16-10-2014 Kringloopmanagement ‣ Waarom! KRINGLOOPMANAGEMENT VAB-expeditie: Aan de slag met de Kringloopwijzer 16 oktober 2014 Jaap Gielen Waarom Kringloopmanagement Kabinetsreactie op toekomstig mestbeleid (12-12-2013) ‣ Management informatie - Benchmark ‣ Kringloopwijzer • Rekenmodel • Balansen • Achtergronden Waarom Kringloopmanagement Ontwikkelingsperspectief melkveehouders - Ontwikkeling melkveehouderij mogelijk, omdat * Melkvee- en zuivelketen neemt maatregelen - Early warning systeem Dierrechten Kringloopwijzer - Voerspoor - Kringloopwijzer verplicht bij een fosfaatoverschot Ministerie EZ : Evenwicht op de mestmarkt Sector: Ontwikkeling binnen milieuruimte Waarom Kringloopmanagement Waarom Kringloopmanagement Derogatie gekoppeld aan maximale fosfaatproductie Ontwikkeling mestproductie Groei veehouderij NL Groei melkveehouderij 1 16-10-2014 Waarom kringloopmanagement Waarom kringloopmanagement Verantwoorde groei melkvee (Melkveewet) Grondgebonden melkveehouderij • • • • • • Flinke bijdrage zuivelsector aan verdiencapaciteit NL Groeiende wereldvraag zuivel biedt kansen Grondgebonden karakter van oudsher Sector heeft eigen duurzaamheidsdoelen (DZK) Weidegang Stelsel van verantwoorde groei in de melkveehouderij - Melkveefosfaatreferentie 2013 - Melkveefosfaatoverschot, groei toegestaan t.o.v. 2013 mits: a) Grondgebonden b) 100% verwerking c) Voermaatregelen (gebruik BEX) d) Optimalisatie gewasproductie (gebruik BEP) e) Combinatie van maatregelen Waarom Kringloopmanagement Waarom Kringloopmanagement Overheid Foodindustrie - Inzicht in de verliezen en benutting melkveehouderij - Duurzaam inkopen (‘groene’kwaliteit) - Verantwoorde productie (certificering) - Inzet 5e Actieprogramma Nitraatrichtlijn (2014 – 2017) * Stabiele gebruiksnormen * Vergaande differentiatie en maatwerk in beleid * Nieuwe derogatie? * Bevorderen van innovatie Waarom Kringloopmanagement Waarom Kringloopmanagement Melkveehouder Bedrijfsspecifieke fosfaat gebruiksnorm (2014) • Inzicht in het functioneren van het bedrijf MANAGEMENTTOOL • Belonen van vakmanschap - Afwijken van generieke normen? - Ruimte voor ondernemer op verantwoorde manier BEP-norm (kg fosfaat/ha) 130 120 110 100 90 2013 80 2015 70 60 9.000 10.000 11.000 12.000 13.000 14.000 15.000 16.000 17.000 18.000 Droge stof productie bedrijf / ha 2 16-10-2014 Waarom Kringloopmanagement Waarom Kringloopmanagement Melkveehouder Melkveefosfaatreferentie (voorbeeld) • Bedrijfsgegevens (2013): Belonen van vakmanschap: - Pilot – Bedrijfsspecifieke Fosfaat Norm (BEP - gestart 2014) - Pilot – Bedrijfsspecifieke Stikstof Norm (BEN - gestart 2014) •86 melkkoeien, 9.500 kg melk / koe •49 hectare grond: 40 ha grasland, fosfaattoestand neutraal 9 ha maïs, fosfaattoestand neutraal •Per 10 melkkoeien, 6 stuks jongvee Fosfaatproductie en – ruimte KG FOSFAAT Fosfaatproductie 2013 Fosfaatruimte 2013 2014 (BEN) Kg ds KVEM RE Kg N Kg P2O5 5 snedes 18.400 17.200 2985 477 184 Melkveefosfaatreferentie Waarom Kringloopmanagement Melkveefosfaatreferentie (voorbeeld) • 4.680 4.385 Waarom Kringloopmanagement Melkveefosfaatreferentie (voorbeeld) Fosfaatruimte en - productie Fosfaatproductie Benutting BEX-voordeel Bedrijfsspecifieke fosfaatproductie Groei melkveebedrijf (2015): • + 14 melkkoeien, 9.500 kg melk / koe 295 KG FOSFAAT 5.435 5.435 • Per 10 melkkoeien 6 stuks jongvee: Fosfaatruimte 2015 Benutting BEP-voordeel Bedrijfseigen fosfaatplaatsingsruimte • BEX-voordeel 5% (P2O5) • BEP-voordeel 5% (P2O5) 4.140 4.140 • Grondpositie blijft gelijk Waarom Kringloopmanagement Melkveefosfaatreferentie (voorbeeld) Fosfaatruimte en - productie Fosfaatproductie Benutting BEX-voordeel KG FOSFAAT 5.435 272 Bedrijfsspecifieke fosfaatproductie 5.163 Fosfaatruimte 2015 4.140 Benutting BEP-voordeel Bedrijfseigen fosfaatplaatsingsruimte Melkveefosfaatreferentie 295 Melkveefosfaatoverschot 1.000 Waarom Kringloopmanagement Melkveefosfaatreferentie (voorbeeld) • Melkveefosfaatoverschot forfaitair: 1.000 • Melkveefosfaatoverschot specifiek: 521 • Verschil 479 kg fosfaat = 207 4.347 Melkveefosfaatreferentie 295 Melkveefosfaatoverschot (inclusief ‘vrije bewijsleer’) 521 • 5,3 hectare grasland (neutraal) • of • 10,6 melkkoeien (9.500 kg melk) 3 16-10-2014 Waarom Kringloopmanagement Waarom Kringloopmanagement Haalbare bedrijfsontwikkeling Verbeteren economisch resultaat Vee afvoer aanvoer Kunstmest € 1/kg N Krachtvoer € 4/kg N Ruwvoer Klaver Depositie N benutting Gewas Mest 27% Bodem Melk €50/kg N Vlees Mest uitspoeling emissie denitrificatie verlies Waarom Kringloopmanagement Waarom Kringloopmanagement Eigen voer = nieuwe quotum Verbeteren economisch resultaat 22 € per 100 kg melk 20 18 16 14 12 Leasekosten 10 Voerkosten (100% aankoop) 8 2009 2010 2011 2012 2013 Waarom Kringloopmanagement Belonen van goed vakmanschap = werkplezier Waarom Kringloopmanagement Samenvattend: ‣ Moeten ? • • Wetgeving Leveringsvoorwaarde van NZO ‣ Willen ! • Inzicht in functioneren bedrijf • BEX/BEP uit Kringloopwijzer verzilverbaar - Verplichte mestverwerking - Melkveewet? - Bodemvruchtbaarheid • Continueren derogatie 4 16-10-2014 Managementinformatie Benchmark Managementinformatie Integraal bedrijfsadvies > continuïteit en rendement Accountancy Controller Advies (extern) managementteam fiscaal/juridisch optimalisatie strategie bedrijfsontwikkeling financieel GLB wet- en regelgeving Horizontaal toezicht / Borging ?? Managementinformatie Kringloopwijzer Inzicht in factor vee = enorm Managementinformatie Stikstofkringloop Managementinformatie Kringloopwijzer Inzicht in factor grond = zeer beperkt Managementinformatie Kringloopwijzer - Bedrijfsoptimalisatie 5 16-10-2014 Managementinformatie Managementinformatie Kringloopwijzer - Bedrijfsoptimalisatie Benchmark: Bodem- en Vee-ëfficientie Intensiteit 2012 (kg meetmelk ×1.000 per ha) Voerkosten per 100 kg meetmelk <15 25% hoogste € 11,40 € 12,98 € 14,68 25% laagste € 7,72 € 9,04 € 10,39 Verschil € 3,68 € 3,94 € 4,29 Gemiddeld € 9,46 € 10,75 € 12,04 15-20 >20 Managementinformatie Managementinformatie Maximale melkproductie zonder mestafzet bij gebruik BEX Rantsoensamenstelling Maximale melkproductie zonder mestafzet bij gebruik BEX Samenstelling rantsoen 30.000 krac htvoer overig ruwvoer + bijproduc ten maïskuil graskuil weidegras 100% 26.000 stikstof 90% 24.000 fosfaat 80% 22.000 70% 20.000 60% 18.000 50% 16.000 40% 14.000 30% 20% 12.000 3 4 5 6 Managementinformatie Managementinformatie Milieuprestaties stikstof Inzicht in de bedrijfsoverschotten Bedrijfsoverschot MELK MEST ammoniak 118 - 96 bodem 300 Groepsgemiddelde G ro ep s g em id d e ld e 2 V a n G o rp 1 V an D o rs t 0% Van B ee s t V an D o rst Groepsgemiddelde G e m en g d O o s t e lijk F le v o la n d 6 G ro ep s g em id d eld e 5 Van G o rp 4 Van B eest 3 G em en g d O o stelijk F levo lan d M elkvee Z u id elijk F levo lan d 2 Eg g in k 1 M elkv e e Z u id e lijk F lev o lan d 10% 10.000 E g g in k k g m e lk /ha 28.000 KUNSTMEST 250 13 164 VEE BEDRIJFSBENUTTING 38 % 200 150 53 RUWVOER 100 11 50 6 Groepsgemiddelde Groeps gemid delde 5 Van Gorp 4 Van Dorst 3 Van Beest 2 Gem engd Oostelijk Flevoland 1 Melkvee Zuidelijk Flevoland 0 KLAVER Eggink (kg N / ha) 189 KRACHTVOER 34 % OVERSCHOT 24 214 DEPOSITIE 226 LEI: 2010 t/m 2012 > 16.000 kg 6 16-10-2014 Kringloopwijzer Ontwikkeling Van Minas naar Kringloopwijzer Kringloopwijzer Bedrijfsspecifieke normen! Kringloopwijzer Achtergronden – BEX-systematiek Vastlegging Stap 5: Gasvormige verliezen Stap 3: Vastlegging Vervluchtiging 2 kg N /jaar 17 kg N /jaar Vee (BEX) Berekent vanuit de voeropname de excretie Mest (BEA) Berekent vanuit de excretie en de bemesting de stikstofverliezen Uitscheiding Opname 180 kg N / jaar 180-2-41 = Veestapel (melkkoe) Bodem/gewas (BEP/BEN) Berekent vanuit de voeropname de productie van fosfaat (BEP) en stikstof (BEN) Stap 1: VEM-behoefte Stap 2: N- en P- opname Melk 41 kg N / jaar Stap 3: Vastlegging Koolstof (BEC) 137 kg N /jaar Stap 4: Bruto excretie N-excretie mest (137-17) x 1,0 = 120 kg N /jaar Stap 6: Netto excretie Kringloopwijzer Achtergronden – BEP-systematiek Kringloopwijzer Achtergronden – BEP-systematiek (fosfor) Evenwichtsbemesting P aanvoer bodem = P-onttrekking P aanvoer = P dierlijke mest + P kunstmest + depositie P dierlijke mest = P excretie melk vlees P Excretie Minus P aanvoer krachtvoer en bijproducten Minus P aanvoer ruwvoer Plus P afvoer (melk/vlees) mest Veestapel R Mais Eigen teelt a Gras n Eigen teelt t s RV o aankoop e BP n KV Voer Areaal Ha’s Voorraad Mutaties = P uit eigen ruwvoer * 2,29 = onttrokken fosfaat 7 16-10-2014 Kringloopwijzer Kringloopwijzer Achtergronden – BEA-systematiek Opstellen TAN = Totaal Ammonikaal Stikstof • Bemestingsplan klaar? • BEX deelnemer • Met een aantal aanvullende gegevens heeft u een Kringloopwijzer! Kringloopwijzer Kringloopwijzer Opstellen – extra informatie Verantwoording * * * * * * * * * * * Bouwplan + fosfaattoestand grond (BEX, BEP) Aan- en afvoer organische mest (BEP, BEA) Aan- en afvoer kunstmest (BEA) Aan- en afvoer vee (BEN en BEP) Voorraden org.- en kunstmest (BEP, BEN, BEA) Grasland met klaver (BEN, BEA) Mestaanwendingssysteem (BEA) Stalsysteem (BEA) RAS kuilen / voersoorten (BEA) Grondsoort (BEA) Organische- en kunstmest verdeling over de gewassen (BEN en BEP) De bewijslast ligt bij uzelf! Wat moet u bewaren? Dieraantallen (veesaldo kaart) Voerjaaroverzicht Jaaroverzicht melkleveringen Aan- en verkoop voer (afleverbewijzen) Begin- en eindvoorraad registraties Partijmetingen en voederwaarde Beweidinggegevens Kringloopwijzer Kringloopwijzer Inzicht in benutting op bedrijfsniveau BEX Bedrijfsspecifieke normen! Omzetting van aanvoer voer en meststoffen in afvoer van melk en vlees. Verschil is het overschot op de bedrijfsbalans. Aanvoer bedrijf: Afvoer bedrijf: • Krachtvoer • Ruwvoer • Kunstmest • Dierlijke mest • Vee • Vlinderbloemigen • Depositie • Melk • Vee • Ruwvoer • Dierlijke mest BEA BEA BEP BEN BEA BEA BEA 8 16-10-2014 Kringloopwijzer Kringloopwijzer Benutting veestapel = BEX Benutting veestapel = BEX Omzetting van opgenomen voer in melk en vlees. Verschil is de (bruto) excretie. • Bemesten op maat - RE gehalten • Optimaliseren rantsoen Input veebalans: Output veebalans: • Krachtvoer • Weidegras • Graskuil • Maïskuil • Overige producten • Melk • Vee - Lage verhouding RE/kVEM en P/kVEM Laag RE-gehalte totaal rantsoen Laag P- gehalte Melkureum OEB Voerefficiëntie • Aantal en voeding jongvee Kringloopwijzer Kringloopwijzer Benutting veestapel = BEX Benutting veestapel = BEX • Kringloopwijzer kengetal • Kringloopwijzer kengetal - Voerefficiëntie veestapel * kg melk / kg ds voeropname veestapel * stel van 1 naar 1,2 - RE per kg ds * stel van 160 naar 155 * voerefficiëntie = 1,1 - Jaarproductie 800.000 kg melk - 800.000 / 1,1 = 727.272 kg ds - 727.272 kg ds . 5 gr RE = 3.636 kg RE - 3636 kg RE / (0,490 RE / kg soja) = 7.400 kg soya - sojaprijs 40 ct / kg – voederwaarde eiwit = 60% - 60% . 40 ct . 7400 = € 1.770 - Jaarproductie 800.000 kg melk - 800.000 / 1 = 800.000 kg ds - 800.000 / 1.2 = 666.666 kg ds - verschil = 133.333 kg ds á 16 ct kg ds = € 21.300 - BEX – voordeel toename Kringloopwijzer Kringloopwijzer Benutting veestapel = BEX Benutting mest R2 = 0,9076 RE per KVEM / % voordeel Omzetting van excretie in benutbare meststof voor het gewas. Verschil zijn de ammoniakverliezen tijdens opslag en toediening. 250 RE per KVEM 200 150 100 50 0 -20 -10 0 10 20 % N voordee l BEX Bedrijven 30 40 Input mestbalans: Output mestbalans: • Geproduceerde mest • Geproduceerde weidemest • Aanvoer dierlijke mest • Drijfmest • Weidemest • Afvoer dierlijke mest Lineair (Bedrijven) 9 16-10-2014 Kringloopwijzer Kringloopwijzer Benutting mest Benutting bodem • • • • • • • Voldoende mestopslag Mest bemonsteren en analyseren Gebruik bodemanalyses Gebruik bemestingsadvies Aanwendingsmethode (rijenbemesting) Mestscheiding Mestraffinage GE4 Omzetting van alle meststoffen in bruto gewas. Verschil is het overschot op de bodem. Input bodembalans: Output bodembalans: • Drijfmest • Weidemest • Kunstmest • Vlinderbloemigen • Depositie • Weidegras • Graskuil • Maïskuil • Overige gewassen Kringloopwijzer Kringloopwijzer Benutting bodem Benutting bodem • Juiste gewas op de juiste grond • Organische stof • PH • Blijvend bouwland of vruchtwisseling • Gebruik klaver en groenbemesters • Bewerkingen en schade van berijden • Goede en gerichte rassenkeuze • Verzorging • 3 ton ds á 16 ct/kg ds = € 480/ha Hogere benutting geeft hogere opbrengst, lagere input en lagere kosten Kringloopwijzer Kringloopwijzer Benutting bodem + veestapel Melkveehouderij Countus 2012 Totale bedrijfsoppervlakte (ha’s) Forfaitaire plaatsingsruimte Geleverde kg’s melk Kg melk / ha Aantal melkkoeien Aantal jongvee Productie Forfaitaire fosfaatproductie (normen 2014) Forfaitair overschot Overschot Kringloopwijzer: BEX 5% / BEP 5% Benutting gewas Gem. 50 4300 Omzetting van bruto gewas in benutbare opgenomen voer. Verschil zijn verliezen tijdens maaien, oogsten, conservering en beweiding. 806.000 16.120 96 71 8.400 1100 * 30% = 330 kg á €2/kg fosfaat = € 660 (VVO) afzet: 730 ton á €10 = € 7.300 Totaal: € 7.960 5400 1100 615 * 30% = 185 kg á €2/kg fosfaat = € 370 (VVO) afzet: 410 ton á €10 = € 4.100 Totaal: € 4.470 615 Input gewasbalans: • Geproduceerde: weidegras graskuil maïskuil overige producten • Aankoop ruwvoer Output gewasbalans: • Opname: weidegras graskuil maïskuil overige producten • Verkoop ruwvoer 10 Dia 55 GE4 Aanwendniveau en -moment bepalen door de vraag van het gewas en niet door de ruimte in de mestkelder!! Geke Enting; 23-1-2014 16-10-2014 Kringloopwijzer Benutting gewas • • • • • • Veldverliezen Oogstverliezen Inkuiltechniek Broei Beweidingssysteem Rantsoensamenstelling Waarom Kringloopmanagement Samenvattend: ‣ Ondernemersvrijheid • • Afrekenen op werkelijke productie en benutting Hoe efficiënter u werkt, hoe meer ruimte voor bedrijfsontwikkeling ‣ Economisch voordeel • Hogere gewasopbrengsten meer zelfvoorzienend • Betere benutting van mineralen in het rantsoen • Minder verlies van mineralen (vee, rantsoen en grond) Waarom Kringloopmanagement Samenvattend: ‣ Kringloopwijzer: Efficiënte katalysator ‣ Kringloopmanagement > aandacht voerproductie! ‣ Werk in uitvoering 11
© Copyright 2024 ExpyDoc
