Dr. Bex: acute knieletsels in de eerste lijn - Sint

„Aanpak van acute
knieletsels in de eerste
lijn”
Dr. Bex Steven
Huisarts/sportarts
KSTVV
Lotto-Belisol
Anatomie
Anatomie
Anatomie
Anatomie
Algemeen
•
Goede anamnese!
ontstaansmechanisme van het
letsel begrijpen
•
Denken aan gerefereerde pijn!
(heup? rug?)
•
Enkele gerichte klinische
testen
•
Technische onderzoeken
Klinisch onderzoek
•
observatie
staand
stappen
liggend
•
actieve bewegingen
flexie
extensie
straight leg test
•
passieve bewegingen
flexie - extensie
•
palpatie
patello femoraal, mcl, lcl, mediale- en laterale gewrichtsspleet, kniekuil
•
specifieke testen
Technische onderzoeken
richtlijnen Acta Radiolgicum
RX
Face staande
Profiel
Condylair
Technische onderzoeken
Ottawa knee rules
RX knie na trauma is
geindiceerd als:
•
•
•
•
•
•
•
•
> 55 jaar of < 18 jaar
gevoelige fibulakop
pijn over patella
onmogelijkheid om knie
90° actief te buigen
(hemartrose-fractuur)
onmogelijkheid 4 stappen
te zetten
high-speed injuries
kinderen en adolescenten
(avulsies ipv
kruisbandscheur)
verdenking op loose
bodies
Technische onderzoeken
richtlijnen Acta Radiolgicum
Echografie
Uitsluiten van pees- of spierletsels
Technische onderzoeken
richtlijnen Acta Radiolgicum
MRI
Gespecialiseerd onderzoek
Bij twijfel over meniscus letsel
Kraakbeen?
Acute knieletsels
•
- Meniscusscheur
•
- kruisbandruptuur
•
- collaterale band letsels
•
- kraakbeenletsels
•
- patellaluxaties
Meniscus
•
2 halve maantjes
•
mediaal en lateraal
•
„schokdempers” van de knie
Meniscus
•
•
etiologie
•
Flexie en rotatiebeweging
•
Non contact trauma
symptomen
•
pijn OP de gewrichtsspleet
•
Beperkte hydrops (1 dag later)
•
Soms blokkage (hengselscheur)
Meniscus
•
Klinisch onderzoek
•
Lichte hydrops
•
Drukpijn EXACT OP de gewrichtsspleet (dd LCL
of MCL letsel)
•
Eventuele blokkage
Meniscus
Test van Mc Murray
Meniscus
Test van Apley
Meniscus
“Eendepas”
Meniscus
Behandeling
kleine perifere scheur: kan spontaan helen : 4 weken
afwachten
grotere en centrale scheuren : atroscopie
Voorste kruisband
Loopt van antero-mediaal
naar postero-lateraal
Voorkomt anterieure
translatie van tibia ten op
zichte van de femur
Voorste kruisband
Beperkte bescherming
tegen rotatie in extensie
Antero-lateraal ligament
(ALL)
Voorste kruisband
Voorste kruisband
•
etiologie
• Non contact trauma
• “cutting manoevre”
•
symptomen
• “krak” gevoeld/
gehoord
• zware zwelling
• instabiliteit
Voorste kruisband
•
Technische onderzoeken?
• RX knie face, condylair & profiel
• MRI -> bijkomende schade?
Voorste kruisband
Voorste kruisband
Voorste kruisband
Voorste kruisband
•
Klinisch onderzoek
• voorste schuiflade
• Lachmann test
• Pivot Shift
• punctie : hemartrose
Voorste kruisband
Voorste schuiflade
Voorste kruisband
Lachmann test
Voorste kruisband
Pivot Shift
Voorste kruisband
Behandeling
•
•
Conservatief
• oudere patienten
• stabiele knie
• niet sporters
Atroscopisch herstel
• jongere patienten
• sporters
• intabiliteit
Achterste kruisband
Functie
Voorkomt posterieure
translatie van de tibia
ten opzichte van de
femur
Achterste kruisband
Etiologie & symptomen
•
Etiologie
• “Dashboard trauma”
• Zeldzamer
• Gemiste diagnose!
•
symptomen
• initieel weinig
klachten
• zelden instabiliteit
• pijn mediaal of
patellofemoraal
Achterste kruisband
Achterste schuiflade
Mediaal en lateraal
collateraal ligament
functie & anatomie
MCL
beschermt tegen valgusstress
LCL
beschermt tegen varusstress
Mediaal en lateraal
collateraal ligament
symptomen en klinisch onderzoek
•
•
•
•
•
drukpijn net boven of onder
gewrichtsspleet
hematoom
graad I
• pijn, geen laksiteit
graad II
• pijn, laksiteit met eindstop
graad III
• pijn, laksiteit zonder
eindstop
Mediaal en lateraal
collateraal ligament
behandeling
Graad I
•
•
•
rust
nsai
anti
inflammatoire
kiné
•
•
•
Graad II
rust + krukken
korte
immobilisatie
collaterale
brace 4 tot 6
weken
•
•
•
•
Graad III
rust + krukken
korte
immobilisatie
collaterale
brace 6 weken
eventueel open
herstel
Kraakbeenletsels
etiologie
Contacttrauma
Secundair tgv een ligamentair letsel
•
klinisch onderzoek
Aspecifiek
Recidiverende hydrops (patelladans)
Citrijngeel vocht (>> meniscus)
Osteochondraal letsel: wel bloed en vetoogjes in
het punctaat
Zelden blokkage (kleine fragmentjes)
•
Kraakbeenletsels
behandeling
relatieve rust
nsaid’s
infiltraties
cortisonen
hyaluronzuur
Atroscopie
•
Patella-luxatie
Anatomie
Patella-luxatie
Predisponerende factoren
•
•
•
•
vergrote Q hoek
Patella Alta
Ondiepe trochleaire groeve
Globale hyperlaxiteit
Patella-luxatie
Symptomen / klinisch onderzoek
•
•
•
•
•
•
hevige pijn op moment van luxatie
luxatie naar lateraal (q angle)
meestal spontane reductie tijdens extensie knie
forse hydrops (scheur mediaal retinaculum)
apprehensie test: patella lateraal duwen in extensie
axiale opname RX knie
Patella-luxatie
behandeling
•
•
•
immobilisatie bij knie in extensie
oefenprogramma: verstevigen VMO
• stabiliserende rol mediale zijde knieschijf bij extensie
eventueel heelkunde bij recidieven
Dank u!