Maandupdate April 2014

Rabobank Biofarmaceutische
Industrie Update
©Janssen Biologics
April 2014
Deze maandelijkse update geeft inzicht in belangrijke
ontwikkelingen binnen de sector, gebaseerd op
openbare informatie. Het nieuws is voorzien van IKT
commentaar en ingedeeld in zeven
aandachtsgebieden: Medicijnontwikkeling, Biofarma
Business, Financiering, Regelgeving & Patenten,
Gezondheidszorg en Marktcijfers.
Medicijnontwikkeling
FDA ziet nieuwe kwaliteitsproblemen bij Indiase
medicijnenmakers. De groeiende zorg over kwaliteit van
actieve ingrediënten (Maandbericht Februari en Maart 2014)
wordt bevestigd door nieuwe waarschuwingen van de FDA aan
het adres van Indiase producenten: Smruthi Organics, Canton
Laboratories, USV Lab en Apotex [1, 2]. Een nieuw importverbod
werd uitgegeven voor producten van Indiase geneesmiddelenproducent Canton Labs [3]. Ondertussen is aan het Indiase
hooggerechtshof gevraagd de licentie van Ranbaxy om
geneesmiddelen te produceren in te trekken vanwege de
kwaliteitsproblemen [4] en heeft de Indiase overheid de export
licentie van Ranbaxy’s fabriek in Toansa ingetrokken [5].
Commentaar Rabobank:
Outsourcing van productie en klinische trials is een belangrijk
onderdeel van het herstructureren van de farmaceutische
industrie. Kostenbesparing was lange tijd een belangrijke
overweging om service verlenende bedrijven in de arm te
nemen, en door de groei van opkomende economieën kwam
daar de vraag bij om producten ook lokaal te produceren.
Door stijgende salarissen en prijzen van grondstoffenkosten,
in combinatie met logistieke uitdagingen is het de vraag
kostenbesparingen nog lang een factor zullen zijn [6]. Daar
komen nu kwaliteitsproblemen bij en de verzwakkende
patentpositie in landen als India en China (zie bijvoorbeeld
ons maandbericht van Januari 2014). Eén en ander creëert
nieuwe kansen voor Westerse service-verlenende bedrijven
en er zijn indicaties dat geneesmiddelenontwikkelaars in voor
productie activiteiten (CMO) terugkeren naar de Europese en
Noord-Amerikaanse markt [7].
Kort nieuws: EMA maakt publicatie gegevens geneesmiddelenonderzoek wettelijk verplicht. Grotere transparantie
in geneesmiddelenonderzoek (Maandupdate Januari 2014) is
binnen de Europese Gemeenschap vastgelegd in de wet. Begin
April keurde het Europese Parlement de EU Clinical Trials
Regulation goed, en de nieuwe regelgeving zal in 2016 van
kracht worden. Aanvragen en goedkeuring van klinisch
onderzoek zal via een online systeem van de EMA worden
gecoördineerd en alle resultaten van het onderzoek worden
publiekelijk toegankelijk [8]. De EU komt
geneesmiddelenontwikkelaars tegemoet door alleen
gedetailleerde samenvattingen te accepteren in de database
zolang het klinisch onderzoek nog loopt [9]. De mogelijkheid om
‘gevoelige gegevens’ geheim te houden was voor AbbVie
voldoende om de juridische procedure tegen de EMA te staken
[10].
www.addcon.com
Page 1 of 5
Biofarma business
Reorganisatiegolf bij Baxter, Galapagos, Novartis, GSK, Lilly
en Merck. Reorganisatie van de farmaceutische industrie die
enkele jaren geleden is ingezet krijgt een nieuwe impuls door
een golf van verkoop of divestering van bedrijfsonderdelen (zie
ook maandbericht Februari 2014). In de afgelopen weken
maakten meerdere bedrijven, waaronder Baxter, Galapagos,
Novartis, GSK en Lilly deze strategische stap bekend.
Halverwege 2015 zal Baxter zich in tweeën splitsen. Het
moederbedrijf blijft zich focussen op medische technologie
(drug delivery, injecteerbare medicijnen, biomaterialen), terwijl
het afgesplitste bedrijfsonderdeel zich vanaf dan zal
concentreren op diagnose en ontwikkeling van
biofarmaceutische geneesmiddelen voor bloedziekten,
waaronder biosimilars [11].
www.genengnews.com
Galapagos zal twee CRO bedrijfsonderdelen, Argenta en
Biofocus, verkopen aan Charles River Laboratories. Het bedrijf
neemt hierbij afscheid van de fee for service activiteiten [12, 13].
Vorige week volgde de aankondiging van een ingrijpende
reorganisatie bij Novartis in vier deals met GSK en Lilly [14]. GSK
koopt de vaccin afdeling van Novartis voor USD 7.1bn (met
uitzondering van de griepvaccinaties) [15], terwijl Novartis voor
USD 16bn het portfolio aan oncologie medicijnen van GSK
overneemt. Tegelijkertijd zullen de beide bedrijven via een joint
venture tussen Novartis OTC en GSK Consumer Healthcare een
business opzetten voor consumenten gezondheidsproducten
(Wellness, mondzorg, voedingsmiddelen en huidproducten. In
een vierde deal zal de afdeling voor diergeneeskunde van
Novartis voor USD 5.4bn aan Lilly verkocht worden, waardoor
Lilly de op twee-na-grootste leverancier wordt van
geneesmiddelen voor dieren (na Pfizer spin-out Zoetis) [16].
Tenslotte overweegt Merck een portfolio van oudere medicijnen
waarvan het patent verlopen is (met een waarde van USD 15bn),
te verkopen [17]. Merck is tegelijkertijd vergevorderd in de
verkoop van de afdeling voor consumenten
gezondheidsproducten, waaronder allergie medicatie Claritin en
Dr. Scholl’s voetverzorgingsproducten. Bayer en Reckitt
Benckiser hebben beiden een bedrag geboden van ongeveer
USD 13.5bn in de hoop een leidende positie te verwerven
binnen dit marktsegment [18]. Als deel van het bod door Bayer
zou het bedrijf zijn afdeling voor diergeneeskunde aangeboden
hebben aan Merck [19].
Commentaar Rabobank:
Veel grote farma bedrijven herstructureren door een steeds
duidelijkere focus aan te brengen op kernactiviteiten. Het
domineren van een strategisch aandachtsgebied lijkt een
belangrijke drijfveer te zijn. Zo zijn de megadeals tussen
Novartis, GSK en Lilly een duidelijke voortzetting van deze
trend: Novartis streeft bijvoorbeeld naar een focus op
innovatieve farmaceutica, generieke geneesmiddelen en
oogzorg, en verwerft met de aankoop van GSK oncologie
portfolio een sterkere positie op het gebied van gerichte
behandelingen en klassieke kleine chemische moleculen [14].
GSK brengt een sterkere focus aan op hiv medicatie en
behandeling van luchtwegaandoeningen, terwijl tegelijkertijd
de positie op het gebied van vaccins wordt versterkt
(ondermeer door het Meningitis B vaccin van Novartis en het
productienetwerk in China en India) [15, 20]. Afsplitsing of
verkoop van bedrijfsonderdelen is een trend die zich
voorlopig beperkt tot ‘Big Pharma’ maar die zich door zou
kunnen zetten naar ‘Big Biotech’ [21].
Pfizer – AstraZeneca: terugkeer van de Megamerger? De
strategische uitwisseling van bedrijfsonderdelen tussen Novartis
en GSK (zie boven) past goed in de trend dat farmaceuten af
zien van miljarden overnames. Toch zijn mega overnames van
meer dan USD 2bn niet helemaal van de radar verdwenen. Zo
werd begin januari door Pfizer een bod uitbracht op
AstraZeneca, gevolgd door een tweede cash-and-share bod
eind april [22]. Pfizer wil AstraZeneca voor USD 100bn
overnemen, maar ook dit bod werd afgeslagen [22].
www.sfgate.com
Volgens Pfizer zou na de overname een bedrijf ontstaan met
betere kansen om binnen opkomende markten te groeien, en
met een veel sterkere oncologiepijplijn en cardiovasculair- en
diabetes portfolio [23]. Synergie tussen de twee bedrijven zou
ook kansen bieden om te besparen op kosten [24]: er zou
bijvoorbeeld een gecombineerd onderzoeksbudget ontstaan
van meer dan USD 11bn (Pfizer investeerde vorig jaar USD 6.7bn
in R&D, en AstraZeneca USD 4.8bn). Hiermee lijkt het
Page 2 of 5
waarschijnlijk dat een overname gepaard zou gaan met
beperking van het budget en verlies aan banen [23].
Afgezien van portfolio overwegingen en het besparen op
kosten, wordt belastingvoordeel vaak genoemd als belangrijke
overweging in een mogelijke overname. Pfizer zou met de
overname een hoofdkantoor in Londen verwerven, en daarmee
gebruik kunnen maken van een lager belastingpercentage van
21%. Daarnaast zouden recente patentinitiatieven van de
Engelse overheid voordelig zijn [25].
Commentaar Rabobank:
Gezien de overnameplannen van Pfizer - en andere
aangekondigde grotere acquisities - is het wellicht te vroeg
om te zeggen dat aan consolidatie via miljarden overnames
een eind is gekomen. Tenminste vier kleinere
geneesmiddelenontwikkelaars hebben sinds begin dit jaar
overnameplannen gemeld van USD 3bn of meer, waaronder
de USD 25bn overname van Forest Laboratories door Actavis
[26, 27] en het overnamebod van USD 45.7bn van Valeant
Pharmaceuticals voor Allergan [28]. Ook binnen de medische
technologie worden grotere overnames gezien, met de USD
13.4bn orthopedie merger tussen Zimmer en Biomet als
meest recente voorbeeld [29]. Net als bij afsplitsing en
verkoop van bedrijfsonderdelen (zie boven) speelt het
aanbrengen van focus in de pijplijn, en de mogelijkheid om
te besparen op kosten, een belangrijke rol bij overnames.
Kort nieuws: EMA verlaagt kosten voor MKB. Europese
geneesmiddelen authoriteit EMA heeft de kosten van postmarketing activiteiten voor MKB ondernemingen met 40%
teruggebracht. Voor de allerkleinste bedrijven (minder dan 10
werknemers) worden zelfs geen kosten meer in rekening
gebracht. EMA zet deze stap in reactie op klachten van het MKB
over de kosten die gemaakt moeten worden nadat een
geneesmiddel markttoegang heeft verworven [30].
Gezondheidszorg
Prijs Sovaldi zet vergoedingendiscussie op scherp. De prijs
van Hepatitis C medicijn Sovaldi blijft de gemoederen
bezighouden (zie Maandupdate Januari 2014). De kosten van
behandeling komen neer op USD1000 per dag: USD 84,000
totaal per kuur van 3 maanden. Voor zorgaanbieders en
verzekeraars doemt een scenario op waarbij alleen al aan
hepatitis C behandeling honderden miljarden dollars
uitgegeven moeten worden: wereldwijd wordt het aantal
mensen met deze infectie geschat op 185 miljoen, met in de VS
3.2 miljoen mensen met hepatitis C. Niet alleen verzekeraars
trekken aan de bel over de prijs, maar ook artsen, politici, de
WHO en UNITAID [31, 32]. Gilead heeft overigens wel afspraken
gemaakt met onder andere generieken makers in India, om
toegang tot het medicijn ook voor landen met de laagste
inkomens te garanderen [31, 32].
In het eerste kwartaal van dit jaar was Sovaldi goed voor een
omzet van USD 2.27 bn in de VS[33]. Dat is volgens Gilead nog
maar het begin omdat nog maar de helft van de artsen die door
een vertegenwoordiger van het bedrijf bezocht werden het
nieuwe geneesmiddel daadwerkelijk voorschreven [34].
Commentaar Rabobank:
Een belangrijk punt in de discussie over de prijs van Sovaldi is
dat het medicijn een belangrijke bijdrage kan leveren aan
kosten efficiëntie – een voorwaarde voor vergoeding van
dure medicijnen [35]. Het is een orale behandeling die in
tegenstelling tot de klassieke aanpak met interferon injecties
beter verdragen wordt door de patient. Daarnaast geneest
Sovaldi maar liefst 90% van de mensen die het middel slikken,
in tegenstelling tot therapie met interferon waar de kans op
succes 50% of minder is. Voorstanders zeggen dan ook dat de
kosten van Sovaldi lager zijn dan de kosten die gemaakt
worden bij hepatitis C complicaties, waaronder lever cirrhose,
leverfalen en transplantaties. In het hepatitis C veld is een
ware race gaande tussen verschillende bedrijven die
vergelijkbare medicijnen in de pijplijn hebben en die zonder
interferon gegeven kunnen worden. Ook deze kandidaten
zijn bijzonder succesvol in het onderdrukken van het virus
[36]. Naar verwachting zullen er dan ook op korte termijn
meerdere opties zijn naast Sovaldi, waardoor druk kan komen
te staan op de prijs. Hierbij moet wel opgemerkt worden dat
werkzaamheid van de verschillende behandelingen
afhankelijk is van genotype van het virus en stadium van de
ziekte, wat de mogelijkheid tot competitie weer zal beperken.
Daarnaast wordt ook gewerkt aan combinatietherapie van
verschillende hepatitis C remmers, wat de prijzen weer kan
doen stijgen.
Verder lezen
1. Palmer E: FDA takes aim at yet another Indian API maker. In: FiercePharmaManufacturing.
2014.
2. Brennan Z: US FDA issues import alert on Apotex's Indian API facility. In: in-Pharma
Technologist. 2014.
3. Palmer E: FDA tags yet another Indian drugmaker, Canton Labs, with ban. In:
FiercePharmaManufacturing. 2014.
4. MacDonald G: Indian Courts asked to revoke Ranbaxy's manufacturing license. In: inPharma Technologist. 2014.
5. Palmer E: Indian authority withdraws Ranbaxy plant export permit. In:
FiercePharmaManufacturing. 2014.
6. Stanton D: Quality and IP issues driving sponsors away from Indian CMOs, experts say. In:
Outsourcing-Pharma. 2014.
7. Stanton D: Pharma Abandoning East, Returning West for CMOs say GPCM Delegates. In:
Outsourcing-Pharma. 2013.
8. Barry F: EU law: public database for trial transparency. In: Outsourcing-Pharma. 2014.
9. Anonymous: EU Will Require Publication of Trial Results. Genetic Engineering &
Biotechnology News 2014.
10. Garde D: AbbVie gets out of the way as the EU prepares for trial transparency. In:
Page 3 of 5
FierceBiotech. 2014.
11. Stanton D: Baxter spin-off to focus on biosimilars and haematology growth. In:
BioPharma Reporter. 2014.
26. Johnson L: Investor Pressure Pushing Pharmaceutical M&A Deals. In: Pharmaceutical
Processing. 2014.
12. MacDonald G: CRL to buy Argenta and Biofocus from Galapagos for €134m. In:
Outsourcing-Pharma. 2014.
27. Humer C, Dey E: Actavis to buy Forest for $25 billion; windfall for investor Icahn. In:
Reuters. 2014.
13. Garde D: Charles River snaps up Galapagos' CRO biz for $179M. In: FierceCRO. 2014.
28. Anonymous: Valeant, Largest Shareholder Take Aim at Allergan. In: Genetic Engineering &
Biotechnology News. 2014.
14. McKee S: Novartis 'transforms' itself with multi-billion-dollar GSK, Lilly deals. In:
PharmaTimes Online. 2014.
15. Helfland C: Novartis bids farewell to vaccines with $7.1B sale to GSK. In: FierceVaccines.
2014.
16. Anonymous: Extreme Makeovers: $28.5B in Deals Reshape Novartis, GSK, Lilly. In: Genetic
Engineering & Biotechnology News. 2014.
17. Staton T: Next deal up for Merck: Selling $15 billion worth of older brands. FiercePharma
2014.
18. Helfland C: Merck could snag $14B from consumer biz as Bayer, Reckitt race to the wire.
In: FiercePharma. 2014.
19. Palmer E: Sources: Bayer offers animal health biz, cash for Merck's OTC unit. In:
FiercePharma. 2014.
20. Staton T: $16B deal for GlaxoSmithKline oncology meds turns Novartis into cancer
heavyweight. In: FiercePharma. 2014.
21. Herper M: Should Amgen break itself up? In: Forbes. 2014.
29. Saxena V: Zimmer, Biomet to join forces in $13.4B deal. In: FierceMedicalDevices. 2014.
30. Barry F: EMA slashes fees for small drug developers In: in-Pharma Technologist. 2014.
31. Gardner J: EASL – Cost tops the agenda as hepatitis C enters postinterferon world. In: EP
Vantage. 2014.
32. Grogan K: WHO, UNITAID jump into debate over high hep C drug costs. In: PharmaTimes
Online. 2014.
33. Staton T: It's official: Gilead's Sovaldi zooms past previous records with fastest-ever drug
launch. In: Fierce PharmaMarketing. 2014.
34. McCaffrey K: Gilead reaps huge HCV sales, payer fury. In: Medical Marketing & Media.
2014.
35. Weintraub A: PhRMA defends Gilead’s pricey Sovaldi as docs look forward to more hep C
choices. In: FiercePharma. 2014.
36. Grogan K: New hep C drugs prices ‘as breathtaking as effectiveness’. In: PharmaTimes.
2014.
22. Barry F: AZ refuses $100bn bid, but Pfizer ‘confident’ of ‘compelling’ offer. In: in-Pharma
Technologist. 2014.
23. Carrol J: Ignoring harsh lessons, Pfizer pursues $100B deal to buy struggling AstraZeneca.
In: FierceBiotech. 2014.
24. Staton T: Why pay $100B for AstraZeneca? Let Pfizer's CEO count the reasons. In:
FiercePharma. 2014.
25. Carroll J: Why would Pfizer want to buy AstraZeneca? It's not R&D. In: FierceBiotech. 2014.
Contactgegevens
Frank Raaphorst
Sectorspecialist Biofarmaceutische Industrie en Biotechnologie,
Rabobank International
[email protected]
Deze publicatie is een uitgave van Rabobank International. De in deze publicatie gepresenteerde visie is gebaseerd op gegevens uit door ons betrouwbaar geachte bronnen die
worden genoemd in de bronvermelding. Deze bronnen zijn op zorgvuldige wijze in onze analyse verwerkt. Rabobank International aanvaardt echter geen enkele aansprakelijkheid
voor het geval dat de in deze publicatie neergelegde gegevens of prognoses onjuistheden bevatten noch voor eventuele (zet-)fouten en onvolledigheden. Het betreft algemene
informatie die aan veranderingen onderhevig is. Aan de verstrekte informatie kunnen geen rechten worden ontleend.
Page 4 of 5
Page 5 of 5