Preadvies VNG-bestuur Motie Hellendoorn c.s.

Preadvies VNG-bestuur Motie Hellendoorn c.s.
Onderwerp
Verdelingsmodel Wmo en samenhang met ander verdeelmodellen sociaal domein
Strekking
De motie draagt het bestuur van de VNG op om:
1. zorg te dragen voor:
a. het uitvoeren van een analyse van de nadelen van de objectieve verdeelmodellen, zodat
gemeenten de effecten daarvan kunnen monitoren en duiden en hierover samen met het
Rijk in overleg te treden en oplossingen voor problemen te zoeken, zoals tijdens het
bezoek van staatssecretaris Van Rijn reeds is toegezegd aan de regio Twente;
b. zorg te dragen voor een verantwoord ingroeipad/vereveningspad omdat het gaat om
ongekend grote en omvangrijke maatschappelijke en financiële opgaves voor gemeenten
2. Aan een verantwoord ingroeipad de volgende voorwaarden te verbinden:
a. dat bovenop de reeds opgelegde rijkskortingen een maximum van 5 euro per inwoner per
jaar aan dalende gemeentelijke inkomsten wordt gesteld als gevolg van de
verdeelmodellen, zodat gemeenten ook voldoende tijd krijgen en in staat zijn om de
maatschappelijke opgaves te realiseren;
b. het ingroeipad te monitoren, te evalueren en waar nodig in tijd verder bij te stellen om de
transformatie-opgaves aan te kunnen;
c. voor de transformatie-opgaves aanvullend innovatie-middelen beschikbaar te stellen om
de gemeenten te ondersteunen bij de transformatie-opgaven.
Preadvies bestuur
Deels overnemen:
- overnemen:
onderdelen 1a, 1b, 2b
- ontraden:
onderdeel 2a
- geen oordeel: onderdeel 2c
Toelichting preadvies
Ad 1.Analyseren van de nadelen van de objectieve verdeelmodellen
Het objectieve verdeelmodel voor de Wmo (begeleiding) is het beste model dat thans voorhanden is.
Aan de hand van ervaringscijfers zal worden nagegaan of het model is te verbeteren. Daarvoor is
enige jaren praktijkervaring nodig. De VNG pleit voor een grondige evaluatie in het voorjaar van 2019.
Indien noodzakelijk kan dan het verdeelmodel in 2020 worden aangepast. Het eerder evalueren heeft
weinig zin, omdat dan de gebruikservaring te kort is voor een goed oordeel. Het verdeelmodel voor de
Jeugdzorg is nog niet bekend. Verdeling van het onderdeel Participatie in het Sociaal Domein is al
langer bekend en kent een geheel eigen systematiek. Het gaat hier nauwelijks om nieuw geld voor de
gemeenten. Bestaande budgetten worden herschikt en met ingang van 2015 via het Sociaal Domein
verdeeld. De herverdeeleffecten laten zich minder goed vergelijken met die van Wmo en Jeugdzorg.
De nieuwe verdeling van de gelden voor de algemene bijstand (Inkomensdeel Wet werk en bijstand)
gaat buiten het sociaal domein om. Het betreft een specifieke uitkering waarbinnen bestaande
middelen op een nieuwe manier worden verdeeld. Het is lastig om herverdeeleffecten uit deze bron te
verknopen met de nieuwe verdeling van het sociaal domein.
Ad 2. Zorgen voor een verantwoord ingroeipad
Een verantwoord ingroeipad is absoluut noodzakelijk. In de eerste plaats moet het ingroeipad worden
bekeken in samenhang met de objectieve verdeling Jeugdzorg. Die gegevens komen in december
a.s. Bij het vaststellen van het ingroeipad moet altijd een evenwicht worden gevonden tussen de
belangen van de gemeenten die een nadeel ondervinden en de gemeenten die een voordeel
ondervinden. De VNG denkt aan een gematigde ingroei in de eerste jaren, Na een grondige evaluatie
van het verdeelmodel en evt. verbeteringen in het model kan de ingroei versnellen omdat het model is
getoetst op goede werking. Met een ingroei van 5 euro per inwoner per jaar duurt de overgang te
lang.
NB) de motie vermeldt niet hoe de extra middelen voor innovatie zouden moeten worden
gefinancierd.