"UIDELMEESOP ZIJNRETOUR 7>ÌÊÃÊiÀÊÌVÊ>>Ê`iÊ>`ÊiÌÊÛiÀÃVi`iÊ¼ÃÌi½¶ÊÀ>ÃÛ}i]ÊÕ`i iiÃÊiÊ,`ÕÃ]Ê`iÊÊ`iÊ>ÀiÊâiÛiÌ}ÊiÊÌ>VÌ}ÊÃÊ>}ÊLi}iÊÌiÊ LiâiÌÌi]ÊâÊÕÊ>À`Ê«ÊÜi}ÊÜiiÀÊÌiÊÛiÀ`Üi°Ê`iÀÌ`ÊiiÊ`iÊ«>ÀÃÊ iÌÊiiÀÊ`>Ê}ÃV]Ê}iâiÊ`iÊÜiÃÌÜ>>ÀÌÃiÊiÝ«>ÃiÊLiÊÕÀ«>°Ê 7>>ÀÊiVÌiÀÊ`iÊÀiViÌiÊ>v>i¶ÊiÌâiv`iÊ}i`ÌÊÛiÀ}iÃÊÊÛÀÊiiiÊ ÃÀÌiÊ`iÊ>ÊÜ>ÌÊ>}iÀÊÊÃÊ>`ÊLÀi`iÊ>>ÀÊiÀÊiÌiiÊÕÊLiÃÌiÊ Ì`ÊiLLiÊ}i>`]Êâ>ÃÊÕÀ«iÃiÊ>>ÀiÊiÊiiÊ>ÀÃÃ°ÊÃÊ`iÊ>v>iÊ Û>Ê`iÊÕ`iiiÃÊÊLÕÌiÊiÌÊLÀi`ÃiâiÊiÀL>>À¶Ê>ÌÊiÌÊLiÊ ÕÌÊiiÊÛiÀâVÌ]Ê}iL>ÃiiÀ`Ê«ÊxxääÊÀiVÀ`ÃÊÛ>ÊiÌÊâ`iÀiÊ-ÀÌiÊ*ÀiVÌÊ -*®ÊÛ>Ê-"6" ÊiÊÛ>Ê7>>Ài}°° TREKKEND PLEISTEREND AANTAL J F M A M J J A S O N D PENTADE AANTAL J F M A M J J PENTADE A S O N D AANTAL J F M A M J J PENTADE A S O N D &IGUUR3EIZOENSPATROONVAN"UIDELMEESIN ENINDEPERIODENENAFZONDERLIJK AANTALLENPERPENTADE #OMPLEXEBROEDBIOLOGIE 3LECHTSNEGENGRAMWEEGHIJMAARDATWEER HOUDT DE "UIDELMEES ER NIET VAN ER EEN ONGEWOON EN INGEWIKKELD BROEDSYSTEEM OP NA TE HOUDEN $AT WORDT NOG STEEDS VERDER ONTRAFELDNIETINDELAATSTEPLAATSDOOREEN DRACHTIGE SAMENWERKING TUSSEN (ONGAARSE EN .EDERLANDSE ONDERZOEKERS .ADAT HET MANNETJEEENVROUWTJEHEEFTWETENTELOKKEN NAAREENDOORHEMGEBOUWDMAARNOGNIET VOLTOOID NEST EN HET TOT EILEG IS GEKOMEN SCHEIDEN BEIDE PARTNERS $E BROEDZORG VOOR HET NEST WORDT OP ZICH GENOMEN DOOR DE MAN UITSLUITEND TWEEDE HELFT BROEDCYCLUS DAN WEL DE VROUW BESLISSING PER INDIVIDU VERSCHILLENDMAARWELCONSISTENTOVERJAREN TERWIJLSOMSWELVANDELEGSELSOFJONGE VOGELSDOORBEIDEOUDERSWORDTVERLATEN$E VERTREKKENDE OUDER ZOEKT ELDERS EEN NIEU WE PARTNER VROUWEN DOEN DAT OP GROTERE AFSTANDDANMANNENWAARNAALLESVANVOREN AF AAN BEGINT :OWEL MAN ALS VROUW KUNNEN PARTNERSPERSEIZOENHEBBEN "ROEDENIN.EDERLANDKOMENENGAAN 6ANAF DE VESTIGING ALS JAARLIJKSE BROEDVOGEL IN LEEK HET DE "UIDELMEES IN ONS LAND VOOR DE WIND TE GAAN %IND JAREN TACHTIG EN BEGINJARENNEGENTIGVORMDENGOUDENTIJDEN METINSOMMIGEJARENBROEDGEVALLEN %ENINZINKINGMIDDENJARENNEGENTIG WERDBINNENENKELEJARENONGEDAANGEMAAKT MAAR VANAF DE EEUWWISSELING IS HET STRUC TUREEL MIS $E AANTALLEN SUISDEN OMLAAG EN MOMENTEELZULLENERNIETMEER"UIDELMEZEN INONSLANDBROEDENDANJAAREERDERLAAT STESCHATTINGPARENIN 6OOR ZOVER DE TERM @BOLWERK NOG VAN TOE PASSING IS KOMEN .OORDWEST/VERIJSSEL DE NOORDELIJKE2ANDMERENENDE'ELDERSE0OORT AANSLUITENDOPEENVERSPREIDINGSKERNINHET $UITSE2IJNLANDHIERVOORMOMENTEELNOGHET MEEST IN AANMERKING $E 'ELDERSE 0OORT IS SINDSDEPRILLEVESTIGINGVANBELANGDEANDERE GEBIEDENKWAMENMIDDENJARENNEGENTIGOP %LDERS VESTIGDEN ZICH SOMS TIJDELIJK TIENTAL LEN"UIDELMEZENOPGESCHIKTEPLEKKENZOALS ROND 'RONINGENSTAD IN DE /UDE6ENEN &R DE/OSTVAARDERSPLASSENROND!MSTERDAMEN INHETZUIDELIJK-AASDAL/PALDEZEPLEKKEN ISDESOORTTEGENWOORDIGVRIJWELABSENT 2INGRESULTATEN 6OORAL RINGERS IN EEN MOERASSIGE OMGE VING KUNNEN AF EN TOE VERBLIJD WORDEN MET EEN "UIDELMEES IN DE NETTEN (ET :WARTE -EER WAAR *AN .AP EN CONSORTEN AL DECEN NIA LANG SYSTEMATISCH VOGELS RINGEN IS ZON LOCATIE )N TOTAAL WERDEN ER IN "UIDELMEZENGEVANGENINPERJAARSTERK VARIABELEAANTALLEN(ETMERENDEELVAN DEVANGSTENVALTTUSSENHALFJULIENHALFSEP TEMBER /P GROND VAN EIGEN TERUGVANGSTEN OF GEBREK DAARAAN ZOU HET IN JULIAUGUSTUS VOORALOMLOKALEVOGELSGAANINSEPTEMBEREN LATER OM DOORTREKKERS VAN ELDERS %R BESTAAT EEN LEVENDIGE UITWISSELING MET BUIDELMEES GEBIEDEN ELDERS IN HET LAND "UITENLANDSE MELDINGENKOMENVOORALUITDEMONDINGVAN DE 'IRONDE IN :UIDWEST&RANKRIJK EEN BEKEND OVERWINTERINGSGEBIED $E OVERIGE LOCATIESLIGGENIN3PANJEEN$UITSLAND $IT BEELD KOMT AARDIG OVEREEN MET DAT VAN ANDERERINGPLEKKENZOALSDE/OIJSE'RAAFBIJ .IJMEGEN GERINGDE VOGELS IN METBUITENLANDSEMELDINGENIN:7&RANKRIJK EN 3PANJE & -AJOOR6OGELS GERINGD IN#ASTRICUMKWAMENTERECHTIN:WEDEN $UITSLANDEN&RANKRIJK 3EIZOENSPATROON "UIDELMEZEN ARRIVEREN GEWOONLIJK NIET VOOR EIND MAART IN ONS LAND FIGUUR $E AAN TALLEN BOUWEN DE HELE MAAND APRIL OP EN ZIJN BEGIN MEI OP EEN HOOGTEPUNT $AARNA ZAKKEN ZE IN DEELS VERKLAARBAAR DOOR STILLER GEDRAGVANBROEDVOGELSOMEINDJULIBEGIN AUGUSTUS OP TE LEVEN 'ELET OP DE BEVINDIN GEN IN HET :WARTE -EER KOMT DIT OP CONTO VANUITZWERMENDEJONGEVOGELSUITDEEIGEN REGIONEN $IT MOET DAN RUIM WORDEN OPGE VATWANTOOKIN#ASTRICUMWAARINDEWIJDE OMGEVINGGEEN"UIDELMEZENBROEDENISERIN JULIEENEERSTEVANGSTPIEK 3/6/..IEUWSJAARGANGNR 3/6/..IEUWSJAARGANGNR "UIDELMEESAPRIL&OTO0ATRICK0ALMEN %ENNIEUWEPIEKVASTGESTELDOPRINGPLEKKEN MAAR OOK BIJ LOSSE WAARNEMINGEN TREEDT OP IN SEPTEMBER $AN WORDEN OOK EN IN TEGENSTELLING TOT HET VOORJAAR BETREKKELIJK REGELMATIG OVERTREKKENDE VOGELS GEMELD 4REKTELPOSTENINEENVOOR"UIDELMEZENLAND SCHAPPELIJK AANTREKKELIJKE OMGEVING HEB BEN EEN STREEPJE VOOR MAAR HET AFLOPENDE HOGE PIEPJE HOREN BOVEN KURKDROGE HEIDE IS EVENZEER MOGELIJK "IJ DEZE TWEEDE GOLF MOETEN OOK BUITENLANDSE VOGELS BETROKKEN ZIJN $EZE ZIJN VERMOEDELIJK AFKOMSTIG UIT DE NOORDWESTRAND VAN HET %UROPESE VER SPREIDINGSGEBIED $UITSLAND $ENEMARKEN :UID:WEDEN AANGEZIEN OOSTELIJKER POPU LATIES EEN ZUIDOOSTELIJKE TREKWEG HEBBEN )N DE WINTERMAANDEN IS DE "UIDELMEES MET EEN LAMPJE TE ZOEKEN IN ONS LAND $E WEI NIGE WAARNEMINGEN CONCENTREREN ZICH IN :UIDWEST.EDERLANDVOORAL3AEFTINGHE 6ERANDERINGINSEIZOENSPATROON $ESOORTISVANAFGOEDGEVOLGD"INNEN DIEPERIODEDEEDZICHEENOPMERKELIJKEKEN TERINGINHETSEIZOENSPATROONVOOR)NDEJAREN NEGENTIGWARENDEPIEKENINDENAZOMEREN VROEGEHERFSTDUIDELIJKVOLUMINEUZERDANDE VOORJAARSPIEK MAAR SINDS DE EEUWWISSELING IS DAT NIET MEER HET GEVAL FIGUUR $AT BEIDE GOLVEN AAN KRACHT HEBBEN INGEBOET MOETEENGEVOLGZIJNVANGESLONKENAANTALLEN RONDZWERVENDE EIGEN VOGELS JULIAUGUSTUS EN AFGENOMEN AANTALLEN TREKKERS VAN ELDERS SEPTEMBEROKTOBER 6ERSPREIDING $E VERSPREIDING IS HET RUIMST TIJDENS DE NAJAARSTREK SEPTEMBEROKTOBER EN HET MEEST BEPERKT IN DE BROEDTIJD MEIJUNI $AT IS GOED TE ZIEN AAN HET OPDUIKEN IN GEBIEDEN WAAR "UIDELMEZEN NIET OF ZELDEN BROEDEN ZOALS DE :EEUWS(OLLANDSE KUST STROOK DE 7ADDENEILANDEN EN PLEKKEN OP DE DROGE ZANDGRONDEN FIGUUR 4OCH IS ER OOK IN DEZE PERIODE EEN STERK ACCENT OP BELANGRIJKE BROEDLOCATIES "LIJKBAAR HEBBEN ZULKE PLEKKEN OOK OP TREKKENDE VOGELS EEN ONWEERSTAANBARE AANTREKKINGSKRACHT $AT BLIJKT OOK BIJ DE WAARNEMINGEN ELDERS DIE ZICH CONCENTREREN OP MOERASSIGE TERREINEN MET OPSLAG %EN "UIDELMEES OP TREK KAN ZOMAAROPDUIKENINEENKLEIPUTJEOMZOOMD DOORWATWILGEN 4REND (ET AANTAL GEMELDE "UIDELMEZEN VOLGT IN GROTE LIJNEN DE ONTWIKKELING VAN HET .EDER LANDSEBROEDBESTANDFIGUUR)NDETAILZIJN ER ECHTER INTRIGERENDE VERSCHILLEN :O VIEL DE INZINKING VAN DE BROEDPOPULATIE MIDDEN JARENNEGENTIGSAMENMETEENDALENDAANTAL MELDINGEN IN MAARTJUNI TERWIJL DE AANTAL LEN IN DE REST VAN HET JAAR REDELIJK CONSTANT BLEVEN $E AANHOUDENDE DALING SINDS DE EEUWWISSELING VERTAALT ZICH VOORLOPIG NOG NIET IN EEN EVENREDIGE DALING VAN HET AANTAL MELDINGEN6ERMOEDELIJKISDATECHTERSCHIJN WANT DE RECENTE OPKOMST VAN 7AARNEMING NL ZORGDE VOOR EEN TOESTROOM VAN GEGEVENS DIEANDERSDEELSNIETINDEDATABASEWAREN BELAND (ETMECHANISMEACHTERDETRENDISVOLSTREKT ONBEKEND AL SPELEN SOMS LOKALE TERREIN OMSTANDIGHEDEN MEE AFTAKELEND WILGENBOS IN/OSTVAARDERSPLASSEN6ERMOEDELIJKWORDT DE POPULATIEONTWIKKELING IN .EDERLAND HELEMAALAANDEVERSPREIDINGSRANDGELEGEN INBELANGRIJKEMATEAANGESTUURDDOORDEIN GROTE LIJNEN ONBEKENDE ONTWIKKELINGEN IN DEECHTEKERNGEBIEDENDIEOOSTELIJKERLIGGEN $ATVORMTMETEENOOKDEOVEREENKOMSTMET ANDEREKOLONISTENDIEHETMOEILIJKHEBBEN Ài`ÊÕÃÌ}ÃÊEÊÀÊÛ>Ê7`i &IGUUR6ERSPREIDINGVAN"UIDELMEESININ DEBROEDTIJDMEIJUNIENTREKTIJDSEPTEMBEROKTOBER 7EERGEGEVENZIJNDEGESOMMEERDEMAXIMAPERATLASBLOK &IGUUR!ANTALGEMELDE"UIDELMEZENINUITGESPLITST NAARMAANDENENAANTALGESCHATTEBROEDPARENIN.EDERLAND MRTAPR MEIJUN JULAUG SEPOKT BROED %NKELEREFERENTIES VAN$IJK2%ETAL4HEINFLUENCEOFHABITAT STRUCTUREONSEXUALCONFLICTOVERCAREIN0ENDULINE 4IT2EMIZPENDULINUS!RDEA ,EVERING(+EIJL'6INKENBAAN#ASTRICUM 623#ASTRICUM .AP*$EBETEKENISVANDE)*SSELDELTAVOOR DE"UIDELMEES6OGELSIN/VERIJSSEL 0OGANY!ETAL3EXUALCONFLICTANDCONSISTENCY OFOFFSPRINGDESERTIONIN%URASIANPENDULINETIT2EMIZ PENDULINUS"-#%VOLUTIONARY"IOLOGY