Workshop 5: Observeren in de klas voor onderzoek in en door de

faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
lerarenopleiding
01-09-2014 | 1
Een kennismaking met het
ICALT-observatie instrument
Michelle Helms-Lorenz
13 nov 2014
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
lerarenopleiding
01-09-2014 | 2
Opzet proeverij
Deel 1: 10 min

Eigen observatie systematiek met elkaar delen
Deel 2: 20 min

Enkele onderzoeksresultaten

Toepassingen

Snapshot uitleg over het gebruik van het instrument
Deel 3: 30 min

Video fragment bekijken, scoren en nabespreken

Doel: kennismaken met het ICALT observatie instrument
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
lerarenopleiding
01-09-2014 | 3
Deel 1: eigen praktijk
5 min met buurman/vrouw
 Wie ben je?
 Hoe observeer je thans?
 Wat wil je graag zien tijdens de les, waar let
je op?
5 minuten plenair
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
lerarenopleiding
01-09-2014 | 4
Deel 2: Enkele bevindingen en
toepassingsmogelijkheden (15min)
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
lerarenopleiding
01-09-2014 | 5
Empirische basis
› Onderzoek naar effectief gedrag van leraren in
de klas.
› Relatie tussen leraar gedragingen en
leerlingprestaties.
› Causaliteit.
university centre for
teacher education
learning & teaching
De resultaten van deze studies zijn
gereviewd in ondermeer:
•
•
•
•
•
•
•
•
Purkey & Smith, 1983, 1985
Walberg & Haertel, 1992
Creemers, 1991, 1994
Ellis & Worthington, 1994
Cotton, 1995
Sammons, Hillam & Mortimore, 1995
Levine & Lezotte, 1990, 1995
Scheerens, 1989, 1992, 2008
university centre for
teacher education
learning & teaching
15-25% van de verschillen in
leerlingenprestaties kan verklaard
worden door het werk van de leraren
•
•
•
•
•
Brandsma & Knuver, 1989
Bosker & Witziers, 1996
Roeleveld, 2003
Wijnstra, Ouwens, & Béguin, 2003
Houtveen & Van de Grift, 2007a; 2007b
De leraar doet er dus wel toe
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
lerarenopleiding
01-09-2014 | 8
Bevindingen
Betere prestaties en meer leerwinst door:

Stellen van minimumdoelen

Voldoende leer- en instructietijd bieden

Monitoren van vorderingen van leerlingen

Veilig en stimulerend onderwijsleerklimaat

Efficiënte lesorganisatie

Duidelijke gestructureerde instructie

Intensieve en activerende les

Afstemmen van het onderwijs op verschillen
 Speciale hulp voor zwakke/excellente leerlingen

Aanleren van leerstrategieën
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
lerarenopleiding
01-09-2014 | 9
Niet alle aspecten van pedagogisch didactisch
handelen zijn eenvoudig in iedere les te observeren
Gebruik daarom meerdere methodes


Expertobservatie door getrainde leraren(opleiders)
Leerling-ervaringen m.b.t. pedagogisch didactisch
handelen van leraren d.m.v. vragenlijsten
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
lerarenopleiding
01-09-2014 | 10
Enkele onderzoeksresultaten
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
lerarenopleiding
01-09-2014 | 11
Enkele onderzoeksresultaten
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
lerarenopleiding
01-09-2014 | 12
Enkele onderzoeksresultaten
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
lerarenopleiding
01-09-2014 | 13
Toepassing ICALT
› Cross-sectioneel: beschrijvend
› Longitudinaal: ontwikkeling in kaart brengen,
effecten van interventies meten
› Inzetten voor de begeleiding: de ladder
› Effect studies (voormeting, interventie en
nameting bij een experimentele en controle
conditie)
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
lerarenopleiding
01-09-2014 | 14
Groei van beginners
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
lerarenopleiding
01-09-2014 | 15
Het ICALT-observatie instrument
Veilig
en
stimu
lerend
leerklimaat
...toont in gedrag
en taalgebruik
respect voor
leerlingen
1234
...zorgt voor een
ontspannen sfeer
1234
...ondersteunt het
1234
zelfvertrouwen van
leerlingen
...zorgt voor
wederzijds respect
1234
...laat leerlingen uitspreken
01
...luistert naar wat leerlingen te zeggen hebben
01
...maakt geen rolbevestigende opmerkingen
01
...spreekt de leerlingen op een positieve manier aan
01
...reageert met humor en stimuleert humor
01
...accepteert dat leerlingen fouten maken
01
...straalt warmte en empathie uit naar alle
leerlingen in de klas
01
...koppelt op een positieve manier terug op vragen
en opmerkingen van leerlingen
01
...geeft leerlingen complimenten over hun werk
01
...honoreert de bijdragen van leerlingen
01
...stimuleert leerlingen naar elkaar te luisteren
01
...treedt op wanneer er om leerlingen wordt
gelachen
01
...houdt rekening met (culturele) verschillen en
eigenaardigheden
01
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
lerarenopleiding
01-09-2014 | 16
Het ICALT-observatie instrument
Scoring
sterk
Concrete gedragingen:
0 = niet waargenomen
1 = waargenomen
Items
1 = overwegend zwak
2 = meer zwak dan sterk
3 = meer sterk dan zwak
4 = overwegend sterk
vertalen ≠ optellen
Komt gedrag niet voor, maar had
het wel voor moeten komen?
Gemiste kans
Score 1 op het item
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
lerarenopleiding
01-09-2014 | 17
Deel 3: kijken scoren en
bespreken
› 10 min kijken
› 10 minuten scoren
› 10 min nabespreken
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
lerarenopleiding
01-09-2014 | 18
Afronding (15 min)
› Training is nodig (BSL: ULO’s en HBO partners
verzorgen trainingen)
› Voor zittende leraren: ULO RUG
› Leerzame workshop?
| 19
Bedankt voor uw aandacht!
[email protected]
[email protected]