Download - Financial Investigator

// WETENSCHAP EN PRAKTIJK
VIER CIO'S OVER BETROKKEN
AANDEELHOUDERSCHAP MET HET
OOG OP DE MAATSCHAPPIJ
Door Geert Dekker
Waar de publieke discussie over maatschappelijk verantwoord beleggen
zich vaak beperkt tot de vraag of investeren in een bedrijf kan of niet
kan, zetten institutionele beleggers liever het instrument van de dialoog
in: invloed uitoefenen waar het kan.
U
itsluiting is slechts een laatste
redmiddel. Maatschappelijk verantwoord beleggen (MVB) draait
er niet om dat investeerders zich terugtrekken uit elk bedrijf dat iets 'fout' doet.
Op een bijeenkomst in september in
Amsterdam, maakten vier Nederlandse
pensioenbeleggers de beperkingen van
die benadering duidelijk. Het grootste
risico van die benadering is dat het kind
met het badwater wordt weggegooid: door
de relatie te beëindigen, sluit men zich af
voor elk potentieel tot verbetering.
Bovendien, en dat was een opvallend kenmerk van de voorbeelden die aan de orde
kwamen, krijgt MVB steeds vaker vorm in
eigen, positieve keuzes, in plaats van in
(alleen maar) kritiek op gedrag van
ondernemingen.
Dat bleek het sterkste uit een case rond de
woningportefeuille van PMT (Pensioenfonds Metaal en Techniek), die beschreven
werd door Gerald Cartigny, directeur Fiduciair Management en CIO a.i. van MN. Van
de anderhalf miljard euro die PMT in
Nederlands vastgoed heeft belegd, is een
kleine 700 miljoen euro geïnvesteerd in
woningen, ongeveer 5.100 in getal. Het
pensioenfonds heeft de keuze gemaakt
dat woningbezit te verduurzamen, zowel
door extra investeringen te doen in duurzame nieuwbouw als door het aanpassen
van bestaande woningen.
20
FINANCIAL
INVESTIGATOR
NUMMER 5 / 2014
ZONNEPANELEN
‘Maatschappelijk verantwoord beleggen
valt hier samen met een ander belangrijk
thema: beleggen in Nederland’, zo lichtte
Cartigny de keuze van PMT toe. Met de
extra investeringen in nieuwbouw is 250
miljoen euro gemoeid. De verbeteringen
aan bestaande woningen, zoals isolatie,
nieuwe hr-ketels en zonnepanelen, moeten
zoveel energiebesparing opleveren, dat
huurders bereid zijn een deel daarvan als
huurprijsverhoging te accepteren. Voor de
isolatie en de hr-ketels gaat het om 55%
van de besparing, voor de zonnepanelen
om 75% van de besparing. Per saldo worden hun woonlasten dus altijd lager. Overigens moet 70% van de huurders instemmen met een project voordat het van start
MVB krijgt steeds
vaker vorm in eigen,
positieve keuzes, in plaats
van in kritiek op gedrag
van ondernemingen.
kan. Er wordt daarom veel energie gestoken in communicatie.
‘Dit initiatief komt ten goede aan alle
betrokkenen’, aldus Cartigny. ‘Lastenverlaging voor de huurder, verbeterd rendement voor het pensioenfonds. Bovendien
zijn met het hele project 2500 manjaren
aan werkgelegenheid gemoeid in onder
meer de sector waarin de deelnemers van
PMT werken.’ En last but not least: de uitstoot van CO2 zal met 5.000 ton verlaagd
worden. Cartigny zegt ernaar te streven
dat eind 2015 bijna de helft van het
woningbezit van PMT verduurzaamd is.
HYPOTHEKEN
Beleggen in Nederland is ook voor Progress, het pensioenfonds van Unilever
Nederland, een belangrijk speerpunt, zo
kon Martin Sanders in het verlengde van
PMT's voorbeeld melden. Sanders is CIO
Europa van Univest Company, de vermogensbeheerder en beleggingsadviseur van
de tachtig wereldwijde pensioenfondsen
van Unilever. Progress concretiseert de
Nederlandse focus door te beleggen in
nieuwe Nederlandse hypotheken en ziet
daar, met name vanwege de omstandigheden op de financiële markten, ook een
maatschappelijke component in.
‘Er is weinig concurrentie op de Nederlandse
markt en de hypotheekvoorwaarden zijn
Foto: Shutterstock
aangescherpt’, aldus Sanders. ‘Banken
trekken zich terug en zo worden nieuwkomers op de woningmarkt kansen ontnomen. Pensioenfondsen zijn in staat de
broodnodige ruimte te scheppen op de
hypotheekmarkt.’ Bovendien zijn de rendementen aantrekkelijk. Vanwege de
scherpere eisen, bijvoorbeeld verplichte
aflossing en de NHG-garanties, zijn
nieuwe hypotheken feitelijk zo veilig als
staatsobligaties. Sanders: ‘Maar intussen
bedragen de spreads 150 tot 250 basispunten.’ Progress heeft 250 miljoen euro
in dit nieuwe initiatief gestoken.
AARDBEVINGEN
De voorbeelden van PMT en Progress laten
zien in welke richting maatschappelijk
verantwoord beleggen zich beweegt. Dat
laat onverlet dat in aandelenbeleggingen
de basis nog steeds gevormd wordt door
screening van ondernemingen naar goede
governance, sociale criteria en milieunormen. Als men daarbij op pijnpunten stuit,
wordt de dialoog met het bedrijf gezocht.
Roelie van Wijk, CEO van TKP Investments,
geeft hierbij het voorbeeld van Shell. TKP
Investments houdt een belang in Shell,
maar maakt zich zorgen over het risico dat
de onderneming met de aardbevingen in
Groningen loopt en die veroorzaakt worden door de activiteiten van de NAM, voor
de helft eigendom van Shell. ‘We willen
dat Shell een goede inschatting maakt van
de risico's. We spreken ons niet uit over de
vraag of gaswinning al dan niet gestopt
moet worden, we gaan niet op de stoel zitten van het management. We willen alleen
zien dat een bedrijf zich bewust is van de
risico's die gelopen worden, bijvoorbeeld
de reputatierisico's.’
Van Wijk wil in samenwerking met Robeco
en Pensioenfonds Vervoer hierover in
gesprek met Shell, maar verzoeken daartoe zijn geweigerd. ‘Men verwijst naar de
NAM. Maar als belegger in Shell willen we
niet weten wat de NAM doet, maar hoe
Shell met deze risico's omgaat.’ Met de
weigering neemt TKP Investments overigens geen genoegen: ze blijft hameren op
een dialoog.
Vanwege de scherpere
eisen zijn nieuwe
hypotheken feitelijk zo
veilig als staatsobligaties.
PLATINA
De mate waarin men zich bewust is van
maatschappelijke risico's en de transparantie daarover, is ook voor SPF Beheer het
belangrijkste criterium waarop ze de MVOambitie van ondernemingen beoordeelt.
Albert Akkerman, CEO en CIO a.i. van SPF,
gaf het voorbeeld van de Britse fabrikant
van katalysatoren, Johnson Matthey. ‘In
hun katalysatoren is een behoorlijke hoeveelheid platina verwerkt. Die grondstof
wordt betrokken uit de Zuid-Afrikaanse
mijnbouw en daar spelen geregeld arbeidsconflicten. Die gaan soms met geweld
gepaard. Aangezien producenten aangesproken kunnen worden op de kwaliteit van
hun hele keten, stellen wij dan de vraag: is
de herkomst van dat platina een risico voor
Johnson Matthey?’
Over dat onderwerp is SPF Beheer in
gesprek gegaan met de Britse onderneming. Kun je dan verwachten dat door de
inspanningen van het bedrijf die arbeidsconflicten direct tot het verleden behoren?
‘Uiteraard niet’, vindt Akkerman, ‘maar je
mag wel verwachten dat de onderneming
aanspreekbaar is op het probleem en dat
men bereid is daar actie op te ondernemen.
En dat bleek het geval te zijn. In dit geval is
dat voor ons voldoende om het aandeel wel
te selecteren.’ De dialoog is daarom een
sterker instrument voor MVB dan uitsluiting, aldus Akkerman.«
NUMMER 5 / 2014
FINANCIAL
INVESTIGATOR
21

Download Report