Documentgegevens Samenvatting Beleid en doelstellingen

Documentgegevens
Titel
Medicatie: Voorwaarden bij voorschrijven van UR
geneesmiddelen door gespecialiseerd verpleegkundige
Werkgebied
Patiëntenzorg: Medicatie
Dit document is alleen geldig op de aangegeven printdatum, tenzij de volgende
gegevens zijn ingevuld:
Naam documentbeheerder:
........................................................
Paraaf:
........................................................
Tst. nr:
........................................................
Geldig t/m (datum):
........................................................
Samenvatting
Dit document beschrijft het proces van voorschrijven van Uitsluitend op Recept (UR)
geneesmiddelen door de gespecialiseerd verpleegkundige. Met deze regeling wordt uitvoering
gegeven aan artikel 36, veertiende lid, van de Wet BIG waardoor gespecialiseerd verpleegkundigen
onder bepaald voorwaarden bevoegd zijn zelfstandig UR geneesmiddelen voor te schrijven. Het
betreft hier gespecialiseerd verpleegkundigen van de volgende 3 specialismen: diabetici,
pulmonologie en oncologie. De regeling voor gespecialiseerd verpleegkundigen diabetes mellitus en
–pulmonologie treedt per februari 2014 in werking. Voor gespecialiseerd verpleegkundige oncologie
treedt deze regeling per september 2014 in regeling.
Beleid en doelstellingen
Op een juiste manier de juiste medicatie in de juiste vorm voorschrijven door gespecialiseerd
verpleegkundigen binnen het eigen deskundigheidsgebied.
Implementatie van de doelstellingen
Betrokken instellingen en afdelingen
Dit document is van toepassing op de afdeling, poliklinieken en huisartsenpraktijken waar
gespecialiseerd verpleegkundigen werkzaam zijn
Uitvoerenden
Gespecialiseerd verpleegkundigen welke werkzaam zijn binnen de volgende specialismen: diabetes
mellitus, pulmonologie, oncologie
Voorwaarden voor zelfstandig voorschrijven door gespecialiseerd verpleegkundige
 een voltooide post HBO opleiding op het gebied van diabetes mellitus, oncologie of pulmonologie
waarvan een module farmacotherapie onderdeel is
 een vervolgopleiding verpleegkunde op het gebied van diabetes mellitus, oncologie of
pulmonologie met een losse module farmacologie
 een notitie in het BIG register betreffende voorschrijfbevoegdheid
 aanvragen AGB zorgcode
1 van 4



minimaal 18 uur per week werkzaam als gespecialiseerd verpleegkundige
Alle UR geneesmiddelen voorschrijvende gespecialiseerd verpleegkundigen hebben de Elearning EVS voor artsen gevolgd en de daarbij behorende toets gehaald
Gespecialiseerd verpleegkundige dient een verklaring “voorschrijving geneesmiddelen” in te
vullen en te laten tekenen door medisch specialist en ziekenhuisapotheker (verklaring onder
kopje “formulieren”)
Diabetes mellitus
De geneesmiddelen die de verpleegkundige op het gebied van diabetes mellitus mag voorschrijven
op recept, zijn bloedglucose regulerende geneesmiddelen. Dit betreft bloedglucoseverlagende
genees-middelen en bloedglucoseverhogende middelen. Verpleegkundigen op het gebied van
diabetes mellitus die gebruik maken van de toegekende voorschrijfbevoegdheid, doen dat in de
praktijk binnen de kaders van specifiek ontwikkelde samenwerkingsafspraken. De lokale
samenwerkingsafspraken zijn ontwikkeld vanuit het eerder genoemde multidisciplinaire team waarin
de verpleegkundige op het gebied van diabetes mellitus werkzaam is.
De samenwerkingsafspraken zijn afgeleid van de landelijke richtlijnen, standaarden en daarvan
afgeleide protocollen.
Voorbeelden hiervan zijn onder andere:
 NDF Zorgstandaarden,
 NDF Richtlijnen diabeteszorg of door NDF goedgekeurde richtlijnen,•
 NIV Richtlijnen Endocrinologie,
 NHG-Standaarden zoals Diabetes Mellitus type 2 en Cardiovasculair risicomanagement,
 ISPAD richtlijnen.
Oncologie
De geneesmiddelen die de verpleegkundige op het gebied van oncologie mag voorschrijven op
recept, beperken zich tot klachten en symptomen die zich ten gevolge (van de behandeling) van de
ziekte kanker voordoen. De geneesmiddelen die een verpleegkundige op het gebied van oncologie
mag voorschrijven op recept zijn antidiarrhoica, anti-emetica, benzodiazepinen, laxantia, middelen
van pijnbestrijding (WHO-ladder stap 1) en secretieremmers. Verpleegkundigen op het gebied van
oncologie die gebruik maken van de toegekende voorschrijfbevoegdheid, dienen dat te doen binnen
de kaders van specifiek ontwikkelde samenwerkingsafspraken. De lokale samenwerkingsafspraken
zijn ontwikkeld vanuit het eerder genoemde multidisciplinaire team waarin de verpleegkundige op het
gebied van oncologie werkzaam is. De samenwerkingsafspraken zijn afgeleid van de landelijke
richtlijnen. Deze landelijke richtlijnen zijn te vinden op www.oncoline.nl. Oncoline is een product van
de Integrale Kankercentra waarin alle landelijke oncologische richtlijnen voor de diagnose en
behandeling van klachten en symptomen ten gevolge van (de behandeling van) de ziekte zijn
opgenomen.
Pulmonologie
Bij de behandeling van patiënten met astma en COPD in het kader van medicatie gaat het vooral om
inhalatiemedicatie: medicijnen die rechtstreeks in de luchtwegen worden geïnhaleerd. De
geneesmiddelen die de verpleegkundige op het gebied van astma en COPD mag voorschrijven op
recept zijn sympathicomimetica, parasympathicolytica en corticosteroïden. Verpleegkundigen op het
gebied van astma en COPD die gebruik maken van de toegekende voor-schrijfbevoegdheid, dienen
dat te doen binnen de kaders van specifiek ontwikkelde samenwerkingsafspraken. Het voorschrijven
en aanpassen van doseringen is vastgelegd in protocollen die zijn afgeleid van landelijke
standaarden en richtlijnen. Tot de landelijke protocollen, richtlijnen en standaarden op het gebied van
COPD behoren:
 de NHG-Standaard COPD,
 de CBO Richtlijn Ketenzorg COPD, (sedert medio 2010: Zorgstandaard COPD),
 de CBO Richtlijn medicamenteuze behandeling bij COPD,
 de Landelijke Transmurale Afspraak COPD.
Tot de landelijke richtlijnen en standaarden op het gebied van astma behoren:
 de NHG standaard Astma bij volwassenen,
 de NHG standaard Astma bij kinderen,
 SKL Richtlijn astma bij kinderen,
2 van 4

De sedert 2010 ontwikkelde Zorgstandaarden Astma bij volwassenen en Astma bij kinderen.
Taken bij voorschrijven
Taak
1. Invoeren van eventuele
contra-indicaties in het EVS
2. Vaststellen welke medicatie
voorgeschreven dient te
worden
3. Invoeren van
medicatieopdracht in het EVS
4. Afhandelen van de
bijbehorende
medicatiebewakingssignalen
Uitvoerende
Arts
Documentatie
Zie: E-learning EVS voor arts
Zakboekje EVS voor arts
Arts
Arts/ gespecialiseerd
verpleegkundige
Arts/ gespecialiseerd
verpleegkundige
Zie: E-learning EVS voor arts
Zakboekje EVS voor arts
Zie: E-learning EVS voor arts
Zakboekje EVS voor arts
Vastlegging
Alle handelingen die in het EVS zijn uitgevoerd worden gelogd op datum tijd en gebruiker. Het is
alléén toegestaan om in te loggen met behulp van de eigen inloggegevens.
Toezicht en tussenkomst arts/apotheek
Indien de voorwaarden voor zelfstandig voorschrijven van receptengeneesmiddelen zijn gerealiseerd
wordt een verklaring ondertekend door de betreffende gespecialiseerd verpleegkundige en arts(zie
formulier verklaring). Apotheek controleert of de gespecialiseerd verpleegkundige in het bijbehorend
register ingeschreven staat en ondertekent het bijgevoegd formulier.
Deze verklaring wordt bewaard door de gespecialiseerd verpleegkundige, gearchiveerd in het
personeelsdossier en is beschikbaar bij het hoofd van de afdeling
Overlegsituaties
Maandelijks is er een structureel multidisciplinair overleg. De gespecialiseerd verpleegkundige krijgt
tijdens dit overleg de mogelijkheid om beknopt maar accuraat een probleem te bespreken.
Tussendoor is er altijd mogelijkheid voor overleg met de behandelende arts. Aanleiding hiervoor kan
zijn: de aanpassing van de medicatie buiten het protocol , niet halen van behandeldoelen , of
optreden van bijwerkingen
De gespecialiseerd verpleegkundige mag nooit en te nimmer afwijken van de in dit protocol gestelde
“Voorwaarden voor voorschrijven door de gespecialiseerd verpleegkundige”
Bronvermeldingen
Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden nr 33354 d.d. 2 december 2013
Besluit commissie Medicatieveiligheid d.d.
E-learning EVS voor arts
Zakboekje EVS voor arts
Bijlage:
Klik hier voor het Formulier: Verklaring voorschrijving geneesmiddelen door gespecialiseerd
verpleegkundigen.
Verklaring van uitgifte
Geldigheid
Dit document in elektronische vorm is de enige geldige versie.
Fouten
Mocht u een fout ontdekken of een opmerking willen plaatsen gebruik hiervoor dan bij voorkeur de
optie “opmerking plaatsen” in het betreffende document. U kunt ook contact opnemen met
3 van 4
Documentmanagement via e-mail: [email protected] of via tst. 75990 of 71650.
Auteursrechten voorbehouden
© Behoudens uitzonderingen door de wet gesteld is het aan derden zonder schriftelijke toestemming
van het azM niet toegestaan iets uit dit document te verveelvoudigen of openbaar te maken door
middel van druk, fotokopie, microfilm of enige andere vorm, hetgeen ook van toepassing is op gehele
dan wel gedeeltelijke al dan niet elektronische bewerkingen of verwerkingen.
Personalia
Documentcoördinator: E. Lardinois, stafadviseur documentmanagement
Auteur(s): R. Secchi, stafadviseur stafgroep verpleging
Beoordelaar(s):R. van der Zanden, apotheker; A. Frijlink, jurist stafdienst bestuur, S. Paulussen,
diabetesverpleegkundige, S. Landewe, endocrinoloog, C. van Keeken, afdelingshoofd Centrum voor
Thuisbeademing, I. Simons, afdelingshoofd oncologiecentrum
Autorisator:J. Fiolet, directeur RVE Patient & Zorg
4 van 4