Datacenter Profiel KPN Datacenters: veelzijdigheid

Datacenter Profiel
KPN Datacenters: veelzijdigheid en betrouwbaarheid
Peter Vermeulen
Pb7 Research
21 maart 2014
[email protected]
Datacenter Profiel KPN Datacenters
Inleiding
Het zal niemand verbazen dat KPN één van de grootste leveranciers van datacenterdiensten
in Nederland is. Rond de millenniumwisseling heeft KPN 25.000 m2 aan
datacenteroppervlakte gebouwd en is de nodige tijd bezig geweest om deze oppervlakte te
vullen. Tot 2013 is het vrij stil geweest rond de activiteiten van KPN Datacenters, maar in
2013 bleek de schijnbaar slapende reus in beweging te komen. KPN sloot een kleiner
datacentrum in Heerlen en opende de deuren van twee nieuwe datacenters in Groningen en
Rotterdam.
Hoewel de sterke positie uitgedrukt kan worden in vierkante meters, of aantallen
megawatts, draait het ook om het type en de kwaliteit van de dienstverlening. KPN biedt
premium datacenterdiensten en weet ook op een intelligente manier diensten te
ontwikkelen die aansluiten bij de positie van KPN als betrouwbare, lokale ICT dienstverlener
en inspelen op de veranderende behoeften van de markt.
Marktpositie
Met het openen van de datacenters in Rotterdam en Groningen en het sluiten van het
datacenter in Heerlen bieden de 9 datacenters een vloeroppervlakte voor klanten van
23.500 vierkante meter en een kleine 32 MegaWatt aan capaciteit. Daarmee is KPN even de
grootste in Nederland (in het eerste kwartaal van 2014 verwacht Global Switch de
“koppositie” terug te nemen ). De meest recente openingen hebben te maken met de rol die
KPN heeft verworven in de consolidatie van de rekencentra van de rijksoverheid (Groningen)
en het inspelen op de groeiende regionale behoefte aan colocatie (Rotterdam én
Groningen).
Locatie
Naam
Oude Meer
Aalsmeer
Amsterdam
Apeldoorn
Almere
Lelystad
Groningen
Haarlem
Rotterdam
Totaal
CCO
CCA
ASD
APD
CCF
LLS
CCG
CCH
CCR
Oppervlakte MW
(m2)
7.800
5.500
1.900
1.800
5.000
900
2.600
1.800
1.900
29.200
Tiering
5,7
8
1,5
1,3
8
0,6
4
1,5
1
31,6
Diensten
III
III
III
III
III
III
III
III
III
Colocatie/Hosting
Colocatie/Hosting
Hosting
Hosting
Colocatie
Hosting
Colocatie
Colocatie/Hosting
Colocatie
Bron: KPN, Februari 2014
Terwijl de vraag naar regionale colocatie groeit, vindt er juist consolidatie plaats op het vlak
van applicatie hosting. Het datacenter in Heerlen, eens het centrum van de SAP
dienstverlening van KPN, is gesloten. Net als bij hosting, geldt ook voor de opkomende cloud
diensten dat regionaliteit ondergeschikt is.
10-3-2014
1
Datacenter Profiel KPN Datacenters
Dienstverlening
KPN biedt een breed portfolio aan infrastructuurdiensten via haar datacentra. Het begint bij
colocatie en aanverwante dienstverlening, gaat door met applicatie gebaseerde hosting en
bijbehorende infrastructuur tot cloud diensten (van IaaS tot SaaS-oplossingen), terwijl
uiteraard ook een rol wordt gespeeld in de interne ondersteuning van KPN’s eigen
behoeften en die van de outsourcing klanten van KPN. De datacenter diensten worden
enerzijds gebruikt om infrastructuurdiensten aan de klanten van KPN te bieden en vormen
anderzijds de “bodemplaat” voor meer applicatiegebaseerde diensten die KPN op
verschillende wijzen naar zijn klanten biedt in de vorm van outsourcing of Software as a
Service.
Colocatie en server hosting
KPN biedt zowel aan het MKB als aan het grootbedrijf colocatie en aanverwante diensten
aan. De dienstverlening wordt, ook in de regio, geleverd vanuit KPN’s carrier neutrale tierIII+ (de infrastructuur ten behoeve van het vermogen gaat verder dan de tier-III standaard;
de koeling is conform Tier III) datacenters. De datacenters zijn uitgebreid gecertificeerd (ISO
9001, ISO 27001, PCI-DSS en ISO 14001) en worden volledig door groene energie gevoed.
KPN biedt standaard tot 15kW per m2 en mogelijkheden om dat verder uit te breiden.
Hiermee zijn dus ook ruime faciliteiten voor high density-omgevingen beschikbaar.
Met server hosting verzorgt KPN voornamelijk klantomgevingen op KPN’s eigen server
platform. Voor een deel gaat het om klantomgevingen die eerst naar een datacentrum van
KPN zijn overgebracht en die in een later stadium zijn overgezet op het KPN platform. KPN
voert vervolgens het gehele technische beheer erom heen, tot en met full service
outsourcing.
Application Hosting
KPN biedt enkele goed uitgewerkte applicatie hostingoplossingen aan. Daarmee biedt KPN
een goed beschermde technische infrastructuur vanaf Nederlandse bodem voor de volgende
omgevingen:
-
Digitaal Zorgarchief: een oplossing waarmee locatie-onafhankelijk patiëntendossiers
kunnen worden ingezien met borging van wet- en regelgeving.
eBusiness en web hosting: het beheer van web site en bestelomgeving
SAP hosting: schaalbare, hoog beschikbare oplossing voor bedrijfskritische SAPomgevingen zoals ERP en CRM.
Het bovenstaande lijstje is niet uitputtend, maar zijn de drie belangrijkste oplossingen die
actief in de markt worden gezet.
Tailored Hosting
Terwijl KPN enerzijds volledig gestandaardiseerde oplossingen kan bieden, is KPN ook in
staat om omgevingen geheel op maat over te nemen en te optimaliseren. Het gaat hier om
meerjarige overeenkomsten (outsourcing), waarbij cloudoplossingen naast dedicated (incl.
legacy) omgevingen, maatwerk naast standaard, enzovoorts, kunnen bestaan.
10-3-2014
2
Datacenter Profiel KPN Datacenters
Utility Hosting
KPN is alweer enige jaren actief met cloud hosting. Onder de naam “utility hosting biedt KPN
een volledig geautomatiseerd hosting platform met IaaS en PaaS-oplossingen. In het geval
van IaaS wordt servercapaciteit op een flexibele manier afgenomen, waarbij de
verantwoordelijkheid voor besturingssysteem en applicaties bij de afnemer blijft. Met PaaS
neemt KPN het volledige beheer op zich. Veelal kan er op- op afgeschaald worden binnen
een dag en contracten kunnen worden afgesloten voor periodes vanaf een maand.
De oplossingen kunnen in een shared (“public”) of dedicated (“private) omgeving worden
afgenomen. Een referentieklant die hier gebruik van maakt is Mid Ocean Brands, die een
SAP omgeving afneemt op basis van private cloud.
CloudNL
Met CloudNL biedt KPN een in Nederland unieke vorm van cloud hosting, waarbij het wordt
neergezet als een volledig “oranje” product. Waar bij utility hosting het beheer plaatsvindt
met behulp van een partner uit India (Mindtree), wordt CloudNL volledig op Nederlandse
bodem gehost en beheerd. CloudNL werd in het najaar van 2012 geïntroduceerd. Het biedt
een cloudomgeving voor organisaties die actief zijn in sectoren die sterk worden
gereguleerd, in het bijzonder de overheid, zorg en financiële dienstverlening. Dankzij de (nog
altijd) unieke samenwerking met Deloitte kan CloudNL een Cloud Compliance Framework
aanbieden, waardoor organisaties er op kunnen vertrouwen dat de afgenomen cloud
diensten passen binnen de heersende wet- en regelgeving in hun sector. Daarmee gaat KPN
beduidend verder dan andere Nederlandse cloud aanbieders die alleen kunnen beloven dat
alle data op Nederlands grondgebied worden opgeslagen en verwerkt.
Met CloudNL biedt KPN een reeks IaaS en SaaS-diensten aan, inclusief Mail, Sharepoint en
Lync en sectorspecifieke oplossingen zoals het eerder vermelde Digitaal Zorgarchief.
De onthullingen rond de NSA leidt tot veel discussie, maar vooralsnog niet tot een
nieuwe stroom klanten voor CloudNL. Individuele organisaties kan het moeilijk
aangerekend worden dat ze bespioneerd worden. De Patriot Act en Europese
wetgeving, met name op het gebied van privacy, zijn daarentegen zeer tastbaar en
wakkeren de vraag naar compliant clouddiensten aan.
Afnemers
De klanten van KPN datacenters komen enerzijds uit de traditionele zakelijke markt (goed
gespreid over de overheid en het bedrijfsleven, waarbij de nadruk bij de overheid net iets
sterker is), en bestaan anderzijds uit IT bedrijven en dotcombedrijven. KPN heeft een relatief
groot aantal IT-bedrijven als klant, die met hun keuze voor KPN voor betrouwbaarheid en
continuïteit kiezen. Datacenter, colocatie en andere diensten. Al met al is er vooral een
duidelijke spreiding. Traditioneel gaat het voornamelijk om grootzakelijke klanten, maar de
laatste jaren probeert KPN steeds meer in te spelen op de regionale behoefte van het MKB.
iBridge (Randstad) is één van de vaste klanten van KPN Datacenters waar beide
partijen te maken kregen met de impact van virtualisatie, cloud computing en de
opkomst van blade servers.Door deze trends is de behoefte aan vierkante meters
10-3-2014
3
Datacenter Profiel KPN Datacenters
sterk afgenomen. KPN heeft samen met iBridge nagedacht over een efficiënter
vloerplan, waarbij het stroomverbruik afneemt en de koeling geoptimaliseerd.
Uiteindelijk is het aantal vierkante meters gehalveerd.
KPN heeft voor Connexxion een Twin Datacenter ingericht, waarbij in aanvulling op
het eigen Connexxion datacentrum een twin is ingericht in een KPN Cybercenter.
Voor Connexxion heeft de kleine kans op een calamiteit in het eigen datacenter een
dermate grote impact op de inmiddels sterk gedigitaliseerde bedrijfsprocessen, dat
het genoodzaakt zag om dit risico goed af te dekken. KPN heeft de suite gebouwd en
is verantwoordelijk voor de housing (het beheer van de fysieke omgeving)
De meest recente klanten die het meest in het oog springen zijn de –Gemeente
Rotterdam die in het nieuw geopende Rotterdamse datacentrum trekt,
overeenkomsten met diverse overheidsinstanties in Groningen (CJIB, de Rechtspraak,
Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO), Rijksdienst Wegverkeer (RDW),
Basisadministratie Persoonsgegevens en Reisdocumenten (BPR), de provincie
Groningen, de gemeente Groningen en de ministeries van Economische zaken en
Onderwijs Cultuur en Wetenschap). Met deze contracten doet KPN een duidelijke
gooi naar de titel “hofleverancier datacenters voor de overheid”.
Het type klanten kan verschillen per type oplossing. Waar colocatie vooral een regionale
behoefte invult van de zakelijke markt in brede zin, is CloudNL bijvoorbeeld sterk gericht op
een beperkt aantal sectoren, te weten de overheid, zorg en banken.
Organisatie en groei
Binnen het datacenter team werken ongeveer 60 medewerkers. We hebben het dan in feite
over “de fabriek”. Het onderhoud en de beveiliging van de datacenters zijn uitbesteed,
onder meer aan Facilicom waar het afgelopen jaar 28 man naar overstapte. De eigen club
houdt zich bezig met de volgende activiteiten:
-
-
Het verzorgen van de continuïteit van de datacenters, inclusief het aansturen van
externe partijen (operationeel). De regie en de technische expertise blijft te allen
tijde binnen KPN en wordt niet uitbesteed.
Commerciële activiteiten: het afhandelen van klantinteractie (toegangsaanvragen,
changes en allerlei andere verzoeken)
Presales activiteiten rondom datacenter: op een “traditionele” manier begeleid de
sales support de klant van initiële vraag naar opdracht.
De dienstverlening groeit. Ongeveer 15 jaar geleden is bruto 25.000 m2 neergezet. Nu
hebben een aantal consolidatieslagen plaatsgevonden. Met name op het vlak van hosting is
het aantal locaties beperkt. Als gevolg daarvan is de locatie in Heerlen die verouderd was en
minder goed bezet, gesloten. Met de integratie van KPN IT Solutions in KPN Zakelijke Markt
wordt er gekeken of er nog verdere optimalisaties en consolidaties te realiseren zijn.
De laatste jaren neemt de regionale vraag (colocatie) toe, waardoor KPN nieuwe datacenters
nodig had. Aangezien de “oude” inmiddels redelijk goed gevuld zijn, was het nodig om het
10-3-2014
4
Datacenter Profiel KPN Datacenters
aantal locaties weer te laten groeien (Rotterdam en Groningen). De Groningse locatie werd
getriggerd door de gewonnen aanbesteding met de centrale overheid, die zijn
datacenterlocaties aan het consolideren is.
KPN realiseert een goede groei op het gebied van colocatie, veelal gedreven door een
regionale vraag. Ook de cloud dienstverlening groeit snel, maar zit nog in een opstartfase.
Andere oplossingen, denk aan de datacenterdiensten ter ondersteuning van de
outsourcingpropositie, worden door een lagere groei of krimp gekenmerkt en zullen de
komende jaren steeds meer gekannibaliseerd worden door de vraag naar colocatie en
cloudoplossingen.
Commerciële organisatie
De datacenterdiensten worden aan de man gebracht met behulp van het reguliere
verkoopapparaat van KPN Zakelijke Markt. In totaal gaat het daarbij om honderden
verkopers in zowel regionale (MKB) als landelijke (Large Enterprise) verkoop. KPN beschikt
daarbinnen nog wel over een speciale IT services verkoopclub onder de naam “Special
Sales”. De verkooporganisatie wordt vanuit Datacenters ondersteunt met behulp van sales
consultants. Er is ook sprake van inbound sales, waarbij klanten op eigen initiatief KPN
benaderen voor datacenter diensten via verschillende kanalen.
Strategie
KPN Datacenters positioneert zichzelf als een premium datacenter dienstverlener. Voorop
staat dat de dienstverlening van hoge kwaliteit een zeer betrouwbaar is. KPN’s pricing
strategie is daar op afgestemd. Het is geen prijsvechter, maar zoekt de juiste balans tussen
prijs en kwaliteit. . In plaats daarvan richt KPN zich op het optimaal gebruik maken van de
“natuurlijke” sterkten van KPN, zoals:
-
-
-
Hollandse Betrouwbaarheid: KPN-klanten ervaren nog altijd geregeld problemen
met de service gerichtheid van de leverancier, maar de ervaring is wel dat het werkt
en blijft werken als het eenmaal werkt. Dat KPN een Nederlands bedrijf is, biedt in
een wereld met Patriot Acts en de NSA toch een wat comfortabeler gevoel bij veel
afnemers en leidt tot minder compliance-issues.
Veiligheid: behalve beschikbaarheid zou dat ook waar moeten zijn voor de
beveiliging. Niet ten onrechte reageerde KPN dan ook sterk op enkele grote
incidenten in de afgelopen jaren en doet het er alles aan om met concrete stappen
twijfels weer weg te nemen.
Altijd dichtbij: KPN biedt diensten aan het grootste deel van de zakelijke markt,
groot en klein, stad en platteland, publiek en privaat. Er is altijd een verkoper in de
buurt, een service punt en vaak ook een datacentrum. Er is ook altijd wel een
datacenterdienst beschikbaar voor elk type organisatie. Van voor kleine organisaties
volledig gestandaardiseerd, tot voor grote organisaties indien gewenst volledig op
maat en zeer complex.
10-3-2014
5
Datacenter Profiel KPN Datacenters
-
-
Connectiviteit: Hoewel de datacenters carrier neutraal zijn, heeft KPN een zeer grote
kennis op het gebied van connectiviteit, van lokaal tot wereldwijd en men kan deze
optimaal afstemmen op de datacenterbehoefte.
End-to-end dienstverlening: KPN kan klanten een complete stack bieden, waarbij het
controle uit kan oefenen over de hele keten van “bodemplaat” tot applicatie en het
als een geheel kan beheren. Dat doet KPN bijvoorbeeld voor specifieke
marktsegmenten (zorg, kritische/crisiscommunicatie, lokale overheid), ook samen
met partners zoals PinkRoccade Healthcare en Local Government.
Met andere woorden: KPN Datacenters wil voor iedere ondernemer de datacenterdienst
aanbieden die het best bij hem past, waarbij de veiligheid en betrouwbaarheid optimaal
geborgd zijn. In ultieme vorm vindt dit zijn uiting in het CloudNL-aanbod.
Diensten
Voor de komende jaren zet KPN in op meer regionale dienstverlening enerzijds (colocatie) en
een verschuiving naar cloud computing anderzijds. Voor een belangrijk deel blijft de
datacenter dienstverlening dienend aan de meer functionele behoeften (applicatie) van veel
klanten die elders binnen KPN ZM worden opgepakt. Het middensegment (hosting) gaat
vermoedelijk steeds kleiner worden en wordt opgegeten door colocatie enerzijds en cloud
anderzijds.
Innovatie
Op het gebied van technische innovatie blijft er veel gebeuren. Het draait daarbij steeds
meer om duurzame oplossingen. Waar niet zo lang geleden Kyoto-wielen je van het was,
draait het nu steeds meer om vrije luchtkoeling. Interessant is dat de groei in vierkante
meters allerminst vanzelfsprekend is voor de komende jaren. Op de vloer komen steeds
meer High Density-oplossingen. Als een oplossing als HP Moonshot doorbreekt, heeft dat
een grote invloed op de benodigde hoeveelheid ruimte en het benodigde vermogen en
electricteitsgebruik.
Door de opkomst van cloudoplossingen wordt de afstand tot de fysieke locatie steeds
minder belangrijk. Maar ook het datacenterontwerp zou wel eens heel anders kunnen
worden en ook bij KPN meer kunnen gaan lijken op de datacenters van grote
cloudleveranciers. De continuïteit wordt dan op software-niveau geregeld en minder in de
fysieke omgeving. Tier I of II ontwerpen zijn dan meer dan voldoende voor een goede
dienstverlening. Het is nu nog toekomstmuziek voor KPN, maar er wordt wel mee
geëxperimenteerd.
Uitdagingen
KPN Datacenters ziet zich voor twee belangrijke uitdagingen gesteld die te maken hebben
met de grote veranderingen in de datacentermarkt. Allereerst is het belangrijk dat KPN de
juiste positie in de cloudmarkt weet te vinden ten opzichte van wereldwijde cloudgiganten
als AWS en Google. Op prijs is het moeilijk concurreren en dus moet er een goede reden
voor klanten zijn om een premium te betalen. Op zich valt er binnen het niche van het
nationale een goede markt te maken en KPN zet daar ook vol op in met “oranje” diensten,
10-3-2014
6
Datacenter Profiel KPN Datacenters
waarmee “de BV Nederland wordt gefaciliteerd”. De rol van KPN blijft daarin uniek met
diensten als 112, de cybersecurity raad en bijvoorbeeld de ondersteuning van de nucleaire
top, waarmee KPN steeds meer een gesprekspartner van de overheid op een hoog niveau
wordt. Desondanks blijft er een constante dreiging vanuit de wereldwijde leveranciers
bestaan.
Een tweede uitdaging is de tendens van grote afnemers om zelf datacenters te bouwen en
dus minder gebruik te maken van housing. KPN ziet daardoor een verschuiving in de
klantenkring naar het reguliere bedrijfsleven, de publieke sector en kleinere tot middelgrote
IT en cloudleveranciers.
Analyse
KPN is één van de grootste datacenterdienstverleners in Nederland en heeft zijn sporen
volop verdiend. KPN brengt daarbij zowel de expertise op het gebied van connectiviteit die
het als grote telecom operator heeft, als de kennis van complexe IT infrastructuren (en –
deels – applicaties) die met Getronics de organisatie is binnengekomen. KPN Datacenters
heeft een unieke plek in de markt, maar heeft uiteraard ook met de nodige uitdagingen te
maken.
De kracht van KPN Datacenters
De plek die KPN Datacenters inneemt op de Nederlandse datacentermarkt is op zich
vergelijkbaar met de plek die nationale telecom operators in andere landen innemen. KPN
Datacenters levert enerzijds, vergelijkbaar met andere commerciële datacenters, housing en
hostingoplossingen aan de zakelijke markt. KPN kan daar profiteren van een groot landelijk
verkoopnetwerk, waarmee klein en groot in geheel Nederland bereikt kan worden.
Anderzijds vervult KPN Datacenters een belangrijke rol binnen de IT dienstverlening in brede
zin, die bovendien steeds meer geïntegreerd wordt met de telecommunicatiediensten. Voor
KPN zijn datacenterdiensten binnen Nederland een kernactiviteit, wat in veel mindere mate
geldt voor andere grote system integrators. KPN heeft daardoor een sterke, unieke controle
op de hele stack van de infrastructuur dienstverlening tot en met de daarvan afhankelijke
applicatiediensten, waarbij KPN uiteraard ook de connectiviteit als kerncompetentie
inbrengt.
KPN is heel bewust bezig met de kansen en bedreigingen in de markt. Een sterke positie in
de datacentermarkt wordt niet als een vanzelfsprekendheid beschouwd door de opkomst
van cloudoplossingen. Door zich nog sterker dan anderen te richten op de groeiende
behoefte aan een nationale invulling van datacenterdiensten, getriggerd door wet- en
regelgeving op het gebied van privacy en andere sectorspecifieke behoeften, kiest KPN een
duidelijke positie en weet men zich ook daadwerkelijk te onderscheiden. Ook wordt er
ingespeeld op de toenemende vraag naar hoog kwalitatieve colocatie in de regio, waarmee
het de concurrentie meer aangaat met regionale datacenters.
10-3-2014
7
Datacenter Profiel KPN Datacenters
Uitdagingen
Hoewel KPN dus heel bewust kijkt naar de verschuivingen in de markt, wil KPN voor ieder
type afnemer de juiste dienst leveren. Het alles willen zijn voor iedereen is begrijpelijk als we
naar KPN’s gevarieerde klantenkring kijken, maar kan tegelijkertijd een blok aan het been
zijn van een dienstverlener die een hoog niveau van dienstverlening wil bieden en ook mee
moet veranderen met de ontwikkelingen in de markt. Dat is iets wat bij KPN Datacenter als
dienstverlener blijft wringen.
Het alles voor iedereen willen zijn, heeft gevolgen voor een tweede belangrijke uitdaging
waar KPN al heel lang mee worstelt. De meeste zakelijke klanten geven aan dat als een KPNdienst werkt, dat hij ook goed werkt. Wat dat betreft, bestaat een imago van robuust en
betrouwbaar. Maar voordat het zover is, loopt het niet altijd even soepel. Ondanks de
inmiddels permanente aandacht voor service gerichtheid en alle verbeterprogramma’s die
de laatste plaatsvinden, is KPN nog steeds niet waar het zou moeten zijn en blijft het een
belangrijk punt van aandacht. De colocatie dienstverlening vormt hierop, zoals blijkt uit
onderzoeken en klanttevredenheidsmetingen, een positieve uitzondering. Een andere
uitdaging die Pb7 voor KPN Datacenters ziet is de integratie van KPN IT Solutions in KPN
Zakelijke Markt. Terwijl het weinig verbeelding behoeft om te zien hoe dit een sterker
aanbod voor het MKB kan opleveren, waar veel bedrijven positief staan tegenover
geïntegreerde totaaloplossingen, is het nog niet duidelijk of en hoe KPN Zakelijke Markt
voldoende oog houdt voor de specifieke IT dienstenbehoeften van de grootzakelijke markt.
Juist doordat de case voor het MKB vrij sterk is, is het lastig om voldoende focus op de
grootzakelijke markt te houden.
Bottom Line
KPN Datacenters heeft een unieke positie in de datacenter markt gecreëerd, waarbij men
duidelijk oog heeft voor de trends in de markt en daar sterk op inspeelt. Afnemers gaan naar
KPN Datacenters omdat men KPN vertrouwt, uiteindelijk dé basisvoorwaarde voor elke
datacenterdienst. KPN weet dat en investeert gericht om die kracht juist te versterken. Wel
is het belangrijk voor KPN Datacenters om zich niet teveel af te laten leiden door interne
KPN-zaken zoals de integratie van KPN IT Solutions binnen KPN Zakelijke Markt, waar vooral
de grootzakelijke kansen in de markt onder kunnen lijden.
10-3-2014
8

Download Report