De spiegel in ‘Face to Face’ (DOC25/VPRO) Zap Gezichten in de spiegel van de kapper Door H ans B eerekam p D e Franse regisseur Louis Malle zei eens dat er niets spannenders bestaat om te filmen dan het menselijke gezicht. Johan van der Keuken bouwde zijn twee uur durende documentaire Face Value (1991) louter op uit close-ups van Europeanen – ter gelegenheid van het Verdrag van Maastricht. En Menno Otten maakte een trilogie van korte close-up documentaires. De laatste, Face to Face, werd gisteren uitgezonden door de VPRO, in het kader van het ‘talententraject’ DOC25. Wie dat vreselijke woord ‘talententraject’ heeft bedacht, verdient een lijfstraf, maar het is tot overmaat van ramp nauwelijks van toepassing op Otten (30), die al vijf jaar van de Filmacademie af is en afdoende heeft bewezen dat hij een volwassen filmer van formaat is, die je maar beter helemaal nergens naar toe kunt begeleiden. Voor je het weet wacht hem hetzelfde lot als de vorige talentvolle formalist in het Nederlandse filmwereldje, Mark de Cloe. Producenten zeiden altijd dat hij heel goed was met beeld, maar geen verhaal kon vertellen. Nu regisseert hij romantische komedies en de serie Nieuwe Buren (RTL4), en ik betwijfel of dat in zijn geval louter vooruitgang betekent. Ook Otten vertelt met opzet geen verhalen. In zijn eindexamenfilm In een vergeten moment (2009) filmde hij mensen bij een tramhalte, Via Dolorosa (2013) gaf een impressie van de inspanning en trance van schrijndragers in de Semana Santa van Málaga. Face to Face bevat louter spiegelbeelden van mensen bij de kapper, die zich niet bewust lijken te zijn van de aanwezigheid van een camera. Hun gedrag is herkenbaar: ongemakkelijk, verkennend, soms vervallen ze in een grimas. We horen alleen het geluid van schaar en tondeuse, en een enkele aanwijzing voor de kapper. Er wordt niet over koetjes en kalfjes gesproken, dat zou maar afleiden. De kaalheid van de beelden, gedraaid in zwart-wit op celluloid (het bestaat nog!), wijst in de richting van een visueel essay of zelfs kunst omwille van de kunst. Otten vertelde in een interview dat hem „een fotografische film” voor ogen stond, in de traditie van Ed van der Elsken en Bruce Weber. Het is prachtig, dat dat zomaar op televisie te zien is, zij het rond middernacht. Naast Face to Face verbleekt de andere DOC25 van gisteren, Alles Is Gezegd (BOS) over drie volwassen broers die hun verlamde vader verzorgen, als een goed bedoelde, nogal conventionele vingeroefening. Daar kan regisseur Anne-Marieke Graafsma weinig aan doen, ze had nooit in hetzelfde traject geplaatst mogen worden. Ik heb maar één bezwaar tegen de langste film van Otten tot nu toe: vijf minuten minder zou beter zijn geweest. Maar het format van DOC25 wil dat een bijdrage 25 minuten moet duren. Houd toch op met dat sjorren en trekken aan mensen die mooie dingen voor televisie kunnen maken.
© Copyright 2024 ExpyDoc
