Verslag: Logo - Regionaal Overleg gemeenten en OCMW’s - arr. Turnhout 18 juni 2014 Bijlagen en aanwezigheidslijst vind je op http://www.logokempen.be/index.cfm?Id=531 Agenda 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Verslag vorige vergadering – 20 maart 2014 Week van Gezond Binnen Gezonde School Gezond Opvoeden Communicatie Voorstelling LMNZ en project rond diabetes Varia: - Nieuwe medewerker: Hanne Ketelslagers - Vlaamse huisarts van het jaar - Overdracht takenpakket Lieselot - Regionaal overleg 16 september - Vragenlijst regionaal overleg Uitwisselingsmoment (Praktijkvoorbeeld gevolgd door uitwisseling) A. Gezondheidsraad B. Intergemeentelijke samenwerking 1. Verslag vorige vergadering – 20 maart 2014 - Geen opmerkingen op het verslag 2. Week van Gezond Binnen: (zie presentatie in de bijlage op onze website) - 85%-90% van onze tijd brengen we binnen door. De kwaliteit van het binnenmilieu wordt bepaald door de structuur en eigenheid van het gebouw, het gedrag van de bewoners en door het buitenmilieu. - Wij werken voornamelijk rond gedrag, het sensibiliseren van de bewoners. - ‘Gezond wonen’ is een divers thema dat iedereen aanbelangt, en met heel wat gezondheidswinst! - Campagne 2014:  Laatste week van november: 24 tem 30 november 2014  Focus: ventileren en verluchten ‘Geef lucht aan je huis’  campagnebeeld: slak - Meer informatie vind je op : www.gezondbinnenmilieu.be - Affiches met het campagnebeeld (max. 10 per gemeente), allerlei informatiebrochures en infosessies/workshops kunnen bij Leen Theunis aangevraagd worden: leen @logokempen.be Vragen - Worden scholen ook bevraagd? Aan de scholen worden momenteel 2 aparte projecten aangeboden: ‘Lekker fris’ en ‘Air@school’. Lokale besturen kunnen scholen wel aansporen om samen een actie op te zetten. De scholen hebben de brochure ‘Gezonde School’ ontvangen na de Paasvakantie met het aanbod van het Logo. De week van Gezond Binnen richt zich vooral op lokale besturen maar wil ook aanzetten om via het lokaal bestuur bijvoorbeeld scholen of kinderdagverblijven aan te sporen om rond het thema te werken. - Leen contacteerde de milieuambtenaren om mee te werken aan het project. Ook gezondheids- en huisvestingsambtenaren kunnen tips opvragen. - Enkele tips/aandachtspunten:  Workshop rond productgebruik (etiket lezen van bv. schoonmaakmiddelen) 1     Boodschap voor het hele jaar door: ‘Ventileren en verluchten is belangrijk (24u op 24u)’. De aanbeveling is om 2x/dag max. 15 minuten te verluchten in de winter. Hierdoor wordt er toch energie bespaard omdat dan de muren niet af koelen. Bij slechte ventilatie blijft er meer vocht in de woning wat meer energie vergt om op te warmen. Dit is vaak een discussiepunt in werkgroepen rond gezondheid in de woning. Structurele maatregelen ter bevordering van het binnenmilieu: bv. airco-filters onderhouden Schimmel: algemeen advies op vraag bij Leen. Bij gezondheidsklachten, door de arts vastgesteld en gelinkt aan een woning kan de arts een formulier (gemotiveerde aanvraag) invullen en bij ons indienen. Hierna kan dan een onderzoek volgen. 3. Gezonde school (zie presentatie in de bijlage op onze website) - Vernieuwde website: www.gezondeschool.be - De website is een tool om scholen te helpen om een gezondheidsbeleid op te zetten. De boodschap is: informeren en motiveren. Je vindt er ook succesfactoren, acties & materialen,… - 2X jaarlijks nodigen we de scholen uit, basis en secundair apart (periode oktober – maart). Vanaf 2015 stellen we in het voorjaar het aanbod voor zodat dit mee in de planning van het volgende schooljaar opgenomen kan worden. - Gekoppelde websites: ‘kieskeurig’, ‘voedings- en bewegingsbeleid in secundaire scholen’ - VIGeZ organiseert in het najaar een tweedaagse opleiding rond de kadermethodiek Gezonde School. Meer informatie vind je via volgende link: http://www.vigez.be/opleiding#item_3254 - De nieuwsbrief ‘gezonde school’ wordt vanaf nu door het VIGeZ opgemaakt en verspreid (1x per trimester). Inschrijven kan via www.gezondeschool.be . - - Vragen Kunnen de aanwezigheden van de scholen aan het regionale scholenoverleg doorgegeven worden aan de gezondheidsambtenaren? Dit kan via een link op onze website waar je ook de verslagen vindt: http://www.logokempen.be/index.cfm?Id=532. Alle scholen en CLB’s ontvingen een brochure ‘gezonde school’. Vragen rond onderwijs zijn voor de settingverantwoordelijke onderwijs: leen @logokempen.be 4. Gezond opvoeden (zie presentatie in de bijlage op onze website) - www.gezondopvoeden.be - Een website voor ouders met kinderen tussen 2 en 18 jaar met oog voor een gezonde leefstijl. - Doel: vanuit zelfeducatie  zelfbewustzijn en zelfvertrouwen vergroten;  inzichten en opvoedingsvaardigheden mbt thema’s bijbrengen. - Promotiemateriaal is beschikbaar zolang de voorraad strekt. Omdat het beperkt voorradig is, vragen we om het gericht te verspreiden.  Affiches: max 10/gemeente  Postkaarten: max 50 (3x)/gemeente) - Gerichte promotie  Lokale consultatiebureaus  Opvoedingswinkels en of –punten  Dienst opvoedingsondersteuning  Ontmoetingsplaatsen ouders (peuterspeelpunt, Huis van het kind,…  OCMW-wachtruimtes,… - Meer bekendheid geven we via Kind & Gezin 2 5. Communicatie (zie presentatie in de bijlage op onze website) - Medewerker Evy Bens maakte een overzicht met 15 praktische tips: [email protected]. - Via de pagina: lokale besturen/gezonde gemeente kan je op onze website ‘artikelen overzicht’ openen. Hier vind je een reeks algemene artikelen die je op de aangegeven tijdstippen voor publicatie in het gemeenteblad kunt aanbieden: http://www.logokempen.be/index.cfm?Id=633. - Gelieve rekening te houden met enkele richtlijnen bij het gebruik van de artikelen:  Bron vermelden, bv. ism Logo Kempen  Behoud de opbouw van het artikel. Indien je bepaalde zaken wilt aanpassen, contacteer dan eerst een LOGO-medewerker om de essentie van de boodschap toch correct mee te geven.  Gebruik het logo van ‘gezonde gemeente’ (verkrijgbaar bij LOGO Kempen of opvraagbaar bij Logo Kempen) en andere belangrijke logo’s (campagnebeelden in drukkwaliteit aanleveren)  Op zoek naar iets specifiek? Contacteer het Logo.  De link bovenaan naar onze webwinkel is weg. Je vindt een update van de materialen op de website: http://www.logokempen.be/index.cfm?Id=597. - Vragen Kunnen de artikels chronologisch, naargelang de publicatiedatum geplaatst worden in het overzicht? Je vindt de thema’s ook terug in de LOGO-kalender die we ieder jaar uitgeven. We bekijken hoe we dit best op de website plaatsen. 6. Voorstelling LMNZ en project diabetes (An de Busser, diëtiste en diabetes educator, Marie-Josee van Herck, verpleegkundige en diabetisch educator. (zie presentatie in de bijlage op onze website) - Het is belangrijk om diabetes vroegtijdig op te sporen en aan te pakken. Hierdoor kan gebruik van medicatie uitgesteld worden. Meestal wordt de diagnose laattijdig gesteld. Een gecompliceerde diabetes brengt risico’s mee. Dit brengt ook een hogere kostprijs voor de gezondheidszorg mee. - Lokaal multidisciplinair netwerk (LMN) bestaat uit 2 zorgtrajecten: nierinsufficiëntie en diabetes. In de Kempen is en zorgtrajectpromotor in de Zuiderkempen, nl. Ingrid Druyts en een zorgtrajectpromotor in de Noorderkempen, nl. Greet Cox. - In de NK ging LMN van start in een multidisciplinaire werkgroep van het preventiecentrum. In de ZK werd onlangs een multidisciplinaire werkgroep diabetes opgericht. De werkgroep krijgt o.a. vragen van welzijnscentra om verpleegkundige op te leiden/bij te scholen in zorg rond diabetes. - Opleiding education maps  Internationaal project. Een andere manier om diabetespatiënten te informeren en aan te zetten tot gedragsverandering.  Doel:  diabetespatiënten sneller te ontdekken vooraleer er medicatie nodig is.  Meer actieve betrokkenheid voor patiënten bij hun diabetes.  Beter kennis van diabetes en meer inzicht en vaardigheden verwerven in het omgaan met diabetes.  Meer bewustwording over de invloed van de eigen leefstijl op de mogelijkheid eigen keuzes te maken in de gezondheid.  Groepseducatie voor 5 tot 10 personen  Er zijn verschillende trainingsmaterialen ontwikkelt.  Wat maakt Conversation Maps anders?  Patiënten raken met elkaar in gesprek en ‘leen’ van elkaar.  De gespreksleider heeft meer een faciliterende rol dan de rol van educator.  Patiënten nemen informatie op deze manier beter op en onthouden het beter.  Patiënten zijn eerder geneigd hun gedrag aan te passen. 3      - - De werkgroep wil de samenwerking met lokale besturen laten lopen, OCMW, gemeente ihkv gezonde gemeente. In de eerstelijnshulp worden de mappen nog niet gebruikt. In de tweede lijn is het verschillend, bv. alleen de basissessie of 3 opeen volgende sessies. Voor de eerste lijn is de basis het belangrijkste maar er zijn verschillende mogelijkheden ism de werkgroep. De sessies worden bij voorkeur gegeven door een verpleegkundige en diëtiste om het ganse plaatje te zien. Bij grote interesse en uitbreiding van het programma kan gewerkt worden obv expertise: voeding, verzorging,… Kosten: 50 €/uur pp per sessie – patiënten betalen een vrij te bepalen bijdrage (voorstel 3 à 5 €). Meer info: nog geen concrete afspraken met LMN NK gemaakt. Dit wordt ism met LMN ZK besproken. Vragen Samenwerking diabetesvereniging? : In de werkgroep ZK zit een lid van de diabetesliga van de NK. De liga is tevreden over deze met de samenwerking. Zij bereiken de mensen vaak als diabetes al in een verder gevorderd stadium is. Met deze actie kunnen ze zich ook preventief opstellen; NK: overleg met het preventiecentrum en de tweedelijnshulp – in de ZK verloopt de samenwerking via de werkgroep. Is diabetes sociaal gerelateerd, komt diabetes bij bepaalde bevolkingsgroepen meer voor? Sociaal kansarmen hebben vaker een ongezondere levensstijl en beperktere kennis waardoor diabetes zich meer kan ontwikkelen. Uit de resultaten van de gezondheidsenquête 2008 blijkt dat de risicofactoren bij maatschappelijk zwakkeren meer aanwezig zijn. Door erfelijke belasting en door het overnemen van onze Westerse levensstijl hebben allochtonen (Afrikanen) een hogere kans op diabetes. Er wordt vaker diabetes type II bij jongeren ontdekt. 7. Varia (zie presentatie in de bijlage op onze website) - Onze nieuwe medewerker heet Hanne Ketelslagers. Zij is diëtiste van opleiding. Contactgegevens: [email protected]  Aanwezig van 8u tot 16u30  Werkt op :  Even weken op di en don  Oneven weken op ma, di en don  Verantwoordelijk voor thema’s voeding en beweging, aanspreekpunt setting bedrijven - Dr. Stefan Teughels werd verkozen tot Vlaamse en Brusselse huisarts van het jaar. - Lieselot is van juli tot november afwezig wegens zwangerschapsverlof. De overdacht van haar takenpakket verloopt binnen het LOGO als volgt:  vragen die thema-gerelateerd zijn, mail je nu rechtstreeks door naar de themaverantwoordelijke.  vragen over ‘gezonde gemeente’, bv. subsidies,…kan je aan Wim Woestenborghs richten: [email protected]. Van 23/08 tot 14/09 kan je terecht op [email protected].  vragen over valpreventie: Wim of Christine - Het volgende regionaal overleg vindt plaats op 16 september in Geel van 9u30 tot 12u00. Op de agenda staat een toelichting van dr. Guido van Hal over de bevolkingsonderzoeken kanker met praktische info voor lokale besturen. - Vragenlijst regionaal overleg  We vragen aan jullie om een korte vragenlijst in te vullen met als doel het regionaal overleg nog interessanter te maken.  De vragenlijst mag je terugsturen naar [email protected]. 4 Uitwisselingsmoment – praktijkvoorbeeld gevolgd door uitwisseling A. Gezondheidsraad: Toelichting gezondheidsraad: An de Busser, voorzitter gezondheidsraad Westerlo - De gezondheidsraad (GR) in Westerlo bestaat al meer dan 20 jaar en startte vanuit PIH. Vroeger bestond die uit een grote groep van mensen, heel divers. Er waren wel regelmatig vergaderingen maar die resulteerden in weinig acties. - Ism LOGO kwamen er concretere acties van de grond. De Gezondheidsraad maakte afspraken in een kleinere groep. Er werd een visie uitgewerkt om gezondheidspreventie in het lokaal sociaal beleidsplan op te nemen wat de samenwerking met het gemeentebestuur bevorderede - De GR is een adviesraad met ondersteuning (tijd en middelen) van een gezondheidsambtenaar. - Binnen de GR is er nu een afvaardiging vanuit het OCMW (coördinator, projecthuis de Dreef). - De GR valt of staat vaak door de ondersteuning van het lokale bestuur. Nieuwe mensen aantrekken is niet gemakkelijk. De arts in de raad koppelt alles terug naar de andere huisartsen. Hoe gaat dit in zijn werk in andere gemeenten?  In gemeente Arendonk hebben alle verenigingen een afvaardiging in het gezondheidsoverleg.  In gemeente Westerlo is er een terugkoppeling naar de andere raden (senioren, scholen, gezinsraad, huisartsen,…).  In stad Turnhout is er 1 gezins- en gezondheidsraad. Turnhout maakte enkele wettelijke structuren maar behield ook de soepelheid van projectraden.  Stad Hoogstraten stelt dat professioneel advies best aangevuld wordt door relevante vragen van betrokken.  Mol: komt samen om een GR op te richten. Er is een samenwerkingsakkoord tussen Mol/Balen/Dessel/Retie om één adviesraad op te richten (LT-overleg). Projecten worden in aparte themagroepen uitgewerkt (KT-termijn overleg). Vragen Spanning tussen personen met een handicap en preventieraad? Focus/betrokkenheid op acties ligt vaak anders. Oplossing: aparte agenda met relevante vragen, bv. toegankelijkheid. Relatie met jeugdhulpverlening en – welzijnsoverleg?    In Turnhout verloopt dit samen. Sam is tussenpersoon. In Westerlo is een afdeling van het JAC, die samen zitten met projecthuis de Dreef. Zij stemmen vaak af. De vertegenwoordiger van het projecthuis brengt de punten op de agenda. In Mol krijgen personen met een handicap een aparte raad binnen het geheel. Er is een aparte jeugd- en welzijnsoverleg. Vergaderfrequentie:      - Turnhout 2X/jaar adviesraad, werkgroepen adhoc, werkgroep toegankelijkheid 4X/jaar afhankelijk van de noden. Westerlo: maandelijkse vergadering, behalve zomermaanden Arendonk adviesraad 2x/jaar en adhoc voor projecten Hoogstraten 2X/jaar Mol: adviesraad 5X, forum 1X Lille: 4X/jaar naargelang de noden. De schepen en voorzitter vergaderen naargelang nodig. 5 B. Intergemeentelijke samenwerking: Praktijkvoorbeeld: Stappenclash Lille-Kasterlee : Eric Van Echelpoel, schepen van gezondheid Lille We kunnen alvast aankondigen dat de winnaar van de Vlaamse stappenclash uit onze regio komt, nl. gemeente Lille. In de bijlage op onze website vind je het volledige overzicht. - Wordt het project nog verder gezet na de einduitslag? Volgend jaar gaat Lille opnieuw van start. - Lille: 200 mensen ingeschreven in 2014 - Hoe mensen motiveren? Meter/peter worden, seniorenraad, via sociale contacten ‘aan den toog’, stappentellers ter beschikking stellen, fietsen telt ook mee. - Ambtenaren gingen op eigen initiatief ’s middags een half uur gezamenlijk wandelen. - In Hoogstraten zette de stad een beweegtuin op met een wandeltuin. De moeilijkheid is om de mensen tot daar te krijgen. Tips? - 10000 stappen is nu een gezamenlijk project, gegroeid uit contacten provincie, OKRA, VIGeZ wat versnippering van de boodschap vermijdt. - Registreren kan op de website zelf. - Uit onderzoek nav het proefproject door U-Gent blijkt dat er zeker vordering meetbaar is. - De actie wordt jaarlijks herhaald maar de periode is niet bekend - Voor meer info: [email protected] 6