leefbare stad vraagt om kennis van groen

onderwijs
t e k s t R o e l va n D i j k
Voor het eerst in de geschiedenis wonen meer mensen in steden dan op het platteland. Hoe zorgen we
ervoor dat de stad leefbaar en gezond blijft? Aan de
hogeschool CAH Vilentum Almere, die in 2010 van
start ging, richten de studenten zich op een groene
en duurzame toekomst. Hierbij staan natuur en gezondheid in relatie tot verdienmodellen in het stedelijk gebied centraal. Een interview met Dinand Ekkel,
Nieuwe opleiding voor
duurzame toekomst van de stad:
Leefbare stad
vraagt
om kennis
van groen
lector ‘Natuurlijk en Gezond Samen-Leven’.
Uit gegevens van Unicef blijkt dat in 2050 70% van de wereldpopulatie in stedelijk gebied woont. Wil je deze steden leefbaar en aantrekkelijk houden, dan is vergroening een vereiste
om diverse problemen het hoofd te bieden voor op de korte,
maar zeker ook voor op de langere termijn. Problemen met het
milieu –hittestress, overvloedige neerslag, slechte luchtkwaliteit – maar ook met gezondheid – de urbanisatie kent nadelige
effecten voor de gezondheid van bewoners. Vergroening van de
omgeving maar ook bewustwording over de vervaardiging van
gezond voedsel spelen daarin een duidelijke rol. Dinand Ekkel:
‘Uit diverse onderzoeken wereldwijd blijkt telkens weer dat een
groene omgeving een positief effect heeft op het welbevinden
en de gezondheid van mensen. Door deze kennis ziet men ook
meer en meer in dat een stad een ecosysteem is. De vraag is
hoe deze ecosystemen kunnen worden ingezet om de eerdergenoemde problemen het hoofd te bieden. Kennis en kennisontwikkeling zijn daarbij onontbeerlijk, daar leiden we onze
studenten voor op.’
Focus op stedelijk groen
Hogeschool CAH Vilentum, sinds de jaren ‘60 actief in Dronten, voorzag een toenemende behoefte aan groen-stedelijke
opleidingen. Provincie Flevoland en gemeente Almere drongen
er bovendien op aan om een hogeschool in Almere te starten.
De nieuwe hogeschool speelt in op de actualiteit door gerichte
opleidingen aan te bieden: ‘Groene Stedelijke Ontwikkeling’
en ‘Toegepaste Biologie’ (zie kader). Daarvoor werd eveneens
een speciaal lectoraat ingesteld, dat als basisopdracht heeft de
duurzame relatie tussen de gezondheid van de mens en het
groene domein te onderzoeken.
Op de vraag waarin CAH Vilentum Almere zich onderscheidt
van andere groene hbo-opleidingen laat Ekkel weten dat de
focus van CAH Vilentum Almere ligt op groen in de stedelijke
context en de relatie met de gezondheid van de stedelijke inwoner. Andere onderwijsaanbieders zijn meer gericht op bos- en
natuurbeheer en landschapsarchitectuur, oftewel op het land-
On
pagina 36
v i ta l e g r o e n e s ta d
|
jaargang
02 | nummer 01
schap en het buitengebied. Ekkel: ‘De integrale
benadering over de inrichting van de openbare
ruimte staat binnen de opleidingen centraal,
waarbij het groen in de stedebouwkundige ontwikkeling dus net zo belangrijk is als rood, grijs
en blauw.’
Ekkel vervolgt zijn verhaal: ‘Deze gedeelde zienswijze sluit naadloos aan op wat de Floriade 2022
voor ogen heeft: het ontwikkelen van nieuwe
woonconcepten waar integraliteit de boventoon
voert. De thema’s van de Floriade zie je dan ook
weer terug in onze opleidingen, namelijk greening,
feeding, energyzing en healthying the city.’
Floriade als showcase
De opleiding van CAH Vilentum Almere ligt nu
nog in het centrum van de stad, maar de planning is dat deze over een jaar of vijf zal verhuizen
naar het Floriadeterrein. Ekkel juicht deze verplaatsing toe. ‘De
opleiding wordt midden op het terrein van de wereldtuinbouw
tentoonstelling gevestigd. Studenten zien daardoor om zich heen
hoe een groene en gezonde wijk, een duurzaam bedrijventerrein
met groene daken en gevels en een beweging-stimulerend park
wordt aangelegd en maken hier onderdeel van uit als het om kennisvergaring en -verspreiding gaat. Dat is een grote meerwaarde
voor studenten. Een betere showcase kun je niet hebben’, geeft de
lector aan. ‘Ook als de Floriade is afgelopen.’
Binding met de praktijk
CAH Vilentum Almere is recent een samenwerking met de stichting Entente Florale Nederland aangegaan. ‘Als opleiding is het van
groot belang dat je binding houdt met de praktijk. Entente Florale
Nederland positioneert het groen al jaren integraal in de openbare
ruimte. Middels activiteiten als kennisuitwisseling via hun communicatietraject en netwerk en natuurlijk de jaarlijkse groencompetitie hebben we een realistisch en helder beeld van wat er in
de praktijk speelt en kunnen studenten daar ervaring in opdoen.’
Daarnaast laat Ekkel weten dat studenten ook worden betrokken
bij de activiteiten van Entente Florale Nederland.
Naast studenten opleiden is het doel van CAH Vilentum Almere
dan ook om samenwerkingsverbanden te smeden met overheden,
bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties om daarmee zogenaamde kenniscoalities aan te gaan. Onder de noemer Kenniscentrum Groene Vitale Stad (www.kcgroen.nl) worden de activiteiten
die betrekking hebben op kennis vergaren en ontwikkelen uitgevoerd. ‘De vraag uit het werkveld staat hierbij centraal. Hierbij doe
ik dan ook een oproep aan eventuele geïnteresseerden in deze kenniscoalities om contact met ons op te nemen, zodat we gezamenlijk kunnen bekijken hoe we nieuw onderzoek kunnen opstarten
en financieren. We moeten er namelijk voor waken dat we blijven
putten uit bestaand onderzoek en dat we telkens het wiel opnieuw
uitvinden. Willen we de komende jaren stappen zetten om de steden vitaal te houden, dan is vervolgonderzoek noodzakelijk.’
v i ta l e g r o e n e s ta d
|
jaargang
Dinand Ekkel, lector ‘Natuurlijk en Gezond Samen-Leven
Opleidingen over omgeving en
gezondheid
CAH Vilentum Almere biedt op dit moment vijf
opleidingen aan, waaronder ‘Groene Stedelijke
Ontwikkeling’ en ‘Toegepaste Biologie’. Met beide
opleidingen draagt het lectoraat eraan bij kennis
over te dragen over de vraag hoe de omgeving
een bijdrage kan leveren aan de gezondheid van
de mens. Het verschil tussen beide richtingen is
dat bij ‘Groene Stedelijke Ontwikkeling’ de nadruk
meer ligt op de waarde van groen – opbrengsten en
kosten – in relatie tot gezondheidsaspecten en bij
‘Toegepaste biologie’ de natuur zelf en de inrichting
van het groen in de stad centraal staan. De hogeschool telt momenteel 220 studenten en de ambitie
is dit over vier jaar te hebben verhoogd naar 700
studenten.
Meer informatie over de opleidingen is te vinden
via http://almere.cahvilentum.nl/
Dinand Ekkel, lector ‘Natuurlijk
en Gezond Samen_Leven’
Sinds 2011 is Ekkel lector ‘Natuurlijk en Gezond
Samen-Leven’ aan de CAH Vilentum Almere. In dit
lectoraat staat het onderzoek naar de duurzame relatie tussen de gezondheid van mensen en de groene
omgeving centraal. Met als centrale vraag: hoe kan
de omgeving een bijdrage leveren aan de gezondheid van mensen? Door de urbanisatie, milieuproblemen maar ook door vervreemding van ons voedsel
staat de gezondheid van de mens onder druk.
De provincie Flevoland en de gemeente Almere
financieren het lectoraat de eerste vier jaar. De
hogeschool heeft al te kennen gegeven dit lectoraat
na 2014 te continueren.
02 | nummer 01
pagina 37
On

Download Report