VN (O) N CW Nederland B Mevrouw S.A.M. Dijksma Staatssecretaris van Economische Zaken Postbus 20101 2500 EC DEN HAAG pla [email protected] Briefnummer Den Haag 14110.757/Rh/AB 15 mei 2014 Onderwerp Telefoonnummer Reactie op de Rijksnatuurvisie 0703490331 E-mail [email protected] Geachte mevrouw Dijksma, VNO-NCW en MKB-Nederland maken gaarne van de geboden gelegenheid gebruik om te reageren op de recent gepubliceerde Rijksnatuurvisie. De ondernemingsorganisaties staan positief tegenover het initiatief om te komen tot een Rijksnatuurvisie. Op vele fronten wordt over natuur gesproken: Natuurbeschermingswet, Natura 2000, Natuumetwerk Nederland etc. Hier wordt nu aan gewerkt zonder dat er de beschikking is over een integrale visie op het natuurbeleid. Het kabinet ziet de visie als een routekaart voor de langere termijn. VNO-NCW en MKB-Nederland vinden inderdaad dat de Rijksnatuurvisie meer richtingen aangeeft voor het toekomstige natuurbeleid dan dat er sprake is van een echt visiedocument. Richtingen (zoals bijvoorbeeld het bevorderen van functiecombinaties van natuur met economische ontwikkeling) die het overigens verdienen om nader te verkennen. In de volgende fase wil het kabinet een maatschappelijke uitvoeringsagenda opstellen. De ondernemingsorganisaties zijn van oordeel dat in de volgende fase eerder sprake zou moeten zijn van een uitwerkingsproces en dat pas daarna een uitvoeringsprogramma aan de orde kan zijn. De Rijksnatuurvisie heeft nu nog een te globaal karakter. In de tijd gezien zou het de voorkeur hebben gehad om eerst een visie te formuleren en daarna de bijpassende wet- en regelgeving op te stellen, de benodigde instrumenten te ontwikkelen en eventueel uitvoeringsafspraken te maken. Dat is niet gebeurd. VNONCW en MKB-Nederland pleiten er daarom voor om, mochten de uitkomsten van de verdere discussie over de Rijksnatuurvisie daartoe aanleiding geven, nader te bezien wat de gevolgen zijn voor wet- en regelgeving etc. De organisaties gaan er vanuit dat de bereidheid bij het kabinet aanwezig is, om eventueel naar voren gekomen knelpunten daarin aan te pakken. Malietoren / Bezuidenhoutseweg 12 / Postbus 93002 /2509 AA Den Haag www.vno-ncw.nl / 070-3490349/ www.mkb.nl / 015-219 12 12 N CW VN (Ü) Nederland B Blad 2 Het kabinet wil het beeld van natuur als hindermacht inruilen voor een beeld van natuur als bron van maatschappelijke en economische ontwikkeling (blz 7). De ondernemingsorganisaties hebben niet de indruk dat de Rijksnatuurvisie nu echt concrete stappen zet om dat ene beeld te vervangen door het andere beeld. Er worden in de visie slechts voorzichtige voorstellen gedaan om in Europees verband enkele natuuronderdelen aan de orde te stellen. De organisaties komen daarom eerder tot de conclusie dat er een twee sporenbenadering dreigt te gaan ontstaan. Namelijk het laten voortbestaan van de hindermacht en daarnaast het toewerken naar een meer "natuurlijke samenleving". Het feit dat de Rijksnatuurvisie werkt met een "fundament" en een "bouwwerk" bevestigt het voortbestaan van twee sporen. VNO-NCW en MKBNederland onderschrijven de bovenstaande inzet van het kabinet, maar dan zal er meer moeten gebeuren. In het natuurbeleid hebben de provincies de laatste twee jaren een grotere rol toebedeeld gekregen. Natuurbeleid is dus niet alleen iets van het rijk. Voor veel zaken die in de Rijksnatuurvisie aan de orde komen is de medewerking van de decentrale overheden gewenst. Een goed afgestemd en samenhangend natuurbeleid is essentieel voor de uitvoeringspraktijk. De ondernemingsorganisaties vinden dat er nog teveel onduidelijkheid bestaat hoe deze Rijksnatuurvisie nu zijn vervolg krijgt bij de andere overheden en hoe de doorwerking plaatsvindt. De organisaties vinden dat een belangrijk punt voor de vervolgagenda. Bijgaand treft u ons commentaar op de Rijksnatuurvisie aan. Tot slot spreken VNO-NGW en MKB-Nederland hun bereidheid uit om hun input te leveren voor het v~~rvóÎgtrajèct. ... HoogachtenK,/ / - -~. // L/I.'· " , / ,.l l Mr. B.E.M ..~ntjes Voorzitter:VNO~W L,// ! / ' Voe Reactie VNO-NCW en MKB-Nederland op de Rijksnatuurvisie 2014, Natuurlijk verder. Stap in de goede richting, maar verdere uitwerking eerst nodig 1. VNO-NCW en MKB-Nederland zijn positief over het initiatief van staatssecretaris Dijksma om een Rijksnatuurvisie op te stellen. Aan veel natuurdossiers wordt gewerkt (nieuwe Natuurbeschermingswet, implementatie Natura 2000, Natuumetwerk Nederland) zonder dat dit gebeurt op basis van een samenhangende natuurvisie. Dat is wel wenselijk. In tegenstelling wat de naam doet vermoeden is de Rijksnatuurvisie niet echt een visiedocument. Het kabinet spreekt in termen van "een routekaart voor de lange termijn" (blz. 5). De ondernemingsorganisaties vinden dat in de visie een aantal perspectiefvolle richtingen voor het toekomstige natuurbeleid wordt geschetst, maar dat die richtingen als eerste vervolgstap moeten worden uitgewerkt. Het kabinet kiest (blz. 10) als direct vervolg voor een maatschappelijk uitvoeringsprogramma. De organisaties vinden daarvoor de visie nog te globaal en pleiten eerst voor een nadere concretisering. 2. In een normale beleidscyclus wordt eerst gewerkt aan een visie en daarna aan de bijbehorende regelgeving en instrumenten. De organisaties constateren dat de nieuwe regelgeving en instrumenten al bijna gereed zijn en dat pas daarna is gewerkt aan het visiedocument. Het kan natuurlijk zo zijn dat bij de verdere uitwerking van de Rijksnatuurvisie blijkt dat de uitvoering wordt belemmerd door bestaande regels of instrumenten. De ondernemingsorganisaties gaan er vanuit dat het kabinet de bereidheid heeft om de dan optredende knelpunten op te lossen. 3. Als hoofdroute voor het toekomstig beleid kiest het kabinet voor het inruilen van natuur als hindermacht voor natuur als bron van maatschappelijke en economische ontwikkeling (blz. 7). De ondernemingsorganisaties staan positief tegenover deze wending in het beleid, waarbij het goed is te noteren dat ook het kabinet het huidige natuurbeleid in belangrijke mate ziet als een hindermacht voor ontwikkelingen. Naar de mening van de organisaties geeft het kabinet in de visie vooralsnog onvoldoende invulling aan die hoofdroute. Immers als die hindermacht moet verdwijnen, dan zal er in ieder geval iets moeten gebeuren aan de belangrijkste bron en dat is de regelgeving en daarbij in het bijzonder de Europese richtlijnen voor natuur. Behalve enkele activiteiten op Europees niveau (meer samenwerking, conferentie over dynamische natuurontwikkeling) lijkt het alsofhet kabinet de bestaande Europese doelen toch als een vast gegeven ziet (blz. 45). Dat doet de vraag rijzen of het kabinet serieus gaat inzetten op het aanpakken van die hindermacht. Dit wordt nog bevestigd door de inzet van het kabinet bij de paragraaf over effectieve wetgeving (blz. 46) waar vooral de uitvoeringspraktijk aan de orde komt (van elkaar leren etc.). De ondernemingsorganisaties denken dat er nu eerder een situatie dreigt met twee sporen: het grotendeels toch laten bestaan van de hindermacht en het ontwikkelen van een "natuurlijke samenleving". Het feit dat in hoofdstuk 4 wordt gewerkt met de concepten van "fundament" en "bouwwerk" bevestigt dat er een twee sporen benadering blijft bestaan. Positief is wel dat het kabinet bereid is te zoeken naar dynamische en flexibele toepassing van Europese regels in Nederland en te verkennen hoe de regels verbeterd kunnen worden om de uitvoerbaarheid te vergroten; dat is echter niet voldoende. 4. Het natuurbeleid is niet alleen iets van de rijksoverheid, maar ook van de decentrale overheden. De laatste tijd is de rol van de decentrale overheden via o.a. de decentralisatieafspraken belangrijker geworden. De ondernemingsorganisaties vragen zich dan ook afhoe de Rijksnatuurvisie wordt afgestemd met de decentrale overheden en hoe de doorwerking plaatsvindt. De visie is daar niet helder over. De organisaties vinden dit een belangrijk punt voor de vervolgagenda. De huidige praktijk laat zien dat het vaak nog zoeken is naar een goede rolverdeling tussen rijk en provincies. Ook zouden provincies hun eigen natuurervaringen en -kennis beter kunnen delen met collega-provincies. Natuurcombinaties en sturen op condities: deze nieuwe wegen verder stimuleren 5. Het kabinet wil nadrukkelijk inzetten op functiecombinaties van natuur en economische ontwikkeling (bijvoorbeeld in de gastvrijheidssector). VNO-NCW en MK.B-Nederland zijn daar positief over en willen gaarne de verdere mogelijkheden daartoe verkennen. Daarbij moet dan meer ruimte zijn voor (natuur)ontwikkeling en niet alleen behoud van natuur, zoals nu veelal het geval is. De organisaties onderstrepen de terechte keuze voor een breed natuurbegrip; dus niet alleen aandacht voor de te beschermen soorten. Ook aandacht schenken aan het genieten van de natuur, waarbij toegang en bereikbaarheid essentieel zijn. Ook staan de organisaties positief tegenover de voorstellen van het kabinet om meer te sturen op condities dan op specifieke soorten en habitats. Dit zou een einde moeten maken aan eindeloze discussies over bescherming van individuele exemplaren. Ambitie en financiering: een dreigend knelpunt 6. De Rijksnatuurvisie heeft veel ambitie. Om deze ambitie te realiseren wordt o.a. verwezen naar slimme natuurcombinaties met sectorale middelen (blz 50). De ondernemingsorganisaties vinden dat hier wel gemakkelijk naar private financiering wordt gekeken. Het kan niet zo zijn dat de ondernemers de rekening gepresenteerd krijgen voor het nieuwe natuurbeleid in Nederland. Bezien zal moeten worden in hoeverre functiecombinaties ook kunnen leiden tot een goede business case. Uitwerking: betrokkenheid bedrijfsleven bij vervolg gewenst 7. Ondernemers en ondernemingsorganisaties zijn op verschillende manieren betrokken geweest bij de voorbereiding van de Rijksstructuurvisie. Deze betrokkenheid wordt gewaardeerd. Het document dat er nu ligt is echter het kabinetsstandpunt. Zoals uit het bovenstaande blijkt, bevat de visie veel interessante voorstellen maar maken de organisaties ook kanttekeningen bij het kabinetsstandpunt. De ondernemingsorganisaties stellen het op prijs om ook betrokken te worden bij de vervolgactiviteiten. 15/5