&
PIERRE &
MARBRE
STEEN &
MARMER
BELGIQUE - BELGÏE
P.P. - P.B.
1000
Bruxelles x Brussel
BC 31230
P008512
Bureau de dépôt / Afgiftebureau :
1000 Bruxelles x Brussel - ER / VU :
Sabine Piedboeuf - rue du Lombard Lombardstraat 34-42 B-1000 - Bruxelles / Brussel
périodique trimestriel édité par la fédération belge des entrepreneurs de la pierre naturelle
driemaandelijks tijdschrift uitgegeven door de belgische federatie van aannemers van natuursteenbewerking
Juin / Juni 2014-2
Les Carrières du
Hainaut® innovent
au service du style
Carrières du
Hainaut® innoveert
in dienst van de stijl
Actualité / Actueel
Des femmes dans la
construction…
Et si l’homme que vous
cherchez était une
femme ?
Vrouw in de bouw ... Wat
als de man die u zoekt,
een vrouw is?
Nouvelle loi protection des
consommateurs Quel impact sur les
contrats de construction?
Nieuwe wet
Consumentenbescherming
- Impact op
bouwcontracten?
Funéraire / Funeraire
La restauration de la
chapelle du Bus de
Warnaffe
De restauratie van de kapel
du Bus de Warnaffe
Juridique / Juridisch
Que faire en cas de faillite
d’un sous-traitant?
Wat te doen bij faillissement
van een onderaannemer ?
FAMILY DAY
Walibi : Boulevard de l’Europe 100 – 1300 Wavre
Zaterdag/samedi
30 augustus/août 2014
De Federatie nodigt u uit
La Fédération vous invite
Samen met uw partner, kinderen, medewerkers
heten wij u op zaterdag 30 augustus welkom op onze
eerste familiedag, die zal plaatsvinden in Walibi.
Le samedi 30 août, nous vous souhaitons la bienvenue ainsi qu’à votre partenaire, vos enfants et vos
collaborateurs…..à notre première journée familiale
qui aura lieu à Walibi.
Een dagje in Walibi Belgium is gegarandeerde pret
voor het hele gezin.
Ook de medewerkers van uw bedrijf zijn van harte
welkom!
Nodig hen uit en maak van dit uniek evenement in
Walibi uw personeelsdag.
Une journée à Walibi Belgium, c’est le plaisir garanti
pour toute la famille.
Les collaborateurs de votre entreprise sont aussi
les bienvenus!
Invitez-les et faites de cet évenement ‘Walibi’ votre
journée du personnel.
Programma
9u30-10u : Verwelkoming
10u-13u : vrij bezoek aan het park*
13u. : VIP BBQ voor iedereen
13u-18u30 : vrij bezoek aan het park*
*toegang Aqualibi (gedurende 1u15)
Programme
9h30-10h : Accueil
10h-13h : accès libre au parc*
13h : VIP BBQ pour tous
13h-18h30 : accès libre au parc*
*Aqualibi est aussi accessible (pendant 1h15)
Deelnameprijs
De deelnameprijs voor de hele dag bedraagt voor
volwassenen € 30/persoon (voordeelprijs voor de
eerste tien deelnemers) : € 55/persoon vanaf de 11e
volwassene, voor kinderen van 3 t/m 11 jaar € 20,
kinderen jonger dan 3 jaar zijn gratis.
Frais de participation
La participation pour toute la journée est de € 30/
personne pour les adultes (tarif avantageux pour les
dix premiers participants) : € 55/personne à partir
du 11e adulte ; € 20 pour enfants de 3 à 11 ans, gratuit pour les enfants de moins de 3 ans.
‘Special package’ voor bedrijven
info :
[email protected]
02/545.57.58
Inschrijvingen : www.fedecom-events.be
‘Special package’ entreprises
info :
[email protected]
02/545.57.58
Inscriptions : www.fedecom-events.be
Editorial / Editoriaal
&
PIERRE &
MARBRE
STEEN &
MARMER
Publication trimestrielle éditée par
la Fédération Belge
des Entrepreneurs de la Pierre
Naturelle et Febenat /
Driemaandelijks tijdschrift
uitgegeven door de
Belgische Federatie van Aannemers
van Natuursteenbewerking en
Febenat :
Rue du Lombardstraat 34-42 B-1000 Bruxelles / Brussel
T +32(0)2 545 57 58 F +32(0)2 513 24 16
pierrenaturelle@
confederationconstruction.be
www.pierremarbre.be
[email protected]
www.steenmarmer.be
[email protected] - www.febenat.be
En collaboration avec /
In samenwerking met
Pierres et Marbres de Wallonie
asbl / vzw
11, rue des Pieds d’Alouette 5100 Naninne
T +32 (81) 227 664 F +32(81) 745 762
[email protected] www.pierresetmarbres.be
Coordination / Coördinatie
Editeur responsable /
Verantwoordelijke uitgever :
S. Piedboeuf,
Rue du Lombardstraat 34-42,
B-1000 Bruxelles/Brussel
Comité de rédaction /
Redactiecomité
C.Bonhomme - N.Carpentier D.De Haen - G. Legein S.Piedboeuf - Fr. Tourneur
Mise en page / Lay out
Impression / Druk
Van Ruys Printing
02 647 33 20
www.vanruys.be/
Cover : photo/foto Natural Sciences
Editorial
Aube nouvelle ?...
À l’heure d’écrire ces lignes, les vacances s’annoncent, prometteuses
d’oubli des tracas quotidiens ! Les élections multiples et croisées sont
derrière nous, il ne reste plus qu’à en attendre les résultats concrets
– pour quand tous ces nouveaux gouvernements, tout frais, gonflés
de bonnes intentions ? On peut se prendre à rêver – on va s’attaquer
à améliorer les filières de formation pour mieux préparer les jeunes
(et les moins jeunes), du coup le chômage va de facto se résorber, le
pouvoir d’achat va augmenter, les activités vont reprendre, les maîtres
d’ouvrages publics et privés vont disposer à nouveaux des moyens
nécessaires pour entreprendre des travaux de toutes sortes, l’industrie
va reprendre, le numéraire circuler, bref, l’horizon se dégager !... Fort
beau, tout cela mais… quel est donc le grain de sable qui empêche
tous ces beaux rouages de fonctionner sans heurt, cette belle mécanique de ronronner ?... On peut rêver (parfois, ça aide…) et Dieu sait
si la rentrée ne nous réservera pas d’heureuses surprises ? Bonnes
vacances bien méritées à tous !...
FT
Editoriaal
Een nieuwe ochtend? …
Nu ik deze lijnen aan het schrijven ben, is de vakantie op komst, een
periode waarin we onze dagelijkse sleur en zorgen mogen vergeten.
Daar de talrijke verkiezingen achter de rug zijn, moeten we nu nog
enkel wachten op hun concrete resultaten – wanneer mogen we al
deze nieuwe, frisse regeringen die opgeblazen zijn met goede voornemens verwachten?
We kunnen beginnen dromen – de aanpak van de opleidingsfilialen
om de jongeren (en minder jongeren) beter voor te bereiden gaat verbeterd worden, eensklaps gaat als gevolg daarvan de werkeloosheid
de facto opgelost worden, zal de aankoopkracht stijgen, zullen de
activiteiten hernemen, zullen de werkmeesters van de publieke en de
privésector weer over de nodige middelen beschikken om allerhande
werken te ondernemen; zal de industrie weer opfleuren, het numeraire circuleren, in het kort, zal de horizon opklaren ! Dat is allemaal
héél mooi, maar… welk is dan toch het korreltje zand dat een hinderpaal is voor de goede werking van dit mooi organisme, voor het
draaien van deze mooie mechaniek? ….We kunnen dromen (soms
helpt dat) en God wie weet of we bij de hervatting na de vakantie,
misschien niet gunstig verrast zouden kunnen zijn ? Aan iedereen een
uitstekende welverdiende vakantie !...
FT
Pierre et Marbre / Steen en Marmer 2014-2
3
Table des matières / Inhoudstafel
Editorial / Editoriaal
Editorial / Editoriaal3
Actualité / Actueel
Les Carrières du Hainaut® innovent au service du style
Carrières du Hainaut® innoveert in dienst van de stijl
6
7
Des femmes dans la construction…
Et si l’homme que vous cherchez était une femme ?
Vrouw in de bouw ... Wat als de man die u zoekt, een vrouw is?
8
10
Cinquièmes journées flamando-néerlandaises
de la pierre naturelle, 15 et 16 mai 2014
Vijfde Vlaams-Nederlandse natuursteendag – 15-16 mei 2014
14
15
Nouvelle loi protection des consommateurs Quel impact sur les contrats de construction?
16
Nieuwe wet Consumentenbescherming - Impact op bouwcontracten? 18
Funéraire / Funeraire
La restauration de la chapelle
du Bus de Warnaffe
De restauratie van de kapel
du Bus de Warnaffe 20
21
Juridique / Juridisch
Que faire en cas de faillite d’un sous-traitant?
Wat te doen bij faillissement van een onderaannemer ?
22
23
Bibliothèque / Bibliotheek
L’industrie de la pierre et du marbre en Belgique
est chaque jour mieux connue !...
De industrie van de Belgische steen en marmer
wordt iedere dag meer bekend!...
Tuytelaers Natuursteen - Pierre Naturelle
24
26
Tuytelaers Keramische steen - Céramiques
Agenda / Agenda
Agenda28
Tuytelaers Composietsteen - Pierre composite
Tuytelaers. Le numéro 1 en
pierre naturelle, céramiques et
pierre composite.
Tuytelaers n.v. - Klein Ravels 87 - B-2380 Ravels - Tel. +32 (0)14 65 44 44 - Fax +32 (0)14 65 44 22 - www.tuytelaers.be
4
Pierre et Marbre / Steen en Marmer 2014-2
LA PIERRE
NATURELLE
TAILLÉE POUR AFFRONTER LE TEMPS
VOUS ÊTES CONVAINCU DES
QUALITÉS DE LA PIERRE NATURELLE ?
Devenez les partenaires d’une campagne de communication
d’envergure nationale initiée par l’Union des Carrières et
Scieries de Marbres de Belgique (UCSMB) !
Lancée à l’automne 2014, elle aura pour objectifs de
sensibiliser le grand public aux atouts de ce matériau et
de le repositionner à la hauteur de ses qualités.
COMMENT DEVENIR AMBASSADEUR DE LA
PIERRE NATURELLE ?
Adhérez à la charte des ambassadeurs de la pierre
naturelle, découvrez vos avantages et inscrivez-vous sans
plus tarder à notre campagne entièrement gratuite sur
www.lapierrenaturelle.be
INFOS & ADHÉSION SUR
WWW.LAPIERRENATURELLE.BE
Une initiative de l’Union des Carrières et Scieries de Marbres de Belgique
Technique
Actualité
CSTC / /WTCB
Actueel
Techniek
Les Carrières du Hainaut®
innovent au service du style
Les Carrières du Hainaut® s’inscrivent
dans les tendances du marché et
complètent leur gamme avec un
nouveau dallage et 2 nouvelles
finitions exclusives : une finition claire
pour l’extérieur et une finition foncée
réservée aux réalisations intérieures.
Avec EnoSkin®, les Carrières du
Hainaut® présentent une nouvelle
finition d’un beau gris clair homogène,
légèrement graineuse d’aspect doux et
structuré. Antidérapante, cette finition
est parfaitement adaptée en revêtement
de sol dans des lieux de grands
passages ou humides tels que halls,
salles de bain, parois de douches,
escaliers, margelles de piscine…
Grâce à ses caractéristiques de non
porosité et de résistance au gel et aux
agressions extérieures, elle convient
idéalement pour des réalisations en
façades, soubassements, terrasses et
autres.
Avec EnoTouch®, les Carrières du
Hainaut® proposent une nouvelle
finition d’un gris-bleu profond faisant
ressortir les particularités d’aspect de
l’authentique pierre bleue. Sa surface
lisse et douce lui confère un aspect
satiné qu’on privilégiera à l’intérieur,
dans tous types d’applications,
notamment en plan de travail, table, et
autres éléments décoratifs.
Le dallage EnoPasso® de
couleur gris foncé à noir
satin, comme patiné par
le temps, est une solution
unique et authentique pour
aménager avec caractère les
espaces intérieurs. Un dallage
vieilli à bords sciés trouvant
sa place naturellement dans
l’architecture moderne.
Ces nouveautés ont été
présentées officiellement au
grand public, comme aux
professionnels, à l’occasion
de Batibouw 2014, en février
dernier. Placées au cœur du
stand, les nouveautés ont suscité
la curiosité et l’intérêt des
visiteurs. Par ailleurs, le stand
Carrières du Hainaut®, mise
en scène soignée et originale,
provoquant immanquablement
l’émerveillement de tous, a été
récompensé par le prix ‘Batibouw
Communication Award’ pour la
meilleure présentation produit. ®
EnoPasso
rd
Batibouw Communication Awa
6
Pierre et Marbre / Steen en Marmer 2014-2
Actualité
CSTC / /WTCB
Actueel
Carrières du Hainaut®
innoveert in dienst van de stijl
Carrières du Hainaut® speelt opnieuw
in op de trends en ontwikkelingen
van de markt en vervolledigt zijn
gamma met een nieuwe tegel en 2
nieuwe en exclusieve afwerkingen: een
heldere afwerking voor buiten en een
donkere afwerking voorbehouden voor
binnenrealisaties.
Met EnoSkin® stelt Carrières du
Hainaut® een licht gekorrelde
afwerking voor met een zacht en
gestructureerd oppervlakte-aspect.
Licht antislip, is deze afwerking
bijzonder geschikt voor vloerbekleding
op plaatsen met grote passages
of vochtige plaatsen zoals hallen,
badkamers, douchewanden, trappen,
zwembadboorden … Dankzij de
kenmerken van niet-poreus, antivries
en weerstand tegen agressies van
buitenaf, is EnoSkin® ideaal voor
realisaties van gevels, kelders, terrassen
en andere.
Met EnoTouch® biedt Carrières du
Hainaut® een nieuwe diepgrijsblauwe
afwerking aan die de specifieke
kenmerken van de authentieke
blauwe hardsteen op een sublieme
manier uitlichten. Haar glad en
zacht oppervlak geeft deze steen
EnoTouch®
een satijnachtig uitzicht die haar
vooral geschikt maakt voor
binnentoepassingen zoals werktafels,
eettafels en andere decoratieve
elementen.
De tegel EnoPasso® van Carrières du
Hainaut® is donkergrijs tot satijnzwart
gekleurd, alsof hij doorheen de tijd
een patina gekregen heeft, en vormt zo
een unieke en authentieke oplossing
om interieurs een specifiek karakter
te verlenen. Het is een verouderde
tegel met gezaagde randen die heel
natuurlijk tot zijn recht komt in
moderne architecturale realisaties.
De 3 nieuwigheden werden officieel
voorgesteld zowel aan het groot
publiek als aan de vakmensen ter
gelegenheid van Batibouw 2014
in Februari. Deze nieuwigheden
stonden midden in het hart van de
stand en waren dus een permanente
lust voor het oog van de bezoekers
die hun lovende commentaar niet
spaarden. De verzorgde, originele
en adembenemende inrichting
van de stand werd trouwens
beloond met de prijs ‘Batibouw
Communication Award’ voor de beste
productpresentatie op stand.
EnoSkin
®
Pierre et Marbre / Steen en Marmer 2014-2
7
Technique
Actualité
CSTC / /WTCB
Actueel
Techniek
Des femmes dans la construction…
Et si l’homme que vous cherchez était une femme ?
Les stéréotypes liés à la mixité dans le
secteur de la construction ont la vie
dure. Ils s’atténuent cependant grâce
aux outils mis au point par l’ensemble
des acteurs wallons du secteur pour
les combattre dans le cadre du projet
« Femmes et Construction ». Ces outils
aident les gestionnaires d’entreprises
à modifier leurs représentations des
femmes sur chantier et fournissent
des arguments aux candidates qui
ont choisi de faire carrière dans la
construction.
Le point de départ :
la pénurie de maind’œuvre qualifiée en
entreprise
Les actions du projet « Femmes et
Construction » font le lien entre les
entreprises qui recherchent de la main
d’œuvre qualifiée et les femmes qui ont
délibérément choisi d’être ouvrières
dans la construction. Les outils
développés sensibilisent les entreprises
aux expériences réussies observées
dans le secteur. Ils encouragent et
soutiennent la mixité sur chantier en
tant que plus-value pour l’entreprise
et l’ouvrière. Par ailleurs, le projet
permet d’accompagner les personnes
dans leurs démarches en matière de
formation, de conseil et de recherche
d’un emploi. Après tout, l’entreprise
à la recherche de main d’œuvre ne
cherche-t-elle pas avant tout une
personne compétente, présente à
l’heure, et voulant s’investir dans le
métier ?
Lentement, mais sûrement,
le nombre d’ouvrières
progresse
Le secteur de la construction évolue
et attire de plus en plus de femmes
désireuses de s’investir dans des
fonctions manuelles et techniques.
Fait qui mérite d’être souligné, le
secteur atteignait en 2013 le cap
des 300 femmes sur chantier ! Et
ce nombre progressera, notamment
grâce aux effets de l’Alliance Emploi
Environnement mise en place par le
8
gouvernement wallon pour stimuler la
demande en matière de construction
durable. Ce domaine représente un
gros gisement d’emplois qu’il faudra
combler pour répondre à la demande.
Les femmes qui le souhaitent peuvent
donc trouver leur vocation dans ce
renforcement des effectifs, et pas
seulement dans les métiers de la
décoration, comme voudraient une
nouvelle fois le faire croire les clichés
tenaces !
Des outils spécifiques
pour aider les femmes qui
choisissent la construction
Dès le départ, pour la gent féminine,
aller vers la construction est un
vrai choix ! Les candidates sont
conscientes que le contexte ne leur
est pas forcément favorable et que leur
entourage ne va pas nécessairement
leur faciliter la tâche …. Pour les y
aider, différents outils ont été créés :
•un jeu d’affiches-profils présente
quatre jeunes femmes occupant un
poste d’ouvrière de la construction.
L’objectif est de visibiliser des
parcours réussis et de connaître les
raisons qui portent Virginie, Isabelle,
Noémie et Valérie dans l’exercice de
leur fonction.
•une brochure-argumentaire a aussi
été créée : elle se compose de
deux volets détachables. L’un, à
destination des candidates, l’autre
pour les entreprises.
Cet outil apporte des
réponses claires quant
aux questions et craintes
liées à la mixité sur le
chantier.
qui ont besoin d’informations sur les
métiers et possibilités de formations
existantes, celles qui suivent une filière
de formation dans la construction et
qui ont un besoin de soutien dans leur
démarches et enfin, les femmes qui
travaillent déjà dans la construction et
qui ont besoin d’information sur les
formations continuées pour parfaire
leurs connaissances. Le site est aussi
un outil pour les partenaires de
l’orientation et de l’insertion et pour
les entreprises de construction qui
peuvent ainsi prendre connaissance
des différentes succès-stories observées
dans le secteur.
Par ailleurs, différentes actions de
promotion spécifiques au projet
« femmes et construction » sont
régulièrement menées. Lors de
chaque événement en rapport
avec la promotion des métiers
de la construction, une attention
particulière est accordée aux jeunes
filles et femmes. Un réseau de femmes
ouvrières devrait très prochainement
voir le jour. Tous les renseignements se
trouveront sur le site !
Plus d’info : femmesdemetiers.com
Agnès Marlier, conseillère sectorielle
Construtec Wallonie
[email protected]
Tél. : +32 477 503 988
Le site Internet www.femmesdemetiers.
com, entièrement dédié à
l’insertion des femmes dans
la construction.
Conçu de manière
didactique, nous y trouvons
des fiches métiers actualisées
en fonction des publics
cibles : les jeunes filles et femmes qui
s’intéressent aux métiers du secteur,
Pierre et Marbre / Steen en Marmer 2014-2
©Skillsbelgium
Technique
Actualité
CSTC / /WTCB
Actueel
Techniek
Caroline Delfosse, tailleuse de pierre-marbrière
Caroline Delfosse était sans emploi
lorsqu’elle a reçu une lettre du
Forem pour l’informer d’une
formation en taille de pierre. Après
ses études artistiques, elle a pensé
que cela pourrait lui plaire et a
suivi la formation. Elle a ensuite réalisé son stage dans
l’entreprise qui l’a engagée en Plan Formation Insertion
puis en CDI comme ouvrière.
Aujourd’hui, elle parle de son métier avec passion :
« J’aime la pierre, son odeur et toutes ses possibilités ! Il y
a tant de choses que l’on puisse faire avec de la pierre ! ».
L’accueil dans l’entreprise/
le centre de formation
Mais si le métier est passionnant, Caroline insiste sur la
nécessaire solidité morale et physique dont il faut faire
preuve, et sur la capacité à pouvoir évacuer rapidement
les petites réflexions.
Un parcours, une vie
La formation du Forem a permis à Caroline, forte de
caractère, d’accéder à la profession. Elle a eu la chance
de travailler avec une personne plus âgée qui lui a montré
les ficelles du métier et s’est ensuite affirmée dans ses
compétences et son savoir-faire.
Aujourd’hui, elle gère les difficultés du métier qui sont
d’ailleurs souvent les mêmes que pour les hommes.
Un message aux entreprises
Afin d’accueillir au mieux leur nouvelle collaboratrice,
les patrons ont pris soin de prévenir ses futurs collègues
qui s’attendaient à découvrir à une armoire à glace.
Ils ont été plutôt surpris, car le gabarit de Caroline ne
correspondait pas à leur représentation d’une femme dans
la construction ! Durant ce stage, Caroline a parfait son
intégration en apprenant énormément et en démontrant
ses aptitudes grâce à un travail de grande qualité.
Caroline a relevé le défi de travailler dans le secteur
de la construction, au même titre qu’un homme. Il est
donc stupide de continuer à croire qu’une femme n’est
pas capable de réaliser ce type de travail. Comme pour
l’engagement d’un collaborateur masculin, une période
d’essai ou un stage reste la meilleure manière de voir si la
personne convient ou pas. Et si elle convient, l’entreprise
peut être agréablement surprise !
LES CARRIÈRES DU HAINAUT ® INNOVENT...
NOUV
NOUV
E
NOUV
IT IO
L L E F IN
™
fo n
le u p ro
n g ri s -b
io
e
it
c
in
u
F
et do
e li s s e
s u rf a c
né
ti
a
s
t
aspec
d
N
™
n
EnoSki
N
h
noTouc
E
IN IT IO
ELLE F
c la ir
n g ri s
se
F in it io
ra in e u
t
ré
men g
tr u c tu
s
lé g è re
t
e
x
c t dou
d ’a s p e
ALL A
E AU D
GE
™
o
noPass
E
TÉS
U
A
E
V
NOU U S I V E S
E X C L U PRODUIT S
s a ti n
à n o ir
s fo n c é
ri
g
e
g
D a ll a
ans
p a ti n é
g re r d
aspec t
u r s’i n té
o
p
e
s
in
s c ié
p o ra
b o rd s
c o n te m
e c tu re
l’a rc h it
VEA
TION
1 NOU ELLES FINI
V
2 NOU
La Pierre Bleue du Hainaut ®, une pierre naturelle et
authentique qui s’incarne dans de nombreuses finitions pour
intérieurs et extérieurs contemporains, cottage ou classiques.
Issue d’une sélection stricte et sans concession, elle est
plébiscitée par les architectes et les décorateurs.
Finitions et inspirations sur www.carrieresduhainaut.com
Actualité
CSTC / /WTCB
Actueel
Vrouw in de bouw ...
Wat als de man die u zoekt, een vrouw is?
voor het bedrijf en de arbeidsters.
Verder kunnen mensen met dit project
begeleid worden bij de stappen die
ze zetten op het vlak van opleiding,
advies en de zoektocht naar werk.
Is een bedrijf dat op zoek is naar
arbeidskrachten, ten slotte niet in de
eerste plaats op zoek naar iemand die
bekwaam en stipt is en bereid is om
zich in te zetten voor zijn job?
Langzaam maar zeker stijgt
het aantal arbeidsters
©Skillsbelgium
De clichés over vrouwen in de
bouwsector zijn moeilijk uit te roeien.
Dankzij de tools die de Waalse actoren
uit de sector naar aanleiding van het
project «Femmes et Construction»
samen ontwikkeld hebben om deze
clichés te bestrijden, worden ze wel
minder hardnekkig. De tools kunnen
bedrijfsleiders helpen om hun beeld
van vrouwen op de werf te wijzigen en
bieden ook argumenten aan vrouwen
die gekozen hebben voor een carrière
in de bouw.
Het vertrekpunt: het
tekort aan geschoolde
arbeidskrachten in de
bedrijven
De acties van het Waalse project
«Femmes et Construction» slaan
een brug tussen de bedrijven die
geschoolde arbeidskrachten zoeken
en de vrouwen die er bewust voor
gekozen hebben bouwvakker te
worden. De ontwikkelde tools kunnen
de bedrijven sensibiliseren voor de
geslaagde ervaringen die er al geweest
zijn in de sector. Ze stimuleren en
ondersteunen de aanwezigheid van
zowel mannen als vrouwen op de
werf, want dit biedt een meerwaarde
10
De bouwsector evolueert en trekt
meer en meer vrouwen aan die
handarbeid of een technisch beroep
willen uitoefenen. Vermeldenswaardig
is dat de sector in 2013 zelfs de kaap
van 300 vrouwen op de werf bereikt
heeft. En dit aantal zal nog stijgen,
onder andere dankzij de acties van de
Alliantie Werkgelegenheid-Leefmilieu,
die door de Waalse regering opgericht
werd om de vraag op het vlak van
duurzaam bouwen te stimuleren. In
dit domein zullen er zeer veel jobs
ingevuld moeten worden om aan
de vraag te kunnen voldoen. Wie
dat wil, kan dus zeker als vrouw
haar gading vinden in dit domein,
waar veel nieuwe arbeidskrachten
nodig zullen zijn, en niet enkel in
de decoratieberoepen, zoals de
hardnekkige clichés ons willen doen
geloven!
Specifieke tools voor
vrouwen die kiezen voor een
bouwberoep
Voor vrouwen is de stap naar de bouw
van bij de start een bewuste keuze!
De kandidaten zijn zich ervan bewust
dat de context niet noodzakelijk in
hun voordeel speelt en dat ook hun
omgeving hun taak er niet per se
gemakkelijker op zal maken ... Om hen
te helpen, zijn er verschillende tools
uitgewerkt:
•Een set profielaffiches waarop vier
jonge vrouwen afgebeeld staan die
als arbeidster aan de slag zijn in
de bouw. De bedoeling hiervan is
om geslaagde loopbanen in beeld
Pierre et Marbre / Steen en Marmer 2014-2
te brengen en te tonen waarom
Virginie, Isabelle, Noémie en Valerie
gekozen hebben voor het beroep dat
ze uitoefenen.
•Er is ook een argumentatiebrochure
gemaakt. Deze bestaat uit twee
uitneembare luiken: één voor
vrouwen en één voor bedrijven.
Deze tool geeft duidelijke
antwoorden op vragen en angsten in
verband met de aanwezigheid van
vrouwen op de werf.
•De website
www.femmesdemetier.be, die
volledig gewijd is aan de toeleiding
van vrouwen naar de bouw.
Deze website is didactisch opgevat en
bevat geactualiseerde beroepsfiches
in functie van de verschillende
doelgroepen: jonge meisjes en
vrouwen die geïnteresseerd zijn in een
bouwberoep, die nood hebben aan
informatie over de beroepen en de
bestaande opleidingsmogelijkheden,
die een bouwgerelateerde
opleidingsrichting volgen en nood
hebben aan ondersteuning bij hun
acties, en ten slotte vrouwen die al in
de bouw werken en nood hebben aan
informatie over bijscholingen om hun
kennis te verrijken. De site is ook een
hulpmiddel voor de inschakelingsen toeleidingspartners en voor
de bouwbedrijven, die zo kennis
kunnen nemen van de verschillende
succesverhalen in de sector.
Verder worden er regelmatig specifieke
acties gevoerd ter promotie van het
project «Femmes et Construction».
Bij elk evenement dat verband houdt
met de promotie van bouwberoepen,
wordt bijzondere aandacht besteed aan
meisjes en vrouwen. Zeer binnenkort
zou er ook een netwerk van arbeidsters
opgericht worden. U vindt alle
informatie op de website!
Meer informatie: femmesdemetier.be
Agnès Marlier, sectorconsulente
Construtec Wallonië
[email protected]
Tel.: +32 477 503 988
Actualité
CSTC / /WTCB
Actueel
Caroline Delfosse, steenhouwer-marmerbewerker
Caroline Delfosse was
werkzoekende toen ze een brief van
Forem kreeg met informatie over een
opleiding steenhouwen. Aangezien
ze kunst gestudeerd heeft, dacht
ze dat deze opleiding interessant
zou kunnen zijn voor haar en heeft
ze ze gevolgd. Daarna heeft ze een stage gedaan in een
bedrijf dat haar eerst in dienst stelde via een Individuele
BeroepsOpleiding en haar daarna een overeenkomst voor
onbepaalde duur als arbeider aanbood.
Vandaag spreekt ze met veel passie over haar beroep:
«Ik werk graag met steen. Ik hou van de geur en de vele
mogelijkheden! Er is zo veel dat je kan doen met steen!»
Het onthaal in het bedrijf/het
opleidingscentrum
Om hun nieuwe medewerkster een zo goed mogelijk
onthaal te geven, hadden de bazen op voorhand haar
toekomstige collega’s op de hoogte gebracht. Zij hadden
verwacht een stoere vrouw te zien. Groot was hun
verrassing toen bleek dat Caroline er helemaal niet uitzag
als de vrouw in de bouw die ze zich voorgesteld hadden!
Tijdens haar stage heeft Caroline zeer veel bijgeleerd
en blijk gegeven van haar vaardigheden door werk van
goede kwaliteit af te leveren. Dat heeft haar natuurlijk
geholpen om door haar collega’s aanvaard te worden als
volwaardige bouwvakker.
Maar ook al is haar beroep een passie voor haar, toch wil
Caroline ook benadrukken dat je er een sterke moraal
en een goede fysiek voor nodig hebt, en dat je bepaalde
opmerkingen onmiddellijk van je moet kunnen afzetten.
Een traject, een leven
Dankzij de opleiding van Forem heeft Caroline, die een
sterk karakter heeft, toegang gekregen tot dit beroep. Ze
heeft het geluk gehad te kunnen samenwerken met een
oudere werknemer, die haar de kneepjes van het vak
geleerd heeft, en vervolgens heeft ze haar competenties en
knowhow kunnen bewijzen.
Vandaag kan ze omgaan met de moeilijkheden die het
beroep met zich meebrengt. Vaak zijn de problemen die
ze ondervindt, trouwens dezelfde als haar mannelijke
collega’s.
Boodschap aan de bedrijven
Caroline is de uitdaging om in de bouw te gaan werken,
met succes aangegaan, net als sommige mannen. Het is
dus belachelijk te blijven denken dat een vrouw niet in
staat zou zijn om dit soort werk te doen. Net als bij de
aanwerving van een mannelijke medewerker blijft een
proefperiode of een stage de beste manier om te kijken of
een kandidaat al dan niet geschikt is voor een job. En als
een vrouw geschikt blijkt, kan ze nog voor aangename
verrassingen zorgen in het bedrijf!
MADE IN BELGIUM
Belgische Blauwe Hardsteen. Voor mooi en duurzaam bouwen
i Steengroeve Clypot (Neufvilles)
o Cité du design (Saint Etienne) – Arch. F. Geipel
p Hôtel Royal Selys (Liège) – Arch. P. Brisi
Op drie exploitatiesites in de provincie Henegouwen (Steengroeve Gauthier & Wincqz, Clypot
en Tellier des Prés), garanderen de 230 werknemers van de familiebedrijf « Les Carrières de la
Pierre Bleue Belge NV » dat de unieke en eeuwige vakkennis van het ontginnen, selecteren,
zagen en bewerken van de Belgische Blauwe Hardsteen wordt doorgegeven en verrijkt .
www.pierrebleuebelge.be
Technique
Actualité
CSTC / /WTCB
Actueel
Techniek
Colette Golinvaux
présidente de la
Confédération
Le 26 mars 2014, Colette Golinvaux
a été élue présidente de la
Confédération Construction. Elle
succède à Johan Willemen, qui
a occupé cette fonction pendant
trois ans. Colette Golinvaux est la
première femme à endosser le rôle de présidente de la
Confédération.
Golinvaux Robert SPRL est connue pour être une
véritable entreprise familiale en Wallonie. Elle est
spécialisée dans la restauration de bâtiments historiques:
charpentes, toitures d’églises, de cathédrales et de
châteaux, et même clochers. Outre des matériaux
classiques tels que l’ardoise naturelle, l’entreprise
recourt aux techniques les plus modernes.
La Confédération souhaite plein succès à Madame
Golinvaux dans l’exercice de sa présidence et remercie
Johan Willemen pour son engagement comme président
ces trois dernières années.
Les jours de repos Construction
Mevrouw Colette Golinvaux is op
26 maart 2014 verkozen tot nieuwe
voorzitter van de Confederatie Bouw.
Zij volgt Johan Willemen op, die het
voorzitterschap drie jaar uitoefende.
Colette Golinvaux is de eerste vrouw
die voorzitter wordt van de Confederatie.
Golinvaux Robert bvba is gekend als een echt
familiebedrijf in Wallonië. Het bedrijf is gespecialiseerd
in de renovatie van historische gebouwen: het houtwerk
en de daken van kerken, kathedralen en kastelen en
zelfs klokkentorens. Naast klassieke materialen zoals
leisteen worden de meest moderne technieken gebruikt.
De Confederatie wenst mevrouw Golinvaux veel succes
bij de uitvoering van haar voorzitterschap en bedankt
tegelijk Johan Willemen voor zijn voorzitterschap van de
afgelopen drie jaar.
Rustdagen Bouw
Les jours de repos ont été fixés pour les trois années à
venir lors d’une réunion de la Commission paritaire de
la Construction
Tijdens een vergadering van het paritair comité Bouw
werden de rustdagen vastgesteld voor de komende drie
jaar.
Jours de repos 2014
Rustdagen 2015
2 janvier 2015 = jour de repos 2014
3 avril, 7 avril
15 mai
12 novembre
21, 22, 23, 24, 28, 29, 30 et 31 décembre 2015
Le jour férié du 1er novembre est reporté au 13 novembre.
2 januari 2015 = rustdag 2014)
3 april, 7 april
15 mei
12 november
21, 22,23,24,28, 29, 30 en 31 december 2015
De feestdag van 1 november wordt gebracht naar 13
november.
Jours de repos 2016
4 janvier et 5 janvier
25 et 29 mars
6 mai
31 octobre
22, 23, 27, 28, 29 et 30 décembre 2016
Jours de repos 2017
3, 4, 5 et 6 janvier
13 et 14 avril
26 mai
22, 26, 27, 28, 29 décembre 2017
12
Colette Golinvaux
voorzitter
Confederatie
Pierre et Marbre / Steen en Marmer 2014-2
Rustdagen 2015
4 januari en 5 januari
25 en 29 maart
6 mei
31 oktober
22 , 23, 27, 28 29 en 30 december 2016
Rustdagen 2017
3, 4, 5 en 6 januari
13 en 14 april
26 mei,
22,26,27,28,29 december 2017
Technique
Actualité
CSTC / /WTCB
Actueel
Techniek
Cahier des Charges
Type Bâtiments 2022 (CCTB)
Het Type bestek Gebouwen 2022
(afgekort CCTB)
Le nouveau Cahier des Charges Type Bâtiments 2022
(CCTB) devient l’outil de référence en matière de
prescriptions de travaux de construction ou de rénovation
de bâtiments publics en Wallonie.
Het nieuwe Type bestek Gebouwen 2022 (CCTB)
wordt het referentiemiddel bij uitstek voor wat de
voorschriften van bouw –of renovatiewerken van
openbare overheidsgebouwen in Wallonië betreft.
À partir du 1er juillet 2014, les pouvoirs adjudicateurs
utiliseront le CCTB dans le cadre des travaux de bâtiments
exécutés par ou pour le compte de la Wallonie, de la SWL
(Société Wallonne du Logement), des pouvoirs locaux,
de la Fédération Wallonie-Bruxelles, ainsi que pour les
travaux subsidiés par ces institutions à hauteur de 50%
minimum.
Vanaf de 1ste juli 2014, zullen de aanbestedende
overheden de CCTB gebruiken in het kader van
bouwwerken voor gebouwen uitgevoerd door of voor
rekening van Wallonië, van de SWL (Société Wallonne
du Logement), de plaatselijke overheden, de Federatie
Wallonië-Brussel, alsook voor de werken door deze
instellingen voor een bedrag van 50% minimum
gesubsidieerd.
Le CCTB s’accompagne de l’application bureautique
«Vitruv», un outil d’aide à la rédaction de cahiers
spéciaux des charges incluant les métrés. Ces deux outils
ont été élaborés en vue d’une simplification et d’une
clarté rédactionnelle des cahiers spéciaux des charges. Ils
peuvent être consultés et téléchargés gratuitement sur le
site internet dédié au CCTB (http://batiments.wallonie.be/
home.html)
De CCTB wordt gesteund met de bureeltoepassing
“Vitruv”, een hulpmiddel voor de redactie van de
Speciale bestekken inclusief de opmetingen. Deze
twee werkmiddelen werden ontworpen met zicht op
een vereenvoudiging en een redactionele klaarheid
van de speciale bestekken. Ze kunnen gratis op de site
toegewijd aan de CCTB geraadpleegd en gedownload
worden (http://batiments.wallonie.be/home.html)
Pour vous guider, la cellule technique de la CCW met
également un service d’aide, dans le cadre du CCTB, à
disposition des entreprises.
Om u te leiden, stelt de technische dienst van de
CCW een hulpdienst, in het kader van de CCTB, ter
beschikking van de ondernemingen.
Plus d’informations: [email protected].
Meer informatie : [email protected].
Kunt u uw bedrijfsvoering verbeteren?
Bouwfin biedt u een klankbord.
Het ondernemen van vandaag gaat steeds sneller. Veel
sneller dient dus gereageerd te worden op veranderingen
in de markt. Dit is dikwijls veel moeilijker dan gedacht.
En toch kunt u er als ondernemer grip op krijgen. Reeds
een 150-tal bedrijven schreven zich in voor het project
Bouwfin. Na evaluatie bleek dat het project ruimschoots
aan de verwachtingen voldoet. Nieuwsgierig wat dit
project voor u in petto heeft ?
Op basis van uw cijfers (balansen) en een vragenlijst gaan
we over naar een open gesprek. Aan de hand daarvan
komen we te weten waar u wakker van ligt en krijgt u een
kosteloos klankbord aangeboden.
Onze partner Deloitte Fiduciaire kent de Vlaamse KMOmarkt en kan u meegeven wat eventuele gevolgen zijn van
beslissingen die u wenst te nemen in de nabije toekomst.
Heel concreet wordt -naast een korte reflectie over uw
cijfers- dieper ingegaan op uw strategie, uw personeel, uw
rapportering en uw juridische situatie.
Volgende vragen worden onder meer besproken :
•Klopt uw buikgevoel met de cijfers uit uw bedrijf?
•Kent u het omzetcijfer dat u maandelijks moet halen om
uw vaste kosten te dekken?
•Weet u welke projecten het meest winstgevend zijn?
•Kent u uw vaste en variabele kosten?
•Weet u wat uw positie is tov van andere bouwbedrijven
in Vlaanderen?
•Hebt u zicht om mogelijke alternatieve markten?
•Hoort het vastgoed wel in uw vennootschap te zitten?
•Weet u zeker of uw sleutelfiguren uit uw bedrijf morgen
nog in uw bedrijf zullen werken?
•Uw website straalt waarschijnlijk de juiste sfeer uit maar
is deze ook juridische in orde ?
•Staan uw contracten met eventuele onderaannemers op
punt?
•Weet u welke conclusies een externe (lees Bank, klant,
leverancier) uit uw neergelegde balans kan trekken?
•Weet uw wat voor een bank belangrijk is om krediet te
verlenen ?
Dit project krijgt steun van het Agentschap
Ondernemen en heeft als doelstelling tewerkstelling
in de bouwbedrijven te behouden. Kmo-zaakvoerders
weerbaarder maken en hen voldoende kennis laten
verwerven via experten is noodzakelijk. Door het
inwinnen van advies bij experten kan je heel wat inspiratie
opdoen en leed voorkomen.
De voorwaarde om deel te nemen : u hebt een KMO met
zetel in het Vlaams Gewest én u hebt personeel in dienst.
Wens je deel te nemen of meer info over dit project dan
kan dit eenvoudig door een mail te sturen naar
[email protected]. Freija Jongbloet
informeert u graag verder op het nummer 0473/904.320.
Pierre et Marbre / Steen en Marmer 2014-2
13
Technique
Actualité
CSTC / /WTCB
Actueel
Techniek
Cinquièmes journées flamando-néerlandaises
de la pierre naturelle, 15 et 16 mai 2014
Les cinquièmes journées flamandonéerlandaise de la pierre naturelle
ont rencontré un beau succès. Pas
moins de 180 personnes se sont
inscrites pour ces journées d’études,
dont le thème central était cette fois
l’utilisation significative de la pierre
naturelle. Le jeudi a été consacré à
huit communications par les différents
utilisateurs de ces pierres naturelles,
qui ont exposé leur regard sur la
pierre et sur les usages que l’on peut
en faire. Nous avons ainsi partagé
les points de vue de l’architecte,
du géologue, de l’artiste mais aussi
simplement de l’homme de la rue. Il
est apparu que chacun a bien sûr une
vision différente, mais que l’échange
d’expériences et l’attention accordée
à tous les aspects de la thématique
ont rendu l’ensemble extrêmement
passionnant ! L’éventail a été très
varié, par exemple un panorama de
l’utilisation du marbre à Bruxelles et
aux Pays-Bas au tournant des 19e et
20e siècles, un regard sur l’utilisation
de la pierre dans le funéraire et sa
signification, l’histoire d’un architecte
qui construit avec des matériaux
spécifiquement régionaux, une idée
des problèmes posés par les grès
ferrugineux dans le Hageland et
aussi bien des observations sur les
pavés. Aux alentours de 15 heures,
cette session a été clôturée et le
temps est alors venu de l’action !
Plusieurs groupes sont partis à la
découverte de Bruxelles sous l’aspect
des usages de la pierre naturelle. Les
anciens bâtiments, principalement
les témoins médiévaux, sont
principalement construits en
14
pierres blanches flamandes, surtout
de la pierre de Lede. Ce matériau
a été remplacé le plus souvent lors
des restaurations ultérieures par
de la pierre de Gobertange, d’âge
bruxellien. Les constructions du 19e
siècle ont fait majoritairement usage
de pierres françaises. Au tournant des
19e et 20e siècles, la combinaison
Gobertange – pierre bleue de Belgique
était très typique. Les marbres belges
ont été employés principalement
dans les intérieurs du 19e siècle et
de la première moitié du 20e siècle.
Plus récemment, ce sont des pierres
exotiques qui sont apparues sur le
marché. La réception finale de cette
journée bien remplie a eu lieu à
l’Institut royal des Sciences naturelles.
Chacun a pu alors y recevoir un
exemplaire du nouveau livre « Belgisch
Marmer », qui présente un large
panorama de toutes les variétés de
marbres exploités en Belgique.
Le vendredi 16 mai a été consacré à la
visite de plusieurs carrières le long de
la Meuse. Ce fut une occasion idéale
pour chacun de pouvoir se rendre
compte de l’origine des matériaux.
Dans la carrière d’en Gorre, à Sclayn,
et dans les carrières MPY-Dapsens, à
Yvoir, les démonstrations de débitage
et de façonnage ont permis de voir
les ouvriers au travail. Tous ont été
durablement impressionnés et ont
éprouvé surtout beaucoup de respect
pour le dévouement et la patience de
ces travailleurs manuels. La carrière
de Tailfer à Lustin a été visitée, avec
ses bancs de « Grand Antique de
Meuse ». Enfin, le dernier arrêt a
permis d’examiner en détail la carrière
Pierre et Marbre / Steen en Marmer 2014-2
d’Hautmont, à Vodelée, avec ses
quantités impressionnantes de blocs de
marbres rouges de toutes les variétés
possibles.
Ces deux journées en valaient vraiment
la peine ! L’utile (les informations) a été
mêlé à l’agréable, de sorte que chacun
est rentré chez soi pleinement satisfait !
Photos : Natural Sciences
Actualité
CSTC / /WTCB
Actueel
Vijfde Vlaams-Nederlandse
natuursteendag – 15-16 mei 2014
De vijfde Vlaamse Nederlandse
natuursteendag werd een succes.
Maar liefst 180 mensen schreven zich
in voor deze studiedag die deze keer
als centrale thema het betekenisvol
gebruik van natuursteen koos.
Donderdag werden acht bijdragen naar
voor gebracht waarbij verschillende
gebruikers van natuursteen aan bod
kwamen wat betreft hun kijk op
de steen en het gebruik ervan. We
hebben het dan meer specifiek over de
architect, de geoloog, de kunstenaar
maar evengoed de man in de straat.
Blijkt dat ieder dat toch iets anders
ervaart, maar de uitwisseling en
aandacht voor alle aspecten maken
het hele verhaal extra boeiend. Het
aanbod was divers, we kregen o.a.
een overzicht over het marmergebruik
in Brussel en Nederland eind 19e
begin 20ste eeuw, een blik over
natuursteengebruik in de grafkunst
en de betekenis hiervan, het verhaal
van een architect die bouwt met
streekeigen materiaal, een idee van
de problemen van de ijzerzandsteen
in het Hageland en hoorden diverse
weetjes over kasseien. Rond 15 uur
werd dit gedeelte afgerond en werd
het tijd voor actie. In verschillende
groepen werd de stad Brussel verkend
wat betreft natuursteengebruik. Oude
gebouwen, maw restanten uit de
middeleeuwen, zijn voornamelijk
opgetrokken in Vlaamse witstenen,
hoofdzakelijk Ledesteen. Deze steen
werd veelal door restauratie vervangen
in Brusseliaanse steen of Gobertange.
Gebouwen uit de 19de eeuw zijn
hoofdzakelijk opgetrokken in Franse
steen. Rond de eeuwwisseling 19de20ste was de combinatie GobertangeBelgische Blauwe Hardsteen typisch.
Belgisch marmer is vooral gebruikt in
interieurs gedurende de 19de en eerste
helft van de 20ste eeuw. Recent zijn dan
vooral de exotische gesteenten in trek.
De afsluitende receptie had plaats in
het Koninklijk Belgisch Instituut voor
Natuurwetenschappen. Daar kreeg
iedereen het nieuwe boek “Belgisch
Marmer” met een overzicht van alle
Belgische marmersoorten
(http://www.academiapress.be/
belgische-marmer.html).
Vrijdag 16 mei werden verschilde
groeven langs de Maas bezocht. Een
ideale gelegenheid om de oorsprong
van het materiaal eens te gaan
bekijken. In de groeve ‘En Gore’ te
Sclayn en ‘Dapsens’ in Yvoir kregen
we de kans om de arbeiders aan het
werk te zien. Iets wat zeker indruk
heeft nagelaten en vooral veel respect
voor de inzet en het geduld van deze
handarbeiders. We bezochten ook nog
de groeve van het marmer ‘Antique
de Meuse’ in Lustin. De laatste
stopplaats was de groeve Hautmont in
Vodelee. Een indrukwekkend geheel
aan blokken rood marmer in alle
variëteiten.
Deze twee dagen waren zeker de
moeite waard. Het aangename werd
aan het informatieve gekoppeld zodat
iedereen met een tevreden gevoel naar
huis kon gaan.
Foto’s : Natural Sciences
Pierre et Marbre / Steen en Marmer 2014-2
15
Technique
Actualité
CSTC / /WTCB
Actueel
Techniek
Nouvelle loi protection des consommateurs Quel impact sur les contrats de construction?
Les contrats de vente et d’entreprise
entre une entreprise et un
consommateur sont régis à partir du
31 mai 2014 par une nouvelle loi
relative aux pratiques du marché et à
la protection du consommateur (loi du
21 décembre 2013 insérant un livre VI
dans le Code de droit économique –
MB 30/12/2013).
2.Indiquez toujours vos prix,
TVA comprise
Cette loi a des conséquences
importantes au niveau des contrats de
construction et nous vous en résumons
ci-après les principales implications.
RECOMMANDATION: Que ce soit sur
votre publicité, sur vos devis, sur vos
contrats, …indiquez toujours le prix,
TVA comprise.
Nous vous donnons aussi quelques
conseils pratiques pour limiter l’impact
négatif de la loi et éviter certaines
conséquences préjudiciables au niveau
de vos relations contractuelles avec vos
clients-consommateurs.
3.En cas de travaux
supplémentaires et/ou
modificatifs, il vous faut
un accord écrit du maître
d’ouvrage
1.Vous avez une
obligation d’information
précontractuelle vis-à-vis
du consommateur
L’entreprise doit avoir le consentement
exprès du consommateur à tout
paiement supplémentaire à la
rémunération convenue au titre de
l’obligation contractuelle principale de
l’entreprise.
Avant de conclure le contrat avec un
consommateur, vous devez lui fournir
un certain nombre d’informations telles
que l’identité de votre entreprise et
autres renseignements la concernant,
les principales caractéristiques du
service que vous lui proposez, son
prix total ou à tout le moins le mode
de calcul du prix…Ces informations
ne doivent pas nécessairement être
fournies par écrit mais il se pose alors
un problème de preuve que vous avez
bien fourni ces informations.
RECOMMANDATION: Travaillez
dès lors toujours sur la base d’une
offre écrite qui contient une mention
au recto relative à vos conditions
générales d’entreprise figurant au
verso et utilisez le modèle d’offre et
de conditions générales d’entreprise
de la CC. Celles-ci sont conformes à la
loi et tentent de protéger au mieux vos
intérêts.
16
Le prix indiqué sur les documents
présentés au consommateur doit être
le prix total à payer en ce compris,
les taxes et services à payer en
supplément. Le mieux est d’indiquer
le prix hors TVA + la TVA ainsi que le
prix, TVA incluse.
RECOMMANDATION: Avant de
démarrer l’exécution de travaux
supplémentaires et/ou modificatifs,
veillez toujours à avoir un accord écrit
préalable du consommateur sur le
prix et la prolongation éventuelle du
délai d’exécution relatif à ces travaux.
Un modèle de formulaire y relatif est
disponible sur le site de la CC.
4.Indiquez un délai
d’exécution et son point
de départ
Sauf si les parties en disposent
autrement, le délai de «livraison» est
fixé au plus tard à 30 jours après la
conclusion du contrat.
RECOMMANDATION: Prévoyez
toujours de manière explicite dans
vos documents contractuels un
délai d’exécution (de préférence
en jours ouvrables) ainsi que son
point de départ et prévoyez un délai
suffisamment long.
Pierre et Marbre / Steen en Marmer 2014-2
5.Faites en sorte d’éviter
l’application des règles
applicables aux contrats
hors établissement
Un contrat hors établissement
est notamment un contrat conclu
en présence de l’entreprise et du
consommateur, dans un lieu autre
que l’établissement commercial de
l’entreprise, comme par exemple, le
domicile du consommateur ou une
foire ou bien encore un contrat signé
immédiatement dans l’établissement
commercial de l’entreprise ou au
moyen d’une communication à
distance (par exemple, par mail) après
que le consommateur a été sollicité
personnellement et individuellement.
Pour ce genre de contrats, la loi: •prévoit une obligation d’information
renforcée à charge de l’entreprise
(par exemple, il faut mentionner dans
le contrat, l’existence d’un droit de
rétractation, préciser les modalités
d’exercice de celui-ci, joindre un
formulaire de rétractation, ... );
•accorde un droit de rétractation
au consommateur durant 14 jours.
Durant ce délai, le consommateur
a le droit de renoncer au contrat
conclu précédemment sans avoir à
motiver sa décision et sans encourir
le paiement d’une indemnité;
•interdit le paiement d’un acompte
sous quelque forme que ce soit, avant
l’écoulement d’un délai de 7 jours
ouvrables, à dater du lendemain du
jour de la signature du contrat.
Si l’entreprise omet d’informer le
consommateur de son droit de
rétractation, la période pendant
laquelle le consommateur peut
exercer son droit de rétractation est
prolongé de douze mois à compter
de la fin du délai de rétractation
initial et l’entreprise doit en outre lui
rembourser tous les paiements reçus.
La loi prévoit toutefois que dans
certains cas de figure, le consommateur
ne peut exercer son droit de
rétractation et plusieurs situations
Technique
Actualité
CSTC / /WTCB
Actueel
Techniek
visent la construction. Il s’agit
notamment des cas suivants:
•en présence de contrats dans lesquels
le consommateur a expressément
demandé à l’entrepreneur de lui
rendre visite afin d’effectuer des
travaux urgents d’entretien ou de
réparation (exemple, demande faite
à un plombier d’intervenir pour une
réparation urgente). Toutefois, en cas
de services supplémentaires à ceux
demandés par le consommateur
(autres que les pièces de rechange
nécessaires à la réparation), le délai
de rétractation s’applique à ces
services.
•en présence d’un contrat de service
après que le service a été effectué
si l’exécution a commencé avec
l’accord préalable exprès du
consommateur, lequel a également
reconnu qu’il perdra son droit de
rétractation, une fois que le contrat
aura été pleinement exécuté par
l’entreprise.
•en présence d’un contrat de
construction d’un immeuble neuf ou
relatives aux contrats conclus hors
établissement, nous vous conseillons
dès lors:
de transformation importante d’un
immeuble existant. Toutefois, (!!) même dans ces
situations, vous êtes tenu à une
certaine obligation d’information visà-vis du consommateur et devez le
prévenir qu’il ne bénéficie pas d’un
droit de rétractation.
•soit de conclure vos contrats dans
votre établissement commercial ;
•soit d’envoyer votre offre et/
ou contrat d’entreprise au
consommateur par courrier ou par
mail en lui demandant de vous le
renvoyer, signé pour accord, par le
poste ou de préférence, par mail
avec accusé de réception.
RECOMMANDATION: Veillez donc
à ce que vos contrats ne soient
pas conclus hors établissement
commercial et notamment pas
en votre présence au domicile du
consommateur.
Selon l’exposé des motifs du projet
de loi, lorsque l’entreprise vient
d’abord au domicile du consommateur
pour établir un devis et prendre des
mesures et/ou donner une estimation,
le contrat n’étant signé que plus tard
dans l’établissement commercial de
l’entrepreneur ou par un moyen de
communication à distance (par ex,
par renvoi par mail du devis signé), il
ne s’agit pas d’un contrat considéré
comme hors établissement. Pour
échapper à l’ensemble des règles
Ceci n’est toutefois pas toujours
possible, lorsque vous répondez à
un appel du consommateur pour
des travaux urgents d’entretien ou
de réparation. Dans ce cas, utilisez
le modèle de document de la CC
intitulé «modèle d’offre destiné à
un consommateur pour des travaux
urgents d’entretien ou de réparation»
et faites-lui signer pour accord dès
votre arrivée sur le lieu d’exécution
de votre prestation et avant toute
intervention de votre part.
Source / Info : Confédération
Construction
Meer dan 300.000 m2 voorraad
tegels, plavuizen, kasseien.
Plus de 300.000 m²
de dallage et pavage en stock.
Afhaling mogelijk in / Enlèvement possible à
Harelbeke
Merksem
SDS Kasseien
Venetiëlaan 22
Toekomstlaan 5a
Gotevlietstraat 62
8530 Harelbeke
2170 Merksem
8000 Brugge
T +32 56 23 70 00
T +32 470 67 39 14
T +32 50 50 18 38
Maak gebruik van onze
online natuursteenwijzer!
Utilisez notre outil interactif
pour vous guider dans le choix
de votre pierre naturelle!
Actualité
CSTC / /WTCB
Actueel
Nieuwe wet Consumentenbescherming Impact op bouwcontracten?
Vanaf 31 mei 2014 worden de
tussen een onderneming en een
consument gesloten verkoop- en
aannemingsovereenkomsten geregeld
door een nieuwe wet betreffende de
marktpraktijken en de bescherming van
de consument (wet van 21 december
2013 tot invoeging van een boek VI in
het Wetboek van Economisch Recht –
BS 30/12/2013).
Deze wet heeft grote gevolgen wat
de bouwcontracten betreft en wij
geven u hieronder een overzicht
van de belangrijkste implicaties. Wij
geven u ook enkele praktische tips
om de negatieve impact van de wet
te beperken en bepaalde nadelige
gevolgen in uw contractuele relaties
met uw klanten-consumenten te
voorkomen.
1.U hebt een
precontractuele
informatieplicht tegenover
de consument
Voordat u met een consument een
overeenkomst sluit, moet u hem een
aantal inlichtingen verstrekken zoals
de identiteit van uw onderneming
en andere inlichtingen over uw
onderneming, de voornaamste
kenmerken van de dienstverlening die
u hem aanbiedt, de totaalprijs ervan
of op zijn minst de manier waarop de
prijs moet worden berekend. Deze
inlichtingen moeten niet noodzakelijk
schriftelijk worden verstrekt maar dan
rijst er een probleem om te bewijzen
dat u deze inlichtingen wel degelijk
hebt verstrekt.
AANBEVELING: Werk dan ook altijd
op basis van een schriftelijke offerte
die op de voorzijde een vermelding
bevat die verwijst naar uw algemene
aannemingsvoorwaarden die op de
achterzijde staan en gebruik het
model van offerte en de algemene
aannemingsvoorwaarden van de
Confederatie Bouw. Deze zijn in
overeenstemming met de wet en
proberen uw belangen optimaal te
beschermen.
18
2.Vermeld altijd uw prijzen,
inclusief btw
werkdagen) en de aanvangsdatum
ervan.
De prijs die vermeld staat op de
documenten die aan de consument
worden voorgelegd, moet de te betalen
totaalprijs zijn, met inbegrip van alle
belastingen en diensten die bijkomend
betaald moeten worden. Het beste is
de prijs zonder BTW + de BTW evenals
de prijs, BTW inbegrepen, aan te
geven.
5.Vermijd de toepassing van
de regels inzake buiten
verkoopruimte gesloten
overeenkomsten.
AANBEVELING: Of dat nu is op uw
reclame, op uw bestekken, op uw
overeenkomsten enz. vermeld steeds
de prijs, inclusief btw.
3.In geval van bijkomende
en/of wijzigingswerken
hebt u een schriftelijk
akkoord van de
opdrachtgever nodig
De onderneming moet de
uitdrukkelijke instemming van de
consument vragen voor elke extra
betaling boven de vergoeding die is
overeengekomen voor de contractuele
hoofdverbintenis van de onderneming.
AANBEVELING: Voordat u met
meerwerken en/of wijzigingen start,
zorgt u er steeds voor dat u een
voorafgaand schriftelijk akkoord
vraagt aan de consument over de
prijs en de eventuele verlenging van
de uitvoeringstermijn voor deze
werken. Een modelformulier daarvoor
staat eveneens op de site van de
Confederatie Bouw. 4.Vermeld een
uitvoeringstermijn en de
aanvangsdatum ervan.
Behoudens indien de partijen anders
overeengekomen zijn, wordt de
‘leveringstermijn’ vastgesteld op
uiterlijk 30 dagen na het sluiten van de
overeenkomst.
AANBEVELING: Bepaal in uw
contractuele documenten steeds
uitdrukkelijk een voldoende lange
uitvoeringstermijn (bij voorkeur in
Pierre et Marbre / Steen en Marmer 2014-2
Een buiten verkoopruimten
gesloten overeenkomst is namelijk
een overeenkomst gesloten in
aanwezigheid van de onderneming en
de consument, op een plaats die niet
de verkoopruimte van de onderneming
is, bijvoorbeeld: de woonplaats
van de consument of een beurs
ofwel een overeenkomst die wordt
ondertekend in de verkoopruimte
van de onderneming of met een
middel voor communicatie op afstand
(bijvoorbeeld: per mail) onmiddellijk
nadat de consument persoonlijk en
individueel is aangesproken. Voor dit
soort overeenkomsten:
•bepaalt de wet een versterkte
informatieplicht ten laste van de
onderneming (bijvoorbeeld: in de
overeenkomst moet het bestaan
van een herroepingsrecht worden
vermeld, de regels om dit uit
te oefenen, een formulier voor
herroeping moet worden bijgevoegd
enz.);
•kent de wet een herroepingsrecht
toe aan de consument gedurende
14 dagen. Tijdens deze termijn heeft
de consument het recht om aan de
voordien gesloten overeenkomst
te verzaken zonder dat hij zijn
beslissing moet rechtvaardigen
en zonder betaling van een
schadevergoeding;
•verbiedt de wet de betaling van een
voorschot in welke vorm ook, vóór
het verstrijken van een termijn van
7 werkdagen, vanaf de dag die volgt
op die van de ondertekening van het
contract.
Als de onderneming nalaat de
consument te informeren over zijn
herroepingsrecht wordt de periode
waarbinnen de consument zijn
herroepingsrecht kan uitoefenen
verlengd met twaalf maanden vanaf
Actualité
CSTC / /WTCB
Actueel
het verstrijken van de oorspronkelijk
herroepingstermijn van 14
kalenderdagen. De onderneming moet
bovendien aan de consument alle
ontvangen betalingen terugbetalen.
De wet bepaalt echter dat in
sommige gevallen de consument zijn
herroepingsrecht niet kan uitoefenen
en een aantal gevallen heeft betrekking
op de bouw. Het betreft onder andere
de volgende gevallen:
•bij overeenkomsten waarbij de
consument de handelaar specifiek
verzocht heeft hem te bezoeken
om dringende herstellingen of
onderhoud te verrichten (voorbeeld:
een loodgieter wordt gevraagd
om een interventie te doen voor
een dringende herstelling). Maar
bij aanvullende diensten waar de
consument niet om gevraagd heeft
(andere dan de vervangstukken die
noodzakelijk gebruikt worden om
de herstelling uit te voeren) is het
herroepingsrecht op die diensten van
toepassing.
•bij een dienstenovereenkomst na
volledige uitvoering van de dienst
als de uitvoering is begonnen
met uitdrukkelijke voorafgaande
instemming van de consument, en
mits de consument heeft erkend
dat hij zijn herroepingsrecht
verliest zodra de onderneming
de overeenkomst volledig heeft
uitgevoerd;
•bij een bouwcontract voor een nieuw
gebouw of voor een ingrijpende
verbouwing van een bestaand pand.
Opgelet echter, (!!) zelfs in deze
gevallen, bent u gehouden tot
het naleven van een zekere
informatieplicht ten aanzien van de
consument en moet u hem verwittigen
dat hij niet beschikt over een
herroepingsrecht.
AANBEVELING: Zorg er dus voor
dat uw overeenkomsten niet buiten
verkoopruimten gesloten worden en
meer bepaald niet in uw aanwezigheid
op de woonplaats van de consument.
Volgens de memorie van toelichting bij
het wetsontwerp gaat het immers niet
om een overeenkomst die beschouwd
wordt als buiten verkoopruimten
gesloten wanneer de onderneming
eerst bij de consument thuis langskomt
om een bestek op te maken en op te
meten en/of een raming te geven en
als de overeenkomst pas later wordt
ondertekend in de verkoopruimte
van de aannemer of via een middel
voor communicatie op afstand (bv.
door terugzending per mail van het
ondertekende bestek). Om zich te
onttrekken aan alle regels betreffende
buiten verkoopruimten gesloten
overeenkomsten raden wij u dan ook
aan:
•ofwel uw overeenkomsten in uw
verkoopruimte te sluiten;
•ofwel uw offerte en/of
aannemingsovereenkomst per post
of per mail naar de consument te
sturen met de vraag die naar u terug
te sturen, ondertekend voor akkoord,
per post of bij voorkeur per mail met
ontvangstbevestiging.
Dit is echter niet altijd mogelijk
wanneer u ingaat op een oproep
van de consument voor dringende
herstellingen of onderhoud. Gebruik
in dit geval het modeldocument
van de Confederatie Bouw met de
titel ‘modelofferte bestemd voor
een consument voor dringende
onderhouds- of herstellingswerken’
en laat hem voor akkoord tekenen
zodra u aangekomen bent en vóór elke
interventie van uw kant.
Bron/Info : Confederatie Bouw
Pierre et Marbre / Steen en Marmer 2014-2
19
Technique
Funéraire //Funeraire
Techniek
La restauration de la chapelle
du Bus de Warnaffe
cette date. Vraisemblablement aux
alentours de 1875. La présence
de la devise familiale sur le
tympan permet en effet de dater
le monument après 1873, date de
reconnaissance officielle de cette
devise officielle [Flores mei fructus
honoris]. »
Les épitaphes peintes sur les
panneaux intérieurs de la chapelle
indiquent la présence parmi les
dix-neuf dépouilles ensevelies, à
ce jour, de personnalités qui ont
marqué l’histoire du pays, de la
province et de la ville.
La mémoire
matérielle de diverses
personnalités
L’association familiale du Bus de
Warnaffe s’est constituée afin de
procéder à la réfection de la chapelle
funéraire au cimetière du Sud, à
Tournai. Le bâtiment de 2 mètres 80
de longueur et de 2,40 de largeur
avait déjà fait l’objet de travaux de
préservation d’urgence, en 1994,
par la technique d’épinglage et
d’étançonnement, les parois tendant
à se desceller et le mur du fond
présentant un hors d’aplomb.
En mai 2008, un entrepreneur a
procédé au démontage complet de
la construction en pierre bleue. Le
remontage des parois principales a été
grandement facilité par le principe de
rainures et réglettes, proche de celui
utilisé dans la marqueterie. De plus
les montants sont taillés avec une
battée permettant le coulissement aisé
des grands panneaux comportant les
mentions peintes des épitaphes.
Une belle oeuvre, selon l’observation
d’André du Bus, architecte qui a suivi
plus particulièrement le chantier.
Le contrat de la concession à
perpétuité du terrain a été signé le
29 novembre 1839. Mais, selon la
famille, « l’édification de la chapelle
sous la forme actuelle est ultérieure à
20
Restaurée en 2008, la chapelle
familiale du Bus de Warnaffe
matérialise la mémoire de
diverses personnalités, dont FrançoisJoseph du Bus (1757 – 1835). Il fut
membre du conseil communal de
Tournai du 12 novembre 1792 au 31
mars 1793 (première administration
sous le régime français), président des
Hospices civils de Tournai, membre du
Conseil provincial du Tournaisis sous
le régime autrichien, de la Chambre
générale des Comptes, sous le régime
hollandais, jurisconsulte.
Formé au droit à l’Université impériale
de Bruxelles, son fils, François du
Bus (1791 - 1873), débuta sa carrière
d’avocat au Barreau de Tournai,
en 1811, avant d’être désigné juge
suppléant, en 1819, et d’exercer la
haute fonction de président du Tribunal
de 1ère Instance pendant 35 ans, de
1832 à 1867.
Politiquement, il fut membre des
Etats provinciaux de Tournai, le 1er
juin 1824, conseiller de régence de
Tournai, du 8 mars 1825 au 31 octobre
1830, échevin non acceptant en 1830,
membre du Congrès national de 18301831, député clérical de Tournai,
de 1831 à 1843, de Turnhout, de
1844 à 1848, et Vice-président de la
Chambre, de 1832 à 1835 et de 1836
à 1843. Après l’indépendance de la
Pierre et Marbre / Steen en Marmer 2012-4
2014-2
Belgique, il participa à l’élaboration
de la Constitution. Par ailleurs, il fut le
président du Bureau de Bienfaisance
de Tournai. Par cette fonction, il eut le
bonheur de traiter le mirobolant legs de
Félicité Vifquain. Archéologue réputé,
François du Bus fonda la Société
d’Histoire et de Littérature de Tournai,
en 1846, et en fut le président jusqu’à
son décès.
Brienvenbus (boîte aux
lettres, « in frans »)
Le comte de Nédonchel écrivait au
sujet de la bibliothèque de François
du Bus (1791 - 1873), qu’elle devint
« l’une des plus belles et des plus
importantes du pays. On doit y trouver
un grand nombre d’ouvrages relatifs
à l’histoire de Tournai […] et surtout
les premiers produits de l’imprimerie
tournaisienne […]. »
La chapelle renferme aussi les corps
de deux autres personnalités. Edmond
du Bus (Tournai, 1802 - 1868), fut
conseiller provincial, conseiller
communal clérical de la ville de
Tournai, du 30 mars 1836 jusqu’à son
décès. Il participa à la fondation de
l’Ecole industrielle de Tournai.
Pierre du Bus de Warnaffe (Tournai,
1883 - Bruxelles, 1925) fut membre
de la Compagnie du Cabaret wallon
tournaisien, à partir de 1910 jusqu’en
1914, année de son installation dans la
capitale. Auteur de deux revues et de
chansons, il collabora au périodique
« Les Cheonq Clotiers ». Il usa de
deux pseudonymes : Oscar Avansérail
et Brievenbus (boîte aux lettres, « in
frans »), ce qui dénote une rare qualité
d’autodérision.
Les lévriers flanqués de part et d’autre
du blason semblent protéger le sens
sacré de la chapelle néogothique et
défendent celle-ci des intrus.
Jacky Legge
Photos JL-MC
Technique
Funéraire //Funeraire
Techniek
De restauratie van de kapel
du Bus de Warnaffe
De familiale associatie du Bus de
Warnaffe is opgericht teneinde tot de
herstelling van de rouwkapel in het
« het cimetière du Sud » te Doornik
over te gaan. Het gebouw van 2 meter
80 lang en 2,40 meter breed werd
reeds in 1994 onder handen genomen
voor dringende bewaringswerken
door de pinbevestiging -en
steunbalktechniek aangezien dat de
wanden de neiging hadden zich los te
maken en de achtermuur scheef stond.
In mei 2008 is een aannemer tot de
volledige afbreking van de constructie
in blauwe steen overgegaan. Het
terug monteren van de hoofdwanden
werd héél wat vereenvoudigd door
het principe van gleuven en zetlijnen
gelijkend op wat voor houtmozaïek
gebruikt wordt.
Daarenboven zijn de pilaren met
een gleuf gekerfd die voor een
vlotte verschuiving zorgt van de
grote panelen die geschilderde
aantekeningen van de epitafen
omvatten.
Schoon werk, volgens de opmerkingen
van André du Bus, architect die het
werf meer in het bijzonder gevolgd
heeft.
Het contract voor eeuwige concessie
van het familiegraf werd op 29
november 1839 ondertekend.
Maar volgens de familie « de kapel
met de huidige vorm, werd later dan
deze datum opgericht » Waarschijnlijk
rond 1875. De aanwezigheid van de
familiale uitspraak op de zegel laat ons
inderdaad toe dit monument na 1873
te dateren. Dit is de datum waarop
deze officiële uitspraak als officieel
erkend werd [Flores mei fructus
honoris]. tot 1843. Na de Onafhankelijkheid
van België, neemt hij deel aan het
samenstellen van de Constitutie.
De geschilderde epitafen op de
binnenwanden van de kapel geven
aan dat tussen de negentien lijken die
tot nu toe hier begraven liggen, de
aanwezigheid van beroemdheden is
die een rol in de geschiedenis van het
land, de provincie en de stad gespeeld
hebben.
De materiële gedachtenis
aan de verscheidene
personaliteiten
Bovendien, was hij voorzitter van
het Bijstandskantoor van Doornik.
Dankzij deze functie, had hij het geluk
de mirobolante erfenis van Félicité
Vifquain, beroemd Archeoloog te
behandelen, François du Bus stichtte
de “Société d’Histoire et de Littérature
de Tournai”, in 1846, en was daarvan
voorzitter tot aan zijn overlijden.
Brievenbus
In 2008 gerestaureerd, materialiseert
de familiale kapel du Bus de
Warnaffe de gedachtenis van diverse
personaliteiten waaronder FrançoisJoseph du Bus (1757 – 1835). Hij was
lid van de gemeenteraad van Doornik
van 12 november 1792 tot 31 maart
1793 (eerste administratie onder Frans
bewind), voorzitter van de burgerlijke
Gasthuizen van Doornik, lid van de
provinciale Raad van het Doorniks
onder Oostenrijks bewind, van de
algemene Rekenkamer, onder Hollands
bewind, jurisconsulte.
Zijn zoon, François du Bus (1791
– 1873) studeerde rechten aan de
Keizerlijke Universiteit van Brussel en
begon zijn carrière als advocaat aan de
Balie van Doornik in 1811, alvorens
plaatsvervangende rechter benoemd te
worden, in 1819, en de hoge functie
van voorzitter van de Rechtbank van
1ste Aanleg gedurende 35 jaar, van
1832 tot 1867 uit te oefenen.
Op politiek vlak werd hij lid
van de provinciestaten van
Doornik, op 1 juni 1824,
regentschapsraadgever van
Doornik, van 8 maart 1825
tot 31 oktober 1830, nietaanvaardende schepen in
1830, lid van het nationaal
Congres van 1830-1831,
klerikale schepen van Doornik,
van 1831 tot 1843, van
Turnhout, van 1844 tot 1848,,
en Vicevoorzitter van de Kamer,
van 1832 tot 1835 en van 1836
Graaf de Nédonchel schreef omtrent de
bibliotheek van François du Bus (1791
– 1873) dat « ze één van de schoonste
en de belangrijkste van het land werd.
Men moet er een groot aantal werken
in verband met de geschiedenis van
Doornik vinden […].en vooral de
eerste producten van de drukkunst uit
Doornik […]. »
De kapel bevat ook de lichamen
van twee andere persoonlijkheden.
Edmond du Bus (Tournai, 1802 1868), was provinciale raadgever,
gemeentelijke klerikale raadgever van
de stad Doornik, van 30 maart 1836
tot aan zijn dood. Hij nam deel aan de
stichting van de Industriële School van
Doornik.
Pierre du Bus de Warnaffe (Doornik,
1883 - Brussel, 1925) was lid van
de « Compagnie du Cabaret wallon
tournaisien », vanaf 1910 tot in 1914,
jaar van zijn installatie in de hoofdstad.
Auteur van twee tijdschriften en
van liederen, werkte hij mee aan de
periodiek « Les Cheonq Clotiers ». Hij
gebruikte twee pseudoniemen : Oscar
Avansérail en Brievenbus (boîte aux
lettres, « in het Frans »), wat duidt op
een zelden kwaliteit van zelfspot.
De windhonden die hier en daar op
het wapenschild voorkomen, schijnen
de heilige zin van de neogotische kapel
te beschermen en te verdedigen deze
tegen indringers.
Jacky Legge
Fotos JL-MC
Pierre et Marbre / Steen en Marmer 2012-4
2014-2
21
Juridique / Juridisch
Que faire en cas de faillite
d’un sous-traitant?
En tant qu’entrepreneur principal,
vous pouvez être confronté à la faillite
d’un sous-traitant, aussi bien avant
que pendant ou après l’exécution des
travaux.
En premier lieu, vous devez vous
informer auprès du Tribunal de
commerce qui a prononcé la faillite
du sous-traitant (conformément au lieu
du siège social du sous-traitant) pour
savoir qui a été désigné curateur et
pour quelle date les déclarations de
créances doivent être introduites.
En tant que créancier, vous pouvez
introduire une déclaration de
créance, mais devez le faire par
lettre recommandée au Tribunal de
commerce et pour une date bien
déterminée. Si vous ne connaissez
pas encore exactement le montant
du dommage, vous pouvez faire la
déclaration à titre provisionnel pour
1 euro.
Nous exposons ici 3 situations
possibles:
1.Faillite avant l’exécution
des travaux:
Vous avez déjà confié l’exécution de
certains travaux à un sous-traitant en
signant un contrat ou une commande.
Le sous-traitant fait faillite avant le
début des travaux.
Dans ce cas, il convient de prendre
contact immédiatement avec le
curateur qui a été désigné par le
Tribunal de commerce afin de savoir si
le contrat peut être considéré rompu.
Cette demande doit être adressée
au curateur par écrit et par courrier
recommandé.
Un curateur de faillite a en effet
toujours la possibilité de faire
poursuivre des contrats et des travaux.
Dans la pratique, cela sera rarement le
cas et le curateur ne fera pas exécuter
les travaux.
Après l’envoi de votre écrit, le curateur
doit prendre position dans un délai de
15 jours.
Lorsque le curateur ne fait pas
poursuivre le contrat, celui-ci est
réputé rompu et vous pouvez faire faire
les travaux par un autre sous-traitant.
22
En cas de dommage en raison de la
rupture du contrat (ralentissement
du chantier, recherche d’un nouveau
sous-traitant, coût plus élevé,...), vous
pouvez éventuellement introduire
une déclaration de créance. Celle-ci
fournira généralement peu de résultats
étant donné que votre créance sera
reprise dans le passif chirographaire.
Dans la plupart des faillites, il ne
faudra pas s’attendre à un retour
d’argent pour les créanciers ordinaires.
2.Faillite pendant l’exécution
des travaux:
Dans ce cas également, il
est recommandé de prendre
immédiatement contact avec le
curateur comme indiqué pour le cas 1.
En effet, vous ne pouvez pas tout
simplement faire continuer les travaux
par un autre entrepreneur.
Il convient de dresser un «état
d’avancement du chantier» dans lequel
il importe de noter tous les aspects:
•Synthèse des travaux déjà exécutés;
•Synthèse des travaux n’ayant pas
encore été exécutés;
•Synthèse des vices éventuels;
•Synthèse des matériaux déjà livrés;
•Reportage photo, de préférence.
Cet état d’avancement du chantier peut
être fait:
•par vos soins;
•par un architecte;
•sur la base d’un procès-verbal de
constat par huissier.
Il est indiqué d’inviter le curateur
à y assister, de sorte que l’état
d’avancement soit contradictoire ou, à
tout le moins, de lui fournir cet aperçu
et de lui demander son accord.
En effet, le curateur dressera un
décompte pour les travaux, ou
Pierre et Marbre / Steen en Marmer 2014-2
vous devrez pouvoir prouver votre
éventuelle créance sur la base de cet
aperçu.
3.Faillite après l’exécution
des travaux:
Si les travaux ont été complètement
achevés par le sous-traitant, qu’il
n’y a pas de plainte concernant ces
travaux et que vous avez payé toutes
les factures, il n’y a rien à faire.
Vous perdez toutefois la possibilité
d’invoquer la responsabilité du soustraitant à l’avenir (responsabilité
décennale ou responsabilité pour vices
cachés légers).
Si les travaux ont été achevés mais qu’il
y a des plaintes à propos de la qualité
des travaux ou du délai d’exécution,
ou si des factures doivent encore être
payées, il est recommandé d’introduire
une déclaration de créance et de
négocier un décompte avec le curateur.
Si vous jugez que certains montants
facturés ne doivent pas être payés au
curateur (qui exigera le paiement à
la place du sous-traitant failli), vous
devrez pouvoir apporter des preuves
quant à vos motifs. Cela peut être, par
exemple, le procès-verbal de réception,
un rapport d’expertise, un constat par
l’architecte, etc.
La faillite d’un sous-traitant ne peut pas
être prévue, mais vous pouvez prendre
un certain nombre de «précautions»,
comme:
•prévoir dans votre contrat avec le
sous-traitant qu’il ne sera payé qu’en
fonction de l’avancement des travaux
(de sorte à ne jamais payer trop en
avance);
•garder une caution jusqu’à la
réception des travaux;
•prévoir dans votre contrat que vous
vous réservez le droit d’engager
un autre sous-traitant en cas de
manquement ou de faillite dans le
chef du sous-traitant.
DOMINIQUE ABBELOOS
CABINET D’AVOCATS ABBELOOS &
SIERJACOBS
MAALTEBRUGGESTRAAT 298
9000 GAND
WWW.ADVODIAS.BE
Juridique / Juridisch
Wat te doen bij faillissement van een
onderaannemer ?
Als hoofdaannemer kan U
geconfronteerd worden met een
faillissement van een onderaannemer,
zowel voor, tijdens als na de uitvoering
van de werken.
In eerste instantie moet u bij
de Rechtbank van Koophandel
die de onderaannemer in
faling heeft verklaard (conform
ligging maatschappelijke zetel
onderaannemer), informeren wie werd
aangesteld als curator en tegen welke
datum de schuldvorderingen moeten
ingediend worden.
Als schuldeiser kan u een
schuldvordering indienen in het
faillissement hetgeen moet gebeuren
per aangetekende brief aan de
Rechtbank van Koophandel en voor
een welbepaalde datum. Indien u het
exacte schadebedrag nog niet kent,
kan u de aangifte doen voor 1,00 euro
provisioneel.
We bespreken 3 mogelijkheden :
1.Faillissement voor de
uitvoering van de werken :
U heeft reeds een opdracht gegeven aan
een onderaannemer voor uitvoering van
bepaalde werken via ondertekening van
een contract of bestelling.
De onderaannemer gaat failliet nog
voor de werken worden aangevat.
In dit geval doet u er goed aan
onmiddellijk contact op te nemen
met de curator die is aangesteld door
de Rechtbank van Koophandel om te
vernemen of het contract als verbroken
kan worden beschouwd. Dit moet ook
schriftelijk en aangetekend gevraagd
worden aan de curator.
Een curator van een faillissement
heeft immers altijd de mogelijkheid
om contracten en werken te laten
verderzetten. In praktijk zal dit zelden
het geval zijn en zal de curator de
werken niet laten uitvoeren.
Na het verzenden van uw schrijven,
moet de curator binnen een periode
van 15 dagen standpunt innemen.
Wanneer de curator het contract niet
verder zet, wordt de overeenkomst
als verbroken beschouwd en kan u
de werken laten uitvoeren door een
andere onderaannemer.
3.Faillissement na de
uitvoering van de werken :
Indien u schade heeft door het
niet verder zetten van het contract
(vertraging op de werf, zoeken naar
nieuwe onderaannemer, duurdere
kostprijs,….) kan u eventueel een
schuldvordering indienen in het
faillissement. Dit zal doorgaans weinig
opleveren aangezien uw vordering in
het gewoon passief zal opgenomen
worden. In de meeste faillissementen
zijn er geen gelden te verwachten voor
de gewone schuldeisers.
Indien de werken volledig zijn
beëindigd door de onderaannemer, er
zijn geen klachten over diens werken
èn u heeft alle facturen betaald, dan
moet u niets ondernemen. U verliest
wel de kans om de onderaannemer in
de toekomst aan te spreken op basis
van zijn aansprakelijkheid (tienjarige
aansprakelijkheid of aansprakelijkheid
wegens lichte verborgen gebreken).
2.Faillissement tijdens de
uitvoering van de werken :
Ook in dit geval is het aan te raden
onmiddellijk contact op te nemen met
de curator zoals voorzien in punt 1.
U kan immers niet zomaar de werken
laten verder zetten door een derde
aannemer.
Er moet een “stand van de werf”
opgemaakt worden waarbij het
belangrijk is dat ook alle aspecten
worden genoteerd, zijnde :
•Overzicht van de reeds uitgevoerde
werken;
•Overzicht van de nog niet
uitgevoerde werken;
•Overzicht van eventuele gebreken;
•Overzicht van reeds geleverde
materialen;
•Bij voorkeur met fotoreportage.
U kan deze stand van de werf :
•zelf opmaken;
•laten opmaken door de architect;
•een proces-verbaal van vaststelling
laten opmaken door een
gerechtsdeurwaarder.
U doet er goed aan om de curator
hiervoor uit te nodigen zodat dit
tegensprekelijk gebeurt of minstens
dient u dit overzicht aan de curator te
bezorgen en zijn akkoord te vragen.
Er zal immers door de curator een
afrekening gemaakt worden voor
de werken of u zal uw eventuele
schuldvordering moeten kunnen
bewijzen aan de hand van dit overzicht.
Indien de werken beëindigd zijn
maar er zijn klachten over de
kwaliteit van de werken of over de
uitvoeringstermijn of er moeten nog
facturen betaald worden, dan is het
aangewezen een schuldvordering in
te dienen en te onderhandelen met de
curator over een afrekening.
Indien u van oordeel bent dat er
bepaalde factuurbedragen niet
zouden moeten betaald worden aan
de curator (die in de plaats van de
failliete onderaannemer betaling zal
eisen), dan moet u de redenen hiervoor
kunnen bewijzen. Dit kan aan de hand
van bijvoorbeeld het proces-verbaal
van oplevering, expertiseverslag,
vaststelling door de architect,…
Een faillissement van een
onderaannemer is niet te voorspellen.
U kan een aantal “veiligheden”
inbouwen zoals o.a. :
•in uw contract met de
onderaannemer voorzien dat er
slechts zal betaald worden in functie
van de vooruitgang der werken
(zodat u nooit teveel vooraf betaalt)
•een borg inhouden tot aan de
oplevering der werken
•in uw contract voorzien dat u
gerechtigd bent om een andere
aannemer aan te stellen van zodra er
een tekortkoming of faillissement is
in hoofde van de onderaannemer.
DOMINIQUE ABBELOOS
ADVOCATENKANTOOR ABBELOOS &
SIERJACOBS
MAALTEBRUGGESTRAAT 298 9000 GENT
WWW.ADVODIAS.BE
Pierre et Marbre / Steen en Marmer 2014-2
23
Bibliothèque / Bibliotheek
L’industrie de la pierre et du marbre en Belgique
est chaque jour mieux connue !...
Il y a bien plus d’un demi-siècle que
l’histoire de l’industrie extractive
a suscité chez nous des études
nombreuses et approfondies, touchant
à tous les domaines de ces filières
complexes. Parmi les précurseurs de
ces recherches, on peut certainement
retenir Jean-Pierre Ducastelle, dont
l’activité s’est déployée depuis le
début des années 1970 dans tous
les domaines possibles pour ces
approches. Il a compris dès l’abord
l’intérêt de sauvegarder des témoins
matériels en danger du riche
patrimoine industriel de la région
d’Ath. De ses actions a résulté la
création du riche Musée de la Pierre
de Maffle, devenu depuis un des
piliers de la mémoire lithique d’Europe
occidentale (à tout le moins). Le musée
en tant que tel, installé dans une
ancienne maison directoriale de maître
carrier, la carrière voisine, imposante
bien que noyée, les installations
connexes dont les monumentaux
fours à chaux, tout cela constitue un
ensemble rare, cœur d’une activité
de recherches importante, dont le
bulletin périodique est le reflet fidèle
depuis longtemps. Mais les recherches
de Jean-Pierre Ducastelle se sont
aussi concrétisées en de nombreux
articles publiés dans des revues très
diversifiées, pour mieux faire connaître
ce centre névralgique de l’industrie
lithique que fut Maffle. Aujourd’hui,
c’est un monumental livre définitif
sur le sujet qui vient couronner cette
longue période de recherches. Le
terme de « somme » n’est pas galvaudé
pour un ouvrage de cette ampleur, qui
couvre absolument tous les aspects
de la problématique, tant géologiques
et techniques, qu’architecturaux,
artistiques et sociaux, en passant
par des considérations folkloriques
et linguistiques. Après un aperçu
étendu de l’exploitation sous l’Ancien
Régime, l’accent est porté sur le
développement aux XIXe et XXe
siècle. Le sort de chaque entreprise
est décrit, ainsi que la diffusion de
leur production. L’évolution des
techniques d’extraction, de débitage
et de façonnage est expliquée en
détail, avec ses conséquences sur la
24
structure des entreprises – données
aisément transposables à l’ensemble
du monde de la pierre bleue en nos
régions. Après que la production de
chaux, à l’époque industrie secondaire
des carrières de pierres de taille, ait
été décrite, toute la structure sociale
de la localité, qui vivait de la pierre,
est passée en revue, depuis les maîtres
de carrières jusqu’aux apprentis, et
deux siècles d’évolution sociale font
l’objet d’une analyse approfondie.
Enfin, le riche folklore des gens de la
pierre est détaillé, avant un lexique
exhaustif, bien utile. En bref, plus
qu’indispensable, le livre de chevet
de tout amateur de pierre, avec des
perspectives très larges sur d’autres
domaines !...
Jean-Pierre
Ducastelle,
Les carrières
de Maffle,
Ath (Études et
documents du
Cercle royal
d’histoire et
d’archéologie d’Ath et de la région,
tome XXV) / Maffle (Documents du
Musée de la Pierre, 12), 2013, 448
pages.
Parmi les auteurs désormais
classiques de cette littérature
spécialisée, Jean-Louis Van Belle
occupe incontestablement une place
privilégiée, non seulement parce qu’il
a initié les études de glyptographie
en nos régions et les a portées à un
point rarement égalé par ailleurs, mais
aussi par toutes ses monographies et
approches ciblées de producteurs de
pierres bleues, petit granit surtout mais
aussi calcaires de Meuse et pierres
de Tournai. En historien rigoureux
rompu aux exigences de sa discipline,
Jean-Louis Van Belle est coutumier
de l’édition critique de documents
Pierre et Marbre / Steen en Marmer 2014-2
conséquents, comme l’a prouvé en
son temps l’ouvrage monumental
sur le « livre de raison » de DenisGeorges Bayar – artiste et artisan,
sculpteur et marbrier, au long du
XVIIIe siècle – publié en son temps
par le Musée de Namur. Après de
nombreuses biographies de maîtres
carriers et de tailleurs de pierres, c’est
récemment le monde des marbriers
qu’il a abordé. Sous l’Ancien Régime,
la profession est complexe, depuis la
maîtrise de l’approvisionnement en
aval, la transformation (passant par
le débitage difficile en ces temps,
en liaison directe avec l’énergie
hydraulique), le suivi de la mode
fluctuante et la satisfaction d’une large
clientèle, civile et ecclésiastique. Ce
réseau reste mal compris, notamment
par la rareté des documents préservés.
Aussi, deux exemples exceptionnels
méritaient-ils à coup sûr une
publication exhaustive, à présent
réalisée au-delà de toute attente. D’une
part, deux carnets d’expéditions,
simples registres où une marbrerie
réputée, de Rance et de Beaumont,
notait au jour le jour le départ des
livraisons vers leurs destinataires.
De 1769 à 1784, en une quinzaine
d’années, un millier de commandes
est scrupuleusement notée, nombre,
type, matière et poids des pièces,
transporteurs, commanditaires, très
rarement d’autres données comme le
prix. Les listes sont passées au crible,
révélant une clientèle très variée, une
grande spécialité, les cheminées, aux
côtés de produits semi-finis comme
les tranches ou de « tables », plaques
à dimensions, aux chants moulurés,
destinées à couvrir du mobilier tels que
commodes ou consoles. Fréquemment,
l’entreprise Thomas travaillait en
sous-traitance pour des marbriers
avec « pignon sur rue », notamment
parisiens, et son nom n’apparaît
donc pas dans les documents finaux.
Bref, le fonctionnement d’une firme
européenne avant la lettre, décortiqué
dans le détail ! D’autre part, un projet
de « factum », mémorandum rédigé
par Jacques-Joseph Boreux, descendant
d’une célèbre dynastie marbrière de
Dinant, dans le cadre d’un conflit de
Bibliothèque / Bibliotheek
famille, récapitule toute la carrière
de l’intéressé, remontant même à
plusieurs générations ! L’individu, au
profil complexe, littérateur, inventeur,
dessinateur, raconte en détail sa
formation, la réalité quotidienne de
son métier et ses difficultés, choses
rarement exprimées par ailleurs.
Dans les deux cas, des réalisations
prestigieuses subsistent et témoignent
de l’exceptionnelle maîtrise atteinte
par les métiers de la marbrerie au
XVIIIe siècle, à tous les niveaux, de
l’exploitation à la mise en œuvre !...
Des documents donc indispensables
à tout amateur de marbre, voire des
métiers du bâtiment !
Jean-Louis
Van Belle,
Deux livres
d’expéditions
de marbres
d’un
marchand de Beaumont-Rance en
Hainaut (1769-1784), Bruxelles,
Commission royale d’Histoire, 2010,
275 pages – ISBN 978-2-87044004-9.
Jean-Louis Van Belle, Le projet de
factum de Jacques-Joseph Boreux
(1755-1846), maître marbrier
dinantais, écrivain, inventeur,
Braine-le-Château, Éditions La Taille
d’Aulme,
2011, 223
pages – ISBN
978-9-07980905-9.
L’intérêt du Musée des arts anciens
du Namurois pour les matériaux
lithiques et en particulier marbriers
n’est certes pas nouveau, comme le
rappelle le beau volume de 1997 sur
les « Boiseries et marbres sculptés »,
dans lequel notamment l’importance
de la famille dinantaise des Boreux
(précédemment évoquée) avait été
mise en évidence pour la première fois.
Plus récemment, ce sont les célèbres
« marbres jaspés » de Saint-Remy, du
nom de l’abbaye cistercienne établie de
longue date auprès de Rochefort, qui
ont été mis à l’honneur. En contrepoint
à la « griotte » de Rance, dont le rouge
foncé évoquant à la fois le porphyre
d’Égypte et la pourpre impériale a plu
tellement à Louis XIV qui l’a déployée
à Versailles, le « vieux bleu » de
Saint-Remy se décline en nuances
subtiles et discrètes, relevées par la
vigueur des veines blanches, jaunes ou
orangées. Bien que son exploitation
ait commencé bien plus tôt, son heure
de gloire se situe indéniablement au
XVIIIe siècle, époque où il connut une
diffusion extraordinaire. Tant dans les
applications civiles que religieuses, on
le retrouve partout, au point qu’il ait
suscité des imitations, de nombreuses
pierres marbrières à la « façon SaintRemy, et aussi des peintures, fauxmarbres souvent très réalistes dans
lesquels d’habiles artisans de nos
régions s’étaient spécialisés. Le sort
de l’exploitation est lié sous l’Ancien
Régime à la vie de l’abbaye voisine,
avant de s’en détacher au cours des
deux derniers siècles pour vivre une
existence industrielle indépendante,
et de revenir finalement dans le giron
cistercien, au cœur d’une réserve
naturelle remarquable. Un premier
volume, publié à l’occasion d’une
exposition tenue à Rochefort en 2012,
rassemble des articles sur l’abbaye
elle-même, la réserve naturelle, les
aspects géologiques et techniques de
l’ancienne carrière, certaines parties
de la production, le célèbre tableau
de Léonard Defrance et la symbolique
du marbre sous l’Ancien Régime. Un
colloque s’est tenu à Namur les 4 et
5 septembre de la même année. Les
actes, édités en 2013, reprennent,
développent et élargissent ces mêmes
thématiques. On épinglera parmi tant
d’autres des études sur la marbrerie
parisienne au XVIIe siècle, sur le
statut du marbrier au XVIIIe siècle et
l’importance du marbre dans les traités
d’architecture classiques, ainsi qu’une
originale contribution technique sur
la restauration des marbres, par un
praticien expérimenté. Le riche passé
marbrier de nos régions, dont on
n’oubliera pas le rôle primordial au
niveau international, est ainsi en bonne
voie de meilleure connaissance !
D’autres contributions verront
prochainement le jour…
Jacques
Toussaint (dir.),
Marbres jaspés
de Saint-Remy
et de la région
de Rochefort,
Namur
(Musée des
Arts anciens du Namurois – Trésor
d’Oignies, Monographie n°56),
2012, 240 pages – ISBN 978-287502-037-6.
Jacques Toussaint (dir.), Actes du
colloque « Autour des marbres
jaspés », Namur (Musée des Arts
anciens du Namurois – Trésor
d’Oignies,
Monographie
n°59), 2013,
280 pages –
ISBN 978-287502-041-3.
Pierre et Marbre / Steen en Marmer 2014-2
25
Bibliothèque / Bibliotheek
De industrie van de Belgische steen en marmer
wordt iedere dag meer bekend!...
Het is al meer dan een halve eeuw
geleden dat de geschiedenis van de
mijnbouwnijverheid bij ons tot talrijke
en grondige studies heeft geleid,
waarbij alle verschillende domeinen
van deze complexe procedures
onderzocht werden.
Tussen de voorlopers van deze
onderzoeken, kan men zeker JeanPierre Ducastelle onthouden, van
wie de activiteiten sinds het begin
van de jaren 1970 zich uitgebreid
hebben in alle mogelijke domeinen
voor deze invalshoeken. Het toont
vanaf het begin duidelijk het belang
aan van het behoud van de materiële
“getuigen” die in gevaar gebracht
worden door een rijk, industrieel
patrimonium in de regio van Ath.
Deze acties resulteerden in de creatie
van het rijke “Museum van de Steen
van Maffle”, die een van de pijlers
is van het West‑Europese geheugen
op vlak van steen (op zijn minst) :
het museum, zoals het is, bevindt
zich in een oude directeurswoning
van meester-steenhouwer naast de
imposante steengroeve alhoewel
verloederd en de samenhangende
installaties waaronder de monumentale
kalkovens. Dit alles vormt een
zeldzaam geheel en is het hart van
belangrijke onderzoeksactiviteiten.
Het periodieke rapport is al een hele
tijd de trouwe weerspiegeling ervan.
Maar de onderzoeken van Jean-Pierre
Ducastelle zijn ook geconcretiseerd
in talrijke gepubliceerde artikels in
de zeer gediversifieerde tijdschriften
om beter het pijncentrum van de
mijnbouwnijverheid te leren kennen
dat Maffle was. Vandaag de dag
is het definitief een heel dik boek
over het onderwerp die een kroon
na een lange onderzoeksperiode
opzet. De term van “som” werd niet
te grabbel gegooid voor een werk
van deze omvang, dat absoluut alle
aspecten van de problematiek bedekt,
zowel de geologische, technische,
architecturale, artistieke en sociale
waarbij de folklorische en linguïstische
beschouwingen in aanmerking worden
genomen. Na een ruim overzicht
van de exploitatie onder het Oude
Regime, werd het accent gelegd
26
op de ontwikkeling in de XIXe en
de XXe eeuw. De bestemming van
ieder bedrijf is beschreven, alsook de
verspreiding van hun productie. De
evolutie van de extractietechnieken,
het snijden en de bewerking worden
gedetailleerd beschreven, samen
met de gevolgen op de structuur
van de bedrijven. Gegevens die zeer
gemakkelijk te verplaatsen zijn in de
wereld van de blauwe steen in onze
regio’s. Na de productie van kalk, in
de periode van de tweede industrie
van de steengroeven van maatstenen,
werd de volledige sociale structuur
van de plaats die leefde van de steen,
van de meester-steenhouwers tot
de leerlingen beschreven, en twee
eeuwen van sociale evolutie maken
deel uit van een grondige analyse.
De rijke folklore van de mensen is
gedetailleerd, voor een uitgebreide,
goed bruikbare woordenlijst. In het
kort, meer dan noodzakelijk, het boek
dat thuishoort op ieder boekenrek van
de steenliefhebber, met zeer ruime
perspectieven op andere domeinen!...
Jean-Pierre
Ducastelle,
Les carrières
de Maffle,
Ath (Études et
documents du
Cercle royal
d’histoire et
d’archéologie
d’Ath et de la région, tome XXV) /
Maffle (Documents du Musée de la
Pierre, 12), 2013, 448 pagina’s.
Onder de klassieke auteurs van deze
gespecialiseerde literatuur, bezet JeanLouis Van Belle onbetwistbaar een
geprivilegieerde plaats, en niet alleen
omdat hij het voorbereidend werk heeft
gedaan van de glyptografie in onze
regio en deze naar een uitzonderlijk
egaal punt heeft gebracht, maar
ook door al zijn monografieën en
toelichtingen van producenten van
Pierre et Marbre / Steen en Marmer 2014-2
blauwe stenen, kleine graniet, maar
vooral ook kalkstenen van Meuse en
stenen van Doornik.
Als strenge historicus, gebroken door
de vereisten van zijn discipline, is JeanLouis Van Belle bekend met de kritische
gevolg documenten, zoals men heeft
bewezen in zijn tijd van monumentaal
werk op het « boek van reden »
van Denis-Georges Bayar – artiest
en ambachtsman, beeldhouwer en
marmerbewerker, gedurende de XVIIIe
eeuw – gepubliceerd in zijn tijd door
het Museum van Namen. Na de talrijke
biografieën van meester-steenhouwers,
heeft hij recent de wereld van de
marmerbewerkers aangesproken.
Onder het Oude Regime, is het
een complex beroep, sinds de
benedenwaartse stroom van het beheer
van de voorzieningen, de transformatie
(het doorstaan van het moeilijke
snijden in deze tijd, in directe lijn met
de hydraulische energie), het opvolgen
van de fluctuerende modus en de
tevredenheid van een groot publiek,
burgerlijke en geestelijke. Dit netwerk
blijft slecht begrepen, voornamelijk
door de zeldzaamheid van beschermde
documenten. Ook, twee uitzonderlijke
voorbeelden verdienden een
uitputtende publicatie, gerealiseerd
tegen alle verwachtingen in. Enerzijds
zijn er twee verzendboekjes, waar
simpel geregistreerd staat waar er zich
een gereputeerde marmerzaak bevindt
van Rance en Beaumont. Dit noteerde
van dag tot dag het vertrek van de
leveringen naar de bestemmeling. Van
1769 tot 1784 in een vijftiental jaren,
werden er een duizendtal bestellingen
zorgvuldig genoteerd met het aantal,
het type, de materie, het gewicht
van de stukken, de transporteurs,
de bestellers. Zeer zelden waren er
andere gegevens genoteerd zoals de
prijs. De lijsten werden gefilterd, die
een zeer gevarieerd klantenbestand
onthulden, een grote specialiteit de
weggetjes, aan de zijde van de bijnaafgewerkte producten zoals sneden
of « tafels », platen op maat met
gegraveerde liederen, bestemd om
meubels zoals commodes of consoles
te bedekken. Het bedrijf Thomas
werkte vaak in onder aanneming
Bibliothèque / Bibliotheek
voor de marmerbewerkers met
“wegbedekkingen”, vooral Parijse en
zijn naam verscheen dus niet in de
finale documenten.
Samengevat, het functioneren van
een Europese firma “avant la lettre”,
wordt in detail geanalyseerd! Langs
de andere kant, een project “de
factum” memorandum, opgesteld door
Jacques-Joseph Boreux, afstammeling
van een beroemde dynastie van
marmerbewerkers in Dinant, in het
kader van een familieconflict, vat
de hele loopbaan samen en gaat
zelfs terug in de tijd, over meerdere
generaties! Het individu, het complexe
profiel als letterkundige, uitvinder en
tekenaar, vertelt in het detail over de
opleiding, de dagelijkse realiteit van
zijn beroep en haar moeilijkheden.
Allemaal dingen die zelden worden
verteld. In de twee gevallen, blijven
de prestigieuze realisaties bestaan en
getuigen ze van een uitzonderlijke
beheersing bereikt door de beroepen
van de marmerzak van de XVIIIe eeuw,
op alle niveaus, van de exploitatie tot
het bewerken!... Deze documenten
zijn onmisbaar voor iedere
marmerliefhebber die geïnteresseerd
is in het vak en de toepassingen in het
gebouw!
Jean-Louis
Van Belle,
Deux livres
d’expéditions
de marbres
d’un marchand
de BeaumontRance en
Hainaut (17691784), Brussel,
Commission royale d’Histoire, 2010,
275 pagina’s – ISBN 978-2-87044004-9.
Jean-Louis Van Belle, Le projet de
factum de Jacques-Joseph Boreux
(1755-1846), maître marbrier
dinantais,
écrivain,
inventeur,
Braine-leChâteau,
Éditions La
Taille d’Aulme,
2011, 223
pagina’s – ISBN
978-9-07980905-9.
De interesse van het Museum van
de oude kunsten van Namurois
voor de steenachtige materialen
en over het algemeen voor het vak
van marmerbewerker, is zeker en
vast niet nieuw, zoals het herinnert
aan het goede volume van 1997 op
de “Boiseries et marbres sculptés”.
Men name de belangrijkheid van de
Dinantse familie van Boreux (eerder
vermeld) werd voor de eerste keer
op de voorgrond geplaatst. Meer
recent is het beroemde “gekleurde
marmer” van Saint-Remy, op naam
van de cisterciënzer kerk gebouwd
bij Rochefort die in eer wordt gezet.
Het neventhema van het “roodbruin
gevlekte marmer” van Rance, waarvan
donkere rood op haar beurt bekend
is van papyrus van Egypte en het
imperiale purper van Louis XIV dat hij
heeft gebruikt op Versailles, het “oude
blauw” van Saint-Remy gaat subtiel en
discreet over in verschillende nuances,
opgeklaard door de kracht van de
witte, gele of oranje aderen. Hoewel
zijn ontginning eerder begon, situeert
de glorietijd zich in de XVIIIe eeuw.
De periode waar hij een ongelooflijke
verspreiding onderging. Hij is terug
te vinden in talrijke burgerlijke en
religieuze toepassingen, die men
overal terugvindt tot het punt dat hij
imitaties teweegbracht van talrijke
marmerstenen op de manier van
“Saint-Remy”. Ook schilderijen en
valse marmer waren zeer realistisch
omdat de snelle vaklui in onze regio’s
zich gespecialiseerd hadden. Het lot
van verdeling is gelinkt onder het Oude
Regime van het leven van de naburige
abdij, voor het zich los te maken
tijdens de twee laatste eeuwen om een
onafhankelijk industrieel bestaan te
hebben om uiteindelijk opnieuw in de
cisterciaanse schoot te belanden, in het
hart van een opmerkelijke, natuurlijke
reserve.
Een eerste deel, gepubliceerd met de
gelegenheid van een expositie die
gehouden werd in Rochefort in 2012,
verzamelt de artikels over de abdij zelf,
het natuurreservaat, de geologische
en technische aspecten van de oude
steengroeve, enkele delen van de
productie, het beroemde blad van
Léonard Defrance en de symboliek van
het marmer onder het Oude Regime.
Op 4 en 5 september van datzelfde jaar
werd in Namen ook een colloquium
gehouden. De documenten, uitgegeven
in 2013, hernemen, ontwikkelen en
vergroten deze zelfde thema’s. Men
zal onder andere studies over de
Parijse marmerkunst vertellen uit de
XVIIe eeuw, over het statuut van de
marmerbewerker in de XVIIIe eeuw
en de belangrijkheid van het marmer
in de klassieke architectuur, alsook
een originele, technische bijdrage van
de restauratie van marmer, door een
ervaren uitvoerder. De vroegere rijke
marmerbewerker van onze regio’s,
waarvan men niet de primordiale rol
mag vergeten op internationaal niveau,
is op goede weg voor een betere
kennis! Andere bijdragen zullen we
binnenkort zien….
Jacques
Toussaint (dir.),
Marbres jaspés
de Saint-Remy
et de la région
de Rochefort,
Namen (Musée
des Arts anciens du Namurois –
Trésor d’Oignies, Monographie
n°56), 2012, 240 pagina’s – ISBN
978-2-87502-037-6.
Jacques Toussaint (dir.), Actes du
colloque « Autour des marbres
jaspés », Namen (Musée des Arts
anciens du Namurois – Trésor
d’Oignies,
Monographie
n°59), 2013,
280 pagina’s
– ISBN 978-287502-041-3.
Pierre et Marbre / Steen en Marmer 2014-2
27
Technique
Agenda
CSTC ///WTCB
Agenda
Techniek
Rencontres Internationales de Sculpture
A cette occasion, un bon
nombre de sculpteurs
sélectionnés par un jury
travailleront un bloc de petit
granit de 0,5 m³. A Sprimont
tout le mois d›août 2014 !
Le Musée de la Pierre, en
collaboration avec les Carrières
de Sprimont, accueillera les
Rencontres Internationales de
Sculpture de Sprimont (RISS).
Euroskills 2014 : 3 jours de compétition intense ! Du 2 au 4 octobre 2014
© Rencontres
Internationales Sculpture
de Sprimont
Euroskills 2014 : 3 dagen intensive wedstrijd !
van 2 tot 4 okotber 2014
A cette occasion, un bon nombre
de sculpteurs sélectionnés par un jury, travailleront un
bloc de petit granit de 0,5 m3.
Le Musée de la Pierre sera ouvert au public pendant la
durée de la manifestation tous les jours de 9h à 12h et
de 14h à 17h (sauf les samedis et dimanches matins)
ainsi que la carrière (uniquement pour les groupes et sur
rendez-vous en semaine).
Adresse :
Musée de la Pierre
Rue Potier 54
4140 SPRIMONT
Internationale Ontmoetingen
Beeldhouwkunst
Gebruik makend van deze
gelegenheid, zullen een groot
aantal beeldhouwers, door
een jury geselecteerd, een
blok kleine graniet van 0,5 m³
bewerken. En dit de hele maand
augustus in Sprimont.
De Internationale Ontmoetingen
van Beeldhouwkunst (RISS)
zullen, in samenwerking met
de Steengroeven van Sprimont,
in het “Musée de la Pierre” plaats
hebben.
© Rencontres
Internationales Sculpture
de Sprimont
Lille Grand Palais
1, Boulevard des Cités-Unies
59777 Lille-Euralille
Pour sa 49e édition, le salon international de la
pierre naturelle aura lieu du 24 au 27 septembre
2014 à Vérone il se veut avant tout être LE salon
pour les opérateurs du secteur du marbre et des
machines.
Gebruik makend van deze gelegenheid, zullen een groot
aantal beeldhouwers, door een jury geselecteerd, een
blok kleine graniet van 0,5 m³ bewerken.
Het “Musée de la Pierre” zal tijdens de periode van deze
gebeurtenis alle dagen van 9u tot 12u en van 14u tot 17u
(behalve de zaterdag en zondagvoormiddagen) voor het
publiek open zijn. evenals de steengroeve (enkel voor de
groepen en op afspraak in de week)
Adres :
Musée de la Pierre
Rue Potier 54
4140 SPRIMONT
28
Pierre et Marbre / Steen en Marmer 2014-2
Op haar 49e editie staat de internationale beurs
van Natuursteen, gepland van 24 tot 27 september
2014 in Verona, opnieuw bovenaan bij het
ondersteunen van het marmersysteem op de
wereldmarkt.
www.stonesenses.eu
[email protected]
Tuytelaers Natuursteen - Pierre Naturelle
Tuytelaers Keramische steen - Céramiques
Tuytelaers Composietsteen - Pierre composite
Tuytelaers. De nummer 1 in
natuursteen, keramiek en composiet.
Tuytelaers. Le numéro 1 en
pierre naturelle, céramiques et
pierre composite.
Tuytelaers n.v. - Klein Ravels 87 - B-2380 Ravels - Tel. +32 (0)14 65 44 44 - Fax +32 (0)14 65 44 22 - www.tuytelaers.be
Féderation / Federatie
Une fédération à votre service
Gratuitement, la fédération offre à ses affiliés un
outil utile : l’Ombudsman. Un entrepreneur en
pierre naturelle qui a un litige d’ordre technique avec l’un
de ses clients, peut demander à la Fédération de déléguer
un ombudsman sur le chantier pour apprécier et donner
un avis technique sur le problème rencontré.
La Fédération met à disposition gratuitement un logiciel de
calcul de prix de vente du petit granit.
La Fédération c’est aussi service juridique global. Il
intervient en cas de contestation de factures. Il récupère,
à la demande, les créances retardataires. Il répond aussi
à toutes les questions relatives : à l’accès à la profession,
au droit social , à la fiscalité, au droit des entreprises, à la
sous-traitance, à la réglementation des marchés publics, à
l’agréation, à la sécurité pour les ouvriers….
De Federatie biedt kosteloos aan haar leden een
nuttige dienst : de ombudsman. Een aannemer van
natuursteenwerken heeft een technisch geschil met
een klant. Hij kan bij de Federatie terecht voor een
ombudsman die de werf evalueert en een technisch
advies uitbrengt over het betrokken probleem.
De Federatie biedt ook gratis een programma aan voor
de berekening van de kostprijs van courante blauwe
steen.
Pour tous ces services une seule adresse :
Daarnaast biedt zij ook een globale juridische
dienstverlening aan. De juridische dienst komt
tussenbeide in geval van achterstallige betalingen. Zij
verstrekt tevens een antwoord op vragen in verband
met de vestigingsreglementering, het sociaal recht, de
fiscaliteit, het ondernemingsrecht, de onderaanneming,
de reglementering in verband met overheidsopdrachten,
de erkenning, de veiligheid van de arbeiders…..
Fédération Belge des Entrepreneurs
de la Pierre Naturelle asbl
Belgische Federatie van Aannemers van
Natuursteenbewerking vzw
Rue du Lombard 34-42 1000 Bruxelles
Tél : +32 2 545 57 58 - Fax : +32 513 24 16
Lombardstraat 34-42 1000 Brussel
Tel : +32 2 545 57 58 - Fax : +32 513 24 16
Email : [email protected]
Email : [email protected]
Vous organisez des journées portes ouvertes ;
Vous désirez nous informer au sujet d’une belle réalisation
ou d’un beau projet ;
Votre entreprise fête ses 10 ans, 20 ans…
N’hésitez pas à nous contacter pour la publication d’une
annonce, d’un article ou de quelques photos.
Besoin d’un conseil ?
N’hésitez pas à nous contacter….
U organiseert opendeurdagen!
U wenst ons informatie te bezorgen over een mooie
realisatie of een mooi project!
Uw bedrijf viert zijn 10-jarig, 20-jarig bestaan…
Contacteer ons gerust voor de publicatie van een
aankondiging, een artikel of enkele foto’s.
Een advies nodig ?
aarzel niet om ons te contacteren….
Antwerpen
West-Vlaanderen
Herwig CALLEWIER,
Venetiëlaan 22, 8530 Harelbeke
T. 056 23 70 00 - Fax 056 23 70 02
E-mail: [email protected]
Namur
Danielle DEELEN,
Juul Moretuslei 480, 2610 Wilrijk
T. 03 827 10 47 – F. 03 825 81 31
E-mail: [email protected]
Bruxelles-Hal-Vilvorde Brussel Halle-Vilvoorde
Hans BERTH,
Tenhole 10, 9681 Nukerke
T. 0477 81 30 27 – F. 057/21 23 11
E-mail [email protected]
Liège
Marc BRAMS (Vice-Président /
Ondervoorzitter),
Rue au Bois – Bosstraat 569 1150
Bruxelles-Brussel
- T. 02 770 52 78
F. 02 770 04 11
Email : [email protected]
Henri VANDERLINDEN
(Président /Voorzitter),
Rue de l’Industrie 4, 1301 Bierges.
T.010 41 11 17 – F. 010 41 01 60
E-mail: [email protected]
30
Een federatie tot uw dienst
Oost-Vlaanderen
Georges CORNELIS, Bassebeekwegel
10, 9031 Drongen
T. /F. 09 226 12 29
Jos EGGERMONT, Oude Brugsepoort 95, 9800 Deinze
T. 09 386 21 72 – F. 09 386 97 84
E-mail: [email protected]
Pierre et Marbre / Steen en Marmer 2014-2
Emile BUZIN, rue de la Pompe 22,
5501 Lisogne
T. 082 22 86 02
F. 082 22 31 46
E-mail: [email protected]
Joseph PESSER,
rue de Battice 120, 4880 Aubel
T. 087 68 74 76 – F. 087 68 63 22
E-mail: [email protected]
Jean-Pierre FOSCARO,
Rue du Bois-de-Breux 229
4020 Liège
T. 04 370 12 48 – F. 04 370 12 84
E-mail : [email protected]
Luxembourg
Francis COGNAUX c/SA Design Stone,
Route de Saint-Hubert 55, Z.I. de
Recogne 6800 Libramont
T. 061 27 02 98 – F. 061 27 02 99 E-mail : [email protected]
NATUUR
STEEN
GEMAAKT OM DE TIJD TE DOORSTAAN
BENT U OVERTUIGD VAN DE
KWALITEITEN VAN NATUURSTEEN?
Word partner van een nationale campagne op initiatief
van de Unie van Marmergroeven en Zagerijen van België!
Deze campagne start in de herfst van 2014 en is bedoeld
om het grote publiek te sensibiliseren voor de troeven
van dit materiaal en om het te herpositioneren volgens
zijn kwaliteiten.
HOE WORDT U AMBASSADEUR VAN
NATUURSTEEN?
Lees het charter van de ambassadeurs van natuursteen
na, ontdek uw voordelen en schrijf u snel in voor onze
gratis campagne op www.denatuursteen.be
INFO EN INSCHRIJVING OP
WWW.DENATUURSTEEN.BE
Een initiatief van de Unie van Marmergroeven en Zagerijen van België
Croquer local,
c’est bon pour l’environnement.
Craquer pour les pierres wallonnes également.
Plus de 300 millions d’années de maturation pour
acquérir leurs performances : les 17 variétés de
pierres wallonnes sont nobles et magnifiques.
Analyses de cycles de vie à l’appui (ULg 2010),
elles s’inscrivent dans la politique globale de
développement durable, contrairement à tout
autre matériau qui tenterait de les imiter. En optant
pour elles, vous pérennisez un savoir-faire ancestral
et consolidez l’emploi local. La pierre wallonne n’a
pas d’égale, que ce soit en termes de qualité ou de
respect de l’environnement.
| www.pierresetmarbres.be |

WC-AMANDEL - Rentoclean

nr63 - augustus 2014

F laureaat_lauréat - Dilien MetaalWerken

DOC 54 0280/001 DOC 54 0280/001

Human resources à la Défense : un grand défi

Ontdek de winnaars van de Innovatieprijzen van 2014

Buitencentrum Almeerderhout

Neufchâtel - HARDELOT PLAGE - Office de Tourisme Neufchâtel

ASPHALT-EQUIPMENT n.v.

Initiation à la construction européenne