Een veilige leeromgeving

SB
O
De
Sú
dw
es
te
r
12
A
6
t.
an
t
le
ke
n
w
ab
tt
er
pe
n.
”
­w
je
ty
e
n
3
ku
en
ijv
hr
sc
ja
ar
)
el
ve
e
20
dw
ig
(1
1
tj
He
36
8
In
ho
ud
t
ks
eu
he
he
ijn
ft
ra
ie
en
nu
ap
tp
he
n
va
op
ig
nd
ha
k
oo
is
rip
eg
ai
sa
et
sz
tje
el
Sp
et
bl
de
n.
ta
de
oa
nl
et
sb
nt
uw
ie
oe
m
da
n
Da
n
ho
ef
je
ni
.N
en
do
te
w
m
n
do
ke
er
p
ku
tw
he
al
le
so
d
vin
n
va
om
le
le
uk
en
ha
nd
tl
ig
om
da
tj
e
e
gav
sop
“Ik
oud
er
Inh
ap
05
06
07
08
12
15
16
20
22
23
24
26
28
30
31
32
34
37
38
40
41
42
Voorwoord
De Súdwester: “Waar speciaal gewoon is”
Identiteit
Een veilige leeromgeving
Onze kijk op onderwijs
Het leren in de klas
Onze specialiteiten
Elke leerling de juiste ondersteuning
Onderwijskundige ontwikkelingen
Indeling van de leerlingen
Uw kind aanmelden bij SBO De Súdwester
Vervoer naar en van school
Contact met ouders/verzorgers
Ouders/verzorgers en school
Lestijden en vakantierooster
Financiële ouderbijdrage
Naar het Voortgezet Onderwijs
Klachtenregeling
Andere organisaties binnen de school
Externe organisaties buiten de school
Bestuur, directie en MR
Nuttige websites
03
Be
en ste
ver ou
zor der
ger s
s
rd
oo
w
or
Vo
Met trots presenteren wij u een hagelnieuwe s­ choolgids.
•een enthousiast team van leerkrachten en specialisten,
Een gids die overzichtelijk en toegankelijk is, alleen be-
die er alles aan doen om uw kind op de juiste wijze
langrijke onderwerpen uiteen zet maar ook een verhaal
door de basisschooltijd te begeleiden
vertelt. Want een school is tenslotte het verhaal van
medewerkers, leerlingen en ouders.
In de gids staan verder allerlei handige, praktische zaken
de vrijwillige ouderbijdrage en gegevens van externe
De Súdwester, “Waar Speciaal Gewoon Is”. In deze
instanties.
woorden is veel terug te vinden. Want onze leerlingen
zijn allemaal speciaal maar ook weer zo gewoon. Elke
De schoolgids is ook digitaal te lezen op onze website;
leerling krijgt zijn eigen onderwijsarrangement, zijn
www.sbo-sudwester.nl
eigen leerroute. We doen recht aan de c­ apaciteiten van
De digitale gids is iets uitgebreider want u kunt
de kinderen en passen onze leerstof daarop aan. Alleen
­door­klikken op linkjes die meer verdieping geven over
dan kunnen we verantwoord het maximale uit onze
het betreffende onderwerp. Ook staan er linkjes op
leerlingen halen. En dat willen we!
die u in beeld en geluid meenemen in ons dagelijks
­onderwijsavontuur.
Wat dan zo speciaal is aan onze school leest u terug in
de gids. Ook kunt lezen hoe onze interne ­organisatie
Meer ga ik niet verraden. Ik zou zeggen: veel lees­plezier.
is afgestemd op onze “speciale” leerlingen. Een
Ik hoop dat de gids u een goed beeld geeft van SBO De
­organisatie die zich kenmerkt door:
Súdwester, “Waar Speciaal gewoon Is”.
• een veilige leeromgeving
•een modern lesstofaanbod, onder andere met
behulp van tablets
Met vriendelijke groet,
Freek Prins, Algemeen Directeur td
Me
04
an
k
aa
nJ
ea
ne
tte
Sch
ef
fe
r
D
e
w
Vo
e
o
r d rel
­ku
d
n
e
st
ku
om da
w
tb
n
e
s
s
Hi
r
l
en
j m tpro ken ag
e
w
ji
je
n
aa
v
aa
a
ct
de j!
kt
n
zij
rb
H
e
l
ee
bi
n
i
u
ni
n
og j hij
zij
rli
et nde
ng nen
n
e
b
r
a
n
e
o
t
Hu
en
lle
w
k
ig
m
z
as
ie
en
. A ant
en
vo nde en
k
se
l
va
k
k
e
l
l
rm
rt
r
e
ie
ij
n
n
t g leur . Hu
le
ge ­was k op da
de
e
i
r
g
n
r
a
o
se
l
ge
e
d
i
r
ng ze
de
om eie
er
r,
sc
ve
sc
e
t
h
w
n
h
w
n.
n
ho
e
be
ild wa
w
op
he
De bbe ere
ss
w
e
d
r
a
l
d
bb olgi
er
.d
d.
i
n
j
c
e
k
e
ds
ht
ek
en
un
is
n,
al
G
da
le
un
eï
st
de is g
ns hij e ken ma een
le
w
st
e
eb
e
pi
er
en
ve
! K ar
va
lg
r
ke rlin
ru
en
nh
aa ook elz
ge eerd nie
i
n
o
i
et
r
j
m k ge
zij
d
uw
n
sr
k
d
be
i
le
g
e
ec
n
hu
o
m
n
ur
b
le
o
ge
h
aa
n
aa
ig kun
ve
m
ei r de eroe te,
kt
e
n
s
n.
,f
ge
a
t
f
e
h
a
va
p
a
i
nl
de
na
an
et
nt
kt
:a
n
n
a
e
w
a
t
b
rc
m
de
a
s
ë
r
e
e
i
s
n
hi
et
el
r
te eloz ieri uit
d
po eld , ar
e
O
j
c
k
e
c
nd
tu
o
os
tlo
h
hu e g
od p ee itec urd
eb ten e
ok izen
tu
,p
n
r
o
ijk
u
ur
H
t
an
w
en er. H
ar wen .
da und
e
i
er
kr
n
sc
t
ijt
in
hi j ha
, e wa
ld
ss
er d zo
co
e
i
lin
r-m jen
e
va
an
en
n
ie
gl
itt r
er
s.
­vermeld, zoals de schooltijden, het vakantierooster,
Onze gids is geschreven op basis van onze slogan:
Voorwoord
05
De
r
te
es
dw
Sú
Ee
“W n sp
aar eci
Sp ale b
eci a s
aal iss
Ge choo
wo l
on
Is”
.
•Wij hebben dezelfde lesboekjes net als op de
“Het leren weer vlot trekken en de
­zelfstandigheid vergroten, zodat uw kind
zich thuis voelt en gehoord wordt”.
gewone basisschool;
•De leerlingen hebben dezelfde leer- en pauze­
momenten net als op de gewone basisschool;
•Bij ons zijn er ook schoolkampen, sportdagen en
feestelijkheden;
Maar ons basisonderwijs is niet alleen speciaal,
•We hebben hoge verwachtingen van onze l­eerlingen
maar ook heel gewoon.
en dat betekent dat we met z’n allen op deze
•De leerlingen functioneren in groepen net
school hard aan het werk zijn net als op de gewone
als op de gewone basisschool;
­basisschool.
De Súdwester is de school voor speciaal basisonderwijs
­tegenzit en het leren maar niet wil vlotten, is een extra
Identiteit
troost bij elkaar gevonden. Op de Bijbelkring meldde
voor de gehele regio zuidwest Friesland. De school
zetje nodig. Vaak heeft dat te maken met het leren
Als kind is mij de identiteit van onze school hardhandig
zich een katholiek echtpaar dat veel inspiratie in de mars
is modern gehuisvest aan de zuidkant van Sneek en
en gedrag. Voor ons dagelijks werk en o zo gewoon.
bijgebracht. Elke dag weer, en soms was dat lopen voor
bleek te hebben. En de nieuwe jonge dokter, hoewel
kijkt eigenwijs en eigenzinnig de omgeving in. Van de
­Daarom bent u bij ons aan het goede adres. Met de
je leven.
openbaar, leerde zij kennen als een humaan en mild
buitenkant, stoer, strak en markant, aan de binnenkant
­juiste expertise en kennis weten we meestal succesvol
modern, verrassend ruim en eigentijds opgezet, voorzien
voor alle leerlingen een uitgekiende leerroute uit te
Het was zo’n 500 meter stevig doorstappen naar onze
durfde toevertrouwen. Toen zij stierf, heeft zij haar ziel
van alle moderne onderwijsmiddelen. En dit alles staat in
stippelen naar een ­goede vorm van regulier voortgezet
Hervormde school en dat was een weg met hinder-
voor Onze Lieve Heer bewaard, maar over haar geloof in
dienst van onze leerlingen.
onderwijs. En dat is wat we willen bereiken.
nissen, vooral identiteiten. Eerst kwamen wij langs de
de eigen identiteit heeft zij nimmer meer gesproken.
mens aan wie zij op het laatst haar ziel en zaligheid
Openbare school. Wij riepen ‘openbare stinksigaren’,
De naam Súdwester is niet zomaar gekozen.
Wij zijn dus een speciale basisschool. En wat is daar nu
zij reageerden met ‘hervormde huichelaars’. V
­ ervolgens
Als ik mijn moeder nog één keer zou kunnen vragen wat
Want wist u dat:
zo speciaal aan. We zetten het voor u op een rij:
passeerden wij de ‘katholieke elastieken’ en de laatste
‘christelijke identiteit’ is, dan zou zij de oude verschillen
• De Súdwester staat voor de regio zuidwest Friesland?
•In de groepen zitten gemiddeld zo’n 12 á 15 leer­
horde die wij moesten nemen was de school van
vergeten. Dan zou zij wijzen op de vreugde en de troost
de ­‘gereformeerden grif verkeerden’. Nog één hoek
die je samen kunt beleven, op de inspiratie die je elkaar
­omslaan om onze eigen school te bereiken – daar was je
kunt geven en op de menselijke mildheid waarmee
weer op veilige grond.
­andersdenkenden bij elkaar vertrouwen kunnen vinden.
•De Súdwester een dominante windrichting is
in onze regio?
•De Súdwester een regenmuts is, die bescherming
biedt tegen regen en wind?
lingen, met een maximum van 17 in de bovenbouw;
•Onze leerkrachten hebben na de PABO een speciale
opleiding gevolgd voor dit type basisonderwijs;
•Onze leerlingen hebben allemaal een eigen leerroute
die wordt afgestemd op hun mogelijkheden;
Identiteit moest vooral verdedigd worden. Mijn moeder
legde uit dat de gereformeerden zich ten onrechte
En zij zou wijzen op de ziel van het christelijk geloof:
•Onze specialisten, zoals intern begeleiders (speciaal
hadden afgescheiden van het goede hervormde nest.
‘Zo blijven dan geloof, hoop en liefde, maar de meeste
­vergelijking met één van onze belangrijkste ­opdrachten.
opgeleide leerkrachten), logopedisten (taal/spraak),
Dat de katholieken de paus vereerden en zelden in de
van deze is de liefde’. Christelijk opvoeden is met deze
De regenmuts biedt bescherming en dat willen we ook
orthopedagogen/psychologen (gedragsdeskundigen)
bijbel ­lazen. En dat de openbaren nergens in geloofden.
eigenheid – op welke manier dan ook – de kinderziel
voor onze leerlingen. Een veilige beschermende ­om­geving
en de vakleerkracht gymnastiek, staan dagelijks voor
Zij vond dan ook dat wij onze eigen hervormde ziel
aanraken. Zoals zij dat ooit bij mij gedaan heeft, en dat
de leerlingen klaar;
zorgvuldig moesten bewaren.
gaat Goddank nooit meer over.
Zeker De Súdwester als regenmuts is een mooie
waar je ruimte krijgt om te floreren. Want alle leerlingen
hebben talent en daar willen wij mee aan de slag.
•Er is één school, één bestuur en één team.
Toen begon de wereld te veranderen, ook voor haar. De
Een andere belangrijke opdracht is de leerlingen te
De lijnen zijn kort en voor alle medewerkers is
nieuwe buurvrouw bleek gereformeerd en werd haar
Ds. Wim Beekman,
laten leren op hun eigen wijze. Want als het soms wat
er maar één doel:
beste vriendin. Hun leven lang hebben zij vreugde en
oud bestuursvoorzitter van De Súdwester
06
De Súdwester
De Súdwester
07
ap
Ko
ge
ili ng
ve vi
n ge
Ee om
er
le
Re
en gels
tim , k
e-o anj
ut ert
A
ra
in
i ng
w
eu
Le
Kanjertraining
deze manier realiseren we een doorgaande lijn op school
De Kanjertraining is een schoolbrede aanpak die
in de aanpak van ongewenst gedrag.
­kinderen krachtig en weerbaar in het leven zet, hen
Het uitgangspunt van de Kanjertraining is dat er vier
duidelijke handvatten biedt om te leren omgaan met
manieren zijn om te reageren of je te gedragen:
pestgedrag, en het schoolgezag een helder stappenplan
Tijger, Aap, Konijn en Pestvogel.
ni
biedt om pesten te stoppen. Met de Kanjertraining heeft
jn
Pe
vo
st
ge
de school de tools in handen waarmee een positieve
Met de kanjertraining leren we de kinderen bewust
sfeer in de klas kan worden neergezet en pesten kan
respect te hebben voor elkaars mening of overtuiging
worden teruggedrongen.
en besteden aandacht aan de overeenkomsten en
Al onze leraren zijn geschoold in de kanjertraining. Op
­verschillen tussen kinderen, zonder voorkeur voor een
l
bepaalde opvatting.
BELANGRIJK UITGANGSPUNT:
je bent geen tijger, aap, k
­ onijn of
Leerlingen die bij ons op school komen hebben soms op
zonder regels en afspraken. Die zijn nodig om aan ieder
de basisschool te vaak en te veel faalervaringen opgedaan.
kind voldoende veiligheid en bescherming te bieden. Zij
Onze eerste zorg is daarom, dat de leerling weer inspira-
geven structuur en rust in omgangsituaties en ook in
tie krijgt om te gaan leren en weer een goed gevoel van
leer- en werksituaties. Bij de formulering van de regels
­eigenwaarde krijgt. Hier werken wij als school hard aan.
die op onze school gelden zijn we uitgegaan van een
­pestvogel, maar je ­gedraagt je als een
tijger, aap, k
­ onijn of pestvogel. Oftewel:
je mag zijn wie je bent, maar je gedrag als
aap, ­konijn of pestvogel is niet goed en
kun je ­veranderen!
We zorgen ervoor dat kinderen elkaar goed leren
­kennen. Als kinderen elkaar goed kennen is er veel
­minder kans op pestgedrag en buitensluiten. We willen
dat kinderen positief (leren) denken over zichzelf en
een ander, een ander kunnen helpen en dat ze elkaar
­kunnen vertrouwen. Juist het elkaar vertrouwen,
je dus veilig voelen bij elkaar, speelt hierbij een zeer
belangrijke rol.
positieve benadering. Door middel van bevestiging en
Wij vinden het belangrijk dat onze leerlingen zich
waardering proberen we het wenselijke gedrag meer
­gewaardeerd voelen. Er heerst een veilige sfeer waardoor
aandacht te geven dan het verkeerde gedrag. Ieder
Feesten
het schooljaar, op schoolkamp. Dit is een driedaags
kinderen meer aan leren toekomen en zich beter kunnen
nieuw schooljaar starten we met een kennismaking,
In de beleving van kinderen spelen feesten en festivi­
kamp, waarbij de jongste kinderen in huisjes ver­blijven
concentreren. Ze zijn meer bij elkaar betrokken in positie-
­bespreking en herhaling van de belangrijkste regels,
teiten een belangrijke rol. De sfeer in school wordt er
en de oudere kinderen in een kampeerboerderij. Omdat
ve zin, ze leren verantwoordelijkheid nemen, ze kunnen
zodat de kinderen al snel de regels leren en begrijpen.
mede door bepaald.
in alle leerjaren nieuwe kinderen op onze school komen,
Sommige feesten worden in de eigen groep gevierd,
is elk jaar de groep weer anders van samenstelling.
De algemene regels zijn:
zoals de verjaardagen van de leerlingen en de juf of
Om er voor te zorgen dat kinderen zich snel thuis
• We luisteren naar elkaar
meester. Andere feesten vieren we met de hele school
voelen in de groep, zijn we tijdens het schoolkamp op
• We praten over ruzies
of per bouw, zoals Koningsdag en kerkelijke feestda-
een ­ontspannen manier met groepsvorming bezig. De
Wij maken kinderen bewust van hun eigen mogelijk­
• We zorgen goed voor onze spullen
gen. Hierbij worden bepaalde feesten ook samen met u
­kinderen leren elkaar dan op een mooie manier snel
heden en onmogelijkheden, zonder dat daar een
• We zijn rustig in de school
gevierd. U krijgt hiervoor op tijd een uitnodiging.
kennen en de juf of meester krijgt in korte tijd een goed
Natuurlijk wordt Sint Nicolaas niet vergeten en b
­ esteden
beeld van de leerlingen. De schoolkampen worden
we aandacht aan bijzondere dagen als m
­ oederdag,
geleid door de juffen, meesters, stagiaires van ROC de
vaderdag, enz.
Friese Poort, studenten van andere onderwijsinstellingen
Op de website zullen wij u op de hoogte houden van
en onderwijs ondersteunend personeel. De kinderen
alle feesten en festiviteiten die gepland zijn.
ervaren het schoolkamp altijd als erg gezellig want er
zichzelf zijn en veiliger en plezieriger samen­leven en
samenwerken. Er is respect voor de verschillen tussen de
kinderen en er is aandacht voor tolerantie en solidariteit.
­waardeoordeel aan wordt verbonden. Binnen ons
schoolklimaat wordt iedereen geaccepteerd zoals hij is.
MOBIELE TELEFOONS:
Dit wil niet zeggen dat alles zomaar wordt goedgekeurd.
Om een rustige en vertrouwde omgeving
Binnen de school zijn heel duidelijke afspraken over hoe
te creëren, hebben wij ervoor gekozen
we met elkaar omgaan en wat wel en niet kan en mag.
dat leerlingen hun mobiele telefoon onder
wordt vooral veel plezier gemaakt. Tijdens de eerste
schooltijd uitzetten en opbergen in de
Regels
Een pedagogisch klimaat zoals wij dat voorstaan kan niet
08
Een veilige leeromgeving
kluisjes die in ieder lokaal aanwezig zijn.
Schoolkamp
ouderavond wordt u uitgebreid geïnformeerd over het
Vanaf groep 3 gaan alle leerlingen, aan het begin van
schoolkamp.
Een veilige leeromgeving
09
ou
e-
m
Ti
­ingehaald. We proberen de leerling de tijd zoveel
onze school met elkaar omgaan.
mogelijk onder schooltijd te laten inhalen, maar het
• We vertrouwen elkaar
kan ook voorkomen dat de tijd na schooltijd moet
• We helpen elkaar
worden ingehaald. In dat geval wordt dit altijd met u
• Niemand is zielig
gecommuniceerd en spreken we samen met u af hoe
• We lachen elkaar niet uit
uw kind weer thuis komt. Komt uw kind veelvuldig
• Niemand speelt de baas
in een ­externe time-out situatie terecht dan stelt de
Zie voor meer info: www.kanjertraining.nl
leerkracht in samenwerking met de intern begeleider en
de gedragsdeskundige een handelingsplan op. U wordt
Time-out
vervolgens uitgenodigd om dit te bespreken en hieraan
Het kan zijn dat een leerling enkele minuten een plekje
mee te werken. Voor een positief effect is het van groot
nodig heeft om tot rust of tot inzicht te komen. Hiervoor
belang dat school en ouders één lijn trekken.
is in elke klas een aparte tafel en stoel gereserveerd. Dit
kan op initiatief van de leerling, maar ook op i­nitiatief
van de leerkracht. Als een kind na deze time-out
­gewoon weer mee kan werken met de groep, dan zijn er
verder geen c­ onsequenties.
ske
basis voor hoe leerlingen, het team en de ouders van
jit
daarin heeft doorgebracht op een geschikt moment
fT
Bij een externe time-out wordt de tijd die de leerling
De regels behorende bij de Kanjertraining vormen de
Ju
Het uitgangspunt is dat in elk kind een Kanjer schuilt!
pl
de time-out functionaris.
sc
van een lokaal waar de leerling onder toezicht komt van
de leerkracht.
“H
e
voor eigen gedrag, met steun en begeleiding van
en
time-out buiten de klas. Er wordt dan gebruik gemaakt
tw
er
e
ho
zie ken
w
o
r.
op
l,
ij
d
zie Na
ki
De
nd e k
e
j
e
e
Sú
in
ha
n
h
k
d
d
v
e
in
er
ef
ze len
de aak we
e
t
n
w
st
r
t
z
m
en
al
e
er
e
ijn
al
le
! O die ent rva
op oei
ge
e
r
l
zic
en
ijk
n
en
ef
b
n
o
l
vo
aa
e
h
k
t
o
ei
h
hi
r b en d dat
en per mij
er or. M et
o
z
i
v
o
o
te
e
sn
et
am ven or m ge en s de eel
el
vo
.
e
o
t
z
th
ap
D
id
lk
p
is
a
de ien
ui
de ldo
ee e le
vo
s v ar
m
l
ba eni
or
og
oe zor n w erlin van
ng
sis
s
e
ar
ge
le
t
g
m
n!
en suc n w ap
n
”
ce
la
w
ba
or
m
te
ij
se
d
d.
og
n
er
Je
en rva en.
vo
r
E
s
or
in
zij
l
ta
k
ge
n
a
da
n
w
t d t er
ni ie
e
et
ki
nd
er
en
t
Daarnaast leren we kinderen verantwoordelijk te zijn
Het kan ook zijn dat een kind tijdens een time-out
niet tot rust komt, of zijn of haar gedrag niet weet te
corrigeren. In dat geval kan er gekozen worden voor een
10
Een veilige leeromgeving
Een veilige leeromgeving
11
Pe
vak rsp
geb ect
ied ief,
e n , le
gr err
oep out
spl es,
an
op s
jk ij
ki rw
ze de
On on
1
Waarnemen
Wat werkt goed op school/thuis
voor de leerling? Wat zijn de
toets­resultaten? Zijn de
doelen bereikt?
ontwikkelingsperspectief laat ook zien naar welk type
vindt, kan voor de ander best wel eens heel moeilijk
vervolgonderwijs de school, samen met de leerling en de
zijn. Vandaar dat wij bij de talentontwikkeling van onze
ouders, toewerkt. Dit vervolgonderwijs noemen we de
kinderen uitgaan van verschillende ontwikkelingsper-
uitstroombestemming.
leerling nodig?
Plannen
Hoe gaan we deze
leerling helpen?
spectieven.
3
Leerroutes
“Als een kind niet lekker in zijn of haar
vel zit, dan komt het niet tot leren. Lukt
het leren van een kind niet, dan zal dit
­gevolgen hebben voor het ­welbevinden.
Daarom vinden wij het belangrijk om
niet alleen aandacht te besteden aan
­didactische, maar ook aan sociaal-­
emotionele aspecten. Deze twee zijn
onlosmakelijk met elkaar verbonden.”
2
Tot en met groep 4 krijgen alle leerlingen hetzelfde
ich
talenten van elkaar verschillen. Wat de één makkelijk
Wat heeft deze
er
stemmen op de onderwijsbehoeften van de leerling. Het
Aan de slag!
C
ha yclu
we nde s
rk lin
en gs
g
Elk kind heeft talenten. Onze kinderen mogen in hun
Begrijpen
t
4
Uitvoeren
onderwijsaanbod. Vanaf groep 5 wordt er een keuze
gemaakt voor een bepaalde leerroute. Kinderen met
hetzelfde ontwikkelingsperspectief plaatsen wij dan
bij elkaar in dezelfde leerroute. In de leerroute is een
Hiervoor wordt in het lesprogramma dan ook veel
nieuwe groepsplan. Vanuit de groepsbespreking worden
planning gemaakt van de verschillende leerdoelen die
tijd ­ingeruimd. Natuurlijk worden ook de andere
een aantal ­leerlingen aangemeld voor de leerling­
behaald moeten worden om uiteindelijk uit te komen bij
­vakgebieden zoals wereldoriëntatie, sport en creatieve
bespreking. Ook uw kind is minimaal 1 keer per jaar
de uitstroombestemming.
vorming niet vergeten. Ook op deze gebieden bezitten
aan de beurt. Het ontwikkelingsperspectief staat tijdens
onze kinderen immers talenten die wij graag willen
deze ­bespreking centraal. De leerkracht, intern bege-
ontwikkelen.
leider en de ­gedragsdeskundige zijn hierbij betrokken
Vanaf groep 5 hebben we twee leerroutes: leerroute 2
maar ook ­eventuele andere specialisten die betrokken
en leerroute 3. Leerroute 2 werkt toe naar de uitstroomOntwikkelingsperspectief en uitstroombestemming
bestemming VMBO en hoger en leerroute 3 werkt toe
Cyclus handelingsgericht werken
zijn bij uw kind. Voor de leerlingbespreking neemt de
Op het moment dat een leerling toegelaten wordt tot
naar de uitstroombestemming Praktijkonderwijs.
De cyclus Handelingsgericht Werken staat centraal.
leerkracht van uw kind contact met u op. Dit wordt
Deze cyclus omvat 4 fasen: 1. waarnemen 2. begrijpen
ook wel ­gecombineerd met een huisbezoek. Als het
onze school stellen wij binnen 6 weken een zogenaamd
ontwikkelingsperspectief op. In het ontwikkelingsper-
Vakgebieden
3. plannen 4. uitvoeren. Drie keer per jaar doorlopen
ontwikkelings­perspectief bijgesteld moet worden of
spectief beschrijven wij de doelen die de leerling kan
De vakgebieden rekenen, taal en lezen nemen b
­ innen de
we bovenstaande cyclus en sluiten we deze af met
als er andere acties nodig zijn, dan wordt dit met
halen. Het ontwikkelingsperspectief biedt handvatten
leerroute een belangrijke plaats in. Met name inzichtelijk
een groepsbespreking. Stappen 1 t/m 4 worden dan
u ­besproken.
waarmee onze leerkrachten hun onderwijs af kunnen
rekenen en begrijpend lezen zijn b
­ elangrijke ­onderdelen.
besproken en handvatten worden verzameld voor het
Het doel is altijd: elke leerling de juiste zorg.
12
Onze kijk op onderwijs
Onze kijk op onderwijs
13
sja
Ma
Dir
zel ect
fst e
and inst
ig ru Tim
we ctie e-T
rk e ime
en n r
e
ju
ffe
va efd
n
e
ak
zij
n
w
n
w
sp
an
e
w
ee
ta
ti
n
el
lg
ie
bl
k
lie
t
o
et
ha
e
t
f.
e
.J
dd
uf d 0
ag rek Om
f
e
ka
da
.I
ou
n
k
n
tb
ka en.
he tjes
ij
(7
E
n
.I
el
g
n
w
ja
go k v
da roe
e
ar
i
l
p
ed
nd
,v
go ar
ha 2 e
ui
an
ed
n
tle het
d
af
d
re
w
gg
en 1
gr
en el l ken
oe
w
eu
en
.”
e
p
k
1
m
op
et
de
De
Sú
dw
es
te
r)
“D
ho
in s
en la
er k
t l de
He
Werken met een didactisch groepsplan
welke instructie- en ondersteuningsbehoeften de
De leerkrachten geven les op basis van het zogenaamde
van visueel of concreet materiaal, door het aanbieden
Zodra een leerkracht weet welke kinderen er in zijn
­leer­lingen hebben. Om dit vast te kunnen stellen,
model voor directe instructie in combinatie met een
van de lesstof in kleinere hoeveelheden, door een nog
groep komen, maakt de leerkracht een zogenaamd
­gebruikt de leerkracht de informatie van u als ouder,
systeem voor zelfstandig werken. De leerkracht begint
meer ­gestructureerde taakaanpak, enz,enz. Terwijl de
didactisch groepsplan. Zo heeft elke klas een d
­ idactisch
maar ook ­informatie vanuit het leerling-dossier en
iedere les door, samen met zijn leerlingen, te kijken
leerkracht verlengde instructie geeft, is hij even niet
groepsplan voor het vakgebied rekenen, lezen en
­informatie ­vanuit toetsen en observaties.
naar datgene wat hij in zijn vorige les heeft behandeld.
beschikbaar voor de instructieonafhankelijke of voor de
­spelling. In het didactisch groepsplan staat ­beschreven
Zie het schema hieronder.
­Vervolgens geeft hij aan wat het doel van de nieuwe les
instructiegevoelige leerlingen. Deze groepen werken
is en wat de kinderen hiervan gaan leren. De instructie-
voor korte tijd zelfstandig.
onafhankelijke leerlingen kunnen dan zelfstandig aan
Globaal heeft de leerkracht in het didactisch groepsplan de groep verdeeld in drie subgroepen:
Instructieonafhankelijke
Instructiegevoelige
Instructieafhankelijke
leerlingen
leerlingen
leerlingen
­instructie nodig voor het
de ­basisinstructie voor het
­betreffende vakgebied;
­betreffende vakgebied.
•
timer is een klok waarbij de beschikbare tijd afloopt; dit
wordt met een rode kleur gevisualiseerd. Het blokje voor
Bij het presenteren van de nieuwe leerstof gaat hij in
zelfstandig werken heeft ieder kind op zijn eigen tafel.
gesprek met de leerlingen, laat ze meedenken, vraagt
Door het blokje op het juiste teken te draaien, kunnen
hebben na de basisinstructie,
hen naar mogelijke oplossingen en uitkomsten, oefent
de kinderen aangeven of zij een vraag hebben, willen
verlengde instructie nodig.
samen met de leerlingen een aantal opgaven en helpt
samenwerken of niet gestoord willen worden.
en krijgen naast de basisstof,
verdiepingsstof.
hen om hun denkstappen te formuleren. Hierna gaan de
instructiegevoelige leerlingen zelfstandig aan de slag en
geeft de leerkracht verlengde instructie aan de instructieafhankelijke leerlingen. Deze leerlingen gaan hiervoor
w
il
Ik
?
treffende leerlingen. Dit kan bijvoorbeeld door de inzet
ik
de instructie- en ondersteuningsbehoeften van de be-
•
•
basisinstructie. De leerkracht past zijn instructie aan op
Al
zitten. De verlengde instructie is intensiever dan de
Bl
ok
Als de leerkracht les geeft, zal hij dus rekening houden met de hierboven genoemde subgroepen.
je
samen met de leerkracht aan een aparte instructietafel
lie
v
hu er n
Ik
w
l
ie
p
el
he
tg
m
he nod
b
es
ee
l
e
i
t
p
g
st
he oor
er en v en.
d
bt
ra
of
w
,d
ag
ju
an ord
f.
vo
en
or
w
.
il
hebben behoefte aan
gebruik van een time-timer en een blokje. De time-­
weten en presenteert hij de nieuwe leerstof.
e
•
afhankelijke leerlingen bekijkt de leerkracht wat ze al
sj
•
hebben geen of weinig
Het zelfstandig werken wordt bevorderd door het
je
•
het werk. Met de instructiegevoelige en de instructie-
14
Onze kijk op onderwijs
Het leren in de klas
15
M
be oder
sch weg ne
cr ool­b ing lee
eat ib son rm
iev liot der id
e v he w del
or ek, ijs, en,
min d
g ysle
xi e
,
ze n
On te
ei
lit
ia
ec
sp
gaat om de motorische ontwikkeling. De groepsleer-
boeken, voor elk wat wils, passend bij de leeftijd en het
kracht daarentegen richt zich op de spellessen, waarbij
leesniveau van de kinderen. Eén keer in de twee weken
ook sociaal emotionele aspecten, zoals bijvoorbeeld
gaan de groepen naar de schoolbibliotheek, waar ze een
omgaan met winnen en verliezen, een rol spelen. De
half uur de tijd hebben om (eventueel met hulp) leuke
kinderen nemen daarnaast, gedurende het schooljaar,
boeken te kiezen. Voor kinderen met dyslexie of moeilijk
deel aan tal van sport- en spelactiviteiten, zoals het
lezende kinderen is er in de bibliotheek het Makkelijk Le-
schoolvoetbaltoernooi, schoolschaatsen, schoolzeilen
zen Plein. Hier staan boeken die eenvoudiger zijn om te
en diverse activiteiten uit de schoolsportagenda. Voor
lezen en, qua belevingswereld, toch bij de eigen leeftijd
bijzonder getalenteerde leerlingen, die in het bezit zijn
passen. Voor meer informatie over het Makkelijk Lezen
van een talentverklaring van het NOC-NSF, hebben we
Plein kunt u terecht op
Moderne leermiddelen
ziet meteen of de opgave juist of onjuist is gemaakt.
speciaal beleid opgesteld om ruimte te kunnen bieden
www.makkelijklezenplein.nl
Wij maken gebruik van moderne leermiddelen. De
Door deze manier van werken komt het denkproces
voor wedstrijden en trainingen. Mocht uw zoon of doch-
leerkracht geeft les m.b.v. een zogenaamd touchscreen
meteen op gang i.p.v. dat de leerling moet wachten
ter over een talentverklaring beschikken, vraagt u dan
Dyslexie
en de leerlingen werken elk met een eigen tablet. Dit
totdat het schriftje de volgende dag is nagekeken.
eens naar de mogelijkheden.
Om dyslexie te signaleren worden de richtlijnen gevolgd
tablet wordt alleen op school gebruikt en blijft eigendom
De opgaven, die de leerling maakt, worden overigens
van het Dyslexie Protocol (2013). Dit houdt onder andere
van school.
opgeslagen in een database. In deze database staat
in, dat de leesvorderingen systematisch gevolgd worden
bijvoorbeeld hoeveel opgaven de leerling heeft gemaakt,
door het afnemen van leesvoorwaarden toetsen in groep
bij welke hij treuzelde, welke hij lastig vond, welke
2 en leestoetsen in groep 3 tot en met 8.
hij vermeed, welke hij juist snel kon maken, enz,enz.
De resultaten van de leestoetsen worden besproken
Door de verzamelde data heeft de leerkracht een schat
tijdens de groepsbespreking. Daarbij wordt gekeken of
aan informatie. Op basis hiervan kan hij zijn instructie
er extra zorg nodig is. Extra zorg kan bestaan uit extra
aanpassen aan de individuele leerling.
leestijd en extra instructie voor lezen en spellen tijdens
Op De Súdwester zien wij het gebruik
van de tablet nadrukkelijk niet als doel,
maar als middel. Het is a.h.w. een stuk
gereedschap van de leerling dat hem/haar
kan ondersteunen bij het leren. Niet meer,
maar zeker ook niet minder dan dat!
de lees- en spellinglessen in de groep tijdens de les.
Bewegingsonderwijs een bewuste keuze
Mocht dat onvoldoende resultaat geven, dan kan er
Veel kinderen op De Súdwester beschikken over talenten
De schoolbibliotheek
extra instructie of oefening voor lezen en spellen nodig
op sportgebied en kunnen ware uitblinkers zijn bij
Lezen is een belangrijk vak op school. Wanneer een kind
zijn naast de lees- en spellingles.
Doordat er communicatie mogelijk is tussen de tablet
bijvoorbeeld voetbal, judo, schaatsen, zwemmen en ga
moeite heeft met lezen, wordt het gehinderd bij vrijwel
Op De Súdwester hebben we een dyslexiespecialist die
van de leerling en het touchscreen van de leerkracht
zo maar door. Vandaar dat wij naast de cognitieve ook
alle andere vakken en kan zijn ontwikkeling op deze
betrokken is bij de extra zorg en bij het volgen van het
kan de instructie op een leuke en interactieve manier
de fysieke talenten van de kinderen graag aan willen
terreinen moeizamer verlopen. Door veel te lezen, leren
dyslexie protocol.
worden vormgegeven. Ook tijdens het zelfstandig
spreken.
kinderen beter lezen. Bovendien leren ze zichzelf en de
Wanneer in groep 5 na tenminste een half jaar
werken biedt het werken met een tablet veel voordelen.
De leerlingen krijgen dan ook twee keer in de week les
ander beter kennen, ze leren meer woorden en vergro-
extra oefenen blijkt dat er nog steeds een duidelijke
Zo kan de lesstof adaptief worden aangeboden. Dat
in bewegingsonderwijs. Eén keer van de vakleerkracht
ten hun kennis van de wereld. Voldoende reden om het
achterstand is in lezen en spellen, dan komt de leerling
wil zeggen dat elke leerling die opgaven krijgt, die voor
bewegingsonderwijs en één keer van de groepsleer-
lezen veel aandacht te schenken.
mogelijk in aanmerking voor een dyslexie onderzoek.
hem/haar bedoeld zijn. Daarnaast krijgt de leerling
kracht. De vakleerkracht bewegingsonderwijs richt zich
Om het lezen te stimuleren, hebben we een schoolbi-
Hierbij wordt gekeken naar de totale leerontwikkeling.
directe feedback over zijn/haar functioneren; hij/zij
met name op de turn- en toestel lessen waarbij het vnl.
bliotheek ingericht. Er zijn allerlei verschillende soorten
De dyslexie onderzoeken worden zoveel mogelijk
16
Onze specialiteiten
Onze specialiteiten
17
uitgevoerd in groep 6. Daarmee volgen we het Plan
andere klassen, zodat ze zelf een keuze kunnen maken.
van aanpak en uitvoering dyslexie Friesland (2013). De
Ook werken we samen met specialisten van Akte2,
gedragsdeskundigen voeren het dyslexie onderzoek uit
het projectbureau van Cultuur Kwartier Sneek.
Lesurentabel
Groep
1 en 2
3 en 4
5 en 6
7 en 8
Bewegings­onderwijs
en sport
4 uur
1,5 uur
1,5 uur
1,5 uur
Als een leerling een dyslexie verklaring heeft dan kijken
Nederlandse
we samen met de leerkracht naar de onderwijsbehoefte
Taal
14 uur, waarvan
2,5 uur
geletterdheid
12 uur, waarvan
10 uur technisch
lezen/spelling
12 uur, waarvan
9 uur technisch/
begrijpend lezen/
stud. lezen/spelling
12 uur, waarvan
9 uur technisch/
begrijpend lezen/
stud. lezen/spelling
Rekenen en
Wiskunde
2,5 uur
gecijferdheid
6 uur
Groep 5: 7,25 uur
Groep 6: 5 uur
5 uur
Engels
-
-
-
0,5 uur
Oriëntatie op de
wereld en jezelf*
1,25 uur
1,25 uur
Groep 5: 2,25 uur
Groep 6: 3,5 uur
2,25 uur
Kunstzinnige
oriëntatie**
-
1 uur
Groep 5: 1 uur
Groep 6: 2 uur
2 uur
Pauze
1 uur
1 uur
1,25 uur
1,25 uur
Totaal
23 uur
23 uur
25,75 uur
25,75 uur
en de resultaten worden besproken met de ouders.
Bij een ernstige enkelvoudige dyslexie is begeleiding
­mogelijk door een extern instituut. Deze begeleiding
wordt vergoed door de ziektekostenverzekeraar.
van de leerling op lees- en spellingsgebied. We bekijken,
welke maatregelen we moeten nemen om de leerling zo
optimaal mogelijk te laten functioneren. Het kan zijn dat
de leerling extra leestijd krijgt, minder hoeft te schrijven,
of dat de voorleesmodule wordt ingezet bij aardrijks­
kunde op de tablets etc.
Creatieve vorming
Binnen ons onderwijs besteden we regelmatig aandacht
dansante vorming: vrije vormen van dans, dansen uit
eigen en andere culturen
Creatieve ontwikkeling is belangrijk voor kinderen.
Daarbij denken we niet alleen aan het in de vingers
krijgen van verschillende technieken, maar ook aan het
plezier dat zij beleven aan het zelf bedenken en maken
of uitvoeren van een creatieve opdracht.
* Oriëntatie op de wereld en jezelf bestaat uit: mens en samenleving, natuur en techniek, ruimte en tijd en wordt gegeven in
de vakken godsdienst, aardrijkskunde, geschiedenis, natuniek, sociale redzaamheid en verkeer. Wordt thematisch
en/of in blokken van 4 tot 6 weken aangeboden.
** Kunstzinnige oriëntatie bestaat uit: Dans en drama, muziek, handvaardigheid, koken. Wordt in blokken van 4 tot 6 weken
aangeboden. In groep 1 en 2 wordt kunstzinnige oriëntatie geïntegreerd tijdens het spelen en werken a­ angeboden.
in
­handvaardigheid
sm
beeldende vorming: tekenen, schilderen,
Ya
dramatische vorming: toneel, rollenspel, voordracht
sc
muzikale vorming: zingen, luisteren, muziek maken
“H
e
Deze methode bestaat uit vier domeinen:
de
methode: Moet je doen!
ti
gy s hi
er
m
ho
zo
va
Ik
ol
n
he
sn
m crea
de
b
a
e
p
t
m
ju
oe ten este ief.
ffe
Je
rG
ilij
de
n
kh
ga
ve
ed juff erri
el
at
t
en
en
la
i
s o kn
ng
n
ut
m
(9
o
i
er
et
et
s
k
ja
ui
he elen
zo
re
ar
t
.I
ke
e
,v
g
en
l
k
an
vo nen oed leu
te
k
af
el
k
w
at . Op en
m en s
20
en
e
ik
13
d
nu pel
.
e
he
op
an En
ve ling
b,
d
.
e
De
hi
er
lr
Hi
e
e
el
Sú
ax er le r w
dw
e
te
g
l
.
ge
r!
es
”
n
te
r)
aan creatieve vorming. We maken hierbij gebruik van de
De leerlingen krijgen creatieve vorming in de klas van
de eigen leerkracht of in circuitvorm gecombineerd met
18
Onze specialiteiten
Onze specialiteiten
19
ei
d
Va
ar
di
gh
Me
voo t o
r ns
uw te
kin am s
d k taa
la a n w
r ij
m
Pr
ob
le
e
de
g ng
lin ni
er u
le ste
ke er
El nd
o
e
ist
ju
Logopedist: adviseert de leerkracht, maar ook ouders/
We noemen dit motorische remedial teaching.
verzorgers, hoe de spraak- en taalontwikkeling het
Daarnaast is hij gespecialiseerd in het weerbaarder
beste gestimuleerd kan worden bij kinderen waar dit
maken van leerlingen die gepest worden. Hij geeft
achter blijft. Onze logopediste onderzoekt en ­behandelt
enkele keren per jaar Rots en Watertraining aan deze
­leerlingen met spraak- en taalproblemen. Er wordt
leerlingen. Dit is een training waarbij fysieke oefeningen
meestal individueel, maar ook in groepjes gewerkt
gedaan worden.
aan communicatie, het taalbegrip, de zinsvorming, de
verhaalopbouw, woordenschatuitbreiding, articulatie
Een enkele keer komt het voor dat uw kind gebaad is bij
en mondmotoriek. Om er achter te komen of uw kind
extra individuele hulp of in een klein groepje, buiten de
­logopedie nodig heeft, wordt elk kind dat bij ons op
klas. In dat geval gaat de klassen­assistent bijvoorbeeld
school komt door de logopediste gescreend, ongeacht in
extra met uw kind lezen of rekenen.
welk leerjaar uw kind instroomt.
Wij vinden het belangrijk dat ons team zich continu
Dyslexiespecialist: adviseert welke begeleiding een
ontwikkeld. Daarom worden er meerdere studiedagen
Op onze school houden we rekening met de
leerling nodig heeft die ernstige problemen heeft
per jaar voor het hele schoolteam georganiseerd. Tijdens
­onderwijsbehoeften van uw kind. Wat heeft uw
met ­lezen en/of spellen. Voor verdere informatie over
deze dagen leren we van en met elkaar. Op deze dagen
kind nodig om tot leren te komen?
­dyslexie, verwijzen wij naar het aparte hoofdstuk
heeft uw kind vrij van school. U vindt de studiedagen bij
Om goed te kunnen werken met verschillende onder-
over dyslexie.
het vakantierooster.
in de klas met groepsplannen. In het groepsplan geeft
Gedragsdeskundige: adviseert de leerkracht, hoe
Samenwerking met u, de ouder/verzorger,
de leerkracht aan hoe ze de komende periode tegemoet
om te gaan met leerlingen die opvallen qua gedrag
vinden wij van groot belang
komt aan de verschillende onderwijsbehoeften. Onze
of sociaal emotionele ontwikkeling. Zij brengt door,
U bent ervaringsdeskundige. U kent uw kind het best
visie is, dat kinderen niet in een uitzonderingspositie
onder andere, psychologisch onderzoek de mogelijk-
en het langst, u ziet het in uiteenlopende situaties in het
geplaatst horen te worden. Zij leren in de groep van en
heden en onderwijsbehoeften van uw kind in kaart en
gezin en daarbuiten, zoals thuis, achter de computer,
met elkaar. We kijken vooral naar wat uw kind wel kan
biedt ­kortdurende psychologische ondersteuning aan
voor de tv, bij familie, met andere kinderen buiten, op de
in plaats van wat uw kind niet kan. Als we weten wat
­individuele leerlingen die dat nodig hebben. Ook kunt
sportclub, etc. u bij haar terecht als u behoefte heeft aan opvoed­
U kunt ook het gedrag van uw kind op school in
ondersteuning met betrekking tot gedrags- en/of sociaal
­positieve zin beïnvloeden door de school van belang-
emotionele problemen.
rijke informatie te voorzien en door waardevolle tips
we kunnen en willen bereiken met een leerling, weten
we ook wat hij of zij, gezien alle sterke en minder sterke
kanten, nodig heeft om daar te komen. We vinden het
belangrijk om ook uw kind hierbij te betrekken. Dit doen
we door niet alleen over uw kind te praten, maar vooral
L
ver eerl
do tr ing
en ou en
. w d
en ie
soe ee
fe n
nin
g
wijsbehoeften van leerlingen in een groep, werken we
ook met uw kind te praten.
voor de aanpak van uw kind te geven. De leerkracht
Directie: zorgt ervoor dat uw kind een goed
zal u daar zeker naar vragen. Andersom zal ook de
­programma volgt, dat er betrokkenheid is van ouders en
leerkracht tips geven hoe u uw kind bepaalde dingen
­leerkrachten, dat uw kind naar een veilige, ordelijke en
thuis het beste kunt leren. Of als u vragen heeft over
Met ons team staan wij voor uw kind klaar
Intern begeleider: helpt leerkrachten en ouders met
plezierige school gaat en dat er een professionele cultuur
de opvoeding van uw kind, dan zal onze gedrags­
De leerkracht heeft grote invloed op het leren van uw
vragen over hun kind en voert gesprekken met ouders en
heerst op school.
deskundige u daarin kunnen adviseren. Door samen te
kind. Hij/zij staat er echter niet alleen voor om zo goed
leerkracht over het kind. Ze bezoekt regelmatig de klas en
mogelijk onderwijs aan uw kind te bieden. De leerkracht
woont lessen bij om te zien of de leerkracht ondersteuning
Vakleerkracht bewegingsonderwijs: geeft e­ xtra
en op school, heeft uw kind duidelijkheid en structuur;
heeft op onze school structureel ondersteuning en
nodig heeft. De IB’er houdt zich ook bezig met groeps-
bewegingsles op het gebied van de motorische ­
een belangrijke basis voor het welbevinden en de
­overleg met diverse deskundigen:
plannen, handelingsplannen en het leerlingvolgsysteem.
ontwikkeling aan leerlingen die dat nodig hebben.
leerprestaties.
20
Elke leerling de juiste ondersteuning
werken en voor een eenduidige aanpak te kiezen thuis
Elke leerling de juiste ondersteuning
21
le t
De
en gr
de oep
bou en
we
n
G
nie ezon
uw de
e m sch
eth ool,
ode
,t
ab
de
n en
va g
g rlin
lin ee
de l
In
e
ig n
nd ge
ku lin
ijs ke
rw ik
de ntw
On o
Wij werken continu aan het verbeteren en waarborgen
bewaken, wat kan beter en efficiënter. Per s­ chooljaar
De Groepen
De Bouwen
van de kwaliteit van ons onderwijs. Dit doen wij door te
wordt er een plan van aanpak gemaakt waarin de
Anders dan op de basisschool hebben de groepen op
Op De Súdwester wordt er gewerkt in vier verschillende
werken met een team van specialisten en professionals.
verbeteronderwerpen in de school verwoord zijn. Het
De Súdwester dierennamen in plaats van cijfers. De
bouwen. In een bouw zitten twee of drie leerjaren en
Daarbij hebben wij hoge ambities:
komende schooljaar staan de volgende onderwerpen
­groepen van de onderbouw hebben namen van water-
dus leerlingen met ongeveer dezelfde leeftijd.
•Wij vinden het belangrijk om het maximale uit de
centraal:
dieren. De groepen van de bovenbouw hebben namen
leerlingen te halen. We streven er naar dat 80%
van de leerlingen op of hoger dan het gestelde
­ontwikkelingsperspectief scoort.
van landdieren en de oudste groepen hebben namen
•De gezonde school een meerjarig project waar-
van luchtdieren.
bij de gezondheid van leerlingen en leerkrachten
­gestimuleerd wordt. Hierbij valt te denken aan een
Waterdieren: Kikkers, stekelbaarsjes, bevers,
van de leerlingen en stellen ambitieuze, maar wel
gezond schoolplein. Aandacht voor voeding, sociaal
­zeepaardjes, pinguins, krokodillen en inktvissen.
­realistische doelen.
emotionele ontwikkeling, hygiëne etc. Gezonde
•Onze leerkrachten hebben hoge verwachtingen
•Onze leerkrachten signaleren zorgleerlingen snel en
gaan direct na wat de hulpvraag van de leerling precies is. De extra hulp die een leerling krijgt is expliciet
Groene bouw
Groepen 1 en 2
leerlingen in een gezonde omgeving presteren beter
Landdieren: Tijgers, Vossen, Dassen, Kameleons, Beren,
en verzuimen minder. Kijk voor meer informatie op:
Wolven, Kangoeroes, Panters, Cobra’s, Cheeta’s en
www.gezondeschool.nl
Leeuwen.
Blauwe bouw
Groepen 3, 4 en 5
Gele bouw
Groepen 6 en 7
gericht op het specifieke probleem van deze leerling.
•Een nieuwe taal-spellingmethode. Met een nieuwe
Door leerkrachten te scholen, resultaatgericht te werken
methode verwachten wij nog beter bij de leerlingen
en twee keer per jaar de resultaten te analyseren, waar-
aan te sluiten.
Luchtdieren: Buizerds en valken.
Vanuit pedagogisch oogpunt is voor deze indeling
Oranje bouw
Groepen 8 en 9
­gekozen. Kinderen kunnen op deze manier veel
borgen wij de kwaliteit van ons onderwijs. Ook houden
moeilijker met leeftijdsgenootjes die naar het reguliere
Groep 9 is een optioneel jaar. De meeste leerlingen gaan
ons onderwijs beter kan. Om aan die ­verbeteringen
diverse vakgebieden. En daarnaast zal er structureel
basisonderwijs gaan vergelijken wie in een hogere of
na groep 8 van school maar in samenspraak met de leer-
­richting te geven, stellen wij eens in de vier jaar een
aandacht worden besteed aan sociale media.
wij nauwlettend in de gaten waar en op welke gebieden
•Het gebruik van de tablet zal uitgebreid worden bij de
lagere groep zit. Het competitieve element wordt op
ling, zijn of haar ouders/verzorgers en de leerkracht kan
schoolplan op. Bij het opstellen van het schoolplan
deze manier omzeilt. De naam van de groep is tevens de
er besloten worden om voor een negende jaar te kiezen.
denken we na over doelstellingen en prioriteiten voor de
mascotte voor de groep. De mascotte heeft een positieve
De bouwen werken daar waar mogelijk zelfstandig. Ze
middellange termijn. Wat gaat er goed en moeten we
uitwerking op de groepsvorming en de groepsbinding.
hebben hun eigen lunchtijden, pauzes en activiteiten.
22
Onderwijskundige ontwikkelingen
Indeling van de leerlingen
23
vin
a
d
He s h
he
et
th
Ju t is
ni
ie
fJ
et
hi
rl
er
en
an
zo
eu
r
t
m
k
us
i
l
n
e
et
a
u
t
ig
k. op s
en
ka
e
H
r
n
.”
ee cho
g o in
o
lv
ed de
ee l. O
k
re
lk
p
ke las.
(9
d
in
Ik
ne
de e a
ja
w
nd
ar
n
or ren
,o
ui
er
d
tle
w
p
m
ar e ba
gg
De
i
e
n
s is
en
n
de
Sú
,v
r g dru sch
dw
oo
oo
k
e
.
p
es
ra
l
l x est
te
.
rs
-s
om
in
ds
m
en
gr
oe
p
3)
Ne
re
na
w
“Ik
Hoe
in ga
zij at
nw d
er at
k?
n
de r
el ste
nm we
aa úd
nd S
ki De
O
Uwj SB
bi
Voortraject
(CvT), de heer Johannes Feenstra. Hij is bereikbaar via
orthopedagoog). Zij heeft de mogelijkheid om aan
de toelaatbaarheidsverklaring te doen. Voorwaarde is
Kleuters die worden aangemeld bij onze school zijn vaak
telefoonnummer 0515-429482. Hij zal uw verhaal
collega’s op De Súdwester advies te vragen t.a.v. de
wel dat er getalsmatig ruimte is in de betreffende groep
kinderen die een dagbehandeling hebben gehad op het
aanhoren en vragen stellen over de situatie van uw kind.
mogelijkheden om uw kind de juiste vorm van onderwijs
én dat plaatsing niet ten koste gaat van de al zittende
MOD (Medisch Orthopedagogische Dagbehandeling).
U heeft inmiddels deze gids al opgevraagd of via de
te bieden. Toelating op onze school is alleen mogelijk
leerlingen in de groep.
Dit zijn de kinderen die bij ons in groep1 instromen.
website bekeken, waardoor u een eerste indruk heeft
wanneer deze commissie een toelaatbaarheidsverklaring
Het overgrote deel van onze leerlingen stroomt echter
van onze school. De heer Feenstra maakt vervolgens een
afgeeft.
pas in een later leerjaar in. Zij hebben eerst op de
afspraak met u voor een rondleiding. Tijdens deze rond-
­gewone basisschool gezeten. Deze kinderen hebben
leiding krijgt u een indruk van de school en de manier
Contra indicatie: Ook kan de CvT besluiten dat De Súd-
vaak al een voortraject van begeleiding en ondersteuning
waarop wij lesgeven.
wester niet verantwoord de ondersteuning kan b
­ ieden
op de basisschool gehad, waarbij de leerkracht en intern
die uw kind wel nodig heeft. In dat geval wordt de
begeleider betrokken zijn geweest. Soms is er e­ xterne
Aanmelding: Als u enthousiast bent over onze school
aanmelding voorgelegd aan het Speciaal ­Onderwijs (SO).
hulp ingeschakeld van bijvoorbeeld een ambulant
en u verwacht dat dit een goede plek voor uw kind
Het gaat dan bijvoorbeeld om meervoudig ­gehandicapte
begeleider (leerkracht specialisten van De Súdwester) of
is om onderwijs te volgen, dan kunt u overgaan tot
kinderen, zeer moeilijk lerende kinderen of kinderen
een psycholoog/orthopedagoog van het DOK (Didactisch
aanmelding. Over de aanmelding zijn voorwaarden
met een psychiatrische stoornis en daarvoor therapie op
Orthopedagogisch Kenniscentrum).
vastgelegd, die de heer Feenstra met u zal bespreken.
school nodig hebben.
Wanneer de basisschool en ouders tot de conclusie
De basisschool van uw kind zal het dossier van uw kind
Soms komt het voor dat kinderen van het Speciaal
komen dat op de basisschool niet meer geboden kan
moeten aanleveren, waarin terug te vinden is, dat er
­Onderwijs bij De Súdwester worden aangemeld.
worden wat het kind wel nodig heeft dan volgt er
voldoende inspanningen zijn gedaan om uw kind extra
Een plaatsing is alleen dan mogelijk wanneer, zoals
een traject buiten de basisschool. Dit traject ziet er
ondersteuning te bieden, en dat deze inspanningen niet
eerder opgemerkt, de ondersteuning verantwoord kan
als volgt uit:
tot het gewenste resultaat hebben geleid.
worden geboden.
Oriëntatie: Als u het advies van de basisschool krijgt, of
Toelating: Nadat uw kind aangemeld is, vindt er een
Plaatsingsdata
als u het zelf de beste keuze vindt om zich te oriënteren
beoordeling plaats door de Commissie van Toelating
Wanneer er een toelaatbaarheidsverklaring is afgegeven
op het speciaal basisonderwijs, dan kunt u contact opne-
(CvT) van De Súdwester. De CvT wordt gevormd door
kan uw kind worden geplaatst op De Súdwester. Het
men met de voorzitter van de Commissie van Toelating
de voorzitter en een gedragsdeskundige (psycholoog/­
streven is om dat zo snel mogelijk na het afgeven van
24
Uw kind aanmelden
Uw kind aanmelden
25
n en
On
ver ze
voe coor
r di n
lei a t
dt or
a l l le e
es r
i n li n g
goe de
ba
uw kind.
naar de bushalte. Deze halte is op loopafstand,
kr
e
.Z
nd
e
le
ijk
el
he
id
da
n
du
ed
es
vo
or
De
Sú
dw
rl
ee
rli
ng
or
w
to
w
ee
n
op
eu
Le
ch
de
ze
in
en
le
n
gt
ho
br
en
jh
aa
lt
de
­ta
ar
ja
Hi
(7
au
ld
-v
de
n
ho
go
ud
en
n
zij
n
W
e
di
ör
e
Ee
r
aa
be
er
bb ege ijge
kt
el ter.
vo geïn
na kind ffeu
n
ls.
en
d
D
e
f
a
r
or
r.
Al
aa
aa
w
ve
Sn r v ere
bi
m
s
e
n
r k Da
en
j
n
e
e
ee
ve
ne
ti
un
.) ek rsc uit W it
e
r
s
m
d
h
l
en
te
J
ill
en nen erg
do
en ou ve
.”
or
en
de re
en .
at
,d
pl
ca
g
lo
ve
er
tv
oi
er
aa
.“
re
an
go
ge
ri
ie
ez
en
en
er
nd
pl
co
ke
ek
pl
ki
de
gi
da
in
n
i.
oo
st
va
n
en
er
nd
ki
De
le
e
tm
er
nd
ki
en
en
al
de
rh
n
ve
va
e
n
st
le
uk
ha
op
td
et
or
”H
ho
he
e
Da
sc
xi
er
’s middags door een aantal personeelsleden begeleid
He
Leerlingen die met de bus reizen worden altijd
de gemeente de financiën en het abonnement voor
sc
aan voor vervoer bij de gemeente. U regelt met
de
levert.
no
te reizen, waarbij de gemeente een financiële bijdrage
school invullen. Tegelijkertijd meldt ook school uw kind
n
Indien nodig kunt u dit formulier samen met Daniëla op
se
­financiële aspect moet u bij de gemeente zijn.
ar
met de gemeente. Ook voor vragen omtrent het
kind met het openbaar vervoer reist, met uw kind mee
da
bus. Het is zelfs mogelijk om de eerste week dat uw
gemeente aan en stuurt deze ingevuld weer terug.
s”
vervoer dan vraagt u een aanmeldingsformulier bij de
bu
O.V.chipkaarten moet u rechtstreeks contact o
­ pnemen
e
Voor vragen of klachten over abonnementen of
u zelf ook welke route uw kind reist met de trein of
ge
ouder/verzorger al eens oefent met uw kind. Zo weet
Bent u aangewezen op het taxivervoer of openbaar
de
r
u woont en de regels van uw gemeente.
n
ook contact opnemen met Daniëla Vassallo.
zij
­rechtstreeks melden bij de taxichauffeur. Maar u kunt
verlengd. Wij raden echter aan dat u van tevoren als
bu
helemaal goed weten, wordt dit met enkele dagen
afhankelijk van de leeftijd van uw kind, de plaats waar
h
vervoersmogelijkheden er voor uw kind zijn. Dit is
,d
gedrag van leerlingen tijdens het vervoer dan kunt u dit
ed
­regeling van het vervoer, of over bijvoorbeeld het
reizen dan nog spannend vinden, of de weg nog niet
er
manier op school komt. Voor kinderen die het alleen
alles in goede banen. Samen met u kijkt zij welke
.E
leerling vervoer, Daniëla Vassallo, in overleg met u
de
Heeft u vragen, klachten of opmerkingen over de
zic
bushalte. Zij zorgt ervoor dat uw kind op een veilige
de
begeleid door Daniëla van en naar treinstation of
voor u en uw kind. Daarom leidt onze coördinator
n
Wij realiseren ons dat dit echter een hele stap is
la
houdt hen op de hoogte als de leerlingen vrij zijn.
nd
gezet. Zij spreekt vrijwel dagelijks met taxichauffeurs en
dan wordt uw kind altijd de eerste drie keer persoonlijk
ni
ë
Gaat uw kind voor het eerst met de trein of de bus,
op het speciale taxivervoer of het openbaar vervoer.
ki
u te ver weg woont, dan kunt u een beroep doen
is
overstapplaatsen en tijden worden voor u op een rij
na
goede aansluiting hebben met de lestijden. Ook
ho
l
alle kinderen veilig en in de juiste taxi te laten stappen.
niet lopend of met de fiets op school komen omdat
lke
uit de hele zuidwesthoek van Friesland. Kan uw kind
ke
bijvoorbeeld bustijden. Zij geeft advies welke bussen
el
gaan staan er altijd medewerkers bij de taxistrook, om
ez
ie
m
r.
J
e
r
aa ol
r n ho
oe sc
rv n
Ve va
en
Onze leerlingen komen niet alleen uit Sneek maar
ca. 200 meter, van school.
Kinderen die met de taxibus komen, worden altijd
door Daniëla opgevangen bij aankomst op school. De
Daniëla heeft geregeld contact met de gemeente
jongste kinderen worden, indien nodig (maar zeker in
en busvervoermaatschappijen, zodat zij u op de
het begin) begeleidt naar de klas. Ook bij het uit school
hoogte kan houden van wijzigingen in regels en
26
Vervoer naar en van school
Vervoer naar en van school
27
Ou
20 der
-m av
inu ond
ten en
ges , h
pr uisb
ekk ez
en oek
,
/
rs s
de er
ou org
et erz
tm v
ac
nt
Co
Er zijn diverse momenten waarop wij contact met u
20-minutengesprekken: Tweemaal per jaar
Overige contactmomenten: Naast deze vaste
In ons echtscheidingsprotocol hebben wij opgenomen
­hebben over de leervorderingen en het welbevinden
­informeren wij u over de leervorderingen van uw kind
­contactmomenten kan het zijn dat u zelf behoefte heeft
hoe wij de communicatie met gescheiden ouders willen
van uw kind bij ons op school. Deze contactmomenten
door middel van het rapport. Dit rapport ontvangt u
aan contact met de leerkracht. Uiteraard is dat ­mogelijk.
laten verlopen. Dit protocol kunt u nalezen op onze
worden door de leerkracht georganiseerd. Het gaat
­halver­wege en aan het eind van het schooljaar. Tijdens
Heeft u een korte vraag dan bent u altijd welkom na
website onder de button Informatie - Echtscheidings­
hierbij om:
de 20-­minutengesprekken heeft u de gelegenheid om
de les. U kunt dan even de klas in lopen of bellen.
protocol.
Ouderavonden:
een mondelinge toelichting te krijgen op het rapport.
­Telefonisch contact graag alleen na 15 uur, tenzij er
•Enkele weken na de start van het schooljaar
U wordt voor deze gesprekken uitgenodigd. Op deze
sprake is van een calamiteit. Wilt u graag wat langer met
­avonden kunt u spreken met de groepsleerkracht, maar
de leerkracht praten, buiten de vaste contactmomenten
DIGITAAL ‘CONTACT’:
Onze website bevat regelmatig nieuws uit
­organiseren we de eerste ouderavond in de klas.
Tijdens deze bijeenkomst kunt u nader kennismaken
ook met onze specialisten, zoals de logopediste of
om, dan is het verstandig om van tevoren een afspraak
met de groepsleerkrachten en met de andere ouders.
­gedragsdeskundige, indien nodig.
te maken.
button. Door hier op te klikken leest u
U wordt dan geïnformeerd over het lesprogramma in
de groep en het schoolkamp.
•Wij organiseren ook jaarlijks een ouderavond rondom
een bepaald thema. Voor deze ouderavond kunt u
zich opgeven. U krijgt van tevoren informatie over de
datum, het tijdstip en het thema.
Huisbezoek: Elk jaar wordt u door de leerkracht van uw
kind thuis bezocht. Dit bezoek vindt voor de Kerstvakantie plaats. U heeft dan alle tijd om rustig over uw kind te
vertellen en wij ervaren het als waardevol om u en uw
kind in de thuissituatie te leren kennen. Zit uw kind voor
het tweede achtereenvolgende jaar bij dezelfde leerkracht in de groep dan vindt er alleen een huisbezoek
plaats indien leerkracht of u dit noodzakelijk acht.
28
Contact met ouders/verzorgers
de groepen. Elke groep heeft een ‘eigen’
RAPPORT:
Uw kind krijgt twee keer per jaar een
rapport mee naar huis. Het rapport wordt
door de leerkracht opgesteld op b
­ asis
van het leerlingvolgsysteem. Dit is een
systeem waarin de leerresultaten op basis
van toetsgegevens en de sociaal emotionele ontwikkeling worden bijgehouden.
De leerkracht maakt ook gebruik van de
bevindingen van andere teamleden die
betrokken zijn bij de begeleiding van uw
kind, zoals de vakleerkracht gymnastiek,
gedragsdeskundige en de logopedist.
We realiseren ons dat de opvoeding van kinderen in
sommige gevallen best eens moeilijk gaat. Dan kan een
helpende hand, een luisterend oor of een goed advies
steun geven. Die ondersteuning kunt u krijgen via
school; de adjunct-directeur is na de groepsleerkracht
nieuwtjes uit de groep van uw kind.
Er worden regelmatig foto’s geplaatst
van allerlei activiteiten die hebben
­plaatsgevonden.
Kijk op: www.sbo-sudwester.nl
uw aanspreekpunt. Indien nodig wordt u doorverwezen
Ook informeren wij u via e-mail.
naar bijvoorbeeld onze gedragsdeskundige, maatschap-
U ontvangt elke maand een
pelijk werkster of logopedist. Mogelijk kunnen we u op
nieuwsbrief van ons.
het spoor zetten van externe hulp, zoals Jeugdhulp.
Informatieplicht gescheiden ouders
Wij gaan er vanuit dat gescheiden ouders in het belang
van hun kind de informatie omtrent school op een
­goede manier met elkaar delen.
Contact met ouders/verzorgers
29
Voor diverse activiteiten maken wij graag gebruik van
volgens een bepaald thema versierd.
ht,
Zie
vr kte
ij ,
vr lee
age rp
n li c
Hu
me lp b
de ij.
zeg ..
gen act
sch ivit
ap s ei t
ra en,
ad
van de lespleinen. Deze worden meerdere keren per jaar
en r
en ste
ijd o
st ro
Le ntie
ka
va
s
er l
rg oo
zo ch
er s
/v en
rs
de
Ou
Hulp bij activiteiten
Activiteiten
Tijdstip
Aanvang lessen
Ochtend-,
lunch- en middagpauze
Einde les op ma, di, do, vrij
Einde les op woensdag
8.30 uur
Wisselende tijden
per bouw
14.45 uur
12.15 uur
uw hulp. U kunt daarbij denken aan ondersteuning
­tijdens de sportdag, de Koningsspelen of festiviteiten
Voor hulp bij activiteiten, luizenpluizen, klusjes of
­zoals Sinterklaas. Zo heeft u de mogelijkheid om een
­versieren kunt u zich aan het begin van het s­ chooljaar
kijkje binnen de school te nemen als de leerlingen
aanmelden via [email protected] o.v.v. de
op school bezig zijn, en hebben wij extra hulp om de
­activiteit waar u bij wilt helpen. Wij nemen contact met
­activiteiten in goede banen te leiden. Ook hebben wij
u op als wij van uw hulp gebruik willen maken.
soms hulp nodig in de vorm van autovervoer als de
leerlingen een excursie doen.
Alle leerlingen blijven in de
lunchpauze op school.
Medezeggenschapsraad (MR)
Wilt u uw mening kunnen geven of uw ideeën
Vakanties
Datum
Studiedag
Studiedag
Herfstvakantie
Studiedag
Kerstvakantie
Studiedag
Voorjaarsvakantie
Paasvakantie
Koningsdag
Meivakantie
Hemelvaart
Pinkstervakantie
Zomervakantie
03-09-2014
08-10-2014
11-10-’14 t/m 19-10-’14
29-10-2014
20-12-’14 t/m 04-01-’15
28-01-2015
21-02-’15 t/m 01-03-’15
03-04-’15 t/m 06-04-’15
27-04-’15
02-05-’15 t/m 10-05-’15
14-05-’15 t/m 17-05-’15
23-05-’15 t/m 25-05-’15
04-07-’15 t/m 16-08-’15
Hulp bij luizenpluizen, klusjes in en om school en
kunnen inbrengen op beleidsmatig gebied dan is de
versieren van de lespleinen
­mede­zeggenschapraad wellicht iets voor u.
De leerlingen van de groepen in de onderbouw (groep
uw kind iedere dag naar school moet. Is uw kind ziek,
10 keer per jaar worden de leerlingen gecontroleerd
De medezeggenschapsraad bestaat uit een ouder­
1 tot en met 4) hebben één keer in de 14 dagen op
dan verwachten wij dat u dit voor schooltijd telefonisch
op luizen. Ook hierbij wordt de hulp van ouders
geleding (4 ouders) en een personeelsgeleding (4 team­
vrijdag geen school. Op de website in de agenda van de
doorgeeft. Wilt u buiten de schoolvakanties en vrije
­inge­schakeld. We hebben steeds een groep van
leden). Zodra er een vacature voor de MR is, wordt deze
­desbetreffende groepen staan deze data vermeld.
dagen om, een keer een dag vrij vragen voor uw kind,
10 ouders die dit binnen de school doen. Dit is niet
kenbaar gemaakt en kunt u zich aanmelden. De ouders
alleen een nuttige bezigheid, maar ook vooral een
kunnen vervolgens stemmen op de ouders die zich
Ziekte van leerkrachten
het aanvraagformulier. Hierbij hanteren wij de regels
­gezellige bezigheid.
verkiesbaar hebben gesteld. De medezeggenschapsraad
Ingeval van ziekte van een groepsleerkracht doen wij ons
die zijn opgesteld door de gemeente en zijn opgeno-
­
dan kunt u dit schriftelijk doen door het invullen van
vergadert ca. 7 keer per jaar. De schooldirectie dient op
uiterste best om vanaf de eerste dag een vervanger aan te
men in de leerplichtwet. Voor meer informatie en het
Binnen de school, maar ook op ons mooie speelplein
tal van gebieden advies- of instemming te vragen aan
stellen. Mocht dit onverhoopt niet lukken, dan verdelen
aanvraag­formulier kunt u op onze website terecht.
zijn regelmatig klusjes te doen waar onze conciërge wel
de medezeggenschapsraad. Deze gebieden zijn vast­
wij bij uitzonderling de kinderen over de andere groepen.
U klikt ­daarvoor op de button Informatie – Ouders –
wat hulp bij kan gebruiken. Handige vaders en moeders
gelegd in de Wet Medezeggenschap op scholen (WMS).
­kunnen zich hier voor opgeven. Ouders die graag
Alle ­informatie hierover is te vinden op de site van de
Leerplicht, ziekmelding en vrij vragen
niet op school komt, dan neemt de adjunct-directeur
creatief bezig willen zijn, kunnen helpen bij het versieren
­overheid: http://wetten.overheid.nl/BWBR0020685
Vanaf vijf jaar is een kind leerplichtig. Dit betekent dat
diezelfde dag nog contact met u op.
30
Ouders/verzorgers en school
­verlofaanvraag. Als uw kind zonder opgaaf van reden
Lestijden en vakantierooster
31
et
t
,h
aa
er
ig
tg
nd d a
ha n ,
n
e
s,
at
ui
ng me
ga ent
di
a
et rek
ke ls g
bl
u
ta
le
oa
en
de
sz
bb
on
et
he wo etje
e
m
e
ll
g
n
W
pe
ke ter.
en k s
er
o
e
nn
t w el b
ku ar o ok”
e
a
e
He
o
w
“
M
n
tv
)
a
en
n.
ge
ar
e
ga
o
d
ja
o
e
m
d
1
ft
(1
ra
ec
o
er
Sch
ver ool
zek fond
er s,
i ng ext
/aa ra
nsp bi
ra jdr
kel ag
ijk e,
hei
d
go
p
in
­M
Jil
de
rt
le
ië e
nc rag
na d
Fi rbij
de
ou
Om de kosten van een aantal uitgaven te dekken vragen
te laten nemen aan deze activiteiten. Hiervoor wordt
we van de ouders een financiële bijdrage. Deze ouder­
een extra, verplichte, bijdrage gevraagd. Het betreft de
meer informatie op www.gemeentesudwestfryslan.nl
de ouders van de veroorzaker te verhalen zijn. Mocht
bijdrage bestaat uit twee bedragen:
volgende activiteiten:
(tabblad Inwoners – onder het kopje Werk, inkomen
dat niet mogelijk zijn, dan ontstaat de vraag in hoeverre
•Bijdrageregeling minima van de gemeente: kijk voor
tie de schade via de aansprakelijkheidsverzekering van
• € 20,- schoolreis (groep 1 en 2)
en zorg - Bijdrageregeling minima) of de gemeente
de school schuld heeft. Die vraag zal ‘per geval’ moeten
1. Schoolfonds
• € 70,- schoolkamp (groep 3 t/m 8)
van uw woonplaats.
worden bekeken, het is moeilijk om daar algemene
Het Schoolfonds is bedoeld om bepaalde voorzieningen
• € 15,- schoolreis schoolverlaters (groep 8)
en activiteiten die het Rijk niet vergoedt, mogelijk te
De hoogte van de extra bijdrage is niet kostendekkend.
­maken. De schoolfondsbijdrage is niet kostendekkend. De
Ook hier neemt de school de rest van de kosten voor
Aanvraagformulieren voor vergoeding Bijdrageregeling
computerspelletje, etc.) meenemen naar school. Voorzie
school neemt de rest van de kosten voor haar rekening.
haar rekening.
minima en Stichting Leergeld zijn op school verkrijgbaar.
fietsen van een goedgekeurd slot.
•Stichting Leergeld: kijk voor meer informatie op
www.leergeld.nl
uitspraken over te doen. Dus daarom ons advies dat
leerlingen geen kostbare spullen (mobiele telefoon,
De hoogte van de schoolfondsbijdrage en de manier
waarop de bijdrage besteed wordt, is vastgesteld
Betaling van de schoolfondsbijdrage en de extra bijdrage
door de medezeggenschapsraad van onze school. De
geschieden middels automatische incasso. U ontvangt
schoolfondsbijdrage is niet verplicht. Ouders zijn vrij om
hiervoor, zodra uw kind bij ons op school komt, een
Verzekering/aansprakelijkheid
(een gedeelte van) de bijdrage te betalen. Dit jaar is de
machtigingsformulier. Betaling in 10 termijnen behoort
Over de aansprakelijkheid van de school zijn nog wel
­bijdrage vastgesteld op € 18,- en wordt o.a. besteed aan:
tot de mogelijkheden. Mocht u bezwaar hebben tegen
eens misverstanden. De school (officieel het bestuur)
• Sportdag
betaling per automatische incasso, dan kunt u de totale
is pas aansprakelijk als vast staat dat er sprake is van
• Traktaties tijdens feestelijkheden
rekening in één keer betalen. U krijgt in dit geval eind
schuld en schade. Hoewel we er alles aan doen om onze
• Moederdag en Vaderdag
september een nota van ons, met het verzoek het totaal
school zo veilig mogelijk te maken, bijvoorbeeld door
• Sinterklaas cadeautjes
verschuldigde bedrag binnen veertien dagen aan ons
tijdens de pauzes toezicht te houden op het schoolplein,
• Excursies
over te maken of contant op school te komen brengen.
kunnen we nooit helemaal voorkomen, dat er zich iets
Overige zaken
voordoet, waardoor er schade ontstaat. Vaak ontstaat
2. Extra bijdrage
Bent u niet in staat de extra bijdrage te betalen, neemt u
de schade in de wat meer vrije situaties, bijvoorbeeld
Voor activiteiten die niet tot het gewone lesprogramma
dan even contact op met de directeur. Hij zal samen met
bij een ‘stoeipartij’ tijdens een pauze of in de gang. Als
behoren vragen we een extra bijdrage van de ouders.
u naar een oplossing zoeken.
­leerlingen elkaar schade toebrengen (bijv. een kapotte
Ouders kunnen ervoor kiezen hun kind al dan niet deel
Wellicht kunt u in aanmerking komen voor:
bril of een afgebroken tand) zal meestal in eerste instan-
32
Financiële ouderbijdrage
Financiële ouderbijdrage
33
r,
Fr
uit ies
str e p
oom laat
geg sin
eve gsw
ns ijze
t
he js
ar rwi
Na de
On
et
ez
tg
or
Vo
Voor alle leerlingen geldt dat ze op een gegeven
In deze maand start ook het eindonderzoek, dat bedoeld
moment de overstap gaan maken naar het voortgezet
is voor de schoolverlaters.
onderwijs. Voordat het zover is, wordt er gekeken naar
Het eindonderzoek bestaat uit:
welke vorm van voortgezet onderwijs het beste bij uw
• De gegevens uit de Friese Plaatsingswijzer.
kind past. Om hier goed zicht op te krijgen start in
• Aanvullend onderzoek op cognitieve vaardigheden
­september het prognoseonderzoek.
In dit prognoseonderzoek wordt ook gekeken of uw
kind uitstroomt naar het Voortgezet Onderwijs of nog
een jaar bij ons blijft.
­advisering door de basisschool naar het vervolg­
­leerlingvolgsysteem vanaf groep 6 centraal. Er wordt ge-
onderwijs te baseren op de meerjarige ontwikkeling
keken naar de ontwikkeling van de leerling bij: begrijpend
van de leerling, zoals die zichtbaar wordt in het
lezen, rekenen en wiskunde, technisch lezen en spelling. De
leerlingvolg­systeem van de school. Dit wordt de Friese
eerste twee onderdelen tellen hierbij het zwaarst.
­Plaatsingswijzer genoemd.
Er zijn diverse onderwijsniveaus waar leerlingen naar
Het leerlingvolgsysteem
uit kunnen stromen; per onderwijsniveau worden de
Bij de Plaatsingswijzer staan de gegevens uit het
volgende eisen gesteld:
Plaatsingswijzer A
Plaatsingswijzer B
Plaatsingswijzer C
VWO
HAVO
VMBO-TL / MAVO
De leerling heeft in groep 6
De leerling heeft in groep 6
De leerling heeft in groep 6 t/m
t/m 8 op de toetsen die deel
t/m 8 op de toetsen die deel
8 op de toetsen die deel uitma-
uit­maken van het leerlingvolg­
­uitmaken van het leerling­
ken van het leerlingvolgsysteem
systeem over het geheel
volg­systeem over het geheel
over het geheel genomen resul-
genomen resultaten behaald op
­genomen resultaten behaald op
taten behaald op C/III-niveau en
A / I -niveau.
A- en B/II-niveau.
heeft daarnaast ook B-scores.
Plaatsingswijzer D
Plaatsingswijzer E
Praktijkonderwijs*
VMBO-KL
VMBO-BL
De leerling heeft in groep 6
De leerling heeft in groep 6 t/m
(Drempelonderzoek).
• Gegevens uit het sociaal emotioneel
­leerlingvolg­systeem Kanvas.
• Gesprekken met ouders in februari.
Het prognoseonderzoek bestaat uit:
• Een intelligentieonderzoek: een groepsgewijs
De leerling heeft in groep 6
De aanmeldingen voor het Voortgezet Onderwijs worden
t/m 8 op de toetsen die deel
­onderzoek (NIO: Nederlands Intelligentie Onderzoek)
door ons gecoördineerd. De aanmeldingen dienen voor
t/m 8 op de toetsen die deel
8 op de toetsen die deel uitma-
uitmaken van het leerling-
of een individueel onderzoek.
1 april binnen te zijn. Aanmeldingen voor het Praktijkon-
uitmaken van het leerlingvolgsys-
ken van het leerlingvolgsysteem
volgsysteem over het geheel
derwijs en aanvragen voor LWOO dienen voor 15 maart
teem over het geheel genomen
over het geheel genomen resul-
genomen resultaten behaald
binnen te zijn.
resultaten behaald op hoog D-
taten behaald met overwegend
op E/V-niveau, Door onderzoek
• De gegevens uit het leerlingvolgsysteem. Hiervoor
gebruiken we de Friese Plaatsingswijzer (hierover
­verderop meer informatie). Deze gegevens zijn
­gebaseerd op CITO scores vanaf groep 6.
• Gegevens uit het sociaal emotioneel
­leerlingvolg­systeem Kanvas.
• Gesprekken met ouders in november.
en lager C-niveau = IV-scores.
Na aanmelding neemt de school voor Voortgezet ­Onderwijs
domeinen (technisch lezen,
dracht. Tijdens deze ­overdracht worden de aan­gemelde
begrijpend lezen, spelling en
leerlingen besproken. Hierna ­besluit de school voor Voort-
In januari vindt er op De Súdwester een voorlichtingsavond
* Het IQ-bereik 75 – 80 vormt het grensgebied tussen Leerwegondersteunend
Friese Plaatsingswijzer
deze avond worden ouders en betrokkenen ingelicht over
Het Primair en Voortgezet Onderwijs in Leeuwarden
de gang van zaken op het Voortgezet Onderwijs.
e.o. hebben samen een manier ontwikkeld om de
inzichtelijk rekenen) is sprake
­onderwijs (Lwoo) en Praktijkonderwijs. Met name de leervorderingen en de
­persoonlijkheidsfactoren zijn doorslaggevend bij de keuze voor een beschikking Lwoo
of Praktijkonderwijs.
plaats, georganiseerd door het Voortgezet O
­ nderwijs. Op
Naar het voortgezet onderwijs
is vastgesteld, dat het IQ lager
is dan 76. Op twee van de vier
contact op met ons voor de z­ ogenaamde warme over-
gezet Onderwijs tot p
­ laatsing van de leerling.
34
E/V-scores en voor technisch
lezen E-en D-scores / IV-scores.
van een achterstand van 3
jaar of meer, waaronder in elk
geval ­begrijpend lezen en/of
Kijk voor meer informatie op www.frieseplaatsingswijzer.nl
­inzichtelijk rekenen.
Naar het voortgezet onderwijs
35
Int
con ern
tac e e
tpe n
rs ext
one er
n ne
vi
vin nd
W
he
an d d
th
sp
e
td
gy ier
el
a
e
bu
be
m
n
st
ite n oo do
v
en an
w
ns
k
e
m
pe
le
ee l le
uk w e
el
uk
s
pl
,w
b
t
l
ei
an iksp er G op
n.
”
tw
s
er
ui
(7
t.
rit cho
e
Ik
ja
ol
h
h
ar
e
eb
.
v
,o
be ind el le
p
n
b
u
ui
k.
De
ee
te
n
nSú
g
ro
dw
ot
es
te
rs
in
ds
20
12
)
Isa
be
lla
Ik
“Ik
g
lin
ge
re
en
ht
ac
Kl
Uitstroomgegevens Voortgezet Onderwijs
In onze gedragsregels hebben wij zo uitgebreid mogelijk be-
persoon voor ouders”. Deze folder is te downloaden via
Aan het eind van het schooljaar maakt een flink
schreven hoe wij met elkaar wensen om te gaan. Deze regels
de website van GGD Fryslân: www.ggdfryslan.nl
aantal leerlingen vanuit onze school de overstap naar
kunt u nalezen op onze website onder de button Informatie,
Ook de meldingsregeling ‘Ongewenst gedrag binnen het
het V
­ oortgezet Onderwijs. In onderstaand schema
Ouders, gedragsregels. Echter, waar s­ amengewerkt wordt, onderwijs’ is te downloaden via de website van GGD Fryslân.
ziet u naar welke schoolsoorten onze leerlingen zijn
kunnen spanningen ontstaan. Spanningen tussen een
De vertrouwenspersoon voor onze school is ­
­uitgestroomd.
leerling of een ouder enerzijds en de schoolleiding, een leer-
José ­Nederhoed. Zij is te bereiken via t­ elefoonnummer
kracht of een ander die bij school is betrokken, anderzijds.
088 22 99 817 of via e-mail [email protected].
Interne contactpersoon: Komt u er als betrokkenen in
Klachtencommissie
het gesprek niet uit, dan kunt u eerst contact opne-
Komt u samen met de contactpersoon van onze school
men met Jitske van Balen, ­psycholoog in dienst van De
of met de vertrouwenspersoon van GGD Fryslân tot de
Súdwester, via telefoonnummer 0515-414110. U kunt
conclusie dat u een klacht in wilt dienen, dan komt u bij de
uw klacht met haar bespreken op een vertrouwelijke
Landelijke Klachtencommissie van de GCBO (Geschillencom-
manier. Zij zal over het gesprek niet rapporteren naar
missies Bijzonder Onderwijs) terecht. Uw klacht kan leiden
de school(leiding). Indien nodig gaat zij met u na welke
tot een advies van de Klachtencommissie aan de school om
Schooltypen
Zeer Moeilijk Lerend (ZML)
Praktijkschool
0
39
2013
0
15
2014
1
38
Renn4 (gedrag)
1
0
3
mogelijkheden er zijn om vervolgstappen te zetten.
bepaalde dingen te verbeteren of anders aan te pakken.
VMBO / LWOO (Leerweg ondersteunend)
44
30
36
Externe vertrouwenspersoon: Om uw klacht met een
SBO De Súdwester is aangesloten bij de Landelijke Klach-
meer onafhankelijke persoon te kunnen bespreken is onze
tencommissie Protestants-Christelijk Onderwijs. U dient
school aangesloten bij GGD Fryslân. De vertrouwenspersoon
uw klacht in door een ondertekende brief te sturen naar
handelt de klacht af volgens een vaste procedure, behandelt
het secretariaat van deze commissie: Postbus 82324,
alle zaken strikt vertrouwelijk en is geen verantwoording
2508 EH Den Haag, Telefoonnummer 070-3861697
schuldig aan de school. Hierdoor kan het kind en/of ouder/
of via e-mail: [email protected]
verzorger vrijuit ­spreken en een klacht voorleggen.
Meer informatie over de verdere procedure en eerdere uitspraken
GGD Fryslân heeft een folder ontwikkeld “Vertrouwens-
van de Klachtencommissie vindt u op www.gcbo.nl onder Klachten.
VMBO (Regulier, zonder extra begeleiding)
HAVO
Totaal
36
2012
Naar het voortgezet onderwijs
10
1
85
15
0
60
11
2
91
Klachtenregeling
37
Af
Fy Int
ke
De siot egrat
Ja
Ta her ieve
co
alt ap Kind
bi
re ie, ert
in, DO hera
De K, pie
ske
lp
cob
i@
gma
il.c
om
051
5-5
659
37
06
231
515
23
s
tie ol
sa o
ni sch
ga e
or d
re en
de inn
An b
Fysiotherapie DOK
Afke Jacobi van Bernefleur werkt als zelfstandig
Soms signaleert onze vakleerkracht bewegingsonder-
DOK staat voor Didactisch Orthopedagogisch
­slechthorend zijn of een vorm van autisme hebben.
­integratief kindertherapeut. Integratieve kinder­
wijs, dat er ondersteuning nodig is op het motorische
Kennis­centrum. Binnen dit Kenniscentrum zijn
Bij al deze kinderen staan de problemen met de
therapie is een kortdurende en intensieve vorm van
vlak. In veel gevallen kan hij dit zelf bieden door in
­orthopedagogen, psychologen, psychologisch assis-
­communicatieve ontwikkeling op de voorgrond. De
therapie voor kinderen van 4 tot en met 14 jaar die
de gymles­­extra aandacht te besteden aan bepaalde
tenten en ambulant begeleiders werkzaam. Zij onder-
problemen worden niet veroorzaakt door doofheid of
op een bepaald moment in hun leven extra hulp
­motorische vaardigheden of door het inroosteren
steunen de basisschool als er problemen zijn bij het
een algemene ontwikkelingsachterstand.
kunnen gebruiken. Kinderen die aangemeld worden
van MRT ­(Motorisch Remedial Teaching). Daar waar
leren, de w
­ erkhouding en/of gedrag van leerlingen. De
Voor meer informatie: www.taaltrein.nl
hebben bijvoorbeeld slaapproblemen, last van boze
­intensievere begeleiding noodzakelijk is neemt hij
­medewerkers hebben speciale kennis op het gebied van
buien, w
­ illen leren omgaan met de scheiding van hun
contact op met de ouders van de leerling en stelt hij
leervakken (didactiek) en gedrag (orthopedagogiek).
­ouders, worden gepest etc. De therapie is spelender-
fysiotherapie voor. Binnen onze school heeft Ooster­
DOK is gevestigd in De Súdwester en valt onder de
wijs, omdat kinderen leren door te spelen en helen
kade Fysiotherapie een dependance. De fysiotherapeut
Stichting voor Christelijk Speciaal Basisonderwijs Sneek
door te spelen. De integratief kindertherapeut biedt
kan daardoor onder schooltijd de betreffende kinderen
e.o., maar de medewerkers zijn meestal te vinden op de
maatwerk want haar motto is: ieder kind is uniek!
behandelen. De aanvraag voor fysiotherapie verloopt
werk­locatie: de christelijke en katholieke basisscholen in
De Skelp – Speciaal Onderwijs van Kentalis
afk
eja
Integratieve kindertherapie
Op een aantal groepen zijn ook kinderen welkom die
via de huisarts. Wij hebben hier aparte formulieren
Sneek e.o. (de gehele zuidwest hoek van Friesland).
Met ingang van 1 augustus 2014 start De Skelp een
Het kan zijn dat onze orthopedagoog of IB-er u na
voor. De vakleerkracht bewegings­onderwijs helpt u
Voor meer informatie: www.dok-sneek.nl
kleutergroep (combinatiegroep 0/1/2) binnen De
een leerling-bespreking deze mogelijkheid v­ oorlegt.
graag met de aanvraag.
­Súdwester. De Skelp is een school voor kinderen van
Natuurlijk kunt u ook zelf met school contact op-
Voor meer informatie:
3 tot ca. 12 jaar. Er wordt speciaal onderwijs gegeven
nemen om deze mogelijkheid te verkennen. Omdat
www.fysiotherapie–oosterkade.nl
aan slechthorende kinderen, aan kinderen met taal­
ontwikkelingsproblemen en aan kinderen met een
de integratief therapeut niet in dienst is van De
­stoornis in het autistisch spectrum. Eenvoudig gezegd
­Súdwester, loopt de aanvraag via de zorgverzekeraar
of indien aanwezig het PGB. De IB-er helpt u graag
De Taaltrein – Vroegbehandeling van Kentalis
betekent dit, dat De Skelp gespecialiseerd is in het
met de aanvraag.
De Taaltrein is een behandelgroep voor kinderen van
­lesgeven aan kinderen die problemen hebben met
Voor meer informatie:
twee tot en met vier jaar, die moeite hebben met praten
horen en/of communiceren. De groep krijgt de naam De
www.bernefleur-kindertherapie.nl
of met het begrijpen van taal. Kinderen die zich in hun
­Skelpies en zal de lestijden van De Súdwester hanteren.
eigen omgeving niet of onvoldoende kunnen uiten.
Voor meer informatie: www.skelp.nl
38
Andere organisatie binnen de school
Andere organisatie binnen de school
39
gev
ens
Co
nta
ctg
e
Ce
en ntr
Ge um
zin vo
en or
Ve Jeu
rw gd
ijsi
nd
ex
r,
uu R
st M
Be e en
i
ct
re
di
s
tie ol
sa o
ni sch
ga e
or d
e en
rn it
te bu
Ex
Samen zorgen we voor de beste ontwikkeling van
Gebiedsteams
Stichting voor Christelijk Speciaal
Medezeggenschapsraad
uw kind
Vanaf 1 januari 2015 wordt de samenwerking nog ver-
basisonderwijs Sneek e.o.
Oudergeleding
Wat doe je als je kind regelmatig wordt gepest? Als je
der verbeterd. Dan zijn de gemeenten verantwoordelijk
SBO De Súdwester wordt bestuurd door een stichtings-
• Tjitske Span, 0515 559550
zoon niet helemaal lekker in z’n vel zit. Of je dochter last
voor de gehele jeugdzorg. Om de ondersteuning aan
bestuur. De naam van de stichting is Stichting voor
• Gerben van der Wal, 0517 341296
heeft van de scheiding? Elke ouder heeft wel eens een
ouders en kinderen (en alle andere inwoners) goed te re-
Christelijk Speciaal basisonderwijs Sneek e.o. Onder deze
• Gaildina Reitsma, 0517 531185
vraag over de opvoeding en het gedrag van een kind.
gelen gaan gemeenten werken met lokale gebiedsteams
stichting vallen SBO De Súdwester en DOK–Sneek.
• Aagje Posthuma, 0515 434726
Veel zaken bespreek je met familie en vrienden. Maar
bij u in de buurt. Het Centrum Jeugd en Gezin gaat op
Het stichtings­bestuur bestaat uit:
soms is dat niet genoeg.
in deze gebiedsteams.
• Hans Rob de Reus (voorzitter)
Personeelsgeleding
• Theo Hofman (penningmeester)
• Antje Reitsma-van der Meij (voorzitter)
U kun dan hulp inschakelen van een professional van het
Aan het eind van 2014 krijgt u meer informatie over het
• Jan de Vries (lid)
• Elma Draaisma-de Boer
Centrum voor Jeugd en Gezin. Om externe hulp van pro-
gebiedsteam bij u in de buurt. U krijgt een overzicht van
• Meile Tamminga (lid)
• André van der Laag
fessionals zo goed mogelijk op elkaar af te stemmen en
wie er in het team zit en hoe u hen kunt bereiken. Tot
de problemen samen met u op te lossen is de Verwijsin-
die tijd vindt u alle informatie op www.cjg-zwf.nl, en
De bestuursleden zijn via het postadres
De MR is bereikbaar via e-mail:
dex ingevoerd. De verwijsindex is een digitaal hulpmiddel
kunt u bellen met telefoonnummer 0900-254 1 254.
van de school bereikbaar.
[email protected]
• Alie Runia
om snel de hulp of ondersteuning op gang te brengen.
Professionals kunnen hierin zien wie allemaal betrokken
Directie
is bij uw kind. In de Verwijsindex staat geen inhoudelijke
•Freek Prins, algemeen directeur, 06-55162248,
informatie, alleen de naam van de professional(s) en van
het kind.
[email protected]
•Marco Fennema, adjunct-directeur, 06-30587069,
[email protected]
40
Externe organisaties buiten de school
Bestuur, directie en MR
41
St
ef
an
www.geschillencommissiesbijzonderonderwijs.nl
www.bernefleur-kindertherapie.nl
www.fysiotherapie–oosterkade.nl
www.dok-sneek.nl
www.cjf-zwf.nl
www.taaltrein.nl
www.skelp.nl
42
Alle nuttige websites op een rij
en
n
re
te
el
sp
lfs
zo
n
da
..
en
in
lja
oo
ch
ts
he
k…
er
nd
ki
g
er
re
de
sh
ee
tK
ijg
kr
ze
va
www.onderwijsinspectie.nl
Me
jk
ki
se
en
dt
an
tij
ak
in
eg
pr
www.scholenopdekaart.nl
est
er
Ha
rr
y
op
,z
en
tn
ei
pl
.
en
ul
th
de
ar
he
p
nw
aa
de
ef
i
e
p
j
m
o
p
a
r
z
m
e
a
uz t K
au
j
e
He e d ong ijn m een cht
in
e
z
s o es
oe
e
de es
m
gr
et
re
ve t vo
b
p
n? ns
a
o
i
ge
p
ak
ee
el
he
l
ep
af
au nn
he
lm
n
st
pl gen ” H
e
t
j
i
e
k
ze
n
a
b
e
p
e
t
at
d
jo
he
pp
ta
al
zie
le
m
vo
e
Hi
le
ig
n
i
t
n
o
o
a
e
n
u
ri
jk
l.
ge
a
.
g
e
n
v
t
k
w
ol
n.
n
pa
tb
en
om
ns
m
oo . Hi
g
h
u
T
b
,
l
et
en
et
i
ot
j
td
z
li
di
Di
r
de jven
de
sp
e
tl eg
aa k zi d is vraa
ni
.
eh aarn
el
ijk
e
n
m
g
“
e
en
D
ik
t”
tg
ad
he
a
. D t in ee:
Di
he at
bl
M
.
t
e
S
w
i
tm
ij
ei
zij
an
oo up
de
nd m m s go ag
n
aa
er
kl
n,
ed ik m zie
kl
va
ee
.
kt
as
a
m
”
i
n
s
s
k
e
.
he
pe
aa
t
d
i
h
n
j
e
tw
e
l
u
rv
e
en
m
llie
pa
n
oo
er
uz . H
he
ke
rd
i
e
j
e
n
he
ft
ho
ez
op
ee
e
ud eft
jo
n
De
t
er
ng
he
hi
Sú
j
en
le
dw
fi
is
jn
es
he
e
te
t
rf
sp
an
ec
ia
ta
al
st
.
isc
h.
es
Ti
jd
en
ss
or
et
m
tb
de
www.kanjertraining.nl
zit
t
Ke
nd
e
ki
tu
zie
he
it
www.gemeentesudwestfryslan.nl
tw
n
www.leergeld.nl
U
www.makkelijklezenplein.nl
In
www.ggdfryslan.nl
ru
www.frieseplaatsingswijzer.nl
Aa
www.gezondeschool.nl
He
“H
om ier i
sh
d
le
uk at d et
ru
en
st
e
s
.
kl
as tige
da dat Op
ri
kl
ar
de
ga
n
ei
ga
a
v
n
de
ik t hie orig er i
kl
s.
oo
e
rv
Ik as d
sc
k
e
h
e
v
an
w
oo
lb
in
el
d
(9
op
et
lv
e
g
er
en
ja
d
. I ond ym
ar
s
k
m e vo
,o
m
ik
h
e
e
r
e
n
p
e
he
en ige
De
sp b v
rie t w
sc
el
r
Sú
e
h
en
er
nd
ke ken oo
dw
.”
je
l
n
e
s
es
n
in
m
te
he
oe
de
rs
t
ili
kl
in
as jker
ds
e
20
n
13
)
ww
en w.s
me boer su
... dw
e
ste
r.
nl
e
ig j
tt ri
nu en
le e
Al op
es
sit
eb
w
www.sbo-sudwester.nl
SBO De Súdwester
T 0515-414110
Kaatsland 5b, 8608 CX Sneek
E [email protected]
Postbus 487, 8600 AL Sneek
www.sbo-sudwester.nl