Verslag TEDx side event NL en Russische zorgverzekeringsstelsels

TEDx Side event Nederlandse en Russische zorgverzekeringsstelsels
Op 31 maart 2014 werd voor de eerste keer een TEDx side event georganiseerd door de Nederlandse
ambassade te Moskou. Het thema was de vergelijking van de zorgverzekeringsstelsels tussen Nederland
en Rusland. Het zorgverzekeringsstelsel in Rusland is gebaseerd op de blauwdruk van het NL systeem. De
twee stelsels hebben zich onafhankelijk van elkaar ontwikkeld en daardoor was het goed ervaringen met
elkaar te vergelijken. Het event werd door Nederlandse ambassadeur geopend en opgeluisterd met livestream momenten van TEDx Binnenhof. De discussie over het competitieve zorgstelsel biedt veel
aanknopingspunten voor samenwerking in de toekomst.
Commentaar:
De inrichting van het zorgstelsel in Rusland gaf aanleiding tot een levendige discussie tussen sleutelfiguren
in de zorgverzekering. Uit (nog niet bekend gemaakt) onderzoek van McKinsey was namelijk als
aanbeveling gekomen het NL stelsel te volgen. Hoewel het RF Ministerie van Gezondheidszorg zich niet
wilde vastleggen hoe het Russische zorgstelsel gesaneerd moet worden om marktwerking te garanderen,
was men zeer geïnteresseerd in de “lessons learned” van NL. Dit werd nog eens onderstreept in een
recente brief van de vice-minister van gezondheid Kagramanyan aan de NL voorzitter van de werkgroep
gezondheidszorg.
Stand van zaken en ontwikkelingen in gezondheidszorg in Rusland
1. Rusland staat op plaats 130 van de WHO index ‘effectiveness of health care system’ en op plaats 127
van de ‘WHO index general health’. Hiermee bevindt Rusland zich ver achter de ontwikkelde westerse
landen en achter het merendeel van Oost-Europese en Latijns Amerikaanse landen met een vergelijkbaar
economische ontwikkeling.
2. De uitgaven in de Gezondheidszorg bedroegen in 2013 $136.16bn, voor 2014 geschat op $146.29bn.
Voor de hervormingen in publieke gezondheidszorg 2011 – 2014 is een budget $ 15.1 mrd beschikbaar
gesteld. Om de kosten niet verder te laten stijgen, vindt er een verschuiving van de financiering zorgstelsel
plaats van overheidsfinanciering naar particuliere zorgverzekering: vanaf 2014 zullen Russen die meer
verdienen dan RUB512,000 ( US $ 16.670 ) p.j. verplicht 5,1 % over alle inkomsten boven dat
drempelbedrag afdragen aan het fonds. Volgens het ministerie van Gezondheid zal dit $ 3.32mrd opleveren
in 2014 en $ 3.68mrd in 2015.
3. Rusland heeft te maken met vier grote problemen in de gezondheidszorg:
1. het hoge sterftecijfer (1.4 keer hoger dan in ander Westerse landen)
2. waarborgen goede kwaliteit en toegankelijkheid van de gezondheidszorg voor iedereen
3. efficiëntie van de gezondheidszorg verhogen om te voorkomen dat moderne apparatuur werkloos
blijft omdat het personeel niet weet hoe deze bediend moet worden
4. verbetering zorgverzekeringstelsel: overgang van budgetsysteem naar privaat gereguleerd
zorgstelsel
TEDx Viewing Party in Moskou
4. Het thema van TEDxBinnenhof 2014 was Global Challenges | Dutch Solutions. Op 31 maart 2014 werd
voor de eerste keer een TEDx side event georganiseerd door ZMA Moskou. Het thema was de vergelijking
van het zorgverzekeringsstelsel tussen Nederland en Rusland. Uitgenodigd waren beleidsmakers op het
gebied van zorgverzekering van het Ministerie van Gezondheidszorg, maar ook vertegenwoordigers van het
bedrijfsleven (bv pharma-industrie) wetenschapsinstellingen (HSE) en de Russische Bond van
zorgverzekeraars. Tijdens het TEDx waren vakjournalisten aanwezig en werden er filmopnamen gemaakt.
Het geheel was omlijst door Holland Branding (banners, folders in het Russisch over NL topsectorenbeleid,
oranje pennen en blocnotes).
5. Op de dag na het TEDx event was er een seminar georganiseerd door de Nederlandse ambassade te
1 van 3
Moskou waaraan werd deelgenomen door Russische specialisten in de zorgverzekering zodat meer
diepgaande problemen nader konden worden besproken met Prof van de Ven. Zowel tijdens het TEDx
event als het seminar was er simultane vertaling aanwezig.
Innovative Dutch solution
6. Het innovatieve van het NL zorgstelsel bestaat hieruit dat Nederland het eerste land is dat daadwerkelijk
‘gereguleerde concurrentie’ in het zorgstelsel in combinatie met een voor de gehele bevolking verplichte
verzekering heeft geïmplementeerd. Van concurrentie wordt een permanente prikkel verwacht tot
kwaliteitsverbetering, kostenverlaging en verbetering van de dienstverlening (bijv. patiëntbejegening,
wachttijden, openingstijden). Regulering is nodig om marktfalen tegen te gaan en om de drie publieke
belangen ‘kwaliteit van zorg, toegankelijkheid en betaalbaarheid” te borgen. Dit laatste vereist dat diverse
noodzakelijke voorwaarden (‘preconditions’) zijn vervuld. Het innovatieve van het NL-zorgstelsel is dat NL
de afgelopen twintig jaar consistent aan het realiseren van deze voorwaarden heeft gewerkt, en op dit vlak
internationaal vooroploopt en internationaal als gidsland (‘best practice’) wordt beschouwd.
7. Prof. van de Ven, autoriteit op het gebied van zorgverzekering van de Erasmus Universiteit, was
uitgenodigd als keynote speaker. Ook vond er een paneldiscussie plaats rondom de volgende drie
stellingen:
a. There is no rationale for having a competitive ‘individual health insurance’ market if the competing
insurers do not function as ‘price- and quality-conscious’ purchasers of care on behalf of their enrollees. (If
you don’t agree: explain the rationale for having a competitive ‘individual health insurance’ market with all
of its problems of risk selection.)
b. The model of regulated competition is an appropriate way to organize health care and health insurance
in Russia. (If you don’t agree: indicate what you think is the best way to improve efficiency in the Russian
healthcare.)
c. Based upon the experiences with implementing regulated competition in the Dutch health care during
the last 20-years there is a ‘Dutch solution’ to improve efficiency in the Russian healthcare system.
Aan de paneldiscussie werd deelgenomen door vertegenwoordigers van het Russische ministerie van
gezondheid, de Russische Unie van zorgverzekeraars, Federaal fonds van ziektekostenverzekeraars en de
Higher School of Economics.
8. Prof vd Ven, Professor of Health Insurance, Erasmus University Rotterdam gaf aan dat geen perfect
zorgstelsel bestaat. Het NL systeem maakt dat de NL klant gemakkelijk kan switchen van verzekeraar als
de geboden ziektekostenverzekering niet voldoet aan de kwaliteit die men ervan verwacht. Deze vrije
keuze komt voor de consument duurder uit "efficiency is not for free but is there a realistic alternative?".
De overheid zal altijd een rol blijven spelen in het NL zorgstelsel om zorgverleners te dwingen informatie
over kwaliteit te verstrekken. Er is ook geen script voor regulatie van de marktwerking maar NL is bereid
de ervaringen te delen zodat andere landen ervan kunnen profiteren. In Rusland kan de overheid twee
zaken doen om naar de nieuwe situatie over te gaan: de regels van het spel bepalen en waarborgen dat de
spelers volgens deze regels opereren. Maar er is ook tijd nodig om mensen te laten wennen aan het
nieuwe systeem.
9. Svetlana Karchevskaya, Vice-chair Federal Compulsory Medical Insurance Fund: elke beleidskeuze van
Rusland kenmerkt zich door strategische visie, risico analyse en transparantie jegens de bevolking. De
discussie over de vernieuwing van het zorgstelsel is essentieel want sinds 2012 is het zorgstelsel anders
ingericht toen de wet op de verplichte zorgbijdrage was aangenomen. De patiënt is de belangrijkste factor
waaromheen ook andere organisaties zouden moeten worden gegroepeerd. Eigen keuze van elke cliënt is
belangrijk. De afgelopen 4 jaar is er elke twee weken een bijeenkomst georganiseerd om het zorgstelsel te
bespreken, ook vanwege de ingrijpende wijzigingen in de cash flow. Vroeger was er geen differentiatie in
medische zorg en was de zorg per bedrijfstak georganiseerd. Het is belangrijk om competitie te hebben
tussen verschillende zorgverzekeraars maar ook een nauwere band tussen zorginstellingen en
verzekeraars. Het gehele zorgstelsel moet nader worden ingericht en afgelopen jaren is hierbij al
voortgang geboekt. De NL ervaringen op dit gebied zijn van groot belang en wij volgen de ontwikkelingen
op de voet.
10. Igor Sheyman, Professor at Higher School for Health Economics:- de kosten voor de zorg zijn met 20%
gestegen en onduidelijk is wie de kosten beheert, wie de verzekeraars controleert en wie alle zorgkosten
2 van 3
zoals voor medicijnen en investeringen in zorginstellingen monitort. Een groot verschil tussen NL en RF is
dat in NL de verzekeraars de zorginkopers zijn en dus verantwoordelijk voor het hele zorgpakket. Het
gehele budget wordt gekanaliseerd via de verzekeraars, ook de voorgeschreven medicijnen voor outpatiënts. Kosten efficiënte in de zorg kan niet worden overgelaten aan de verantwoordelijkheid van de
verzekeraars.
11. Het is belangrijk om te komen tot een minder duur budget zorgsysteem en daarom moet er meer
marktwerking in het systeem worden gebracht. De overheid speelt daarbij een cruciale rol. De resultaten
van de “Dutch reform” – zorgen voor een prikkel om de kwaliteit van de zorg regelmatig te meten. In RF is
kwaliteitsverbetering tot nu toe alleen bereikt door maatregelen van de overheid. Verzekeraars richten niet
alleen hun focus op prijs maar ook op kwaliteit. De druk van de markt zal de kwaliteit verhogen. Zelfs als
men er niet in slaagt het ideale model te creëren dan toch is er genoeg impuls om meer kwaliteit te
leveren. In Rusland zijn er minder mogelijkheden tot het stimuleren van competitie vanwege de grootte
van het land.
12. Dimitry Kuznetsov, president of the Interregional Union of Medical Insurers:- verzekeraars zouden
moeten begrijpen dat financiering fundamenteel is en dat het risico zou moeten gedeeld tussen
verzekeraars en overheidsinstellingen. Aanvullende financiering is noodzakelijk. Nederland wordt gezien als
model.
13. Igor Lanskoy, Adviser of the Minister of Health of the Russian Federation bedankte de NL ambassade
voor het initiëren en faciliteren van dit debat. Op 30 juli jl. is op Federaal niveau besloten het NL model te
gaan volgen, na een onderzoek van McKinsey. Het zorgstelsel zal veranderen en meer private
zorgverzekeraars zullen verschijnen. De les van de discussie hier is dat het belangrijk is vertrouwen te
kweken bij de eindgebruikers. Nederland en Rusland zijn verschillende landen: in Moskou is genoeg private
zorg aanwezig maar hoe zijn PPP's realiseerbaar op het platteland, in de meer afgelegen gebieden? In
bilaterale gesprekken kan hierop verder worden ingegaan op het affordability of medical care .
14. Sergey Shishkin, Research director at Higher School for Health Economics ziet positieve resultaten van
de marktwerking als instrument van verandering. De NL bevolking heeft nu meer waardering voor het
zorgstelstel en dat is de beste indicator van de effectiviteit van het systeem. Andere belangrijke les van
vandaag dat de overheid veel energie moet stoppen in de vernieuwing van het zorgstelsel en het niet moet
overlaten aan de verzekeraars. Hij vraagt zich af of RF hier klaar voor is maar het is mogelijk want
Nederland is “showing us the way to do it”.
3 van 3