laat jij Jezus voor jou knielen?

Liturgie morgendienst -C
Emmen, 13 april 2014
Thema: laat jij Jezus voor jou knielen?
(Bevestiging nieuwe ambtsdragers)
1. Votum
2. Zegengroet
Genade voor u en vrede, van God onze Vader en van de Heer Jezus Christus.
[amen]
3. Openingslied: Psalm 108:1,2
4. Gebed
5. Schriftlezingen: Jesaja 42:1-7 en Filippenzen 2:1-11
6. Zingen: Psalm 25:2,7
7. Preek n.a.v. Johannes 13:1-17
8. Amenlied: Psalm 63:2
9. Besef van kleinheid en schuld, verootmoediging, stilte ter overdenking.
10. Gebed
11. De wil van God – lezen Johannes 13:31-35
12. Zingen: LvdK 481:2,3
13. Bevestiging nieuwe ambtsdragers. Lezen formulier. Dan heenzending brs die
afscheid nemen. Vragen aan de te bevestigen brs om op het podium te komen en te
antwoorden op de vragen. Na ieders ja-woord de persoonlijke zegen.
Zingen: Psalm 134
14. Inzameling van de gaven
15. Slotzang: LvdK 473:1,2,8,10
16. Zegen
De genade van de Here Jezus Christus en de liefde van God en de gemeenschap
van de heilige Geest zij met u allen. (Amen)
Laat jij Jezus voor jou knielen? Preek n.a.v. Johannes 13:1-17, door Jan Haveman, Emmen 13 april 2014
1
Preek n.a.v. Johannes 13:1-17
Laat jij Jezus voor jou knielen?
Emmen, 13 april 2014
Volk van God, gemeente die Jezus Christus liefheeft,
br/zr, jong of ouder, welkome gast, luisteraar/kijker thuis,
Het zal je maar gebeuren!
Stel je voor: er is iemand waar je ongelooflijk veel bewondering voor hebt, iemand die je
ontzettend hoog hebt, iemand die je dolgraag wilt ontmoeten.
En dan komt het moment: je bent vlak bij hem, je kunt hem aanraken, je zit zelfs samen met hem
aan tafel...
Je weet niet wat je zeggen moet, hoe je je gedragen moet en krijgt geen hap door je keel. Hoe
bijzonder – als in een droom.
Maar dan, wat gebeurt er dan? Je idool staat op, trekt z´n mooie kleren uit en doet een schort
voor. Hij schenkt water in een kom, loopt naar je toe en knielt voor je neer. Wat zullen we nu
krijgen?!
Hij peutert je veters los, doet je schoenen van je voeten, trekt je sokken uit en pakt je voet (je voelt
zijn warme hand) en hij gaat je voet wassen...
Wat doe jij? Laat je het gebeuren?
Of trek je je voeten weg en protesteer je heftig?
Je zou wel door de grond willen zakken – want laat je nou net die morgen vergeten hebben je
voeten te wassen, je nagels te knippen en schone sokken aan te trekken....
Wat moet hij wel niet van je denken, met zulke voeten...
[dia1] Het zal je maar gebeuren!
´t Overkwam Petrus, dat lazen we.
Hoe herkenbaar is zijn reageren. Wat kun je je dat goed voorstellen: stel je voor! Jezus voor jou op
de knieen?! Is dat niet de wereld op z'n kop?!
Maar door z'n reactie laat Petrus zien zien dat hij niet begrijpt wat Jezus doet, en wat de impact
daarvan is.
En wie begrijp dat wel? Wie begrijpt, wie doorgrondt, al die bijzondere gebeurtenissen in deze tijd
van het jaar, al datgene wat uitloopt op de kruisiging van Jezus Christus op Golgotha?
Het zal je maar gebeuren!
Voordat Johannes vertelt wat hij heeft meegemaakt, zet hij de gebeurtenissen in een kader:
a) Jezus weet dat zijn uur gekomen is om uit deze wereld terug te gaan naar de Vader;
b) Jezus heeft de mensen die Hem in de wereld toebehoren lief, en zijn liefde voor hen zou tot het
uiterste gaan;
c) Jezus weet dat de Vader Hem alles in handen heeft gegeven en dat Hij van God gekomen is en
ook weer naar Hem terug zal gaan.
Wat betekent dit?
Het laat zien dat alles wat gebeurt Jezus maar niet overkomt. Het is niet zo dat Hij er ook niks aan
kan doen, en alleen maar machteloos staat toe te kijken. Nee, Hij wéét wat komen gaat.
Sterker: alles wat gebeurt moet zo gebeuren. Hiervoor is Hij mens geworden en op aarde gekomen.
Nu is de tijd gekomen om het initiatief in handen te nemen, en te doen wat Hem te doen staat.
Nu zal Hij laten zien wat echte liefde is.
En hoe indringend laat Jezus dat zien...
Vandaag door zijn kleren uit te trekken, een schort voor te doen, voor je neer te knielen en je
voeten te wassen.
Ultieme liefde… want zoiets is echt not done.
Laat jij Jezus voor jou knielen? Preek n.a.v. Johannes 13:1-17, door Jan Haveman, Emmen 13 april 2014
2
Het is ongehoord dat een hogergeplaatste de voeten wast van een lagergeplaatste.
Wat zeg ik, een Jood hoeft zulk werk niet eens te doen voor een andere Jood, ook al is die zijn heer.
Voor zulk minderwaardig werk heb je niet-joodse slaven!
Daarom is de reactie van Petrus zo begrijpelijk. Want hij heeft hoge achting voor Jezus. Vol
overtuiging heeft Petrus beleden dat Jezus de Christus is, de Zoon van God. Petrus is onder de
indruk van Jezus wondermacht: zieke mensen worden genezen, blinden kunnen zien en lamme
mensen weer lopen! En hoe heerlijk is het dicht bij Jezus te zijn, met Hem te spreken, naar Hem te
luisteren, met Hem op te trekken. Petrus heeft hoge verwachtingen. Natuurlijk kent hij de profetie
van Jesaja wel, over de dienaar die het volk gerechtigheid zal geven, en die geen schreeuwer zal
zijn. Over een lijdende knecht des Heren. Maar gaan die over zijn Meester?
En dan, plotseling, dat onvoorstelbare: Jezus die z´n leerlingen een voor een langs gaat om hun
voeten te wassen.
Knielt Hij als eerste bij Petrus?
Of heeft Hij al andere voeten gewassen en is Petrus de eerste die reageert?
In ieder geval: Petrus laat het er niet bij zitten. Want dit is te gek voor woorden! Dit klopt totaal
niet met wat Petrus voor ogen staat. Zijn Heer - de Zoon van God! - die slavenwerk doet!? Die voor
hem op de knieën gaat!? Heer, wilt U mij de voeten wassen!?
Maar Petrus zit met zijn impulsieve reactie op verkeerd spoor. Jezus zegt: Wat Ik doe, begrijp je nu
nog niet, maar later zul je het wel begrijpen.
In plaats dat dit Petrus voorzichtig maakt, houdt hij voet bij stuk: u zult mijn voeten niet wassen.
Nooit en te nimmer!
En dan wordt pas duidelijk wat er op het spel staat. Want Jezus zegt: Als Ik je voeten niet mag
wassen kun je niet bij Mij horen.
Denk je dat eens in! Blijkbaar kan dat – dat je met je eigenwijsheid, ook je goedbedoelde en
gelovige eigenwijsheid, je eigen zaligheid in de weg staat... Dat je door hoe jij vindt of denkt dat
het moet of zit een blokkade vormt voor het werk van God.
Daarom beste Petrus, jij die zo overtuigt bent van je eigen gelijk, als jij niet aan jou laat gebeuren
wat Ik voor jou wil doen, dan hoor je niet langer bij Mij, dan maak je geen deel meer van Mij uit.
Maar opnieuw peilt Petrus in zijn snel reageren niet waar het om gaat.
Als een blad aan een boom draait hij van het ene naar het andere uiterste: Heer, dan niet alleen
mijn voeten, maar ook mijn handen en mijn hoofd. Laat mij dan totaal door U gewassen worden.
Mooie gedachte misschien, maar dat is niet waar het om gaat.
Wie in bad is geweest, hoeft zich alleen nog de voeten te laten wassen, want hij is verder al
helemaal rein.
Dit slaat op de joodse gewoonte, dat ze, voordat ze naar de tempel gaan, eerst een bad nemen.
Zodat ze bij binnenkomst in het heiligdom alleen nog de voeten hoeven te wassen, die in sandalen
(je weet wel van die Jeruzalemnikes) op de stoffige wegen weer vuil zijn geworden.
Het gaat hier dus niet om een of ander sacrament, een nieuw ritueel dat Jezus instelt, als symbool
voor reiniging van zonden en fouten.
Waar het hier om gaat is, dat je aan je moet laten gebeuren dat Jezus jouw dienstknecht is.
Dat is cruciaal: laat jij toe dat Jezus voor jou neerknielt?
[dia2] Ben je bereid je door Jezus te laten dienen?
Erken je dat dat nodig is, of voel je je daar misschien te klein, of te belangrijk voor?
Bedenk je allerlei uitvluchten? (ff geen tijd, komt me nu niet uit, alles prima, maar niet nu!)
Wil je of durf je niet afhankelijk zijn, is er weerstand, kun je je niet overgeven?
Of laat je het gebeuren, laat je je er door overweldigen, verrassen: de Zoon van God die mij dient Laat jij Jezus voor jou knielen? Preek n.a.v. Johannes 13:1-17, door Jan Haveman, Emmen 13 april 2014
3
kun je ´t je voorstellen: die mij dient! Mij! Met m´n vieze voeten, m´n afzichtelijke nagels, m´n
stinkende sokken... Inderdaad: hoe lief moet Hij mij dan wel hebben!
En dit is nog maar de proloog – de ultieme liefde brengt Jezus straks naar het kruis, waar Hij zelfs
zijn leven voor jou geeft...
Jezus die voor jou neerknielt. Jezus die voor jou aan het kruis gaat.
Zo´n dienende Zoon van God is wat het christelijke geloof echt anders maakt dan willekeurig welk
ander geloof of ideologie.
Overal is het zo dat je eerst jezelf moet bewijzen. Het begint altijd bij jou als mens: jij moet iets
doen. Goed je best doen. Je aan de regeltjes houden. Bepaalde plichtplegingen.
Je moet er knap uitzien, mooie spulletjes hebben, allemaal om maar gezien te worden, status te
krijgen, anders tel je niet mee.
Dan pas val je in de smaak bij mensen, en – ja – ook bij een godheid, en zullen zij wat terugdoen.
Maar: hoe eindeloos vermoeiend is dat. Want wanneer weet je nou dat je genoeg (gedaan) hebt!?
En hoe genadeloos is zo'n systeem: want telkens wordt de lat weer wat hoger gelegd, steeds
worden er hogere eisen gesteld. Je loopt voortdurend achter jezelf aan...
Hoe anders is dan de knielende Jezus.
Dan is zo´n dienende God echt een verrassing. En een verademing!
Dat God je laat merken dat het niet bij jou begint maar bij Hem. En dat je voor Hem niet iemand
hoeft te worden, maar dat je voor Hem al iemand bent. Iemand waar Hij zielsveel houdt, voor wie
Hij zelfs wel op de knieën wil en op het kruis wil sterven.
Voel je: dat is precies de wereld op z'n kop (thema vanmiddag)!
Het beginpunt van christenen is niet actie, van alles ondernemen en doen, in de hoop dat…
Nee, het uitgangspunt is: rust, tot in je tenen ervaren dat het goed is, voor altijd vrede tussen God
en jou – wat er ook gebeurt, wat anderen mensen ook van je vinden.
[dia3] Het startpunt is niet: dienen, maar gediend worden.
En waarom is dat zo wezenlijk, dat je eerst gediend wordt/wil worden?
Omdat je dan nl pas ook echt zelf kunt dienen.
Dan pas kun je oprecht gericht zijn op die ander: echt gericht op God, echt gericht op je naaste.
Want je hoeft door wat je doet je niet meer zo nodig te bewijzen. Je hoeft niet meer iemand te
worden, je bent al iemand. Want: gediend door Jezus hoor je immers bij Hem!
Zo word je bevrijd van ik-gerichtheid, egocentrisme en zelfs egoïsme. En ben je in staat werkelijk te
dienen. Niet omdat je dat moet, maar omdat je er innerlijk toe gedreven wordt, omdat je het wilt.
Het is dienen dat voortvloeit uit het gediend worden.
Jezus heeft ultieme liefde bewezen door te dienen.
En als jij je door Hem laat dienen (passief), kun jij, ja ga jij zelf ook dienen (actief).
Want, dat zegt Jezus immers zelf: Hij heeft het voorbeeld gegeven.
Dienen – nou ga er maar aan staan, in een wereld vol haantjesgedrag, pikordes, op je strepen staan
en voor jezelf opkomen! Een wereld waarin alles lijkt te draaien om ´ik´ en niet om de ´ander'.
Het is veel makkelijker om iemand de oren te wassen dan zijn voeten!
Net als Petrus weten we het vaak zo goed: jij dit en jij dat. En: als het niet zus gaat, dan…
Zou het er in de wereld, en om te beginnen in de kerk, niet heel anders aan toe gaan, als we dit
voorbeeld van onze Heiland concreet handen en voeten geven!?
Handel niet uit geldingsdrang of eigenwaan, maar acht in alle bescheidenheid de ander
belangrijker dan uzelf. Laat onder u de gezindheid heersen die Jezus Christus had. Hij nam de
gestalte aan van een slaaf…
Laat jij Jezus voor jou knielen? Preek n.a.v. Johannes 13:1-17, door Jan Haveman, Emmen 13 april 2014
4
Dienen. Daar vraagt Jezus dienst aan ons om.
Vandaag krijgen we weer een paar nieuwe ouderlingen en diakenen.
Het typerende van hun taak is heel nadrukkelijk dienen.
Het is goddelijke ironie dat in de kerk de mannen niet heersen maar dienen!
Broeders ouderlingen en diakenen, laat het onze oprechte intentie zijn iets van de liefde van Jezus
Christus te laten zien in onze dienst heel concreet in deze gemeente.
En u gemeente, u mag ons, wij die voor een speciale taak in uw midden zijn aangesteld, u mag ons
er steeds aan herinneren en op aan spreken, dat wij hebben te dienen in het voetspoor van onze
Heiland.
Dat zet de toon. Dat bepaalt de sfeer. Zo gaan we met elkaar om.
Dienen. Daar vraagt Jezus dienst aan ons om.
En zoals dat geldt voor speciaal aangestelde ambtsdragers, zo geldt het ook voor gemeenteleden.
Laten we zo bekend mogen staan, ja steeds meer bekend mogen worden: als een gemeente waar
je gewoon voelt dat mensen weten wat het betekent dat zij voor alles gediend zijn, hun voeten
hebben laten wassen door hun Heer, en deel uitmaken van Hem.
Amen
Laat jij Jezus voor jou knielen? Preek n.a.v. Johannes 13:1-17, door Jan Haveman, Emmen 13 april 2014
5