in rap tempo ververst. Een snelle optelsom van de laatste twee, drie jaar: tien nieuwe eethuisjes , nog eens bijna tien etablissementen onder nieuwe leiding of eigenaar. Achter de kachel staat een nieuwe en enthousiaste generatie ondernemers. Het gaat om innovatie en kwaliteit, maar vooral om goed gastheerschap en ambiance. Tekst: Peter Oggel Foto’s: Mark Neelemans TERNEUZEN - Net Patershol. Mooier compliment kun je de horeca-ondernemers in Oud-Terneuzen niet geven dan met een vergelijking met het historische Patershol, het culinaire hart van de stad Gent. Een van de juweeltjes: La Bonne Foi in Oud- Terneuzen. Oud-Terneuzen, dat is: negentiende-eeuwse, doorgaans petieterige pandjes in een handvol smalle straatjes en steegjes met beeldende namen. Vissteeg, Kandeelstraat, Tuinpad. Nog niet zo heel lang geleden een haast vergeten buurtje in het winkelcentrum van Terneuzen, ingeklemd tussen Markt en Noordstraat. Maar in een paar jaar gepromoveerd tot uitgaanscentrumpje-met-stip. Alles in verhouding natuurlijk, maar de gelijkenis met Patershol gaat om meer dan een reden op. De Gentse wijk kreeg enkele decennia terug een fikse opwaardering dankzij de vestiging van kleine specialiteitenrestaurantjes. Datzelfde geldt voor Oud-Terneuzen. ‘Een kleine revolutie’, duidden de regionale kranten in december vorig jaar bij de opening van La Bonne Foi. De bistro telde op dat moment de vierde horecagelegenheid in Oud-Terneuzen. Inmiddels zijn dat er met de start van hapjes- en tapasbar Culineuze eind februari alweer vijf. En een intieme Bed & Breakfast staat op punt van beginnen. Nummer zes. Sinds de familie Harte er enkele jaren geleden het vestzaktheater en café De Paerdestal begon, heeft het gros van de historische pandjes in Oud-Terneuzen een nieuwe bestemming gekregen: horeca. De buurt is inmiddels spreekwoordelijk place to be -overigens mede dankzij een reeks evenementen waarop appetijtelijke etiket- Oud-Terneuzen lijkt wel beetje op Patershol ten kleven als Kersjesommetje en Aontjesfeesten. Dat trekt volk. Betaalbaar Oud-Terneuzen illustreert de bloeiperiode van de Terneuzense horeca, de restaurants in het bijzonder. “Laagdrempelig vermaak, betaalbaar, een goede prijs-kwaliteitverhouding”, verklapt Jan Harte het succes. Verandering van spijs doet blijkbaar eten, want niet alleen in Oud-Terneuzen floreren de restaurantjes, maar in de hele binnenstad. Tel maar op: tussen restaurant Westbeer aan de voormalige Veerhaven en wokrestaurant Marco Polo aan de Axelsestraat biedt de menukaart maar liefst tien nieuwe (eet)gelegenheden en bijna twee handenvol etablissementen onder een nieuwe eigenaar/uitbater. De groei past in het landelijke beeld. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) leveren cafés onder het huidige kabi- Volop te stappen in de Nieuwstraat met links het Arsenaal. netsbeleid omzet in, het restaurantaanbod stijgt. In 2012 gaven Martijn de Groot en Karlijn Niewets met hun grand café De Graanbeurs de aanzet voor de vernieuwing en verjonging in de Terneuzense horeca. Hun formule ‘Leef, lach, geniet’ slaat direct aan bij een groot publiek. “We zijn in het diepe gesprongen”, kijkt Martijn terug. “Het feit dat er daarna veel zijn gevolgd is het succes van nu. Jonge ondernemers hebben elkaar versterkt.” Inmiddels hebben Martijn en Karlijn een tweede restaurant, Da Vinci, gevestigd in het historische Arsenaal. Jong bloed Havenstad Terneuzen rest maar weinig overblijfselen uit het verleden. Oud-Terneuzen aan de ene kant van het centrum, aan de andere kant in stapstraat Nieuwstraat het Arsenaal uit 1833 -daarmee is de erfenis van de stad ongeveer wel geduid. Met de Markt als centraal ontmoetingsplein zijn dat precies de locaties waar de horeca gedijt. De Arsenaalkazerne -Bomvrije in de volksmond- herbergt drie restaurants. Horeca-ondernemer Rein van Glansbeek is sinds 2007 eigenaar van het gebouw. Als zoon van ‘Lange Frans’ -haast legendarische naam in Terneuzen- is hij een kind van de horeca. “Jong bloed, eigentijds”, beantwoordt hij de vraag naar de groei van het aantal restaurants. “Jonge ondernemers die van aanpakken weten, in verschillende branches. De horeca zit in een positieve flow. Dat komt ook doordat Terneuzen zich de laatste jaren meer en beter profileert, regionaal maar ook in Belgisch-Vlaande- ren. Er zijn veel evenementen in de stad. Terneuzen is in beeld als gezellige stad aan het water, de Westerschelde. De Belgen komen graag.” Volgens Van Glansbeek is er nog een bepalende factor voor succes: samenwerking. “De horeca in Terneuzen heeft de laatste jaren een kwaliteitsslag gemaakt. Mooie en aparte bedrijven, met goede keukens. Alle neuzen wijzen in dezelfde richting, de horeca is met elkaar verbonden, organiseert gezamenlijk evenementen die een groot publiek trekken. Terneuzenaren zijn van oudsher helaas niet erg trots op hun stad, maar je merkt dat een groeiend aantal mensen ineens de mogelijkheden ontdekt. Alles zit vol en daar wordt over gepraat. “ Jan Harte gebruikt een term die daarbij aansluit: eensgezindheid. “Horeca en detailhandel samen, als in een kruisbestuiving. Terneuzen heeft potentie. Stad aan het water, altijd wel wat te doen. De Belgen hebben dat ook ontdekt, die komen in toenemende mate. Er zitten nu jonge ondernemers die stuk voor stuk hun vak verstaan. Maar je moet scherp blijven. Als mijn bezoek ‘s morgens wakker wordt met een rotgevoel, dan heb ik het slecht gedaan. Een tevreden gast is je beste ambassadeur.” Behagen Harte heeft deze maand zijn baan als centrummanager ingeruild voor de horeca. Naast De Paerdestal runt hij met schoonzus Monique ook eetcafé De Vliegende Hollander. Als centrummanager had hij de opdracht Terneuzen bovenregionaal op de kaart te zetten. “Toegankelijk en gastvrij, met op z’n tijd een leuk evenement, daar gaat het om. Je moet mensen behagen”, doceert hij. Niettemin zijn er ook wat zorgelijke geluiden. Te veel van hetzelfde, vinden criticasters, de nieuwkomers begeven zich in hetzelfde segment. En is Terneuzen als verzorgingsgebied wel groot genoeg voor zoveel gelegenheden; Zeeland is toch al de provincie met de meeste restaurants per inwoner. Martijn de Groot maakt zich geen zorgen. “Terneuzen heeft een regiofunctie. En is het huidige aanbod niet precies wat mensen zoeken?” Van Glansbeek valt hem bij. “Kijk eens naar Philippine. Acht mosselrestaurants, ze zitten allemaal vol. In Terneuzen heeft elk bedrijf toch een eigen karakter en identiteit. Er is bovendien een trend om vaker betaalbaar uit eten te gaan. Een hapje eten, dat gaat ook om het gemak. Een actieve en serieuze ondernemer redt het echt wel.” Harte beaamt dat. “Horeca moet je in de genen zitten. Niettemin moeten we zorgen dat we ons verzorgingsgebied vergroten, in Vlaanderen met name. Ik hoor steeds vaker: we wisten niet dat het in Terneuzen zo gezellig is. Dat moeten we hebben.” ”Het gaat om ambiance”, zegt Martijn de Groot. In dat ene woord komt alles samen, duidt hij. “Een goed stukje vlees of vis tegen een prettige prijs. Gezelligheid, sfeer, beleving. Vroeger gingen mensen naar Gent of Antwerpen. Het is nu niet meer nodig de stad uit te gaan. Daar gaat het mij vooral om, dat mensen in Terneuzen blijven.” 16 Ook vrouwen moeten horeca aantrekkelijk vinden Hoge accijnzen, een crisis die nog steeds niet voorbij is, de wetgever die de horeca beslist niet links laat liggen, is er nog een toekomst voor de cafés, restaurants en andere horecagelegenheden in Zeeland? Jazeker wel. Volgens de allerlaatste cijfers is in den lande het aantal horecazaken weer gestegen. “Mits je maar een verhaal te vertellen hebt, een goed thema kan presenteren en niet meer angstvallig vasthoudt aan die vastgeroeste mannencultuur. Feminalisering in de horeca, top item voor de komende jaren”, zegt Ralf Flemm, voorzitter van de regio Zeeland van Koninklijke Horeca Nederland. Een interview met hem en regioadviseur Peter Arkenbout. Tekst: Ron Gregoor Foto’s: Mark Neelemans en VVV GOES - De horeca is een van die bedrijfstakken, die het de laatste jaren behoorlijk voor haar kiezen heeft gehad. Steeds maar weer weet de overheid de sector te vinden als het gaat om accijnsverhogingen. Het rookverbod is nog maar amper gemeengoed in het café, of de nieuwe Drankwet, waarbij het aan jongeren van onder de achttien jaar verboden is alcohol te kopen, wordt erdoor gejaagd. En als we dan een zomer hebben, waarbij het vier van de vijf maanden regent, dan heeft de horeca in Zeeland geen prettige tijd. den. Dus ook de horeca. De vraag is alleen of de naleving daarvan wel goed gecontroleerd wordt. Voor 1 juni moeten gemeenten een handhavings- en preventiebeleid hebben. Zover is het nog niet. Wij zijn van mening dat als je iets niet kan handhaven, kun je er geen wet van maken. De controle van de gemeenten, ik vraag me af of het allemaal wel goed geregeld is.” Want het is niet eenvoudig. Probeer maar eens in een kroeg waar een paar honderd jongeren binnen zijn, de controle te houden. Ralf Flemm, voorzitter van de regio Zeeland van KHN: “Het is bijna niet te doen. Zelfs als een horecaondernemer voor honderd procent zijn maatregelen heeft genomen, dan nog zullen er jongeren doorheen glippen. Iemand anders die voor hem een biertje haalt, iemand met een vals identificatiebewijs. Moet je daar altijd de horecaondernemer op aanspreken? Leg de prioriteit bij de jongere zelf. Die weet dat hij in over- Controle En dan nog iets. “Het zal wel dat er gecontroleerd wordt op de naleving van de drankwet, daar zullen wij ons niet tegen verzetten. Maar laat gemeenten dan ook goed controleren naar de naleving bij kantines en dorpshuizen, de semi- commerciële bedrijven. Wij hebben het idee dat dit soort controles in veel gevallen een wassen neus is. Als ze bij ons controleren, dan daar ook.” Maar verder gaat het goed met de horeca in Zeeland, verzekeren Flemm en Arkenbout. De Nederlandse drankensector heeft voor het eerst sinds 2007 weer tekenen van herstel laten zien. In 2013 bedroeg de stijging van het totale aanbod 0,8 procent, een toename van 145 bedrijven. Landelijk, dat wel. Nederland telde in 2013 ruim 17.200 bedrijven in de natte horeca, dus cafés, bars, zalen- en partycentra, coffeecorners, strandpaviljoens, horeca bij sport- en recreatiebedrijven, discotheken en kiosken. De toename in de recreatiesector, dus onder andere strandpaviljoens, nam zelfs toe met 2,9 procent. “Wij merken dat in Zeeland. We hebben er op diverse plaatsen heel moderne, goede nieuwe strandpaviljoens bij. Dat is een goed teken”, zegt Flemm. Gezond Hij en Arkenbout hebben er trouwens veel vertrouwen in dat de horeca een gezonde sector blijft. Mits de branche met haar tijd mee gaat. Er zijn een paar dingen heel belangrijk, vinden de horecamannen. “Feminariseer”, zeggen ze in koor. Arkenbout legt uit: “De tijd is voorbij dat alleen mannen in de cafés komen. Zorg voor een goed aanbod, dat de vrouw aanspreekt. Zorg voor een zogeheten she corner. Zorg dat je goede kwaliteit koffie hebt, heel belangrijk. Doe daar iets leuks mee. Zorg voor hightea arrangementen, schenk speciale biertjes die vrouwen lekker vinden. Rosébier, om maar eens iets te noemen. En zorg dat je als horecabedrijf iets te eten hebt. Voor vrouwen kleine salades bijvoorbeeld. Je zult zien dat de kans dat je bedrijf een succes wordt, vergroot.” Drankwet Laten we eens met de nieuwe Drankwet beginnen. Vanaf 1 januari krijgen jeugdigen onder de achttien geen alcohol meer. Voorheen was dat zestien jaar. Als ze betrapt worden, krijgen ze een bekeuring en de boete van degene die de drank verkoopt, is vele malen hoger. Zorgt die nieuwe wet voor problemen? Peter Arkenbout, regioadviseur van Koninklijke Horeca Nederland, is daar heel genuanceerd over. “Laten we voorop stellen, de wet is de wet, daar heeft iedereen zich aan te hou- www.hetwapenvanaxel.nl Kanaalkade 3 4571 CD Axel 0115561396 treding is, verbaliseer de gebruiker.” Dat wil niet zeggen dat Flemm de verantwoordelijkheid van zijn mensen wil verdoezelen. “Als een horecaondernemer willens en wetens drank verstrekt aan jongeren, dan moet hij aangepakt worden. Maar geef hem dan eerst een officiële waarschuwing, en verbaliseer hem dan bij de tweede keer dat hij gepakt wordt. We hebben het hier om gigantisch hoge boetes.” Vrouwen moeten zich thuisvoelen in de horeca. Een tweede tip voor de horecaondernemer: Doe aan duurzaamheid. “Zorg dat je streekproducten hebt. Verbreed je samenwerking met diegenen die de producten kunnen leveren. Maar ook op het gebied van duurzaamheid is nog veel te winnen. Energiezuinige appa- 17 ZATERDAG 15 MAART 2014 Special: Horeca Een moderne horecazaak, waar je kan eten en drinken, rustig kan zitten en die voor elk wat wils heeft. Ralf Flemm (links) en Peter Arkenbout. ratuur, led verlichting en ga slim om met afvalstromen.” En tip 3, niet geheel onbelangrijk: “Zorg dat je als zaak een verhaal te vertellen hebt. Het is niet alleen de prijs, waar je klant op af komt. Zorg dat ze een reden hebben om speciaal naar jou toe te komen. Een mooi voorbeeld las ik onlangs. Een ondernemer was in zijn tuin aan het graven en vond een hoefijzer. Nu lag zijn tuin en café net op een route, die Napoleon vroeger regelmatig bereed. Hij heeft het hoefijzer ingemetseld en erbij een verhaal bijgeschreven dat het een hoefijzer van het paard van Napoleon was. Of het nu waar is of niet, doet er niet zo toe, de mensen kwamen in ieder geval naar hem toe. En dan is het verder aan hem om de gast te plezieren”, weet Arkenbout. “Je moet de gast een reden geven naar je toe te komen. Zorg voor een thema, een verhaal en doe daar iets mee.” Sterrenrestaurants Zeeland heeft zeven sterrenrestaurants. “Dat is veel, zeker als je het afzet tegen het aantal inwoners”, zegt Flemm. Waar hebben we dat aan te danken? Flemm: “We zitten hier dicht tegen België aan. Bourgondisch, Belgen houden van lekker eten en hebben dus heel veel uitstekende restaurants. Vooral in Zeeuws- Vlaanderen zijn er veel jonge koks, die daar hun opleiding hebben gevolgd. Maar het komt ook omdat we in Zeeland meer gebruik maken van streekproducten. Wat dat betreft is Zeeland dè ideale provincie. Vis, mosselen, kreeft, noem maar op. Zeeland, ook een provincie waar landbouw (akkerbouw en veeteelt) een niet onbelangrijke plaats in neemt. We kunnen hier letterlijk alles van eigen bodem presenteren.” De sterrenrestaurants, maar die niet alleen, zorgen ervoor dat er bijvoorbeeld veel meer Belgen dan vroeger Zeeland komen bezoeken. Duitsers weten de provincie al heel lang te vinden en dus is Zeeland toch een van de belangrijkste toeristische trekpleisters van ons land. Maar de toerist doet andere dingen dan alleen maar aan het strand liggen. En daar moet de horeca op inspelen, vinden Flemm en Arkenbout. “Mensen liggen niet meer een hele dag aan het strand te bakken. Je ziet ook langzamerhand een verschuiving naar het achterland. Mensen willen vermaakt worden. Als ze op het strand zijn, willen ze een leuke strandtent binnen handbereik. Ze willen fietsen, wandelen en onderweg ergens lekker koffie drinken of een bijzonder biertje nemen. Ze willen iets leuks bezoeken, winkelen in een leuke stad. Daar moet je als horeca van profiteren. Dat kan als je een verhaal te vertellen hebt. Als dat de moeite waard is, komt de gast vanzelf.” Het komt dus allemaal wel goed met de horeca in Zeeland? “Er zijn genoeg ondernemers die iets origineels verzinnen, die iets groots aanpakken. Zoals er ook ondernemers zijn die niets veranderen en wachten tot de oude klantenkring er niet meer is. Maar over het algemeen wordt de kwaliteit van de horeca in Zeeland beter, stukken beter”, constateert Flemm. Horeca Nederland De afdeling Zeeland van Koninklijke Horeca Nederland telt 960 leden. De regio is opgedeeld in elf lokale afdelingen, gekoppeld aan de gemeentegrenzen. Iedere lokale afdeling vaardigt twee mensen af voor het regiobestuur. De regio op haar beurt vaardigt weer twee leden af naar het landelijk bestuur van Horeca Nederland, met het hoofdkantoor in Woerden. Koninklijke Horeca Nederland behartigt de belangen van al haar leden in de meest brede zin van het woord. “We hebben eigenlijk drie hoofdtaken”, legt Peter Arkenbout, regioadviseur van KHN uit. “Informatie en advies aan onze leden. Landelijke en regionale belangenbehartiging van de leden. Daarnaast is het voor onze leden aantrekkelijk om lid te worden vanwege de vele commerciële voorde- len. We hebben nogal wat aanbiedingen omdat we collectief zaken regelen. Om maar eens wat te noemen, de SEPA, de regeling waarin de vergoedingen van de artiesten geregeld zijn als je muziek in de zaak hebt, is bij ons een stuk goedkoper. Met andere woorden, door al onze acties haal je je contributie er al snel uit.” De afdeling Zeeland van Horeca Nederland houdt bovendien voor haar leden nog eens drie of vier keer per jaar een themabijeenkomst. “Dat gaat dan over bijvoorbeeld agressie in de horeca, wat doe je daaraan. We hebben eens een cursus arbeidsrecht gehad. Het zijn onderwerpen, die de hele horeca aangaat en waar de leden wat van kunnen opsteken”, zegt Ralf Flemm, voorzitter van de afdeling Zeeland van Koninklijke Horeca Nederland. Levering aan Restaurants -Hotels , Pizzeria’s, Bedrijfskantines, Scholen enz. Horeca Groothandel Van Doorn vof Voltaweg 22 4338PS Middelburg Tel;0118-612437 e.Mail: [email protected] 18 Horeca wil transparante huurcontracten Koninklijke Horeca Nederland wil af van de vaak ondoorzichtige contracten tussen horecaondernemers en eigenaren van panden en bierbrouwerijen. Zaken als (ver)huur, financiering en drankafname moeten losgekoppeld worden, zodat de ondernemer vrijer is in zijn keuze. Tekst: Ron Gregoor Foto’s: Hollandse Hoogte en Mark Neelemans GOES - Onder leiding van het ministerie van Economische Zaken vinden gesprekken plaats tussen Koninklijke Horeca Nederland en de brouwerijen over de situatie op de horecabiermarkt. Koninklijke Horeca Nederland wil dat de contracten tussen horecaondernemers en de bierbrouwers veel transparanter worden. Nu is het vaak zo dat de kastelein die in een pand van een brouwerij zijn zaak exploiteert, verplicht is dat ene biermerk te verkopen. ”Er moet een knip komen in de contracten, die moeten veel transparanter worden,” zegt Peter Arkenbout, regioadviseur van KHN Zeeland. “Dat wil zeggen: splits de financiering, de bierafname en de huur van het pand. Die zaken moeten losgekoppeld worden. Dat zijn aparte zaken, handel die dan ook als zodanig af.” In de praktijk is het nu zo dat de meeste cafés die in een pand van een brouwerij zitten, voornamelijk bier van dat merk tappen. “Ze hebben meestal geen vrije tap.” En dan nog iets, zegt Arkenbout. „Belangrijk is dat de verhuurder een realistische huur vraagt. Zodat de horeca-exploitant mede daardoor zijn rendement kan behalen en continuïteit in zijn onderneming kan waarborgen. Dat is ook in het belang van de verhuurder. “ Boekingsites Koninklijke Horeca Nederland maakt zich ook al jaren zorgen over de toenemende invloed van de boeking si- Toppunt van genieten in Zeeland: in een strandpaviljoen in het zonnetje wat eten en drinken. Ergernissen klanten Het bedrijfschap Horeca en Catering heeft onlangs onderzoek gedaan naar de grootste ergernissen van klanten in de horeca. En dan vooral in restaurants. De top 5: 1: Kwaliteit van bediening. Het personeel moet alert zijn, kennis van de kaart hebben en gastvrij zijn. 2: Lang wachten. Iedereen heeft een hekel aan wachten. Het personeel moet rondkijken en contact zoeken met de klanten. 3: Kwaliteit van het eten en de pretes van de grote OTA’s (Online Travel Agents) op het reserverings gedrag van de consument. De hotels worden contractueel verplicht om de kamerprijzen op hun eigen site hetzelfde te laten zijn als op de sites van de online agenten. De hoteliers kunnen de po- Ergernissen horecapersoneel sentatie daarvan. Een mooi opgemaakt bord met kwalitatief goede, verse ingrediënten doet wonderen. 4:Toiletten die niet schoon zijn. De gast hecht grote waarde aan de toegankelijkheid van toiletten en de hygiëne daar. 5: Overlast van andere gasten. De klant wil tijdens het diner geen last hebben van luidruchtige groepen, asociale types en andere onruststokers. tentiële gast dus geen voordeel bieden op hun eigen reserveringssites.. De contracten van de diverse OTA’s wijken onderling nagenoeg niet af. De hoogte van de commissie kan afwijken, maar voor de basisvoorwaar- De top 4 van klachten over klanten, waaraan het horecapersoneel zich stoort, volgens Horeca Nederland: 1. Ongeduldig. Klanten die het personeel opjagen. 2. Onbeschoft. Personeel heeft er een hekel aan dat klanten onbeschoft zijn, personeel wordt niet zelden uitgescholden. 3. Veeleisend. U kent dat wel, het is nooit goed. 4. Kinderen, die van alles mogen van hun ouders en de hele zaak op den zijn deze verschillen minimaal. Commissies worden niet verlaagd omdat de bookingsagenten zich zeer bewust zijn dat de hoteliers niet om hen heen kunnen. De gast boekt nu eenmaal steeds vaker online, hetgeen natuurlijk van deze tijd is. Sterrenrestaurants Zeeland heeft zeven sterrenrestaurants. Dat zijn: * De Kromme Watergang in Hoofdplaat (2 sterren) * Restaurant Inter Scaldis in Kruisingen (2 sterren) * Restaurant ‘t Vlasbloemeken in Koewacht (1 ster) * Restaurant La Trinité in Sluis (1 ster) * Bistro Spetters in Breskens (1 ster) * Restaurant Katseveer (Wilhelminadorp (1 ster) * Resto-bar Lounge Pure C in Cadzand (1 ster). Volle bak in sterrenrestaurtant De Kromme Watergang. Typisch Zeeuws hoogstandje. stelten zetten. Een tip van Koninklijke Horeca Nederland aan al die horecamensen die daarmee te maken krijgen: ’Stop niet 80 procent van uw energie in die ene klant die klaagt, maar heb ook voor het geheel. En blijf altijd vriendelijk. Als je ziet dat iemand een hand opsteekt, terwijl je met een vol dienblad loopt, laat merken dat je hem gezien hebt en knik even. En zeg nooit: Mijn collega komt zo bij u.’ Toch vindt de hotelsector dat er met goede afspraken prima valt samen te werken. Een gelijk speelveld waarbij het belang van de gasten, hoteliers en bookingsagenten het uitgangspunt is. Uiteindelijk betaalt de gast deze commissieopslag. 19 ZATERDAG 15 MAART 2014 Special: Kastelein Ronny Verberkmoes baat het Terneuzense café De Vriendschap bijna 27 jaar uit. Op zich niet zo bijzonder, maar de authenticiteit van zijn etablissement is dat wel. Bij binnenkomst springt de kleine met de hand gemaakte toog in het oog. En dan die ouderwetse leestafel. De geschiedschrijving van het ‘oud bruin’ café aan de Kop van de Noordstraat voert terug tot 1840. Dit gegeven in combinatie met de originele staat maakt het café uniek voor Zuidwest-Nederland. En voor Vlaanderen… Kastelein Ronny Verberkmoes en enkele gasten. Tekst: Henk van de Voorde Foto’s: Mark Neelemans TERNEUZEN - Café De Vriendschap is sinds de millenniumwisseling opgenomen in het boek Originele Cafés in Vlaanderen. ,,De uitgever was het eerst niet van plan. Ze zeiden: ‘je hebt toch geen Belgisch café’. Ik antwoordde: ‘maar wel een Vlaams café’. Het is hier tenslotte Zeeuws-Vlaanderen. Mijn zaak staat inmiddels vermeld onder de rubriek ‘Grensgevallen’, net als een paar cafés uit Brabant en Limburg”, zegt Ronny Verberkmoes. De Vriendschap wordt omschreven als een origineel ‘oud bruin’ huiskamercafé, meer dan 100 jaar oud, waar bier met liefde geschonken wordt en door u in alle rust kan worden gedronken. Op de bovenverdieping een bierverzameling met meer dan 2000 bieren’. ,,Maar dat zijn er inmiddels wel 2.500 geworden. Ik verzorg regelmatig rondleidingen voor groepen in Horeca De Vriendschap: Bruin café anno 1840 mijn café. Daar hoort ook een bezoek bij aan mijn biermuseum op de eerste etage. Maar ook als cafébezoekers (zonder afspraak) boven even een kijkje willen nemen is dat mogelijk.” Het Terneuzense café staat met vier sterren ook vermeld in de Camra Gids van de Europese Bier en Consumentenorganisatie. De caféstamboom vermeldt dat ‘De Vriendschap een echt bruin café is dat veelvuldig wordt bezocht door leraren, politici, journalisten, kunstenaars, vertegenwoordigers, schippers en andere gezel- lige boeren, burgers en buitenlui’. De mensen kunnen in De Vriendschap in historische omgeving op het gemak een bakje koffie of pilsje drinken, een krantje lezen en van een klassieke uitsmijter genieten. Familie Maenhout Ronny Verberkmoes heeft de exploitatie van het café overgenomen van de familie Maenhout. De 75-jarige Guust Maandag, nog altijd een graag geziene gast in het etablissement aan de kop van de Noordstraat, was de laatste kastelein in zijn familie. Hij bedong bij de ‘externe overdracht’ dat er niks aan het café veranderd mag worden. Guust zelf nam de zaak over van zijn moeder Trui die de zaak leidde na het vroege overlijden van pa Piet Maenhout. Grootvader August-Charles Maenhout was de eerste kastelein. De kiem van het café ligt al in 1840 toen overgrootvader Dirk Maandag van start ging met een schipperswinkel, waar ook drank was te verkrijgen. Rond 1850 grensden een bakkerij en een kruidenierszaak annex schipperswinkel aan elkaar. De zoon van de kruidenier (Maandag) trouwde met de dochter van de bakker en van de twee panden werd een groot café gemaakt. Daarmee zag Café De Vriendschap officieel het levenslicht. Schippers Het Biermuseum op de bovenverdieping. ,,In het jaar 1827 is het kanaal van Gent naar Terneuzen aangelegd. Sinds die tijd ontstond er veel meer bedrijvigheid in Terneuzen. De brug bevond zich destijds pal voor het café aan de haven. De schippers kwamen langs voor etenswaren en een flesje Het café heeft alle stormen doorstaan. drank omdat ze soms uren moesten wachten in de haven. Vanwege het toegenomen scheepvaartverkeer werd in 1968 een nieuwe binnenvaartsluis aangelegd, net buiten het stadscentrum. Tot die tijd vaarden de schepen voorbij het café. Nog altijd jammer dat er destijds geen jachthaven is gerealiseerd”, aldus Ronny Verberkmoes. Naast kastelein in De Vriendschap is hij ook mede-eigenaar van tenniscentrum De Zuidhal in Hulst. Met ingang van het nieuwe seizoen gaat hij tevens de exploitatie van het Racketcentrum (mede) voor zijn rekening nemen. Voor Ronny het horecapad ging bewandelen, was hij werkzaam in een heel ander segment. De Terneuzenaar had acht jaar een ‘normale kantoorbaan’ bij de Amro Bank. Eerst in zijn woonplaats, vervolgens korte tijd in Axel en daarna vier jaar in Sas van Gent. ,,Ik hield me bezig met beleggingen, veelal voor Bel- gische klanten. Voor mij was de overgang van de bancaire sector naar de horeca niet zo groot. Het is een kwestie van goed kunnen omgaan met klanten. Of de horeca zwaar is? Je moet meer uren maken dan in een reguliere baan, maar verder valt het best mee. Bovendien open ik mijn café iedere ochtend om elf uur en sluit ik om zeven uur ‘s avonds. Het gaat bij mij dus niet door tot in de vroege uurtjes. In al die jaren dat ik hier de zaak run, is er slechts één keer een klap gevallen. Een groepje vreemdelingen kreeg onderling ruzie in mijn café. Die gasten waren tijdelijk aan het werk in Terneuzen en hadden eerder in de stad ook al herrie lopen maken.” Café De Vriendschap heeft zelfs de stormen van de beide wereldoorlogen doorstaan. Stille getuigen zijn de kogelgaten in de houten vloer van Amerikaans grenen. Real people. Real benefits. U kunt voortaan bouwen op een veel groter kennisnetwerk met meer expertise. Alle dienstverlening rondom de industrie vanuit VINCI Energies is nu gebundeld binnen Actemium. Kortom: we veranderen van naam en breiden ons netwerk én uw mogelijkheden uit. Maar we blijven wel onszelf! Lees meer informatie op actemium.nl/cegelec De industriële activiteiten van Cegelec gaan verder onder de naam: Actemium U bereikt uw doelgroep beter met Meer informatie? De Ondernemer Zeeland 088 - -0139995 T 0118 434 070 [email protected] E [email protected] I www.deondernemer-pzc.nl • Van Houte interieurprojecten met stip de beste oplossing Projectinrichting in de zorg is een vak apart. Van Houte interieurprojecten kent de markt en weet waar hij voor staat. Van Houte interieurprojecten verzekert u van een klantgerichte oplossing met prijsbesparing, zonder in te leveren op kwaliteit. Goede zorg vraagt een goed advies, bel vandaag nog voor een oplossing op maat. Informeer gerust naar onze beste prijs! 21 ZATERDAG 15 MAART 2014 Transport record Chauffeur Pascal Apers uit Hulst heeft een record van ruim twee miljoen kilometer op dezelfde vrachtwagen afgelegd. Zijn baas Roland de Block kocht de bewuste Euro 3 in november 2005. Acht jaar rijden op ZuidEuropa leveren uiteindelijk een receord op. Tekst: Henk van de Voorde Foto’s: Peter Nicolai HULST - ,,Ik heb de eerste zes jaar (destijds dubbel bemand) wekelijks op Spanje gereden tot aan Malaga toe. Vandaar de hoge kilometerstand. Tegenwoordig rij ik door heel Frankrijk, nog steeds voor dezelfde opdrachtgever: Breewel Transport. Deze op Frankrijk gespecialiseerde vervoerder verzorgt met zo’n 200 vrachtwagens de geconditioneerde distributie van bloemen en planten. Wij komen overal waar bloemenwinkeltjes, kwekerijen en tuincentra zijn. Wij rijden zelf met zes auto’s voor Breewel”, aldus Pascal (51) die inmiddels 33 jaar internationaal vrachtwagenchauffeur is. Het geheim van het unieke aantal kilometers? ,,De liefde voor het vak. Daarom probeer ik zo goed mogelijk met de auto om te gaan. Ik doe mijn werk nog altijd graag. Voor mij is het veel meer dan werken en geld verdienen. De marges in de transportsector zijn steeds kleiner geworden. Ik probeer dan ook zo zorgvuldig en zuinig mogelijk met het materiaal om te springen. Dat zie je bijvoorbeeld terug in het dieselverbruik en de levensduur van de banden. In het belang+ van de zaak probeer ik bij te dragen aan de kostenbesparingen. Dat heeft ook met de persoon te maken. Van huis uit ben ik aardig gedisciplineerd. Ik ben trots op mijn vakmanschap en op het feit dat ik de huidige kilometerstand heb bereikt. Ik ben echt verweven met deze vrachtwagen. Als er al een keer ook maar een kleinigheid niet in orde is, merk ik dat meteen. Pascal Apers heeft inmiddels al ruim 2,2 miljoen kilometer afgelegd op een en dezelfde vrachtwagen, een Volvo Truck Euro 3. ‘Een dikke’ twee miljoen op de teller Het minste of geringste voel of hoor ik. Het geeft mij een tevreden gevoel als ik een bijdrage kan leveren aan het welzijn van het bedrijf. Ik heb in feite al een vrachtwagen uitgespaard. Veel transportbedrijven ruilen tenslotte hun auto’s in als deze ongeveer een miljoen kilometer hebben gedraaid.” Passie De van oorsprong Koewachtenaar wist al van jongs af aan dat hij vrachtwagenchauffeur zou worden. ,,Ik had maar één passie en dat was chauffeur worden. Wij woonden vlakbij Trans- portbedrijf Vermeire, dat toen nog midden in het dorp was gevestigd. Als jongen van een jaar of tien was ik al op het erf te vinden. Toen ik amper 14 jaar was reed ik op een vrachtwagen door het dorp. Daar keek niemand van op. In die tijd ging dat nog. Toen heb ik het vak geleerd. Op mijn achttiende ging ik vanwege militaire dienst naar Libanon. Korte tijd nadat ik was afgezwaaid, ben ik bij onze oude buren gaan werken. Daar heb ik 22 jaar met plezier gewerkt. Ik vervoerde veelal ertsen voor staalfabrieken in Frankrijk, Italië en Spanje. Daarnaast ook allerlei bulkgoederen zoals agrarische producten voor de U FIETST TOCH OOK MEE MET UW RELATIES? SCHRIJF IN ALS EEN BEDRIJFSTEAM 100 KM CYCLETOUR / 25 & 50 KM TOERTOCHTEN STEUN DE STRIJD TEGEN KANKER. LAAT JE SPONSOREN DOOR JE SOCIALE NETWERK EN FIETS MEE IN HET GROOTSTE PELOTON VAN DE WERELD! WWW.RIDEFORTHEROSES.NL De kilometerteller liegt niet. grote veevoederbedrijven in Europa. Inmiddels werk ik tien jaar voor mijn huidige baas. Ook hier heb ik het goed naar mijn zin. In mijn beroep gaat het om het hele plaatje. Je moet zo functioneren dat er voor de werkgever nog iets te verdienen valt, ook al zijn de marges nog zo klein. Het is niet moeilijk om een auto kapot te rijden. Een goede chauffeur moet de lading goed beheren, schadevrij rijden en zo zuinig mogelijk met het materiaal omgaan.” Romantiek Tegelijkertijd met de lofzang op het beroep van chauffeur plaatst Pascal Apers enkele kanttekeningen bij de sector transport. ,,Het rijden met de auto, het omgaan met techniek, het avontuurlijke en de vrijheid spreken me geweldig aan. Anderzijds maken de wetten en de regeltjes het minder leuk. Daardoor is ook de collegialiteit over de weg veel minder geworden. Vroeger zag je regelmatig collega chauffeurs bij de routiers, maar die tijd is voorbij omdat je zo gebonden bent aan de digitale tachograaf. De regels zijn bedoeld om de verkeersveiligheid te bevorderen, maar in mijn ogen slaat de overheid hierin door. Dat gaat ten koste van de romantiek en de vrijheid van het beroep.” 22 De starter nu... Iedere dag … Shine! Shinemark, het hipste mediabureau van Zeeland, is gespecialiseerd in (online) marketing, (online) reclamecampagnes en strategieplanning voor zowel grote als middelgrote en kleine bedrijven. Tevens verzorgt Shinemark offline reclame-uitingen en websites. Het mediabureau is gevestigd in Ondernemerscentrum DOK 41 in Vlissingen. Wie Christina Elenbaas-Acda (28) Waar Vlissingen Bedrijf Shinemark Begonnen 1 augustus 2012 Meevaller Tekst: Loes van der Hoeven Foto: Ruben Oreel Benoeming tot professor aan NHTV University in Breda VLISSINGEN - Gastvrijheid staat centraal bij Christina Elenbaas en haar team. Voor ondernemers die (online) mediavragen hebben, staat de deur van hun inspirerende kantoor altijd wagenwijd open. Het motto van het mediabureau is niet voor niets ‘iedere dag… Shine!’ ”Bedrijven zijn regelmatig toe aan vernieuwing of verfrissing van hun communicatiemiddelen. Daarvoor ontwerpt Shinemark complete mediacampagnes en voert die uit in nauw overleg met haar opdrachtgever”, licht Christina Elenbaas toe. “Samen bepalen wij de boodschap, doelstellingen, communicatiekanalen en de beoogde effecten. Op basis daarvan ontwerpen wij een multi-channelcampagne die wij samen met onze opdrachtgever gaan uitvoeren. Als trendwatcher spelen wij voortdurend in op de veranderingen in de markt en koppelen wij verbeteringen en vernieuwingen aan onze mediacampagnes. Deze ervaringen en onderzoeken delen wij ook via blogs. Shinemark is hét adres voor: Social Media-abonnementen, Social Media- Tegenvaller Iedere fout is een leerschool Christina Elenbaas, de hipste mediavrouw van Zeeland. trainingen en -workshops, Online Personal Assistent-service, Strategieen Conceptontwikkeling, het opzetten en bedenken van creatieve marketing campagnes, design en WordPress websites.” hem over het optimaal gebruik maken daarvan en het contact leggen met potentiële klanten. Daarbij werkt Shinemark volgens haar eigen model dat een optimale efficiënte inzet genereert. Ondernemers die geen tijd of kennis hebben om hun Social Media up to date te houden, kunnen het gehele traject laten uitvoeren door Shinemark. Al naar gelang het communicatie-/marketingplan van de opdrachtgever worden thema’s en berichten opgesteld en instrueert Shinemark Christina Elenbaas: “Tijdens deze praktijkgerichte maatwerkbijeenkomsten presenteren wij een overzicht van de bestaande sociale netwerken, zoals Facebook, Twitter, Linkedin en You Tube en leren wij de deelnemers aan de hand van praktijkcases hoe zij deze succesvol kunnen gebruiken om te komen tot een snelle en doeltreffende interactie met hun eigen doelgroepen.” De jongste service van Shinemark is die van Personal Assistent (PA). Daarbij zorgt het bureau dat haar opdrachtgevers op alle sociale media aanwezig zijn en volgen zij hun ‘sales’-momenten online op, zoals persoonlijke ontmoetingen met mensen die zij aan zich willen binden. Samen sta je sterk en kun je grotere projecten aannemen dan wanneer je alleen opereert. Vandaar dat Shine- mark samenwerkt met diverse partners. “Mobiel internet heeft de afgelopen jaren een stevige positie verworven in de communicatie en met name mobiele applicaties. Daarmee bereiken ondernemers hun doelgroep en kunnen zij de onderlinge relatie versterken en uitbreiden. In samenwerking met onze partner NFTY bouwen wij maatwerk mobiele applicaties voor onze opdrachtgevers, vervolgt Christina Elenbaas. zelf aan de slag kunnen.” In de zeer nabije toekomst kunnen MKB-ondernemers al hun sales- en marketingactiviteiten uitbesteden aan Shinemark en kunnen zij zich volledig concentreren op hun eigen specialiteiten. Dit concept is het afstudeerproject van de Master of Media Innovation van Christina Elenbaas. www.shinemark.nl De starter toen De Starter van weleer…..anno 2014 Meinderd Kampen zag de productie van zijn destilleerderij in tien jaar tijd toenemen tot 100.000 flessen, maar kan er nog steeds niet volledig van bestaan. De in Heerenveen geboren en op Goeree-Overflakkee getogen inwoner van Bruinisse, had tot 2011 een fulltime baan als verkoper bij een installatiebedrijf. Sinds ruim een jaar heeft hij een parttime baan in het smaakpanel van Zeelandia uit Zierikzee, dat al meer dan een eeuw gespecialiseerd is in het ontwikkelen van bakkerijingrediënten. Tekst: Henk van de Voorde BRUINISSE -,,Ik hou me bij Zeelandia bezig met het analyseren en testen van broodjes en gebak. Smaak is mijn vak. Ook in mijn destilleerderij draait het om smaak. Luisteren naar de mark blijft heel belangrijk. De consument bepaalt. Helaas is er de afgelopen jaren een negatieve verschuiving gaande door stijgende accijnzen, hogere BTW en een kleinere portemon- nee van de klant. Mede door de economische crisis wordt er steeds minder in de slijterij gekocht. Daardoor heb ik ingezet op nieuwe markten, zoals het leveren van betaalbare likeuren met ongeveer tien procent alcohol aan supermarkten. Normaal gesproken bevatten likeuren zo’n twintig procent alcohol. Vanaf 14,9 procent moeten ze in Nederland in een slijterij verkocht worden. De consument betaalt in feite per procent alcohol. Ik lever hele mooie producten tegen betaalbare prijzen aan supermarkten”, aldus de grondlegger van Kampen Destillateurs. Het bedrijf is recentelijk omgedoopt in Kampen Drinks. Deze naam dekt beter de ruimere lading. Tegelijkertijd is het assortiment danig ververst. Het huidige assortiment bevat onder andere Zeekruidenlikeur (gelagerd op zeekraal en zeewier), Chocoladelikeur (licht zilt door toevoeging van gezuiverd Oosterscheldewater), Droplikeur, Boluslikeur en Babbelaar Likeur. ,,Veel producten zijn vervangen omdat ze niet meer van deze tijd zijn. Het aantal smaaklijnen is toegenomen tot in totaal zestig. Die kunnen onderverdeeld worden in likeuren, wodka, jenever, gin en whisky. ,,De marges zijn helaas erg klein. Omzet is geen winst. Dat is zeker in mijn vakgebied van toepassing. Het merendeel van de opbrengst gaat naar de staat via accijnzen en BTW. Daarnaast ook naar de verpakkingsbedrijven en de tussenhandelaren. De fabrikant verdient het minste op de producten. Ik word niet rijk van mijn destilleerderij, maar wel gelukkig. Naast het maken van eigen producten, geeft het mij ook voldoening om rondleidingen en proeverijen te verzorgen voor toeristen, particulieren en businessclubs. In beoefen een oud ambacht. Mijn destilleerderij is een meerwaarde voor de sector recreatie & toerisme in Zeeland. Ik ben onlangs gestart met de cursus Gastheerschap Grevelingen. In de cursus worden de 27 deelnemers onderwezen in alle mooie Zeeuwse streekproducten.” In de ambachtelijke destilleerderij wordt van origine gestookt in echte koperen potstillketels, zoals een Ston- Meinderd Kampen: ‘Accijnzen maken het destilleerderij lastig.’ ner uit 1935. De ketel met een capaciteit van zevenhonderd liter, die tien jaar buiten bedrijf was geweest, is in 2006 gerestaureerd. Sinds een jaar of drie brouwt Meinderd meestal in een houtgestookte ketel van 2100 liter, met handgeschepte moutvloer. ,,We maken bijvoorbeeld Zeeuwse whisky nadat gerst is gemout, geschept, ge- rookt en gelagerd. Na drie jaar is de whisky geschikt voor consumptie. Op het Whisky Festival in Vlissingen is ons product als derde Zeeuwse whisky gelanceerd. In heel Nederland zijn er maar drie bedrijven die whisky maken.” www.kampendrinks.com 23 ZATERDAG 15 MAART 2014 BOG nog even doorbijten Gemengde gevoelens in bouw Hoewel iedereen op termijn een opleving in de bouw voorspelt, staat de sector nog een zwaar jaar te wachten. Het echte dieptepunt in de bouw moet volgens directeur Ron Flipse van Bouwgroep Peters in Middelburg nog komen. “Ik heb het gevoel dat het dit jaar zal zijn. Veel bedrijven in de bouw hebben het vet op hun botten verloren, aangewakkerd door de hevige concurrentie. Wij moeten het voor het merendeel hebben van grote werken zoals projecten voor woningbouwcorporaties.” Tekst: Henk van de Voorde Foto’s: Ruben Oreel MIDDELBURG - Organisaties als woningbouwcorporaties moesten pas op de plaats maken, mede door allerlei overheidsmaatregelen. “De overheid heeft geprobeerd om de economie aan te jagen met een aantal tegenmaatregelen, maar die hebben helaas nog niet het gewenste effect opgeleverd”, zegt Ron Flipse. Wat hij maar wil zeggen: de bouw moet nog even door de zure appel heen bijten. De leden van de Middelburgse Bedrijven Club (MBC) gaan op maandag 24 maart op bezoek bij Bouwgroep Peters, sinds anderhalf jaar gevestigd op Bedrijventerrein Arnestein. En daar zal directeur Ron Flipse zijn collega-ondernemers vertellen hoe volgens hem de vlag erbij hangt in de bouw. Bedrijven als Bouwgroep Peters moe- ten het vooral van nieuwbouw hebben, maar dat marktsegment geeft vooralsnog een weinig rooskleurig beeld te zien. Flipse verwijst naar een onlangs uitgebracht rapport ‘Verwachtingen bouwproductie en werkgelegenheid 2014’ van het Economisch Instituut voor Bouwnijverheid (EIB). ‘Rampjaar’ Ondanks de berichten over herstel op de woningmarkt, zal de woningbouwproductie dit jaar verder dalen. De nieuwbouwproductie van woningen is sinds het uitbreken van de crisis al met 35 procent gedaald en deze zal in 2014 opnieuw met 7 procent krimpen. Het aantal opgeleverde woningen daalt daarbij naar 45.000. De renovatie- en onderhoudsmarkt zal naar verwachting licht groeien. Bij de utiliteitsbouw en de grond-, water- en wegenbouw is sprake van een stabilisatie van de productieniveaus. Daarmee wordt 2014 voor de totale bouwproductie vooral een overgangsjaar. De werkgelegenheid zal opnieuw fors dalen. Het aantal voltijdse banen van werknemers is sinds het uitbreken van de crisis al met 70.000 gedaald en dit jaar daalt de werkgelegenheid opnieuw met 10.000 arbeidsjaren. Op middellange termijn is het beeld voor de bouw juist gunstig met dubbele groeicijfers bij de nieuwbouwproductie van woningen en gematigde groei bij de overige onderdelen van de bouwproductie. Het herstel wordt veroorzaakt door marktkrachten, op voorwaarde dat (nieuwe) ongunstige overheidsmaatregelen de komende jaren uitblijven. Ron Flipse: ‘De verwachting is dat de nieuwbouw in 2015 flink zal aantrekken.’ Opleving ,,Voor het eerst schetst het EIB sinds het uitbreken van de crisis een opleving. De verwachting is dat de nieuwbouw in 2015 flink zal aantrekken. Dat is een heel goed bericht. In Zeeland is het belangrijk dat er samengewerkt wordt in de bouwkolom. Als de krachten Zeeuws breed worden gebundeld, zoals bij de realisatie van de Marinierskazerne in Vlissingen, wordt er efficiënter gewerkt en kan er makkelijker tegenwicht worden geboden tegen grote bouwconcerns van buiten de regio.” De crisis ten spijt is de Bouwgroep momenteel druk doende met een aantal mooie projecten zoals het nieuwe Het gebouw van Bouwgroep Peters, gevestigd op bedrijventerrein Arnestein in Middelburg. Woonzorgcomplex De Rietzanger in Heinkenszand, Sportcomplex Onderdak te Zierikzee, de renovatie van de Engelse Wijk in Vlissingen en de restauratie van het stadhuis van Veere. In april wordt gestart met de bouw van het nieuwe woon-zorgcomplex Duinoord in Burgh-Haamstede. Verhuisd Bouwgroep Peters zit tegenwoordig in het oude pand van constructiebedrijf Hillebrand aan de Grenadierweg. ,,We zaten eerst op Ramsburg, maar vanwege het verbreden en verleggen van de Oostperkweg moesten we daar weg. Op een gegeven moment kwamen die plannen in een stroomversnelling, waardoor we dringend op zoek moesten naar nieuwe huisvesting. We gingen ons dus oriënteren en na het bezichtigen van een aantal locaties, viel onze keus op het oude pand van constructiebedrijf Hillebrand aan de Grenadierweg. Dit complex bestond uit een loods van 20 bij 65 meter en een loods van 17,5 bij 35 meter. De grote loods is met 15 meter ingekort, waardoor een footprint van 15 bij 20 meter ont- stond voor de realisatie van ons nieuwe kantoor van drie bouwlagen hoog”, aldus algemeen directeur Ron Flipse. Op de begane grond bevinden zich de receptie, administratie en vergaderruimten, op de eerste verdieping de calculatie en op de tweede verdieping de werkvoorbereiding. De daglichtafhankelijke verlichting past binnen de trend van duurzaamheid in de bouw. Als er licht van buiten naar binnen komt, gaat de verlichting automatisch uit. ,,Het kantoorpersoneel hebben we nadrukkelijk betrokken bij de inrichting van de werkplekken. Op het gebied van indeling, kleuren en meubilair heeft iedereen zijn inbreng gehad.” De loodsen naast het nieuwe kantoor doen dienst voor opslag en zijn daarnaast in gebruik bij de technische dienst. De machinale timmerwerkplaats is gevestigd aan het Karreveld in Koudekerke. Deze werkplaats is voorzien van diverse houtbewerkingmachines en een eigen spuiterij. De onderneming moet het vooral van nieuwbouw hebben, maar dat marktsegment geeft vooralsnog een weinig rooskleurig beeld te zien. IJskarten Een uniek bedrijfsuitje! Niets mis met hard werken, maar zoals een bekend gezegde luidt ‘De boog kan niet altijd gespannen staan!’. Ontspanning na inspanning laadt die spreekwoordelijke batterij weer op. Dat geldt zeker in het bedrijfsleven. Vandaar dat ondernemers nog steeds met plezier investeren in teambuildingsuitjes. Zij plukken er namelijk ook de vruchten van. Het aanbod vandaag de dag is enorm. Maar u zoekt natuurlijk wel iets waar nog lang over nagepraat zal worden. Een lastige keuze? In het geheel niet! Skidôme heeft een naam hoog te houden als het aankomt op ‘ijskoude’ activiteiten in een ‘warme’ omgeving. En één van die activiteiten is hard op weg het populairste – en zeker meest unieke – bedrijfsuitje te worden. In een enorme hal van 3.500 m² met max. 60 km/uur in een elektrisch aangedreven kart met spikebanden een gigantische ijsvloer trotseren. Aan het aloude karten heeft Skidôme een unieke draai gegeven, wat heeft geleid tot ijskarten! Stuurmenskunst “Waar het reguliere karten toch vooral een ‘mannending’ is gebleven en populair bij snelheidsduivels, is ijskarten een activiteit die zowel mannen als vrouwen over de streep weet te trekken,” aldus algemeen directeur Nicky Broos. “Het draait hierbij namelijk niet om wie het diepst de gaspedaal in durft te trappen. Behendigheid en ‘stuurmenskunst’ brengen u als eerste over de finishlijn. Ik heb in de loop der jaren dan ook al menig vrouw haar mannelijke collega zien verslaan. Dit slecht alvast de nodige drempels want als er dan toch een bedrijfsuitje wordt georganiseerd, is het natuurlijk wel de bedoeling dat iedereen enthousiast deelneemt; man, vrouw, jong en oud.” Groepsdynamiek “Bovendien worden mensen uit hun comfortzone gehaald wat een geheel nieuwe dimensie in de groepsdynamiek teweeg brengt,” valt Robert Ros, manager marketing & commerciële zaken hem bij. “Zij leren elkaar op een andere, minder formele manier kennen. Het inbrengen van een competitief element doet vaak de rest, want niemand verliest graag van zijn/haar collega. Daarvoor is echter wel meer dan één heat nodig. Het begin blijft nu eenmaal aftasten; feeling krijgen met de kart en het ijs. Maar meestal al in heat drie zijn beleving en plezier optimaal. De gunstige prijsstelling laat dit doorgaans ook wel toe.” Buiten de gebaande paden “Steeds vaker wordt overigens zo’n sportieve activiteit voorafgegaan door een zakelijke bijeenkomst, brainstormsessie of vergadering. Ook daarvoor zijn wij de perfecte locatie,” besluit Broos. “Soms moeten mensen geprikkeld en de creativiteit getriggerd worden. Is optimaal resultaat het eerst te verwachten van de oude, vertrouwde omgeving waar dagelijks van negen tot vijf wordt gewerkt, of op een spannende, nieuwe plek die uitdaagt buiten de gebaande paden te denken en waar patronen doorbroken worden? Het antwoord laat zich raden. En uiteraard staan ook hier onze uitgebreide horecafaciliteiten tot uw beschikking. Die Brabantse gezelligheid dragen wij nu eenmaal hoog in het vaandel.” Skidôme IceKart Rucphen b.v. Onderdeel van Skidôme b.v. Baanvelden 13 4715 ZH Rucphen T. +31(0)165 – 34 31 34 E. [email protected] I. www.skidome.nl www.icekartrucphen.nl Europese subsidie steeds dichterbij voor mkb’ers Het Nederlandse midden- en kleinbedrijf (mkb) kan met ingang van 2014 makkelijker gebruikmaken van Europese innovatiesubsidies. Er wordt veel directer en concreter opgeroepen om deel te nemen aan de nieuwe programma’s. Daarnaast is het streven van de Europese Unie om de administratieve lasten voor deelnemende mkb’ers te verlagen. Voor de periode 2014-2020 zijn ten minste drie Europese fondsen interessant voor ondernemers, die zich bezighouden met onderzoek, innovatieve activiteiten ontplooien of investeren in de versterking van hun regio. Hieronder maakt u kennis met de programma’s Horizon 2020, EFRO en Interreg en de mogelijkheden voor u als ondernemer. subsidie alleen al vanuit financieel oogpunt interessant. Horizon 2020 Het doel van Horizon 2020 is de stimulering van Europees onderzoek en innovatie. Het SME-instrument, onderdeel van Horizon 2020, biedt mogelijkheden voor excellente innovatieprojecten door het mkb. Het SME-instrument is specifiek voor mkb’ers en kent 3 fases. In fase 1 is € 50.000 subsidie beschikbaar voor de uitvoering van een haalbaarheidsonderzoek. In fase 2 kan subsidie worden aangevraagd voor projecten die een focus hebben op Research & Development (R&D) en demonstratie van innovaties. Er is per project 1 tot 3 miljoen euro subsidie beschikbaar voor een periode van minimaal 12 en maximaal 24 maanden. In fase 3 is de commercialisering van de innovatie. Hiervoor is binnen Horizon 2020 geen subsidie mogelijk. De subsidie voor deze projecten kan oplopen tot 100% van de subsidiabele kosten. Dit maakt de Regionale Operationele Programma’s – EFRO Het Europees Fonds voor Regi- onale Ontwikkeling (EFRO) is gericht op de stimulering van de Europese regio’s. Voor Nederland geldt dat er vier landsdelen worden onderscheiden. Uit een set van kernthema’s, die door Europa worden vastgesteld, heeft landsdeel Zuid de prioriteiten ‘Innovatiebevordering’ en ‘Koolstofarme economie’ gekozen. Vanuit de Europese Unie wordt Nederland gewezen op de achterblijvende (publieke) investeringen in R&D en innovatie. Ook is het aandeel van het mkb hierin te klein. Mede daarom worden de EFRO-middelen gebruikt om innovatie vanuit het Nederlandse midden- en kleinbedrijf te stimuleren. Het gaat daarbij om projecten, die een crossover hebben tussen belangrijke sectoren of topclusters van de Nederlandse economie. Het kan dan bijvoorbeeld gaan om innovatieve projecten in de precisielandbouw – een crossover tussen agrofood en high-tech systemen – of nieuwe biobased grondstoffen voor de chemie. Interreg Interreg is het grensoverschrij- dende EFRO-programma van de EU. Het programma is gericht op projecten, die een grensoverschrijdend effect hebben en regionale samenwerking over de grens stimuleren. Voor Nederlandse mkb’ers zijn de programma’s gericht op regionale samenwerking tussen Vlaanderen-Nederland en Nederland-Duitsland het meest relevant en bereikbaar. Vanwege de relatie met EFRO is het niet toevallig dat ook de kernthema’s van Interreg gelijk zijn aan die van EFRO. Dit betekent dus dat regionale grensoverschrijdende samenwerkingen gericht op R&D en innovatie kansrijk zijn om voor subsidie in aanmerking te komen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan innovatief onderzoek samen met een Vlaamse kennisinstelling of het ontwikkelen en testen van een prototype samen met een Duitse ondernemer. Aanvragen Het SME-instrument van Horizon 2020 staat continu open voor aanvragen. Voor de EFRO-programma’s wordt het waarschijnlijk in het najaar van 2014 mogelijk om subsidie aan te vragen. Ondernemers met innovatieve plannen en activiteiten kunnen dus nog dit jaar gebruikmaken van de Europese mogelijkheden. Ron Tempelaars, subsidieadviseur bij Subsidiefocus, e-mail [email protected]. Subsidiefocus is onderdeel van ABAB Groep B.V.
© Copyright 2024 ExpyDoc