Moderne arts is ook een manager

AK2375-032 10/09/14 11:41 Pagina 32
Coördinatie: HENK VAN NIEUWENHOVE
Nieuwe Leiderschapsopleiding voor artsen is groot succes
Moderne arts is ook een manager
De Antwerp Management School (AMS) heeft afgelopen jaar een 20-tal artsen van het Ziekenhuis Netwerk Antwerpen (ZNA)
opgeleid tot arts-manager met verdieping over eigen functioneren, hun teams en de omgeving. De organisatoren en de deelnemers ervaren het studieprogramma, het zogenaamde Clinical Leadership Program (CLeP), als een groot succes. Momenteel worden dan ook de voorbereidingen getroffen voor volgende edities van deze managementopleiding voor artsen.
op korte tijd zijn er op verschillende niveaus
in de zorgsector veel veranderingen. En dit
zal alleen nog maar toenemen.”
e Antwerp Management School (AMS)
is gespecialiseerd in managementopleidingen op executive niveau. In
2013 startte het AMS, in samenspraak met
het Ziekenhuis Netwerk Antwerpen (ZNA), een
voortgezette opleiding voor artsen, het Clinical Leaderschip Program.
Neree Claes, arts en academisch directeur
binnen AMS legt uit: “Het is een programma
dat er gekomen is op vraag van de sector. Enkele
Bij deze veranderingen met bijhorende
uitdagingen moet de arts zijn mannetje kunnen staan. “Dit willen wij vanuit de academische
wereld ondersteunen door het aanbieden
van de juiste opleiding voor artsen”, vervolgt
Neree Claes. “We hebben gedurende één
jaar alle bestaande nationale en internationale managementopleidingen gescreend.
Vervolgens zijn we met veel collega’s gaan spreken om de noden van het werkveld te achterhalen. Op basis hiervan hebben we dit
programma uitgewerkt. Het is trouwens een
programma dat nooit af zal zijn maar dat
continu op vraag van artsen, de ziekenhuizen en de veranderende noden zal worden aangepast. Onze faculty is vooraf geselecteerd
en komt uit diverse achtergronden – artsen,
paramedici, economen, organisatiewetenschappers, managers. We hebben allen een
ruime ervaring in de gezondheidssector. Het
programma is samengesteld uit werkzittingen afgewisseld met praktische casuïstiek
uit de ziekenhuizen. Hierbij wordt een actieve
inbreng van de deelnemers verwacht. Het bleek
een boeiende mix die alles onmiddellijk herkenbaar maakte voor de deelnemers.”
Dat wordt dan ook gereflecteerd in de
opleiding, die ongeveer zes maanden duurt.
Prof. Claes licht toe: “In het eerste deel van
drie dagen leert men zichzelf en de groep kennen. Vertrekkende vanuit het eigen leiderschapsprofiel worden vervolgens vaardigheden aangeleerd om een groep te leiden.
Typische onderwerpen die hierin aan bod
komen zijn effectief teammanagement, opmaken van een balanced score card, feedback
geven, conflictmanagement, organisatiestructuur en changemanagement. Op het
einde van deze eerste sessie krijgen de deelnemers een opdracht mee naar huis. Deze
opdracht is gelinkt aan de theorie en moet
worden uitgevoerd in hun praktijk of associatie.
Drie maanden later volgt er een tweede sessie van twee dagen waarin de deelnemers feedback krijgen op hun opdracht en waarin een
bredere materie aan bod komt, zoals financiering van ziekenhuizen en accreditatie.”
ziekenhuizen moeten artsen grotere groepen van mensen aansturen, onder anderen
secretaresses, verpleegkundigen, paramedici of andere collega’s. Hierbij zijn verschillende managementvaardigheden noodzakelijk zoals teammanagement met vergadertechnieken, motiveren, conflictmanagement.”
“Naast het aansturen van mensen dienen
de artsen ook te onderhandelen, denk hier-
© Belga Image
D
de ziekenhuizen aan om zich te organiseren
als een businessmodel. Kwaliteitsvolle gezondheidszorg volgens de huidige verwachtingen en gestelde norm aanbieden, is een uitdaging voor alle betrokkenen. Om deze uitdaging succesvol aan te gaan is het logisch
en noodzakelijk dat ook de artsen dit proces
mee helpen vorm geven. Tijdens de basisopleiding geneeskunde werd hier in het verleden echter geen opleiding rond gegeven.
▲
Op het einde van deze eerste sessie krijgen de deelnemers een opdracht mee naar huis. Deze opdracht is gelinkt aan de theorie en moet worden uitgevoerd
in hun praktijk of associatie.
jaren geleden is ZNA naar het AMS gestapt
met de vraag om een managementopleiding te ontwikkelen voor de zorgsector. De
bestaande opleidingen waren immers te weinig gericht op onze sector. AMS is de uitdaging aangegaan en heeft mij gevraagd om mijn
schouders hieronder te zetten. Als artsacademicus was ik op dat moment in de
eindfase van een eMBA-opleiding. Gezien
ik overtuigd was van de nood heb ik deze uitdaging met veel plezier aangenomen.”
Vicky Matthysen, psychiater en hoofdgeneesheer van het ZNA psychiatrisch ziekenhuis Stuivenberg, nam deel aan de eerste editie en getuigt.” De zorgsector evolueert op vele
vlakken en de realiteit van de budgetten zet
32
Er bestaan wel intensieve en langdurige
opleidingen zoals eMBA’s, maar eigenlijk
zijn deze opleidingen onvoldoende – zowel
inhoudelijk als praktisch organisatorisch – op
maat van een praktiserend arts.”
Artsenpraktijk als KMO
Professor Claes vervolgt: “Vroeger werkten
artsen vaak in solopraktijken of met één of
twee collega’s binnen de ziekenhuisomgeving.
Nu zien we dat artsen zich gaan associëren
in grote groepen en soms zelfs over de grenzen van hun eigen ziekenhuis heen. Ze werken nu meer als een KMO met diverse juridische entiteiten binnen hun ziekenhuisomgeving. Zowel in deze associaties als in de
ARTSENKRANT Vrijdag 12 september 2014 Nr. 2375
bij aan de aankoop van medische apparatuur,
verkrijgen van onderzoeksruimtes binnen
het ziekenhuis, lonen en afdrachten. Naast
de evoluties binnen artsenassociaties zijn
er ook veel veranderingen op ziekenhuis- en
overheidsniveau. Ziekenhuizen dienen meer
dan ooit financiële verantwoording af te leggen met het oog op een positief financiële
balans. Daarnaast staat kwaliteit en spitstechnologie hoog in het vaandel van onze Belgische gezondheidszorg, denk hierbij aan de
accreditatie van onze ziekenhuizen. Daarnaast hebben we ook nog de verandering
op patiënten niveau met name de vergrijzing,
de mondige geïnformeerde patiënt, toegankelijkheid van sociale media. Kortom,
Leidersprofiel aanscherpen
Interactieve leermethode
“We hebben veel tijd gestoken in de uitwerking van het programma en het zoeken
van de geschikte lesgevers, maar ik denk dat
het resultaat er mag zijn. We hebben veel positieve geluiden gehoord bij de deelnemers”,
zegt Claes. Vicky Matthysen bevestigt: “Wij zijn
AK2375-032 10/09/14 11:41 Pagina 33
PRAKTIJKMANAGEMENT
als ‘eerste lichting artsen van dit programma’
heel enthousiast. De onderwerpen waren met
zorg gekozen en uitgewerkt. De interactieve vorm
van lesgeven en het feit dat de lesgevers hun
vak beheersten, maakten dat er genoeg ruimte
was om onze eigen casuïstiek in te brengen.
We keerden elk met nieuwe inzichten en inspiratie naar huis. We leerden elkaar kennen en
dachten samen na over knelpunten in elkaars
diensten en onze organisatie. Aangezien de
eerste opleiding enkel openstond voor artsen
van het ZNA, was het voor ons ook heel fijn
om elkaar over de grenzen van de diensten heen
beter te leren kennen. Ook dat was een enorme
meerwaarde. We dachten samen na over knelpunten en successen in elkaars diensten en
leerden een gemeenschappelijke taal spreken.
De drempel om bij elkaar aan te kloppen bij
de dagdagelijkse zorg van onze patiënten,
maar ook bij nieuwe projecten in ons ziekenhuis, wordt een stuk lager.”
Jaarlijkse update
Op basis van de verkregen feedback van de
deelnemers van deze eerste editie zal de
inhoud van het programma lichtjes worden
aangepast. Prof Claes verduidelijkt: “De inhoudelijke feedback die we gekregen hebben
betrof voornamelijk de fysieke en intellectuele belasting van de eerste drie dagen. Om dit
te reduceren hebben we al een aantal veranderingen doorgevoerd zoals de avondlijke
werkzitting weg laten vallen en één topic in te
korten. Een andere veelgehoorde opmerking
betrof de vraag naar een voortgezette opleiding, een soort jaarlijkse terugkomdag. Om hieraan tegemoet te komen, gaan we een community oprichten waarin jaarlijks een onderwerp wordt uitgewerkt. Op deze manier kan
iedereen van elkaar blijven leren en groeien
in zijn leiderschapsrol.”
Deze opleiding is dus een groot succes en
zal in de toekomst nog verder uitgebouwd
worden. Neree Claes licht toe: “We hebben een
overeenkomst met het ZNA om dit drie jaar
verder aan te bieden binnen ZNA. Ook zijn we
momenteel in gesprek met andere ziekenhuizen om een gelijkaardig programma voor
hun artsen uit te werken, naargelang de behoefte
kunnen we op maat werken. Daarnaast stellen we het programma ook open voor artsen
die op eigen initiatief willen inschrijven.”
De data voor het open programma zijn 7-8-9
mei & 2-3 oktober 2015. Alle programma’s
zullen parallel verlopen. Er wordt gewerkt in
groepen van 15 à 20 artsen vanuit verschillende
disciplines waardoor de discussie tijdens de
opleiding levendig is en dankzij de verschillen
wordt er ook veel van elkaar geleerd.
H.V.N.
Voor meer inlichtingen in verband met deze opleiding
kan u terecht op de webstek van de AMS:
http://www.antwerpmanagementschool.be/nl/onze-programmas/executive-programs/clinical-leaders-program.
Nood aan bescherming?
ASA 100 EG®
P.P.
€
remgeld
gewoon €
remgeld
voorkeur €
100mg x 84 maagsapres. tab.
7,03
0,88
0,53
100mg x 168 maagsapres. tab.
8,41
1,37
0,82
GO with the flow!
ASA 100 EG®,
HET UNIEKE MAAGSAPRESISTENTE ASA,
gedoseerd aan 100 mg en TERUGBETAALD
12
* Voor de kostprijs van 12 maanden behandeling met het merkgeneesmiddel Cardioaspirine® heeft uw patiënt minstens 209 maanden behandeling met
ASA 100 EG® 100mg 168 maagsapresistente tabletten (dit is geen indicator voor de behandelingsduur maar een prijsratio berekend op basis van het
remgeld betaald door de actieve patiënt).
209
1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL ASA 100 EG® 100 mg maagsapresistente tabletten. 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Elke maagsapresistente
tablet bevat 100 mg acetylsalicylzuur. 3. FARMACEUTISCHE VORM Maagsapresistente tablet. 4. THERAPEUTISCHE INDICATIES Secundaire preventie van myocardinfarct.
Preventie van cardiovasculaire morbiditeit bij patiënten die lijden aan stabiele angina pectoris. Voorgeschiedenis van onstabiele angina pectoris, behalve tijdens de acute
fase. Preventie van occlusie van de bypass na aorta-coronaire bypass (Coronary Artery Bypass Grafting - CABG). Coronaire angioplastiek, behalve tijdens de acute fase.
Secundaire preventie van transiënte ischemische aanvallen (TIA) en ischemische cerebrovasculaire accidenten (CVA), op voorwaarde dat intracerebrale bloedingen zijn
uitgesloten. ASA 100 EG® wordt niet aanbevolen bij spoedgevallen. Het gebruik ervan is beperkt tot secundaire preventie met chronische behandeling. 5. DOSERING
EN WIJZE VAN TOEDIENING Volwassenen: Secundaire preventie van myocardinfarct: De aanbevolen dosis is 100 mg eenmaal daags. Preventie van cardiovasculaire
morbiditeit bij patiënten die lijden aan stabiele angina pectoris: De aanbevolen dosis is 100 mg eenmaal daags. Voorgeschiedenis van onstabiele angina pectoris,
behalve tijdens de acute fase: De aanbevolen dosis is 100 mg eenmaal daags. Preventie van occlusie van de bypass na aorta-coronaire bypass (Coronary Artery Bypass
Grafting -CABG): De aanbevolen dosis is 100 mg eenmaal daags. Coronaire angioplastiek, behalve tijdens de acute fase: De aanbevolen dosis is 100 mg eenmaal daags.
Secundaire preventie van transiënte ischemische aanvallen (TIA) en ischemische cerebrovasculaire accidenten (CVA), op voorwaarde dat intracerebrale bloedingen zijn
uitgesloten: De aanbevolen dosis is 100 mg eenmaal daags. De gebruikelijke dosering op lange termijn is 100 mg eenmaal daags. ASA 100 EG® mag niet aan hogere doses
gebruikt worden tenzij de arts dit heeft geadviseerd, en de voorgeschreven dosis mag niet meer dan 300 mg bedragen. Ouderen: In het algemeen zou acetylsalicylzuur
met voorzichtigheid moeten worden gebruikt bij oudere patiënten die meer vatbaar zijn voor bijwerkingen. De gebruikelijke dosis voor volwassenen wordt aanbevolen bij
ouderen zonder ernstige nier- of leveraandoeningen (zie “Contra-indicaties”). De behandeling dient regelmatig te worden herbekeken. Kinderen: Acetylsalicylzuur mag
niet worden toegediend aan kinderen en adolescenten onder de 16 jaar, tenzij op medisch advies waarbij het voordeel opweegt tegen de risico’s. Wijze van toediening:
Voor oraal gebruik. De tabletten dienen in hun geheel ingenomen te worden met voldoende water (1/2 glas water). Door het maagsapresistent omhulsel dienen de
tabletten niet verbrijzeld, gebroken of gekauwd te worden omdat het omhulsel voorkomt dat de darmen worden geïrriteerd. 6. CONTRA-INDICATIES Overgevoeligheid
voor salicylzuurverbindingen of prostaglandine syntheseremmers (vb. bepaalde astmapatiënten kunnen een aanval krijgen of flauwvallen) of voor één van de
hulpstoffen; Actieve of voorgeschiedenis van recurrente peptische ulcus en/of gastrische/intestinale bloeding, of andere soorten bloedingen zoals cerebrovasculaire
bloedingen; Hemorragische diathese; coagulatiestoornissen zoals hemofilie en trombocytopenie; Ernstige leverinsufficiëntie; Ernstige nierinsufficiëntie; Doseringen
>100 mg/dag tijdens het derde trimester van de zwangerschap; Methotrexaat gebruikt bij doseringen >15mg/week. 7. BIJWERKINGEN Bijwerkingen worden
gegroepeerd op basis van de systeemorgaanklasse. Binnen elke systeemorgaanklasse worden de bijwerkingen geclassificeerd volgens de frequentie van waarneming,
gebruikmakende van de volgende conventie: zeer vaak (≥1/10), vaak (≥1/100 tot <1/10), soms (≥1/1 000 tot <1/100), zelden (≥1/10 000 tot <1/1 000), zeer zelden
(<1/10 000) en niet bekend (kan niet worden geschat op basis van de beschikbare gegevens). Bloed- en lymfesysteemaandoeningen: Vaak: Verhoogde neiging
tot bloeding. Zelden: Trombocytopenie, granulocytose, aplastische anemie. Niet bekend: Gevallen van bloeding met verlengde bloedingstijd zoals epistaxis,
gingivale bloeding. Symptomen kunnen 4-8 dagen aanhouden na het stoppen met acetylsalicylzuur. Hierdoor kan er een verhoogd risico op bloeding zijn tijdens
chirurgische ingrepen. Bestaande (hematemesis, melaena) of occulte gastro intestinale bloeding, dat kan leiden tot ijzer-deficiëntie anemie (vaker bij hogere
doseringen). Immuunsysteemaandoeningen: Zelden: Overgevoeligheidsreacties, angio-oedeem, allergisch oedeem, anafylactische reacties waaronder shock.
Metabolisme en spijsverteringsaandoeningen: Niet bekend: Hyperuricemie. Zenuwstelselaandoeningen: Zelden: Intracraniale bloeding. Niet bekend:
Hoofdpijn, vertigo. Oor- en evenwichtsaandoeningen: niet bekend: verminderd hoorvermogen, tinnitus. Bloedvataandoeningen: Zelden: Hemorragische
vasculitis. Ademhalingsstelsel-, borstkas-en mediastinumaandoeningen: Soms: Rinitis, dyspneu. Zelden: Bronchospasmen, astma-aanvallen.
Voortplantingssysteem- en borstaandoeningen: Zelden: Menorragie. Maagdarmstelselaandoeningen: Vaak: Dyspepsie. Zelden: Ernstige gastro
intestinale bloeding, misselijkheid, braken. Niet bekend: Maag- of duodenumzweren en perforatie. Hepatobiliaire aandoeningen: Niet
bekend: Leverinsufficiëntie. Huid- en onderhuidaandoeningen: Soms: Urticaria. Zelden: Stevens-Johnson syndroom, syndroom van
Lyell, purpura, erythema nodosum, erythema multiforme. Aandoeningen van nieren en urinewegen: Niet bekend: Verstoorde
nierfunctie. 8. HOUDER VAN DE VERGUNNING VOOR HET IN DE HANDEL BRENGEN Eurogenerics NV 9. NUMMER
VAN DE VERGUNNING VOOR HET IN DE HANDEL BRENGEN BE426474. 10. AFLEVERING Vrije aflevering 11.
DATUM VAN GOEDKEURING VAN DE TEKST 05/2013.
a member of the Stada Group
Eurogenerics NV - Heizel Esplanade 22b - 1020 Brussel - T: +32 2 479 78 78 - F: +32 2 479 45 45 - [email protected] - www.eg.be
ARTSENKRANT Vrijdag 12 september 2014 Nr. 2375
33