Jan van Herwaarden 6 maart 2014 - Stichting Oude Groninger Kerken

Persbericht
18 februari 2014
DE MIDDELEEUWSE VERERING VOOR SANTIAGO DE COMPOSTELA VANUIT NEDERLANDS
PERSPECTIEF
SOGK-Jubileumlezing door Prof. Dr Jan van Herwaarden – 6 maart 2014
Op donderdag 6 maart organiseert de Stichting Oude Groninger Kerken een bijzondere
lezing met als onderwerp: ‘De middeleeuwse verering voor Santiago de Compostela vanuit
Nederlands perspectief’. Prof. dr Jan van Herwaarden geeft de lezing en de heer A. H. M. de
Baets, universitair hoofddocent aan de RuG en gespecialiseerd in eigentijdse geschiedenis
verzorgt de inleiding op deze lezing. Hij gaat aan het eind van de lezing met de heer Van
Herwaarden in gesprek. En natuurlijk kan ook het publiek met de heer Van Herwaarden van
gedachten wisselen. Jan van Herwaarden is schrijver van het boek Op weg naar Jacobus Het Boek, de Legende en de Gids voor de Pelgrim naar Santiago de Compostela.
Dit jaar bestaat de Stichting Oude Groninger Kerken (SOGK) 45 jaar. Het negende lustrum
wordt opgeluisterd met een aantal bijzondere projecten en activiteiten. En zoals altijd
proberen we ons waardevolle Groninger erfgoed weer op een verrassende manier te
belichten. Ditmaal door de ogen van de zuiderburen. Vandaar het jubileumthema: het
noorden door de ogen van het zuiden. Dit vormde voor de directe aanleiding voor deze
lezing op donderdags 6 maart.
Aan de hand van vooral Nederlandse voorbeelden komen tijdens de lezing enkele aspecten
van de middeleeuwse verering voor Santiago de Compostela aan de orde. Wonderverhalen
vormen een belangrijk bestanddeel van deze traditie. Jacobus de Meerdere zelf en sommige
Jacobus-wonderen hebben in de Nederlanden hun duidelijke sporen nagelaten. Tot in Tallinn
toe laten museumcollecties zien dat Jacobus de Meerdere in de Nederlanden een hoog
vereerd heilige is geweest.
Behalve het Liedeken van Sint Jacob over het roemruchte ‘hang/galgwonder’ zijn er geen
teksten van Middelnederlandse Jacobsliederen bewaard gebleven. Uit beschikbare
beginregels blijkt echter dat er meer Jacobusliederen in omloop waren. Uit jongere tijd
stammen een paar Jacobusliederen: een vroeg achttiende-eeuws lied over de reliekenschat
van Compostela, een eveneens achttiende-eeuwse parodie over de bedevaart als zodanig
en een vroeg-negentiende eeuws oogstlied.
Jan van Herwaarden (*1940) studeerde geschiedenis in Groningen en is daar in 1978
gepromoveerd op Opgelegde bedevaarten. Vanaf 1971 was hij werkzaam in Rotterdam waar
hij betrokken was bij de oprichting van de studierichting Maatschappijgeschiedenis (1978) en
sinds 1994 tot zijn emeritaat in 2005 als hoogleraar cultuurgeschiedenis van middeleeuwen
en renaissance heeft gefungeerd. Hij publiceerde over een breed scala van onderwerpen,
met name over middeleeuwse bedevaarten - en dan in het bijzonder over die naar Santiago
de Compostela - en andere geloofsuitingen, sinds 1998 vooral over Erasmus. De laatste
jaren hebben ook negentiende-eeuwse onderwerpen zijn aandacht naar aanleiding van het
leven en werken van de Rotterdamse patriciër-mecenas dr Elie van Rijckevorsel (18451928).
De details van de lezing:
Datum: donderdag 6 maart 2014
Locatie: remonstrantse kerk, Coehoornsingel 14 Groningen
Aanvang 19.30 uur (kerk open 19.00 uur)
Einde: circa 21.30 uur
Prijs: donateurs SOGK kunnen gratis naar de lezing, overige bezoekers betalen € 2,50
Aanmelden: [email protected] of telefonisch op 050-3123569
Graag vooraf opgeven!
EINDE BERICHT
Noot voor de redactie: Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Annemieke
Woldring, medewerker pr en communicatie van de Stichting Oude Groninger Kerken tel: 0503672042, 06-52102342 of [email protected]
Bijlage: Afbeelding Jacobus de Meerdere met op de achtergrond waarschijnlijk een zicht op
Salamanca (1507-1509), schilderij van Juan de Flandes (1465-1519), een uit de
Nederlanden afkomstige schilder die vanaf 1494 in Spanje, tussen 1505 en 1509 in
Salamanca, werkzaam is geweest; het schilderij was bestemd voor de kapel van de
Universiteit aldaar.
(Santiago de Compostela, Museo de las Peregrinaciones)