or*-/ G e o m o r f o l o g i s c h e k a a r t v a n de Nederlandse kustwateren, Blad Hollandse kust NZ-N-8616/MDLK-R-8621 2 ' rijkswaterstaat dienst getijdewateren nr ' C-3177 bibliotheek I 712 1:150.000 - V bcuQc»c2. ; J ' r i j k s w a t e r s t a a t J ' 2. dienst getij dewaterlen bibliotheekcCr Geomorfologische kaart Nederlandse Blad v a n de k u s t w a t e r e n , 1:150.000 Hollandse kust NZ-N-8616/MDLK-R-8621 J.S.L.J, van Alphen M.A. Damoiseaux juli 1986 Samen vat, t i n g Voorliggende bijgevoegde wateren, is ook De nota v o r m t de toelichting geomorfologische k a a r t van op de de Nederlandse s c h a a l 1:150.000, b l a d H o l l a n d s e vervaardigd i n het hierbuiten zijn k a d e r van de toepassingsmogelijkheden de zeebodem. H i e r t o e worden 18 recente vaklodingen Rijkswaterstaat, d o o r de Dienst dwarsprofielen. Hydrografle, i s gebaseerd op lodingen a l s m e d e een maar legio. van beschrijvende De der kaart kust- Deze k a a r t morfologie eenheden o n d e r s c h e i d e n . van kust. bijlage het p r o j e k t Kustgenese, k a a r t v e r s c h a f t i n f o r m a t i e over betrokken als groot de de legendameest uitgevoerd aantal Inhoudsopgave biz . 1. Inleiding 1 2. K a r t o g r a f i s c h e aspekten 2.1 Schaal 3 2.2 Bladindeling 4 2.3 Kaartprojektie 5 2.4 Basismateriaal 5 2.5 Reduktievlak 7 2.6 Uitvoering 3. T o e l i c h t i n g op de • 7 legenda 3.1 Inleiding 3.2 Macro-elementen 10 3.3 Meso-elementen 14 3.4 Diversen 16 3.5 Zeewering 1 Geraadpleegde Bijlage: 8 literatuur Geomorfologie schaal 18 van de N e d e r l a n d s e 1:150.000, 7 Middenblad. kustwateren, - 1 - 1. Inleiding De geomorfologie met het bestuderen vlak. ren de i s de w e t e n s c h a p d i e z i c h Deze t a k van van van de vormen van h e t het r e l i e f , h e t o m s c h r i j v e n van morfologische kaarten staat vormen en h e t relief naar naar h e t o n t s t a a n . Op centraal. ( z i e ook Ten Cate de uiterlijke en Van g e l a n g de h o o f d i n d e l i n g van typen geomorfologische geode hun ( z o a l s hoogte afmetingen fische kaarten gebeurt (zoals duin, d e l t a worden de 1977). l e g e n d a kan vormen g e k e n m e r k t en h e l l i n g ) ; d i t door en t e r r a s ) ; specifieke op w o o r d e l i j k e processen benadrukt geologische t i j d de op door vormnamen daarvoor en op men morfogra- op m o r f o g e n e t i s c h e o n t s t a a n s w i j z e met k a a r t e n de Maarleveld, de de verschij- kaarten onderscheiden: k a a r t e n worden de sche van Eveneens i s h e t g e b r u i - morfometrische ten gedaante d a t deze k a a r t e n i n f o r m a t i e v e r s c h a f f e n over ningvormen vier de karakterise- d e r h a l v e de weergave van ouderdom en o n t s t a a n s w i j z e van Al aardopper- de w e t e n s c h a p omvat h e t vormen en h e t o n d e r z o e k kelijk bezighoudt kaar- verant- morfochronologi- waarin de vormen zijn ontstaan. De t o e p a s s i n g s m o g e l i j k h e d e n van morfogenetische kaarten z i j n Noordzee d e z e op de liggen geomorfologische/geo- velerlei. volgende Vertaald gebieden: naar de - 2 - - geomorfologische kaarten: bruikelijke fologische ten opzichte v a n de g e - d i e p t e l i j n e n - k a a r t e n i s op de geomorkaart vorm-informatie de d i e p t e - i n f o r m a t i e omgezet i n zonder d a t v e e l w e z e n l i j k e diepte- i n f ormatie v e r l o r e n i s g e g a a n . D o o r d a t de d i e p t e - mformatie een i n t e r p r e t a t i e s l a g wordt ze b e t e r passingen ondergaan t o e g a n k e l i j k gemaakt, met name v o o r degene d i e g e i n t e r e s s e e r d bodemligging heeft zijn i n de a c t u e l e en de d y n a m i c a e r v a n . Concrete t o e - kunnen l i g g e n op h e t t e r r e i n h e e r en h e t o n d e r z o e k van h e t be- zoals: - keuze t r a c e p i j p l e i d i n g e n - keuze t r a c e v a a r g e u l en s c h a t t i n g omvang onderhoudsbaggerwerk - keuze z a n d w i n - en s p e c i e s t o r t l o k a t i e s - wat z i j n de k a r a k t e r i s t i e k e n v a n de o n d e r - wateroever? - (helling, relatievorm, verloop, oppervlakte t o t waar) s e d i m e n t e n en stromingsverschijnselen - i n hoeverre zijn b e p a a l d e vormen nu a k t i e f ? - waar kunnen de meest representatieve m o n s t e r s genomen worden en m e t i n g e n richt Met worden? name m o r f o g e n e t i s c h e k a a r t e n binatie zicht van i n f o r m a t i e leveren, i n de o n t s t a a n s w i j z e niet actief zijn. dat het zich in- v a n de w e e r g e g e v e n vormen en Dit laatste vormen waarvan h e t g e d r a g loopt d o o r de kom- o v e r vorm en i n t e r n e opbouw, daarmee t e v e n s a n t w o o r d op de v r a a g dan ver- g e l d t met name v o o r i n de t i j d i n lodingen o f d i e vormen nu a l niet zo langzaam manifesteert. ver- - Een om en a n d e r was medio 1985 3 - v o o r de d i r e c t x e t e s t a r t e n met morfologische kaart brief 3492 van verzocht van 7 juni van de (figuur alleen 1) op schaal gebieden waarts de van u i t te voeren 1:150.000. Op houdt in drie deze bladen b l a d e n wordt d i t i n dat het gebied verbindingslijn laat e c h t e r wel deze gebieden u i t te blijft. De i s thans l e g e n d a nog zaamheden aan de de bladindeling naar breiden). welke a l s b i j l a g e d a t de land- t u s s e n de koppen van t o e de m o r f o l o g i s c h e k a r t e r i n g het middenblad lijk medewerking Dienst. e i l a n d e n b u i t e n beschouwing gereed, de de m o r f o l o g i e van h e t z e e g e b i e d w e e r g e g e v e n ( i n estuariene Van een kustwateren. B i j werd h i e r t o e Meetkundige aanleiding h e t v e r v a a r d i g e n van de N e d e r l a n d s e 1985 B e s l o t e n werd de k a a r t Noordzee de voorlopige uitgave 1 i s b i j g e v o e g d . Het aangepast andere w o r d t a l s de kaartbladen hiertoe i s mogewerk- aanleiding geven. 2. KARTOGRAFISCHE ASPEKTEN 2.1 De Bij schaal h e t o p z e t t e n van de kaart 1:150.000, omdat h i e r m e e de kustwateren aantal kon proefkartering een bevredigend Tijdens van de worden v e r k r e g e n en omdat ook met schaal een zijn beperkte (met z i n v o l was, leganda zijn weergeven name m e g a r i b b e l s ) zodat deze g e s c h r a p t . Na kartering dat h i e r v a n op eventuele afbeelding nog mogelijk i s . op deze e l e r n e n t e n u i t de de h e t m i d d e n b l a d 1:250.000 ook een l e g e n d a g a f d i t ook meso- en m a c r o - e l e m e n t e n van een van verschenen. B i j bleek e c h t e r dat het zgn. micro-elementen voorlopige schaal resultaat. uitvoering s c h a a l minder v o o r de een h a n t e e r b a a r o v e r z i c h t z e e k a a r t e n op d e z e een i s gekozen schaal van de bleek, - 4 - « 2•2 De bladindeling V o o r de kaart het bladindeling Nederlandse noordbiad zuidblad echter i n bewerking N.W.-richting van Figuur 1: de Kustwateren i n 1984 besloten om te Noordzee (figuur de 1) i s uitgegaan schaal van 1:100.000, i s verschenen en het z i j n . Tijdens de kartering ligging verschuiven, t e kunnen 31adindel mg c e o r r i o r f kusiwateren, schaal van om het een de waarvan midden- en is n o o r d b i a d wat wat groter deel afbeelden. ologische 1:150.000 ksar-c Nederlandse in - 2 .3 5 - De k a a r t . p r o j e k t . i e V o o r de eerder 1:100.000 was bijbehorende de genoemde k a a r t N e d e r l a n d s e v o o r de zijn s t e r e o g r a f i s c h e p r o j e k t i e met Rijksdriehoekskoordinaten s t r a n d m e t i n g e n en opgenomen. Om ook grafische het overnemen van i s de v a n a f de zodat a f w i j k i n g tussen deze bleek (op U . T . M . - p r o j e k t i e wordt schaal hetgeen g e l i j k z u i d - en maar op de de de gebruikt. p r o j e k t i e s berekend mm te tekennauwkeurigheid. Op z a l deze a f w i j k i n g i e t s betreffende Kustkust 1:150.000) m a x i m a a l 0,3 i s aan noordbiad beide ge- stereo- v o o r k a r t e r i n g e n op Daarom i s de zijn, andere Geomorfologische vervorming vaak de het d e z e en p r o j e k t i e neemt de N o o r d z e e ook zijn, i n d i t systeem In de toe, de omdat i n deze p r o j e k t i e u i t g e v o e r d . zeewaarts echter en gekozen, veel kustlodingen gevens t e v e r g e m a k k e l i j k e n kaart Kustwateren schaal nog groter steeds te ver- waarlozen. Om het v e r g e l i j k e n met l i jken, kaart het de te U . T . M . - k o o r d i n a t e n wel aangegeven en i s b o v e n d i e n de Nederlands Continentaal dianen 2.4 zijn andere kaarten en p a r a l l e l l e n Plat i n het vergemakke- i n de rand van b l o k i n d e l i n g van met bijbehorende kaartbeeld meri- opgenomen. Basismateriaal V o o r de geomorfologische gemaakt van tientallen De een interpretatie is gebruik 77-tal dwarsprofielen* en van lodingsbladen. dwarsprofielen speciaal raaien voor het zijn van u i t tot circa onderlinge lodingsdichtheid afkomstig p r o j e k t Kustgenese strekten zich h e b b e n een van afstand rond de van 30 30 raaien die in zijn km gevaren. u i t de ongeveer 5 km waarnemingen per meter . directie vele Noordzee, tek. n r . 85.084 t/m 85.102 1984 De kust, en een kilo- - De lodingsbladen 6 - zijn zowel a f k o m s t i g waterstaat zelf Dienst Hydrografie der Ditzelfde de samenstelling tie hiervoor ligt voor de ondieptes. zeebodem zeekaarten. scheepvaart en derhalve minder zijn gekarteerde zeekaarten dateren van vormen b i n n e n algemeen weinig veranderden, hierop ook B i j de de gebruikt interpreta- v o o r a l op op de 1:25.000). de veilig- weergave van voor onderzoek van wat 1976 t o t 1984, zo'n t i j d s b e s t e k in was maar de wat k l e i n e r e vormen (en een aantal gebleken omdat het d i t geen probleem. zijn het Marsdiep kust, Rijks- geschikt. de Zeeuvse overigens nadruk Daarom uitzondering schaal de lodingsbladen voor (overwegend van de 1:10.000) a l s van echter De ta schaal b a s i s m a t e r i a a l wordt bij heid (meestal van i s b i j de vormen op de langs Een del- de k a r t e r i n g van het zuidbiad). Bij de voorbereiding pretatie overwegend i s er aan de gedaan zou kunnen worden. bleek, d a t u i t de konden worden tie moest Deze de zijn schaal van geschieden a n d e r e twee Hierop stiften op voor bladen) tientallen is uiteindelijk het model Maar v a n de tijdens en d a t de de voor de eigenlijke gemonteerd grote lijnen i n t e r p r e t , a- zelf. (en l a t e r mogelijk inter- uitvoering de lodingsbladen zoveel d a i de dwarsprofielen alleen het middenblad 1:23.000 en a a n e e n enkele hand dwarsprofielen gehaald daarom van u i t g e g a a n , ook voor verkleind tot t o t een groot blad tr.2 . met de verschillende kleuren kaart vervaardiqd. v i l t - - 7 - 2.5 Reductievlak De l o d i n g e n van Rijkswaterstaat z i j n t.o.v. h e t N o r m a a l Amsterdams P e i l Dienst der H y d r o g r a f i e gegeven t.o.v. Omdat de gem. verschilt, herleid 2.6 gemiddeld LLWS v o o r zijn voor t o t NAP, middeld zijn dat meestal gegeven (NAP), d i e van terwille van de scheepvaart laag laagwaterspring onze k u s t van deze k a a r t a l l e de (LLWS). plaats tot plaats dieptegegevens o n g e v e e r o v e r e e n k o m t met het ge- zeeniveau. Uitvoering Om s n e l t o t een vervaardiging tastbaar resultaat van deze e e r s t e u i t g a v e gezocht eenvoudig mogelijke g e w e r k t met bij ook technieken. i s g e l e t op een en lijndikten lettergrootten eventuele naam van verkleining de naar zodanig zo waar- overeenkomst legenda-eenheid. zijn de uitsluitend zijnde rasters, suggestieve rasterpatroon een Daarom i s n o r m a a l i n de h a n d e l en t e komen, i s v o o r tussen Rasters, gekozen, t o t s c h a a l 1:250.000 dat mogelijk blijft. Zo'n verkleining lichtdruk worden kan dan waarschijnlijk niet meer i n worden u i t g e v o e r d , maar z a l i n o f f s e t moeten vermenigvuldigd. Terwille van de meerkleurige eenvoud uitgave van i s ook deze bewust a f g e z i e n van i n opzet morfologisch/ morfometrische k a a r t . D i t had plaatse m e s o - e l e m e n t e n geen m a c r o - e l e m e n t e n den van de wel t o t gevolg dat worden u i t g e b e e l d , omdat twee z w a r t w i t r a s t e r s elkaar onleesbaar zijn. een ter konover - Door w e g l a t i n g ving van h e t m a c r o - r a s t e r , van de c o d e r i n g grenslijn, in 8 - maar met h a n d h a - en a a n g i f t e van een i s t o c h een l e e s b a a r g e h e e l verkregen. de t o e k o m s t de k a a r t worden u i t g e b r e i d over (onderbroken) Mocht met g e g e v e n s de g e n e s e en de c h r o n o l o g i e , dan i s w e e r g a v e i n meerkleurendruk o n v e r m i j d e l i j k . 3. 3.1 Toelichting op de l e g e n d a (fxguur 2) Inleiding Een v a n de kenmerken van de m o r f o l o g i s c h e kaart de w e e r g e g e v e n vormen g e k a r a k t e r i s e e r d worden betreft een zijn hun a f m e t i n g e n . morfogenetische omdat v e r s c h i l l e n d e p r o c e s s e n manifesteert zich zijn. wat vervaardigen k a a r t kan d i t b o v e n d i e n r u i m t e s c h a l e n werkzaam van B i j het l a t e r i s dat van van belang op v e r s c h i l l e n d e De r e s u l t e r e n d e m o r f o l o g i e daarom ook op v e r s c h i l l e n d e s c h a l e n g r o o t t e . I n de l e g e n d a i s hiertoe onderscheid gemaakt t u s s e n macro- en m e s o - e l e m e n t e n . Verder i s er b i j het o p s t e l l e n mogelijk zoveel g e s t r e e f d de eenheden een z u i v e r b e s c h r i j v e n d e naam t e g e v e n , omdat geen g e b r u i k studies. v a n de l e g e n d a b i j de s a m e n s t e l l i n g van de k a a r t i s gemaakt van s e d i m e n t a n a l y s e s of proces- - Figuur 2 : T o e l i c h t i n g op de l e g e n d a i n twee denkbeeldige doors n e d e n van h e t k u s t - 9 - -10 - Toch waren t e r m e n a l s " z a n d g o l v e n " ( m a t e r i a a l - a a n d u i - ding) niet of "schaar" (door s p e c i f i e k t e v e r m i j d e n . B i j de problemen g e r e z e n met naamgeving zijn 3.2 3 een a f en geul) toe engelse indicatief voor de (b.v. b a r ) . Ter v e r d u i d e l i j k i n g figuur zijn h e t v i n d e n van s y n o n i e m e n , omdat d i e vaak w e l genese p r o c e s gevormde van de inhoud van schematisch p r o f i e l de legenda is in weergegeven. Macro-elementen Onder m a c r o - e l e m e n t e n worden d i e vormen v e r s t a a n w e l k e l e n g t e - a f m e t i n g e n hebben enige t i e n t a l l e n i n de orde van enkele t o t k i l o m e t e r s en h o o g t e - a f m e t i n g e n orde van enkele t o t enige t i e n t a l l e n ring van de legenda-eenheden meters. De i n de code- i s aangegeven i n h o o f d l e t - ters. Zeebodem (Seabottom). zeebodem met D i t i s de r e l a t i e f terreinhellingen 1:1000. I n g e b i e d e n met betrekking op kleiner zandgolven het gemiddelde vlakke dan heeft d i t v e r l o o p van de bodem. Op het k a a r t b l a d regel B/C: zeewaarts Onderzeese De vlakke kan de legenda-eenheid 20 m - d i e p t e l i j n (coastal voor. overgang tussen zeebodem en h e t v a s t e l a n d . Deze heel gradueel z i j n bellingshoek (zoals ( N o o r d w i j k ) . De zeebodem n a a r van onderzeese 1:1000. i n de slope). o e v e r vormt de en meer a b r u p t ke van oever onderzeese komt d e z e bij overgang Scheveningen) overgang helling de ligt van vlak- b i j een Wordt de h e l l i n g aparte overal valt legenda-eenheden volgende Bank o f r u g Banken o f r u g g e n lengte ters, de A, trog, bovenstuk B en C z i j n basiseenheden gedefinieerd zijn: a l s bodemonef- i n de o r d e van e n i g e van tussen het nabijgele- (D) t o t e n i g e (E). t u s s e n de r u g g e n i s l a n g s de d i e p s t e p u n t e n brede i n de enige meters kilome- kilometers. gerekend en h e t d i e p s t e p u n t meters gelegen aangegeven komt de legenda-eenheid E ove- voor. Legenda-eenheid D komt o n d e r andere voor t u s s e n Noordwijk en Egmond b i j een w a t e r d i e p t e van tot Opvallend i s hier 20 m. orientatie met streep. Op h e t m i d d e n b l a d niet niet ridge) zijn varieert een g r i j z e rigens b i j Noord- voorkomt. l e n g t e v e r l o o p van de diepte km een o v e r h e e r s e n d l a n g w e r p i g e vorm. breede tientallen Het 3.5 steile Het m a x i m a l e h o o g t e v e r s c h i l , gen (bijvoorbeeld i s i n de o r d e van t i e n t a l l e n hoogste punt afstand eenheden g e s u p e r p o n e e r d (bank o r f e n h e d e n met en op op d a t h e t i n d e z e l f d e mate waarop de de n a a r de v l a k k e sterk wisselt b i j Scheveningen w i j k ) . Ook een l a n g s de h e t op d a t de de k u s t waarop de o v e r g a n g op 8 km De (uiteraard) voor, a l v a l t zeebodem p l a a t s v i n d t De 1:100, dan w o r d t d i t t o t uitdrukking gebracht. o n d e r z e e s e o e v e r komt hele k u s t l i j n uit dan l e g e n d a - e e n h e i d o n d e r s c h e i d e n ( C ) . In s i g n a t u u r wordt De sterker op de kustlijn. de consistent 14 scheve - Ook verder 12 - u i t de kust komt d e z e legenda-eenheid voor. Hier i s de o r i e n t a t i e opmerkelijk noord-zuid F: Terras gericht. (Terrace). Onder een t e r r a s wordt verstaan, met aan een steil. een zijde uitsteekt. overgang (b.v. De , H, geaccentueerd van het concentrische de (G), De van vrij oppervlak zeebodem. De i s verdeeld 1:1000-1:100 e e n h e d e n H en de een ten Noord) van N.A.P. a l s de karakter d o o r een deltavorm i s een l o o p t het oppervlak (Loswal in t e r r a s v l a k i s weer- min u i t de vlak (H) een wordt i n laten en van steiler langs de het door de omringende het dan J vormen i n f e i t e onderzeese oever de p l a t e n . Aan delta- i n drie klassen: en zeegat waaieren. oppervlak, a f n a a r de helling o f meer raster vanuit geulen doorsneden t o t ondieptes "vlakke" terras vorm w e l k e z e e w a a r t s van kaart rand omgeving stuk storten wordt g e d e f i n i e e r d Het bovenkant dat delta) ligt. De vlak Holland jarenlang ligging concentrische zeegat over l x l km, aldaar. (Ebb ebdelta gebied omgeving i s t e r r a s een i n meters t.o.v. J: Ebdelta Een n a a r de Hoek van door het gemiddelde gegeven minimaal P e t t e m e r p o l d e r ) . Het n o o r d w e s t e n van baggerspecie v r i j w e l vlak meerdere meters boven z i j n De ontstaan een omvang van Vaak v o r m t een helling is consistent de 1:1000 1:100 (J). voorzetting ebdelta. - 13 - De onder/buitengrens als b i j de van de N: onderzeese komt een Marsdiep, het delta oever daar e b d e l t a voor o p p e r v l a k van getijdegeul deze d e l t a De (hetgeen opzicht i s een i n h o u d t d a t de de het steil De i s . In brede met een de dikke l i j n . verborgen ken van onder getrokken. gesuperponeerd zeegaten i s het meso-elementen, Helder. 100 enige kunnen km2. tie voor meso-element gesuperponeerd * eb- symmetrisch i s ten van 1 a 2 tientallen meerdere enige g e t i j d e g e u l i s deze w o r d t de op wat en de i n de o r d e I n d i e n m e s o - e l e m e n t e n op nog het op Marsdiep. U i t de dan van lengte i s macro-elementen wordt dan het dat het d w a r s p r o f i e l zeer macro-element weggelaten. biijkt zeegat Waar d e z e b e g r e n z i n g zijn, Den geul indifferent voorkomen. De middenblad begrenzing zeewaarts g e t i j d e s t r o m i n g ) . De D i t betekent getijdegeulen het 1:1000. Op i s vrijwel en de m a x i m a l e w a t e r d i e p t e meters. helling i s ongeveer e n i g e k i l o m e t e r s , de b r e e d t e km waar de net l a n g g e r e k t e d i e p t e welke lengtedoorsnede van dus channel). voorkomt i n h e t g e b i e d van delta. ligt z e e g a t t u s s e n T e x e l en Getijdegeul (Tidal De de zeebodem m i n d e r w o r d t dan kaartblad Het van is. weergegeven onzeker lijn i s , of onderbro- macro-elementen s i g n a t u u r van letter/cijfer het combina- een m a c r o - e l e m e n t het - 14 - 3.3 Meso-elementen_ Meso-elementen z i j n meters t o t enige van is enige 2, een k i l o m e t e r s , en m e t e r s . De aangegeven 1, vormen met in codering l e n g t e van een van hoogte deze i n de legenda-eenheden (Sandwaves) Het betreft bij de hier een golflengte tientallen golvend ligt t o t enige oppervlak i n de o r d e v a n en kam wordt o n d e r s c h e i d 3 klassen:>6 m hoogteverschil de winter. De kamlijnen vervolgen lijn Op en m het gemaakt (2) en 2-4 diepe m (3) m). u i t waarnemingen d a t het i n de zijn zomer g r o t e r i s dan veelal ongeveer voor Lokaal delen Geisoleerde zijn en rug kilometers l o o d r e c h t op z e e w a a r t s van komen ze ook 1 a 2 m, voor de (isolated bar) lang de in te kust- l a n g . De breedte l i jn. tussen de 20 m op meeste diep- de on- eb-delta. terreinoneffenheden, niet h o o g t e i s wat meer dan m e t e r . Ze komen v o o m a m e l i j k bied de f l a n k e n van langwerpige soms k i l o m e t e r s dan tussen 2 b e t r e f f e n d e k a a r t b l a d komen de telijn. Dit Met georienteerd. zandgolven 4. ( 1 ) ; 4-6 biijkt enige tussen m i n i m a l e h o o g t e v e r s c h i l i s dus Overigens waar- honderden meters. betrekking t o t het h o o g t e v e r s c h i l (het orde cijfers. 3 Zandgolven trog enige waterlijn en voor de meer 100 i n het ge- 5 m diepte- -15- In d i t g e b i e d komen z e dan vaak p a r a l l e l a a n elkaar lijn en v r i j w e l voor, meeste. 5. drie e v e n w i j d i g aan de a c h t e r e l k a a r i s wel h e t (Het a a n t a l a c h t e r e l k a a r kan varieren van s e i z o e n t o t s e i z o e n ) . Ondiepte (Shoal) Een ondiepte begrensd i s een v e e l a l gebied, gelegen w a a r v a n de b o d e m l i g g i n g den te vallen. hogere gebieden ren. minder dan 5 m bene- Als In h e t de en s c h a - voor. (Shoal) water t u s s e n hoog w a t e r en (6) o f g e l e g e n b o v e n hoog het eerste geval treedt alleen b i j springtij De l e g e n d a kaartblad Marsdiep Scharen geval o f storm. e e n h e d e n 6 en 7 komen op h e t alleen op de e b - d e l t a van h e t en t e n z u i d e n van de (Hinderplaat) Schaar water. overstroming t w e e m a a l d a a g s op, i n h e t tweede 8. water komt d i t a l l e e n 5, maar dan g e l e g e n laag zijn t u s s e n de g e u l e n Op h e t m i d d e n b l a d Plaat b i j laag I n de r e g e l g e k o m b i n e e r d met z a n d g o l v e n 6, 7 onduidelijk op een e b d e l t a , N.A.P. i s , d o c h z o n d e r droog water- voor. (ebb o r f l o o d zijn Maasvlakte channel) lengtevormige dieptes, voort- komend u i t g e t i j d e g e u l e n o f v a n u i t de z e e de ebdelta In die insnijdend. de r e g e l zijn k l e i n e r dan v a n de g e t i j d e g e u l e n . D a a r n a a s t lengteprofiel ware d o o d de de a f m e t i n g e n asymmetrisch: i n de r i c h t i n g stroming. i s het ze lopen a l s h e t v a n de overheersen- - 16 - Deze o v e r h e e r s e n d e morfologie s t r o o m r i c h t i n g i s u i t de afgeleid en a a n g e g e v e n met een pijitje. S c h a r e n komen v o o r de e b - d e l t a van van 3.4 een op en langs het Marsdiep. vloedschaar i s het de rand Een van voorbeeld Schulpengat. Diversen N a a s t bovengenoemde m o r f o l o g i s c h e kaart nog de volgende eenheden b e v a t e x t r a i n f o r m a t i e op de morfologisch gebied: ., .. , - vaargeul (navigation channel) B E H B | j 1111 j i | In h e t terrein g e v a l van sprake van de Euro-Maasgeul een duidelijke d.w.z. twee t a l u d s en een tussen bodemligging le i n , waarbij d e e l i n de waterdiepte lengterichting i s aangegeven N.A.P.). V e r d e r de de vaargeul vrijwel u i t de zodanig i s een morfologisch 1111111111 - steilrand Van kust bestaat vaargeul duidelijK omdat d i t op kan een is centra- (de t.o.v. de bodem van waarvan h e t boven de deel verwijderd i s . een karakteristiek steile b e l a n g r i j k t e weten asymmetrische dwarsdoorsnede m i g r a t i e kan helling sche d i s c o n t i n u i t e i t e n . is. het (escarpment) ben als van bodem e r - element. sommige vormen i s h e t ze een vlakke i n meters u i t zandgolven i n het verdieping, constant aangegeven d i e p t e u i t s t e k e n d e Als i s hier duiden. e x t r a k a r a k t e r i s e r i n g i n de heb- Daarnaast samenhangen met Vandaar dat of de legenda litnologisteilrand opgenomen De helling i s dan steiler komt b i j v o o r b e e l d v o o r ras de - of langs de rand havenmond van dan langs van de de rand steilrand van het ter- ontgrondingskuil voor IJmuiden. stroomrichting (direction behandeld b i j 1:100. Een of flow) "schaar". - diepte-informatie Naast grip .30— i n f o r m a t i e over van de morfologie (hoe elkaar vertikale i n het de g e v e n a l s m e d e van een a l s de gebieden hoog p u n t w o r d t dan 5 groot ruggen z i j n Iaagste d i e p p u n t met een goed met be- diepte-inforvan vlak). 10 m de diepteligging met absolute een l i g g e n vormen t e n o p z i c h t e H i e r t o e worden om gebieden -24 ook matie v e r e i s t p u n t e n de -0.2 vormen i s v o o r dieptelijnen aantal i n meters weerge- geselekteerde t.o.v. N.A.P. h i e r t o e z o w e l de u i t g e z o c h t . Een een k r u i s en vette stip In hoogte relatief een relatief aangeduid. Zeewering Informatie over ring twee r e d e n e n i s om het voorkomen en de t o t het van de zeewe- opgenomen - t e r o r i e n t a t i e : wanneer w i j de relatie aard l a n d h e b o e n we zee bekijken i n referentiepunten nodig. - omdat e r een procesmatig mariene morfologie, kustlijn pen ) . (hetgeen verband processen kan leiden en kan zijn gedrag tussen van tot menselijke de ingre- - 18 - Daarom i s h e t voorkomen a a n g e g e v e n v a n : - dijk (dike) D i j k e n komen v o o r waar de n a t u u r l i j k e de vorm v a n s t r a n d veiligheidsoogpunt val t e r hoogte bij Petten onvoldoende i s . D i t i s h e t ge- van o.a. T e r h e i j d e , zijn veelal (groynes) aanwezig - auinen en d u i n e n o n t b r e e k t o f u i t (Hondsbossche voorziening zeewering i n Scheveningen en Zeewering). A l s extra tevens strandhoofden (b.v. D e l f l a n d s e Hoofden). (dunes) Vormen de n a t u u r l i j k e zeewering, samen met h e t strand. - S t r a n d p a a l met k i l o m e t e r a a n d u i d i n g Dit .85 ter referentie kustnabije omdat v e e l m e t i n g e n gebied gerelateerd zijn aan i n het deze strandpalen. Geraadpleegde Ten C a t e , literatuur: J.A.M. & G.C. Geomorfologische Toelicnting Maarleveld (1977): k a a r t van Nederland, op de Stiboka/Rijks legenda. Geologische Dienst, W a g e n i n g e n / H a a r l e m 91 pp. schaal 1:50.000;
© Copyright 2024 ExpyDoc