Regionale Themamiddag Bloedtransfusie C. Voorter 27-03-2014 HLA typeren en HLA antistoffen t.b.v. trombocytentransfusies Christien Voorter Transplantatie-Immunologie, Laboratorium Weefseltypering c,[email protected] Regionale Themamiddag Bloedtransfusie C. Voorter 27-03-2014 HLA • Humaan Leucocyt Antigeen • Eiwitten op oppervlakte van de cel • Polymorf (veel verschillende soorten) • Rol bij immunologische reacties Afweer tegen lichaamsvreemde stoffen zoals virussen, bacterien 2 Regionale Themamiddag Bloedtransfusie C. Voorter 27-03-2014 3 HLA systeem * Bloedgroepsysteem op witte bloedcellen, maar ook op vrijwel alle kernhoudende cellen en bloedplaatjes * Veel polymorfer dan rode bloedgroepen: ABO systeem 4 mogelijke combinaties HLA systeem meer dan 1 miljoen combinaties * ABO: natuurlijk aanwezige antistoffen HLA: antistoffen alleen na contact met vreemde HLA antigenen Regionale Themamiddag Bloedtransfusie C. Voorter 27-03-2014 4 HLA genen Chromosoom 6 DP DQ DR B B B A A klasse II B C A klasse I A Regionale Themamiddag Bloedtransfusie C. Voorter 27-03-2014 5 HLA klasse I molecuul A/B/C C6 C15 beta-2microglobuline HLA klasse I moleculen: expressie op alle kernhoudende cellen en trombocyten Regionale Themamiddag Bloedtransfusie C. Voorter 27-03-2014 6 HLA klasse II molecuul DRA/DQA/DPA C6 DRB/DQB/DPB C6 HLA klasse II moleculen: expressie op B-lymfocyten, macrofagen, dendritische cellen, endotheelcellen en geactiveerde T-cellen 7 Regionale Themamiddag Bloedtransfusie C. Voorter 27-03-2014 Structuur HLA molecuul 8 Regionale Themamiddag Bloedtransfusie C. Voorter 27-03-2014 Structuur HLA molecuul 9 Regionale Themamiddag Bloedtransfusie C. Voorter 27-03-2014 10 viral protein virus cytotoxic HLA class I /viral peptide recognition CD8+ Tcell Regionale Themamiddag Bloedtransfusie C. Voorter 27-03-2014 11 HLA-A variatie Aa Aa Aa Aa Aa Aa Aa Aa Aa AA Aa Aa Aa Aa Aa Aa A a Aa Aa Aa Aa Aa Aa AA Aa Aa Aa Aa Aa Aa Aa Aa Aa Aa Aa Aa Aa Aa Aa Aa Aa Aa Aa Aa Aa Aa Aa Aa Aa Aa Aa Aa Aa Aa Aa Aa Aa Aa Aa Aa Aa Aa Aa Aa Aa Aa AA Aa Aa Aa Aa Aa Aa Aa Aa Regionale Themamiddag Bloedtransfusie C. Voorter 27-03-2014 12 HLA polymorfisme herkent verschillende peptides Virale eiwitten Virale peptide HLA-A1 + HLA-A2 + HLA-A3 + HLA-A11 -Response Regionale Themamiddag Bloedtransfusie C. Voorter 27-03-2014 Polymorfisme HLA Aantal allelen per locus January 2003 A 266 B 511 C 128 DRB 328 DQB1 53 DPB1 101 C 2133 DRB 1512 DQB1 509 DPB1 248 January 2014 A 2579 B 3285 13 Regionale Themamiddag Bloedtransfusie C. Voorter 27-03-2014 Trombocyten transfusie ? ? HLA-A, HLA-B 14 Regionale Themamiddag Bloedtransfusie C. Voorter 27-03-2014 15 Trombocyten transfusie HLA identiek HLA niet acceptabel HLA acceptabel HLA antistoffen? Regionale Themamiddag Bloedtransfusie C. Voorter 27-03-2014 HLA bepalingen tbv trombocytentransfusies HLA typeren: HLA overeenkomst donor en patiënt HLA antistoffen: aan- en afwezigheid specificiteit 16 Regionale Themamiddag Bloedtransfusie C. Voorter 27-03-2014 HLA typering Serologie: bepaalt HLA moleculen op het cel oppervlak DNA typering: bepaalt HLA gen informatie 17 Regionale Themamiddag Bloedtransfusie C. Voorter 27-03-2014 18 Serologische HLA typering Te typeren individu lymphocytes many different sera anti-HLA antibodies Regionale Themamiddag Bloedtransfusie C. Voorter 27-03-2014 CDC: Complement Dependent Cytotoxicity 19 Regionale Themamiddag Bloedtransfusie C. Voorter 27-03-2014 Serologische HLA typering negatieve reactie positieve reactie 20 Regionale Themamiddag Bloedtransfusie C. Voorter 27-03-2014 21 Moleculaire HLA typering • lage resolutie SSP = sequentie specifieke primer amplificatie SSO = sequentie specifieke oligo hybridisatie • hoge resolutie SBT = sequence based typing (nucleotide volgorde) Regionale Themamiddag Bloedtransfusie C. Voorter 27-03-2014 22 PCR-SSP 5’ 3’ PCR product 3’ 5’ 5’ 3’ geen PCR product 3’ 5’ 3’ mismatch + IC M - Regionale Themamiddag Bloedtransfusie C. Voorter 27-03-2014 23 PCR-SSO (Luminex technology) Regionale Themamiddag Bloedtransfusie C. Voorter 27-03-2014 Assays HLA ANTISTOF BEPALING LUMINEX SINGLE ANTIGENS HLA TYPERING PCR-SSO 24 Regionale Themamiddag Bloedtransfusie C. Voorter 27-03-2014 PCR-SSO (Luminex) DNA bio PE BEAD 2 probe 2 rode laser: identificatie bead (probe) groene laser: detectie DNA binding 25 Regionale Themamiddag Bloedtransfusie C. Voorter 27-03-2014 Sequence based typing 26 Regionale Themamiddag Bloedtransfusie C. Voorter 27-03-2014 27 Resolutie van HLA typering en naamgeving serologisch A24 molecuul DNA lage resolutie A*24 allelgroep DNA intermediair A*24 AMJ allelgroepcluster A*24 CGMH DNA hoge resolutie A*24:02:01:02 N alleldefinitie Regionale Themamiddag Bloedtransfusie C. Voorter 27-03-2014 28 Nomenclatuur typering op DNA proteïn geeft verschillen aan in niet-coderend gebied (intron) HLA – A * 24 : 02 : 01 : 02 N gen allel groep synonieme substitutie in het coderend gebied geeft verandering in expressie aan L = lage expressie N = nul allel Regionale Themamiddag Bloedtransfusie C. Voorter 27-03-2014 29 HLA antistoffen Vorming na contact met vreemde HLA antigenen: - zwangerschap - bloedtransfusie - transplantatie Vastgesteld mbv verschillende technieken: - Elisa - CDC - flow cytometrie (Luminex) Regionale Themamiddag Bloedtransfusie C. Voorter 27-03-2014 30 HLA antistoffen Aanwezigheid: er zijn wel of geen antistoffen aanwezig Elisa Specificiteit: antistoffen herkennen een bepaald antigen, bv A1, B12, DR13 etc %PRA kan worden doorgegeven CDC screening Luminex Single Antigens Regionale Themamiddag Bloedtransfusie C. Voorter ELISA 27-03-2014 31 Regionale Themamiddag Bloedtransfusie C. Voorter 27-03-2014 32 Luminex Single Antigen assay recipient blood serum + + Anti-IgG-PE Regionale Themamiddag Bloedtransfusie C. Voorter 27-03-2014 Luminex Single Antigen assay Commercial assays including the use of single antigen beads (Luminex) although the conformation of these molecules may be different than that of membrane bound HLA molecules. HLA-A1 HLA-A2 HLA-A3 HLA-B7 33 Regionale Themamiddag Bloedtransfusie C. Voorter 27-03-2014 Specificity HLA antibodies > 4000 34 Regionale Themamiddag Bloedtransfusie C. Voorter 27-03-2014 35 Trombocyten transfusie HLA identiek HLA niet acceptabel HLA acceptabel HLA antistoffen? Regionale Themamiddag Bloedtransfusie C. Voorter 27-03-2014 36 Trombocyten transfusie HLA identiek HLA niet acceptabel A2, 24, 33, 34, 68, 69 HLA acceptabel A1, 3, 11, etc HLA antistoffen A2, 24, 33, 34, 68, 69 Regionale Themamiddag Bloedtransfusie C. Voorter 27-03-2014 37 Transplantatie Immunologie Laboratorium Weefseltypering Niertransplantaties Stamcel transplantaties HLA typeren Autoloog/familie/ongerelateerd (MUD) * Ontvangers en evt hun familieleden HLA typeren * Donoren (postmortale en levende) HLA antistofbepalingen HLA antistofbepalingen Searchen en bepalen matchingsgraad donoren Kruisproeven Chimerismebepaling na transplantatie Adviezen t.a.v. transplantatiemogelijkheden Associaties HLA met ziekte Trombocytensupport • • • • HLA typeren Coeliakie Bechterev (ankylosing spondylitis) HIV-medicatie (abacavir) Etc HLA antistofbepalingen Onderzoek Regionale Themamiddag Bloedtransfusie C. Voorter 27-03-2014 38 Transplantation Immunology Tissue Typing Laboratory Prof. Dr. Marcel G.J. Tilanus Office - Diana van Bakel • • Molecular Immunology - Dr. Christien Voorter - Lisette Groeneveld • • • • • • • • • • Kevin Gerritsen Timo Olieslagers Veerle Crijns Fausto Palusci Maud Limpens Christel Meertens Stefan Molenbroeck Sophie Onclin Veronique Vastmans Kim Beekers Bio-informatics - Dr. Mathijs Groeneweg Mieke Haemers Audrey van den Berg Cellular immunology - Dr. Lotte Wieten • Ilse Houba • Fabienne Jeukens Serology - Dr. Joris Vanderlocht Dr. Jennifer Schellekens Sandra Piederiet Coline van Groesen • • • • • • Thomas Habets Marjolijn van Tuijl Els Bielen Jacqueline Frijns Annette Rombach Esther Schaepkens
© Copyright 2024 ExpyDoc
