Beeld

Conferentie ‘Detailhandel als strategie voor
leefbaarheid in krimp- en anticipeergebieden’.
24 april 2014
Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Den Haag
Beeld - Legenda
Beeldschoon
plaatje
Onder
de loep
Indrukwekkend
plaatje
Ongemakkelijk
plaatje
Toekomstbeeld
Volgende
plaatje
Dubbele
plaatje
Raadselachtig
plaatje
Plaatjes
De ‘Magische’ Vraag
Ruimte voor innovatie
Hoe komen we tot vitale winkelgebieden in krimp- en anticipeergebieden? Over regionale samenwerking, het maken van keuzes en
creativiteit.
‘Zorg dat er ook ruimte is voor
innovatie en vernieuwing,
maar wel op basis van visie en
keuzes.’
René Cimmermans (provincie Limburg)
Winkelcentra van de toekomst
Vragen
‘Blijf niet stilstaan bij de constatering “We hebben problemen
met leegstand”, maar werk aan
vitale gebieden vanuit de vraag “Hoe
zien onze winkelcentra er in de toekomst uit?”
Karel Trommelen (DTNP)
‘Alles begint met de vragen: hoe
zit de voorraad in elkaar en hoe
gaan we die inzetten? Stel dat
je niks doet: wat betekent dat? En als
alle plannen doorgaan: wat zijn daarvan de consequenties?’
Evert-Jan de Kort (STEC)
Winkelcentra afstoffen
‘Wij stoffen deze winkelcentra
af, halen er de positieve verhalen uit en zoeken verbinding
met de mensen die er wonen en werken’
Thierry van der Weide (Expertteam Gebiedsbranding)
Ga eerst de straat op
‘Begin niet met plannen en analyses, maar ga eerst de straat op.
Wat beleef je als je door het winkelcentrum loopt? Waar zie je schoonheid? Hoe zitten de gevels in elkaar?
Aan welke kant lopen de mensen?
Klopt de beleving dan nog met wat je
aanvankelijk dacht? Na vijf minuten
lopen, heb je honderd ideeën hoe de
krimp te lijf te gaan.’
Ben ten Hove (Urban Breezz)
Ogen open door standswandeling
‘We constateerden dat er veel
schoonheid is die je aanvankelijk niet ziet. Door de stadswandeling werden onze ogen geopend.’
Marcel de Paauw (gemeente Sluis)
Commitment !
‘Zorg dat bewoners zich committeren.’
Samen aan de slag
Pimp de krimp
‘We moeten gezamenlijk aan
de slag. Ondernemers wezen
aanvankelijk naar de gemeente, maar na de stadswandeling bleek
dat ook de ondernemers zaken lieten
liggen.’
Pimp de krimp ‘Er is veel creativiteit bij de mensen zelf. Het gaat
er dus om de mensen aan de
praat te krijgen.’
Zorg voor een positieve framing
Zijn winkelgebieden nodig
‘Ik hoorde een wethouder ooit
zeggen: “Wij hebben geen
krimp, maar we hebben genoeg ruimte.” Er is dus ook meer ruimte om de problematiek creatief op te
lossen.’
‘Nergens wordt de vraag gesteld:
waarom zijn er winkelgebieden
nodig?’
Tekst
Leefbaarheid en
vitale detailhandel
Wie zit er boordevol goeie ideeën, in
welke regio worden echt keuzes gemaakt en wie kan het woord krimp
niet meer horen? Dagvoorzitter Eelco
Koolhaas (Ministerie van Verhalen)
zette op deze manier de toon op het
plenaire gedeelte van de conferentie
‘Detailhandel als strategie voor leefbaarheid in krimp- en anticipeergebieden’.
Leegstand
Een vijfde van de zaal zat boordevol
goeie ideeën, echt keuzes maken bleek
nog spaarzaam te gebeuren en er waren enkelen die het woord krimp niet
meer konden horen. Krimp blijkt namelijk een negatieve connotatie te
hebben. ‘Veel gemeenten willen winkelgebieden met veel leegstand het
liefst uitgummen op de kaart’, is de
ervaring van het Expertteam Gebiedsbranding van het Ministerie van BZK.
Kennisdeling
De conferentie ‘Detailhandel als strategie voor leefbaarheid in krimp- en
anticipeergebieden’ vond plaats op
donderdag 24 april 2014 in het Auditorium bij het Ministerie van BZK. Het
was de tweede conferentie over het
thema. Doel van de conferentie was
het onderwerp op de agenda te houden, kennis te delen en nieuwe initiatieven te bevorderen. De plenaire bijeenkomst vormde de aanzet, ’s
middags vonden er themasessies
plaats.
Gebiedsbranding
Gebiedsbranding kan krimp- en anticipeergebieden helpen om onderscheidend te zijn, concludeerde de dagvoorzitter na verschillende reacties uit de
zaal. Een van de aanwezigen vertaalde
het zo: ‘Wij hebben geen krimp, we hebben genoeg ruimte.’ Verschillende initiatieven spelen daarop in. Thierry van
der Weide van het Expertteam Gebiedsbranding: ‘Wij stoffen deze winkelcentra af, halen er de positieve verhalen
uit en zoeken verbinding met de mensen die er wonen en werken’. Urban
Breezz probeert met quickscans gebaseerd op stadswandelingen het imago
van probleemgebieden op te poetsen:
klopt de (negatieve) beleving nog als je
echt goed om je heen kijkt? Waar zit
schoonheid en hoe maak je die onzichtbare waarde weer zichtbaar?
Samenwerken
Om vitale winkelgebieden in krimp- en
anticipeergebieden te realiseren, moeten partijen samenwerken, stelt Inge
Vossenaar, directeur Wonen en Leefbaarheid van het ministerie van BZK.
‘Het is een complex vraagstuk en er is
geen ultiem antwoord, maar partijen
kunnen het niet alleen. Zoek naar
nieuwe spannende combinaties, zowel
in de samenwerking als in de functie
van het betreffende gebied, daagt zij
uit. ‘Denk bijvoorbeeld aan publieke
diensten in private omgevingen.’
Menselijke maat
De menselijke maat moet terug, betoogde Dolf Kloosterziel, regiomanager
MKB Noord-Holland, tijdens de plenaire bijeenkomst. ‘We hebben het
vooral over mensen als we winkelcentra een goede toekomst willen bieden.
Menselijk maatwerk is de toekomst.’
Een winkelgebied is immers meer dan
een symbiose van ondernemers, stelt
hij. ‘Het gaat met name om de klanten
en ook om de identiteit van een gebied.
Bovendien is een winkelcentrum een
levende cultuur’, stelt hij, waarin verwachtingen, vragen en behoeften
voortdurend veranderen.
Visie ontwikkelen
Naast samenwerking en de menselijke
maat, is visie nodig. Cees-Jan Pen van
Platform 31 merkt op dat visies en
gedegen analyses vaak ontbreken bij
gemeenten en provincies. ‘Maar partijen vragen er om.’ Een visie formuleren, betekent volgens hem kiezen en
accepteren. ‘Kiezen betekent dat je
andere zaken niet doet en dat ook accepteert.’ Zijn devies: ‘Zorg voor een
integrale focus. Een combinatie van
historisch erfgoed, winkels, horeca en
culturele voorzieningen geeft een prettige interactie.’
Sprekers
Inge Vossenaar, directeur Wonen en
Leefbaarheid van het ministerie van
BZK:‘Spreken we van krimp- of kansgebieden?’
De must van samenwerking
‘Er is geen ultiem antwoord op
de problematiek van krimpgebieden. Het is een complex
vraagstuk. Maar partijen kunnen het
niet alleen. Je komt er alleen uit als je
samenwerkt.’
Kleinere aanloopstraten
‘Nieuwe keuzes leiden soms
tot pijnlijke besluiten, zoals
aanloopstraten die je kleiner
maakt.’
‘Het vraagt lef om met creatieve oplossingen te komen en tegen de stroom
in te roeien. We hebben helden nodig
die dat aandurven. Zoek bijvoorbeeld
naar spannende combinaties van publieke en private functies in winkelgebieden.’
Dolf Kloosterziel, columnist:
De menselijke maat
‘We hebben het vooral over mensen
als we winkelcentra een goede toekomst willen bieden. Menselijk maatwerk is de toekomst.’
Winkelgebied is levende
cultuur in verandering
‘Een winkelgebied is veel meer
dan een symbiose van ondernemers. Het is een levende cultuur in verandering. Klanten stellen
steeds weer andere vragen. Ondernemers zijn niet gewend daarmee om te
gaan.’
‘De menselijke maat is de sleutel van
het nieuwe ondernemerschap: luister
naar de klant en neem hem serieus.
Wat verwacht hij? Klanten stellen tegenwoordig andere vragen. Hoe kun
je helpen? Samenwerking met andere
ondernemers kan daarvoor een oplossing zijn.’
Cees-Jan Pen, Platform 31:
Te veel kerktorenpolitiek
‘Er is te veel kerktorenpolitiek.
In plaats van tegen elkaar op
te boksen is het beter samen
te werken.’
‘Planoptimisme en groei-denken zit in
onze genen.’
‘Formuleer een visie! Publieke en private partijen vragen er om. Maar we
zien weinig gedegen analyses en visies.’
Exploitatie en winkels
‘Gewetensvraag: heb je alleen winkels nodig om de exploitatie rond
te krijgen?’
‘Een stad/dorp heeft een vitale binnenstad/dorpskern nodig.’
Publiek-private opgave
‘Het oplossen van het probleem
is een publiek-private opgave.
De overheid moet daarin realistisch en nuchter zijn.’
‘Geef het MKB, diversiteit en regels de
ruimte.’
Integrale focus graag
‘’t Gaat in een dorpskern of
stadshart om energie. Een combinatie van historisch erfgoed,
winkels, horeca en culturele voorzieningen geeft een prettige interactie.
Zorg dus voor een integrale focus. De
consument geeft bovendien meer geld
uit bij een goeie mix.’
‘Veel gemeenten willen winkelcentra
opknappen. Er zijn hoge verwachtingen
bij het opknappen van de gevels, het
aanbod van wifi en het verbeteren van
parkeergelegenheid, maar we constateren dat er weinig pijnlijke ingrepen
worden gedaan. Bovendien: om winkelcentra adequaat op te knappen,
moet je eerst de behoefte helder krijgen.’
‘Politiek en consumenten moeten meer
regionaal gaan denken.’
Kiezen en accepteren
‘Visie hebben betekent kiezen
en accepteren.’
‘Bezuinig niet op schoon, heel en veilig.’
Ansichtkaarten
Kaart 1 Regionale afspraken!
Met regionale afspraken wordt lokaal
en regionaal vertrouwen gewonnen.
Bestuurders, neem op regionaal niveau
je verantwoordelijkheid, daar heb je
op lokaal niveau gemak van!
Als er externe gelden zijn kun je regionale afspraken beter afdwingen
Kaart 2 Een visie graag!
Maak keuzes op basis van kennis
Lange termijn visie is verplicht
Werk integraal; voorkom versnippering
Kaart 3 Er moet ..
Er moet een duidelijke urgentie zijn
Er moet een verbinding zijn met de
gebruiker...
(vergeet niet) Na regen komt zonneschijn
Kaart 4 Groeten uit de Marne
Samenwerken is de nieuwe winst !
Kaart 5 Aai over de bol
Met frisse ogen
Open oren
Bij de hand
Aai over de bol
Naar een aantrekkelijk perspectief
(nota bene: van Puinhoop naar Parel,
“Groenlo”, vestiging van wijn, bier,
brood en spelen !)
Kaart 6 Frisse blik
Frisse blik
Blijf in gesprek met mensen die er toe
doen
Maak keuzes
Kaart 7 Groeten uit Zeeland
Identiteit
Vertrouwen
Tijd
Energie
Waarde
Kaart 8 Instrumenten
MKBA’s helpen keuzeprocessen
Stedelijke herverkaveling goed instrument!
Matrix toekomstbestendige plekken =
subliem en nuttig!
‘’VAKER BIJ ELKAAR KOMEN OVER
KEUZEPROCESSEN NA VANDAAG”
Tekst
Roxana Chandali (ministerie van BZK), Sandra Taal (RVO.nl)
en Matthijs van Gent (RVO.nl)
Redactie
Eelco Koolhaas (Ministerie van Verhalen)
Vormgeving: Machiel Pleijsier

Download Report