Biggensterfte omlaag met bad, biest en massage

begint hij fors te sp
watertrapt. Ook bt
te krijsen. Na een
Christoph (39) en Adelheid Boge (40) houden
in Telgte (D.) 450
zeu-
genen12.000kal- 'a
@þ.
koenen Debiggen
Ieveren ze direct
Daarna tilt ze de
vest gaat af. Het dir
en wordt niet be¡
na het spenen af.
De zeugenstapel
is eind'1997
ru i md en
vriiwillig ge-
droogd. Het krijser
kracht. Na een hal
herbevol kt vanwege
ee n b es m elti n g m et
sn
I
spartelen minder ir
big met krijsen. Hij
noeglijk drijven in h
Als na een minu
lauwwarm is afgel
een zeug te melken
een 20 cc plastic ir
waarop de injectier
met een vinger af.
ze de plunjer erop r
conden leeg in de b
beetje melk loopt u
merendeel zit wel ir
uff e I zi ek-
varken goed droog
ruggezet in het hol
onder een warmtel
rustig liggen. Maar
het er al niet meer.
de uier ligt is ook n
te. Op het bedrijf ziin nu 80 procent tw eedeworps zeu gen aan wezig, en 20 procenteerstew orps. De p rod u cti egegeve ns
zijn alleen bekend over de afgesloten eerste worpen. Cemíddeld
telden die10,21 levend geboren
biggen. De uilval was7,5 procent, de worpindex 2,31 . Op
iaarbasis 21 ,8 afgeleverde big-
juist de behandelin¡
Baden levert jaarli
ln totaal vergt de
geveer tien minute
weer opbergen van
gen.
Zwemvest aan en
dan in een emmer
met water van 45
graden.
,,Die moeten dire<
gen", stelt Adelhei
ù
ã
je een big ook direc
dig is. Het heeft na
-6
o
o
Biggensterfte omlaag met bad, biest en massage
Christoph en Adelheid Boge in het Duitse Telgte hebben een speciale therapie voor niet-levenslustige biggetjes: zwembandje om en in een emmer
warm water. Dan een spuit met biest en tenslotte droogrvrijven. Zo redden
ze I40 biggen à/60 per jaar en het kost maar een paar minuten per big.
\
lJ
e kraamstallen van Christoph en Adel-
n.¡¿ Boge in Telgte (D.) liggen er mooi
bij. De koppels tellen gemiddeld meer dan
11 biggen. Het geboortegewicht lijkt goed,
de biggen zijn mooi gevuld. Meer dan de
helft is gevlekt door het gebruik
van
Hampshire-Piétrain-beren.
Bij een van de koppels blijft Adelheid
even staan. Vervolgens loopt zij, zonder
26
iets te zeggen, op een draf naar de hygiënesluis. Even later komt ze terug met een
emmertje dampend water, een handdoek
en een handvol kleine dingen. Ze pakt een
van de biggen van de dichte vloer.
Een
kneusje dat nauwelijks levenslustig is. Pasgeboren, de ogen dicht, de oren stijf langs
de nek. Echt zo een die in gedachten al in
de destructieton zit. De rest van het koppel
ligt blakend aan de uier van de zeug.
Het biggetje krijgt eerst een geel minia-
tuur-zwemvest om, gemaakt van waterdicht, zacht plastic en gevuld met polystyreen (tempex) korrels. De Duitse trekt de
beide uiteinden naar elkaar, strak om de
nek van het big heen en bindt ze met een
hardplastic clip aan elkaar. De big kan zich
nauwelijks nog bewegen in het vestje.
Dan laat de zeugenhoudster het diertje
langzaam in het emmertje glijden. ln het
emmertje zit on geveer vijf liter water. Dat is
meer dan lauwwarm, zo'n 45 graden. Zo
warm dat de damp eraf slaat.
De big doet direct de ogen open als hij
het hete water voelt. Enkele seconden later
Boerderij 83
-
no. 40 (30 juni I 998)
Vlak voordat de big het water uit moet,
injectiespuit.
Boerderij 83
-
no. 40 (30 juni 1 998)
krijg
t
'tþ rþ
begint hij fors te spartelen, als een kind dat
watertrapt. Ook begint het ooruerdovend
te krijsen. Na een halve minuut wordt dat
spartelen minder intensief. Ook stopt de
big met krijsen. Hij laat zich op het oog genoeglijk drijven in het warme water.
Als na een minuut of vijf het water tot
lauwwarm is afgekoeld, begint de boerin
een zeug te melken. Zevanglde melk op in
een 20 cc plastic injectiespuit. De opening
waarop de injectienaald vast moet, sluit ze
met een vinger af. Als de tube vol is, drukt
ze de plunjer erop en spuit deze in tien seconden leeg in de bek van de big. Een klein
beetje melk loopt uit de bek weg, maar het
merendeel zit wel in de maag.
Daarna tilt ze de big uit de emmer. Het
vest gaat af. Het dier gaat in een handdoek
en wordt niet bepaald zachlzinnig afgedroogd. Het krijsen begint weer op volle
kracht. Na een halve minuut is het jonge
varken goed droog. Daarna wordt het teruggezet in het hok, op de dichte vloer en
onder een warmtelamp. Daar gaat het dier
rustig liggen. Maar een half uur later ligt
het er al niet meer. En in het koppel dat aan
Afdrogen onder luid gekrijs. Het gebeurt niet zachÞinnig, maar wel zorgvuldig.
Het bevordert de bloedsomloop.
de uier ligt is ook niet te zien welk dier zojuist de behandeling heeft meegemaakt.
Baden levert jaarlijks /9.000 op
ln totaal vergt de hele behandeling ongeveer tien minuten, inclusief het halen en
weer opbergen van de gebruikte middelen.
,,Die moeten direct voor het grijpen liggen", stelt Adelheid Boge. ,,Dan behandel
je een big ook direct als je denkt dat het nodig is. Het heeft namelijk alleen effect in de
levens en spaart geld
'n
massage
ligt blakend aan de uier van de zeug.
Het biggetje krijgt eerst een geel minia-
tuur-zwemvest om, gemaakt van waterdicht, zacht plastic en gevuld met polystyreen (tempex) korrels. De Duitse trekt de
beide uiteinden naar elkaar, strak om de
nek van het big heen en bindt ze rnet een
hardplastic clip aan elkaar. De big kan zich
nauwelijks nog bewegen in het vestje.
Dan laat de zeugenhoudster het diertje
langzaam in het emmertje glijden. ln het
emmertje zit ongeveer vijf liter water. Dat is
meer dan lauwwarm, zo'n 45 graden. Zo
warm dat de damp eraf slaat.
De big doet direct de ogen open als hij
het hete water voelt. Enkele seconden later
Boerderij 83
-
no. 40 (30 juni I 998)
Vlak voordat de big het water uit moet, krijgt deze extra biest met een
injectiespuit.
Boerderij 83
-
no. a0 (30 juni 1 998)
eerste uren na de geboorte. Maar dan sleep
je ook meer dan 80 procent van de behandelde biggen erdoor."
Degene die een uur na het bad in de emmer nog niet aan de uier van de zeug lig-
gen, krijgen een laatste behandeling. De
varkenshouders slaan ze tegen de hokomwanding dood. ,,We hebben ondervonden
dat het toch geen nut heeft om er dan nog
mee door te gaan", stelt Christoph Boge.
,,Een snelle dood is voor zo'n big dan beter
dan een dagenlange lijdensweg."
De varkenshouders schatten dat zij ongeveer 160 biggen per jaar behandelen,
ruim een procent van de geboren biggen.
,,Er zijn weken dat we er geen dopen, maar
ook weken dat bij elk koppel een of twee
biggen te zwak zijn." Ze vermoeden dat
het baden de lichaamstemperatuur van de
biggen verhoogt. Het afdrogen werkt masserend en verbetert de doorbloeding.
,,Niet-levensvatbare biggen hebben altijd
koude oren en voelen verder ook slap aan.
Na de behandeling zijn ze warm en actiever. En extra biest schaadt nooit. "
Het dompelen van de biggen vergt nauwelijks extra werk. Alle zeugen werpen op
donderdag en vrijdag. Dan zijn de beide
Boges de hele dag actief in de kraamhokken voor geboortezorg en -controle.
,,Als ze eenmaal drijven in het water zet ik
de emmer bij het kraamhok waar ik werk",
zegt Christoph. Staartjes couperen, ijzer
spuiten of castreren, het gaat allemaal gewoon door. Af en toe werpt Boge een blik
op de drijvende big. ,,Het kost ongeveer
twee minuten per big, terwijl het vlot f 60
per behandelde big oplevert, dus /9.000
per jaar."
ln totaal hebben de Boges zes van deze
zwemvestjes. Ze hebben die gekocht van
de k.i.-vereniging waar ze het sperma van
betrekken. Samen kostten de zes vestjes
omgerekend 140.
Ze zijn sterk. ,,Er is er in anderhalf jaartijd
één kapotgegaan", zegt Christoph. ,,lk had
het vest niet goed strak aangetrokken om
de nek van de big. Die kreeg daardoor vat
op het plastic en beet dat kapot. Het reddingsvest werd daardoor een doodshemd.
Maar daar leer je van, hierdoor ben ik secuurder geworden met het vastzetten van
de clip."
Eigen opfokstal in aanbouw
Op de dagen dat er veel biggen geboren
worden, hebben de Boges een vaste medewerker. Die verzorgt dan de dragende zeugen, spuit de kraamstallen schoon en verplaatst de zeugen van en naar de kraamhokken.
Cespeende biggen heeft het bedrijf niet.
Elke donderdagmorgen om zes uur speent
de zeugenhouder de biggen, die direct
daarna geladen worden. ,,Ze brengen een
goede prijs op. Eind mei was dat bij een gewicht van iets boven de acht kilo, nog ongeveer f75. Maar onder dit systeem ben je
wel erg afhankelijk van één afnemer. Dat
willen we niet langer. Daarom bouwen we
toch een gespeende biggenstal. Eind juni is
die af en zijn we niet langer gebonden."
Robeft Bodde
27