de bal is rond, het gras groen, de computer opgestart

dossier IT & VOETBAL
n het laatste seizoen van de voetbalcompetitie speelde Zulte-Waregem
het meest aanvallende voetbal. Anderlecht is dan weer veel nauwkeuriger voor doel dan Club Brugge. De
Brusselse club is ook gemiddeld het
meest in balbezit. Standard Luik is zonder twijfel het doelgerichtste team.
Nee, dit zijn geen uitspraken die we
opvingen in het lokale supporterscafé,
maar wetenschappelijk onderbouwde feiten. Het departement Computerwetenschappen van de KULeuven analyseerde
een heel seizoen lang de Belgische voetbalcompetitie en kwam met het eerste
grote, algemene rapport van de clubs
naar buiten.
“De analyse is gemaakt met videobeelden en kwam tot stand door een combinatie van manueel werk en software”,
zegt doctoraatsstudent Jan Van Haaren,
een van de drie auteurs van het rapport.
“De beelden worden bekeken en tegelijk
doet de computer al een suggestie van
bepaalde gegevens die er uit gehaald
kunnen worden. Degene die de beelden
analyseert, moet die suggestie dan alleen
nog maar bevestigen of negeren.”
I
DE BAL IS ROND,
HET GRAS GROEN,
DE COMPUTER
OPGESTART
Niet alleen de spelers zullen het beste van zichzelf
geven op het komende WK Voetbal in Brazilië. Achter
de schermen staat er ook een batterij aan
computerapparatuur klaar om alles in goed banen te
leiden. En zelfs op het sportveld winnen ittoepassingen aan belang, niet alleen in het voetbal.
Frederic Petitjean
KNEUSJE BELGIË
Met het rapport wou het team van Van
Haaren de bewustwording over het belang van data in sport aanscherpen. “In
de Verenigde Staten is het al langer de
normaalste zaak van de wereld dat sportwedstrijden en –spelers zeer diepgaand
geanalyseerd worden. Hier in België
wordt daar nog nauwelijks iets mee gedaan. Alleen een handjevol topclubs hebben contracten met bedrijven die ook dit
soort data kunnen aanleveren.”
Nochtans kunnen deze gegevens
enorm nuttig zijn, meent de jonge onderzoeker. “Het systeem werkt echt tot op
spelersniveau. Een coach zou op basis
hiervan dus perfect zijn trainingen of zelfs
de voeding voor bepaalde spelers kunnen
aanpassen, zodat ze beter tot hun recht
komen op het veld en beter gaan renderen voor de club.”
In de V.S., zowat de bakermat van de
sportanalyse, krijgen bijvoorbeeld de spelers uit de NFL (de American footballcompetitie) voor elke wedstrijd al een
batterij aan sensoren en apparaten opgeplakt: gps-trackers, gyroscopen en accelerometers. De spelers uit de Amerikaan-
22 | WWW.DATANEWS.BE — 6/6/2014
se voetbalcompetitie zijn dan weer uitgerust met een sensor van Adidas (de
MiCoach) die honderden gegevens en
waarden per seconde naar de computer
van de trainer doorstuurt. Op die manier
250
DOLLAR
kost een basketbal
met Bluetooth.
ziet die van elke speler de hartslag, de
snelheid waarmee hij loopt, zijn positie
op het veld, de versnellingen die hij trekt
en ga zo maar door. De basketproducent
Spalding heeft dan weer de 94Fifty ontwikkeld, een basketbal die de baan, de
snelheid en de kracht van de worp registreert en via Bluetooth kan doorsturen
naar een smartphone. Net geen 250 dollar
kost hij.
MONEYBALL
Hier in Europa zijn dat soort apparaatjes
door meeste sportbonden echter verboden tijdens wedstrijden. Een manier om
dat probleem te omzeilen, is door gebruik
te maken van speciale camera’s op het
dak van het stadion. Een bedrijf als het
Britse Prozone kan op die manier van
elke speler een rapport van tientallen pagina’s per wedstrijd maken. Een van hun
klanten is Club Brugge. Bekende branchegenoten van Prozone zijn bijvoorbeeld
Opta, Impire en Mastercoach.
In België staan we dan nog maar aan
de vooravond van de sportanalyse, echt
nieuw is het tracken en ontleden van
sportprestaties nochtans niet. Prozone
werd al midden de jaren negentig opgericht. En de Amerikaanse journalist Michael Lewis schreef al in 2003 het boek
Moneyball, het waargebeurde verhaal
van Billy Beane, de eigenaar van een
klein, noodlijdend baseballteam die met
behulp van computers en software op
zoek gaat naar goede en goedkope spelers. De verfilming uit 2011, met Brad
Pitt in de hoofdrol, was een kassucces.
Als er trouwens ooit een film moet gemaakt worden over een Europese Billy
Beane, dan zou de Brit Dave Brailsford
daarvoor een goede kandidaat zijn. Brailsford is sinds 2010 de directeur van de
wielerploeg Team Sky, toen nog een piepjonge en onervaren ploeg waar de meeste
‘kenners’ niet bepaald enorme verwachtingen van hadden. Ook hij zag het belang
in van data-analyses, software en het tracken van renners om tot goede resultaten
te komen. Nauwelijks twee jaar na zijn
aanstelling had Team Sky al een Tourwinnaar in zijn rangen: Bradley Wiggins.
Het jaar daarop mocht ploegmaat Chris
Froome zich eindwinnaar noemen. Niet
verwonderlijk dus dat de methodes van
Brailsford ondertussen in zowat elke professionele wielerploeg gemeengoed zijn
geworden.
SPORTS TECHNOLOGY CLUB
Als al deze ontwikkelingen al een ding
bewijzen, is het wel dat sport en technologie op een razendsnelle manier naar
elkaar toe aan het groeien zijn. En dat is
een ontwikkeling die door Belgische bedrijven gelukkig wel onderkend wordt.
Zo werd in 2005 de Sports Technology
Club opgericht, een belangenvereniging
die ontstond in de schoot van de technologiefederatie Agoria. “De Sports Technology Club werd opgericht na de Olympische Spelen van Athene in 2004”, zegt
voorzitter Piet Moons. “Acht of negen
Belgische bedrijven hadden toen contracten met het Olympisch comité om
aan die Spelen te leveren. Na de Spelen
Goal!! (Of toch niet?)
Waarschijnlijk de meest
omstreden nieuwe ittoepassing die in Rio zijn
intrede zal doen, is wel
de doellijntechnologie.
Hiermee kan ontegensprekelijk vastgesteld
worden of een bal nu wel
dan niet over de doellijn
is gegaan. In het verleden
zijn er nogal wat gevallen
geweest waarin de refs
zich hierin vergisten. Met
deze nieuwe technologie
zal dat onmogelijk worden. Tegenstanders
wijzen er dan weer op dat
dit soort systemen de
vaart uit het spel kunnen
halen.
De Wereldvoetbalbond
FIFA heeft desondanks
vier systemen een licentie gegeven: CAIROS,
Goalref en GoalControl
uit Duitsland en het
Britse HawkEye. Het is
het GoalControl-systeem
dat in Rio ingezet zal
worden.
Alle vier de systemen
werken op een andere
manier: GoalControl
plaatst veertien camera’s
in het stadion om zo de
bal in 3D te kunnen
volgen. Het HawkEyesysteem heeft zijn oorsprong in cricket, tennis
en snooker. Ook hier
worden high speed-camera’s en software
gecombineerd om het
pad van de bal te volgen
en te voorspellen, zelfs
als verschillende camera’s geen goed zicht
hebben. Bij het CAIROSsysteem worden kabels
in de grond begraven die
een elektrisch veld
vormen. In de bal zit een
chip die spanningsverschillen in dit veld veroorzaakt. Het Goalrefsysteem ten slotte
vertrekt van een gelijkaardig idee, maar dan
met magneetvelden.
Als de bal daadwerkelijk
over de lijn is gegaan,
dan wordt de scheidsrechter daarvan binnen
de seconde verwittigd
met een signaal op zijn
polshorloge.
FIFA-voorzitter Sepp
Blatter was lange tijd een
grote tegenstander van
dit soort systemen, maar
draaide bij nadat in
verschillende grote
matchen terechte doelpunten door de scheidsrechter niet werden
toegekend.
Piet Moons: “Natuurlijk
waren er vragen bij de
accuraatheid van het
systeem en de brede
toepasbaarheid er van.
En bovendien brengt dit
uiteraard een fikse
kostprijs met zich mee.
Je kan je dus afvragen
hoe ver je dit systeem
moet doortrekken.
Gebruik je het alleen op
de Wereldbeker of ook in
een eerste klasse-competitie? En wat dan
bijvoorbeeld met vierde
provinciale? Nu goed, de
hele heisa toont ook wel
aan dat de FIFA een
behoorlijk traditionalistische vereniging is, die
eerder angstig naar
technologie kijkt. In de
V.S. zijn dit soort dingen
de normaalste zaak van
de wereld in het stadion.”
6/6/2014 — WWW.DATANEWS.BE | 23
Mediargus
Mediargus

Download Report