Mag1010 E-mobility op Tweede Maasvlakte: 8 MVA in accu’s Duurzame infrastructuur door integrale samenwerking Harrie Heemskerk De tijdelijke opslag van elektrisch vermogen wordt door energiedeskundigen nog gezien als een van de g rootste knelpunten in de duurzame ‘smart grids’ van de nabije toekomst. Toch kan elektriciteit ook nu al bij enorme vermogens worden opgeslagen. Dat gaat in ieder geval gebeuren in de nieuwe haventerminal van APM Terminals, op M aasvlakte II bij Rotterdam. Daar realiseert Kropman Installatietechniek BV een Battery Exchange Station (BES) met een vermogen van 2 x 4 MVA (megavoltampère). Dit als onderdeel van een intelligente infrastructurele installatie, die wordt beheerd en aangestuurd vanuit de gebouwinstallaties op het terrein. Via dit smart grid worden onder meer de enorme portaalkranen en schepen met hoogspanning gevoed. Ook al het transport van de zee containers over het 86 hectare grote havencomplex wordt elektrisch gevoed (e-mobility) en is onbemand. Op deze manier wil APM Terminals Maasvlakte II in Rotterdam de meest duurzame overslagterminal voor zeecontainers ter wereld bouwen. Duidelijk zal zijn dat zo’n intelligente, omvangrijke, zware en toch duurzame installatie alleen kan worden ontworpen en gerealiseerd in een bijzonder nauw samenwerkingsverband van hoog gespecialiseerde bedrijven en technici in de bouw, elektrotechniek, werktuigbouwkunde, ICT en nog tal van andere vakdisciplines. Dat is dan ook een van de specialisaties van Kropman Installatietechniek: samenwerken op verschillende niveaus, zowel bij het ontwerp als tijdens de uitvoering van het werk. Hoewel het transport van de zeecontainers over het nieuwe havencomplex onbemand is, gaat het niet over rails. De automatisch geleide elektrische voertuigen rijden 24 uur per etmaal met twee zeecontainers tegelijk gewoon over het asfalt. Deze bijzondere vorm van e-mobility met Auto- Het 2 x 4 MVA Battery Exchange Station (BES) is opgedeeld in Atex-zones, waarvan de laadapparatuur is matic Guided Vehicles (AGV’s) vraagt dan ook om gescheiden. zeer zware accupacks, die regelmatig en zo snel mogelijk herladen dienen te worden. 12 niek heeft geïnstalleerd, kunnen 72 van die Het uitnemen, aan- en afsluiten, laden en weer accupacks met elk een gewicht van twaalf ton terugplaatsen van de accu’s wordt vrijwel geheel Accu van twaalf ton worden geladen, bij een vermogen van maximaal geautomatiseerd en manloos verricht door een In het BES-gebouw dat Kropman Installatietech 2 x 4 MVA. robotsysteem. Ook worden ze 7 x 24 uur per week Mag1010 ◆ Nummer 2 ◆ 2014 Mag1010 Er komt 7 x 24 uur onbemande e-mobility met Automatic Guided Vehicles (AGV’s) op de nieuwe APM Terminal op Maasvlakte II bij Rotterdam. De smart grids daarvoor zijn nog in aanleg. Het wordt de meest duurzame containerterminal ter wereld. gevoed, aangestuurd, gecontroleerd en bewaakt woningbouw, utiliteit en industrie is verduurzaming door redundante systemen. Het proces mag door tegenwoordig meestal een van de eisen. niets worden onderbroken. Aan de, vaak zelfs wettelijke, eisen op dit gebied Breeam: ‘very good’ kan alleen met voldoende rendement worden Met deze vorm van e-mobility, geleverd door voldaan wanneer alle partijen in de bouw- en Gottwald Terex en gekoppeld aan het BES installatieketen nauw en op gelijkwaardig niveau gebouw waarvan Kropman de installatietechniek met elkaar samenwerken. Dat wil zeggen zonder zelf ontwierp, moet er een einde komen aan het strijd tussen de onderaannemers om de laagste bemande dieseltransport over de container offerte. En met meer aandacht voor elkaars overslagterminals. Zo wil opdrachtgever APM van rendement en de uiteindelijke ‘total cost of deze haventerminal de duurzaamste ter wereld ownership’ (TCO) voor de opdrachtgever. maken. Het gebouw heeft de internationale Breeam-duurzaamheidsscore ‘very good’. Ketenintegratie Niet alleen op het gebied van duurzaamheid ligt Dit ‘slimmer samen werken’ stond het afgelopen de lat hoog. Ook aan de functionaliteit, continuïteit, jaar bij tal van gelegenheden centraal in de elektro- veiligheid en het rendement van de installaties technische en bouwsector. Want als alle schakels op de nieuwe APM terminal worden de hoogste in de bouw- en installatieketen dat níet doen, eisen gesteld. Daaraan kan alleen worden voldaan kunnen duurzame technologische innovaties niet wanneer alle betrokken partijen nauw met elkaar Overigens worden niet alleen aan dit soort bijzon- met voldoende rendement worden toegepast. Niet samenwerken. Niet alleen technisch, maar ook dere projecten als de containerterminal hoge eisen voor de bouw- en installatiebedrijven zelf, en ook organisatorisch en procesmatig. gesteld. Ook bij de meer gangbare projecten in niet voor de opdrachtgever die het uiteindelijk alle- Mag1010 ◆ Nummer 2 ◆ 2014 13 Mag1010 De twaalf ton wegende accupacks worden door een robotsysteem in de laadrekken geplaatst. maal moet betalen. Bovendien werken innovatieve tionele aanbesteding tegen de laagste inschrijving. samengesteld bouw- en ontwerpteam. Het ligt er en duurzame installatietechnieken niet optimaal, Deze werkwijze, die onder druk van de markt maar net aan hoe ingewikkeld of geavanceerd de als ze niet vanuit één integraal ontwerp worden steeds vaker wordt toegepast, wordt ook wel installatie moet worden. toegepast. aangeduid als de EMVI-methodiek. Dat staat voor Economisch Meest Voordelige Inschrijving. Daarom zijn er binnen dit bedrijf drie speciale af delingen: Ontwerp & Techniek, Projectuitvoering, De traditionele Nederlandse verticale bouwkolom, bestaande uit hoofdaannemers en onderaan- Écht slim en Service, Beheer & Onderhoud. Die kunnen nemers, lijkt hierdoor steeds meer te kantelen Kropman Installatietechniek BV werkt als ‘totaal geheel afzonderlijk, maar ook in nauwe samen naar een meer gelijkwaardige (dus horizontale) en installateur’ in alle regio’s in Nederland al veel werking opereren. Dat verschilt dan ook van transparante samenwerking door alle betrokken langer vanuit een soortgelijke visie. Maar juist project tot project. partijen in de bouw- en installatieketen heen. daardoor wordt er heel genuanceerd met het Ketenintegratie heet dat. begrip ketenintegratie omgegaan. Duurzaamste Hierdoor kunnen ontwerpen voor gebouwen, Regiomanager Auke van Ingen in Rijswijk ervaart Het werk op de Tweede Maasvlakte is daar een fabrieken en infrastructurele werken meer in de praktijk dat er niet één eenduidige methodiek sprekend voorbeeld van, zo blijkt uit de uitleg van integraal worden ontwikkeld en uitgevoerd. Het voor ‘slimmer samen werken’ bestaat: projectleider Wesley van de Zanden en ontwerper resultaat: een beter onderling functioneren van “De optimale samenwerking in de keten verschilt Werner Verhelst. Kropman installeerde daar aan- de afzonderlijke deelinstallaties, minder logistieke juist van project tot project, die ziet er iedere keer vankelijke alleen het nieuwe kantoorgebouw en verliezen tijdens het bouw- en installatieproces, weer anders uit. Dat is pas écht ‘slimmer samen de werkplaats van APM Terminals. Dat gebeurde en vooral minder faalkosten. En uiteindelijk een werken’.” in een vrij traditionele rol als nevenaannemer, gezonder bedrijfsrendement voor alle schakels in de keten. op basis van een uitvoeringsgereed ontwerp van Aan ieder project worden immers weer andere Witteveen+Bos. Het ingenieursbureau lette daarbij eisen gesteld. Kropman Installatietechniek kan vooral op de hoog gestelde duurzaamheids EMVI binnen de keten dan ook optreden in rollen die doelstellingen. Om dat te bereiken kunnen de initiële investerings uiteen lopen van aannemende totaalinstallateur Via de reguliere aanbestedingsmethodiek haalde lasten weleens hoger uitvallen dan bij een tradi tot adviseur en tot co-engineer in een breed een consortium van Boele & Van Eesteren en Mag1010 ◆ Nummer 2 ◆ 2014 15 Mag1010 Kropman Installatietechniek de opdracht binnen. Ook verder komt dit gebouw langs vrij traditionele weg tot stand, maar wel met toepassing van de meest duurzame en daarom geavanceerde installatietechnieken. Veiligste De nieuwe containeroverslag van APM Terminals in Rotterdam moet echter niet alleen de d uurzaamste, maar ook de veiligste ter wereld worden. Daarom komen het BES-ontwerp en de uitvoering op een heel andere manier tot stand. Verhelst: “Er was alleen een voorlopig ontwerp (VO) met een enorm programma van eisen (PvE) op het gebied van functionaliteit, continuïteit, duurzaamheid en vooral veiligheid. Niet alleen chemische veiligheid, maar ook brand- en arbeidsveiligheid. En dat terwijl het BES wel 7 x Veiligheid versus continuïteit 24 uur ononderbroken moet kunnen functioneren. De grootste uitdaging voor het multidisciplinaire ontwerpteam van het BES-gebouw van APM Dus vals alarm is uit den boze. En wanneer de Terminals op de Rotterdamse Maasvlakte II was samengevat: veiligheid en duurzaamheid, beveiligingssystemen iets signaleren, mag er niet versus continuïteit en rendement. De belangrijkste kenmerken van de installatie in het BES- meteen volledig worden afgeschakeld. Sterker nog, gebouw zijn uiteindelijk geworden: sommige functies moeten juist dan in stand blijven. Bij het vrijkomen van waterstofgas bijvoorbeeld moet het laadproces worden onderbroken, maar de ventilatie juist niet. Bij brandgevaar of arbeidsrisico’s tussen de robotsystemen is dat weer heel anders.” • Een te schakelen en te distribueren vermogen van in totaal 2 x 4 MVA • De ls-distributie van 10 MVA gaat over railkokersystemen met bemetering, die via software gekoppeld is aan het acculaadmanagementsysteem • De ventilatie is redundant uitgevoerd en tevens voorzien van een UPS • De indeling in explosiegevaarlijke zones en de uitvoering van de installatietechniek daarin voldoet aan alle normen bij de Europese Atex-richtlijnen Zo kan hij nog vele voorbeelden noemen: “Bij zo’n • De beveiliging van de mechanische delen van de laadinstallaties en hun voedings- en complex project gaat het dan ook niet meer in de besturingsinstallaties voldoen aan alle normen bij de Europese Machinerichtlijnen eerste plaats om de laagste prijs. Het belangrijkste • De risicoanalyses en beveiligingsniveaus naar PL en SIL zijn volgens de richtlijnen doel is voldoen aan alle eisen. Niet alleen functio- vastgesteld en gecertificeerd, samen met de leverancier van de mechanische laad- en neel, maar ook vanuit wet- en regelgeving plus alle AGV-systemen bijbehorende normen. En natuurlijk wel tegen de laagst haalbare TCO.” Bovendien, voegt projectleider Van de Zanden daaraan toe, moet de specifieke techniek in het BES-gebouw ook nog eens één integraal te be heren geheel gaan vormen met alle installatie techniek in de andere gebouwen en voorzieningen op het terminalterrein. • Naast gasmelding en -detectie is er brandmelding en -detectie, noodverlichtingen vluchtrouteaanduiding, en ontruimingsalarm volgens alle specifieke normen die erop van toepassing zijn • Er is toegangscontrole met cameratoezicht • Om elektromagnetische verstoring van data-, voedings- en besturingssystemen te voorkomen, worden alle normen bij de Europese EMC-richtlijnen toegepast • Dataverkeer en –transmissie over alle gebouwgebonden onderdelen van de BES-installatie zijn gekoppeld aan het gebouwbeheersysteem GBS van de andere gebouwen. De toezichthouder Verhelst: “Het voorlopig ontwerp voor het BES- 16 gebouw kon gezien al deze aspecten alleen worden Projectleider Van de Zanden voegt daaraan toe, uiteindelijke kenmerken van de installatie in het ingevuld tot een definitief ontwerp binnen één dat er ook bij de uitvoering van het ontwerp wordt BES-gebouw. horizontaal en multidisciplinair team. Daarvan zijn samengewerkt binnen een horizontaal bouwteam. niet alleen de technische specialisten lid, maar ook De belangrijkste uitdaging voor deze teams Normen de opdrachtgever en, niet te vergeten, de toezicht- was samengevat: veiligheid en duurzaamheid, Voor een ontwerper als Werner Verhelst was houdende instanties binnen deze veiligheidsregio.” versus continuïteit en rendement. Zie in kader de direct duidelijk dat de specifieke eisen die vanuit Mag1010 ◆ Nummer 2 ◆ 2014 Mag1010 de Nederlandse NEN 1010 worden gesteld aan onder meer een Atex-analyse niet alleen in kaart acties die daarop technisch en organisatorisch acculaadruimtes, bij het BES-gebouw van APM gebracht door de adviseurs van Kropman. Ook vanuit onder meer Arbowetgeving moeten volgen. Terminals absoluut niet afdoende zijn. Daarom specialisten van de leverancier van de laad- en Ook dat is weer één integraal geheel.” wordt hier niet alleen op technisch en procesmatig transportsystemen Gottwald Terex, Adviesbureau niveau multidisciplinair samengewerkt, maar ook Arcadis, en opdrachtgever APM Terminals zelf Kop/staart-inspecties juridisch. Verhelst beaamt dat het toepassen van werden hierbij ingeschakeld. Tot slot vertelt hij dat alle installatietechniek ook de normen en richtlijnen (ook NPR’s) in ieder geval Ook de Veiligheidsregio Rotterdam was hierbij niet alleen volgens de specifieke normen is getest de sterkste juridische positie oplevert, wanneer betrokken, vertellen Verhelst en Van de Zanden: en geïnspecteerd: moet worden aangetoond aan alle primaire wet- “Samen hebben we vervolgens ook alle normen en “Want dan gaat het doorgaans alleen om de telijke eisen te hebben voldaan. richtlijnen die van toepassing zijn geïnventariseerd. deelinstallaties, en niet over hoe die in hun Alleen al alle van toepassing zijnde normen bij Daarna heeft Arcadis voor ons en de opdracht- onderlinge samenhang met andere deelinstalla- nationale bouw- en arbowetgeving, en Europese gever een eigen document opgesteld op basis ties functioneren wanneer er iets aan de hand is. Richtlijnen op het gebied van explosie-, machine- van onder meer alle normen, richtlijnen en nog Wij hebben echte kop/staart-tests gedaan om te en milieuveiligheid, EMC, en laag- en hoogspan- tal van andere documenten. In dat slotdocument controleren of op een bepaalde signalering aan de ning, zijn er te veel om hier op te sommen. staat alles over de risico’s, de beveiligingen en voorkant, ook helemaal aan de achterkant de juiste maatregelen ertegen, het meten en signaleren, de acties volgen.” “Maar zelfs dat is niet genoeg”, benadrukt hij. Voor vooralarmen, de echte alarmen, en natuurlijk alle een laadstation met een vermogen en een omvang En tot slot, niet zonder trots: “Bij oplevering h ebben als op Maasvlakte II zijn er nog geen specifieke we in aanwezigheid van de opdrachtgever een normen. Daarom zijn alle mogelijke risico’s met volledige zogenoemde ‘integral site acceptance test’ (iSAT) gedaan. En die is met goed gevolg afgerond!” De ls-distributie van 10 MVA gaat over railkokersystemen met bemetering, die via de software gekoppeld is aan het acculaadmanagementsysteem. Mag1010 ◆ Nummer 2 ◆ 2014 n 17
© Copyright 2024 ExpyDoc
