R I J K S D I E ~ " VOOR ~.~ DE NSSCLMEESPOLDERS I n t e r n Rapport n o . 132 D e b e s t r i j d i n g van graanopslag e n muur i n winterkoolzaad door L . Wouters RIJXSDIENST VOOR DE IJSSELMEERPOLDERS ZWOLLE 1969 : .< DE BESTRIJDING VAN GRAANOPSLAG EN MUUR I N WINTERKOOLZAAD 1. I n l e i d i n g I n h e t n a j a a r van 1966 e n h e t v r o e g e v o o r j a a r van 1967 z i j n e n k e l e b e s p u i t i n g s p r o e v e n u i t g e v o e r d ter b e s t r i j d i n g van g r a a n o p s l a g ( z o m e r g e r s t of w i n t e r t a r w e ) e n muur i n w i n t e r k o o l z a a d . M e e s t a l v r i e s t o p s l a g van zomerg e r s t i n d e w i n t e r dood. I s d i t n i e t h e t g e v a l , dan kan d i t gewas, e v e n a l s ,, w i n t e r t a r w e , v e e l t o t d e v e r o n t r e i n i g i n g van h e t g e o o g s t e k o o l z a a d b i j d r a gen. Ook kan g r a a n o p s l a g e e n v l o t t e g r o e i van h e t g e z a a i d e k o o l z a a d i n d e h e r f s t belemmeren. Op k a v e l K 6 0 i n O o s t e l i j k F l e v o l a n d werd d a a r t o e op e e n k o o l z a a d v e l d met e e n d i c h t e g e r s t o p s l a g e e n b e s p u i t i n g s p r o e f m e t d a l a p o n s p u i t p o e d e r o p g e z e t . Op d e k a v e l s K 57 e n U 67 werden op v e r s c h i l l e n d e b e s p u i t i n g s t i j d s t i p p e n d e middelen d a l a p o n , TCA, IPC e n CIPC i n o p l o p e n d e d o s e r i n g e n op k o o l z a a d met e e n v r i j d i c h t e o p s l a g van w i n t e r t a r w e g e s p o t e n . 2 . D e proef op k a v e l K 60 I n d e z e i n enkelvoud a a n g e l e g d e b e s t r i j d i n g s p r o e f t e g e n g e r s t o p s l a g werd d a l a p o n s p u i t p o e d e r 85% i n d o s e r i n g e n van 1, 2 , 3 , 4 e n 5 kg/ha op vakken van 4 x 25 m e t e r g e s p o t e n . Voor h e t s p u i t e n werd d e Azo-propaanr u g s p u i t , v o o r z i e n van e e n 2 meter l a n g e spuitboom, g e b r u i k t . D e bespuit i n g had p l a a t s op 5 o k t o b e r 1966 met 600 l i t e r v l o e i s t o f / h a . De weers- omstandigheden t i j d e n s d e b e s p u i t i n g waren t a m e l i j k g u n s t i g ( k o e l , b e w o l k t , b u i i g weer m e t e e n r e l a t i e v e v o c h t i g h e i d v a n 77% e n w e i n i g wind). De g e r s t o p s l a g was' s t e r k u i t g e s t o e l d e n s t a k t i j d e n s d e u i t v o e r i n g van d e proef boven h e t jonge koolzaadgewas u i t . P l a a t s e l i j k o n t w i k k e l d e z i c h muur. Na de u i t v o e r i n g werd op v e r s c h i l l e n d e t i j d s t i p p e n h e t e f f e c t van de b e s p u i t i n g e n op d e z o m e r g e r s t o p s l a g b e o o r d e e l d ( t a b e l 1). Het duurde 4 weken v o o r d a t men e e n g u n s t i g r e s u l t a a t van d e b e s t r i j d i n g z a g . D e p r o e f vakken d i e met 2 t o t 5 kg d a l a p o n p e r ha waren b e s p o t e n , b l e v e n d e f i n i t i e f v r i j van g e r s t o p s l a g . H e t b l a d van h e t k o o l z a a d werd op d e b e s p o t e n vakken ongeveer e e n maand na d e b e s p u i t i n g wat l i c h t e r van k l e u r . H e t l e e k e r o p of d i t v e r s c h i j n s e l z i c h e e r s t na n a c h t v o r s t e n openbaarde, m o g e l i j k a l s e e n g e v o l g van h e t o n t b r e k e n v a n de w a s l a a g , d i e d o o r d e d a l a p o n van \ T a b e l 1. ' E f f e c t van v e r s c h i l l e n d e d a l a p o n d o s e r i n g e n o p z o m e r g e r s t o p s l a g . B e o o r d e l i n g s t i j d s t i p na d e b e s p u i t i n g Dalapondosering 2 weken - 1 kgha X, 2 " 3 " - " (+I 5 " (+) - geeneffect +. x) 1 0 weken - - + + - 4 (+I x) 4 weken x) ;, + + + + + + ' - vergeling doding he't b l a d was a f g e s t s t . P a s b i j d e hernieuwde g r o e i van h e t k o o l z a a d i n d e maand m a a r t verdween d e l i c h t e k l e u r weer. H e t i n b l o e i komen van h e t . k o o l z a a d werd ~ d o o r d e h o o g s t e d a l a p o n d o s e r i n g e n e n k e l e dagen v e r t r a a g d . De k o o l z a a d p l a n t e n o p d e b e s p o t e n vakken o n t w i k k e l d e n z i c h l a t e r i n h e t algemeen e v e n f o r s a l s o p d e o n b e s p o t e n vakken. Op e n k e l e b e s p o t e n valcken was d e g r o e i b e t e r dan o p d e --- n i e t b e s p o t e n vakken. .3. D e proeven o p k a v e l K 57. 3.1. , Proef I . d E e n z e i f d e p r o e f , m e t g e l i j k e d o s e r i n g e n d a l a p o n 85% s p u i t p o e d e r a l s o p .. . k a v e l K 6 0 , maar nu o p . k o o l z a a d m e t w i n t e r t a r w e o p s l a g , werd u i t g e v o e r d o p kav e l K 57. D e p r o e f v a k k e n van 4 x 25 meter werden i n e e n r i j o p d e k o p a k k e r ge- . ,. ,. .' .: .. . ., . .. . . . . . .. l e g d , waar m a t i g ontwikk,eld k o o l z a a d t u s s e n e n o n d e r e e n z e e r d i c h t e tarweop- . , : I s l a g - v e g e t a t i e g r o e i d e . ' D e s p u i t d a t u m , d e s p u i t a p p a r a t u u r e n d e weersomstandigheden waren d e z e l f d e a l s b i j d e p r o e f o p k a v e l K 60. D e o p s l a g van d e w i n t e r t a r w e v e r t o o n d e twee a d r i e wekenna de bespuiting b i j a l l e d o s e r i n g e n vergelingssymptomen. Na e n k e l e malen n a c h t v o r s t i n novem~ . . b e r b l e e k d a t 1 kg d a l a p o n h a r e e d s voldoende was om d e o p s l a g g e h e e l t e doden. G r a s s e n werden b i j d o s e r i n g e n van 3 t o t 5 kg/ha i n h e t g e h e e l n i e t i n d e p r o e f vakken a a n g e t r o f f e n . E v e n a l s i n d e p r o e f op k a v e l K 60 t r a d o n g e v e e r e e n maand n a d e b e s p u i t i n g e e n l i c h t e v e r k l e u r i n g van h e t k o o l z a a d b l a d op. Op d e v a k k e n m e t d e b e i d e hoog- ..- ste d o s e r i n g e n kwamen voor d e b l o e i van h e t k o o l z a a d wat meer g r i j s a c h t i g e v l e k ken op h e t b l a d voor dan b i j h e t n i e t b e s p o t e n k o o l z a a d e n werd e e n l i c h t e g r o e i ~~ . .-. . . . . . ... .. . ..~ .. . remming van h e t gewas waargenomen. 3.2. Proef I I a . Op 8 november 1966 werden i n een andere proef op d e z e l f d e kavel K 57, b i j 0 een gemiddelde temperatuur van b i j n a 10 C en b i j een matig harde wind, de volgende middelen gespoten: TCA 90% s p u i t p o e d e r ; doseringen: 5 , . 1 0 , 15, 20 en 25 kg/ha, IPC 50% s p u i t p o e d e r ; doseringen: 24, 5 , 74, 10 en 124 k g h a , 40% v l o e i b a a r ; doseringen: 2, 4 , 6, 8 en 10 l h a en C.I.P.C. dalapon 85% s p u i t p o e d e r ; doseringen: 2, 4 , 6, 8 en 10 kg/ha. Evenals b i j d e vorige proeven werd gebruik gemaakt van d e Azo-propaans p u i t m e t een t w e e meter lange spuitboom. De hoeveelheid v l o e i s t o f bedroeg 600 l h a . De proef werd i n enkelvoud opgezet met proefvakken van 4 x 25 m. Ongeveer een week na de b e s p u i t i n g werd b i j d e hoogste doseringen van TCA en C.I.P.C. t i j d e l i j k e n i g e verbranding van h e t koolzaadblad geconstateerd. Om een indruk t e k r i j g e n van de s n e l h e i d waarmee de middelen werken, wer- den de v e l d j e s op v e r s c h i l l e n d e t i j d s t i p p e n beoordeeld. De hoogste d o s e r i n g u i t e r a a r d h e t v l u g s t een e f f e c t op.onkruid en/of gewas t e z i e n . I n t a b e l gaf 2 i s h i e r v a n een beeld gegeven. 1 Tabel 2. Tijdsduur waarbij e f f e c t van de middelen optrad en d e w i y z e T a y 1 het e f f e c t t o t u i t i n g kwam. Aantal weken na d e bespuit ing E f f e c t op tarweopslag TCA I PC eind nov. 3 weken (+) x) . - X) h a l f december - dalapon IPC - - CIPC . - - - (+) - - (+) - + (+) - + (+) (+) + (+) (+) + + + + + + (+s 5 weken CIPC E f f e c t op muur midden j a n u a r i + 10 weken X, eind januari 12 weken eind februari 16 weken begin maart - *) geen e f f e c t (+) vergeling van d e bladeren + doding van opslag of muur ..... .. .-- ~ .. - TCA werkte het snelst, dalapon bijna even snel, IPC langzamer en CIPC het langzaamst. TCA en dalapon hadden geen effect op muur. In tabel 3 is het uiteindelijke effect van de diverse doseringen der middelen op tarweopslag, muur en koolzaad weergegeven met vermelding van de aard van de beschadiging van het koolzaad. Tabel 3. Effect op graanopslag, muur en koolzaad bij een najaarstoepassing in november. effect op Middel en tarwe muur T C ~ - IPC - s.~rg;flia: (+)X) 10 " 15 " 20 " 25 " + . 24 k g h a 5 " 74 10 " " 124 " x) - + + + - X) (+) + + + Phytotoxitei tsversehijnselen::lnkobliaad koolzaad - 1) - - - 0 ' ) - - (+I ' + Verbranding ca; 1 week na bespuiting, groeiremming en wat verlate bloei - + - + 0 Vlekken blad, schrale groei, smalle bladeren, vervormingen aan bloeiwijze - 2 l/ha - 4 " (+I + + 6 " + + 0 8 " + + + + bladverdorring, bladvervomingen, l Toename sterke groeistagnatie, ernstige schade, Dala- 2 k g h a pon ,. + - + - - 6 " + - 0 8 " 10 " CIPC - 10 " X) (+) + - + + geen gedeeltelijk volledige doding 1 - a 0 @ Verbrandingsschade zichtbaar ca. 1 week na bespuiting, groeiremming I I Bladverkleuring, groeiremming, bladvlekken ' Verkleuring en vervorming van de jongere bladeren - geen phytotoxiteitsverschijnselen effect v/h middel ' 0 geringe ernstige TCA gaf de minste phytotoxiteitsverschijnselen aan het koolzaad te zien, dalapon en vooral CIPC de meeste. Bij CIPC kwamen veel uitvallers in het koolzaad voor. 3.3. Proef IIb. Op 7 februari 1967 werden nogmaals dezelfde middelen in dezelfde doseringen (behalve bij IPC waarvan 15 ' k g h a i.p.'v. 123 k g h a als hoogste dosering werd genomen) als in proef IIa toegepast. De bespuiting had plaats bij een 0 temperatuur van 5 C en toenemende wind. Bij zo'n lage temperatuur gaat het oplossen van een middel als dalapon nogal moeilijk. In de periode na de bespuiting kwamen nog regelmatig nachttemperaturen onder het vriespunt voor. - Circa een week na'de bespuiting werd bij de voorjaarstoepassing met TCA en CIPC meer bladverbranding aan het koolzaad geconstateerd dan bij de najaarstoepassing. Ook waren bij de voorjaa;sbespuiting de schadeverschijnselen aan het koolzaad (groeiremming, verkleuring en vervorming van de jonge bladeren en van de bloeiwijze) langduriger en ernstiger dan bij de bespuiting in november. Tabel 4 geeft de uitwerking van de middelen op graanopslag, muur en koolzaad ruin 2 maanden na de toepassing weer. .TCA en dalapon hebben tegen wintertarwe op dit tijdstip een beter effect gegeven dan de andere middelen, immers 2 kg dalaponha of 10 kg TCAha was ook nu voldoende om tarweopslag volledig te doden. Met CIPC kan men tarweopslag in koolzaad niet bestrijden; 2 liter van dit middel is echter voldoende om muur in koolzaad te bestrijden. V a n . 1 is ~ ~tegen muur tenminste 74 k g h a nodig en het effect tegen wintertarwe is bij deze dosering nog redelijk goed. Een dosering van 10 kg,FPCha doodt de tarweopslag goed, maar de beschadiging van het koolzaad is bij deze dosering ernstiger. Tabel 4. Effect van de verschillende middelen op graanopslag, muur en koolzaad bij een voorjaarstoepassing in februari. r Effect op: Middel tarwe TCA IPC 5 kg/ha " + 15 " + 20 " + 25 " + 24 k g h a + X, mate - (o)~) 0 X, '"' - - enige groeiremming idem (0) - verschijnselen a - wat meer groeireying 1 duidelijk een slechter ontwikkeld gewas . .. .- " (+) (+) 74 ", (+) + (0) 10 " + 0 groeiremming + + + @ ernstige groeireming en .vervormingen aan de bloeiwijze - - 4 " - + " - + + 0 8 " (+I + 10 " (+) + 2 lha 2 kg/ha 6 " " 8 " 10 " 4 (+) I) muur 5 6 dalapon , (+) I1 10 15 CIPC Phytotoxiteit op koolzaad Dosering + + + + + . . . . .. -. :.. : : : . ' begin van phYt,otox,-verschijnselen . groeiremming en bladverdorring I -. (0) uitgedunde slechte vakken met zeer veel verdord blad verkleuring van het blad 0 groeiremming en bladverkleuring a 1 . . sterke verkleuring en vervoming van de jagsrebladeren, toenemende groeiremming geen effect van het middel vergeling, maar nog geen doding doding van opslag of muur (0) phytotoxi~eitsverschijnselen juist zichtbaar 0 minder ernstige phytotox. verschijnselen ontoelaatbaar ernstige phytotox. verschijnselen 4. De proeven op onbewerkte grond (kavel Evenals in de proeven op K 57 U 67). waren wintertarwe en muur de voornaamste onkruiden in de proef op U 67. Het verschil met de vorige kavel was echter dat het koolzaad hier zonder voorafgaande grondbewerking in de wintertarwestoppel . i n g e z a a i d was. 4.1. Najaarstoepassing. Op 28 december 1966 had d e e e r s t e b e s p u i t i n g p l a a t s m e t r e s p e c t i e v e l i j k : TCA 90% s p u i t p o e d e r ; i n doseringen van 1 0 , 15 en 20 kg/ha, IPC 5070 s p u i t p o e d e r ; i n een d o s e r i n g van 10 k g h a en ' IPC i n e e n z e l f d e d o s e r i n g , waaraan toegevoegd 15 kg TCAha. De g r o o t t e van d e v e l d j e s was 4 x 5 meter, h e t a a n t a l herhalingen bedroeg d r i e voor TCA en t w e e voor IPC. De b e s p u i t i n g had p l a a t s b i j een temperatuur van enkele graden boven h e t v r i e s p u n t . Hier en d a a r waren de p l a s s e n op h e t veld nog m e t een i j s l a a g bedekt. E r werd gebruik gemaakt van de Azo-propaans p u i t voorzien van s p u i t l a n s en ICI ketsdop. De hoeveelheid v l o e i s t o f bedroeg 400 l h a . I n h e t begin van maart, ca. twee maanden na d e b e s p u i t i n g , bleek d e tarweo p s l a g a 1 d o o r : l O kg.TCA/ha t e z i j n gedood. Van IPC was op d a t t i j d s t i p op tarwe en muur nog geen e f f e c t t e z i e n . Het weer was de l a a t s t e weken v66r de beoordeling ongewoon zacht voor de t i j d van h e t j a a r , , m e t temperaturen even boven' . . . - . 0 ~. ' h e t v r i e s p u n t (2-5 C ) . \.. . ;\ . .- . 4.2. ... - . Voorjaarstoepassing. Op 22 maart 1967 werd d e b e s p u i t i n g . n e t d e z e l f d e middelen a l s i n h e t n a j a a r herhaald en werd tevens een b e s p u i t i n g met dalapon, i n doseringen van 24, 5 , 74 en 10 kg/ha, toegepast. Gebleken i s d a t d i t t o e p a s s i n g s t i j d s t i p voor a l l e middelen t e l a a t was om voldoende e f f e c t tegen tarwe en/of muur u i t t e richten. I n t a b e l 5 vindt men de gegevens van een beoordeling op 17 a p r i l , bi.jna 5 maanden na toepassing van de e e r s t e b e s p u i t i n g en b i j n a BBn maand na toepass i n g van de tweede bespui;:ing. U i t de t a b e l b l i j k t d a t 10 kg IPC/ha i n d e najaarskoepassing nog geen vol- l e d i g e f f e c .t . tegen.-,tarwbopslag.heeftgegeven. De reden kan z i j n d a t h i e r geen .. . .. . . grondbewerking was toegepast en h e t middei daardoor m o e i l i j k e r i n d e grond kbn dringen. A l l e i n h e t n a j a a r toegepaste TCA doseringen gaven w e 1 een goed e f f e c t tegen tarweopslag; b i j een l a t e v o o r j a a r s t o e p a s s i n g was h e t e f f e c t op tarweops l a g n i e t volledig. Dalapon gaf i n doseringen van 5 k g h a en meer een groeiremming van h e t koolzaad m e t de e e r d e r genoemde v e r s c h i j n s e l e n van bladverkleusing en bladvervcrming. te zien. - T a b e l 5. E f f e c t van d e g e b r u i k t e m i d d e l e n e n d o s e r i n g e n o p t a r w e o p s l a g , muur e n koolzaad. N a j a a r s t o e p a s s i n g (december) e f f e c t o'p middel e n dosering . tarwe muur +x) -1) phytotoxiteit zan koolzaad Voorjaarstoepassing (maart) % e f f e c t OP tarwe muur - phytotoxiteit a a n koolzaad TCA 90% s p . p 1 0 kg/ha 15 ,, + 20 ,, + - (+) + e n k e l e dagen later i n bloei (+) (+) (t) IPC~-50% s p . p - (+I - 24 kg/ha (+) - 5 (+I 1 0 kg/ha 1 0 kg IPC + 1 5 kg TCA/ha 1 +1 ) - , + e n k e l e dagen later i n bloei groeiremming e n k e l e dagen later i n bl. Da l a pon ,, 79 10 (+) - (+) - 1. X, e n k e l e t a r w e p l a n t e n n i e t gedood: (+) . i n toenemende mate g r o e i r e m ming, v e r k l e u r i n g e n ver vorming v a n d e jongere. bladeren geen e f f e c t geen v o i l e d i g e f f e c t + v o l l e d i g e v e r d o r r i n g v a n t a r w e o p s l a g o f muur I n e e n a n d e r p r o e f j e op d e z e l f d e k a v e l v e r o o r z a a k t e e e n b e s p u i t i n g m e t 29 e n 5 kg d a l a p o n / h a , u i t g e v o e r d o p 3 a p r i l , b i j b e i d e d o s e r i n g e n weer h e t z e l f d e b e e l d v a n v e r k l e u r i n g e n v e r v o r m i n g v a n d e jonge k o o l z a a d b l a d e r e n . B i j d e l a a g s t e d o s e r i n g o n t w i k k e l d e h e t k o o l z a a d z i c h n i e t s l e c h t e r d a n o p d e onb e h a n d e l d e v e l d j e s . Door l a t e t o e p a s s i n g e n van TCA of d a l a p o n werd h e t i n b l o e i komen van h e t k o o l z a a d we1 v e r t r a a g d . 5. S a m e n v a t t i n g e n c o n c l u s i e s D e i n 1966/1967 v e r k r e g e n r e s u l t a t e n van d e proeven t e g e n g r a a n o p s l a g e n muur i n w i n t e r k o o l z a a d w i j z e n u i t , d a t met 2 A 24 kg d a l a p o n p e r h a , b e g i n o k t o b e r g e s p o t e n , of m e t 1 0 A 1 5 kg TCA, i n november t o e g e p a s t , o p s l a g v a n wint e r t a r w e of z o m e r g e r s t i n k o o l z a a d kan worden b e s t r e d e n . D e p h y t o t o x i s c h e v e r - . s c h i j n s e l e n a a n h e t koolzaad b l i j v e n beperkt t o t een l i c h t e b l a d v e r k l e u r i n g , e e n g e r i n g e groeiremming en/of e e n i e t s l a t e r i n b l o e i komen. Muur wordt door d e z e middelen n i e t b e s t r e d e n . Een t o e p a s s i n g van 73 t o t 1 0 kg IPC p e r ha i n november b e s t r i j d t zowel g r a a n o p s l a g a l s muur. B i j t o e p a s s i n g o p onbewerkte grond z a l h e t ' r e s u l t a a t t e g e n t a r w e o p s l a g w e l l i c h t i e t s minder g u n s t i g z i j n . B i j e e n v o o r j a a r s b e s p u i t i n g i s e r e e n g r o t e r e k a n s o p schade a a n h e t k o o l z a a d , mede omdat de d o s e r i n g van IPC op d a t moment t e n m i n s t e 1 0 kg/ha moet z i j n om e e n goed e f f e c t t e geven. . B e s p u i t i n g e n m e t dalapon of TCA e i n d f e b r u a r i of i n maart kunnen evenmin worden aanbevolen, omdat h e t e f f e c t o p onkruid of o p s l a g dan te wensen over l a a t e n de kans op schade a a n h e t koolzaad te g r o o t moet worden geacht.. I n h e t bovenstaande werd a l l e e n o v e r v i s u e l e beschadigingen van h e t koolzaad gesproken. E v e n t u e l e o p b r e n g s t v e r l a g i n g e n a l s d i r e c t g e v o l g van d e b e s p u i t i n g e n konden n i e t worden v a s t g e s t e l d , omdat de b e s p o t e n v e l d j e s t e k l e i n waren voor o p b r e n g s t b e p a l i n g e n e n omdat de s t a n d van h e t k o o l z a a d , door a n d e r e oorzaken dan de b e s p u i t i n g e n , t e o n r e g e l m a t i g was. Na e e n graangewas i s de s t a n d van koolzaad vaak o n r e g e l m a t i g . D e kans op o p b r e n g s t d e r v i n g i s b i j de n a j a a r s t o e p a s s i n g e c h t e r z e e r g e r i n g . D e b e s p u i t i n g s k o s t e n z i j n n i e t hoog: m e t 2 f 20,-- per h a , m e t 1 0 ?t 1 5 kg TCA van f 40,-- 1 0 kg IPC van f 35,-- t o t f 45,-50 p e r ha. Een 2 24 kg dalapon nog geen t o t f 50,-- e n met 73 2 o p b r e n g s t v e r m e e r d e r i n g van 100 kg koolzaad p e r h a , door h e t wegvallen van h i n d e r l i j k , - o n k r u i d n , maakt de k o s t e n - v a n een b e s p u i t i n g a 1 meer dan goed. j a n u a r i 1969
© Copyright 2024 ExpyDoc