ARBO
•
Intern rapport
VERSLAG TOETSING CONCEPT
A-BLAD KABEL- EN BUIZENLEGGEN
mei 1999
Bezoekadres: La Guardiaweg 4, 1043 DG Amsterdam
Telefoon (020) 580 55 80, fax (020) 580 55 55
Correspondentieadres: Postbus 8114, 1005 AC Amsterdam
Internet: http://www.arbouw.nl, E-mail: [email protected]
INHOUD:
1. INLEIDING .................................................................................................................. 3
2. THEORETISCHE TOETSING .................................................................................... 4
2.1 Inleiding ...................................................................................................................... 4
2.2 Conclusies ................................................................................................................... 4
3. PRAKTIJKTOETSING ................................................................................................ 9
3.1 Inleiding ...................................................................................................................... 9
3.2 De grenswaarden ......................................................................................................... 9
3.3 De oplossingen .......................................................................................................... 12
Bijlage 1. Algemene opmerkingen ................................................................................. 20
Bijlage 2. Adressen van bedrijven aangeleverd door de bolegbo-vok ............................ 36
Bijlage 3. De vragenlijst ................................................................................................. 37
Bijlage 4. Duitse norm met drie verdichtingskiassen ..................................................... 55
Bijlage 5. Informatie over de verdichtingsmeter ........................................................ 56
Bijlage 6. Samenstelling begeleidingscommissie
Toetsing concept A-blad 'Kabel- en buizenleggen' ........................................ 60
2
1. INLEIDING
De Stichting Arbouw heeft op basis van onderzoek naar de arbeidsomstandigheden en
fysieke belasting die optreden bij het kabel- en buizen leggen een concept A-blad 'Kabel- en
buizenleggen' opgesteld. Bij de tot stand koming van A-bladen behoort ook het doorlopen
van een toetsingstraject, waarin het concept-A-blad en de daarin opgenomen oplossingen
worden beoordeeld in de praktijk. Deze toetsing kan leiden tot voorstellen voor eventuele
aanpassingen aan het A-blad en tot een advies aan het Bestuur van Arbouw over het
uitbrengen van het A-blad.
De toetsing van het concept A-blad is uitgevoerd door vhp adviseurs te Den Haag. Voor de
begeleiding van het toetsingstraject van het concept-A-blad is een begeleidingscommissie,
bestaande uit vertegenwoordigers van werkgevers en werknemersorganisaties, ingesteld
(voor de samenstelling zie bijlage 6).
De toetsing vindt plaats in de volgende stappen:
. Evaluatie haalbaarheid en draagvlak voor het concept A-blad bij de bedrijven
(theoretische toetsing)
. Evaluatie techniek en arbo-aspecten (praktijktoetsing)
. Voorstel tot aanpassing A-blad
3
2. THEORETISCHE TOETSING
2.1 Inleiding
Voor de theoretische toetsing van het concept A blad kabel- en buizenleggen zijn 15
bedrijven benaderd voor een interview. Drie bedrijven hebben aangegeven niet mee te
kunnen werken (werkdruk). Voor een lijst van deze bedrijven zie bijlage 2. De vragenlijst
die voor de interviews is gebruikt, is terug te vinden in bijlage 3.
2.2 Conclusies
Hieronder worden kort de meest opvallende conclusies weergegeven die na alle interviews
naar voren kwamen. Alle overige opmerkingen en gegevens zijn te vinden in Bijlage 1.
Men is over het algemeen heel positief over het A-blad. Het geeft heel goed de situatie
weer voor de kabels- en buizenleggers.
2.2.1 Leesbaarheid A blad
Tijdens het interview is gevraagd een rapportcijfer te geven tussen 0 en 10 voor de
leesbaarheid van het A-blad. Met is zeer tevreden over de leesbaarheid: het is helder en
duidelijk opgesteld. Het gemiddelde rapportcijfer is 7,5 (hoogste cijfer een 9, laagste een 6)
2.2.2 Streefdoelen
toegepast?
haalbaar<'
doelen
N=12
ja
nee
1. Sleuvenbreedte
11
1
2. Bronbemaling
12
3. Kabel mechanisch trekken
9
4. Graafwerk mechanisch
12
5. Trilplaat < I uur per dag
4
Trilstamper < '12 uur per dag
Tabel 1. De streefdoelen
4
nvt
ja
nee
11
12
1
2
9
1
12
8
4
8
Het grootste probleem bij de streefdoelen is het gebruik van de trilplaat respectievelijk de
trilstamper voor het verdichten. Het A blad stelt ten doel om de trilplaat maximaal 1 uur
per persoon per dag te gebruiken. Voor de trilstamper wordt dit gesteld op maximaal Vz uur
per persoon per dag.
In de praktijk stuit dit op grote bezwaren: het is organisatorisch niet te verwezenlijken.
Men ziet liever alternatieven voor trilplaat en stamper (gebeurt al in de praktijk) en een
ietwat anders gesteld doel (na 1/z uur pauze, nieuwe trilstamper: max 1 uur?)
2.2.3 Maatregelen om het werk gezond en veilig uit te voeren
Tabel 2 (volgende pagina) geeft een overzicht met daarin alle in het A blad genoemde
oplossingen, of deze haalbaar zijn, in de praktijk reeds toegepast en wie verantwoordelijk is
voor de invoering van de betreffende oplossing.
Toelichting
ad. 3 Werken met detectiesystemen
Hoewel vrijwel elk bedrijf dit wel (eens) toepast zijn de ervaringen niet echt optimaal. De
betrouwbaarheid is niet groot, er zal altijd een dubbelcheck plaats moeten vinden door het
maken van een proefsleuf. Een aantal bedrijven hebben goede ervaringen met de
wichelroede.
ad. 4 Verdichten met mechanische hulpmiddelen
Tijdens de interviews kwamen een flink aantal opmerkingen en vragen over deze maatregel.
Men zou graag meer hulpmiddelen genoemd zien dan alleen de graafmachine. Voorts zijn
er vragen!opmerkingen over:
- de kwaliteit van verdichten bij het aandrukken met de bak;
- hulpmiddelen met afstandsbediening;
- speciale handvatten om trilling te dempen?
- een nieuw soort trilstamper?
ad. 5 Sleuven trekken
Wordt maar heel beperkt toegepast. Dat komt voor een groot deel doordat er al kabels en
leidingen in de grond zitten. Alleen toepasbaar in bijzondere omstandigheden.
ad. 9 Polyethyleen buizen
Deze maatregel wordt volgens de geïnterviewden toch wat te positief beschreven. Het
materiaal is moeilijk hanteerbaar en r is nogal wat kracht voor nodig om het goed recht te
krijgen. Een beter alternatief zou het gebruik van moffen zijn.
5
ad. 11 Gereedschapskist op werkhoogte
Uit de reacties blijkt dat deze maatregel niet werkt in de praktijk. Het lijkt wat ver gezocht.
Graag verwijderen uit het A-blad is het verzoek van menigeen.
ad. 14 Gereedschappen bij montage
Opvallend is dat de redprozaag bij een aantal bedrijven niet bekend is.
6
waarom niet?
Toegepast?
Wie is
verantwoordelijk?
ja
Oplossing
nee
nvt 1
ontwerper
opdr.ge ver
bedrijf
werkn
N=12
I.
Goede werkvoorbereiding
12
8
12
2.
Inzet graaf machine
12
3
12
3.
Werken met detectiesystemen
11
I
9
2
4.
Verdichten met mechanische hulp
11
4
10
1
1
1
gebruik andere
middelen
5.
Sleuven trekken
1
alternatieven
3
7
2
afb van soort werk
4
en soort terrein
__,
6.
7.
Sleufloos werken
10
Gebruik betere schoppen
12
8.
Eén sleufsysteem
9
1
9.
Werken met polyethyleenbuizen
11
1
2
9
10
7
10. Mechanisch leggen van buizen
10
11. Gereedschapskist op werkhoogte
2
7
12. Bredere sleuf of grotere put
8
4
2
onbekend
is geen oplossing
2
3
11
5
3
9
2
1
4
11
geen oplossing (5)
geen oplossing (3)
7
7
2
7
5
3
8
3
6
1
geen plaats voor
13. Hulpmiddel voor buizen en
10
I
I
terrein
mosterdpotten plaatsen
14. Gereedschappen bij montage
----------
Tabel 2. Maatregelen
1
afhankelijk van
6
2
4
'
n.v.t aangekruist als het werk niet of nauwelijks gedaan wordt
onbekend (2)
~
.
.
1
2.2.4 Andere oplossingen dan in A-blad
Naast de in het A-blad genoemde maatregelen is er aan de geïnterviewden ook gevraagd
naar het grootste arbo-knelpunt in de branche, de ervaringen met de aanwezigheid van
voorzieningen op de projecten en naar arbovriendelijke hulpmiddelen in het bedrijf.
a. grootste arbo-knelpunt in het bedrijf
Het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen wordt vaak genoemd, met name het
dragen van de helm. Dit laatste wordt vaak als lastig ervaren omdat men veel gebukt staat.
Ook de overdracht van kantoor naar werkvloer als het gaat om het dragen van pbm's is een
kritiek punt
b. ervaringen met de aanwezigheid van voorzieningen op projecten
Een keet is, zeker bij de grotere werken geen probleem. Met name bij kleine werken is het
vaak niet goed geregeld.
c. arbovriendelijke hulpmiddelen in het bedrijf
Behalve de persoonlijke beschermingsmiddelen worden slechts een beperkt aantal
hulpmiddelen genoemd (tilevenaar, rupsbandvehikel, eigen hijshulpmiddel, grondverdichter ·
voor op graafmachine). Helaas worden deze hulpmiddelen lang niet altijd gebruikt.
2.2.5 Andere activiteiten
Als afsluiter is tijdens het interview gevraagd naar de belangstelling voor andere Arbouw
activiteiten. De resultaten staan aangegeven in de tabel hieronder.
N=12
geen behoefte
Arbo vriendelijke hulpmiddelen
goed idee
graag uitvoeren
4
8
bibliotheek
Scholingsdagen
4
2
6
Helpdesk op Internet
4
2
6
Demo projecten van oplossingen
3
3
6
..
Tabel 3. Behoefte andere actlVltelten
8
3. PRAKTIJKTOETSING
3.1 Inleiding
In vervolg op de theoretische toetsing zijn een aantal vraagstellingen over grenswaarden en
oplossingen uit het concept-A-blad in de praktijk nader onderzocht. De vraagstellingen zijn
afkomstig uit de theoretische toetsing van het A -blad die gebaseerd is op een 12-tal
interviews met vertegenwoordigers van kabel-en buizenlegbedrijven.
Om meer informatie over de verschillende vragen te krijgen zijn een vijf kabel- en
buizenleg-projecten bezocht t.w .
. 630 mm HPE rioolpersleiding Segbroeklaan te Den Haag, Baas Waddinxveen
. 220 mm hoofdwaterleiding Wateringseweg te Poeldijk, Baas Waddinxveen
. hoofdwaterleiding metaal te Leidschendam (Vinex locatie) HWZ-leidingen, Utrecht .
. combisleuf te Leidschendam (Vinex locatie), HWZ-leidingen, Utrecht .
. gasleiding te Leidschendam (Vinex locatie), HWZ-leidingen, Utrecht
Met diverse andere kabel- en buizenlegbedrijven is nog telefonisch contact geweest om hun
meningen te vernemen over de diverse vragen uit deze toetsfase.
Verder is informatie ingewonnen uit de literatuur, uit gesprekken met kabel-en
buizenlegbedrijven en uit gesprekken met deskundigen van fabrikanten (Wacker, Weber en
Revo), arbodeskundigen (Arbouw, Commit Arbo, Ministerie van SZW).
3.2 De grenswaarden
3 .2.1 Sleuvenbreedte
Er zijn vragen over de haalbaarheid van de grenswaarden voor verdichten en de
sleuvenbreedte. Zie hiervoor de bespreking bij de oplossingen in paragraaf3.3 en 3.11.
3 .2.2 Limieten voor werken met trilstamper en trilplaat
Zie bespreking bij paragraaf 3. 3
9
3.2.3 Asbest
Een nieuwe vraagstelling betreft de beschermingsregimes bij het omgaan met
asbestleidingen.
In Nederland is alleen het slopen van asbest en het verrichten van onderhoud aan
asbesthoudende constructies toegelaten. Wanneer met asbest gewerkt wordt dient het
regime van de artikelen 4.37- 4.57 van het Arbobesluit gevolgd te worden.
Arboinformatieblad nr 2. geeft uitgebreide toelichting. Allereerst moet onderscheid
gemaakt worden in:
1. Werken met asbest
2. Slopen van asbest
1. Werken met asbest
Bij werken met asbest dienen de volgende stappen genomen te worden:
risico-inventarisatie en evaluatie uitvoeren
bij blootstelling van lager dan de actiegrenswaarde gelden de volgende eisen:
.. voorkomen ontstaan asbeststof
. . asbeststof zoveel mogelijk verwijderen bij de bron
.. aantal werknemer beperken
.. ruimte, apparatuur en gereedschap stofvrij houden
.. asbesthoudend afval zo snel mogelijk verpakken, etiketteren en afvoeren
.. geen sneldraaiend gereedschap gebruiken
.. de werknemers scholen en instrueren over veilig werken
bij blootstelling boven de actiewaardegrens gelden de volgende eisen:
.. melding bij de Arbeidsinspectie
.. regelmatig meten (monsterneming) van de asbestconcentratie
.. nemen van hygiënische bescherrningsmaatregelen
.. arbeidsgezondheidskundig onderzoek werknemers
.. registratie per werknemer van de blootstelling
2. Slopen van asbest
Bij het slopen van asbest zijn de volgende maatregelen verplicht:
alleen door bedrijf met KOMO attest
melding bij de Arbeidsinspectie
voorkomen ontstaan asbeststof
asbeststof zoveel mogelijk verwijderen bij de bron
aantal werknemer beperken
10
ruimte, apparatuur en gereedschap stofvrij houden
asbesthoudend afval zo snel mogelijk verpakken, etiketteren en afvoeren
geen sneldraaiend gereedschap gebruiken
regelmatig meten (monsterneming) van de asbestconcentratie
nemen van hygiënische beschermingsmaatregelen
arbeidsgezondheidskundig onderzoek werknemers
dragen ademhalingsbescherming
afbakening van de werkplek
registratie per werknemer van de blootstelling en opslag van deze gegevens
maken schriftelijk werkplan
uitvoeren werkzaamheden onder toezicht van een Deskundige Toezichthouder
Asbestsloop (DTA), in bezit van een certificaat van de Minister van SZW
Uitgezonderd hiervan is het verwijderen van asbesthoudende waterleiding-, gasleiding- en
rioolbuizen en bij waterleiding-, gasleiding- en rioolbuizen behorende asbesthoudende
mantelbuizen. Bedoelde buizen moeten deel uit maken van het ondergrondse openbare
gasleiding-, waterleiding- en rioolbuizenneL Vrijstelling is verleend van markering met
waarschuwingsborden van de plaats waar asbest wordt verwijderd en van de
beschikbaarheid van douches. Sanitaire voorzieningen blijven verplicht. Voorts is
vrijstelling verleend van het laten uitvoeren van arbeidgezondheidskundig onderzoek, zoals
bedoeld in het Arbobesluit, van de registratieverplichting met betrekking tot de aard, mate
en duur van blootstelling en van de DTA-verplichting. Ook is vrijstelling verleend van
verplichtingen met betrekking tot afscherming van de werkplek en de eindmeting. Omdat
een DTA niet betrokken is bij de werkzaamheden, vervalt eveneens de verplichting om de
naam van de DT A op te nemen in het werkplan.
3.2.4 Kunststofkabelhaspels
Een andere vraagstelling betreft de arboaspecten van de moderne kunststof kabelrollen.
Door dit materiaal zou de hoeveelheid kabel op de rol groter zijn, terwijl het eigen gewicht
van de rol geringer is in vergelijking met hout. Door deze veranderingen en daardoor zou
het zwaartepunt ongunstig komen te liggen. Navraag bij een aantal arbodeskundigen van
kabel- en buizenbedrijven leerde dat men het probleem niet algemeen kent. In het A-blad
kan een algemene waarschuwing opgenomen worden omtrent het risico van het omvallen
van lichte kabelhaspels en kabelrollen.
11
3.3 De oplossingen
3. 3.1 Werkvoorbereiding
De kabel- en buizenlegprojecten onderschrijven allen het belang van een goede
voorbereiding van hjet werk.
Conclusie:
Deze oplossing ongewijzigd handhaven.
3 . 3. 2 Inzet graafmachine
Bij de meeste kabel- en buizenlegprojecten wordt de graafmachine gebruikt. Er zijn zeer
veel soorten machines voorhanden, die geschikt zijn voor het graven van een sleuf (van
mini-graver tot trencher). Voor de meeste werksituaties is wel een toepasselijke machine te
vinden.
Conclusie:
Deze oplossing ongewijzigd handhaven.
3.3.3 Detectiesystemen
In de theoretisch toets is aangegeven dat alle bedrijven waar nodig met deze systemen
werken.
Er zijn diverse soorten en varianten, waarbij ook het systeem met de sonde bij gebruik van
kunststof buizen. Nadere vragen over het gebruik van de systemen zijn er niet.
Conclusie:
Deze oplossing ongewijzigd handhaven.
3. 3.4 Verdichten
De werknemers waarmee gesproken is tijdens de bezoeken aan de praktijkprojecten maken
duidelijk dat zij gezondheidsklachten hebben ten gevolge van het werken met de trilplaat of
trilstamper. Zij onderschrijven daarmee het belang om de trillingsbelasting van de
verdichtingsmiddelen te beperken.
De informatie over de trillingsbelasting van de apparatuur is zeer wisselend. Er zijn
betrouwbare literatuurgegevens daterend van ongeveer 10 jaar gelden (volgens informatie
van de auteur Ir. D. van Drinunelen). Deze geven gemiddelde waarden voor de trilstamper
van 25 m/s2 en 7,6 m/s 2 van de trilplaat.
12
Informatie van het Ministerie van SZW (Ir. P. Iping) leert dat de ontwerp-Europese
Richtlijn voor trillingen weer in behandeling is genomen bij de Europese Raad en dat er
kans is dat deze over enige tijd in werking treedt. De grenswaarden in deze richtlijn zijn:
2,5 rnls2 actiegrens en 5 m/s2 maximum voor een 8-urige werkdag.
Verschillende fabrikanten melden dat hun apparatuur in het geheel geen hand/arm trillingen
produceert. Geen van deze fabrikanten kon dit echter met een meetrapport volgens NEN
ISO 5349 'Mechanische trillingen. Meting en beoordeling van de invloed op de mens van
via de hand overgebrachte trillingen' aantonen. Formeel behoort bij de EG verklaring van
overeenstemming (onderdeel van de CE markering) zo'n rapport beschikbaar te zijn indien
het trillingsniveau boven de 2,5 rnls 2 uitkomt. Het vermoeden is dat deze fabrikanten/
importeurs onterecht de CE markering op hun producten voeren.
Andere fabrikanten melden dat er geen vraag is naar trillingsarme apparatuur (afstandsbesturing oftrillingsgedempte handels) in Nederland. Voor de Scandinavische landen
worden wel trillingsgedempte handels ontwikkeld.
Enkele cijfers:
Trilstamper
literatuur gemiddeld: 25 rnls2
Wacker: 15 m/s2
Revo: geen trillingen
Trilplaat
literatuur gemiddeld: 7, 6 mi s2
Wacker (390 kg, slagkracht 4 ton): 6 rnls2 gemeten op grind
Revo (vier verschillende modellen) : 15 rnls 2 gemeten op zand
Revo (een model): 9 rnls2 gemeten op zand
Weber: geen trillingen
Gelet op de grote verschillen in trillingsbelasting en de mogelijkheden toch de trillingen
verder aan te pakken (afstandsbediening en ontwikkelingen trillingsgedempte handels voor
Scandinavië) verdient het aanbeveling de normen uit de EG-richtlijn te volgen. Dat betekent
wel dat ieder bedrijf na zal moeten gaan welke trillingsbelasting het in gebruik zijnde
gereedschap oplevert. Dit getal is in elke gebruiksaanwijzing verplicht (CE markering)
opgenomen.
13
Voordeel hiervan is:
bedrijven gaan zich meer druk maken om de trillingsbelasting, vooruitlopend op de
regelgeving
leveranciers en importeurs zullen meer aan produktontwikkeling doen
bedrijven die goede apparatuur kopenigekocht hebben, hebben een voordeel t.o.v.
andere bedrijven
Voorstel voor een norm (gebaseerd op de twee grenswaarden uit de EEG-richtlijn):
De totale trillingsdosis door trilplaten en trilstampers mag per persoon per dag niet groter
zijn dan:
50 rn!s 2 .uur (AL) of
200 rn!s1 .uur (MAL)
De trillingsdosis (D) wordt als volgt berekend: D = (gewogen versnelling in rn!s2}'. uur.
Eén uur werken met een trilstamper van Wacker (15 rn!s2 ) levert dus een trillingsdosis op
van (15) 2 x 1 = 225 rn!s 2 .uur en komt daarmee boven de MAL waarde. Dat betekent dat er
53 minuten per dag mee gewerkt mag worden.
Twee uur werken met een trilplaat op grind van Wacker levert een trillingsdosis op van (6
rn!s2}' x 2 = 72 rn!s2 • uur en komt daarmee boven de AL waarde, doch ruim beneden de
MAL waarde. Met deze plaat mag maximaal 4 uur en 42 minuten gewerkt worden. Een
trilplaat van Revo (15 rn!s2) mag daarentegen slecht 53 minuten per dag gebruikt worden.
Normen voor de grondverdichting
In de meeste gevallen zijn er geen normen omschreven. De norm wordt uitgedrukt in N/m2 •
In specifieke gevallen (bepaalde opzichters van gemeenten, rijkswaterstaat e.d.) wordt een
verdichtingsnorm in het bestek opgenomen. Gangbaar is een waarde van 50 Nlm2 • Dit
betekent in de praktijk elke 20 tot 30 cm grond verdichten met stamper en trilplaat.
In de literatuur is een Duitse norm gevonden die werkt met drie verdichtingsklassen. V 1 V2
en V3 (zie bijlage 4). Bij elke verdichtingsklasse is aangegeven met welke
apparatuur/werkwijze combinatie het niveau bereikt wordt. Deze verdichtingsklasssen zijn
bij de Nederlandse bedrijven en opdrachtgevers niet bekend. Helaas zijn er bij de
verdichtingskiassen geen waarden in N/m2 aangegeven, zodat deze lijst niet zomaar te
gebruiken is.
Er is meetapparatuur in de handel om de verdichtingsgraad te bepalen. De waarde N/m 2
zegt alleen iets over de druk die op de te verdichten grond is gebracht en niets over het
resultaat van de verdichting. De verdichtingsmeter van MBW (zie bijlage 5) meet de
relatieve verdichting tijdens het werk (de sensor) blijft in de grond achter. Uitgangspunt is
een referentiemeting in een laboratorium; bij het behalen van de waarde van 90 tot 95% van
14
de haalbare verdichting geeft de meter een signaal. Volgens een recent onderzoek van
Gastech Apeldoorn (zie bijlage 6) is deze toepassing bedrijfseconomisch verantwoord bij
reparatiewerkzaamheden. Bij de aanleg van nieuwe leidingen is de verdichtingsmeter niet
erg zinvol omdat het terugroeppercentage al kleiner is dan 3 % waarmee aangegeven is dat
er al sprake is van een optimale kwaliteit. De winst voor arbeidsomstandigheden is dat er
optimaal verdicht wordt niet minder, maar ook niet meer dan nodig.
Conclusie:
Voorgesteld enorm en oinformatie over alternatieve verdichtingsmethodenalsmede de
verdichtingsmeter opnemen in A-blad
3.3.5 Sleuven trekken
Afgesproken is op basis van de theoretische toets dat de sleuven trekker in Nederland
dermate weinig gebruiksmogelijkheden heeft dat het laten staan als afzonderlijke oplossing
te zwaarwegend is. Daarom wordt de sleuventrekker als verbijzondering onder de
mechanische graafmachines opgenomen.
Conclusie:
Verwijderen als aparte oplossingscategorie uit het A-blad en onderbrengen bij 'inzet
graafmachine'
3. 3. 6 Sleufloos werken
Alle bedrijven gebruiken boortechnieken in diverse vormen.
Conclusie:
Deze oplossing ongewijzigd handhaven.
3.3.7 Gebruik betere scheppen
In het algemeen kan de werknemer uit meerdere scheptypen kiezen, afhankelijk van het
soort werk en de soort grond.
Conclusie:
Deze oplossing ongewijzigd handhaven.
3.3.8 Eén sleufsysteem
Waar mogelijk wordt dit gebruikt.
15
Conclusie:
Deze oplossing ongewijzigd handhaven.
3.3.9 PE buizen
De keuze van het al dan niet gebruiken van HPE of PE buizen, wordt voornamelijk bepaald
door technische eisen van de opdrachtgever. Arbo-aspecten spelen hierbij geen rol. De
vermeende betere arboaspecten van HPE of PE zijn discutabel: PVC of SPC buizen kunnen
ook zonder lassen met moffen met elkaar verbonden worden, terwijl dikke HPE en PE
buizen die niet op een haspel passen wel gelast moeten worden. Daarnaast hoeft het lassen
niet altijd in de sleuf te gebeuren; vaak kan dit op maaiveldniveau voordat de buis
ingehesen worden. HPE en PE is -zeker in de winter- een stug te verwerken materiaal wat
als het van de haspel komt gebogen moet worden. Al met al is het zeker niet zo dat het
gebruik van HPE of PE altijd arbo-voordelen heeft.
Conclusie: verwijderen van deze oplossing uit het A-blad
3.3.10 Mechanisch leggen van kabels en buizen
Dit is een veel gebruikte methode zeker voor de zwaardere kabels en buizen.
Conclusie:
Deze oplossing ongewijzigd handhaven.
3.3.11 Gereedschapskist op werkhoogte
Tijdens de theoretische toets is reeds vastgesteld dat deze oplossing niet opgenomen hoeft te
worden omdat deze erg voor de hand ligt en door de meeste lezers als een 'open deur'
wordt beschouwd.
Conclusie: verwijderen van deze oplossing uit het A-blad
3.3.12 Bredere sleuf of put
De sleufbreedte blijkt in de praktijk afhankelijk te zijn van:
ruimte op maaiveldniveau (bijv. nieuwbouwwijk versus berm langs snelweg)
breedte van de buis
al dan niet handmatig graven
aantal kabels of buizen in de sleuf en hun onderlinge afstand
aard van de werkzaamheden in de sleuf
16
De breedte van de put of sleuf is onderwerp van veel discussie. De eerste maat van 30 cm
voor een ondiepe sleuf is erg gangbaar. Wanneer mensen in de sleuf moeten werken zijn de
maten uit het A-blad echt minimaal en worden ze in de praktijk ruim overschreden. De
sleuven zijn breder tot veel breder dan de aangegeven minima. Als een sleuf op
schouderhoogte (I meter of dieper) slechts 60 cm breed is, kan volgens de praktijkmensen
niet gewerkt worden, daarvoor is 80 cm tot I m breedte minimaal nodig. Ook de eisen van
de AI voor beveiliging van een sleuf van 1 meter of dieper maken een grotere breedte
nodig.
Daarnaast wordt de sleuf van 50 cm niet gangbaar geacht, het is of 30 voor een ondiepe
sleuf of een sleuf waarin niet gewerkt wordt, of 60 voor een iets diepere en 80 cm of I
meter voor een echt diepe sleuf (allemaal uitgaande van enkel gebruik met niet te brede
kabels of buizen).
Bij putten of sleuven dieper dan I meter is stempeling nodig, danwel is er een talud nodig.
Voor een talud gelden de volgende aanbevelingen (P 25 Sleuven en putten):
Grondsoort
Diepte in m onder het
Talud niet steiler dan
maaiveld
Zand of leem
vast, ongeroerd
I,OO- 1,50
3
I
vast, ongeroerd
I,50- 2,50
I,5
I
vast, ongeroerd
2,50- 4,00
1,25
1
los of geroerd
I,OO- 4,QO.
I
I
zeer vast, ongeroerd
I,OO- 1,50
te lood
zeer vast, ongeroerd
I,50- 2,50
2
1
zeer vast, ongeroerd
2,50- 4,00
I,25
I
vast, ongeroerd
1,00- I,50
te lood
vast, ongeroerd
1,50- 2,50
I,5
1
vast, ongeroerd
2,50-4,50
1
I
los of geroerd
1,00-1,50
1,5
1
los of geroerd
1,50-4,00
1
1
Klei
17
Al met al valt er de volgende conclusie te trekken:
. indien er niet in de sleuf gewerkt wordt: geen normen .
. indien er gewerkt wordt in de sleuf dient bij een diepte van
> 1 m de breedte tenminste
80 cm te bedragen .
. bij niet al te diepe sleuven is 60 cm breed geaccepteerd.
Conclusie:
De hier voorgestelde normen opnemen in het A-bladen alsmede verwijzen naar de tabel
voor de veiligheidsvorozieningen bij sleuven dieper dan 1 meter.
3.3.13 Hulpmiddel voor plaatsen mosterdpotten en buizen(= inzet graafinachine)
De graafinachine wordt veelvuldig gebmikt als hijsgereedschap. Hierdoor moet voldaan
worden aan een groot aantal eisen die onlangs (05-12-1998) verder verscherpt zijn. Dit
betekent dat bestaande machines 4 jaar (tot 5-12-2002) de tijd krijgen om aan de nieuwe
eisen te voldoen.
De nieuwe eisen zijn in het kort:
Keuring (artikel 7.4a Arbobesluit): dit artikel is nieuw, echter op basis van het reeds
bestaande artikel 7.5 was er al een keuringsregime voor hijswerktuigen geregeld. Dit
regime blijft geheel intact: m.a.w. er veranderd niets.
Uitrusting (artikel 7.17 a Arbobesluit). Dit is een echt nieuw artikel met nieuwe inhoud:
veilige zitplaats voor de bestuurder
bescherming tegen pletten van de bestuurder t.g.v. kantelen van de machine door: veilige
cabine of veiligheidsbeugels en! of veiligheidsgordels op de zitplaatsen
slangbreukbeveiliging
beschermingsconstructies langs de slangen en energiekabels tegen slijtage en breuk;
De belangrijkste eisen voor hijs- en hefwerktuigen (artikel 7.18 Arbobesluit) zijn:
aanduiding bedrijfslast
gebruik door deskundige
waarschuwing tegen meerijden van personen
geen werknemers onder hangende lasten
Conclusie: in het A-blad in het kort opnemen wat de veiligheidseisen
18
3. 3.14 Gereedschappen bij montage
De bekendheid van de handgereedschappen verschilt van het ene tot het andere bedrijf.
Sommige bedrijven vinden bepaalde gereedschappen heel gewoon, anderen zijn er nog niet
van op de hoogte. Om deze reden is het toch gewenst de gereedschappen een plaats te
geven in dit A-blad, alsmede in het overzicht arbovriendelijke hulpmiddelen.
Conclusie:
Deze oplossing ongewijzigd handhaven.
19
Bijlage 1
Algemene opmerkingen
Alleen mantelbuizen van kabels met asbest moeten door een gecertificeerd KOMObedrijf verwijderd worden, de rest mag je zelf doen (ad pag. 20).
Werken in verontreinigde grond is nog wel een probleem: in dit A-blad staan daar geen
knelpunten en maatregelen voor vermeld!
Een ander knelpunt is het verwerken van de afvalstoffen: wie voert bijv. het asbestafval
af?
Klie-rnelding is verplicht voordat je gaat graven en indien van toepassing ook het
raadplegen van andere (leiding-)beheerders en grondbeheerders.
Graag informatie over wat de ervaringen van andere bedrijven zijn met genoemde
oplossingen, soms lijkt toepassing en nut van de geschetste oplossingen niet eenduidig.
Mist concrete handvatten voor vaststellen grenswaarden aan blootstelling voor DME
(dieselemissie) (zoals opgesteld voor bijv. gebruik trilplaat en trilstamper). Zou handig
zijn om een soort tabelletje te hebben waarin staat opgenomen voor welk type
graafmachine welke blootstellingsgrenzen worden aanbevolen.
Graag een concreet overzicht van GWW-apparatuur voor wat betreft geluictsproductie en
trillingen. Her en der wordt aanbevolen geluid- en trillingsblootstelling te beperken,
maar hoe meet je dat en hoe weet je op welk niveau maatregelen moeten worden
getroffen?
Raar dat asbestcement vrijstelling heeft voor verwijderingsverplichtingen.
Mist informatie over werken in vervuilde grond en de gevaarlijke stoffen die hierbij een
rol spelen
Klimaat staat als knelpunt, meeste werknemers vinden buiten werken juist een voordeel
Graag meer duidelijkheid, vooral op het gebied van de bedrijfshulpverlening: wie moet
nu precies wat? Als er twee werknemers aan de slag gaan, moet dan één van de twee iets
weten van BHV? Maar wat als er iets met hem gebeurd?
Ander voorbeeld gaat over het gebruik van wegafzettingen: welke zijn te gebruiken en
waar vind ik die?
Het A-blad geeft de stand van de techniek aan (soms ook wel 'open deuren'). Belangrijk
in het hele verhaal is: hoe krijgen we de opdrachtgever zo ver dat ook hij zich aan deze
afspraken houdt? (implementatie)
1. Leesbaarheid
Er wordt een gemiddeld cijfer gegeven van 7,5. Over het algemeen is men tevreden over
de leesbaarheid van het A-blad.
20
Scores: 9; 9; 8; 8; 7,5; 7,5; 7,5; 7; 7; 6,5; 6; geen opgave (niet gelezen)
Geen moeilijke woorden, lettergrootte, genoeg tekst op een bladzijde, geen vervelende
opmerkingen, strekking duidelijk
Soms wat specialistische kreten, afkortingen en arbo-jargon. Verduidelijken voor de man
in de klei
Sleuvenman vindt het wellicht lastiger te lezen (doen riolering)
AL en MAL een beetje ingewikkeld. Verder duidelijk.
Het A blad geeft de stand van zaken goed weer, bevat niets nieuws
Kan aanmerkelijk beter qua stijl en taal, blad bevat te weinig vakjargon. Verder: is het
nu schep of schop? niet dichtgooien maar aangooien
Veel open deuren; woordgebruik wisselvallig, van termen uit de praktijk tot bijna
wetenschappelijke termen
2. De streefdoelen
haalbaar?
doelen
toegepast?
N=12
ja
nee
1. Sleuvenbreedte
11
1
2. Bronbemaling
12
3. Kabel mechanisch trekken
9
4. Graafwerk mechanisch
12
5. Trilplaat < 1 uur per dag
4
nvt
ja
nee
11
12
1
2
9
1
12
8
4
8
Trilstamper < V2 uur per dag
Ad A Sleuvenbreedte
had graag de streefdoelen wat concreter gezien: is bij A dat bedoeld op maaiveldniveau
of op voetniveau? Zou ook graag differentiatie zien naar kabel dan wel buis. Vindt
minima erg smal (net als volgende bedrijf). Er gelden eisen zoals die ook in de VVA-1cursus worden gegeven dat je moet stempelen! stutten wanneer je diepere sleuf hebt
waarin je werkt dan I m dan wel een bredere sleuf graaft. Dit alles tegen
instortingsgevaar.
Te krap minimum, afhankelijk van grondsoort
Alleen indien er ook gewerkt moet worden op de bodem van de sleuf: Als er alleen een
kabel vanaf boven in moet mag een diepe sleuf best smal zijn.
Alleen als de opdrachtgever het wil. Bovenste deel van de sleuf is breder.
Afhankelijk van het soort werk
21
De aannemer strijdt tussen wat 'ie wil en wat het kost
30 cm is wel wat aan de krappe kant
Heeft veel te maken met de opdrachtgever; prijstechnisch niet haalbaar.
Ad B Bronbemaling
Grond moet altijd droog zijn
Afhankelijk van waar je zit en anders pompen of regenpakken
Alleen als de opdrachtgever dit voorschrijft en betaald
Afhankelijk van de afspraak met de opdrachtgever
Vooral bij grote klussen
Wel bij buizen, niet bij kabels
Ad C Kabel mechanisch trekken
Een enkel kabeltje gebeurt handmatig: bij druk bekabelde delen van het land van grote
rol afhalen en dan erin duwen met voet
Er is te weinig werk om het mechanisch te doen: handrnatig afrollen
Taakroulatie is niet haalbaar in vaste ploegen.
Ad D Graafwerk mechanisch
Als dat mogelijk is (bij een tuintje wel eens lastig)
Niet bij sleuven
< 5 meter
Niet altijd mogelijk, wel als het kan
Ad E Trilplaat < 1 uur per dag & trilstamper < !éi uur per dag
Geeft aan dat trilapparatuur best langer kan worden gebruikt dan in streefdoelen staat
aangegeven, als je het maar goed doet, is zijn overtuiging. In de praktijk gebeurt het
regelrnatig dat het 8 uur per dag gedaan wordt, maar maximaal 3 dagen per week
een
1/2
uur is niet veel: een halve dag trilstamper is niet ongebruikelijk bij een groter
werk. Wordt ook met graafmachine gedaan
Meestallukt het wel om binnen de gestelde doelen te blijven. Bij grotere oppervlakten
gebruiken we de trilrol
Voor de trilstamper lukt het om binnen het uur te blijven. Maar wordt nog niet
toegepast. Er wordt wel taakroulatie aanbevolen in de RI&E, maar is nog niet
geconcretiseerd.
Te weinig: wel maximaal V2 uur en dan pauze. Wel worden de stamper en plaat zo min
mogelijk gebruikt omdat wij een goed alternatief hebben in de vorm van verdichten met
de wielen van de graafmachine ("aanrijden")
22
Niet realiseerbaar. Twee uur is gebruikelijk. Liever een alternatief noemen (betere
ophangen)
Niet te doen: 1 uur per persoon per dag voor de trilstamper is wel haalbaar. De trilplaat
wordt nauwelijks vastgehouden (betere beugel). De nieuwe trilstampers maken veel
minder trillingen dan vroeger
Dit lukt nooit! Is organisatorisch niet haalbaar.
Dit is organisatorisch niet mogelijk. Rouleren is moeilijk omdat ieder een eigen taak
heeft (de man op de machine zal niet gaan verdichten)
Dit is niet mogelijk. Is het niet te koppelen aan een andere norm (pauze inbouwen). Er is
so wie so weinig bekend over de trillingsnorm en hoeveel belasting dat geeft
Is te doen, we hebben een applicatie aan de machine
Oplossing 1:
~ede
werkvoorbereiding
Organisatie is lastig: voor opgave van calculatie soms iets vergeten. Je kunt wel willen
graven maar als containers op het terrein hinderen houdt het op. Verantwoordelijkheid
ligt bij het bedrijf zelf, met name bij de calculatie en de voorbereider, mits een goede
opgave van de opdrachtgever
Bij kleine projecten binnen de gemeente gebeurt veel ad hoc. Bij deze projecten is het
moeilijk om goed te organiseren
Organisatie: planning & info van opdrachtgever/onduidelijkheid opdracht
Fout: in A-blad wordt de term grondbeheer gebruikt, dit moet zijn "leidingbeheerder" .
Vuile grond weg en vervangen door zand alleen als de opdrachtgever dat voorschrijft.
Geldt idem voor bronbemaling.
Opstartmeeting van te voren met de opdrachtgever. Hierin wordt alles voorbereid.
De opdrachtgever houdt zich vaak niet aan de afspraken over zijn deel van de VG
plannen
De aannemer in de uitvoeringsfase is de samensteller van het V &Gplan
V&Gplan in de uitvoeringsfase. In tekst staat grondbeheerder, moet zijn beheerders van
kabels/leidingen zelf.
Verder:
- Goede beschutting: staat op papier heel aardig maar is in de praktijk moeilijk toe te
passen bij grotere afstanden
In de praktijk stelt het V&G plan weinig voor.
De V&G plannen gaan toch uit van de veiligheid; werkmethode is daar niet in
opgenomen. Het komt regelmatig voor dat bij een miljoenen project het V&G plan drie
standaardzinnen bevat als bijv "er dient gezorgd te worden voor goede wegafzetting" .
Het zou eigenlijk meer naar een uitvoeringsplan toe moeten. De plaats van de
23
kabels/buizen wordt zeer algemeen aangegeven. Grondbeheerder moet overigens zijn
Klic, en de (nuts)bedrijven.
Overgeleverd aan de willekeur van van de opdrachtgever: veel tekeningen zijn niet up-todate
Oplossing 2:
Inzet graafmachine
Gebruik gaat altijd goed, als de voorbereiding maar goed is. Organisatie: uitleg/overdracht
werk (instructie) naar de jongens toe
CROW-toevoeging wat overdreven/overbodig, hoeft niet
Organisatie: doorgeven van kabelplaatsing aan beheerder. Gedrag: goede communicatie
machinist en graver
Soms is de mini-graver te licht
Organisatie: onbekendheid met kabels en buizen in de grond.
Alleen soms niet mogelijk in de binnenstad of een particuliere tuin
Handmatig gebeurt nog tussen kabels en bij tuintjes e.d.
Wel toe te passen bij nieuwbouw. Handmatig als de kabels onbekend zin om schade aan
bestaande kabels/buizen te voorkomen
Bij te veel ondergronds verkeer is het niet mogelijk
Vooral bij onderaannemers komt het voor dat er allerlei hulpstukken in elkaar gelast
worden die op de machine gezet worden (gevaarlijk)
Verkeersmaatregelen vormen een groot probleem.
Oplossing 3:
Werken met detectiesystemen
Op een magnetisch veld is dat lastig. PTT zoemt niet genoeg (is te weinig spanning)
geldt ook voor CAI. Wichelroede werkt soms beter! Kan niet in de bebouwde kom, daar
ligt te veel spul
Gebruiken we om nieuwe te leggen en oude op te sporen. Techniek: vaart er niet blind
op, werkt niet bij kabels, een proefsleuf levert meer info op. Altijd een dubbelcheck!!
Niet geheel betrouwbaar, toch nog een proefsleufje. Mannen willen toch wel eens te snel
en "vergeten" de proefsleuf = schade!!
Wordt niet veel toegepast; heeft er niet veel vertrouwen in, liever info van K.lic. Het
werkt niet optimaal, geeft te veel aan en is niet selectief genoeg. Wellicht heeft het met
gedrag te maken en wordt het niet goed uitgevoerd? Zou graag ervaringen van anderen
willen horen. Het voordeel is onduidelijk.
Het tracé bepaalt (afstand tot andere kabels). De wichelroede werkt ook!!
Behalve op beton en kunststofbuizen. Sonde is veel werk.
24
We doen dit niet standaard, alleen bij problemen om een oude kabel te vinden
We hebben zowel leiding- als kabelzoek apparatuur. Werkt niet bij kunststof leidingen.
Wij hebben twee mannen in dienst die prima werken met een wichelroede dit in
tegenstelling tot het geschetste materiaal, dat niet bij alle typen kabels werkt.
We hebben het in huis, maar staat vaak ongebruikt in de keet.
Het probleem is dat je altijd moet checken of je goed zit.
Oplossing 4:
Verdichten met mechanische hulpmiddelen
Gedrag: bepaalt de mate van trilling/fysieke belasting, geluid en gebruik juiste
apparatuur
De oplossing in het A-blad is te algemeen: meer hulpmiddelen noemen dan alleen de
graafmachine
In het A-blad wordt gesproken over rendement: je kunt niet sneller werken. Rendement
houdt in dit geval in: betere/slechtere kwaliteit verdichting
Met bronnering beter resultaat, wel duurder. Het is een kleine moeite als de bronnering
al staat
Gevaarlijke stoffen? tegenwoordig staat de uitlaat loodrecht op de as???
Aandrukken met bak: kwaliteit is onduidelijk (beschadiging/wegdrukken door te grote
puntbelasting)
Er bestaan trilplaten op wieltjes (zou belasting tijdens transport verminderen)
Er bestaan ook hulpmiddelen met afstandsbediening?, duurder?
Hoe zit het met speciale handvatten om trillingen te dempen? Verder wordt er niets
gekoppeld aan de graafmachine: dit kost te veel tijd
we gebruiken hiervoor de wielen van de graafmachine: aanrijden
Wij passen de oplossingen genoemd in het A blad niet toe. De volgende alternatieven
worden gebruikt:
- tilrol achter tractor
- vastrijden met wielen tractor
- tilplaat hoef je niet vast te houden
- tilplaat wordt met lier op de wagen gehesen
- stamper daarentegen moet je handmatig tillen op wagen of in de sleuf
De sonderingswaarde voor de verdichtingsgraad wordt door de opdrachtgever bepaald
Met de bak van de minigraver nadrukken.
Nieuwe trilapparatuur: Wacker heeft stampers waar je maximaall uur mee mag werken
(tel 033-4504045)
Vaak met z'n tweeen op pad: het komt dat voor dat de stamper uit de wagen moet
worden getild.
25
Bij grotere projecten rijden we heen en weer met de shovel. Een graafinachine met bak
er aan is niet gemaakt voor het verdichten.
We hebben een snelwisselsysteem op de graafinachine waardoor het lukt om de
streefdoelen (trilplaat < I uur en trilstamper < V2 uur) te halen
Oplossing 5:
Sleuven trekken
Alleen bij maken bronbemaling onder leidingsleuf door. Organisatie: soms informatie te
kort over eventueel aanwezige kabels die kapot worden getrokken
Trencher: meer stof is betrekkelijk (altijd wel vochtige grond). Trencher: lekker snel
maar wel veel lawaai.
Er bestaat overigens ook een soort ploeg die 60 cm diep graaft, de kabel er in trekt, de
aarde erna er weer over schuift. Verdichten is dan ook niet meer nodig. Alleen voor hele
grote projecten, dit zijn drainagemachines)
Wordt niet gebruikt, er is geen werk voor. Bovendien is ook een graafinachine nodig om
dicht te gooien: is dubbele kosten! Nadeel van deze oplossing: smalle sleuf stort snel in
bij zandgrond, en dan alsnog de graafinachine gebruiken. Voordeel: welleuk voor 3 km
leiding. Het werkt sneller, maar het kost meer: wat is uiteindelijk het rendement? Ook
meer instortingsgevaar. Nog een nadeel: je moet 100% zeker weten dat er niets in de
grond ligt
We doen het wel, maar gebeurt eigenlijk zelden. Als draineermachine door het vrije veld
voor het leggen van drainagebuizen. Alles ligt vol met buizen en kabels, dus deze
oplossing is haast nooit toe te passen. Alleen toepasbaar in bijzondere omstandigheden.
We hebben drie machines, waarvan we er één gebruiken voor drainage en de andere
twee staan werkloos stil.
Sleuven trekken doen wij met de graafinachine. Wat is het verschil tussen een
graafinachine en een sleuventrekker?
We maken hier zelden gebruik van, er zijn nog maar weinig plekken in Nederland waar
dit nog mogelijk is.
Oplossing 6:
Sleufloos werken
Huren, besteden we uit. Een veilige opstelplaats in combinatie met de gebruikte
technieken. Grondboor heeft veel ruimte nodig.
Goed bodemrapport is nodig
+ locatie leiding/kabelstreng bij horizontaal gestuurd boren
Daar waar nodig en waar het kan, voor persriool bijvoorbeeld. Techniek: boor raakt
soms kop kwijt. Organisatie: is afhankelijke van de opdrachtgever, of afzetten van de
weg mogelijk is etc. In het A blad wordt betonnen buizen persen ook als mogelijkheid
genoemd: in de randstad komt dat niet voor
26
Gebruiken: gestuurd boren en perslucht raket. Organisatie: kost meer voorbereiding.
Dit heeft de toekomst: wij hebben twee gestuurde boorinstallaties. Er komen steeds meer
trajecten waar niet gegraven mag worden, zoals kruisingen met autowegen/spoor/water.
De opdrachtgever geeft dit aan: je mag vaak niet graven onder een weg of spoorweg
Wij gebruiken alle vier genoemde alternatieven (het is overigens: flow-mole=
fabrieksnaam). Het afhankelijk van de ondergrondse infrastructuur, als er al iets ligt kan
het niet
Gebruiken persraketten voor onder de wegen door. Je moet wel weten wat er in de grond
zit. Je weet het helaas nooit voor 100% waardoor het wel eens mogelijk is dat een grote
steen dwarsligt. Een gat of scheur in het asfalt kan een gevolg zijn.
We zijn hier zeer enthousiast over. Het heeft veel voordelen: geen verkeersoverlast,
minder fysieke belasting voor de werknemer. Wel is belangrijk: goede afspraken, en een
goede opleidingsniveau van de leerlingen (is nu nog niet goed)
Oplossing 7:
Gebruik betere schoppen
45° is niet goed, 15-30° beter. Hilt is standaard
Gedrag: verkeerde techniek! Goed op de hoogte zijn hoe men moet scheppen en met
welk materieel
Gedrag: men is met z'n eigen schop getrouwd!
Het gaat heel goed: ze hebben zichzelf er mee als ze fout materieel gebruiken
We gebruiken alleen scheppen met een hilt
Mensen kiezen hun eigen schop
Alle schoppen genoemd in het A blad zijn aanwezig en worden gebruikt
Een schep met een steel die reikt tot borsthoogte heb ik alleen in het buitenland wel eens
gezien. Voorts is de kwaliteit van de schep ook goed (is het schep of schop?)
Er zou een schop bestaan met een extra handvat/ extra steel, zodat je voor elke hand een
aparte steel hebt om te 'bedienen'. Exacte info ontbreekt. Achterliggende gedachte zou
zijn dat je met rechte rug kunt werken.
Wij gebruiken een schop met een lange steel voor een diepe geul. Alle schoppen hebben
een steellengte van minimaal 1 meter.
Er bestaat ook een schep met een half gebogen steel
Wij hebben een systeem met "nullen" op de schep, bijvoorbeeld 3 nullen voor
sleuvenbreedte van 30 cm). Behalve de juiste schep is een juiste werktechniek ook erg
belangrijk. Daar schort het nogal eens aan.
27
Oplossing 8:
Eén sleuf systeem
Dit wordt getracht.
Organisatie: 1 man in plaats van 4-5 mannen, multidisciplinair karakter. Gedrag:
electroman kan wel gas/water leggen maar gas/w man niet zo goed elektra
Ik wou dat het wat meer gebeurde. Organisatie: afhankelijk van de opdrachtgever!
Wordt niet toegepast, is onbekend: in Friesland heeft het wel de toekomst: het verdient
zich snel terug (minder werk, minder schade)
We doen het graag, maar zijn afhankelijk van de opdrachtgever. De opdrachtgevers
maken onderling geen goede afspraken (bijv PTT Casema Nutsbedrijf). Hier ligt een taak
voor de Bolegbo: een betere afstemming verzorgen tussen bijvoorbeeld PTT,
nutsbedrijven etc.
Komt steeds vaker voor bijvoorbeeld glasvezelkabels van verschillende telecombedrijven
in één mantelbuis. Ik zou deze oplossing wel toe willen passen, maar wij doen geen
nieuwbouw
Je ziet het steeds vaker gebeuren, met name in nieuwbouwwijken. Het is ook makkelijker
werken voor alle disciplines. Het gebeurt ook wel eens bij bestaande leidingen, maar dan
is er duidelijk sprake van toeval!
Het éénsleufsysteem heeft als nadeel dat wanneer meerdere partijen in de sleuf moeten
werken:
- deze elkaar in de weg kunnen zitten;
- het moeilijk zit met de verantwoordelijkheden. Je levert iets op wat niet geheel te
checken is: als je de sleuf open achter laat omdat anderen daar ook nog moeten werken,
kun je niet de juiste kwaliteit garanderen.
Werken met polyethyleen buizen
Er zijn veel soorten polyethyleen. In de tekst staat: minder te graven. Klopt niet
Oplossing 9:
helemaal: je hebt wel een smallere sleuf. Gebruikt zelf in plaats van thermisch lassen
lange hoge drukmoffen (rubberrnanchet). Je kunt deze boven de grond in elkaar steken
en dan erin rollen. Maar: wordt bepaald door de opdrachtgever!
Randvoorwaarde voor het gebruik van rubbermanchet is een diameter van 160 mm, ook
afhankelijk van temperatuur. De levensduur moet blijken.
In de tekst staat: minder reparatie, dit moet zijn minder schade gevoelig
Is het niet eens met het arbo-effect: een pijp van 5 meter pak je makkelijker op dan
afrollen.
Techniek en gedrag: goede controle op de verbindingen, goed vakmanschap t.b.v. goede
lassen in verwerking
28
Organisatie: wordt vaak voorgeschreven door opdrachtgever. Werken met
polyethyleenbuizen komt overigens zelden voor.
Goed spul! Gebruikt een mooi lasapparaat in plaats van lasslee. Hierdoor geen
graafmachine nodig om te tillen/stellen. Maakt wellawaai (kopie bijgevoegd)
Het is geen oplossing want het kost een dag om de buis "recht" te krijgen na het afrollen
van de haspel. Er is een beter alternatief: . . . . . 10 meter lange buizen met
druksteekmoffen. Geen lassen nodig maar alleen simpel in elkaar drukken. Deze kunnen
ook van PE zijn. PVC gaat er op termijn uit. De druksteekmoffen worden boven de
grond in elkaar gezet. Dan gaat de hele buis de sleuf in.
Deze oplossing is niet zo positief als het lijkt: het is vaak rotwerk door de bochten in het
materiaal. Het is een vrij zware belasting om het materiaal weer recht te trekken. HPE
heeft daarbij het nadeel dat het gaat werken, veel zetting, dus alles vastzetten. Beter
alternatief is het gebruik van de schuifmof: deze moderne moffen hoeven niet gelijmd of
gelast te worden.
Stug! Liever kabels los leggen zonder een HPE mantelbuis op een beschermingslaag
Gebruik er van is sterk afhankelijk van de opdrachtgever (kosten!). Voordeel voor ons:
kostenbesparend, minder lassen
Nadeel van polyethyleen is dat het op de haspel wordt aangeleverd en vervolgens erg
stug werkt om het weer goed recht te krijgen. Voor de kwaliteit geldt: hoe flexibeler hoe
beter.
Oplossing 10:
Mechanisch leggen van kabels
Met de kabellier. Organisatie en techniek: kabel mag niet boven trekkracht komen; soms
is het lastig om de apparatuur te plaatsen
Gebruik van treklier. Organisatie: afhankelijk van de grootte van het werk. Niet voor een
sleuf < 100 meter
Met lieren
Gebruiken elektrische treklieren, 600 malles automatisch. Handmatig trekken alleen bij
bruggen en tunnels.
Lieren, haspelwagen. Als het kan passen we het toe
Is afhankelijk van project/kabel. Lier op graafmachine, zelfs bij < 5 kg bij langere
afstanden
Is afhankelijk van de grootte van de klus
We hebben 60 kabeltransporters
29
Oplossing 11:
Gereedschapskist op werkhoogte
Weinig gereedschap nodig bij het leggen van buizen.
Is geen oplossing: men vindt het vast te veel gedoe
Moeten ze meeslepen, is gedoe. Niet van toepassing: werk is niet op werkhoogtel
De werknemer doet dit zelf al met een eenvoudig hulpmiddel
Dit is te ver gezocht: de werknemer zet z'n spullen op niveau van de weg. Moet weg uit
het A-blad, zo neem je de werknemer niet serieus!!
Is niet toepasbaar, vaak gebrek aan ruimte
Dit is duidelijk een "bedachte" oplossing
Hoort bij het vakmanschap van de grondwerker: zo neem je de man niet serieus, graag
schrappen uit het blad
Oplossing 12:
Bredere sleuf of grotere put
Organisatie: geld/tijd en ruimte
Men graaft al breder dan nodig in verband met werkhouding
Groter gat kost tijd & geld: dus wordt nog staand gewerkt met kromme rug
Geen oplossing: is vaak niet nodig omdat er niet in de sleuf gewerkt hoeft te worden
Wordt door ons niet toegepast: Er is vaak geen plaats om de sleufbreder te maken.
Standaard 30 breed en 60 diep.
Wie betaald dat? Met de machine is het geen probleem. Handmatig wel, want al het extra
zand wat er uit gaat om de sleuf breder te maken moet er ook weer in!
Bij handmatig graven altijd een minder brede sleuf (alles wat je eruit haalt moet er ook
weer in)
Sta te ver van de praktijk af om te zeggen of dat gebeurd. Het is natuurlijk altijd een
kostenplaatje. Ik vind de 30 cm wel erg weinig. Ik zie in het blad eigenlijk niets staan
over de opslagruimte voor de grond die uit de sleuf komt. Als je dieper gaat dan een
bepaalde norm zal je beveiligingsmetboden toe moeten passen. Vaak wordt het naast de
sleuf neergelegd: meestal te dicht op de sleuf (looppad van 50 cm is de norm) waardoor
de sleuf kan instorten of door regen delen wegspoelen.
Wij werken voor verschillende opdrachtgevers van petrochemie tot de nutsbedrijven.
Deze opdrachtgevers gaan heel verschillend met het begrip veiligheid om. Voor de
petrochemie kan het niet veilig genoeg, bij anderen krijg je te horen: "je bent te veilig
en dus te duur"
Gebeurt wel, maar is afhankelijk van de werknemer. De opdrachtgever overigens bepaalt
breedte en diepte en betaalt daarvoor.
De opdrachtgever is bepalend! Kosten spelen een grote rol.
30
Oplossing 13:
Hulpmiddel voor buizen en mosterdpotten plaatsen
Mosterdpotten worden niet gebruikt (alleen buizen). Gewoon goedgekeurd hijsspul (geen
klem). Techniek en gedrag: veilig hijsen!
Graafmachine als hijsmiddel gebruiken met slangbreukbeveiliging: machinist moet
hijsdiploma hebben
Mosterdpotten worden niet gebruikt. Hijsbanden moeten ook periodiek gekeurd (dit is de
enige manier!)
Geen hulpmiddel voor het plaatsen van mosterdpotten: ze zijn niet zwaar. Wel bij
buizen. Bij hoekpotten zou het eventueel kunnen maar dit lijkt wat overdreven.
Mosterdpotten worden tot een lengte van 200 meter met de hand geplaatst. Bij een
afstand groter dan 200 meter gebeurt dit met de kraan: vooraf uitrijden met de kraan. De
mosterdpotten zelf zijn niet zo zwaar,
± 5 kg.
Het onderschuiven van de mosterdpot
onder de kabel is wel zwaar werk omdat de kabel opgetild moet worden. Wij tillen de
kabel op met behulp van de kraan en een rol
Ik zou de oplossing wel toe willen passen, maar ben afhankelijk van het terrein: vaak is
het niet mogelijk dat de kraan langs het werk kan meerijden
We werken nu met mosterdpotten van kunststof, zijn veellichter dan vroeger toen ze nog
van gietijzer waren
Bij zware buizen wordt gewoon de machine gebruikt die op het werk aanwezig is. Het is
soms een te lichte machine voor dit zware materiaal. De machine is afgestemd op het
grondverzet wat gedaan moet worden en niet op het te hijsen materiaal. Bovendien komt
het verkeerd aanslaan van de last vaak voor. Daarbij komt dat het te hijsen materiaal
soms geen of moeilijk aangrijpingspunten heeft. De leverancier moet daar op letten
(bijvoorbeeld haken bij een rioolput)
Mosterdpotten zijn tegenwoordig niet zwaar meer.
Oplossing 14:
Gereedschappen bij montage
Meestal met slijptol (juiste slijpschijf gebruiken) en met brander (heeft men al standaard
bij zich) Kleine buizen met snij-ijzer.
Gebruiken wel aanboorstandaard, maar geen reciprozaag. Was ons onbekend, lijkt
handig, want de slijptol is rommel
Redprozaag wordt niet gebruikt (onbekend). Verder ook gebruik gemaakt van
hydraulische schaar om kabels te knippen
Redprozaag is niet bekend
Slijptol toch nog vaak nodig: de redprozaag is niet geschikt voor gietijzer. De ruimer is
standaard, hoeft niet expliciet genoemd te worden. Een grote buis is niet af te schillen
31
Ruimer is ons onbekend; reciprozaag is niet nodig (wij doen dit soort werk niet). De
aanboorstandaard is niet bekend. Deze wordt alleen gebruikt bij het monteren in de sleuf,
dit doen wij niet
Alle apparatuur genoemd in A blad worden toegepast
Wij gebruiken een hydraulische schaar om kabels te knippen
Werkvoorbereiding is erg belangrijk: beter is om het pasklaar te maken boven de grond
en daarna plaatsen. Let ook op bij elektriciteit dat bij het werken in putten en sleuven
met water kans op elektrocutie kan ontstaan (in sommige gevallen werken met llOV)
4. Andere oplossingen dan in het A-blad
Grootste knelpunt op arbo gebied
Helmgebruik is lastig!
Welzijn: mens gebonden activiteiten in plaats van taakgebonden werk. Anders veel ongevallen en slechte prestatie
Soms krijgt iemand wel eens een klap van een kraan. Een soort zendertje zoals bij het
achter uit rijden van een vrachtwagen zou een oplossing kunnen zijn
1. Montagetechnieken kunnen beter en die moeten ook gecommuniceerd naar de
opdrachtgevers, want zij bepalen de techniek. 2. goed omgaan met je rug (=scholen en
wel herhaald)
I. Steeds meer eisen vanuit de overheid. 2. PBM's dragen (ook klompen in plaats van
veiligheidsschoenen)
Te veel aandacht voor arbo: te veel veiligheidsmaatregelen. Daarbij is het gebruik van
pbm's een belasting. De mensen moeten zelf de zin er van inzien, anders heeft het geen
nut.
1. Trekken van zware kabels 2. Rugbelasting bij scheppen
In sommige gevallen de praktische toepassingen van verplichtingen zoals:
- het dragen van veiligheidshelmen (vervelend bij voortdurend voorover buigen)
- wegafzettingen niet altijd toepasbaar
- aantal BVH: dat is moeilijk bij ploegen van 2
- de basiscursus (VCA) veiligheid is geschreven vanuit de petrochemie. Er worden er
veel dingen in besproken die voor de jongens niet van toepassing zijn; weinig zinvol
Overbrengen van motivatie dragen pbm's van kantoor naar werkvloer (uitvoerder speelt
een belangrijke rol). Dragen van pbm moet zinvol zijn. Hanteren zelf een regel: binnen
het draaibereik van de kraan wel aanspreken op dragen van helm, buiten draaibereik van
de kraan niet aanspreken.
32
Het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen: ze hebben de beschikking over alle
mogelijke middelen, maar gebruiken het niet. Geldt voor helmgebruik, lasbescherming
en oordoppen.
De fYsieke belasting; het in ongemakkelijke houdingen werken. De werkdruk wordt ook
als hoog ervaren. Vooral rond de opleveringsdatum en als er onverwacht iets tussenkomt
is de planning moeilijk te halen (lange dagen). Men ziet de oorzaak in de grote
concurrentie. De laswerkzaamheden vereisen een hoge kwaliteit. Deze hoge eisen leiden
ook tot een hoge werkdruk.
1. weersomstandigheden, 2. intensief verkeer
Ervaringen met de aanwezigheid van voorzieningen op projecten
Dit is verplicht
Wasgelegenheid is een probleem (jerrycan voorhanden voldoen niet)
Soms wel een probleem. Voor bijvoorbeeld een halve dag werk is het een probleem om
een keet te regelen
Slechte schoomnaakprocedures keet
> week pas een wc en keet (keet ook vaak vervangen door busje), < week: niets
Vanaf drie mensen een toilet, keet pas bij werken langer dan twee weken. Vaak wordt
het busje als schaftkeet gebruikt
Afhankelijk van andere voorzieningen. Als dit niet aanwezig is, dan een keet (nooit een
wc)
We hebben zelf een groot aantal keten die voldoen aan de eisen. Vaak zijn het grote
projecten waar we aan werken en daar is alles goed geregeld. Voor de duo's die wel
werkzaamheden voor de gemeente doen is er niet meer dan een busje beschikbaar. Lijkt
geen probleem
Er zijn altijd voorzieningen beschikbaar. Een schaftkeet is het minimale
Wij doen voornamelijk hele grote projecten, dan is een keet en toilet altijd aanwezig
Bij kleine klussen is er alleen een busje of auto
Welke arbovriendelijke hulpmiddelen kent uw bedrijf
Alle pbm's, heeft hijshulpmiddeltje gemaakt, tilevenaar
Compleet uitgeruste busjes met goede hulpmiddelen, goed gereedschap. Hebben verder
een rupsbandvehikel voor 12 grote haspels gemaakt
Heeft een haspelwagentje met motor
Grondverdichter die op de graafinachine kan (maar wordt niet gebruikt)
Mechanisch werken in algemene zin; hydraulische arm op auto: autolaadkraan)
Minikraan is veredelde schep.
33
Goede werkkleding; goede keet; nieuwe trilstamper; goede inzet materieel
De standaard beschermingsmiddelen
Alle pbm's
Pbm's en voor de steel van de schop geldt een minimum lengte van 1 meter
Geluidbeheersing: volgen de markt, passen machines snel aan.
Verder zijn we een eigen PBGO opgestart (eerst Arbouw, beroepengids) omdat we
hier toch veel meer uit kunnen halen en de werknemers direct contact hebben met de
bedrijfsarts etc.
Afgelopen twee jaar veiligheidscampagnes gehouden met prijzen (bijvoorbeeld
wanneer iemand een voorbeeldfunctie heeft voor zijn omgeving als het gaat om het
dragen van pbm's, voor projecten waar veel wordt geïnspecteerd of voor projecten
waar weinig of geen ongevallen gebeuren). Vorig jaar waren er erg weinig ongevallen
binnen ons bedrijf en als attentie kreeg iedereen een fototoestel.
We zijn bezig een boekje en posters te maken over gedragsregelsarboen milieu
speciaal ook voor onderaannemers.
5. Andere activiteiten
N=12
geen behoefte
Arbo vriendelijke hulpmiddelen
goed idee
graag uitvoeren
4
8
bibliotheek
Scholingsdagen
4
2
6
Helpdesk op Internet
4
2
6
Demo projecten van oplossingen
3
3
6
arbovriendelijke hulpmiddelen bibliotheek
Zal minimaal gebruik van worden gemaakt
Concurrentie oogpunt!
HMS heeft specialistische apparatuur: glasvezelblazer; doorblazen in mantelbuis
Soorten afzetmiddelen etc zijn moeilijk terug te vinden, wat mag wel en wat mag niet
Zou daar ook bepaalde werkmethodieken in terug willen zien
scholingsdagen
Intern
We maken al gebruik van scholingsfaciliteiten (cursus arbo-coördinator/toolbox meetings
voor uitvoerders)
Zijn met zes grote wegenbouwers samen een module aan het maken voor de grondwerker
34
Heb gehoord van een plan om de nieuwe mensen een opleiding te laten volgen van twee
weken (een week graven, een week kabel trekken). Het is de bedoeling dat de aannemer
betaald. Maar je hebt geen garantie dat de werknemer bij je blijft werken.
helpdesk op Internet
Telefonisch prettiger/beter
demo projecten van oplossingen
Niet via Arbouw, maar via de fabrikant
Bestaat al vanuit Aquatech etc
Vaak wordt dit soort demonstraties al gedaan door de leverancier. Anders doen we dit
zelf op onze bedrijfsterreinen
35
Bijlage 2.
Adressen van bedrijven aangeleverd door de bolegbo-vok:
1 Aann.bedrijf J. Baas BV
Waddinxveen
16 december 1998, 14.00 uur
Utrecht
11 december 1998, 11.00 uur*
3 Van Gelder KLM BV
Hattem
17 december 1998, 12.00 uur**
4 A. Hak Nederland BV
Tricht
8 december 1998, 15.30 uur
5 Aann.bedrijf Hommel
Oud-Vossemeer
16 december 1998, 09.30 uur
6 Tol Telecommunicatie
Gouderak
7 januari 1999, 11.00 uur
7 HWZ Leidingen
Utrecht
12 januari 1999, 13.00 uur
8 Aann.bedrijf P. Plaisier BV
Noord Scharwonde
15 december 1998, 11.00 uur
9 Gebr. Verkleij BV
Drachten
Heeft niet gereageerd
10 Witteveen BV
Surhuisterveen
11 december 1998, 14.00 uur
11 Fa. de Rooij & Zn
De Meern
11 december 1998, 09.30 uur
12 Heymans Rosmalen
Rosmalen
telef. interview 20 januari 1999
13 Fa. De Roo
Emmen
22 december 1998, 13.30 uur
14 Fa. van Asch
Soest
8 december 1998, 12.30 uur
2 Meijsen Ondergrondse
infrastructuren
15 Aann. bedrijf P Witkop & Zn BVB!oemendaal
17 december 1998, 12.00 uur
* heeft afspraak afgezegd, zou schriftelijk commentaar leveren, niet ontvangen
** afspraak door werkdruk afgezegd, nieuwe afspraak is niet gelukt
36
Bijlage 3.
De vragenlijst
CHECKPUNTENLIJST INTERVIEW TOETSING CONCEPT A-BLAD KABEL- EN
BUIZEN LEGGEN
Concept A-blad is ruim voor afname interview toegezonden(> 2 weken)
Structnur:
. korte inleiding wat doel van het interview is
. nadruk leggen op vetgedrukte onderwerpen
. waar nodig/gewenst ter plekke even gaan kijken
. totale tijdsduur 45 - 60 minuten
Interview afnemen:
A. Concept A-blad
leesbaarheid en begrijpelijkheid van de informatie in het concept A-blad;
bruikbaarheid oplossingen en grenswaarden;
welke oplossingen worden al toegepast, welke gaat men op korte termijn invoeren en
welke oplossingen neemt men niet over;
randvoorwaarden en ervaringen met de reeds toegepaste oplossingen;
redenen waarom oplossingen niet overgenomen zijn;
welke actoren (ontwerpers, opdrachtgevers, fabrikanten, leveranciers e.d.) zijn bij de
oplossingen betrokken.
B. Andere oplossingen dan in A-blad
wat vindt u het grootste knelpunt op arbogebied in deze branche
wat zijn de ervaringen met de aanwezigheid van voorzieningen (keet + WC) op de
projecten
welke arbovriendelijke hulpmiddelen kent u in uw bedrijf?
C. Andere activiteiten
welke is de behoefte aan extra ondersteunende activiteiten zoals :
arbovriendelijke bieb
scholingsdagen
help desk op internet
demo projecten van oplossingen
37
Deel A: Het concept A-blad
Leesbaarheid A-blad:
Wat vindt u van de leesbaarheid? Geef een rapportcijfer:
De streefdoelen (pagina 7 A-blad)
Nr
Streefdoel
A
sleuvenbreedte
B
bronbemaling bij water
Haalbaar?
Reeds toegepast?
in put of sleuf
c
kabel mechanisch
trekken
D
graafwerk mechanisch
E
trilplaat < 1 uur per
dag
trilstamper < 1/2 uur
per dag
38
Opmerkingen?
De oplossingen
1. Goede werkvoorbereiding
Wordt de oplossing nu toegepast?:
Is niet van toepassing
ja
nee
>Indien ja, wat gaat goed/wat gaat minder goed (randvoorwaarden)?
-Onderscheid maken in aspecten organisatie, techniek en gedrag.
>Indien nee, waarom niet ?
Onbekend
Weet niet waar te koop
Te duur
Pas op lange termijn inzetbaar
Is geen oplossing want ....
(onderscheid maken in aspecten organisatie, techniek en gedrag).
ik wil wel, maar ik ben afhankelijk van .....
Wie is als eerste verantwoordelijk voor de oplossing?
Ontwerper
Opdrachtgever
Kabel/buizenlegbedrijf
Werknemers
Fabrikant/leverancier
Ander:
Extra:
zijn er bij de gebruiker bekende aanpassingen/uitbreidingen die toegevoegd moeten
worden?
39
2. Inzet graafmachine
Wordt de oplossing nu toegepast ? :
Is niet van toepassing
ja
nee
>Indien ja, wat gaat goed/wat gaat minder goed (randvoorwaarden)?
-Onderscheid maken in aspecten organisatie, techniek en gedrag.
>Indien nee, waarom niet?
Onbekend
Weet niet waar te koop
Te duur
Pas op lange termijn inzetbaar
Is geen oplossing want ....
(onderscheid maken in aspecten organisatie, techniek en gedrag).
ik wil wel, maar ik ben afhankelijk van .....
Wie is als eerste verantwoordelijk voor de oplossing?
Ontwerper
Opdrachtgever
Kabel/buizenlegbedrijf
Werknemers
Fabrikant/leverancier
Ander:
Extra:
zijn er bij de gebruiker bekende aanpassingen/uitbreidingen die toegevoegd moeten
worden?
40
3. Werken met detectiesystemen
Wordt de oplossing nu toegepast ? :
Is niet van toepassing
Ja
nee
>Indien ja, wat gaat goed/wat gaat minder goed (randvoorwaarden)?
-Onderscheid maken in aspecten organisatie, techniek en gedrag.
>Indien nee, waarom niet ?
Onbekend
Weet niet waar te koop
Te duur
Pas op lange termijn inzetbaat
Is geen oplossing want. ...
(onderscheid maken in aspecten organisatie, techniek en gedrag).
ik wil wel, maar ik ben afhankelijk van .....
Wie is als eerste verantwoordelijk voor de oplossing?
Ontwerper
Opdrachtgever
Kabel/buizenJegbedrijf
Werknemers
Fabrikant/leverancier
Ander:
Extra:
zijn er bij de gebruiker bekende aanpassingen/uitbreidingen die toegevoegd moeten
worden?
41
4. Verdichten met mechanische hulpmiddelen
Wordt de oplossing nu toegepast ? :
Is niet van toepassing
ja
nee
>Indien ja, wat gaat goed/wat gaat minder goed (randvoorwaarden)?
-Onderscheid maken in aspecten organisatie, techniek en gedrag.
>Indien nee, waarom niet ?
Onbekend
Weet niet waar te koop
Te duur
Pas op lange termijn inzetbaar
Is geen oplossing want.. ..
(onderscheid maken in aspecten organisatie, techniek en gedrag).
ik wil wel, maar ik ben afhankelijk van .....
Wie is als eerste verantwoordelijk voor de oplossing?
Ontwerper
Opdrachtgever
Kabel/buizenlegbedrijf
Werknemers
Fabrikant/leverancier
Ander:
Extra:
zijn er bij de gebruiker bekende aanpassingen/uitbreidingen die toegevoegd moeten
worden?
42
5. Sleuven trekken
Wordt de oplossing nu toegepast ? :
Is niet van toepassing
ja
nee
>Indien ja, wat gaat goed/wat gaat minder goed (randvoorwaarden)?
-Onderscheid maken in aspecten organisatie, techniek en gedrag.
>Indien nee, waarom niet ?
Onbekend
Weet niet waar te koop
Te duur
Pas op lange termijn inzetbaar
Is geen oplossing want ....
(onderscheid maken in aspecten organisatie, techniek en gedrag).
ik wil wel, maar ik ben afhankelijk van .....
Wie is als eerste verantwoordelijk voor de oplossing?
Ontwerper
Opdrachtgever
Kabel/buizenlegbedrijf
Werknemers
Fabrikant/leverancier
Ander:
Extra:
zijn er bij de gebruiker bekende aanpassingen/uitbreidingen die toegevoegd moeten
worden?
43
6. Sleufloos werken
Wordt de oplossing nu toegepast ? :
Is niet van toepassing
ja
nee
>Indien ja, wat gaat goed/wat gaat minder goed (randvoorwaarden)?
-Onderscheid maken in aspecten organisatie, techniek en gedrag.
>Indien nee, waarom niet ?
Onbekend
Weet niet waar te koop
Te duur
Pas op lange termijn inzetbaar
Is geen oplossing want ....
(onderscheid maken in aspecten organisatie, techniek en gedrag).
ik wil wel, maar ik ben afuankelijk van .....
Wie is als eerste verantwoordelijk voor de oplossing?
Ontwerper
Opdrachtgever
Kabel/buizenlegbedrijf
Werknemers
Fabrikant/leverancier
Ander:
Extra:
zijn er bij de gebruiker bekende aanpassingen/uitbreidingen die toegevoegd moeten
worden?
44
7. Gebruik betere schoppen
Wordt de oplossing nu toegepast ? :
Is niet van toepassing
ja
nee
>Indien ja, wat gaat goed/wat gaat minder goed (randvoorwaarden)?
-Onderscheid maken in aspecten organisatie, techniek en gedrag.
>Indien nee, waarom niet ?
Onbekend
Weet niet waar te koop
Te duur
Pas op lange termijn inzetbaar
Is geen oplossing want. ...
(onderscheid maken in aspecten organisatie, techniek en gedrag).
ik wil wel, maar ik ben afhankelijk van .....
Wie is als eerste verantwoordelijk voor de oplossing?
Ontwerper
Opdrachtgever
Kabel/buizenlegbedrijf
Werknemers
Fabrikant/leverancier
Ander:
Extra:
zijn er bij de gebruiker bekende aanpassingen/uitbreidingen die toegevoegd moeten
worden?
45
8. Eén sleuf systeem
Wordt de oplossing nu toegepast ? :
Is niet van toepassing
ja
nee
>Indien ja, wat gaat goed/wat gaat minder goed (randvoorwaarden)?
-Onderscheid maken in aspecten organisatie, techniek en gedrag.
>Indien nee, waarom niet ?
Onbekend
Weet niet waar te koop
Te duur
Pas op lange termijn inzetbaar
Is geen oplossing want. ...
(onderscheid maken in aspecten organisatie, techniek en gedrag).
ik wil wel, maar ik ben afhankelijk van .....
Wie is als eerste verantwoordelijk voor de oplossing?
Ontwerper
Opdrachtgever
Kabel/buizenlegbedrijf
Werknemers
Fabrikant/leverancier
Ander:
Extra:
zijn er bij de gebruiker bekende aanpassingen/uitbreidingen die toegevoegd moeten
worden?
46
9. Werken met polyethyleen buizen
Wordt de oplossing nu toegepast?:
Is niet van toepassing
ja
nee
>Indien ja, wat gaat goed/wat gaat minder goed (randvoorwaarden)?
-Onderscheid maken in aspecten organisatie, techniek en gedrag.
>Indien nee, waarom niet ?
Onbekend
Weet niet waar te koop
Te duur
Pas op lange termijn inzetbaar
Is geen oplossing want ....
(onderscheid maken in aspecten organisatie, techniek en gedrag).
ik wil wel, maar ik ben afhankelijk van .....
Wie is als eerste verantwoordelijk voor de oplossing?
Ontwerper
Opdrachtgever
Kabel/buizenlegbedrijf
Werknemers
Fabrikant/leverancier
Ander:
Extra:
zijn er bij de gebruiker bekende aanpassingen/uitbreidingen die toegevoegd moeten
worden?
47
10. Mechanisch leggen van kabels
Wordt de oplossing nu toegepast ? :
Is niet van toepassing
Ja
nee
>Indien ja, wat gaat goed/wat gaat minder goed (randvoorwaarden)?
-Onderscheid maken in aspecten organisatie, techniek en gedrag.
>Indien nee, waarom niet ?
Onbekend
Weet niet waar te koop
Te duur
Pas op lange termijn inzetbaar
Is geen oplossing want ....
(onderscheid maken in aspecten organisatie, techniek en gedrag).
ik wil wel, maar ik ben afhankelijk van .....
Wie is als eerste verantwoordelijk voor de oplossing?
Ontwerper
Opdrachtgever
Kabel/buizenlegbedrijf
Werknemers
Fabrikant/leverancier
Ander:
Extra:
zijn er bij de gebruiker bekende aanpassingen/uitbreidingen die toegevoegd moeten
worden?
48
11. Gereedschapskist op werkhoogte
Wordt de oplossing nu toegepast ? :
Is niet van toepassing
ja
nee
>Indien ja, wat gaat goed/wat gaat minder goed (randvoorwaarden)?
-Onderscheid maken in aspecten organisatie, techniek en gedrag.
>Indien nee, waarom niet ?
Onbekend
Weet niet waar te koop
Te duur
Pas op lange termijn inzetbaar
Is geen oplossing want.. ..
(onderscheid maken in aspecten organisatie, techniek en gedrag).
ik wil wel, maar ik ben afhankelijk van .....
Wie is als eerste verantwoordelijk voor de oplossing?
Ontwerper
Opdrachtgever
Kabel/buizenlegbedrijf
Werknemers
Fabrikant/leverancier
Ander:
Extra:
zijn er bij de gebruiker bekende aanpassingen/uitbreidingen die toegevoegd moeten
worden?
49
12. Bredere sleuf of grotere put
Wordt de oplossing nu toegepast ? :
Is niet van toepassing
ja
nee
>Indien ja, wat gaat goed/wat gaat minder goed (randvoorwaarden)?
-Onderscheid maken in aspecten organisatie, techniek en gedrag.
>Indien nee, waarom niet ?
Onbekend
Weet niet waar te koop
Te duur
Pas op lange termijn inzetbaar
Is geen oplossing want ....
(onderscheid maken in aspecten organisatie, techniek en gedrag).
ik wil wel, maar ik ben afhankelijk van .....
Wie is als eerste verantwoordelijk voor de oplossing?
Ontwerper
•
Opdrachtgever
Kabel/buizenlegbedrijf
Werknemers
Fabrikant/leverancier
Ander:
Extra:
zijn er bij de gebruiker bekende aanpassingen/uitbreidingen die toegevoegd moeten
worden?
50
13. Hulpmiddel voor buizen en mosterdpotten plaatsen
Wordt de oplossing nu toegepast ? :
Is niet van toepassing
Ja
nee
>Indien ja, wat gaat goed/wat gaat minder goed (randvoorwaarden)?
-Onderscheid maken in aspecten organisatie, techniek en gedrag.
>Indien nee, waarom niet ?
Onbekend
Weet niet waar te koop
Te duur
Pas op lange termijn inzetbaar
Is geen oplossing want ....
(onderscheid maken in aspecten organisatie, techniek en gedrag).
ik wil wel, maar ik ben afhankelijk van .....
Wie is als eerste verantwoordelijk voor de oplossing?
Ontwerper
Opdrachtgever
Kabel/buizenlegbedrijf
Werknemers
Fabrikant/leverancier
Ander:
Extra:
zijn er bij de gebruiker bekende aanpassingen/uitbreidingen die toegevoegd moeten
worden?
51
14. Gereedschappen bij montage
Wordt de oplossing nu toegepast?:
Is niet van toepassing
ja
nee
>Indien ja, wat gaat goed/wat gaat minder goed (randvoorwaarden)?
-Onderscheid maken in aspecten organisatie, techniek en gedrag.
>Indien nee, waarom niet ?
Onbekend
Weet niet waar te koop
Te duur
Pas op lange termijn inzetbaar
Is geen oplossing want.. ..
(onderscheid maken in aspecten organisatie, techniek en gedrag).
ik wil wel, maar ik ben afhankelijk van .....
Wie is als eerste verantwoordelijk voor de oplossing?
Ontwerper
Opdrachtgever
Kabel/buizenlegbedrijf
Werknemers
Fabrikant/leverancier
Ander:
Extra:
zijn er bij de gebruiker bekende aanpassingen/uitbreidingen die toegevoegd moeten
worden?
52
B. Andere oplossingen dan in A-blad
Wat vindt u het grootste knelpunt op arbogebied in deze branche?
wat zijn de ervaringen met de aanwezigheid van voorzieningen (keet
projecten?
welke arbovriendelijke hulpmiddelen kent u in uw bedrijf?
53
+ WC) op de
C. Andere activiteiten
Welke is de behoefte aan extra ondersteunende activiteiten zoals :
. arbovriendelijke hulpmiddelen bibliotheek
geen behoefte
goed idee, maar niet echt noodzakelijk
lijkt heel goed idee, graag uitvoeren
. scholingsdagen
geen behoefte
goed idee, maar niet echt noodzakelijk
lijkt heel goed idee, graag uitvoeren
. help desk op internet
geen behoefte
goed idee, maar niet echt noodzakelijk
lijkt heel goed idee, graag uitvoeren
. demo projecten van oplossingen
geen behoefte
goed idee, maar niet echt noodzakelijk
lijkt heel goed idee, graag uitvoeren
54
Bijlage 4. Duitse norm met drie verdichtingskiassen
55
GerAtaart
DienstGewicht
kg
V1
Elg- lhOtthöhe
nung
cm
Verdlchtbarkeitsklasse
V2
Eig- SchOtthöhe
Zahl
Überg.
nung
cm
I.
Zahl
Uberg.
Elgnung
V3
SchOtthöhe
cm
Za hl
Überg.
=
{
~:
f'-
~
1. Lelehte Verdlchtungsgerllte (vorwlegend für leHungszone)
Vibratfonsstampter
Exploslonsstampter
ROttelplatten
Vlbratlonswalzen
leicht
mlttel
25-
25
60
lelcht
-100
leicht
mittel
leicht
-100
100- 300
-600
::;·
+
+
-15
20-40
2-4
2-4
+
+
-15
15-30
2-4
3-4
+
+
-10
10-30
2-4
2-4
0
20-30
3-4
+
15-25
3-5
+
20-30
3-5
+
+
+
-20
20-30
20-30
3-5
3-5
4--6
0
0
-15
15-25
15-25
4--6
4-6
5-6
-
-
-
0
-
-
-
-
-
ROttelplatten
Vlbratlonswatzen
mittel
schwer
mlttel
schwer
mit1el
schwer
25- 60
60- 200
100- 500
500
300- 750
750
600-8000
20-40
40-50
20-40
30-50
30-50
40-70
20-50
+
+
0
0
+
+
+
----------- L............__ __
- ---
----------~-~
2-4
2-4
3-4
3-4
3-5
3-5
4-6
1.._ _ _ _
----------
5
3
~
c.
::!.
(i)
[
~
~
2. Mlttlere und schwere Verdlchtungsgerilte (oberhalb der Leltungszone)
Vlbratlonsstampter
Exploslonsstampter
~
+
+
+
+
0
0
+
----~---
15-30
20-40
25-35
30-50
20-40
30-50
20-40
2-4
2-4
3-4
3-4
3-5
3-5
5-6
+
+
+
+.
-
10-30
20-30
20-30
30-40
~
',.
l-:.
.....
-------- - - - - ----------------------
2-4
2-4
3-5
3-5
-
-------------
+ .. empfohlen
o ., melst geelgnet
Die vorstehenden Angaben stellen durchschnittllche Leistungswerte dar. Bei ungOnstlgen Bedlngungen (z. 8. relativ hoher WassergehAit, Grabenverbau) kann eine Herabsetzung der engegebenen Schütthöhen erforderlich werden, wllhrend bel besenders günstlgen Bedingungen eine
Überschreltung mögllch lst.
Gensus Werte tassen slch nur über eine Probeverdichtung feststellen. Falls kelne Probeverdlchtung durchgefOhrt wird, dOrfen - ausgenommen
bei Rohren aus Stahl und duktilem GuBelsen - fOr die erste Lage oberhalb der Leltungszone nur die Höchstwerte der in der Taballe 2 engegebenen SchOtthöhen engewendel werden.
TIEFBAU-BG 2/1987
~
~
"
Bijlage 5. Informatie over de verdichtingsmeter
56
Bij lage 5. Informatie over de verdichtingsmeter
Backfill subsidence and
pavement failure are
prevenled only through
consistent application of
sound soil reinstatement
practice.
To that end, the Compaction
Meter was designed to
evereome practical loctors
now limiting the widespread & regular use of quality
control tools in everyday backfill operations. The
Compaction Meter (CM) is a very low cast, hand held,
battery powered QC tooi. The CM requires little training
for proper use. The CM is nol subject to licensing
requirements. The CM provides REAL TIME information to
crews as they eperale thei r compaction equipment · no
delays or interruptionsof the backfill process to take and
anolyze QC tests.
A disposable sensor is ploeed at the bottam of on
excavalion. A lift of soil is ploeed over the sensor. The
crew proceeds with compaction in normal fashion until CM
indicates STOP. Subsequenl lifts are ploeed and similarly
campoeled until CM indicates STOP. When backfilling is
completed, the sensor wire is cut and disposable sensor left
at the bottam of the excavation.
Meter operatien is as straight-forward as activating the
ON/OFF switch and watching lor the red STOP light to go
on. The STOP light advises crew when they have reached
maximum achievable sail density lar existing conditians.
A disposable piezoelectric sensor produces voltage
proportienol to pressure wave amplitude transmilled
through progressively denser soil. Resulting signals ore
fed into the Meter's electranies where they are filtered
and synthesized. The CM calculates a continuously
refined maximum theoretica! soil density for each soillift
and tracks actual density performance relative to the
maximum. When on asymptotic cut-off point is reached,
the Meter indicates STOP!
The Compaction Meter is factory set at a cut-off criteria
inlended lo initiale STOP light illuminalion al 95% {or
higher) standard prodor in 95% of lifts lesled when sound
soil reinstalement practice hos been applied. Further, the
Meter may be field calibrated for conditions that require
higher/lower cut-off criteria for desired results.
Compaction Data after Temporal Filtering
,,.,
'
'
'
/K/m
I
--- -----------
~
Data After Regression
When the two curves meet, K percent of maximum
possible compaction hos been achieved.
The Compaction Meter applies sophisticated
technology to produce easy to use, low cost,
yet effective quality controL Use of the
Compaction Meter lowers the risk of pavement
foilure, reduces callbacks, and takes the
guesswork out of soil reinstatement
In The United States: MBW ING.
In England: M-B-W (UK) Limited
250 Hartford Road • P.O. Box 440
Slinger, Wl 53086-0440
Phone: 414-644-5234
Fax: 414-644-5169
E-mai!: [email protected]
Website: www.mbw.com
Bradley Fold Trading Estale Unit 6
Radcliffe Moor Road
Bolton BL2 6RT
Phone: 01204 387784
Fax: 01204 387797
Kostenbesparing bij reparatie en vervanging van leidinget
meter
Grondverdichtivoorkomt
kking
ENERG!biHilliH]VEN EN AANNëM/iJ<S
KUNNEN VERZAKKING VAN DE GRONV EN lJE
DAARMEE GEPAARD <.;1\ANI>E KOSTEN
VOORKOMEN DOOR GEBRUIK '!'b M,\KEN VAN
EEN GRONllVJlR!>lCIIT!NGSMETEll.
DIT
i$
EJ-.N INSTRUMENT DAT DE VE!UllC.:Hl'INC VAN
EEN ~LEL;f TlJPF.NS liET VERDICHTEN VOL.GT
EN EEN S'!'t)PSIGNAAI. <TECPT AAN DE
Gl\ONllWERKF.R ZODRA DE GROND
MAXIMAAl. IS VERDICHT. U!'J.' Br.N RECENTE
l'INANCIELE EN TECH'NIS<:!Ill EVALUATIE VAN
GASTEC BI.I]KT DAT Dl! KOSTEN VAN
VERVANUINGSAANLF.G FORS KUNNEN
WORDEN GER.I!DUCEBIUl L>Oül\ <.'f•.l!l<l.fiK TE
MAKEN VAN [)E
GJ<ONIJVEJ<DICIJT!NGSMETER.
H
ct komt rcgdmatig vnm dul
reparu.tii':S :áiu uil,&evocnl
<\i\n id{iing'l'll. Dt> !;fond is
mctrtrnethndickcn ontwt'lc.kcld :roalJt
thtn J,Jijkbtt;lr OTIW)I!)I)~ntl~
<Ie pcm.•tromt·tcr, de
v~rrl::lkt
nadat
voo.L' Ntk.ierlandse energit'bedrijven.
Daaruit kwam naar voren dat een in
tlc vcn.lîcbling van .c.lc grourl lt tl~ttn
\!oordat de beslrdtiug wordl aangebradn. Di\arvooc t.ijn versebillende
bestrating
de Verenigde Staten ontwikkelde
grundvcrdichtingsmetcr goede pers:peCtjt''l'èD biè<lt. Energh!Ned gJf
sc:hrijv~nde
vcrdicht na de ht:rsrdwcrh:uunhc-
wccn;tnnth;rneltr, de prm:lormding
Gaslt."C de opdracllt dit nieuwe instru
ilcn. Dit brengt hoge km;tcn met 7.il:h
c:n de n:bllicvc:: gmndplaat.mcthudc::.
menl b! beproeven Îll hel kadel' vom
het Meerjarig Studie en
Ouderz.oeksprosramma (MSÓ).
l~cdrijf
l"Je;c;è wttrden e.ehte-r nlàM weini~ löe-
hc~tr.aling
gcpw.l om<lal xe ademaal hllll heper-
mee omdat het uitvocremle
moet tcrugkmm:n urn de
w:.:er in onlt' te hi"t"O~t'fl. [leL Ln.t.:cllt'n
kingr:Jt hebbtu. Ze x.ij1l omumwketuig
ZAND EN ~LEI
Sensor meet trillittgsettergie
. van t'C'n
srondverdidltins~mnchine,
een apparoal dal de g10m.l
•.•
aàUî;truu~'t.
i.o;: geen garantie tegen V('.rnkking.
...
9rp_d~J
mea ~ict.-~c~ '1\lnne.u ~k
nmxhnal~
\""rdh:l1Hntl i..,. bl:'n:ikl.
Ved TUU"i~hdd i~> te 'Y()t~rkon1cll door
_"____
"""'lf ""_
'Voordat~ pr~lij~te~;tcu uitvoer-
Jeu, bt'bbt:h we ttu c::nquèl.t: ~hou­
....
den onder twa.1Jf entrgiebe4rjJven
urn gegevens te vcr7.aindcn waawp
uf traag en kunnen niet lijden!> hl•t
vcn1ich.h:u de vt>rdkbting U\t"lètL
Wt:' ûe tecbnisdle èn 11k .anandëlc eva-
'.
Enkele j:m:m geleden deed GastCG
vonr F.ncrgir:Ncd een liu:;nt;~MJnt~q:-~~­
'·'-'t'i~ IÎ<~ar
tt'"Cllnofo.,..
..1:a;,he OJitwikk~;:·.:
. .·t.
Jingen ~He Yun _belant; kunnen zijn
.
.
'
Juarie kon~en Daseren: zegt ir. A.H.
· Vnaci7ARJ!;,»Itviseur ga..'itechni<:k bij
. G.-.t>~e.(.;: ~Voor zowel :ttutdgrond a4
kldga'oi1d hebhen wc 22 (2 maal 11)
l1et dnuuijc v;u1 tlt' s~usur .!t)orgdmipt
LIÎI1tt~t:re-1Hk
tn onder de ~rund gewerkt. Ik scnM)r
peu i)Js J{l~mig van vcn:akkiug Yoln de
blijft in rlc: grnm.l at:hkr.
Vogel?.ang: 'Uil mne ~~tLu:•"l.'n hlijkr
grom!. De r.ri1tiek roemt het !m!'ak··t!'V't'tl
point <tb (ul)ctic van de srm:.;urprij:,;
dat dç gronJvcrtlilhlÎil~lll("h~r een
vtmJ W.'fS(hUlcnde bcstraling:~typen bij
hr.trouwhaar en gd.uuiksvrkndcli;k
ee11
hutrumt~nf i.~
Vogd::clll!~; 'A.I-~
om te bej.~<lÎ.en (lf di· ver·
di<hting van een !-~lcuf of gat u\;.\.Xi
is. l{Jt een
Jll\'131
J~k Vi:Ut 6U (lH werkt
de meter iu 93 pt"~11.:t:nt van de gcVRl·
len. Bij (I(} (Hl
R~um ( Dt gtondw:tdjchtingsmet.tr
meer de trillingHm:rxHr in rlt gmnd tij-
tlerts het verdiclttm viu een ~nwT
bt:drîjf wordt t~rugf,<'I'O(:­
\11"11\t~n
we een wer ..
gwmidck van sn cm.
hijvmnh~dd
de actudc scn.'>t)rprijs
24 guidf'n hcdrMgt en dt:
bestrating uH klinh·rs he.<>taat, hlîjkt
uit r.k ettlfiek tÎat hel hrcak-c'M.!n f.•OÎIU
Hp,t btj t'l'll rerugmtppt:«:esil<~Mt:' ViW
Meter geeft aan wantzeer trillen
geen zin meer heeft
bc-~'tlt
de leiding. Als de lrillingsrner,(it~ nirt
mer:r toeneemt, b ck muxim~1k. verliÏ(il-
kinb,>spcn:cnlag'"" vau 73 pro1,:ç"t. Vum-
acht pmcenl. Als t1Ït
rcotllu»1p)e b,.nnlh!H.
itt:l vtrdjchl~tlt Volt\ ten nng hogC!r <lek
l>du~lftont.k
testen uitgevoerd met de gnmdvcr-
t.lieul JU\ het Oi'"'lliiC1l wm de sleuf rncl
e-nkde g.tl,lthilnf;('n r:cn nieuw<: scn!iur
Ju:> Ûti'V~,j t:le
dkhtingsmet<'r. Wr:: vndcrznchtt.-n tl~
lt' Wûl\.iêH f,t"piMltl>t. [n ck gevallen dat
vm:rt-n:
tin~
van de grond bf!reila f.'" gaat ~r ~!eH
hebben
van het
lcru~;.rut:~•pirt:~IH3gc hog~r
is. i~ het
in te
verdt{.htlng~~:metcT
SOIL
lOMPt,CT!()N
tHTER
de!! meter met h('t rOtlr: lnmpjt: een
Vuur dt- aJnJtg v.-tn nieuwe leidingen in
\"an het grunddck. Usarnaast
stopt(!keF\ f,t·eft, i~; uit d\~ vergdijkende
N<:tkrlitnd is de grondve{QichtingsliN!-
I'Hr\'Ull IN&
gekek-en naar d~ vcn><:hil-
rnelingejl geMekt>n dat d~ skuf îndL~r­
k'T uuuwdiÎ.ks iut.etessant. omdat ener~
SUBSIDENCE
invloed v,n
hoogt~
~egev~ns
bedrijf blljkt dat het
'.v(!
d~
sleufhrcedtc en de
lcn ntssen het gebruik nn een ~tam­
tbaû {mre~o.l
vt'nlh;ht. J)it gdrlt uw-
gicbedrijvL"n m1 tll t.~U
per en een trilplaat en naar de ~r­
~i<:hillcn tU5SCn vcrdichtin& in één keer
rigens aJktr) V(H.lf fl.kmre-n die l~ag~gc~­
iNijs ver<lkht 7ijn. l.h~ hrccdic van de
t·cmagc rcnli.~ren vu.u
~~1 Jaagsgewi;z~
sleuf beeft nicl e,dcid ltJt ~t'U wet'!
11)(1.000 p,uldcn wurdcn b<:Spaard
haar vernchit in c.l~ vcnJlchliug,'
nct•r de meter <J}l grote :.t·hao.d wordt
verdichting. Om d~
werking vat' de grondvel·dic:htirtgsmc-
~~
tt:·m~rt*ltper··
c..."y dlstrl!..Mm
nüutkr dan drie
pn.lt't:IJI. Jm~rlijks tmn er in Nederland
CDmpDRfes fiRd
(nn~m•y
piiWcmt $11bmlem;l! af
of a
soil compoctiwr mttttr.
Thl~ f!IIVbtts /lfm$ tD
wuu~
$OU by moking use
tnL'gcpn'il bij rcpur.:llit:"iérkl.<.uunhedcn.,
ter te (.(lntrolcren) hebben we ook
andere mcctmcthodeu toegepast.'
TERUGVERDIENEN
W<ulmTT ót> g.wadveJdil:hûngs.mt'.tr.r
De grondvenlkhtings.mettr is hl het
begin van de jaretl neg~ntig in de
Verenigde Staten ontwikkeld in
damuaast
opdracht van het Gas Rt.'l>eRTdt
llc gmnrlv!'rdichtlngsmcter kost ungt···
veer vicrdui.7.-cnd sult!~u.lJau.ni<J<!.~t
muetr:n C!r M!'UM>r~> ·wuu.ll(-0 z!,oi'k\.l(.ht die
a{hunkdijk vw1 onder n\ect t.it' afnnmc
mrt I.OO.OUO guklcn tot ntim ctn mil-
lnstitute (GRl).lld product \\'tlTdt in
hnevcelbeid ungt:\'<::t:r twiuti~ lol Vl't."r
jo~!l ~uld~n • .Bij dumdt-rc si("rbestr.a·
de Verenigd~ .1.bltcn gemaakt d<tur het
tig gulden per stuk Jmt.lot:u. t:tezc kv~ter1
lin,·; ktiOik;"ll
bedrijf MBW ~nis in Nederland verkrijgb;:~;tr bij 1\etOiltedmif.k
Rou~>e:n.daal (.lrfR). Uc:L principe is vrij
kunnen
wmtlér~
n~luctîe van
tetugvt;rdi··mt 11il f'1:n
het aantal
kt!n~n
uo~·
-dthOWf$
W()fdt gebruikt vour vcr-
inWJlwd flf «kfm'
\lill\t,1ng..v.,'1~'li~R.
PPl'em.nt
Mh~id!i.kn.'it~n
km111cn 1\lll~cn a1 de
wnrdcn tcru~~brnch1
mmw~•t
dt~ bE>~p.uingen
:û,~nlijk y,mlcor
7.Îjn.
WJJTk.
Tht .. ,,
mnMI'ilf/lJltrs
"'""""llo•
vlbratfon MftPY ltt tl~
S(t/1 durlng mmming by
nog a:m~
...r;
molciwg use of a sensor
dat. het
fln.d jmt ...., th<
w... th<
rlbTPtiM ~y no
piP<fln<'-
etuvoutfig. V.làk boven een 1eidil)$
wordt t:en sensor aungebnl.c:ht die via
li,mgel' IIK~HSes,. the
eetl dr-o~adje vet!xn~deu is met de
Ulêlèr. De grond wotûl
g~&lurl
"·""" r ___,____
en vêr-
'16,00%
~
maximum romptJ'Ctitm
___ _.._.i.,._ ...... _ _
hQS b~HtJ
Ptwfnetf rmd
tM mtNr glm «stop
, /·Klink~
Jh ...OO%
. volgens mc:t de mat:hine aangestampt.
<!9m>l. C••w
·. Ttj(lcn."i het ve:rdkht<:n neemt de tdl-
lir~~nc.rgic in de grond) die via dt'
$ett:ror wmdl gemeten, tue omdat de
·r:n~rgie v:t11 de stt'lmper beter wordt
'"~
~1.~edragcn n~rmatc dç gt·ond
t
3
mt:tment nëémt de gemeten triJling.sde maxi..
c..n~JPe·ni~t. m~r toe omdat
male verdichting I$ bereikt. f.r gfl<tt
-.:OO.U d(! gwmJ~rk.tr: 'l"f'«~ dtll vt'rtler
trillen geen zin hc:cfr. 'Ièn.donc word~
•
........
-
ûmdusfcm: by malàng
. ~r Yerd.icht Î5.- Op ççn bep;takl
. .,,J.,l
;.é~.!.OO~
~~'l!J!ie.ht:a~~·
t~:dt:.
meter.
.
' . •· '
.
.
•, . •
•. • .1
of""'
111dr..togy ....Ne b/U
arrrlf!d DUt a b!chnlml
Dnd /fmtndul
~$$iRent of thl: $OU
*
§
·~
us.C,jvsvH :
wmpc"tlon matftf In
plpfilt»e
~·--~~4
·;.·
n!P&Kement
l'1e..~ 4e.u- gm.Jidc i~, te h.,.JXdl!tl of itwt>rtrittg v,an nm gnmdr#!d~~J~.#tt!ti!J ~ '. ~·~~· iOiû:r:t'IICtfon lntfltitinl
t'-n~rglcbr.tlrijf(l(.lntrclr.ktf'lijlr iY. ll~t bn-D/c.cw-tlfJttirrl wctrtl~ W.I(Jr f."~~ gr:f.!.'fi/,J;k .vtm , .· •. ~st IUlvfRf/1 "'" 1w
80 011 Wiktg~ttr?wiTI dl.>.ftult.'lie Vdfl .te semorpr~}$ .-oor vtrs..-hillemk l'llstrati~xsrypen.
.ochlevftl,
.f!ig~~~r
f.".("tJ
Bijlage 6. Samenstelling begeleidingscommissie Toetsing concept A-blad 'Kabel- en
buizen! eggen'
Drs. W.W. Schut, GWWO-overlegorgaan en Bolegbo, (voorzitter)
Dhr. R. Scheper, Hout -en bouwbond CNV
Dhr. T.J.M. van Haaster, Hout-en bouwbond FNV
Dhr. M.M.M. Huigen, GWWO-overlegorgaan, NVWB
Drs. H.F. van der Molen, Arbouw (secretaris)
Ir. P. Voskamp, vhp adviseurs (onderzoeker)
60

FF-VL-11 - FlexiForce

dit programma

YMeKrvaslqwd en YMeKrvasdlwd

Technische fiche buizen in staalverzinkt staal

Algemene voorwaarden

Report 01 2013-D - Steinzeug

Diversen - Aaland

Machtiging voor een doorlopende automatische incasso 1

Bandschuurmachine - Radiusslijpmachine GRIT GXR

Aanvraagformulier postnataal cytogenetisch onderzoek