Download - Rotterdamse Schouwburg

C12 CULTUUR & MEDIA
DE STANDAARD
ZATERDAG 6, ZONDAG 7 DECEMBER 2014
Verloren
zielen in
Bar Terminus
THEATER ¨¨¨èè
Alsemkomt
De Roovers. Gezien in de Monty,
Antwerpen, 4 december. Nog op 6
december, daarna op tournee tot 2
februari 2015.
Als een schooiersparadijs: zo
zien de kroegtijgers uit Alsem­
komt hun habitat. Drie hoertjes,
een toogfilosoof, een ex­student
en een verlopen actrice verzame­
len er rond de whiskyflessen. Stuk
voor stuk zijn het verloren zielen,
die avond na avond ruziën en zich
kapot drinken. Als de barman en
de eigenaar al eens vervelend
doen over de lopende rekeningen,
blijkt dat alleen voor de vorm. Ze
zuipen gewoon stevig mee.
Elk van deze nachtraven heeft zijn
persoonlijke strohalm om zich
aan vast te klampen. Maar waar ze
écht naar uitkijken, is de komst
van de handelsreiziger Hickey. De
braspartij die hij elk jaar komt or­
ganiseren, staat genoteerd als hun
hoogdag.
Zelfbegoocheling en zelfbedrog
tuimelen over elkaar heen in The
iceman cometh, een tragedie van
Eugene O’Neill uit 1946. De Ame­
rikaanse Nobelprijswinnaar voert
ons mee naar zijn vertrouwde bio­
toop van randfiguren en gehaven­
de mensen. Hij snijdt ook zijn fa­
voriete thema aan: illusie en des­
illusie. Dromen poken het stro­
vuurtje van het leven op, maar ze
kunnen even genadeloos gekel­
derd worden.
Voor De Roovers was dit nog am­
per opgevoerde repertoirestuk
een mooie afsluiter van een trilo­
gie over de crisis. Een XL­produc­
tie ook, met tien acteurs op de scè­
ne. Mauro Pawlowski, ‘die geen
twee zinnen na elkaar kan zeggen
en daarom maar een gitaar vast­
houdt’, maakt het elftal compleet.
Hij levert de sobere soundtrack
voor Alsemkomt. Tussen de be­
drijven door brengt hij uitgeklede
songs van onder meer Eric Clap­
ton en Nina Simone.
Met compassie, empathie en een
stevige scheut kolder portretteert
het Antwerpse gezelschap de
toogclan uit Alsemkomt als een
verzameling door de maatschap­
pij uitgerangeerde mensen. Hun
trots hebben ze behouden, maar
ze zijn doodsbang om te fa­
len. Daarom zijn ze zo immobiel
en verschansen ze zich in de
verste hoekjes van hun ‘Bar Ter­
minus’.
Heiland
Als Hickey binnenvalt, kantelt de
sfeer. Hij is niet langer de ver­
trouwde drinkebroer, maar stelt
zich op als een heiland die zijn
vroegere ‘vrienden’ zal redden uit
dit tranendal. Hickey is een goe­
Wouter Hendrickx, Luc Nuyens en Stefaan Degand: kroegtijgers in ‘Alsemkomt’.
roe en een genezer geworden, die
van losers nieuwe mensen wil ma­
ken. Allemaal krijgt hij ze, min of
meer, in beweging. Maar kijk: de
strohalm knakt. De illusie dat de­
ze figuren opnieuw de draad kun­
nen opnemen met hun vroegere
leven, ligt meteen aan diggelen.
Natuurlijk wordt ook Hickey ont­
maskerd. De valse heiland blijkt
een ordinaire moordenaar. Zijn
eigen fantasie van een nieuw be­
gin is gewoon een vlucht. Stefaan
Naar het hart
Degand brengt dit demasqué let­
terlijk in zijn blootje, in een hor­
tende monoloog vol zelfwalging.
De vaste Rooverskern en hun gast­
acteurs experimenteerden bij de
première nog met de juiste ba­
lans. Het ensemblespel is helder
en direct, maar niet over de hele
lijn. Vooral de vier jonge nieuwko­
mers, conservatoriumstudenten,
willen wel eens iets te hevig char­
geren.
Repertoire oppoetsen is al twee
Stef Stessel
decennia de sterkte van de Roo­
vers. De anarchistische humus­
laag die in de oorspronkelijke ge­
sprekken van de stamgasten aan­
wezig is, hebben ze ongemoeid
gelaten. Maar ook bij de viering
van hun twintigste verjaardag is
het hen aardig gelukt om oever­
loos praatstuk herleiden tot een
compact psychologisch drama. En
dat zonder al te zwaarwichtige
symboliek.
GEERT VAN DER SPEETEN
Vliegende
hond
POP ¨¨¨èè
Liesa Van der Aa
MUZIEKTHEATER ¨¨¨èè
WOTH. deSingel Antwerpen, 4/12. Vanavond
nog te zien op dezelfde locatie.
Lâchez­tout!
Voor een jonge artieste als Liesa
Van der Aa (28) biedt een goed omka­
derd, ambitieus werk als Weighing of
the heart (WOTH) de kans om hoger te
klimmen. Tegelijk houdt het ook het
gevaar in om uit te glijden.
Na de première kwamen we, om het
met de metaforen van WOTH zelf te
zeggen, buiten met een licht en een
zwaar hart. Licht, omdat de muziek
meevoerde naar een dromerig
land. Vooral in het tweede en het der­
de deel kon je je overgeven aan de har­
monie uit vijf kelen en het zoemende
spel van rieten en keyboards. Zwaar,
omdat we soms het gevoel hadden niet
op de trein te zitten en mee te hollen
naast het spoor. Iemand vertelde, maar
waar ging het heen? Wat was de poin­
te?
Het kader, geïmporteerd uit de Egypti­
sche mythes, werd nochtans goed aan­
gegeven. Licht en beeld bakenden hel­
der drie hoofdstukken af. De drie delen
boden telkens andere versies van een­
zelfde ceremonie, namelijk het Egypti­
sche dodenritueel waarbij het hart ge­
©
wogen wordt om een oordeel over het
leven te vellen.
Van der Aa speelde en zong het eerste
luik zelf in met viool en samples. Uit
diverse zinsneden, als ‘My skin feels
too small’, kon je afleiden dat ze het
gewicht van de wereld torste.
Daarna kwamen er acht muzikanten
bij die het industriële geluid van het
eerste deel vervingen door barokke,
soms wat etherische pop. Van der Aa
deed haar mantel om en zong mooi
over de zoete smaak van de magnolia,
en onze nood aan verbinding.
Het derde deel, dat een toestand van
evenwicht uitdrukte, verschilde in licht
noch in muziek genoeg van het vorige
deel. Opnieuw hoorden we mijmeren­
de, vertragende muziek met filosofi­
sche gedachten in de teksten.
Wie zich liet meedrijven, hoorde een
boeiende, transcendente klankwereld.
Wie rationeel naar een verhaal en een
boodschap zocht, raakte verstrikt in
zijn eigen conceptuele premisses. Een
interessante, soms frustrerende clash
met jezelf.
PETER VANTYGHEM
LOD. Gezien in De Bijloke, 4 december.
Nog in De Spil, Roeselare (6/12),
Concertgebouw Brugge (12/2)
Concert, film en theater in één. Lâchez­
tout! van LOD is een nostalgische voor­
stelling met van alles wat: retrovibes,
absurde humor, surrealisme en een ont­
roerende dans tussen verbeelding en
verlangen. Maker en bedenker François
Sarhan trekt van leer tegen het ‘krui­
deniersspecialisme’ in de hedendaagse
muziek. Liever doet hij alles zelf. Een
generalist dus, die filmt, ensceneert,
stop­motions bedenkt, componeert en
verbeelde encyclopedieën schrijft.
Lâchez­tout! begint met een experiment.
Bobok, geen held maar een suffe Jan
Modaal, krijgt van de verteller enkele
uren van volstrekte vrijheid en straffe­
loosheid cadeau. Gaandeweg ontplooit
zich een obsessief verlangen naar ver­
nietiging. Honden vliegen door de lucht,
Bobok laat bommen achter in een dro­
gisterij, in een bank en in een militair
hoofdkwartier. ‘Wat ondraaglijk is, moet
vernietigd worden’, zo leest hij in een
dikke encyclopedie, zijn gids tijdens zijn
vernietigingstocht. Alles opnieuw ver­
beelden, de wereld herscheppen: dat is
wat de vrijheid Bobok biedt.
Sarhans muziek zit dicht op de huid van
de encyclopedie en zapt als een oude ra­
dio, ruisend en wel, tussen verschillende
klankwerelden. Maar het spectaculairst
zijn de twee ‘bruiteurs’ die Sarhan op
het podium zet. Live verklanken ze Bo­
boks voetstappen, de bladzijden die hij
omdraait, de tikkende tijdbommen in
zijn tas: bijna een toneelstuk op zich.
En tegelijk versterken ze met hun analo­
ge geluiden Boboks verlangen naar een
verloren wereld. Lâchez­tout! druipt dan
ook van de nostalgie. Het verlies van ge­
meenschappelijke dromen is een bron
van treurnis, Boboks doelwitten zijn
symbolen van een ontmenselijkte, geme­
chaniseerde moderniteit.
Naar het einde krijgt Lâchez­tout! de al­
lures van een thriller. En dan loopt het
toch wat fout. Sarhan wil graag alles
kunnen, maar lijkt de vertelkracht van
film niet voldoende te beheersen. De be­
klemming valt al snel weg, alleen spiele­
rei blijft nog over.
ANNEMARIE PEETERS