Extra ondersteuning in het Primair Onderwijs

Extra ondersteuning in het Primair Onderwijs bij hoofdstuk 4
1. Inleiding
In dit onderdeel wordt ingegaan op de extra ondersteuning die uiteen valt in de
leerlinggebonden financiering (LGF) binnen het regulier onderwijs en het speciaal
(basis)onderwijs. Met de komst van Passend Onderwijs wordt de leerlingebonden
financiering tot 2016 afgebouwd en wordt het regulier onderwijs in staat gesteld
arrangementen voor die leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben, samen te
stellen. Dit betekent dat een deel van de leerlingen het onderwijs met extra ondersteuning
kan blijven volgen binnen het primair onderwijs en een deel van de leerlingen toegeleid
dient te worden naar een stedelijke voorziening. Dit toeleiden en het verkrijgen van een
“toelaatbaarheidsverklaring” is uitgewerkt in een aparte notitie.1
Hoofdstuk 2 geeft een overzicht van het totaal aantal scholen primair onderwijs gekoppeld
aan de tien wijken van Passend Onderwijs die in schooljaar 2013-2014 extra
ondersteuning bieden vanuit de LGF. Vervolgens wordt in hoofdstuk 3 vanuit de
schoolondersteuningprofielen van de stedelijke voorzieningen de aangeboden
arrangementen beschreven.
2. Overzicht van de extra ondersteuning binnen het regulier primair onderwijs
In het overzicht is op basis van de ingestelde Passend Onderwijs wijken het totaal aantal
scholen opgenomen en afgezet tegen het aantal scholen die extra ondersteuning bieden
binnen het Kind in Groep model (KIG) en het Groep-in-school (Gis) model. Tevens is het
aantal leerlingen vermeld die vanuit de bestaande clusters (2, 3 en 4) en vanuit de
“zorgbeschikking basisonderwijs” extra worden ondersteund. E.e.a. geeft een beeld van
het aantal scholen die binnen het reguliere onderwijs gewend zijn extra ondersteuning te
bieden.
1
Toeleiding naar extra ondersteuning, definitieve versie d.d. 17 maart 2014
Bronnenboek ondersteuningsplan PO 24-01, pagina 1
PindW
Stad 1
Stad 2
Wijken
Danswijk, Filmwijk & Parkwijk
Literatuurwijk & Noorderplassen
Stad 3
Stad 4
Muziekwijk
Tussen de Vaarten
Kruidenwijk, Waterwijk &
Staatsliedenwijk
Stedenwijk
Haven, alle wijken
Poort, alle wijken
Molen-, Bouwm-, Bloem-, Fauna-, Landg
Seizoen-, Regenboog, Striphelden,
Eiland
Stad 5
Steden
Haven
Poort
Buiten 1
Buiten 2
Aantal scholen
10 van de 11
4 van de 4
9 van de 10
3 van de 4
Aantal leerlingen
74 (incl KIG in SBO)
53 (incl GIS)
45 (incl GIS &KIG
SBO)
11
8 van de 8
5 van de 5
7 van de 9
4 van de 5
7 van de 10
60 (incl KIG in SBO)
14
47 (incl GIS)
10
33 (incl GIS)
8 van de 9
76 (incl GIS)
3. Overzicht van de extra ondersteuning binnen de stedelijke voorzieningen
Vanuit de schoolondersteuningsprofielen van de stedelijke voorzieningen die onder
Passend Onderwijs de extra ondersteuning verzorgen, zijn de beschrijvingen opgenomen
van de verschillende arrangementen. Achtereenvolgens zijn de arrangementen op de
volgende scholen beschreven:
- 3.1
Bombardon
o SBO heterogeen
o Structuurgroepen
o Triangel, observatie/behandelgroep kleuters
o Onderwijs aan 4-8 jarigen geënt op het bepalen van de onderwijsbehoeften
- 3.2
Bongerd
- 3.3
Klimop
o SBO heterogeen
- 3.4
Nautilus
- 3.5
Olivijn
- 3.6
Strengerd
- 3.7
Watertuin
o SBO heterogeen
o Praktijkgroepen
o Observatiegroepen
2
3.1
SBO Bombardon
Arrangement SBO heterogeen
Doelgroep:
leerlingen die een leerachterstand op meerdere vakgebieden hebben
van minimaal 15 maanden en daarnaast extra ondersteuning nodig
hebben op sociaal emotioneel gebied. Deze leerlingen hebben behoefte
aan een totaal aangepaste schoolomgeving om tot ontwikkeling te
komen.
Deskundigheid
De gehele schoolomgeving van de Bombardon is ingericht op kinderen die behoefte
hebben aan een duidelijke en voorspelbare leeromgeving. De strategie rond de leerlingen
wordt vastgesteld in de Commissie van Begeleiding. De intern begeleider vervult een
spilfunctie tussen CVB en het onderwijsaanbod in de groepen. Binnen het SBO
heterogeen aanbod kunnen kinderen bij een andere leerkracht in een instructie groep hun
onderwijsaanbod krijgen. De lessen bewegingsonderwijs, handvaardigheid/techniek en
muziek (deels) worden verzorgd door vakleerkrachten.
Binnen de school kunnen de leerlingen een extra aanbod krijgen voor: taal/spraak
ontwikkeling (logopedie), motorische ontwikkeling (MRT en fysiotherapie), leerontwikkeling
(R.T), sociaal emotionele ontwikkeling (spelbegeleiding, Sova training, Na Schoolse
Opvang, Sterk in de Klas).
Aandacht en tijd
Het SBO heterogeen aanbod wordt verzorgd in groepen van gemiddeld 15 leerlingen. De
groepen staan onder leiding van een gespecialiseerde leerkracht. (bij deeltijd van
leerkrachten). Voor alle leerlingen is een ontwikkelingsperspectief vastgesteld. Binnen de
groep werken de leerkrachten met groepsplannen voor de vakgebieden rekenen,
begrijpend lezen, spelling, taal en technisch lezen. Met behulp van de groepsplannen
stemmen de leerkrachten het onderwijsaanbod af op de ontwikkelingsperspectieven van
de leerlingen. Binnen de groepen wordt per vakgebied gewerkt met leerlijnen. Het betreft
een PRO lijn, een LWOO (BBL, KBL) lijn en een TL/Havo lijn. Vanuit de leerlijnen worden
de leerdoelen op korte en langere termijn vastgesteld. Binnen het SBO heterogeen
aanbod kunnen kinderen bij een andere leerkracht in een instructie groep hun
onderwijsaanbod krijgen.
Voorzieningen
De lessen bewegingsonderwijs, handvaardigheid/ techniek en muziek (deels) worden
verzorgd door vakleerkrachten. Binnen de school kunnen de leerlingen een extra aanbod
krijgen voor taal/spraak ontwikkeling (logopedie), motorische ontwikkeling (MRT en
fysiotherapie), leerontwikkeling (R.T.), sociaal emotionele ontwikkeling (spelbegeleiding,
Sova training, Na Schoolse Opvang).
Gebouw
De Bombardon heeft een prachtig schoolgebouw dat volledig geschikt is voor de
doelgroep leerlingen. Binnen het gebouw zijn 16 lokalen beschikbaar als leslokaal.
Het speelterrein rond de school is ruim. Het speelterrein is aantrekkelijk en structuurvol
ingericht.
3
Samenwerking
Om het complete aanbod te realiseren werkt de Bombardon nauw samen met:
 Leerlingzorg Almere
 GGD
 Gemeente Almere (NSO)
 Zorggroep Almere (fysiotherapie)
 st. Triade (Sterk in de klas en NSO)
 Oké op school
 de nieuwe bibliotheek (bieb@school)
Arrangement Structuurgroepen
Doelgroep:
De Bombardon heeft er voor gekozen om één lijn op te zetten
voor de ‘structuurgroepen’. Kinderen waarbij “een ernstige beperking in
de onderwijsparticipatie bestaat op grond van ernstige sociaalemotionele en/of gedragsproblematiek ten gevolge van stoornissen en
beperkingen die de intellectuele of zintuiglijke functies betreffen”. Het
betreft de cluster 4 kinderen (autisten, lzk, pi, zmok). Hierbij richten we
ons vooral op de kinderen met een stoornis binnen het autistisch
spectrum, AD(H)D, angststoornissen en internaliserende emotionele
problematiek die niet binnen een reguliere groep kunnen worden
opgevangen. Kinderen met een stoornis in het autistisch spectrum
vormen verreweg de grootste groep. Contra-indicatie voor plaatsing is
voortdurend oppositioneel gedrag (dit creëert te veel
onveiligheidsgevoelens) en een zodanige intelligentie (cognitief) niveau
dat onvoldoende van het lesstofaanbod geprofiteerd kan worden.
Omdat de doelgroep hoofdzakelijk uit kinderen met een stoornis binnen
het autistisch spectrum bestaat, zal het basisleerklimaat op deze groep
afgestemd dienen te worden.
Deskundigheid
De gehele schoolomgeving van de Bombardon is ingericht op kinderen die behoefte
hebben aan een duidelijke en voorspelbare leeromgeving. De strategie rond de leerlingen
wordt vastgesteld in de Commissie van Begeleiding. Ten behoeve van de
structuurgroepen is er een extra CVB/ LGF overleg waarin de planvorming rond de
individuele leerlingen wordt vastgesteld. De intern begeleider vervult een spilfunctie tussen
CVB en het onderwijsaanbod in de groepen. Binnen het aanbod structuurgroep krijgen de
leerlingen hun onderwijsaanbod in de eigen groep.
De lessen bewegingsonderwijs, handvaardigheid/techniek en muziek (deels) worden
verzorgd door vakleerkrachten. Binnen de school kunnen de leerlingen een extra aanbod
krijgen voor: taal/spraak ontwikkeling (logopedie), motorische ontwikkeling (MRT en
fysiotherapie), leerontwikkeling (R.T), sociaal emotionele ontwikkeling (spelbegeleiding,
Sova training, Na Schoolse Opvang). Er is extra IB tijd per structuurgroep (5 uur per week
per groep) beschikbaar. Voor de planvorming en extra begeleiding is er extra ortho
pedagoog tijd beschikbaar (5 uur per week per groep).
Aandacht en tijd
In een structuurgroep krijgen maximaal 13 kinderen hun onderwijsaanbod. De groep staat
onder leiding van een leerkracht die ondersteund wordt door een onderwijsassistent. Voor
4
alle leerlingen is een ontwikkelingsperspectief vastgesteld. Binnen de groep werken de
leerkrachten met groepsplannen voor de vakgebieden: rekenen, begrijpend lezen,
spelling, taal en technisch lezen. Met behulp van de groepsplannen stemmen de
leerkrachten het onderwijsaanbod af op de ontwikkelingsperspectieven van de leerlingen.
Binnen de groepen wordt per vakgebied gewerkt met leerlijnen. Het betreft een PRO lijn,
een LWOO (BBL,KBL) lijn en een TL/Havo lijn. Vanuit de leerlijnen worden de leerdoelen
op korte en langere termijn vastgesteld. De structuurgroepen hebben gezamenlijk hun
pauzes, los van de SBO leerlingen.
Voorzieningen
De lessen bewegingsonderwijs, handvaardigheid/techniek en muziek (deels) worden
verzorgd door vakleerkrachten. Binnen de school kunnen de leerlingen een extra aanbod
krijgen voor: taal/spraak ontwikkeling (logopedie), motorische ontwikkeling (MRT en
fysiotherapie), leerontwikkeling (R.T), sociaal emotionele ontwikkeling (spelbegeleiding,
Sova training, Na Schoolse Opvang). Ten behoeve van de structuurgroepen is er een
extra CVB/ LGF overleg waarin de planvorming rond de individuele leerlingen wordt
vastgesteld. De intern begeleider vervult een spilfunctie tussen CVB en het
onderwijsaanbod in de groepen.
Binnen het aanbod van de structuurgroep krijgen de leerlingen hun onderwijsaanbod voor
de hoofdvakken (rekenen, begrijpend lezen, taal, spelling en technisch lezen) in de eigen
groep. De lessen bewegingsonderwijs, handvaardigheid/techniek en muziek (deels)
worden verzorgd door vakleerkrachten. Binnen de school kunnen de leerlingen een extra
aanbod krijgen voor: taal/spraak ontwikkeling (logopedie), motorische ontwikkeling (MRT
en fysiotherapie), leerontwikkeling (R.T), sociaal emotionele ontwikkeling (spelbegeleiding,
Sova training, Na Schoolse Opvang).
Er is extra IB tijd per structuurgroep (5 uur per week per groep) beschikbaar.
Voor de planvorming en extra begeleiding is er extra orthopedagoog tijd beschikbaar (5
uur per week per groep).
Gebouw
De Bombardon heeft een prachtig schoolgebouw dat volledig geschikt is voor de
doelgroep leerlingen. Binnen het gebouw zijn 16 lokalen beschikbaar als leslokaal.
Het speelterrein rond de school is ruim en aantrekkelijk en structuurvol ingericht.
Samenwerking
Om het complete aanbod te realiseren werkt de Bombardon nauw samen met:
 Leerlingzorg Almere
 GGD
 Gemeente Almere (NSO)
 Zorggroep Almere (fysiotherapie)
 st. Triade (Sterk in de klas en NSO)
 Oké op school
 de nieuwe bibliotheek (bieb@school).
5
Arrangement: Triangel - Observatie/behandel groep kleuters
Doelgroep:
Jonge kinderen met een intensieve ondersteuningsbehoefte i.v.m.
(vermoedens van) ernstige psychiatrische en/of gedragsmatige
problematiek waarbij altijd een behandelingsrelatie bestaat met de GGZ
of jeugdzorg.
Deskundigheid
De gehele schoolomgeving van de Bombardon is ingericht op kinderen die behoefte
hebben aan een duidelijke en voorspelbare leeromgeving. De strategie rond de leerlingen
wordt vastgesteld in de Commissie van Begeleiding.
Vanuit de zorgstructuur van de Bombardon wordt afstemming gezocht met de
deskundigheid vanuit Fornhese/Traverse. Er worden alleen kinderen in de groep geplaatst
in overleg met Fornhese. Triade (Papageno)en leerlingzorg zullen een belangrijke rol
spelen in de toeleiding van de leerlingen naar de lesplek.
Aandacht en tijd
De structuurgroep kleuters biedt plaats aan maximaal 8 kinderen die een diagnostiek/
behandelrelatie hebben met Fornhese (eventueel Traverse vanaf 6 jaar). De groep staat
onder leiding van een leerkracht. De leerkracht krijgt ondersteuning van een
onderwijsassistent. De plaatsing in de groep Triangel geldt voor een periode van 6
maanden.
Voorzieningen
Er is extra IB tijd per structuurgroep (5 uur per week per groep) beschikbaar.
Voor de planvorming en extra begeleiding is er extra orthopedagoog tijd beschikbaar (5
uur per week per groep).
Gebouw
De Bombardon heeft een prachtig schoolgebouw dat volledig geschikt is voor de
doelgroep leerlingen. Binnen het gebouw zijn 16 lokalen beschikbaar als leslokaal.
Het speelterrein rond de school is ruim, Het speelterrein is aantrekkelijk en structuurvol
ingericht.
Samenwerking
Om het complete aanbod te realiseren werkt de Bombardon nauw samen
met:Leerlingzorg Almere, GGD, Fornhese (0-6jr), Papageno (MKD Triade), Traverse,
Gemeente Almere (NSO), Zorggroep Almere (fysiotherapie), st. Triade (Sterk in de klas en
NSO), Oké op school en de nieuwe bibliotheek (bieb@school).
Arrangement 4: Bepalen onderwijsbehoeften voor leerlingen in de leeftijd van 4-8 jaar.
Doelgroep:
In de kleuter- en onderbouwgroepen worden regelmatig kinderen
geplaatst waarbij de onderwijs- en ondersteuningsbehoeften
onvoldoende duidelijk zijn. Bij de kleuters wordt in beeld gebracht of het
kind aangewezen is op een vervolgaanbod binnen het (s)bao of het S.O..
Bij jonge kinderen die (uit voorzorg) in de structuurgroep geplaatst worden,
maar waar nog geen indicatie is afgegeven, wordt de indicatie
aangevraagd. Nadere observatie binnen de structuurgroep vormt hiervoor
6
de basis. Binnen de groepen SBO heterogeen wordt op basis van
observatie bepaald of een leerling m.b.t. zijn/haar onderwijsbehoeften
voldoende ondersteuning heeft vanuit het SBO aanbod.
Deskundigheid
De gehele schoolomgeving van de Bombardon is ingericht op kinderen die behoefte
hebben aan een duidelijke en voorspelbare leeromgeving. De strategie rond de leerlingen
wordt vastgesteld in de Commissie van Begeleiding. Vanuit de CVB worden de lijnen
uitgezet voor nadere observatie. De taken worden verdeeld over leerkracht, intern
begeleider, orthopedagoog, logopedie, Schoolmaatschappelijk werk. Dit op basis van de
vraagstelling vanuit de CVB.
Aandacht en tijd
Binnen alle groepen met jonge kinderen op de Bombardon worden onderwijsassistenten
ingezet. Bij de kleutergroepen en de structuurgroepen is dit 1 fte per groep. Bij de groepen
SBO heterogeen is dit 0,6 fte per groep.
Voorzieningen
De lessen bewegingsonderwijs, handvaardigheid/techniek en muziek (deels) worden
verzorgd door vakleerkrachten. Binnen de school kunnen de leerlingen een extra aanbod
krijgen voor: taal/spraak ontwikkeling (logopedie), motorische ontwikkeling (MRT en
fysiotherapie), leerontwikkeling (R.T), sociaal emotionele ontwikkeling (spelbegeleiding,
Sova training, Na Schoolse Opvang).
Gebouw
De Bombardon heeft een prachtig schoolgebouw dat volledig geschikt is voor de
doelgroep leerlingen. Binnen het gebouw zijn 16 lokalen beschikbaar als leslokaal.
Het speelterrein rond de school is ruim en aantrekkelijk en structuurvol ingericht.
Samenwerking
Om het complete aanbod te realiseren werkt de Bombardon nauw samen met:
 Leerlingzorg Almere
 GGD
 Gemeente Almere (NSO)
 Zorggroep Almere (fysiotherapie)
 st. Triade (Sterk in de klas en NSO)
 Oké op school
 de nieuwe bibliotheek (bieb@school)
7
3.2
Bongerd
De Bongerd is een unieke onderwijsvoorziening binnen het samenwerkingsverband
Almere voor leerlingen met psychiatrische problematiek, die een tijdelijke onderwijsplek
nodig hebben (afhankelijk van hun problematiek tussen de 4 maanden en 2 jaar).
Samenwerking met ouders, GGZ-Centraal, afdeling Fornhese (hierna genoemd
Fornhese), andere ketenpartners en vervolgonderwijs zorgen voor afstemming en
doorplaatsing van de leerling. Het aanbod van de Bongerd valt binnen de extra
ondersteuning in het samenwerkingsverband PO.
De problematiek van onze leerlingen verschilt sterk. Wat overeen komt is dat ze veel
negatieve schoolervaringen hebben opgedaan voortkomend uit gesignaleerde
gedragsproblemen. Hierdoor zijn de leerlingen onvoldoende tot leren en ontwikkelen
gekomen. Verzuim, schorsing of verwijdering en/ of psychiatrische belasting van de
leerling en het gezin kunnen ook een rol spelen.
Doelgroepen
Leerlingen op De Bongerd hebben een observatie-, diagnostiek- of behandeltraject bij
Fornhese. Fornhese behandelt alleen leerlingen met een IQ>80. Leerlingen met een lager
IQ kunnen niet worden geplaatst.
 Dagbehandeling (DB): leerlingen volgen een dagbehandeling bij Fornhese. Deze
behandeling duurt maximaal een jaar. Leerlingen zijn per week drie dagdelen niet
op school, maar volgen behandeling.
 Crisisdeeltijd (CDT): leerlingen worden aangemeld voor een psychiatrische
diagnostiektraject bij Fornhese, waarbij nog geen sprake is van behandeling. Het
diagnostiektraject duurt ongeveer vier maanden. Leerlingen zijn tot 14.30 uur op
school en volgen op maan-, dins- en donderdag tot 17.00 uur begeleiding vanuit
Fornhese op school.
 Poliklinisch (PL); leerlingen die de dagbehandeling hebben afgerond, poliklinisch
verbonden zijn aan Fornhese voor therapie, ouderbegeleiding of
medicatiecontrole. Deze leerlingen zijn geheel aanwezig op school.
 Leerlingen met een cluster-indicatie, die een traject diagnostiek en/ of behandeling
hebben doorlopen. De Commissie voor Begeleiding besluit op basis van het
advies van Fornhese en het ontwikkelingsperspectief verlening van de Bongerd
nodig is tot uitstroom mogelijk is.
Voor DB- en CDT-leerlingen wordt door GGZ-Fornhese een onderschrijding van de
onderwijstijd opgesteld.
Extra ondersteuning
1. Verdieping onderwijsaanbod
De school heeft het afgelopen schooljaar geïnvesteerd in kwaliteit op het rekenaanbod. Er
is een nieuwe rekenmethode aangeschaft en geïntroduceerd. De ondersteuning en de
borging van de kwaliteit wordt aangestuurd vanuit de schoolleiding en leden van de CvB
gedurende het proces. De praktische vertaalslag wordt schooljaar 2013-2014 ingevuld
middels scholing personeel in ondersteuning en begeleiding van de CED-groep.
In het schooljaar 2013-2014 wordt tevens ingestoken op de sociaal-emotionele
ontwikkeling. SCOL en de methode Leefstijl wordt aangeschaft, personeel wordt
geschoold en met het materiaal en een leerlijn wordt een start gemaakt.
2. Arrangement Gedragsaanpak
8
Het team heeft een gezamenlijk afgesproken, voor leerlingen duidelijk en consequente
aanpak in gedrag. Hiernaast wordt in schooljaar 13-14 een teamscholing ABC-methode
(Agression Behaviour Consequences) aangeboden, zoals dat ook binnen Fornhese wordt
gebruikt. Hiermee wordt de leerwinst van de leerlingen te vergroot, doordat de aanpak van
de leerlingen gelijk verloopt door de verschillende medewerkers van de school en
Fornhese. Daarnaast wordt de veiligheid van personeel vergroot.
3.3
SBO De Klimop
Arrangement; SBO heterogeen
Deskundigheid
We sluiten aan bij de opvattingen van de Inspectie van het Onderwijs die het als volgt
omschrijft: “Het didactische handelen van de leerkracht is gericht op het ontlokken en
bevorderen van leerprocessen waarbij de leerkracht sturing geeft aan het leerproces en de
eigen keuzes van leerlingen. Zo vraagt de leerkracht zich voortdurend af welke hulp,
opdracht of aanwijzing gegeven kan worden om leerlingen te helpen tot leren te komen”.
Uitgangspunt bij het didactische handelen is het werken met het directe instructiemodel.
Daarnaast is het van belang dat de leerkracht afstemt op het niveau van de leerlingen.
Vanwege de vaak grote verschillen in leren en ontwikkeling van de leerlingen van
ongeveer dezelfde leeftijd wordt spelling, rekenen en technisch lezen groepsdoorbroken
aangeboden.
Leerkrachten werken doelgericht en hanteren een breed scala, bij het leerdoel passende,
didactische werkvormen.
De principes van meervoudige intelligentie, de denkgewoonten en coöperatieve
werkvormen zijn zichtbaar in de lessen.
Door de rust, regelmaat en (ortho-)didactische aanpak die door ons personeel geboden
worden zijn wij in staat leerlingen, die op laag moeilijk lerend niveau functioneren, goed te
begeleiden in hun ontwikkeling.
Waar het zeer moeilijk lerende leerlingen betreft lopen wij tegen onze grenzen aan om
deze leerlingen te kunnen bieden wat zij nodig hebben. Dan is ons breedteaanbod niet
toereikend. Als een leerling over de hele linie afhankelijk is van ons diepteaanbod is hij of
zij beter af op een school voor zeer moeilijk lerende kinderen (ZMLK).
Leerlingen met een gedragsprobleem profiteren op De Klimop van de structuur die wordt
gehanteerd in de groep en in de school.
Wanneer er sprake is van ernstige gedragsproblemen waardoor de voortgang van het
onderwijs aan de leerling en/of de groep wordt belemmerd zetten we de time-out
afspraken van De Klimop in. Wanneer een leerling niet in staat is op een passende manier
deel te nemen aan het onderwijs in de groep worden ouders geïnformeerd. De leerling
gaat naar huis/wordt opgehaald. De leerling kan de volgende dag weer op school komen
nadat een gesprek met ouders en leerling is gevoerd.
De ervaring leert dat het hanteren van deze afspraken snel een positieve ontwikkeling in
het gedrag van de leerling oplevert.
Bij een klein aantal leerlingen is er sprake van langdurig ernstige gedragsproblemen
waarbij de aanpak van het SBO en de time-out afspraken onvoldoende ondersteuning
bieden. Deze leerlingen kunnen (nog) niet een gehele lesdag in het
9
SBO volgend. Voor deze leerlingen is er de mogelijkheid van dagbehandeling onder
lestijd: de dag bestaat uit een deel onderwijs en een deel behandeling. Doel van de
behandeling is terugkeer in de klas.
Leerlingen waarbij het SBO aanbod en de specifieke afspraken en/of behandeling
onvoldoende resultaat opleveren verwijzen wij naar een andere vorm van onderwijs.
Aandacht en tijd
Het leerstofaanbod op De Klimop gaat vergezeld van een (ortho-)didactische aanpak.
Hiermee creëren we een onderwijsaanbod voor de leerlingen die niet voldoende kunnen
profiteren van het breedteaanbod van de basisschool.
We werken met methoden en methodieken die worden aangepast aan en afgestemd op
de leerling populatie van de school.
Voor iedere leerling wordt een ontwikkelingsperspectief opgesteld waarin, per schooljaar,
de leerdoelen worden opgenomen. Dit document wordt met ouders besproken en door
ouders, na akkoord, ondertekend.
Het ontwikkelingsperspectief is onderdeel van het formulier Beeldvorming,
Handelingsplanning en Ontwikkelingsperspectief (BHO-formulier). Hierin wordt het
complete beeld van de ontwikkeling en de leervorderingen van de leerling beschreven.
Structuur, helderheid en voorspelbaarheid zijn leidraad bij het uitvoeren van het
klassenmanagement, het geven van de lessen en het samen vormgeven van een
adequaat werkklimaat binnen de school.
Het basisaanbod van De Klimop is gericht op VMBO-B.
Aan het eind van onze SBO-school hebben de leerlingen een niveau bereikt van minimaal
E5/E6. De leerstof wordt aangeboden tot niveau M7 (0.75 leerlijn). Op vakgebieden waar
een leerling met uitstroomperspectief VMBO-B achterblijft op dit perspectief, gaan we de
leerstof intensiveren. Dit doen we door extra instructie en extra leertijd te bieden.
Het plusaanbod is gericht op een uitstroom naar het VMBO-T of hoger.
Aan het eind van onze speciale basisschool hebben deze leerlingen een niveau van
ongeveer M7/E7. De leerstof dient aangeboden te worden tot minimaal eind groep 7/begin
groep 8. Ook hier is vaak intensivering nodig op dezelfde manier als bij de basisgroep voor
een of meer vakgebieden.
Het breedteaanbod is gericht op uitstroom naar het Praktijkonderwijs. Het leerstofaanbod
gaat in de meeste gevallen voor rekenen en begrijpend lezen niet verder dan niveau M5
(0.5 leerlijn). In de laatste twee leerjaren worden leerstof onderdelen geschrapt die minder
relevant zijn, gegeven het uitstroomperspectief.
Voorzieningen
Het pedagogisch handelen van de leerkrachten is afgestemd op het versterken van de drie
basisbehoeften van de leerlingen, te weten: relatie, competentie en autonomie.
Zie tekst ‘Identiteit, missie en waarden’ voor een meer uitgebreide beschrijving.
Leertijd
De leertijd wordt beschreven in gestelde leertijd (roostertijd) in aantal uren per week.
De groepen leerlingen op De Klimop bestaan uit 15/16 leerlingen.
10
SBO De Klimop beschikt over verschillende disciplines die kunnen worden ingezet binnen
de school:
- Leerkrachten en onderwijsassistenten
- Interne begeleiding
- Schoolmaatschappelijk werk
- Logopedie\
- Orthopedagogiek
- Fysiotherapie
- Ambulante begeleiding\
- Jeugdarts
- Directie
- Externe deskundigen
Gebouw
De Klimop is een school voor speciaal basisonderwijs gevestigd op twee locaties: Almere
Stad en Almere Buiten. Het gebouw in Almere Stad is een prettig gebouw, geschikt voor
het gebruik als SBO school.
Het gebouw in Almere Buiten is een multifunctioneel gebouw. Nadeel is dat deze vestiging
geen geschikte eigen middenruimte of ontvangstruimte voor onze school heeft.
Samenwerking
- Scholen van Stichting Prisma
- Scholen binnen het samenwerkingsverband Passend Onderwijs Almere
- Stichting Passend Onderwijs Almere
- Afdeling Leerplicht gemeente Almere
- Arkemeyde/’s Heerenloo: dagbehandeling onder lestijd, dagbehandeling na
schooltijd, trainingen (individueel/groep)
- Vitree, dagbehandeling na schooltijd
- Traverse
- Zorggroep Almere
- PCL VO
- GGD
- Overige organisaties als Bureau Jeugdzorg, Fornhese, MolemannMH, trainers
Marietje Kessels
3.4
Nautilus
Voortgezet Speciaal Onderwijs Cluster 4 (SO en VSO) met Laag BBL-niveau t/m
VWO voor leerlingen met moeilijk en/of psychiatrisch gedrag.
Uitstroomprofielen: dagbesteding, arbeid en vervolgonderwijs.
Er wordt les gegeven in kleine groepen van maximaal 14 leerlingen met een vaste
klassenstructuur en een vaste klassenleerkracht.
Deskundigheden
Het schoolklimaat (en dus ook het klassenklimaat) is op maat. De fysieke omgeving is
autisme-vriendelijk. Binnen het Nautilus College wordt er gewerkt met vakdocenten.
Hierdoor wordt er vaak in groepen van 7 leerlingen instructie geven.
De werkvormen en de leeractiviteiten worden daar waar nodig aangepast aangeboden.
Het lesgeven wordt gedaan volgens het ADI-model.
11
Wij werken met leerlijnen en groepsplannen, de individuele aanpassingen worden in het
OPP beschreven. “Opbrengstgericht en handelingsgericht werken” zijn leidraden binnen
school.
Aandacht en tijd
- Veelal geeft de groepsdocent alle AVO-vakken.
- Er is een ondersteuningsplan en een ondersteuningssroute.
- Er is een lesmodel met (aangepaste) leeractiviteiten en werkvormen.
- Er is een monitor en een evaluatiecyclus m.b.v. toetskalender en een
leerlingvolgsysteem.
- Een jaarlijkse analyse van leeropbrengsten leidt tot richtlijnen op leerstofaanbod,
klassenmanagement, leertijd, didactisch handelen en pedagogisch handelen.
- Uitstroom: vervolgonderwijs, arbeid of dagbesteding, dit op basis van de kerndoelen SO
en VSO.
Voorzieningen
- ZAT is omgezet in de Commissie voor de Begeleiding (CVB) en de
groepsbespreking.
CvB (6x per jaar): bepaalt vanuit expertise; coördineert en evalueert in- door- en
uitstroom; stelt het ontwikkelingsperspectief Plan (OPP) vast en faciliteert de
ondersteuning. Deelnemers: IB-ers, gedragswetenschappers, management,
directie en externen(advies school en samenwerking): GGZcentraal, MEE,
leerplicht, schoolarts, BJZ en andere deskundigen die kunnen adviseren bij een
specifieke hulpvraag.
- Groepsbespreking (6x per jaar): Voorbereiding en uitwerking van CvB adviezen en
besluiten voor de docenten. Deelnemers: docent, IB-er, gedragswetenschapper en
manager
Bij het Nautilus is veel orthodidactische en orthopedagogische kennis aanwezig. Veel
docenten zijn MasterSen gediplomeerd. Er is expertise over de doelgroep. Naast het
onderwijsaanbod is er extra ondersteuning mogelijk door:
gedragswetenschapper, logopedist, trainers sociale vaardigheden en rots en water, sport
en creatieve specialisten.
Leerlingen die extra ondersteuning naast het onderwijs nodig hebben kunnen via de
AWBZ deze hulp op school krijgen.
Samenwerking
In het CvB zitten externe partners die de hulpverlening mede bepalen:
GGD (schoolarts), MEE (UWV-specialist), GGZ-centraal (psychiatrie), BJZ, leerplicht.
Er is een samenwerking met de politie, Triade, Vitree, Nieuw Veldzicht/Intermezzo, ’s
Heerenloo.
Het ANA (autisme Netwerk Almere): een verzameling van instellingen, bedrijven,
woonvoorzieningen en andere specialisten in het "autisme".
Met ouders is er veel structureel en incidenteel contact: oa Aanmelding, kennismaking,
intake, OPP- en rapportgesprekken, evaluaties. ouders in de MR.
De contacten met de ouders worden twee jaarlijks d.m.v. het oudertevredenheidsonderzoek geëvalueerd.
12
3.5
Olivijn
Olivijn biedt de zogenaamde zware ondersteuning (niveau 4) voor leerlingen met een
lichamelijke, verstandelijke of meervoudige beperking en langdurig zieke leerlingen in de
leeftijd van 4 tot en met 12 jaar.
De leermogelijkheden van de leerlingen die Olivijn bezoeken zijn onder te verdelen in 4
groepen; normaal lerend, moeilijk lerend, zeer moeilijk lerend en
lichaamsgebonden/ervaringsgericht lerend.
Olivijn biedt onderwijs in 6 leerroutes A t/m F:
A
lichaamsgebonden/ervaringsgericht lerend
B, C en D zeer moeilijk lerend
E
moeilijk lerend
F
normaal lerend.
Bij het indelen in de groepen wordt rekening gehouden met leeftijd,
ondersteuningsbehoefte en de onderwijsbehoefte van de leerling.
Extra ondersteuning
Olivijn heeft samenwerking met revalidatiecentrum De Trappenberg-Merem, Triade,
stichting Zorg Almere, ’s Heeren-Loo, De Kinderkliniek Almere, Roebiazorg, thuiszorg
Flevoland, Bartiméus, Visio, Kentalis, De Schavuiten, GGD en Bureau Jeugdzorg.
Olivijn werkt samen volgens het principe één kind één plan
Olivijn ontwikkelt onderwijs-zorg arrangementen met Triade, stichting Zorg Almere, De
Schavuiten, ’s Heeren-Loo voor leerlingen voor wie een hele dag onderwijs niet haalbaar
is, deels ook leerlingen die nu tussen wal en schip vallen en hierdoor thuis zitten of in een
zorginstelling.
3.6
Strengerd
Op de Strengerd, SO cluster 4 ZMOK, zitten leerlingen met ernstige problemen in het
gedrag die voortkomen uit een belemmering. De leerlingen worden voorbereid op een zo
zelfstandig mogelijk functioneren binnen het vervolgonderwijs. Naast de cognitieve
ontwikkeling van de leerlingen worden de sociale vaardigheden, het zelfbeeld en de
zelfredzaamheid sterk bevorderd.
De Strengerd streeft naar de kerndoelen zoals deze zijn opgesteld voor cluster 4-scholen.
Daarnaast leren wij onze leerlingen omgaan met hun belemmering binnen het onderwijs
en bereiden wij onze leerlingen voor op het deelnemen aan een andere vorm van
(vervolg)onderwijs.
Onderwijsaanbod aan leerlingen met een externaliserende gedragsstoornis, gericht op de
individuele onderwijs -en ondersteuningsbehoeften.
De Strengerd biedt een veilige leeromgeving, waarin de leerlingen zich zo optimaal
mogelijk kunnen ontwikkelen en hun eigen mogelijkheden kunnen (her)ontdekken.
De Strengerd werkt met een individueel ontwikkelingsperspectiefplan en groepsplannen.
De werkwijze is vanuit het HGW, directe instructiemodel gericht op het leerkrachtgedrag.
13
Deskundigheden
Op de Strengerd werken leerkrachten en onderwijsassistenten met werkervaring binnen
het SO én het VSO ZMOK.
De groepsgrootte van de klassen is maximaal 12 leerlingen. Er wordt gewerkt met een
vast dag –en weekprogramma waarbinnen een vaste structuur en voorspelbaarheid
worden geboden. Het programma is opgebouwd vanuit de behoeften van de groep op
aanbod, activiteit, afwisseling en ontspanning. Binnen de groep vindt er differentiatie op
kindniveau, op lesaanbod en op sociaal emotioneel gebied plaats.
Elke groep heeft een vaste groepsleerkracht en een vaste onderwijsassistent. Er wordt
gewerkt met een vast lesrooster en een vaste indeling/ verdeling om de onderwijstijd zo
effectief mogelijk in te zetten, waarbij herhaling, verdieping, verrijking en in-oefening
centraal staan. Er wordt gewerkt met groepsplannen bij de basisvakken gekoppeld aan het
individuele OPP.
Het gebouw biedt de mogelijkheid tot een veilige en uitdagende leeromgeving op
klasniveau. De klaslokalen bevinden zich op de eerste verdieping. Tevens heeft het
gebouw een grote keuken, kleine zaal, crea-ruimte en verschillende time-out ruimtes. De
Strengerd maakt gebruik van de grote gymzaal van de Bongerd.
Aandacht en Tijd
De ondersteuning binnen de Strengerd wordt georganiseerd in de basisondersteuning en
de secundaire ondersteuning.
De basisondersteuning betreft de begeleiding van de leerling door de verantwoordelijke
leerkracht. Vanuit hun professionaliteit bouwen zij een leerling/leerkrachtrelatie op met de
leerlingen die onder hun verantwoordelijkheid vallen. De secundaire ondersteuning is de
ondersteuning vanuit interne expertise van buitenaf.
De secundaire ondersteuning wordt geboden door de Commissie van Begeleiding , een 5
wekelijks multidisciplinair overleg over de leerlingen bestaande uit de orthopedagoog/gzpsycholoog, jeugdarts GGD, SMW en de locatieleider. De locatieleider vanuit de
voorzittersrol is de verbinding is naar school.
De CvB heeft de taak de leerkracht te begeleiden binnen zijn/haar ondersteuningsvraag,
het proces in de klas aan te sturen en te controleren op de uitvoering en borging hiervan.
De CvB stuurt dus vanuit verschillende behoeften aan: vanuit de onderwijsbehoeften van
het kind, vanuit de ondersteuningsbehoeften van de leerkracht, op leerkrachtgedrag en
ontwikkeling, en vanuit de gestelde normen op schoolniveau. Samenwerking en
afstemming tussen de leden van de CvB en tevens met de leerkrachten in de
ondersteuning, aansturing en controle.
Om duidelijke eisen, verwachtingen en heldere communicatie neer te zetten en te borgen
wordt de leerkracht actief betrokken binnen dit proces. Dit gebeurt aan de hand van een
kwaliteitscyclus.
Tevens staat voor het schooljaar 2013-2014 een samenwerkingspilot in ontwikkeling met
Triade, Traverse en LSG Rentray om zorg en onderwijs voor de leerlingen te integreren inen tijdens school(tijd).
In gezamenlijkheid met ouders, school en hulpverlening worden de ondersteuningsbehoeften van de leerling in kaart gebracht waaruit doelen komen voor een periode. Het
aanbod wordt in een gezamenlijk plan van aanpak gegoten en tijdens schooluren
aangeboden middels 1 op 1 begeleiding en tevens groepsbegeleiding door een vaste
medewerkers in school.
14
Maandelijks wordt er in driehoeksverhouding overleg gevoerd (school, zorg en ouders) om
met elkaar de doelen te bespreken en te evalueren. Expertise, verbinding maken naar het
onderwijs, klasobservaties, adviezen naar het onderwijs, ondersteuning en begeleiding.
Samenwerking
De Strengerd streeft naar een nauwe samenwerking met de GGZ instellingen en met
Bureau Jeugdzorg in de vorm van overleggen, rondetafelgesprekken,
behandelplanbesprekingen, procescoördinatie, ed.
De Strengerd en de Bongerd zijn 1 school met 2 locaties, respectievelijk cluster 4 ZMOK
en cluster 4 lzk-psychiatrie.
3.7
Watertuin
Arrangement SBO heterogeen
Doelgroep:
Leerlingen die een leerachterstand hebben op meerdere vakgebieden
en daarnaast extra ondersteuning nodig hebben op sociaal- emotioneel
gebied. Leerlingen die behoefte hebben aan een aangepaste
onderwijsleeromgeving om tot ontwikkeling te komen. Leerlingen die veel
sturing en positieve ervaringen nodig hebben. Leerlingen met een
psychiatrische stoornis, die een aangepaste onderwijsleeromgeving nodig
hebben.
Deskundigheid
De gehele onderwijsleeromgeving van SBO de Watertuin is afgestemd op leerlingen die
behoefte hebben aan een kleinschalige, duidelijke en voorspelbare leeromgeving.
De strategie rond de leerlingen wordt vastgesteld in de Commissie van Begeleiding; het
multidisciplinair team van SBO de Watertuin. De intern begeleider vervult een spilfunctie
binnen de leerling zorg. De lessen bewegingsonderwijs en muziek worden (deels)
verzorgd door vakleerkrachten. Binnen de school kunnen de leerlingen een extra aanbod
krijgen voor:
 spraak-taal ontwikkeling (logopedie)
 motorische ontwikkeling (MRT en fysiotherapie)
 leerontwikkeling (RT)
 sociaal-emotionele ontwikkeling (speltraining, SoVa-training) - en dyslexie
Aandacht en tijd
Het SBO heterogeen aanbod wordt verzorgd in groepen van gemiddeld 15 leerlingen. De
groepen staan onder leiding van een leerkracht die in staat is continu de afstemming te
zoeken op de onderwijsbehoefte van de leerling. Dit gebeurt zowel op het leren als op het
gedrag. Voor alle leerlingen is een ontwikkelingsperspectief vastgesteld. Binnen de groep
werken de leerkrachten met groepsplannen voor de vakgebieden rekenen, begrijpend
lezen, spelling, en technisch lezen. Met behulp van de didactische groepsplannen
stemmen de leerkrachten het onderwijsaanbod af op de ontwikkelingsperspectieven van
de leerlingen. Ook op het gebied van de sociaal emotionele ontwikkeling wordt er gewerkt
met een groepsplan. Binnen de groepen wordt per vakgebied gewerkt met leerlijnen. Het
betreft een PRO-lijn, een VMBO-lijn (BBL, KBL) en een TL/Havo-lijn. Vanuit de leerlijnen
worden de leerdoelen op korte en langere termijn vastgesteld. Binnen het heterogeen
15
aanbod kunnen kinderen bij een andere leerkracht in een instructiegroep hun
onderwijsaanbod krijgen.
Voorzieningen
De lessen bewegingsonderwijs, koken, ICT en muziek worden (deels) verzorgd door
vakleerkrachten. Binnen de school kunnen de leerlingen een extra aanbod krijgen voor:
 spraak-taal ontwikkeling (logopedie)
 motorische ontwikkeling (MRT en fysiotherapie)
 PMRT (Psycho Motorische Training, dit is een combinatie van SoVa training en
motorische ondersteuning), leerontwikkeling (RT)
 sociaal emotionele ontwikkeling (speltraining, SoVa- training, Spelenderwijs, Oké
op School)
Gebouw
SBO de Watertuin heeft een schoolgebouw met 25 lokalen. Het beschikt over twee
gymlokalen, een ruimte voor sociale vaardigheden, een ruimte voor de fysiotherapeut, een
computereiland, een handvaardigheidslokaal en een kooklokaal.
De inrichting van het gebouw is dusdanig dat de onderbouw, middenbouw en bovenbouw
ieder zijn eigen gebouwdeel heeft. Dit om het voor de leerlingen overzichtelijk en veilig te
houden. Het speelterrein is ruim. In 2014 zal het gemoderniseerd worden.
Samenwerking
Om het complete aanbod te realiseren werkt de Watertuin nauw samen met o.a. :
 Passend Onderwijs Almere,
 GGD
 Zorggroep Almere (fysiotherapie)
 Vitree (speltraining, Oké op school en NSD)
 PDIJ (dyslexiebehandeling)
 Bureau Jeugdzorg
 Leerplicht
 GGZ-Centraal (Geestelijke Gezondheidszorg), o.a. Fornhese
 ’s Heerenloo
Arrangement: Praktijkgroepen
Doelgroep:
Kinderen met een beperkte cognitie met bijkomende problematiek die
een aangepaste onderwijsleeromgeving nodig hebben. Uitgangspunt
voor deze leerlingen is dat ze bij een DL=30 het technisch lezen
beheersen.
Deskundigheid
De gehele onderwijsleeromgeving van SBO de Watertuin is afgestemd op leerlingen die
behoefte hebben aan een kleinschalige, duidelijke en voorspelbare leeromgeving.
De strategie rond de leerlingen wordt vastgesteld in de Commissie van Begeleiding, het
multidisciplinair team van SBO de Watertuin. De intern begeleider vervult een spilfunctie
binnen de leerling zorg. De lessen bewegingsonderwijs en muziek worden (deels)
verzorgd door vakleerkrachten. Binnen de school kunnen de leerlingen een extra aanbod
krijgen voor:
16




spraak-taal ontwikkeling (logopedie)
motorische ontwikkeling (MRT en fysiotherapie)
leerontwikkeling (RT)
sociaal-emotionele ontwikkeling (speltraining, SoVa-training) - en dyslexie
Aandacht en tijd
Binnen SBO de Watertuin zijn specifieke groepen ingericht voor kinderen die als
ondersteuningsbehoefte een zeer veilige niet overvragende leeromgeving hebben, waar
het onderwijs praktijkgericht en in kleine stapjes wordt aangeboden. Het zijn kinderen met
een beperkte cognitie en eventueel met een lichte bijkomende problematiek. Tot en met
groep 3 wordt conform de aanbeveling van de passende perspectieven getracht de
leerlingen te laten participeren in een heterogene groep. Hier wordt gezocht naar de meest
passende vorm van onderwijs, welke gegroepeerd gegeven kan worden. Prioriteit voor
deze kinderen is de taal- en woordenschatontwikkeling in de meest brede zin van het
woord. Dit is essentieel voor hun participatie in de maatschappij. Per vakgebied zal
gekeken worden naar de meest passende leerlijn. Het aanleren van zelfstandigheid en
zelfredzaamheid volgen daar automatisch uit. Speciale aandacht zal er zijn voor de
sociaal-emotionele ontwikkeling voor deze leerlingen. In een praktijkgroep krijgen
gemiddeld 15 kinderen hun onderwijsaanbod. De groep staat onder leiding van een
leerkracht, die ondersteund wordt door een onderwijsassistent (0.6 fte). Voor alle
leerlingen is een ontwikkelingsperspectief vastgesteld. Binnen de groep werken de
leerkrachten met de leerroute 3 van de passende perspectieven van de SLO en waar
nodig met de ZML-leerlijnen van het CED. Het onderwijs voor wereldoriëntatie wordt
thematisch ingericht. Binnen de groep werken de leerkrachten met groepsplannen voor de
vakgebieden rekenen, begrijpend lezen, spelling, en technisch lezen. Met behulp van de
groepsplannen stemmen de leerkrachten het onderwijsaanbod af op de
ontwikkelingsperspectieven van de leerlingen. De leerkracht wordt voor de
woordenschatontwikkeling ondersteund door de logopediste. Dit gebeurt middels
intensieve groepslogopedie. Er zijn mogelijkheden binnen de school tot het verkrijgen
Individuele logopedie. Dit gebeurt op kosten van de zorgverzekeraar als leerlingen 10 jaar
of ouder zijn. Leerlingen krijgen ter ondersteuning van hun motorische ontwikkeling twee
keer per week gym van een vakleerkracht.
N.B.
Het is niet mogelijk dat er leerlingen in deze groepen komen die medische ondersteuning
nodig hebben. Zij gaan, volgens afspraak, naar de Olivijn.
Voorzieningen
De lessen bewegingsonderwijs, koken, ICT en muziek worden (deels) verzorgd door
vakleerkrachten. Binnen de school kunnen de leerlingen een extra aanbod krijgen voor:
 spraak-taal ontwikkeling (logopedie)
 motorische ontwikkeling (MRT en fysiotherapie)
 PMRT (Psycho Motorische Training, dit is een combinatie van SoVa training en
motorische ondersteuning), leerontwikkeling (RT)
 sociaal emotionele ontwikkeling (speltraining, SoVa- training, Spelenderwijs, Oké
op School)
17
Gebouw
SBO de Watertuin heeft een schoolgebouw met 25 lokalen. Het beschikt over twee
gymlokalen, een ruimte voor sociale vaardigheden, een ruimte voor de fysiotherapeut, een
computereiland, een handvaardigheidslokaal en een kooklokaal.
De inrichting van het gebouw is dusdanig dat de onderbouw, middenbouw en bovenbouw
ieder zijn eigen gebouwdeel heeft. Dit om het voor de leerlingen overzichtelijk en veilig te
houden. Het speelterrein is ruim. In 2014 zal het gemoderniseerd worden.
Samenwerking
Om het complete aanbod te realiseren werkt de Watertuin nauw samen met o.a. :
 Passend Onderwijs Almere
 GGD
 Zorggroep Almere (fysiotherapie)
 Vitree (speltraining, Oké op school en NSD)
 PDIJ (dyslexiebehandeling)
 Bureau Jeugdzorg
 Leerplicht
 GGZ-Centraal (Geestelijke Gezondheidszorg), o.a. Fornhese
 ’s Heerenloo.
Arrangement: Observatiegroepen
Bepalen van de onderwijsbehoeften voor leerlingen in de leeftijd van 4 – 8 jaar.
Doelgroep:
In de kleuter- en onderbouwgroepen worden regelmatig kinderen
geplaatst waarbij de onderwijs- en ondersteuningsbehoeften
onvoldoende duidelijk zijn. Bij de kleuters wordt in beeld gebracht of de
leerling aangewezen is op een vervolgaanbod binnen het (S)BO of het SO.
Binnen de groepen SBO heterogeen wordt op basis van observatie bepaald
of een leerling m.b.t. zijn/haar onderwijsbehoeften voldoende ondersteuning
heeft vanuit het SBO aanbod of dat plaatsing in de praktijkgroep
noodzakelijk is.
Deskundigheid
De gehele onderwijsleeromgeving van SBO de Watertuin is afgestemd op leerlingen die
behoefte hebben aan een kleinschalige, duidelijke en voorspelbare leeromgeving.
De strategie rond de leerlingen wordt vastgesteld in de Commissie van Begeleiding; het
multidisciplinair team van SBO de Watertuin. De intern begeleider vervult een spilfunctie
binnen de leerling zorg. De lessen bewegingsonderwijs en muziek worden (deels)
verzorgd door vakleerkrachten. Binnen de school kunnen de leerlingen een extra aanbod
krijgen voor:
 spraak-taal ontwikkeling (logopedie)
 motorische ontwikkeling (MRT en fysiotherapie)
 leerontwikkeling (RT)
 sociaal-emotionele ontwikkeling (speltraining, SoVa-training) - en dyslexie
18
Aandacht en tijd
In de observatiegroepen zitten gemiddeld 13 leerlingen. De groepen staan onder leiding
van een leerkracht, die in staat is continu de afstemming te zoeken met de leerling. Dit
gebeurt zowel op het leren als op het gedrag. Binnen alle groepen met jonge kinderen op
SBO de Watertuin worden onderwijsassistenten ingezet. Bij de kleutergroepen is dit 1 fte
per groep, bij de aanvangsgroepen is dit 0,6 fte per groep. Ook de ib-capaciteit voor deze
groepen is uitgebreider. Vanuit de logopedie wordt middels groepslessen extra aandacht
gegeven aan de woordenschat van deze kinderen. Voor alle leerlingen is een
ontwikkelingsperspectief vastgesteld. In de observatiegroepen wordt er bij de
kleutergroepen gewerkt met een observatiemodel om de ontwikkeling van de leerlingen
goed te kunnen volgen. Binnen de aanvangsgroepen werken de leerkrachten met
groepsplannen voor de vakgebieden: rekenen, begrijpend lezen, spelling, technisch lezen.
Met behulp van de didactische groepsplannen stemmen de leerkrachten het
onderwijsaanbod af op de ontwikkelingsperspectieven van de leerlingen. Ook op het
gebied van de sociaal-emotionele ontwikkeling wordt er gewerkt met een groepsplan.
Voorzieningen
De lessen bewegingsonderwijs, koken, ICT en muziek worden (deels) verzorgd door
vakleerkrachten. Binnen de school kunnen de leerlingen een extra aanbod krijgen voor:
 spraak-taal ontwikkeling (logopedie)
 motorische ontwikkeling (MRT en fysiotherapie)
 PMRT (Psycho Motorische Training, dit is een combinatie van SoVa training en
motorische ondersteuning), leerontwikkeling (RT)
 sociaal emotionele ontwikkeling (speltraining, SoVa- training, Spelenderwijs, Oké
op School)
Gebouw
SBO de Watertuin heeft een schoolgebouw met 25 lokalen. Het beschikt over twee
gymlokalen, een ruimte voor sociale vaardigheden, een ruimte voor de fysiotherapeut, een
computereiland, een handvaardigheidslokaal en een kooklokaal.
De inrichting van het gebouw is dusdanig dat de onderbouw, middenbouw en bovenbouw
ieder zijn eigen gebouwdeel heeft. Dit om het voor de leerlingen overzichtelijk en veilig te
houden. Het speelterrein is ruim. In 2014 zal het gemoderniseerd worden.
Samenwerking
Om het complete aanbod te realiseren werkt de Watertuin nauw samen met o.a. :
 Passend Onderwijs Almere
 GGD
 Zorggroep Almere (fysiotherapie)
 Vitree (speltraining, Oké op school en NSD)
 PDIJ (dyslexiebehandeling)
 Bureau Jeugdzorg
 Leerplicht
 GGZ-Centraal (Geestelijke Gezondheidszorg), o.a. Fornhese
 ‘s Heerenloo
19