Vogelbescherming en handhaving 1 Inhoudsopgave: 2 Vogelbescherming en handhaving in Nederland ...................... 3 De jacht op vogels .................................................................. 4 Vangen en doden van vogels ................................................... 4 Eieren zoeken, nesten uithalen ................................................ 5 Houden van en de handel in inheemse vogels ......................... 5 Verontrusten, verjagen of verdrijven van vogels ........................ 5 Gedragscodes .......................................................................... 7 Aantreffen dode vogels ............................................................ Aantreffen dode roofvogels Vogelgriep Botulisme 7 Hulpverlening aan gewonde vogels ......................................... 8 Prepareren / opzetten van vogels ............................................. 8 Belangrijke instanties .............................................................. Regiopolitie Politie Kennis Net van de Politieacademie Politieacademie, Kennisnetwerk Groendesk van de Algemene Inspectiedienst (AID) Dienst regelingen Vogelbescherming Nederland Werkgroep Roofvogels Nederland CIDC Lelystad Alterra Vereniging Politie Dieren- en Milieubescherming 9 Vogelbescherming en handhaving Vogelbescherming en handhaving De natuur in Nederland staat onder grote druk. We hebben als mensen steeds meer ruimte nodig om te wonen, te werken, ons te verplaatsen en te recreëren. Dit gaat onder andere ten koste van allerlei natuurwaarden. Allerlei dieren- en plantensoorten krijgen hierdoor minder ruimte met als gevolg dat veel soorten in aantallen achteruit gaan of zelfs dreigen uit te sterven. Daarnaast zijn er tal van mensen die voor consumptie, handel, uit vernielzucht of soms gewoon uit onwetendheid dagelijks aanslagen plegen op de natuur. Onder andere door middel van regelgeving in de Floraen faunawet (Ffw) en de Natuurbeschermingswet (Nbw) probeert de overheid onze natuur zoveel mogelijk te beschermen. Regelgeving heeft zin wanneer ook toezicht plaatsvindt op de naleving van deze wetgeving. Dit lijkt vaak werk voor gespecialiseerde toezichthouders en opsporingsambtenaren en voor een deel is dat ook het geval, vooral wanneer specifieke kennis van soorten gewenst is. In veel gevallen is het ook mogelijk met weinig kennis van zaken een flinke bijdrage te leveren aan de handhaving en bescherming van dier- en plantensoorten. De Vereniging Politie Dieren- en Milieubescherming kiest in 2006 en 2007 voor het thema vogels. Dit is niet toevallig. Steeds duidelijker wordt dat vooral weidevogels zoals de grutto sterk in aantal achteruitgaan, dat de handel van in het wild gevangen zangvogels floreert en dat roofvogels in toenemende mate doelbewust worden gedood en eieren en jonge roofvogels steeds vaker uit de natuur worden weggenomen voor de verkoop. Deze brochure is gemaakt voor politieambtenaren, buitengewone opsporingsambtenaren en toezichthouders met niet meer dan enige basiskennis van de natuur maar die toch een waardevolle bijdrage aan de bescherming van inheemse vogels willen leveren. Foto: VBN/FN Vogelbescherming en handhaving 3 De jacht op vogels Er mag in Nederland slechts gedurende korte tijd op een zeer beperkt aantal vogelsoorten gejaagd worden.Van 15 oktober tot 1 januari is de jacht geopend op fazantenhennen. De jacht op fazantenhanen, houtduiven en wilde eenden is een maand langer open, namelijk van 15 oktober tot 1 februari (art. 9 Ffw). In de rest van het jaar mag dus niet gejaagd worden, tenzij door de provincie ontheffing is verleend in het kader van beheer en schadebestrijding (schade aan landbouwgewassen). In dat kader kan namelijk gedurende een bepaalde periode een ontheffing verleend worden aan een grondgebruiker om bijvoorbeeld roeken, kraaien en eksters, maar ook op overwinterende ganzen te mogen jagen. Bij de provincie kan nagevraagd worden voor welke vogelsoorten in welke periode ontheffing is verleend. Het is verboden om (jonge) fazanten en eenden t.b.v. jacht uit te zetten in de natuur (art. 14 Ffw). Het jagen op eenden kan onder andere gedaan worden met behulp van het strooien van voer. Het is echter verboden om op eenden te schieten, wanneer deze zich binnen een straal van 200 meter van zo’n voederplek bevinden (art. 53 Ffw). Aanpak: bij mogelijke overtreding milieuspecialist van het Regionaal Milieuteam inschakelen Vangen en doden van vogels Alle inheemse vogels zijn beschermd en het is verboden beschermde vogels te vangen of te doden.Vogels zoals putters en groenlingen worden vaak gevangen voor de handel (art. 9 Ffw). Het is verboden roofvogels te doden.Voor het doden van roofvogels wordt vaak gebruik gemaakt van vergiftigd aas of een geweer (art. 9 Ffw of art. 2 of 10 van de Bestrijdingsmiddelenwet) Aanpak: 4 Vogelbescherming en handhaving bij mogelijke overtreding milieuspecialist van het Regionaal Milieuteam of deskundige AID inschakelen. Eieren zoeken, nesten uithalen Het is verboden eieren te zoeken, te rapen of bij zich te hebben (art. 12 Ffw). Dit geldt ook voor kievitseieren, met uitzondering van de provincie Friesland. Informeer voor het zoeken van kievitseieren in deze provincie bij het milieubureau van de regiopolitie Fryslân. Een andere uitzondering is het uithalen en vernielen van nesten in het kader van beheer en schadebestrijding. Hiervoor is een ontheffing van de provincie nodig. Deze geldt bijvoorbeeld voor eieren en nesten van roeken, kauwen, kraaien en houtduiven. Aanpak: bij provincie navragen of er sprake is van een ontheffing, zo niet proces verbaal opmaken. Situatie, schade en vogelsoort goed omschrijven. Feitcodes H 454 a H 454 b kievitseieren rapen buiten toegestane periode kievitseieren rapen in periode van 1 maart t/m 8 april zonder eierkaart (alleen Friesland) Houden van en handel in inheemse vogels In principe mogen alle inheemse vogels gehouden worden wanneer ze van kweek afkomstig zijn. Deze vogels moeten voorzien zijn van een wettelijk omschreven pootring (Regeling afgifte en kenmerken gesloten pootringen bij de Ffw). Bij aantreffen van onregelmatigheden deskundige inschakelen. Aanpak bij mogelijke overtreding: milieuspecialist van Regionaal Milieuteam of deskundige AID inschakelen. Verontrusten, verjagen of verdrijven van vogels Behalve tegen het rechtstreeks vangen of doden van vogels uit de natuur kan ook opgetreden worden tegen de aantasting of verstoring van de directe leefomgeving van vogels, vooral tijdens het broedseizoen. Vogelbescherming en handhaving 5 Het is verboden (broedende) vogels te verontrusten of te verstoren (art. 10/11 Ffw) en nesten te vernielen. Door of te crossen met motoren en ATB’s in natuurgebieden of door honden los te laten lopen kunnen bijvoorbeeld vogels verontrust of verjaagd worden. Aanpak: overtreding laten beëindigen en bij daadwerkelijke nadelige gevolgen voor vogels PV opmaken. Feitcode H 463 niet verhinderen dat een dier dat hem toebehoort of onder zijn toezicht staat in het veld dieren opspoort. Het is verboden bomen om te zagen, te kappen of te rooien zonder vergunning (art. 2 Boswet en de kapverordening) en binnen de bebouwde kom is de gemeentelijke kapverordening van toepassing. Vooral in het voorjaar kan opgetreden worden tegen het kappen van bomen, bijvoorbeeld wanneer aangetoond kan worden dat er nesten met eieren of jongen in de bomen aanwezig zijn. Aanpak: navragen of vergunning voor kappen of rooien verleend is. Zo niet proces verbaal opmaken. Feitcodes H 470 a H 470 b zonder voorafgaande kennisgeving vellen of doen vellen van houtopstanden (Boswet). zonder vergunning van het College van B&W (kapverordening). Het afbranden van riet, rietpercelen en ruigten en het maaien of bewerken van andere terreinen waarop vogels kunnen nestelen, is strafbaar op grond van art. 16 lid 1 Nbw 1998 of art. 8 en 9 Ffw. 6 Aanpak: nagaan of mogelijk vergunning verleend is. In geval van schade proces verbaal opmaken. Feitcode H 320 Vogelbescherming en handhaving In de open lucht een vuur aanleggen, stoken of hebben. Gedragscodes De overheid laat steeds meer aan het bedrijfsleven en de burgers over. Voor allerlei handelingen met gevolgen voor milieu en natuur worden gedragscodes afgesproken tussen bedrijfsgroepen of maatschappelijke sectoren en de overheid. Op grond van deze gedragscodes kunnen of mogen binnen de afgesproken voorwaarden handelingen verricht worden en gelden aanzienlijke vrijstellingen van verbodsbepalingen van de Flora- en faunawet. Wanneer situaties worden aangetroffen van ernstige verstoring van vogels is het raadzaam een deskundige van de Algemene Inspectiedienst in te schakelen. Aantreffen dode vogels Er kunnen allerlei oorzaken zijn waardoor vogels doodgaan. De belangrijkste oorzaak is waarschijnlijk dat ze ergens tegenaan vliegen, bijvoorbeeld tegen rijdende auto’s, ruiten of hoogspanningsdraden. Er zijn ook doodsoorzaken waarbij opsporingsambtenaren en toezichthouders een belangrijke rol kunnen vervullen. Aantreffen dode roofvogels Er worden regelmatig roofvogels moedwillig gedood. Het is daarom raadzaam een onderzoek in te stellen indien de omstandigheden verdacht zijn (bijv. wanneer meerdere dode roofvogels binnen korte tijd op een geringe afstand van elkaar worden gevonden of gemeld). Aanpak: milieuspecialist Regionaal Milieuteam inschakelen of melding doen bij de Groendesk van de AID. Vogelgriep Actueel is de vogelgriep. In verband met de verdere verspreiding van het virus naar pluimvee en eventueel naar de mens is het van belang om op te treden. Aanpak: Beoordeel het risico van de gevonden vogel. Het virus verplaatst zich vermoedelijk ook via trekkende watervogels, zoals zwanen en reigers. Raadpleeg website ministerie van LNV. www.minlnv.nl voor de actuele regelgeving en richtlijnen. Vogelbescherming en handhaving 7 Aanpak: Meld verdachte vogels aan de meldkamer van de AID: 045-5466230 Botulisme Botulisme is een vergiftigingsziekte die veroorzaakt wordt door een bacterie.Veel diersoorten kunnen botulisme krijgen, inclusief vogels en de mens. Bijna iedere (warme) zomer treedt botulisme onder watervogels op. Botulisme kent meerdere typen, waarvan sommige gevaarlijk zijn voor de mens. In het water liggende kadavers zijn voor de bacterie een ideale voedingsbodem. Om verspreiding te voorkomen dienen kadavers dan ook onmiddellijk uit het water te worden gehaald. Wanneer bij een watertemperatuur van > 20 à 25º C op één plaats meerdere dode watervogels of dode vissen worden aangetroffen, moet rekening worden gehouden met botulisme. Aanpak: raak dode of besmette dieren niet aan. Meldt het aantreffen van zieke of dode watervogels bij waterschap of hoog heemraadschap voor niet-rijkswateren en voor rijkswateren bij Rijkswaterstaat. Hulpverlening aan gewonde vogels Bij het aantreffen van zieke of gewonde vogels kan de dierenambulance gewaarschuwd worden. Deze hulpdienst kan de vogel(s) vervoeren naar een dierenasiel. Belangrijk is dat de vogels bij een geregistreerde opvang terecht komen. Raadpleeg de Groendesk van de AID of de Vogelbescherming voor een lijst van geregistreerde dierenasiels. Prepareren / opzetten van vogels Het prepareren van beschermde inheemse vogels mag alleen gedaan worden door preparateurs die daarvoor vergunning hebben op grond van artikel 62 van de Flora- en faunawet. Aanpak: 8 Vogelbescherming en handhaving bij vermoeden van overtreding milieuspecialist Regionaal Milieuteam inschakelen. Belangrijke instanties Regiopolitie Elke politieregio heeft een Regionaal Milieuteam (RMT). Elk regionaal team heeft een specialist voor de handhaving van de “groene“ wetgeving. Tel: 0900 – 8844. Politie Kennis Net van de Politieacademie Op het Politie Kennis Net (PKN) is veel kennis en achtergrondinformatie te vinden over de handhaving van de natuurbeschermingswetgeving en ook specifiek over de problematiek rond vogels. Bovendien kan er gediscussieerd worden over praktijkervaringen. PKN is te bereiken via het politie intranet en voor studenten aan de Politieacademie via de E-campus en Blackboard. Politieacademie, Kennisnetwerk Oude Apeldoornseweg 41- 45, 7331 NR Apeldoorn Postbus 834, 7301 BB Apeldoorn Tel: 055 - 5392000 Groendesk van de Algemene Inspectiedienst (AID) Meldpunt De AID-Groendesk is het loket voor alle meldingen op het gebied van natuurbescherming. Deze meldingen kunnen betrekking hebben op mogelijke overtredingen en op controleverzoeken. Ook kunnen verzoeken tot assistentie of tot samenwerking in projecten bij de AID-Groendesk worden neergelegd. Het meldpunt is bereikbaar voor medehandhavers, overheidsdiensten en particulieren. Helpdesk De AID-Groendesk is de helpdesk voor handhavers op het gebied van de natuurbescherming. Ook vragen over regelgeving, inclusief de praktische handhaving daarvan, over productinformatie en over vergunningen kunnen aan de AID-Groendesk worden gesteld. Vogelbescherming en handhaving 9 De AID-Groendesk is gevestigd in het kantoor van de inspectie West Nederland: Burgemeester Verderlaan 15F, 3544AD Utrecht Postbus 140, 3454 ZJ De Meern Tel: 030-6692640 / 030-6692663 (algemeen) Tel: 045-5466230 (Meldkamer, spoedgevallen) [email protected] Dienst Regelingen van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit De Dienst Regelingen kan voor de volgende zaken geraadpleegd worden: • Procedures inbeslagneming en onderbrengen van vogels • Informatie over verleende ontheffingen en vergunningen voor bedrijfsmatige activiteiten in de natuur • Juridisch advies over de natuurbeschermingswetgeving • Advies over mogelijkheden bestuurlijke handhaving. Postbus 1191 3300 BD Dordrecht Tel: 078 - 639 52 00 Fax: 078 - 639 53 94 https://www.hetlnvloket.nl Foto: VBN/FN Vogelbescherming Nederland Het Vogelinformatiecentrum van de Vogelbescherming Nederland beantwoord vragen over vogels en het beschermen van vogels. Veel informatie is te vinden op de uitgebreide website, onder andere bij veel gestelde vragen.Vindt u hier geen antwoord, mail uw vraag of neem contact op. Vogelinformatiecentrum Driebergseweg 16c, 3708 JB Zeist Postbus 925, 3700 AX Zeist Tel: 030 - 69 377 77 [email protected] www.vogelbescherming.nl Werkgroep Roofvogels Nederland De Werkgroep Roofvogels Nederland doet (veld-)onderzoek naar roofvogels in ons land en kan vanuit haar grote kennis 10 Vogelbescherming en handhaving en netwerk adviseren over roofvogels en roofvogelvervolging. Doldersummerweg 1, 7983 LD Wapse Tel: 035-5417523 [email protected] www.werkgroeproofvogels.nl CIDC Lelystad Onderzoeksinstituut voor dierziekten, botulisme en vergiftigingen. Werkt ook voor de opsporing. Edelhertweg 15 Postbus 2004, 8203 AA Lelystad Tel: 0320-238800 Fax: 0320-238668 [email protected] www.cidc-lelystad.nl Foto: VBN/FN Alterra Onderzoeksinstituut voor ecologische en genetische studies. Postbus 47, 6700 AA Wageningen Tel: 0317-474700 Fax: 0317-419000 [email protected] www.alterra.wur.nl Vereniging Politie Dieren- en Milieubescherming De Werkgroep Regelgeving behandelt vragen over de strafrechtelijke handhaving van de milieuwetgeving, met name natuurbescherming en dierenwelzijn. In het blad en op de website worden actuele zaken op dit gebied besproken en worden praktijkervaringen gedeeld. Sparrenlaan 26 7642 VC Wierden Tel: 0546 – 579501 [email protected] www.politiedierenenmilieu.nl Vogelbescherming en handhaving 11 Deze brochure is gemaakt in opdracht van de Vereniging Politie Dieren- en Milieubescherming in samenwerking met: • • • • • • Vogelbescherming Nederland Werkgroep Roofvogels Nederland Algemene Inspectiedienst Dienst Nationale Recherche Informatie van het KLPD Kennisnetwerk van de Politieacademie. Alterra Foto: VBN/FN 12 Vogelbescherming en handhaving
© Copyright 2024 ExpyDoc
