“Druk op het hinterland” - De Vlaams

MONITOR VLAAMS-NEDERLANDSE DELTA 2014
“Druk op het hinterland”
Thierry Vanelslander, Bart Kuipers, Joost Hintjens & Martijn van der Horst
In 2040 is sprake van een robuust en
duurzaam intermodaal hinterlandnetwerk gedreven door
synchromodaliteit, aansluitend op
TEN-T-netwerken.
In 2040 zijn de Deltahavens hecht
verbonden met een logistieke schil
van distributieregio’s en intermodale
terminals/ externe toegangspoorten
waar toegevoegde waarde activiteiten
plaatsvinden.
Vraag
Evolutie van de vraag in het hinterland van de VND
Snelst groeiende handelspartners van de Delta (2001-2013)
Procent
Miljard Euro
Russische federatie
389%
33,8
Tsjechië
354%
13,3
Polen
226%
16,0
Duitsland
60%
100,5
Frankrijk
43%
43,5
Verenigd Koninkrijk
29%
22,7
Bron : Exportdata van België en Nederland : Statbel en CBS
Verschuiving economisch zwaartepunt BBP Europa naar het oosten
Relatieve Groei
2001-2011
Bron : Eurostat
Verschuiving economisch zwaartepunt BBP Europa naar het oosten
Positieverschuiving
2001-2011
Bron : Eurostat
Verschuiving economisch zwaartepunt BBP Duitsland naar het oosten
Relatieve groei
2001-2011
Bron : Destatis
Verschuiving economisch zwaartepunt BBP Duitsland naar het oosten
Relatieve groei
2001-2011
1st en 2nd sector
Bron : Destatis
Ketenmodel zeehavens
Bron : Dr.E.van Hassel
Het belang van zee-, haven- en hinterlandkosten op de keten
Bron : Dr.E.van Hassel
De hinterlandkostprijs van een TEU - Europa
Bron : Dr.E.van Hassel
De hinterlandkostprijs van een TEU - Duitsland
Bron : Dr.E.van Hassel
Afnemende bereikbaarheid hinterland Delta
Kost per TEU naar het gewogen gemiddelde van EU28 tegen constante kosten
2001
2011
626 €/TEU
645 €/TEU
100%
103%
Dit stemt ongeveer overeen met een verschuiving
in Tsjechië van het centrum (Praag) naar de oostelijke rand (Stredni Morava) of
in Duitsland van Braunschweig naar Chemnitz
Praag – Stredni : 205 km
Braunschweig – Chemnitz : 308 km
Het natuurlijke hinterland van de Delta
Bron : Dr.E.van Hassel
Aanbod
1. Hoe ontwikkelt de logistieke infrastructuur zich in dit
verschuivende achterland?
-
Groei havengerelateerde distributiecentra
2. Hoe wordt dit achterland vanuit de VND-hubs bereikt?
-
Ontwikkeling terminalnetwerken
Intermodale dienstverlening
Logistieke schil: distributiecentra ontvangen 20-30%
containers van containerhubs Vlaams-Nederlandse Delta
Import/export- &
doorvoerstromen:
verschuiving OostEuropa
100%
Wederuitvoer:
EDC’s/RDC’s
(voorbeeld: Ni
Laakdal):
?
30%
zee-zee
containervervoer
Logistiek vastgoed
Logistieke schil: België en Nederland top in wederuitvoer
(wederuitvoer als aandeel van de uitvoer van goederen, 2009)
Bron: Duprez & Dresse/NBB, 2013
Logistieke schil: zwaartepunten in België en Nederland
Bron: Vanoutrive, Verhetsel, Vanelslander, 2014
Bron: Stec Groep, 2013
Vlaams-Nederlandse Delta zwaartepunt logistiek
vastgoed in Europa: Oost-Europa rukt op!
Bron: ProLogis, 2013
Europese Logistieke clusters: relatief sterke positie
Oost Europa
Omzet per persoon in opslag en logistiek in België en
Nederland (licht) dalend in 2010-11; groei in Tsjechië en
Slovenië
500.0
Omzet per persoon, selectie EU-landen; duizend euro
2008-2011
omzet per werknemer
450.0
Belgium
400.0
Netherlands
350.0
Czech Republic
300.0
Germany
250.0
Hungary
200.0
Austria
150.0
Poland
100.0
Romania
Slovenia
50.0
Slovakia
0.0
2008
Bron: Eurostat (2014), bewerkt EUR
Note: Eurostat klasse H521: warehousing and storage sector
2009
2010
2011
Toegevoegde waarde in logistiek en opslag staat onder druk in
VND. Midden- en Oosteuropese landen nog niet bezig met
grote inhaalslag
Bruto toegevoegde waarde per persoon, selectie EU landen
2008-2011; duizend euro
bruto toegevoegde waarde per
werknemer
250.0
Belgium
200.0
Netherlands
Czech Republic
150.0
Germany
Hungary
100.0
Austria
Poland
50.0
Romania
Slovenia
0.0
2008
-50.0
Bron: Eurostat (2014), bewerkt EUR
Note: Eurostat klasse H521: warehousing and storage sector
2009
2010
2011
Slovakia
Grote groei werkgelegenheid in Slowakije, Estland en
Litouwen in logistiek en opslag, bovengemiddelde groei
in Polen en Tjechie (2008-11)
Bron: Eurostat (2014), bewerkt EUR/Note: Eurostat klasse H521: warehousing and storage sector
Containerhavens in de VND stabiel: groei in de Baltic & Oost
Mediterranean—m.n. Gdansk & Piraeus (overslag in miljoen teu)
VND
havens
Noordduitse
West
Oost
havens Mediterr. Mediterr.
Baltic Frankrijk
VK
2008
21.7
15.2
20.6
2.9
2.5
2.5
5.0
2009
19.3
11.6
16.9
2.8
2.2
2.2
4.6
2010
22.1
12.8
18.4
3.7
2.4
2.4
5.0
2011
22.8
14.9
18.5
4.4
2.9
2.2
4.8
2012
22.5
15.0
20.0
5.3
3.5
2.3
5.1
2013
22.2
15.1
20.3
6.0
3.8
2.5
5.3
VND havens: Rotterdam, Antwerpen en Zeebrugge
Noordduitse havens: Hamburg, Bremerhaven
West Meditterranean: Algeciras, Valencia, Gioia Tauro, Marsaxlokk, Genua, Barcelona, La Spezia, Las Palmas
East Meditteranean: Ambarli/Istanbul, Piraeus
Baltic: St. Petersburg, Gdansk
Frankrijk: Le Havre
UK: Felixstowe, Southampton
Strategisch voordeel Vlaams-Nederlandse Delta:
- absoluut gemeten omvangrijke logistieke schil
- excellente transportnetwerken
- excellente dienstverlening op netwerken
- logistieke innovaties
Vlaams-Nederlandse Delta verbonden met netwerk van
100 inland terminals, waarvan ruim 60% multimodaal
Haven
Belgie
Duitsland
Frankrijk
Nederland
Zwitserland
totaal
Bron: Inlandlinks.eu, containerafvaarten.be, binnenhafen.de en Railcargo, bewerkt EUR
Note: geografische afbakening is Rijn-Maas-Schelde bassin
Totaal
14
36
9
37
4
100
Multimodaal
6
34
6
14
4
63
Hinterland VND bereikbaar door sterk netwerk intermodale
shuttleverbindingen: binnenvaart strategisch voordeel VND
Haven (2013)
Aantal
bestemmingen
Aantal
shuttles/week
VN Delta
86
718
Hamburg
72
680
Le Havre
9
47
Aantal
bestemmingen
Aantal
shuttles/week
VN Delta
70
279
Hamburg
13
15
Le Havre
11
40
Haven (2013)
Bron: Havenautoriteiten, Bremerhaven/overige Franse/Medit. havens niet beschikbaar
VND Havens: 279 binnenvaartshuttles naar 71 bestemmingen;
50% top bestemmingen op korte afstand VND havens
Bron: Bureau Voorlichting Binnenvaart , Containerafvaarten.be, bewerkt EUR
Note: Rekeninghoudend met feit dat shuttles uit Antwerpen via Rotterdam lopen
Bestemming
Alphen a/d Rijn
Duisburg
Tilburg
Oosterhout
Strassbourg
Veghel
Terneuzen katoennatie
Bonn
Moerdijk CCT
Oss
Ottmarsheim
Waalwijk
Duisburg DIT
Gent
Basel
IJmuiden
Köln
Zaandam
Freq/week (2013)
35
33
20
19
17
17
16
15
15
14
14
14
12
12
11
11
11
11
Rail: VND-hubs sluiten aan op drie belangrijke Europese
corridors.
Om strategisch voordeel te houden is aandacht voor blinde
vlekken in achterlandnetwerk Vlaams-Nederlandse Delta
van essentieel belang
VAARWEGEN BLINDE VLEKKEN:
- Seine-Schelde
- Kanaal Maldegem – Zeebrugge
- Rhone-Rijn verbinding
- Aansluiting Twente-Mittellandkanaal en
lage vaardiepte Mittelland kanaal
N.B.: blinde vlek is bottleneck waarvoor geen
maatregelen (en financiering (EU, Nationale
overheden)) zijn getroffen. Bron: Panteia , 2014
SPOORWEGEN BLINDE VLEKKEN:
- Opwaarderen verbinding AntwerpenNamen- Luxemburg- Franse grens
- Enkel- naar dubbelspoor VenloMönchengladbach (verbetering robuustheid
Betuweroute)
- Gebrek aan parkeerruimte voor treinen
Rotterdam- Duisburg/ Neuss/
Germersheim/ Worth-am-Rhein.
Daarnaast:
- Heractivering IJzeren Rijn
Daarnaast innovatie: koppeling van deepsea-terminals, inland
terminals en logistieke clusters door Extended
Gateways/Extended Gates
Innovatie houdt VND op voorsprong: Extended gateways
gekoppeld aan Synchromodale dienstverlening.
Voorbeelden van ECT en PSA & APM Terminals
Extended gate service from Zeebrugge to Antwerp
Conclusies logistieke schil en intermodale verbindingen
• Economisch zwaartepunt Europa/Duitsland schuift naar het oosten
• Op lange termijn groei in Midden-en Oost Europa in opslag en logistiek;
toegevoegde waarde blijft vooralsnog stabiel en relatief laag
• Oriëntatie van de verbindingen VN Delta is meer zuidelijk, via de Rijn
• VND havens verbonden met hoogwaardige waterweginfrastructuur &
spoorweginfrastructuur: prioriteit opheffen strategische bottlenecks
• Belang TENT-T verbindingen West-Oost en v.v.
• Multimodale dienstverlening groeit in omvang en aantal bestemming;
evenals inland terminal netwerk
• Innovatie: extended gateways/gates en synchromodale dienstverlening