Mensen en muggen, ze kunnen elkaars bloed drinken

R E P ORTAGE
Herken jij ook het gevoel van irritatie en ergernis als er een
mug in je slaapkamer vliegt? Dat is er altijd één te veel. Het gezoem houdt je uit je slaap. En
als jij aantrekkelijker bent dan
je bedgenoot, ontwaak jij met
een aantal jeukende muggenbeten. Mensen en muggen,
het zijn geen vrienden voor
het leven. In deze Moment
is het jachtseizoen op de
huis-, tuin- en keukenmug
geopend. Niet alleen
de mug moet eraan
geloven, ook een
aantal fabeltjes.
20
Mensen en muggen,
ze kunnen elkaars bloed drinken
ltekst: Ellen Colle
Mannetjes kunnen het niet eens
Muggen zijn vegetariër en leven van plantennectar. Het
is alleen mevrouw mug die bijt. Inderdaad bijten, want ze
hebben geen angel om te steken zoals de bij of de wesp.
Meneer mug bijt niet, hij heeft geen op broodmessen
lijkende monddelen om door de opperhuid van de prooi
naar bloed te zoeken.
Mevrouw mug krijgt de dracula-achtige trekjes omdat
ze het eiwitrijke bloed nodig heeft voor de ontwikkeling van haar eitjes. Terwijl de mannetjes op bloemen
en fruit jagen en af en toe een vrouwtje bevruchten, zijn
de vrouwtjes hun hele leven (zes weken lang) bezig met
het zoeken van een bloedmaaltijd, het ontwikkelen van
eitjes en het werpen daarvan. De cyclus begint telkens
opnieuw. Ze legt het liefst haar eitjes in stilstaand water,
daar ontwikkelen de eitjes zich tot larven. Dan volgt
een proces van tien dagen waarin de larven vier keer
vervellen. De laatste keer in een pop waarin de definitieve
transformatie zich voltrekt. Bij het barsten van de cocon
komt een mug vrij, klaar om de wijde wereld in te trekken.
Een bult en jeuk
Het eerste wat een mug doet als ze bijt, is een antistollingsmiddel spuiten. Hierdoor voorkomt ze dat het bloed
in het steekgaatje direct stolt. Het antistollingsmiddel
wordt diep in de huid ingespoten, zodat dit niet meteen
beeldkeuze: Luc Loosveldl
met de eerste halen bloed verdwenen is. Dit antistollingsmiddel
veroorzaakt de bult en de jeuk via een allergische reactie. Als een
mug ongestoord al het bloed kan opzuigen dat ze nodig heeft, zal
ook het meeste antistollingsmiddel opgezogen zijn, zodat de bult
kleiner is en minder jeukt. Vaak voelt de mens het inspuiten van
het antistollingsmiddel en jaagt dan onbewust de mug weg met
een grotere bult en meer jeuk tot gevolg.
Heb je jeuk, begin dan niet te krabben. Je verspreidt daarmee het
speeksel van de mug en dus de bron van de jeuk. Smeer er wat
zalf op, geef je over aan de jeuk of mediteer, maar krab niet.
Synchroon zoemen
Niet alleen het bijten is vervelend. In tegenstelling tot andere
bloedzuigende insecten zoemen steekmuggen duidelijk hoorbaar. Het gezoem van muggen ontstaat door het snel op en neer
bewegen van hun vleugels. Door de vorm van de vleugels kunnen
ze best veel geluid produceren. Als je geen geluid hoort, dan zit
de mug. Het zoemgeluid is nuttig voor de mug. Muggen zijn vooral
actief in het donker en kunnen elkaar dus niet zien. Mannetjes
muggen kunnen goed horen en gaan op het gezoem van de
vrouwtjes af om zich voort te planten.
Vrouwtjes horen niet zo goed als de mannetjes. Ze horen de
mannetjes pas als deze dichtbij zijn. Als de vrouwtjes nog niet bevrucht zijn en willen paren, verhogen ze hun vleugelslag waardoor
de toon verandert. Hierdoor weten de mannetjes dat ze welkom
zijn en ze verlagen hun vleugelslag. De muggen paren al vliegend.
Wereldwijd
zijn er ruim drieduizend soorten
muggen. In België
ontdekten wetenschappers ongeveer
25 soorten. In andere
delen van de wereld verspreiden sommige muggen ernstige ziekten zoals
malaria, gele koorts en dengue of knokkelkoorts.
Deze laatste is volop aan het oprukken in ZuidAmerika. Reis je net zoals de Rode Duivels af naar
Brazilië, let dan op en neem je voorzorgen.
Wat helpt niet …
… de ‘onhoorbare’ muggenzoemer helpt geen steek. Wat ook
niet helpt, is de usb-stickvariant of de app op je smartphone.
… een elektronische lamp als lokker en doder werkt niet. Dat
muggen op licht afkomen is namelijk een fabeltje. Ook in het
donker weten ze je te vinden.
… douchen, knoflook eten of minder snoepen. Ben jij het
meest aantrekkelijk voor de muggen, dan heeft douchen voor
het slapengaan geen zin. Binnen een half uur ben je voor een
mug weer dezelfde heerlijke prooi. Ook knoflook eten, heeft
geen zin om muggen op afstand te houden. Ook minder snoepen om je suikerspiegel op peil te houden, heeft geen zin.
… potten citroenplanten, lavendel, kattenkruid op terras of
voor het raam. Deze soort planten gewoon voor je raam of op
terras zetten, helpt niet. Het helpt wel als je de blaadjes kneust
zodat de geur vrijkomt en de muggen afschrikt.
21
Heel appetijtelijk of juist niet?
Wat helpt wel …
Het klopt dat muggen de ene persoon duidelijk verkiezen
boven de andere. Maar het is zeker geen kwestie van ’zoet’
bloed of bloedgroep. Lichaamsgeur en –temperatuur zijn
factoren die je aantrekkelijkheid voor de mug bepalen. Je
geur kan ze vanop afstand ruiken. Muggen zoeken om te beginnen kooldioxide: dat wijst op een ademend wezen. Omdat
het hoofd vaak onbedekt is, vormt het een mooi infrarood
(warmte)baken waar de mug graag naartoe vliegt.
… muggen buiten houden. Dat is je beste defensie. Zodra het
gaat schemeren, doe je er goed aan om de ramen, en vooral
die van je slaapkamer, te sluiten. Wil je van je kamer een echte
‘mugvrije zone’ maken? Vergeet de kier onder je deur niet.
Een mug wandelt er gemakkelijk onderdoor. Zorg voor goed
passende horren voor ramen en deuren als je graag het raam
open laat ’s nachts. Een hongerige mug vliegt letterlijk achter
je aan van buiten naar binnen, zo de trap op, je slaapkamer in.
Een muskietennet of klamboe is een bijkomend verdedigingsmiddel. Zorg er evenwel voor dat er geen mug in het net zit. Ga
je naar de tropen, zorg voor een net dat behandeld werd met
permetrine, een insecticide dat de mug doodt zodra ze op het
net gaan zitten.
Mevrouw mug gaat verder af op de geur van onze huid:
melkzuur uit ons zweet, vetzuren uit onze talgklieren en ammoniakverbindingen spelen daarbij allemaal een rol. Samen
zorgen ze voor die typische mensengeur. Individuele verschillen in die geurstoffen maken dat iedereen net iets anders
ruikt. De ene persoon ruikt voor muggen aantrekkelijk en dus
lekkerder dan de andere.
Moment schenkt vijf pakketjes met een elektronische
vliegenmepper en een insectenwerende roller.
Surf voor 31 juli naar www.cm.be, klik op
de cover van Moment, ga naar het wedstrijdformulier en vul je
gegevens in. De winnaars worden persoonlijk verwittigd.
Doe mee en win
… binnen blijven bij muggenweer. Maar dat is toch wel heel
drastisch. Als je toch buiten gaat, draag dan een lange broek
en T-shirt met lange mouwen. Vermijd plaatsen met stilstaand
water, het paradijs voor muggen.
… de vliegenmepper. Ga je voor de elektronische variant, dan
krijg je het bijkomende effect dat het knettert als je raak slaat.
Heel bevredigend, zeker als je die mug raakt die je al een tijdje
lastigvalt. Je kans op succes verhoogt als je de jacht inzet op
een mug die net gestoken heeft. Als ze voldoende bloed
binnen heeft, zal ze doorgaans niet ver van haar slachtoffer uitrusten. Verzwaard door het bloed heeft ze dus
een dalend reactievermogen. Bijkomend voordeel
bij vangst is dat je vermenigvuldiging voorkomt. Let
wel op voor bloedvlekken op de muur.
… insmeren met een middel dat de chemische stof Deet
bevat. Dit verstoort de geurreceptoren van de muggen en ze
vinden het bovendien vies. Het is ook geschikt om mee te nemen op reis. Het is niet geschikt voor baby’s, wel voor kinderen
vanaf twee jaar. Sommige mensen kunnen er overgevoelig
voor zijn.

Download Report