Marien Rozendaal RA Versterking bestuurskracht onderwijs Goed onderwijs vereist goed bestuur Inhoud presentatie | Agenda Ontwikkelingen financiën in het onderwijs Reactie ministerie op deze ontwikkelingen Versterking governance Verbetering financieel beheer Schaalgrootte Continuïteitsparagraaf Capita Selecta: WNT Aanbestedingswet 2012 Ontwikkelingen | Ontwikkelingen o.g.v. financiën Autonomievergroting instellingen op financieel gebied Maatschappelijke ontwikkeling meer vraag naar afleggen verantwoording Bezuinigingen overheid (rijk en gemeente) Schaalvergroting Krimp van aantal leerlingen Instellingen in financiële problemen - incidenten Reacties | Reacties ministerie van OCW Evaluatie lumpsum VO en PO Commissie Don gericht op ‘te rijke instellingen’ Rapporten onderzoek Amarantis Brief minister 21-1-2013 Reactie op rapport Amarantis Brief minister 19-4-2013 Versterking bestuurskracht onderwijs Brief minister 20-12-2013 Continuïteitsparagraaf Verscherpt financieel toezicht per dec. 2013 staan 42 instellingen onder verscherpt toezicht; PO: 20, VO: 11, BVE: 6 en EC: 5) Versterking bestuurskracht | Systeemsturing Overheid stelt kaders Overheid bewaakt via onafhankelijk toezicht de kwaliteit en de rechtmatige besteding van middelen Scholen verantwoorden zich Conclusie min. OCW: huidige stelsel van systeemsturing is meest passend voor het Nederlandse onderwijs Wel verbeteringen in het systeem nodig Versterking bestuurskracht | Verbetering governance Scheiding bestuur en toezicht in alle sectoren doorgevoerd Diverse modellen: van toezichthoudend bestuur en one-tier model tot RvT-model Governance functioneert nog niet altijd naar behoren Onvoldoende professionaliteit bij intern toezichthouder Toezichthouder niet in staat om (dominant) bestuur te corrigeren MR benut ruimte van tegenspraak onvoldoende Te weinig interventiemogelijkheden voor minister Versterking bestuurskracht | Verbetering governance Scheiding toezicht en bestuur vraagt andere rol van zowel toezichthouder als bestuur(der) Toezichthouder niet op de stoel van bestuur(der) Bestuur(der) voldoende capabel om taak uit te voeren Op basis van governancecode opstellen van een bij de instelling passend toezichtskader Duidelijke instrumenten (checks en balances) op basis waarvan bestuur kan besturen en toezichthouder toezicht kan houden Vergroting professionaliteit en deskundigheid op de terreinen financiën, onderwijskundige kennis en leiderschap Permanente dialoog over essentiële voorwaarden zoals deskundigheid, cultuur en houding Verbetering financieel beheer | Planning en control Planning en control | Risicomanagement Risico = kans op gebeurtenis met nadelige impact op behalen doelstelling Breng structuur aan in RM model Integraal RM Inbedden in planning- en controlcyclus geen jaarlijks eenmalig terugkerende actie Geïntegreerd in totale organisatie geen actie van één persoon Één persoon verantwoordelijk voor aansturing en bewaking van het proces Planning en control | Meerjarenbegroting Betrouwbare basisgegevens: Leerlingenprognose Meerjarenformatieplan Meerjarenonderhoudsplan Investeringsbegroting Beleidsrijk Betrekken van relevante geledingen bij het proces Realistisch – evt. meerdere scenario’s Goede toelichting – afwegingen en veronderstellingen expliciet en transparant vermelden Planning en control | MARAP’s Afstemmen op gebruiker: RvT CvB School-/locatiedirecteur Betrouwbare informatie Goede analyse en consequenties van afwijkingen bepalen Verantwoordelijken binnen de organisatie zich laten verantwoorden over realisatie van hun onderdeel Doorlopende lijn met begroting en jaarverslag Prognose einde jaar Schaalgrootte | Aandachtspunten Complexiteit bestuurbaarheid Wijze van aansturing afgestemd op schaalgrootte Afstand tussen bestuur en werkvloer Voldoende omvang om continuïteit en kwaliteit te kunnen waarborgen Continuïteitsparagraaf | Continuïteitsparagraaf Tijdelijke voorziening in RJO Nadere invulling in brief 20-12-2013 Onderdeel van het jaarverslag/bestuursverslag Drie onderdelen: Meerjarenparagraaf Risicomanagement Governancecode Verplicht met ingang van het jaarverslag over 2013 2013 is een overgangsjaar Accountant toetst over 2013 marginaal Continuïteitsparagraaf | Meerjarenparagraaf Gegevensset voor PO/VO en voor MBO/HO Omvat gegevens van verslagjaar + prognose komende drie jaar Inhoud gegevensset: Personele bezetting in FTE (Dir, OP en overige) Leerlingenaantallen + toelichting Balans + beperkte toelichting Staat van baten en lasten + beperkte toelichting Continuïteitsparagraaf | Risicomanagement Wijze van inrichting en functioneren in de praktijk van het interne risicobeheersings- en controlesysteem Beschrijving belangrijkste risico’s en onzekerheden + maatregelen om deze risico’s het hoofd te bieden Continuïteitsparagraaf | Rapportage toezichthoudend orgaan Het toezichthoudend orgaan geeft in het jaarverslag aan op welke wijze zij het bestuur ondersteunt en/of adviseert over de beleidsvraagstukken en de financiële problematiek WNT | Wet Normering Topinkomens (WNT) Nadere uitwerking in ‘Regeling bezoldiging topfunctionarissen OCW-sectoren Uitbreiding begrip topfunctionaris: Leden van hoogst uitvoerende of toezichthoudende organen Hoogste onderschikte aan dat orgaan, of leden van de groep hoogste ondergeschikten aan dat orgaan Degene(n) belast met de dagelijkse leiding Ook topfunctionarissen werkzaam op interimbasis vallen onder de wet (indien langer dan 6 maanden werkzaam in afgelopen 18 maanden) WNT | Maximering jaarbezoldiging (2014) PO: € 165.901 VO: € 184.448 MBO: € 199.905 HO: € 199.905 De maxima zijn incl. de belastbare onkostenvergoeding en de pensioenbijdrage. NB: Er ligt een wetsvoorstel om het algemene maximum te verlagen van 130% naar 100% van het ministersalaris WNT | Maximering ontslaguitkering Maximaal de beloning over de voorafgaande 12 maanden, met een maximum van € 75.000 Overeenkomst om het dienstverband later te beëindigen dan het moment dat de topfunctionaris feitelijk met zijn taakuitoefening is gestopt is nietig PS: Brieven 2010-2011 omtrent rechtmatigheid ontslaguitkeringen zijn nog steeds van kracht WNT | Sanctie Het overschrijden van de maxima m.b.t. een topfunctionaris leidt tot een onverschuldigde betaling Onverschuldigde betaling dient door instelling van betrokkene te worden teruggevorderd Indien instelling dit niet terugvordert, vordert het ministerie het teveel betaalde terug. WNT | Rapportage Art. 4.1: Beloning en aanvullende gegevens (gewezen) topfunctionarissen Art. 4.2: Overschrijding maxima van ‘een ieder’ | Conclusie – advies Complexe regelgeving, o.a. m.b.t. overgangsrecht Advies: bij twijfel vooraf afstemmen, zeker m.b.t. ontslagregelingen Voor meer info zie: www.topinkomens.nl Aanbestedingswet 2012 | Nieuwe aanbestedingswet Nieuwe indeling: Enkelvoudig onderhands aanbesteden Meervoudig onderhands aanbesteden Nationaal openbaar aanbesteden Europees aanbesteden Met name voor de tweede en derde categorie is sprake van een aanzienlijke wijziging Gids proportionaliteit Aanbestedingswet 2012 | Drempels Aanbestedingswet 2012 | Controle door accountant Groeimodel Over 2013 alleen aanbestedingsprocedures instelling toetsen + Europese aanbesteding Later (2014?, 2015?...) ook inhoudelijke toetsing Voor meer informatie: www.pianoo.nl | Gelegenheid voor vragen