het volledige onderzoeksrapport - Centrum voor Bedrijfsopvolging

Grijze haren van
het ondernemen?
Onderzoek naar de leeftijd van de directeur grootaandeelhouder
(DGA)
Stichting Centrum voor Bedrijfsopvolging
Oktober 2014
Samenvatting
Het aantal ondernemers van 55+ en 60+ is de afgelopen 7 jaar enorm gestegen.
De verkoop van ondernemingen stagneerde in de crisisjaren, waardoor veel
ondernemers nog actief zijn, terwijl zij normaliter hun bedrijf al verkocht zouden
hebben. In deze leeftijdscategorie was sowieso al een groei voorspeld in verband
met de babyboomers. Deze twee ontwikkelingen opgeteld zorgen voor een
stuwmeer aan bedrijven die eigenlijk al verkocht hadden moeten worden.
Een actuele, derde ontwikkeling is de neiging van ondernemers om de verkoop
uit te stellen totdat het bedrijf volledig hersteld is van de crisis. Ondernemers die
aan deze neiging gehoor geven dreigen over drie tot vijf jaar in een kopersmarkt
te belanden. Hun appeltje voor de dorst zal niet de prijs genereren waar ze op
gehoopt hadden.
Met het uitstellen van de verkoop riskeert de ondernemer dat hij straks tegen
fiscale wachttijden aanloopt. Een verandering in BV-structuur bijvoorbeeld kan
betekenen dat de ondernemer alsnog drie jaar lang zijn aandelen niet mag
verkopen.
Kortom: het is zaak dat de DGA van boven de 60 zich snel gaat voorbereiden op
de verkoop.
1
Inleiding
De stichting Centrum voor Bedrijfsopvolging (CvB) ziet het als haar taak om een
bijdrage te leveren aan de verbetering van het proces van bedrijfsopvolging.
Onderzoek is een van de middelen die daarbij behulpzaam zijn. Om die reden
houdt het CvB een doorlopend onderzoek om meer inzicht te verkrijgen over de
feitelijke status rond opvolging en de ideeën die daar over bestaan bij directeuren
grootaandeelhouders (DGA’s) van Nederlandse MKB-bedrijven.
Eén van de aspecten in dat onderzoek behelst de leeftijd van de DGA. Zeker met
alle veranderingen in de maatschappij met betrekking tot de leeftijd van
werknemers en hun pensioen is het actueel om te kijken hoe de DGA tegen die
laatste levensfase aankijkt. Daartoe is in 2007 door de stichting een onderzoek
gehouden onder bijna 1000 ondernemers. Het betrof toen een telefonische
enquête.
In 2014 heeft de stichting opnieuw cijfers verzameld, deze keer door desk
research onder een veel grotere groep ondernemers. In dit rapport presenteren
we deze cijfers en bespeuren we ontwikkelingen in de afgelopen 7 jaar.
2
Leeftijd in het cohort 55+ en 60+
In ons rapport uit 2007 schreven we: “Duidelijk is dat de vergrijzing van de DGA’s
doorzet. 40 procent is 50-plusser, 25 procent is ouder dan 55 jaar.”
In de zomer van 2014 hielden we een onderzoek door middel van desk research
onder ruim 12.000 ondernemers. In dit onderzoek werden cijfers van de Kamer
van Koophandel (KvK), Company Info en het CBS met elkaar vergeleken. Hieruit
blijkt dat de aantallen DGA’s van 55+ en 60+ enorm zijn gegroeid.
Uit het onderzoek blijkt dat 29,8% van de DGA’s 55 jaar of ouder is. Een
percentage van 17,1 is ouder dan 60 jaar. Het aantal ondernemers van 55 jaar
en ouder is dus tijdens de crisisjaren gestegen van 25% naar 29,8%.
Volgens Statline van het CBS is een groei van 2,2% te verklaren door de
vergrijzing. Het aantal Nederlanders in de categorie 55+ groeide namelijk met
een percentage van 2,2%, dus logischerwijs het aantal ondernemers ook. Dan
blijft een groei van 2,6% nog onverklaard.
Waardoor is de groei van 2,6% in het segment 55+ ontstaan? Laten we eerst één
mogelijke verklaring elimineren. In dit onderzoek zijn alleen Bv’s meegenomen
met meer dan één personeelslid. Op die manier hebben we de stamrecht-Bv’s uit
de telling gefilterd. Het is namelijk goed mogelijk dat door de crisis meer
werknemers ontslagen zijn en dat dus ook meer ex-werknemers besloten
hebben een eventuele ontslagvergoeding in een stamrecht-BV te steken. Dat
effect hebben we uitgesloten.
In onze opinie blijft er slechts één verklaring over: de crisis. Het is niet makkelijk
om een bedrijf te verkoop dat slechte cijfers draait in een tijd waarin banken de
kopende partij minder snel financiering geven. Bedrijven hebben dus al dan niet
vrijwillig de verkoop uitgesteld. Nu de economische signalen divers maar
optimistisch zijn, zien we een stuwmeer aan ondernemers die eigenlijk al eerder
hadden willen verkopen.
Dat stuwmeer van 2,6% is in aantal 9480. We hebben dan de bedrijven met
maar 1 werknemer niet meegerekend, omdat deze over het algemeen niet
verkoopbaar zijn. Denk aan stamrecht-Bv’s of zelfstandige adviseurs. Maar
daarmee sluiten we ook een gamebedrijf van € 5 miljoen uit van die ene
programmeur. Dat is echter eerder uitzondering dan regel.
3
Conclusie
De file in ondernemersland is op een hoogtepunt aanbeland. Maar liefst 9.500
ondernemers hebben de verkoop van hun bedrijf de afgelopen jaren uitgesteld.
Door de vergrijzing was er sowieso al sprake van een extra aanbod van 2,2%
van alle bedrijven, oftewel zo’n 8.000 bedrijven. Normaal gesproken wisselen
zo’n 15.000 bedrijven per jaar van eigenaar, dus we hebben ruim een jaar aan
bedrijven in te halen.
Een ontwikkeling die de file nog enkele jaren stil kan laten staan, is de neiging
van ondernemers om de verkoop uit te stellen totdat het bedrijf volledig hersteld
is van de crisis. Als ondernemers voor die strategie kiezen, lopen ze een aantal
fikse risico’s.
Allereerst dreigen deze ondernemers over drie tot vijf jaar in een kopersmarkt te
belanden. Hun appeltje voor de dorst zal niet de prijs genereren waar ze op
gehoopt hadden.
Met het uitstellen van de verkoop riskeert de ondernemer dat hij straks tegen
fiscale wachttijden aanloopt. Een verandering in BV-structuur bijvoorbeeld kan
betekenen dat de ondernemer alsnog drie jaar lang zijn aandelen niet mag
verkopen.
Maar uitstel op de leeftijd van 65 jaar of ouder brengt ook spanning met zich mee
in de privésfeer en extra risico op het vlak van gezondheid.
Kortom: het is zaak dat de DGA van boven de 60 zich snel gaat voorbereiden op
de verkoop.
4
Colofon
Het CvB heeft twee kantoorlocaties. Een vestiging centraal gelegen in Utrecht, het
centrum van het land. Sinds 1 januari 2013 is een nieuwe vestiging geopend in de
toegangspoort naar Noord en Oost Nederland Zwolle. Van beide treft u de
adresgegevens hieronder aan.
Kantoor Maartensdijk
Centrum voor Bedrijfsopvolging BV Tolakkerweg 219
3738 JM Maartensdijk (De Bilt)
Telefoon: 030 - 27 40 647 Fax: 084 - 22 46 911
Kantoor Zwolle
Centrum voor Bedrijfsopvolging BV
Burgemeester van Roijensingel 6
8011 CS Zwolle
Telefoon: 038 - 82 00 239
Fax: 084 - 22 46 911
Website: www.cvbinfo.nl
Email: [email protected]
KvK: Utrecht nr.30246724
Bank: 22.72.59.416
Dit onderzoek werd uitgevoerd in opdracht van Anton Verbunt (06 2703 3331) en David
Uijl (06 1853 1659), partners bij het CvB. U kunt hen rechtstreeks benaderen met
vragen.
5

Download Report