HEMOVIGILANTIE Terug in de tijd: de “30 minuten regel” kan uit de Richtlijn Bloedtransfusie J.L.P. van Duijnhoven, R. Geelen- Geboers, A.M. van den Boogaard- van der Maat. Elkerliek ziekenhuis, Algemeen Klinisch Laboratorium, Helmond. Achtergronden Vers bevroren plasma is diepgevroren en is hierdoor beschermd tegen bacteriële groei. Trombocyten daarentegen zijn op een schudapparaat tussen 20°C en 24°C tot 7 dagen houdbaar, uitstekende condities voor bacteriële proliferatie. Voor erytrocyten geldt 2°C en 6°C, waarbij “het risico van bacteriegroei verantwoord laag” wordt geacht. De bovengrens van de temperatuur is niet eenduidig te definiëren. In de Richtlijn Bloedtransfusie 2004 wordt daarnaast aanbevolen om eenheden die langer dan één uur buiten een gevalideerd bloedbewaarsysteem zijn geweest, niet meer te transfunderen. In de huidige Richtlijn Bloedtransfusie is de aanbeveling aangescherpt: “Er zal naar gestreefd worden het product voor toediening niet langer dan circa een half uur buiten de koelkast te houden. De bron van deze aanpassing is niet achterhaald. Wellicht is aansluiting gezocht bij internationale richtlijnen. De “30 minuten-regel” blijkt hierbij gebaseerd te zijn op een studie met volbloed uit 1971, onder omstandigheden die aanzienlijk afwijken van de huidige praktijk. Resultaten Bovenmatige temperatuursstijgingen kunnen eenvoudig beperkt worden o.a. door het zo laag mogelijk inregelen van de temperatuur van de bloedkoelkast (bv 2,5°C gemiddeld, met een ondergrens van 1,5°C), het gebruik van koelplaten tijdens verwerking buiten de koelkast (hierdoor blijft de temperatuur na 25 minuten onder 6°C), gebruik van luchtkussenenveloppen tijdens transport (hierdoor stijgt de temperatuur na één uur tot max 10°C) en, indien een eenheid retour komt, geforceerd koelen met gelpacks in de bloedkoelkast (binnen 5 minuten 5°C temperatuursverlaging). temp Inleiding In de dagelijkse praktijk wordt de “30 minuten regel” als belastend ervaren, terwijl één uur goed uitvoerbaar wordt geacht. Daarnaast wordt tijdens accreditatie-audits aan de hand van de veldnorm Richtlijn Bloedtransfusie getoetst op het aantoonbaar bewaken van de temperatuur. temp tijd (min) tijd (min) Recent zijn meerdere publicaties verschenen van onderzoek naar de “30 minuten regel” en “max 10°C regel”. Tot 3 maal gedurende 60 minuten bij kamertemperatuur (ca. 22°C) liet geen toename in bacteriegroei zien ten opzichte van maximaal 30 minuten. En bij tot drie maal blootstellen gedurende een uur aan 30°C (!) of gedurende 14 dagen bij 22°C bleef het product voldoen aan de specificaties. Discussie en conclusie Bovengenoemde studies tonen aan dat de “30 minuten regel” kan worden verworpen, en zoals voorheen maximaal één uur kan worden gehanteerd. Daarnaast kan de noodzaak van strikt handhaven van maximaal 10°C vervallen, waarbij uiteraard gestreefd moet worden om de temperatuurstijging beperkt te houden. Deze aanpassingen in de Richtlijn blijken veilig voor het product en de ontvanger, zijn praktisch uitvoerbaar, en verhogen het doelmatig gebruik van kostbaar donormateriaal door het voorkomen van onnodig vernietigen van bloedproducten. Correspondentie Elkerliek ziekenhuis, AKL, Hemovigilantie, Wesselmanlaan 25, 5707 HA Helmond E-mail: [email protected] WWW.ELKERLIEK.NL