De nieuwe wetgeving voor etiketteren

De nieuwe wetgeving
voor etiketten
13-12-2014
P.O Box 55
7720 AB Dalfsen
Wannestraat 28
7722 RT Dalfsen
T 0529 43 81 00
F 0529 43 81 10
T www.eshuis.nl
F [email protected]
ING: 69.17.62.546
bic-code: ingbnl2a
iban: NL30 INGB 0691 7625 46
KvKnr. 05034274 0001
Etikettering en verpakking van producten
De etikettering van levensmiddelen moet garanderen dat de consumenten beschikken
over volledige informatie over de inhoud en samenstelling van deze producten, om hun
gezondheid en hun economische belangen te beschermen. Etiketten kunnen verder ook
informatie geven over een bepaald kenmerk van het product, zoals de oorsprong en de
wijze van productie. Bovendien gelden voor bepaalde levensmiddelen speciﬁeke regels,
bijvoorbeeld voor genetisch gemodiﬁceerde organismen, allergene levensmiddelen,
babyvoeding en bepaalde dranken. Ook de etiketten van bepaalde andere producten dan
levensmiddelen moeten bepaalde informatie vermelden, opdat de consumenten er veilig
gebruik van kunnen maken en met kennis van zaken een keuze kunnen maken. Verder
dienen bij de verpakking van levensmiddelen bepaalde fabricagecriteria in acht genomen te
worden om te voorkomen dat die producten door de verpakking verontreinigd worden.
Waarom?
De grootste veranderingen zijn o.a.
Verordening Voedselinformatie ofﬁcieel gepubliceerd!
• Voedingswaarde etikettering wordt verplicht
Wat is er eigenlijk aan de hand?
• Verzadigde vetten worden verplicht benoemd
• De datum van eerste invriezing zal worden vermeld, ont -
Op 22 november 2011 is de ofﬁciële publicatie van de
nieu-
we Verordening Voedselinformatieverstrekking verschenen,
genaamd VERORDENING (EU) Nr. 1169/2011
dooiing zal worden benoemd
• Allergenendeclaratie ook bij onverpakte producten en in de
. De etiket -
horeca
teringsrichtlijn 2000/13/EG zal met ingang van 13 december
• De minimale lettergrootte wordt 1,2 mm (0.9 mm voor
2014 worden ingetrokken.
kleine etiketten)
• Herkomst bij vlees zal worden benoemd
Europese etiketteringsregels waren onder meer vastgesteld
• Er komt een verplichte vermelding voor aspartaam
in Richtlijn 2000/13/EG. De meeste bepalingen van die
richtlijn dateren uit 1978 en moesten daarom geactualiseerd
Let op! U moet kiezen: Of u declareert volledig volgens
worden. Dit was ook nodig voor de Voorschriften voor de
de oude regels, of u declareert volledig volgens de nieuwe.
Voedingswaarde-informatie (Richtlijn 90/496/EEG), deze zal
U hoeft natuurlijk niet de etiketten van uw volledige assortiment
tevens vervallen per 13 december 2014.
ineens te vervangen, maar kunt er ook voor kiezen om dit
geleidelijk per produkt(groep) te doen.
Wetswijziging etikettering
De inwerkingtreding van de nieuwe verordening is 13 de -
Complexer en ook voor horeca en webshops
cember 2011 en de Verordening gaat uiterlijk
De verplichte voedingswaarde etikettering is van toepassing
13 december 2014 van kracht. Dat betekent dat alle etiket
-
met ingang van 13 december 2016. De bijlage VI deel B is
ten van verpakte voedingsmiddelen voor die datum moeten
van toepassing vanaf 1 januari 2014. Dit betreft de speciﬁeke
zijn aangepast. Bereid u vast voor op wat gaat komen en
voorschriften betreffende de aanduiding van “gehakt vlees”.
start tijdig met de implementatie van de verordening op de
Ook zullen restaurants, cateraars, instellingskeukens, horeca
voedselinformatie op uw verpakking en etiketten.
en de ambachtelijke bedrijven vanaf 13 december 2014
allergeneninformatie over hun producten moeten gaan ver -
• ESHUIS • De nieuwe wetgeving voor etiketten • 13 december 2014
1
strekken. Dit was tot nu toe niet verplicht. Ook webshops
lijk. De aan de consument te verstrekken productinformatie
zullen de gevolgen merken omdat de ‘verkoop op afstand’
op het etiket wordt hoe dan ook steeds complexer.
nu ook benoemd is.
Over het algemeen kan worden gesteld dat de regelgeving
De nieuwe verordening telt 55 artikelen en kent maar liefst
voor de etikettering van levensmiddelen er niet eenvoudiger
15 bijlagen.
op is geworden. De mate van gedetailleerdheid en de verbij zonderingen van de bestaande voorschriften zijn opmerke -
Samenvatting - Lijst van verplichte vermeldingen
Volgens artikel 9 van de nieuwe Verordening
zijn de volgende vermeldingen verplicht op de
productverpakking:
9.
Het land van oorsprong of de plaats van herkomst
overeenkomstig artikel 26;
10. Een gebruiksaanwijzing, als het levensmiddel moeilijk te
gebruiken is zonder gebruiksaanwijzing;
1.
De benaming van het levensmiddel
2.
De lijst van ingrediënten;
3.
Elke stof of technische hulpstof die wordt genoemd in
11. Voor dranken met een alcoholvolumegehalte van meer
dan 1,2%; het effectief alcoholvolumegehalte;
12. Een voedingswaardevermelding; (BIJLAGE 1)
bijlage II (allergenen) of is afgeleid van een in bijlage II
genoemde stof en welke nog aanwezig is in het eind product, zelfs in een veranderde vorm;
Opmerkingen:
De hoeveelheid van bepaalde ingrediënten of catego -
De enige wijziging in de lijst van verplichte vermeldingen ten
rieën van ingrediënten (KWID);
opzichte van de oude wetgeving, is de verplichte voedings -
5.
De netto hoeveelheid van het levensmiddel;
waardevermelding.
6.
De datum van minimale houdbaarheid of de uiterste
4.
7.
8.
consumptiedatum;
De vermeldingen moeten worden aangeven in woord en
Bijzondere bewaarvoorschriften en/of gebruiksvoor -
getal. Onverminderd artikel 35 mogen ze aanvullend worden
waarden;
uitgedrukt door middel van pictogrammen of symbolen. (Dit
De naam of handelsnaam en het adres van de in artikel
betreft de voedingswaarde-informatie.)
8, lid 1 bis, bedoelde exploitant van een levensmidde lenbedrijf.
• ESHUIS • De nieuwe wetgeving voor etiketten • 13 december 2014
2
Bijkomende verplichte vermeldingen
Artikel 10.
Bijkomende verplichte vermeldingen voor speciﬁeke
typen of categorieën
haakjes van het cafeïnegehalte uitgedrukt in mg/100 ml.
• Andere producten dan dranken waaraan cafeïne is toege -
Naast de vermelding in artikel 9, lid 1 zijn in de bijlage III
voegd met fysiologische doeleinden, krijgen de uitdrukking
bijkomende verplichte vermeldingen voor speciﬁeke typen of
“Bevat cafeïne. Niet aanbevolen voor kinderen en vrouwen
categorieën levensmiddelen vastgesteld.
die zwanger zijn of borstvoeding geven” in het gezichts veld van de benaming van de drank, gevolgd door ver -
Enkele wijzigingen van de bijkomende verplichte
melding tussen haakjes van het cafeïnegehalte uitgedrukt
vermeldingen ten opzicht van de oude wetgeving zijn:
in mg/100 ml. Voor voedingssupplementen wordt het
• “bevat aspartaam (een bron van fenylalanine)” wordt
cafeïnegehalte uitgedrukt per ‘dagelijkse consumptie
vermeld op het etiket indien aspartaam/aspartaam-acesul -
aanbevolen portie’.
faam-zout enkel is opgenomen in de lijst met ingrediënten
door een verwijzing naar het E-nummer.
• “bevat een bron van fenylalanine” wordt vermeld op het
etiket indien aspartaam/aspartaam-acesulfaamzout met
speciﬁeke naam is opgenomen in de lijst met ingrediënten.
• Dranken met >150 mg/l cafeïne, “Hoog cafeïnegehalte.
Voor bevroren vlees, diepgevroren vleesbereidingen en diep gevroren onverwerkte visserijproducten geldt een vermel ding van de datum van invriezing of de datum van de eerste
invriezing indien het product meer dan een keer ingevroren
is geweest.
Niet aanbevolen voor kinderen en vrouwen die zwanger
zijn of borstvoeding geven” in het gezichtsveld van de
benaming van de drank, gevolgd door vermelding tussen
Verplichte voedselinformatie
Artikel 12.
Beschikbaarheid van verplichte voedselinformatie en
beschikbaar zijn voor de consument. Dat betekent publica -
plaats waar zij worden aangebracht.
tie op een duidelijk zichtbare plaats en in leesbare letters.
Voor voorverpakte levensmiddelen geldt dat de informatie
Elk land kan hiervoor zijn eigen regels vaststellen.
op de verpakking staat of op een daaraan bevestigd etiket is
aangebracht.
Hoe dit in Nederland opgevat gaat worden is dus nog niet
Ook voor onverpakte producten moet informatie over aller -
bekend. (artikel 44)
genen verplicht vermeld gaan worden. Alle andere informatie
Ondanks het feit dat een Verordening direct geldt voor alle
is optioneel. Dit zijn bijvoorbeeld producten zoals verkocht
Europese lidstaten, houden de verschillende landen de
bij versafdelingen in de supermarkt, traiteurs, bakkers en
mogelijkheid om aanvullende eigen regels op te stellen. Dit
slagers, maar ook bij cateraars, restaurants, horeca en
kan ertoe leiden dat er verschillen zullen blijven tussen de
instellingskeukens. De allergeneninformatie hoeft niet perse
nationale regelgevingen.
op een etiket of menukaart te staan, maar moet makkelijk
• ESHUIS • De nieuwe wetgeving voor etiketten • 13 december 2014
3
Regels letterhoogte
Artikel 13.
Presentatie van verplichte vermeldingen
De verplichte vermeldingen zoals beschreven in artikel 9, lid
1, moeten zodanig op de verpakking of etiket zijn aange bracht dat ze duidelijk leesbaar zijn, met een letterhoogte
(bijlage IV) van minimaal 1,2 mm.
De houdbaarheidsvermelding hoeft dus niet meer in het -
Op etiketten kleiner dan 80 cm moet een lettergrootte ge-
zelfde gezichtveld te staan.
2
hanteerd worden van minimaal 0,9 mm.
De benaming en nettogewicht moeten in hetzelfde gezicht veld staan. Eventueel aangevuld met het alcoholgehalte als
dit van toepassing is.
Verkoop op afstand
Artikel 14.
Niet alleen het etiket, maar ook informatie op websites,
De verplichte voedselinformatie, waaronder ook allerge -
reclame-uitingen en mondelinge informatie moet aan de
neninformatie, moet beschikbaar zijn vóór het moment van
wettelijke eisen voldoen.
aankoop. Dit heeft vooral gevolgen voor webshops. Deze
eis geldt overigens niet voor snoepautomaten.
Benaming van het levensmiddel
Artikel 17.
Fysische toestand vermelden
Een voorbeeld: snelgevroren ontdooid brood
Fysische toestand en / of de speciﬁeke behandeling zoals,
poeder, opnieuw ingevroren, gevriesdroogd, snelgevroren,
Overige vermeldingen:
concentraat, gerookt, etc.
• Vermelding toegevoegde eiwitten aan vleesproducten
• Vermelding toegevoegd water aan vlees- en visproducten
Levensmiddelen die voor verkoop diepgevroren zijn geweest
in de vorm van lap, plak, ﬁlet, indien het toegevoegde
en ontdooid worden verkocht, moeten de vermelding
water meer dan 5% bedraagt
“Ontdooid” hebben. Dit is niet van toepassing op produc ten waarvoor ontdooiing geen negatieve invloed heeft op de
voedselveiligheid of kwaliteit van het levensmiddel (de vraag
hierbij wel is “hoe wordt dit gemeten?”)
• Vlees- en visproducten bestaande uit verschillende stuk ken “samengesteld uit stukjes vlees (vis)”
• Speciﬁeke aanduidingen voor gehakt vlees (BIJLAGE VI
DEEL B)
• Vermelding, indien ingrediënt vervangen is door imitatieingrediënt, moet het lettergrootte minimaal 75% van het
lettergrootte van de aanduiding zijn en niet kleiner dan 1,2
mm.
• Wanneer een worstvel niet eetbaar is, moet dit worden
vermeld.
• ESHUIS • De nieuwe wetgeving voor etiketten • 13 december 2014
4
Lijst van ingrediënten
Artikel 18.
De ingrediëntenlijst wordt voorafgegaan door een
passende titel welke het woord “ingrediënten” bevat.
(interpretatie: ook “ingrediëntendeclaratie”)
• Verplichte melding van “nano” tussen haakjes achter het
betreffende ingrediënt van nanomateriaal.
• Groepsnaam plantaardige oliën / vetten moet inclusief
bron worden vermeld, zoals palmolie of kokosvet. Dus niet
meer alleen wanneer het een allergenenbron bevat.
• Olie / vet moet aangevuld worden met “geheel” of “ge deeltelijk gehard”
Allergenen
Artikel 21.
Allergenen worden in de ingrediëntenlijst benadrukt
met onderscheidend typograﬁe (bijvoorbeeld
lettertype, stijl of achtergrondkleur)
• Allergenen moeten meerdere malen herhaald worden in-
• De lijst met allergenen verandert niet. Wel worden ‘noten’
weer gewoon ‘noten’ genoemd in plaats van schaalvruch ten.
• De norm voor sulﬁet is verduidelijkt. Het gaat om het
dien meerdere malen aanwezig! Behalve als de product -
totaal aan SO 2 (zwaveldioxide) in producten gereed voor
naam al naar het allergeen verwijst.
consumptie. Dit heeft gevolgen voor de gekozen bepa -
• Allergenen vermelden op niet voorverpakte levensmidde len (voorafgegaan door het woord “bevat”)
• Kruisbesmetting: De informatie over kruisbesmetting met
lingsmethoden. Veel analysemethoden bepalen vrij sulﬁet
(SO 3-) wat soms wel een factor 10 kan verschillen met
totaal zwaveldioxide.
allergenen mag niet misleidend, dubbelzinnig of verwar rend zijn.
Nettohoeveelheid
Artikel 23.
De nettohoeveelheid hoeft niet vermeld te worden in
Overige:
geval van:
• Bij een geglansd levensmiddel wordt het gedeclareerde
• Producten die aanzienlijk aan volume of gewicht verliezen
en die per stuk worden verkocht dan wel in aanwezigheid
van de koper worden gewogen;
nettogewicht aangeven exclusief het glazuur.
• Bij Kruiden en specerijen is de netto-hoeveelheid wel van
toepassing !
• Met een netto-hoeveelheid van minder 5 g of 5 ml;
• Producten die per stuk worden verkocht, mits het aantal
stuks duidelijk kan worden gezien en van buitenaf gemak kelijk kan worden geteld, of, zo dit niet het geval is, in de
etikettering is vermeld.
• ESHUIS • De nieuwe wetgeving voor etiketten • 13 december 2014
5
Vermelden datums
Artikel 24.
Datum van minimale houdbaarheid, uiterste
consumptiedatum en datum van invriezing
Datum van invriezen vermelden “ingevroren op …” voor
producten in bijlage III punt 6.
Bewaarvoorschrift na ‘Ten minste houdbaar tot’
vermelden
indien relevant om de houdbaarheid te waarborgen.
Oorsprong of herkomst
Artikel 26.
Land van oorsprong of plaats van herkomst
vandaan, wordt tevens land van oorsprong/plaats van
Lid 2a: Verplicht indien weglating consument kan misleiden;
herkomst van dit ingrediënt vermeld of wordt vermeld dat
Lid 2b: Voor vlees dat is opgenomen in bijlage XI: varkens,
het land van oorsprong/plaats van herkomst van het primair
schapen, geiten en pluimvee.
ingrediënt verschilt van die van het levensmiddel.
Geldt voor vers, gekoeld en bevroren vlees
“Primair ingrediënt” is ingrediënt dat voor minimaal 50%
Lid 3: Wanneer het land van oorsprong/plaats van her -
aanwezig is.
komst is vermeld en het primaire ingrediënt komt hier niet
Inhoud voedingswaarde
Artikel 30.
Het verplicht vermelden van de Voedingswaarde is
nature voorkomend natrium” Hier wordt het zout bedoeld
vastgesteld.
wat met de volgende formule berekend kan worden “zout =
Wanneer is declaratie toegestaan volgens verordening
natrium x 2,5”.
1924/2006, voedings- en gezondheidsclaims voor levens
-
middelen? Indien kan worden vermeld dat het zoutgehalte
Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid (ADH) vitaminen en
mineralen is opgenomen in de nieuwe verordening.
uitsluitend is toe te schrijven aan van nature voorkomend
natrium. Door bijvoorbeeld de vermelding: “*Uitsluitend van
Uitdrukking in 100 g of 100 ml
Artikel 32.
De energetische waarde en de hoeveelheid nutriënten
worden uitgedrukt per 100 g of 100 ml.
Referentie-innames voor energie en andere nutriënten voor
de berekening van de GDA, zijn opgenomen in de nieuwe
Verordening. De vermelding de GDA is additioneel toege staan.
• ESHUIS • De nieuwe wetgeving voor etiketten • 13 december 2014
6
Portie of consumptie-eenheid
Artikel 33.
De vermelding ‘per portie’ of ‘per consumptie-eenheid’ mag
additioneel, dus aanvullend, vermeld worden.
Presentatie voedingswaarde
Artikel 34.
De gehele Voedingswaardetabel moet in hetzelfde gezichts -
Indien energetische waarden of nutriënten in verwaarloos -
veld worden weergeven en in de volgorde zoals weergeven
bare hoeveelheid aanwezig zijn, vermeldt dan: “Bevat ver -
in bijlage XV. Let op! De hieronder weergeven vetgedrukte
waarloosbare hoeveelheden … “ in onmiddellijke nabijheid
nutriënten zijn verplicht om te etiketteren. (Deze hoeven niet
van de voedingswaardevermelding. Hier kan de commis -
dikgedrukt weergegeven te worden).
sie die de regels opstelt nog uitvoeringshandelingen voor
vaststellen.
Energetische waarde (Energie)
• Vetten
Voedingswaarde niet verplicht in geval van:
- Waarvan verzadigde vetzuren
• Etiket kleiner dan 25 cm2
- Waarvan enkelvoudig onverzadigde vetzuren
• Water, kruiden, thee, kofﬁe, onverwerkte producten
- Meervoudig onverzadigde vetzuren
• Koolhydraten
- Waarvan suikers
- Waarvan polyolen
- Waarvan zetmeel
• Vezels
• Eiwitten
• Zout
• Vitaminen en mineralen (zoals vermeld in bijlage XIII)
• ESHUIS • De nieuwe wetgeving voor etiketten • 13 december 2014
7
Het nieuwe etiket
ONLINE
Een onderdeel van de nieuwe wet is dat vanaf medio
In de winkel en online wil de consument voordat hij een aan -
december 2014 alle verplichte etiketinformatie op een
koop doet, goed worden geïnformeerd over een product.
levensmiddelenverpakking, ook online beschikbaar moet zijn
In een winkel kan de consument deze informatie lezen
voordat de consument tot aankoop overgaat. Is dit niet het
op het etiket. In een webwinkel moet de etiketinformatie
geval, dan mogen webwinkels deze producten simpelweg
straks ook beschikbaar zijn. Dit is van groot belang, omdat
niet verkopen.
het aandeel van online verkopen een steeds groter deel
uitmaakt van de omzet.
Informatiebehoefte van de consument
Kijk voor meer informatie ook op
www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/etiket.aspx
verplichting pas vanaf 2015. Toch kunnen fabrikanten ervoor
http://webshop.voedingscentrum.nl/pdf/110.pdf
kiezen al eerder nieuwe etiketten op hun product aan te
brengen. Je kunt daardoor gedurende een periode huidige
Nieuwe etiketten en gevaarsymbolen
en nieuwe etiketten naast elkaar tegenkomen in de winkel.
De invoering van de nieuwe etiketten gebeurt in fasen. Op
Na 2017 moeten alle huishoudchemicaliën voorzien zijn van
een aantal producten tref je inmiddels al nieuwe gevaar -
de nieuwe etikettering.
etiketten aan omdat het voor enkelvoudige stoffen (zoals
www.nieuwe-etiketten.nl/de-nieuwe-gevaarsymbolen.html
wasbenzine en aceton) al verplicht is of omdat fabrikanten
al nieuwe etiketten hebben aangebracht op hun product.
De eu wetgeving voor etikettering van producten die
Voor producten die uit meerdere chemische stoffen bestaan
geen levensmiddelen zijn:
(mengsels), zoals wasmiddelen en verfproducten, geldt de
http://europa.eu/legislation_summaries/consumers/
product_labelling_and_packaging/index_nl.htm
• ESHUIS • De nieuwe wetgeving voor etiketten • 13 december 2014
8

Download Report