De ontwikkeling van Kwaliteitsmanagement in het HBO NNK

De ontwikkeling van Kwaliteitsmanagement in het HBO
NNK Platform HBO
Verslag van de bijeenkomst op donderdag 24 april 2014
Wiep Koehoorn, CvB-stafburo Quality Assurance, Stenden Hogeschool
Presentatie van Gerard Hupperetz
Visie op Kwaliteitsmanagement
Het is een tendens in het hoger onderwijs dat kwaliteitsmanagement
steeds meer als controlemechanisme wordt ingezet, als een soort interne
inspectie. Dat is op zich wel begrijpelijk, gezien de heftige discussies over
de kwaliteit van het Hoger Beroepsonderwijs (HBO), maar
kwaliteitsmanagement heeft toch zeker ook een verbeter- en
ontwikkeldimensie.
Je kunt je daarbij afvragen, wat daarvoor nodig is. Welke leiderschapsstijl
hoort daar bijvoorbeeld bij?
Rondom dergelijke werkvragen komen we vanmiddag in het Cursus- en
vergadercentrum Domstad te Utrecht bijeen als leden van het Platform
HBO van het Nederlands Netwerk voor Kwaliteitsmanagement (NNK).
Aspecten die vandaag tijdens onze netwerkbijeenkomst over de
nnk-platform hbo-verslag 24 april 2014-wk na bvs en wk
8 mei 2014
Page 1
(door)ontwikkeling van kwaliteitsmanagement in het HBO aan bod komen,
zijn:

Leidinggeven aan professionals;

De balans tussen gedrag, systeem en cultuur;

Rollen van kwaliteitsmanagement: wie vervult welke rol in welke
samenhang, en welke werkwijzen passen hierbij?;

De cultuur van het beroep en de inkleuring van
kwaliteitsmanagement.
Sprekers
Alle gasten worden welkom geheten door netwerkvoorzitter Paul
Nieuwenhuis.
De netwerkbijeenkomst wordt ingeleid door Annemieke Voets, lid van ons
netwerk en van de Agendacommissie.
Vanmiddag voeren twee sprekers het woord:

Eerste spreker is Gerard Hupperetz, directeur van de Juridische
Hogeschool Avans-Fontys, die ook ervaring heeft als visitatiepanellid
bij de Evaluatiebureau’s Hobéon en NQA.

Tweede spreker is Ben van Schijndel, lid van ons netwerk en medeauteur van het boek “Kwaliteitsmanagement in de praktijk”, dat
vorig jaar verscheen.
nnk-platform hbo-verslag 24 april 2014-wk na bvs en wk
8 mei 2014
Page 2
Kwaliteit van de medewerkers
De titel van Gerard Hupperetz zijn presentatie luidt: ‘Inspirerende
medewerkers, de sleutel voor kwaliteit’. Hij begint met een inleiding over
enkele persoonlijke verwonder-elementen, over de ontwikkelingen in het
hoger onderwijs in de afgelopen jaren; over zaken zoals taakbeleid,
praktijkoriëntatie van docenten, visie op goed en betaalbaar onderwijs, en
over minoren.
De Juridische Hogeschool werkt met een platte organisatie, met één
directeur en één adjunct-directeur op 200 medewerkers. Er wordt ruimte
gegeven aan de professional, maar wel met Richting, Rekenschap en
Resultaat. Respect hebben voor studenten, collega’s, werkveld en
materiaal zijn belangrijk.
De ontwikkeling van de medewerker staat centraal;
functioneringsgesprekken worden dan ook ontwikkelgesprekken genoemd.
Alle docenten gaan een traject in van Pedagogisch-didactische vorming,
van Praktijkgericht onderzoek en van Toetsing. Als we echter nòg verder
door zouden schieten in het streven om alleen docenten op master-niveau
in huis te hebben, doe je de bachelor-docenten – die vaak heel goede
docenten zijn – tekort, zo wordt ook vanuit de zaal beaamd.
Als basis geldt dat de organisatie op orde is. Studenten worden
bijvoorbeeld overal bij betrokken (moduulevaluaties, panelgesprekken, in
diverse commissies, er is een Schrijfcentrum), en het werkveld heeft ook
een duidelijke rol. De school heeft een professioneel loket naar buiten.
Gastlessen worden gegeven door mensen die in de beroepen werken
waarvoor de opleiding ‘HBO-jurist’ opleidt.
Alle blokboeken beginnen met de melding van de veranderingen die
daarin ten opzichte van de vorige versie zijn doorgevoerd.
De opleiding werkt met een Kwaliteitscommissie en met een
Toetscommissie. De Onderwijscommissie houdt zich bezig met de
samenhang van het programma.
Prioriteiten
De directie wil het de medewerkers vooral mogelijk maken om hun werk
goed te doen, hen ook niet lastigvallen met zaken waar ze zich niet mee
bezig hoeven te houden. Toch worstelt Gerard wel met de vraag waarom
de spirit van de eerste 40 medewerkers niet kan worden vastgehouden
nnk-platform hbo-verslag 24 april 2014-wk na bvs en wk
8 mei 2014
Page 3
door de huidige 200 medewerkers. Je wilt heel veel aandacht geven aan je
personeel, maar dat wordt lastiger naarmate je school groeit. Je moet er
in elk geval voor elkaar zijn, hen vertrouwen geven, en een keiharde
afrekencultuur is voor de meeste docenten geen goede weg.
Volgens Gerard krijgen de hogescholen voldoende geld om kwaliteit te
leveren.
Er is geen eenheidsmodel voor kwaliteit van elke (hoge)school, want elke
opleiding heeft zo zijn eigen karakteristieken.
Gerard vindt dat de focus momenteel wel erg zwaar ligt op onderzoek, en
vraagt zich af waar de praktijkgerichtheid van de opleiding blijft. Als we
zoveel en zulke hoge eenzijdige eisen (blijven) stellen aan de kwaliteiten
van medewerkers, kun je je afvragen of we dan voor het HBO wel de
goede keuze maken.
Kwaliteit is van iedereen
Ben van Schijndel refereert na de pauze op de presentatie van Gerard en
verweeft daarin zijn eigen presentatie. Hij wijst ons op zaken als
beheersing & betrokkenheid, operational excellence en relationele
kwaliteit.
Daarna begint Ben met een overzicht van de ontwikkelingen in het
kwaliteitsmanagement; over de focus achtereenvolgens op: beheersen,
borgen, besturen en verantwoorden; en over de in de hogeschoolpraktijk
herkende paradigmawisseling van beheersing naar betrokkenheid.
Betrokkenheid en verantwoorden zijn de actuele quality items van de 21e
eeuw.
In de uitwerking van strategische hogeschooldoelen (de algemeen
geformuleerde doelstellingen van bijvoorbeeld rendementen en scholing)
vervullen de opleidingsmanagers een belangrijke rol als ‘hitteschild’, waar
het gaat om het formuleren van geaccepteerde operationele
opleidingsteamdoelen. Opleidingsmanagers zorgen er zo voor dat
docenten niet worden gehinderd door alle gedoe vanuit bestuur en
management, waardoor docenten de volle aandacht kunnen geven aan
het realiseren van de vastgestelde opleidingsdoelen.
nnk-platform hbo-verslag 24 april 2014-wk na bvs en wk
8 mei 2014
Page 4
Ben van Schijndel: “In de NVAO-standaarden voeren beheersing, meten is
weten, controle en organisatie de boventoon. Het huidige
accreditatiekader schiet daarin door. De reflectieve kwaliteitsschool en de
relationele kwaliteitsdimensie zijn daardoor onderbelicht en daardoor mis
je eigenlijk de zaken waar het in het onderwijs vooral om gaat.” Deze
stelling wordt vanuit de zaal flink bediscussieerd en genuanceerd.
Technisch, Sociaal, Vernieuwend
Vervolgens noemt Ben de zeven kenmerken van goed functionerende
teams, een onderwerp waarover hij in 2010 hier in onze kring ook al eens
een presentatie verzorgde.
Dan blikt hij met ons vooruit naar de toekomst. Ben adviseert om aan te
sluiten bij het werkende kwaliteitszorgstelsel. “Zorg ervoor dat je op de
hoogte blijft van nieuwe succesvolle theorieën. Ga voor een lerende
organisatie. Vernieuwend werken is ook wel eens een beetje
ongehoorzaam zijn, en - let wel - de bedoeling is belangrijker dan het
systeem.”
Daarna spreekt Ben over de karakteristiek en de rollen van de
kwaliteitsmanager/-medewerker, met aandacht voor techniek (wees een
expert), voor sociale vaardigheid (bouw bruggen en coach), en voor
vernieuwing (wees adviseur en verbeteraar).
nnk-platform hbo-verslag 24 april 2014-wk na bvs en wk
8 mei 2014
Page 5
Slot
Na afloop van beide presentaties worden enkele vragen gesteld en
beantwoord, en worden eigen ervaringen gelegd naast hetgeen
vanmiddag is genoemd.
Paul Nieuwenhuis bedankt de sprekers voor hun inhoudelijke bijdragen, en
inventariseert dan nog de gewenste onderwerpen voor de
netwerkbijeenkomsten van het volgende collegejaar 2014-2015.
Na het inhoudelijk programma van deze bijeenkomst bestaat nog de
gelegenheid om met elkaar na te praten over het onderwerp en/of in
gesprek te gaan over allerlei andere zaken, die je graag in een meer
informele setting met elkaar wilt bespreken
Bron: http://wiepkoehoorn.blogspot.nl/2014/04/de-ontwikkeling-van-kwaliteitsmanagemen.html
Meer info: https://www.google.nl/#q='ontwikkeling+van+kwaliteitsmanagement'+hbo+koehoorn
nnk-platform hbo-verslag 24 april 2014-wk na bvs en wk
8 mei 2014
Page 6

Download Report