ING sectorvisie schoenendetailhandel

Sectorvisie Schoenenbranche
ING Economisch Bureau
Wie de schoen past…
Grote behoefte aan
innovatie schoenenwinkels
De schoenen retail bevindt zich in een periode
waarin de druk van alle kanten hoog is. Zwakke
economische omstandigheden resulteren in een
prijskritische consument en een krimpende vraag.
Tegelijkertijd stijgen de inkoopkosten en legt ook
de BTW verhoging druk op de marge. Daarnaast
heeft retail, en zeker de schoenenbranche, te maken
met een verdere opkomst van het online kanaal.
Van winkeliers, ontwikkelaars en gemeentes wordt
out-of-the-box denken en innovatie gevraagd om te
overleven en het winkellandschap nieuw leven in te
blazen.
Tegen de verdrukking in
De schoenendetailhandel hield in 2011 knap stand te midden van een uitermate lastige economische omgeving.
Kijken we naar de omzetindex van het CBS dan is de omzet
van winkels in schoenen de afgelopen jaren minder zwaar
teruggevallen dan de totale omzetindex voor non-food winkels. In 2011 presteerde de schoenendetailhandel het zelfs
om de omzet te laten groeien (+2%). Ook onderzoeksbureau
GfK constateerde een lichte groei (+1%). Brancheorganisatie
CBW-MITEX sprak echter van een krimp in 2011 van -2,5%.
Nog altijd stukken beter dan de modebranche die volgens
CBW-MITEX met -6,2% kromp.
Over de eerste helft van 2012 zien we een wisselvallig beeld
met een goed eerste kwartaal gevolgd door een zeer zwak
tweede kwartaal. Met name in april gaf de consument niet
thuis. Dit is mede het gevolg van een zeer sterke maand
april vorig jaar. De fors lagere gemiddelde temperatuur in
april 2012 zorgde er voor dat consumenten de winkelstraat
meden en niet overschakelden op de nieuwe seizoenscollectie. Door de winst in andere maanden valt de daling over
de totale eerste helft van 2012 enigszins mee. Uit de CBS
cijfers blijkt een kleine 3% krimp, grotendeels in lijn met het
cijfer van CBW-MITEX (-3,5%).
De verwachtingen omtrent het derde kwartaal zijn niet hooggespannen. Uit onderzoek van CBW-MITEX blijkt dat slechts
Figuur 1 Overzicht omzet en trends winkels in schoenen
3%
Trends
Omzetontwikkeling
• Ongunstige
economische omstandigheden
2%
• Teruglopende koopkracht
• Blijvend laag consumentenvertrouwen
1%
• Krimp verwacht in omzet schoenen 2012 en 2013
0%
• Consument zoekt kritisch naar waarde
2,0%
-1%
• Hoger % aankopen tijdens uitverkoop
• Toename prijsbewustheid, BTW stijging en productiekosten
-2%
drukken marge
-1,9%
-3%
2009
-2,2%
2010
2011
-2,0%
-2,0%
2012
2013
Bron: CBS 2009-2011. Trends en raming ING Economisch Bureau
• Groei online omzet, maar winstgevendheid lastig
• Krimp fysieke winkels onvermijdelijk
• Herinrichting winkellandschap
30% van de ondernemers in de schoenenretail dit jaar in
het derde kwartaal groei verwacht. De omstandigheden zijn
dan ook niet makkelijk. Het consumentenvertrouwen is sinds
eind vorig jaar uitermate zwak. Dit jaar wordt een krimp
verwacht van het BBP en de binnenlandse bestedingen. De
koopkracht van consumenten staat al geruime tijd onder
druk en maatregelen van de overheid om tekorten terug te
dringen zullen het komende jaar nog meer pijn veroorzaken. De BTW verhoging per 1 oktober is slechts het begin.
ING Economisch Bureau verwacht dat de tweede helft van
het jaar een lichte krimp zal laten zien, zij het minder dramatisch dan in het tweede kwartaal. Hierbij is rekening gehouden met het feit dat de tweede helft van vorig jaar zwak was
en reeds een terugloop in omzet kende. De totale daling
van de omzet in 2012 in de schoenendetailhandel wordt
geraamd op -2%. In 2013 wordt een continuering van deze
trend verwacht door een verdere terugloop in koopkracht.
Zelfs een eventueel herstel van het consumentenvertrouwen
verandert daar weinig aan.
Voet schrap zetten
De genoemde BTW verhoging kan met name in het vierde
kwartaal een extra druk op de marge geven. Concurrentie en psychologische prijsstelling maken het lastig om het
hogere BTW tarief volledig tot uiting te laten komen in de
winkelprijs. Kritische consumenten zijn zich in deze tijd van
economische onzekerheid meer bewust van hun uitgaven.
Zo constateert GfK bijvoorbeeld in mode een toename
van aankopen tijdens de uitverkoop. Waar in de periode
Figuur 2 Consumentenprijs schoenen, jaar-op-jaar
verschil in %
4%
3%
2%
jul’10-jun’11 nog 46% van de bovenkleding in de aanbieding
werd gekocht, is dat gedurende de periode jul’11-jun’12
gestegen naar 50%. Deze geluiden zijn ook in de schoenenbranche terug te horen en doen de marge van winkeliers
geen goed. Marktleider in schoenen, Macintosh Retail,
meldde over de eerste helft van het jaar druk op haar marge
door onder meer actiekortingen.
Productiekosten blijven stijgen
Geluk bij een ongeluk is dat sinds halverwege vorig jaar de
hausse in grondstoffenprijzen is gestopt. Toch blijven diverse
prijzen op een hoog niveau. Zo zijn prijzen van katoen en
rubber afgezwakt, terwijl huiden (leer) kostbaar blijven.
Ook de olieprijs manifesteert zich nog immer ruim boven de
USD 100. Verder kan de dalende koers van de euro inkopers
voor grote problemen stellen. Zeker gezien de trend van
stijgende kosten in belangrijke productielanden zoals China.
Stijgende lonen en een sterkere Chinese valuta leiden tot
hogere prijzen. Het Britse tijdschrift ‘The Economist’ sprak
in maart in een artikel zelfs over ‘the end of cheap China’
ofwel het einde van goedkoop China. In het artikel wordt een
onderzoek van consultancy bedrijf AlixPartners aangehaald.
Deze stelt dat wanneer trends zich doorzetten en de Chinese
valuta en transportkosten met jaarlijks 5% stijgen en indien
lonen met jaarlijks 30% omhoog gaan, er in 2015 een situatie
ontstaat dat het goedkoper is om producten voor NoordAmerika in de eigen regio te produceren dan ze uit China te
importeren. The Economist merkt op dat het waarschijnlijk
langer zal duren, maar dat de trend duidelijk is.
Hoewel Azië momenteel nog altijd het goedkoopst kan produceren lijkt het onvermijdelijk dat kleding- en schoenenmerken steeds vaker productie zullen verplaatsen naar de
randen van Europa om kwaliteit beter te kunnen monitoren
en de snelheid richting markt te verhogen. In kleding zien
we dit bijvoorbeeld al bij Inditex (Zara) dat haar sourcing
concentreert
in Europa. In 2011 stootte het leveranciers in
verschil consumentenprijs
Azië af, maar nam het aantal Europese (niet EU) leveranciers toe. Ook in Amerika nemen retailers stappen door
fabricage te verplaatsen naar de eigen regio. Daarbij wordt
Latijns-Amerika steeds populairder.
1%
0%
-1%
-2%
jan'11
feb'11
mrt'11
apr'11
mei'11
jun'11
jul'11
aug'11
sep'11
okt'11
nov'11
dec'11
jan'12
feb'12
mrt'12
apr'12
mei'12
jun'12
jul'12
aug'12
sep'12
-3%
Bron: CBS (2011 is vergelijking 2010 voor herberekening CBS)
Sectorvisie Schoenenbranche Oktober 2012 2
Online groeit, maar groei kent prijs
Veel winkeliers zien door de verschillende trends en ontwikkelingen de druk op hun onderneming toenemen. Aan
de ene kant wordt het lastiger inkoopkosten in de hand te
houden terwijl aan de andere kant de druk op de vraag en
op verkoopprijzen toeneemt. Uit een rapport van onderzoeksbureau GfK naar de belangrijkste thema’s bij non-food
retailers blijkt dat winkeliers vooral worstelen met onderwerpen als consumentenmarketing, product-, merk- en
formuleaanbod en consumentenvraag. Hierbij kan specifiek
gedacht worden aan online marketing en multichannel strategieën. Ook het overaanbod van winkelvastgoed behoort
tot een snel groeiende zorg voor non-food retailers.
Dit laatste heeft uiteraard ook veel te maken met een ontwikkeling die schoenenretailers voor een groot dilemma plaatst;
de groei in online schoenenverkopen. Juist in de schoenenmarkt is het afgelopen jaar de impact van internet sterk
geweest. De komst van Zalando heeft de branche opgeschud. In hoog tempo is, volgens cijfers van GfK, het aandeel
internet in de totale schoenenmarkt gegroeid naar 8,8%. De
enorme groei van online bestedingen aan schoenen (+ 58%)
geeft de totale markt zelfs een stimulans in deze moeilijke
tijd. Ook in 2012 zet de groei van het online kanaal door met
een marktaandeel van 11% over het eerste half jaar.
In onze sectorvisie 2011 spraken wij reeds de verwachting uit van het ontstaan van een groeiversnelling in online
schoenenverkopen. Met name Zalando heeft met haar
inspanningen de markt geopend en flink aangezwengeld.
Bestaande partijen uit de winkelstraat reageren hierop door
hun online inspanningen eveneens te verhogen. Dit zorgt
voor een groter en professioneler aanbod van webshops in
schoenen. Probleem is echter dat het daardoor in snel tempo
ook moeilijker is geworden voor online nieuwkomers om te
profiteren van de groei op het internet. Volgens cijfers van
Adformatie (Marcom 500) bedroegen de bruto mediabestedingen van Zalando in 2011 ruim Eur 21 miljoen, waarmee
het op plaats 63 eindigde in de ranglijst van grootste adverteerders in Nederland. Marktleider Macintosh Retail antwoorde hierop door onder meer een overkoepelend online
platform voor haar formules te starten, genaamd Intreza. Het
bedrijf probeert met deze cross channel benadering vooral
de combinatie met haar grote aantal fysieke winkels en haar
landelijke dekking te benutten.
Voor kleinere partijen wordt het lastig om online tegen dit
soort grootmachten op te boksen. Tussen de pure play-
Figuur 3 Versnelling marktaandeel online schoenen
(in % totale besteding aan schoenen)
12%
11,0%
10%
8,8%
8%
6%
4%
5,6%
4,5%
3,5%
2%
0%
2008
2009
2010
2011
Bron: GfK
Sectorvisie Schoenenbranche Oktober 2012 3
H1'12
ers (enkel webshop) hebben na Zalando nog twee grote
Europese partijen, Sarenza en Spartoo, de Nederlandse
markt ontdekt. Daar tegenover stond het faillissement van
het Nederlandse Sjoez.nl dat afgelopen zomer na anderhalf
jaar de strijd moest staken. Probleem is onder meer dat
internetverkoop forse inspanningen vraagt op het gebied
van marketing, logistiek en opbouw en onderhoud van
webshops. Daarbij moet rekening worden gehouden met
het feit dat deze kosten niet altijd snel terugverdiend kunnen worden. Prijzen worden scherp gehouden door concurrentie en online transparantie en er is sprake van veel actie
gedreven omzet. Verder wordt verzending en retournering
van artikelen steeds vaker gratis aangeboden om klanten te
trekken.
De online schoenenmarkt lijkt dus in korte tijd niet alleen
een beloftevolle groei te kunnen waarmaken, maar ontwikkelt zich ook in rap tempo tot een verdringingsmarkt.
Niet vreemd gezien het potentieel dat het online kanaal
biedt. ING Economisch Bureau verwacht richting 2020 een
stijging van het online marktaandeel naar 35%. Dat betekent
dat ruim één op iedere drie paar schoenen online wordt
aangeschaft en dat een flink deel van de totale Nederlandse
schoenenomzet verschuift. Tegelijkertijd wordt echter ook
duidelijk dat 2/3 van die omzet in fysieke winkels blijft.
Daarnaast moet rekening worden gehouden met het feit dat
mogelijk een deel van de online omzet (cross-channel) in de
winkel wordt opgehaald.
Tegengas winkelstraat door beleving en
multichannel
De schoenenwinkel zal dus niet uit het straatbeeld verdwijnen, maar zal zich wel in moeten stellen op andere
verhoudingen. Iets wat overigens voor de gehele non-food
detailhandel geldt. Deze problematiek moet dan ook in de
breedte van de sector worden bekeken. Het lijkt onvermijdelijk dat het aantal winkels de komende jaren gaat dalen
als een deel van de omzet aan de winkelstraat wordt onttrokken. Door de combinatie van crisis en online groei is de
leegstand in de totale detailhandel in Nederland gegroeid
naar zo’naandeel
6% met uitschieters van 20% in bepaalde gebieden. Deze 6% lijkt gezien alle ontwikkelingen nog aan de
lage kant. De vraag is of daarnaast sprake is van een bepaald percentage verborgen leegstand, bijvoorbeeld in de
vorm van huurachterstanden.
De angst voor verpaupering van winkelgebieden ten gevolge van leegstand groeit. In het Verenigd Koninkrijk, waar
online winkelen al een groter marktaandeel heeft behaald,
zijn diverse projecten gestart om binnensteden nieuw leven
in te blazen. Ook in ons land is het debat gaande hoe met
deze veranderingen om te gaan. Vooral het woord ‘beleving’ wordt daarbij veelvuldig gehanteerd als sleutel tot de
toekomst van stads(winkel)centra. Uiteraard kan beleving
een belangrijk facet zijn in de totale aantrekkelijkheid van
Figuur 4 Leegstand naar provincie en type
winkelgebied
Leegstand naar provincie
Drenthe
Flevoland
Friesland
Groningen
Gelderland
Limburg
Noord-Brabant
Noord-Holland
Overijssel
Utrecht
Zeeland
Zuid-Holland
Leegstand per type winkelgebied
Centrale winkelgebieden
Ondersteunende winkelgebieden
Overige winkelgebieden
Verspreide bewinkeling
Totaal
in % totaal
5,3%
5,6%
5,4%
5,8%
7,2%
9,6%
7,3%
4,1%
6,8%
4,7%
7,8%
6,8%
7,7%
7,1%
6,8%
3,9%
6,3%
Bron: Locatus Retail Facts 2012
een winkelgebied, maar belangrijker is uiteindelijk de relevantie voor de consument.
Naast beleving wordt ook multichannel omarmd. Door de
combinatie van webshops en fysieke winkels wordt getracht de online klant toch zoveel mogelijk te behouden en
daar waar mogelijk alsnog richting winkel te krijgen. Het is
echter de vraag of consumenten die beperking willen. Bovendien plaatst multichannel retailers voor nieuwe logistieke
vraagstukken. Wat bijvoorbeeld te doen met schoenen die
terugkomen. Een goede afstemming zal moeten worden gevonden. Niet voor niets storten steeds meer partijen zich op
de markt voor e-fulfilment. Daarbij kan gedacht worden aan
logistieke specialisten, maar ook aan nieuwe partijen die
zich bijvoorbeeld richten op het creëren van grote netwerken van afhaalpunten.
Naast investeringen op logistiek gebied vraagt multichannel tevens om meer technologie op de winkelvloer. Door
online bestelmogelijkheden in winkels aan te bieden en het
aanbod virtueel te verbreden hoopt men klanten toch ook
offline beter van dienst te kunnen zijn. Verder is de groei
van QR codes een manier waarop winkels door middel van
een combinatie met online mobiele informatie klanten op
de vloer meer van dienst willen zijn. Of dit ook in de prakSectorvisie Schoenenbranche Oktober 2012 4
tijk tot succes leidt zal moeten blijken. De combinatie van
smartphones en online en offline winkels biedt vele nieuwe
(m-commerce) mogelijkheden, maar vraagt om veel tijd,
aandacht en investeringen. Goede en relevante toepassingen zijn nodig om nieuwe technologie op de juiste manier te
kunnen benutten.
Met de ontwikkeling van multichannel operaties (online en
offline) kunnen retailers in ieder geval deels voorkomen dat
omzet weglekt door de kanaalkeuze van de consument. Een
vraag die daarbij naar voren komt is echter of de huidige
winkels en winkelomgeving qua inrichting wel passen in
deze opzet. Belangrijk is bijvoorbeeld om te kijken waarom
het online kanaal zo succesvol is gegroeid in de afgelopen
jaren.
Functioneel vs. fun
De groei van internet maakt duidelijk dat het online kanaal
op bepaalde vlakken beter tegemoet komt aan de wensen
van consumenten dan het offline kanaal. Uit onderzoek van
Thuiswinkel.org / Blauw Research komt naar voren dat succesfactoren van webshops onder meer liggen op het gebied
van gemak, bereikbaarheid (24/7), aanbod en voorraad.
Nadelen zijn er op het gebied van het niet kunnen zien/voelen of passen van een product, niet direct beschikken over
het product, verzendkosten en retournering en een gebrek
aan persoonlijk contact. Overigens laat de trend op basis
van historische gegevens zien dat deze nadelen in belang
afnemen. Onderzoek van Cendris onderschrijft een aantal
van de succesfactoren en benoemt daarnaast een aantal redenen voor consumenten om niet in de (offline) winkel te kopen, te weten; opdringerige verkopers, prijs, niet beschikbaar zijn van producten, drukte in de winkel en wachttijden
bij de kassa. Het succes van webshops is dus ook afkomstig
vanuit ‘dislikes’ met betrekking tot het offline kanaal.
In feite benadrukt de opkomst van online shopping een
groeiende behoefte aan gemak in het winkelproces. Uiteraard blijft er enerzijds een behoefte aan het ervaren (zien/
Figuur 5 Online likes en offline dislikes faciliteren
groei webshops
Offline
Online
Dislikes
drukte
wachttijden
opdringerige verkopers
uitverkocht
prijs
Bron: ING Economisch Bureau
Likes
gemak
bereikbaarheid 24/7
aanbod
voorraad
voelen) van producten. Juist in fashion is het lastig om
producten online volledig en op de juiste manier over te
brengen op de consument. Daarnaast behoort winkelen nog
altijd tot de belangrijkste vrijetijdsbestedingen. Anderzijds
is er een groeiende groep shoppers die vooral functionaliteit wenst. Er is dus een duidelijke splitsing te constateren in
de wensen en eisen gerelateerd aan enerzijds functioneel
(gemaks)shoppen en anderzijds funshopping. Veel winkels
en winkelstraten zijn echter nog vooral ontwikkeld vanuit de
gedachte alle groepen consumenten te willen bedienen. Het
is dan ook sterk de vraag of alle problemen voor retailers
simpelweg opgelost kunnen worden door multichannel te
opereren vanuit bestaande concepten.
Overigens betekent het niet dat de scheiding in typen
shoppers per se leidt tot een gelijke scheiding in online en
offline kopers. Een funshopper kan uren doorbrengen in
webshops, terwijl functionele shoppers mogelijk ook door
bepaalde offline concepten goed kunnen worden bediend.
Voordeel van internet is dat zij steeds beter in staat is beide
groepen te bedienen. Iets wat veel moeilijker is voor de
winkelstraat en een volledig nieuwe blik vraagt als het gaat
om de inrichting van winkels en winkelgebieden.
Inrichten vanuit vraag
In het Nederlandse retail landschap zien we al enige jaren
een strijd tussen bestaande stadscentra en ontwikkeling van
nieuwe winkelgebieden buiten de stad. Steden leven in angst
dat naast de opkomst van online shopping ook de ontwikkeling van outlets de stadscentra leeg trekt met een verlaten
binnenstad als gevolg. Ook winkelcentra aan de randen van
de stad vrezen een verdere uittocht van bezoekers.
Tegelijkertijd is het buiten de stad evenmin een vetpot. Veel
meubelboulevards leiden een kwijnend bestaan en er is een
overschot aan autoshowrooms. Zelfs een aantal fashion outlets kon een krimpende omzet in 2011 niet vermijden. Alleen
het online kanaal groeit onverstoord verder. Gedurende
de eerste helft van 2012 werd 13% meer omzet geboekt in
online verkoop van producten. In online kleding (inclusief
schoenen) was zelfs sprake van een plus van 15%. Toch is
het, zoals eerder gemeld, moeilijk om deze groei in winst
om te zetten.
Gezien de verschillende ontwikkelingen is het niet reëel te
verwachten dat alle stadscentra in de toekomst het middelpunt van shopping blijven. Rekening houdend met verdere
groei van online winkelen en de behoefte aan gemak
voldoen sommige stadscentra niet meer aan de wensen en
eisen van consumenten. Winkelen zal echter ook zeker niet
verdwijnen uit de binnenstad. Wel is het zaak om winkelconcepten aan te passen aan de vraag. Dit geldt overigens
net zo zeer voor shopping locaties aan de rand van de stad
of daarbuiten. Een nieuwe visie wordt gevraagd betreffende inrichting en functie van winkels en winkelgebieden.
Sectorvisie Schoenenbranche Oktober 2012 5
In figuur 6 is getracht de markt in te delen naar 4 relevante
segmenten. Enerzijds op basis van prijssegmentatie; value
of premium. Daarbij kan value gezien worden als de onderkant van de markt gericht op prijs-kwaliteit en premium als
de bovenkant van de markt.
Anderzijds is gesegmenteerd op basis van het type winkelen; functioneel of fun. Vanuit deze segmentatie is gekeken
hoe winkels hier op in zouden kunnen spelen en hoe de
verschillende typen klanten kunnen worden bediend.
Nieuw leven in het winkellandschap
Het beeld in figuur 6 is slechts een aanzet om te komen
tot een meer vraag gestuurde inrichting van het winkellandschap. Door de focus te leggen op een combinatie van
marktsegmentatie en shopbehoefte kunnen winkels, online
of offline, zich beter (in)richten op een specifiek segment.
In bijvoorbeeld het ‘premium-functioneel’ segment wordt
rekening gehouden met hoge eisen aan product en service,
maar is tegelijkertijd het besef aanwezig dat transacties
vooral simpel, eenvoudig en snel moeten kunnen worden afgehandeld. In het ‘premium-fun’ segment is meer tijd om de
consument kennis te laten maken met verschillende trends
en bijvoorbeeld advies op het gebied van styling te bieden.
Uiteraard is een dergelijke aanpassing niet eenvoudig te realiseren. Winkels zullen aandacht moeten schenken aan hoe
zij de verschillende segmenten zo optimaal mogelijk kunnen
bedienen. Zo wordt in ‘fun’ veel gevraagd van het personeel.
Dit vereist de juiste aandacht op het gebied van recruitment
en training. In ‘functioneel’ heeft personeel een andere rol en
ligt de focus juist op snelheid en betrouwbaarheid.
Naast winkels zullen ook winkelgebieden zich aan moeten
passen. Dit vereist allereerst een betere coördinatie tussen
lokale en regionale overheden, brancheorganisaties, vastgoedbeheerders en winkeliers (online en offline). Dit om te
voorkomen dat op te veel plekken een gelijksoortig aanbod
ontstaat. Door te variëren in functie en typen winkels en
locaties in te laten spelen op lokale of regionale sterkten kan
een winkellandschap ontstaan waarbij beter kan worden
voorzien in de verschillende behoeften van consumenten.
Daarnaast wordt van alle partijen een andere manier van
denken gevraagd waarbij creativiteit, innovatie en out-ofthe box denken voorop staan. Deze nieuwe denkwijze in
com- binatie met een grote mate van flexibiliteit is noodzakelijk om, waar nodig, wegkwijnende winkelgebieden om
te buigen en een nieuwe functie te geven. Denk aan issues
als bestemmingsplannen, bereikbaarheid en het opknippen
van winkels en winkelgebieden. Hierbij kan bijvoorbeeld
geleerd worden van lessen en ervaringen uit het Verenigd
Koninkrijk. Als reactie op de toenemende leegstand in
winkels gaf de Britse overheid in 2011 retail consultant Mary
Portas de opdracht een analyse te maken van de winkelstraten.
Figuur 6 Inrichten vanuit vraag op basis van segmentatie functioneel – fun en premium – value
Functioneel
Value
•
•
•
•
•
•
•
•
Premium
•
•
Hoge mate van doelgerichte aankopen
Specialistische ketens gericht op volume met een ruim aanbod
Value merken en/of retail (eigen)merk
Prijsgerichte kleding
Multichannel met een hoge mate van online transacties
Bezorging thuis (op datum) of op afhaalpunten voornamelijk
langs snelwegen en bij OV of in winkel
Online shops grote multichannel ketens en grotere pure players
Offline lokaties vooral rand stad of daarbuiten in de
vorm van grootschalige outlets, opkomst omgebouwde
meubelboulevards tot fashion centers, winkelcentra met
supermarkten. In beperkte mate op A lokaties grotere
stadscentra
Combinaties met andere specialistische non-food ketens
Makkelijk bereikbaar en gratis parkeren
• Hoge mate van doelgerichte aankopen
• Specialistische ketens gericht op ruim aanbod hogere segment
of kleinere winkels met een exclusief aanbod aan de bovenkant
van de markt
• Gericht op high fashion - hogere segment merken
• Service en betrouwbaarheid
• Multichannel met een hoge mate van online transacties
• Uitgebreide mogelijkheden m.b.t. Bezorging.
Snelle levering op exact tijdvak op iedere gewenste locatie.
• Mogelijkheid tot instant fit-and-return (passen op locatie).
• Online shops grote multichannel ketens en grotere pure players
• Shop-in-shops zowel online als offline voor niche spelers.
• Offline winkels op locaties aan de buitenkant van grotere steden. Belangrijke rol premium outlets en opkomstomgebouwde
meubelboulevards tot fashion centers. Grotere winkelcentra
aan stadsranden. In beperkte mate A lokaties grote stadscentra.
• Makkelijk bereikbaar en gratis parkeren
Fun
• Funshopping, minder doelgericht. Combinaties met andere
activiteiten. Hoog aandeel jongere consumenten.
• Specialistische ketens gericht op volume met een ruim aanbod
met ruimte voor styling, trends en advies
• Value merken en/of retail (eigen)merk
• Prijsgerichte fashion
• Belangrijke rol fysieke winkel. Multichannel vanuit offline
wereld door slimme online toepassingen in offline winkel.
• Offline lokaties in grotere winkelstraten stadscentra, grotere
winkelcentra stadsranden, outlets gericht op ‘beleving’ en fun.
• Voldoende parkeergelegenheid, goede bereikbaarheid OV.
• Combinaties fashion met food ketens en entertainment.
• Online omgeving gericht op communiceren en inspireren.
Fashion blogs en social media. Beperkte rol pure player
webshops.
• Funshopping, minder doelgericht. Combinaties met andere
activiteiten.
• Boutique shops met exclusieve merken, op-maat-shops,
(fashion) warenhuizen met shop-in-shop, merkeigen shops
• Gericht op high fashion, beleving en belangrijke adviserende
functie met hoge mate van kennis fashion en styling.
• Belangrijke rol fysieke winkel. Multichannel vanuit offline
wereld door slimme online toepassingen in offline winkel.
• Kleinere winkelstraten in exclusieve (stads)omgeving en
grotere winkelstraten A-locaties, premium outlets gericht op
‘beleving’.
• Ruime parkeergarages, valet parking diensten.
• Juiste mix fashion, food, art en cultuur.
• Online omgeving gericht op communiceren en inspireren.
Fashion blogs en social media. Beperkte rol pure player
webshops.
Bron: ING Economisch Bureau (premium – value is indeling marktsegment en functioneel – fun is indeling shopbehoefte)
Daaruit kwamen diverse aanbevelingen naar voren over
hoe stedelijke winkelgebieden weer nieuw leven in te blazen. Deze zijn onder meer gericht op:
• Meer samenwerking en betere coördinatie door onder
meer het oprichten van lokale en regionale teams. Deze
teams moeten strategisch en operationeel sterk zijn en
bevoegdheden krijgen om winkelstraten beter te managen.
• Zorgen voor makkelijkere toegang tot de markt / winkelstraten voor nieuwe kleinere ondernemers door bijvoorbeeld het wegnemen van onnodige drempels en de opzet
van een National market day waarop iedereen een dag
retailer kan zijn.
Sectorvisie Schoenenbranche Oktober 2012 6
• Verbeteren van bereikbaarheid en toegang tot winkelstraten, door bijvoorbeeld lokaal parkeerbeleid toegespitst op winkelen.
• Het instellen van regelgeving om de dynamiek van winkelstraten te vergroten en een grotere betrokkenheid te stimuleren van winkeliers en vastgoedeigenaren bij hun winkelgebied. Dit door bijvoorbeeld verplichtingen op te leggen
sneller panden vrij te geven, te verkopen of te verhuren.
Deze aanbevelingen van Portas zijn door de Britse overheid
overgenomen en geld, zij het op bescheiden schaal, is beschikbaar gemaakt voor pilot projecten. Uit de 400 aanmeldingen zijn inmiddels 27 locaties gekozen als Portas pilots.
Het Portas rapport kan, zoals gezegd, ook voor Nederland
tot nieuwe ideeën leiden betreffende het winkellandschap.
Vooral belangrijk is dat een andere denkwijze wordt geïntroduceerd om winkelgebieden nieuw leven in te blazen.
Daarbij moet echter wel opgemerkt worden dat Portas
zich erg concentreert op de ‘high street’ ofwel de winkels
in stadscentra. Belangrijk is juist dat alle winkelgebieden
worden betrokken in een nieuwe visie op het winkellandschap. Op die manier ontstaat een brede visie waarbij zowel
wordt gekeken naar behoeften van functionele shoppers en
fun shoppers.
Schoenen in vuurlinie
De schoenenbranche is naar omzet gemeten slechts een
kleine speler in de totale non-food retail. Toch is de ontwikkeling in de schoenenbranche gedurende het afgelopen jaar
zeer relevant in de context van een veranderend winkellandschap. Juist in een sector waar altijd gedacht werd dat
het passen en ervaren van het product essentieel was, is de
online omzet zeer snel gegroeid. Schoenenwinkels bevinden zich rechtstreeks in de vuurlinie. Webshops bieden
gemak, bereikbaarheid en een breed aanbod en voorzien
daarmee in behoeften die offline niet geboden kunnen
worden.
Het is niet eenvoudig om de richting het internet wegvloeiende omzet weer terug te halen. Succesvolle webshops
vereisen steeds hogere investeringen, kennis en kunde.
Multichannel oplossingen zijn daarom niet zomaar te realiseren en bovendien is het de vraag of consumenten vanuit
de huidige winkels op deze wijze wel optimaal bediend
kunnen worden. Toch zullen schoenenretailers om te kunnen overleven snel moeten schakelen. Duidelijke keuzes
betreffende doelgroep en type shopper kunnen daarbij
helpen. Door winkels en winkelgebieden op deze wijze opnieuw in te richten kunnen nieuwe sterkten worden ontwikkeld en dislikes in likes worden omgezet. Innovatie moet de
schoenenwinkel nieuw leven inblazen.
Sectorvisie Schoenenbranche Oktober 2012 7
Meer weten?
Kijk op ING.nl
Of bel met
Dirk Mulder,
sectormanager Handel
020 563 91 13
Max Erich,
senior econoom
020 564 70 46
Wilt u nieuwe publicaties per e-mail ontvangen?
Ga naar ING.nl/kennis
Disclaimer
De informatie in dit rapport geeft de persoonlijke mening weer van de analist(en) en geen enkel deel van de beloning van
de analist(en) was, is, of zal direct of indirect gerelateerd zijn aan het opnemen van specifieke aanbevelingen of meningen
in dit rapport. De analisten die aan deze publicatie hebben bijgedragen voldoen allen aan de vereisten zoals gesteld door
hun nationale toezichthouders aan de uit­oefening van hun vak. Deze publicatie is opgesteld namens ING Bank N.V., gevestigd te Amsterdam en slechts bedoeld ter informatie van haar cliënten. ING Bank N.V. is onderdeel van ING Groep N.V.
Deze publicatie is geen beleggingsaanbeveling noch een aanbieding of uitnodiging tot koop of verkoop van enig financieel instrument. Deze publicatie is louter informatief en mag niet worden beschouwd als advies. ING Bank N.V. betrekt haar
informatie van betrouwbaar geachte bronnen en heeft alle mogelijke zorg betracht om er voor te zorgen dat ten tijde van de
publicatie de informatie waarop zij haar visie in dit rapport heeft gebaseerd niet onjuist of misleidend is. ING Bank N.V. geeft
geen garantie dat de door haar gebruikte informatie accuraat of compleet is. De informatie in dit rapport kan gewijzigd worden zonder enige vorm van aankondiging. ING Bank N.V. noch één of meer van haar directeuren of werknemers aanvaardt
enige aansprakelijkheid voor enig direct of indirect verlies of schade voortkomend uit het gebruik van (de inhoud van) deze
publicatie alsmede voor druk- en zetfouten in deze publicatie. Auteursrecht en rechten ter bescherming van gegevensbestanden zijn van toepassing op deze publicatie. Overneming van gegevens uit deze publicatie is toegestaan, mits de bron
wordt vermeld. In Nederland is ING Bank N.V. geregistreerd bij en staat onder toezicht van De Nederlandsche Bank en de
Autoriteit Financiële Markten.
De tekst is afgesloten op 11 oktober 2012.