Groep 5 - Steunpunt Algemeen Welzijnswerk

Verslag: Stellingen Dag van het Slachtoffer 2014
Groep 5
Datum: 21 februari 2014
Kris De Groof Steunpunt Algemeen Welzijnswerk
Liesbeth Wyseur Directoraat-Generaal Justitiehuizen
HET SLACHTOFFER CENTRAAL
Stelling 1: waardig afscheid nemen beter overlaten aan
begrafenisondernemers en andere privé-initiatieven
Politie: ok, maar niet altijd mogelijk, bijvoorbeeld bij autopsie
Slachtofferonthaal: afhankelijk van de professionaliteit van de begrafenisondernemer. Moet
aandacht hebben voor de noden van de nabestaanden. Loopt vaak mis.
Nood aan richtlijnen, volgen van opleiding, zelfde methodiek.
Politie: sensibiliseren, opleiden van begrafenisondernemers (BO): aanschrijven van BO en
langsgaan.
Slachtofferhulp: wel mogelijk, BO mist kennis. Toch zuiverder als ieder eigen taak heeft,
slachtofferzorg: enige taak is ondersteuning van slachtoffer. BO heeft ook teveel andere
praktische taken.
Politie: verschil tss natuurlijk en niet-natuurlijk overlijden. BO geeft soms lichaam niet vrij als
facturen niet betaald worden, bij repatriëring: commerce van de BO.
Slachtofferhulp: kwaliteitslabel is nodig, maar in kleine dorpen slechts 1 BO, daar hebben de
mensen geen keuze. Er moeten eisen kunnen gesteld worden aan de BO: zorg voor nabestaanden
is meer dan de kist open doen.
Slachtofferonthaal: uit bezorgdheid over deze stelling: begeleiden en waardig afscheid nemen is
een recht. Dat wordt nu een dienstverlening, en dat heeft een kostprijs (commerce).
De sector moet zeggen dat dit een recht is, vraagt omkadering, er zijn niet zoveel diensten die dat
kunnen.
Pag. 1 van 5
Pol: ter plaatse bij plaats delict is zorg ook al belangrijk. Samenspraak tussen de slachtofferbejegenaar en de BO. Bijvoorbeeld bij zelfdoding; lichaam groeten. Er is eerst de slachtofferbejegenaar die het lichaan gezien heeft en de nabestaanden kan inlichten, voorbereiding en
overgangen heel belangrijk. Slachtofferbejegenaars maken de brug met de BO, coachen. Zij
kunnen prioriteiten stellen en uitleggen (bijv plaats delict vrijwaren waardoor het niet altijd
mogelijk is lichaam te zien, zij weten het van de politie als het slachtoffer verdacht wordt van de
feiten, …)
Stelling 2: Eén slachtofferloket – recht op informatie
HVL/CO3: door ontwikkeling naar family justice centre, volgens het principe van one-stopshop. Dit is een goed uitgangspunt. Vanuit dit ene infopunt wordt het traject opgestart en
doorlopen, cliënten wegwijs maken doorheen de verschillende diensten.
Slachtofferonthaal: dan slachtofferloket maken voor ALLE soorten slachtoffers misdrijven,
verkeersslachtoffers, IFG, …
HVL/CO3: dat is logisch, maar het is niet te vermijden dat mensen bij verschillende deskundigen
terecht komen (psycholoog, juridische HVL, ..)
Eén loket of algemeen onthaal? Etiket slachtoffer is wel nodig, alleen al maar omwille van de
erkenning voor slachtoffers.
Algemeen onthaal bestaat in de CAW’s: is overbevraagd – moeten zich dan toch richten naar de
problematiek: praktisch moeilijk haalbaar 24 u op 24 u onthaal? Superhulpverleners aan het
onthaal?
De beweging is al bezig naar 1 aanspreekpunt: de burger begrijpt het niet.
POL: voorstander van 1 loket: toegankelijk voor iedereen, maar waar gevestigd? Bereikbaarheid?
In de wijkteams?
HVL: 1 loket is gedeeltelijke oplossing voor het recht van alle slachtoffers, in combinatie met
outreachend werken, om een deel van de slachtoffers te bereiken die we nu niet bereiken.
HVL/CO3: heel veel diensten zijn bezig met 1 zelfde dossier, maar betrokkene weten dat niet
altijd.
Aanklampend en outreachend werken met de slachtoffers blijft altijd nodig.
Stelling 3: Staat het belang van het slachtoffer of het
belang van de diensten centraal?
HVL: door evoluties gedwongen om de dienst centraal te stellen terwijl we liever het slachtoffer
centraal zouden stellen. De slachtoffers dreigen tussen de mazen van het net te vallen. Cf.
Antwerps crisisteam: 24 u permanentie (daarvoor alle budgetten samen genomen): hier
cliëntgericht gedacht.
Pag. 2 van 5
Stelling 4: Elk slachtoffer heeft trajectbegeleiding nodig
HVL: kost! Niet ieder slachtoffer heeft dat nodig.
CO3: cf casusregisseur IFG: blijven opvolgen van de dossiers is nodig, want er zijn ook
wachtlijsten. Dit is een bijzonder preventieve functie.
Slachtofferonthaal: nagaan welke slachtoffers dat nodig hebben - assessment: profielen voor wie
dit nodig heeft.
SAMENWERKING TUSSEN DE PARTNERS SLACHTOFFERZORG
Stelling 5: Slachtofferonthaal en slachtofferhulp in één
dienst
Slachtofferonthaal: voordeel: hulp + juridische hulp en relatie met het parket onder 1 dak. Onder
de voorwaarde dat beide expertises blijven bestaan.
GEVAAR: verlies van expertise
Link met justitie niet verloren laten gaan, of gevaar dat de hulpverlening op termijn wegvalt.
POL: maakt niet uit, politie moet gericht doorverwijzen. Al is het makkelijker dat diensten samen
zitten.
Slachtoffferonthaal: het belang van bij justitie te zitten, op het parket: elkaar kennen.
Cfr. samenwerkingsvorm CO3: bij elkaar aan tafel zitten (politie, justitie, HVL)
HVL: een goede samenwerking is altijd nodig, we werken rond hetzelfde thema. slachtofferhulp
geeft ook veel juridische info, mar zij kunnen niet aan het justitieel dossier
Slachtofferonthaal: onderscheid in expertise – methodiek in justitie is niet gelijk aan expertise,
maar is een methodiek (maakt andere dingen mogelijk). Wat is de expertise, wat zijn de taken van
eenieder, want veelal doen we hetzelfde werk.
In het kader van de communautarisering moeten we de visies op slachtoffers bekijken, en dat is
vooral bekijken: wat heeft het slachtoffer nodig?
HVL: de stelling klopt niet: slachtofferhulp vertrekt in de CAW’s vanuit een algemeen onthaal.
Het is een illusie dat samenvoegen van de beide diensten niet voor verwarring zal zorgen.
Stelling 6: Elke hulpverlener moet alle vragen kunnen
beantwoorden?
HVL: niet akkoord: doorverwijzen is het sleutelwoord, niet iedereen superhulpverlener.
HVl: dringende nood aan evaluatie van het algemeen onthaal. Het algemeen onthaal moet met
elke vraag kunnen omgaan: onmogelijk. Nood aan 1 dienst voor slachtoffers. Doorverwijzing
Pag. 3 van 5
wordt moeilijk: een algemeen onthaal is niet identificeerbaar. Aparte dienst is nodig voor de
herkenbaarheid
POL: bevestigt. Sociale dienst van de politie moet weten dat er een slachtofferdienst bestaat.
Slachtofferonthaal: herkenbaarheid is van belang. De dienst moet voor het slachtoffer herkenbaar
zijn. Nu bijvoorbeeld bij CAW’s minder herkenbaar.
POL: nadelen van een algemeen onthaal: bellen naar 1 nummer, dan nog de regio zoeken, dan
nog een hulpverlener zoeken: moeilijk afspraken vast te krijgen voor slachtoffer. Vroeger namen
we rechtstreeks contact op met de hulpverlener en hadden we direct een afspraak voor het
slachtoffer.
HVL: veel slachtoffers vallen uit de boot
HVl: Sommige CAW’s beslissen om toch nog een eigen onthaal in te richten voor slachtoffers,
sindsdien opnieuw stijging van het aantal aanmeldingen. Duidelijke profilering nodig. Ook nodig
voor de opbouw van expertise. In het belang van de slachtoffers is een aparte dienst nodig.
POL: politie moet ook op ALLE interventies een antwoord bieden. Gepast doorverwijzen,
waarom dan niet naar een algemeen onthaal bij het CAW?
POL: nu moeten we de sociale kaart steeds aanpassen. 1 algemeen onthaal zou wel makkelijker
zijn voor de interventieploeg. Nu moeten we steeds informeren bij veranderingen. Bovendien
wordt slachtofferbejegening bij de politie minder belangrijk.
Stelling 7: Er zou geen beroepsgeheim mogen zijn.
POL: Wat is beroepsgeheim? Informatie uitwisselen kan wel vanuit de polite naar de
hulpverlener, maar wordt moeilijk als men info uitgewisseld heeft vanuit hulpverlener naar de
politie. Dat heeft te maken met het feit dat de diensten niet weten wat de polite doet/zal doen
met het dossier.
HVL/CO3: het project voorziet dat je samen met politie, hulpverlening en justitie aan tafel zit.
Onbekend maakt onbemind.
POL: het parket hoeft niet te weten wat het slachtoffer of de dader doet. Weten dat er een
traject bezig is, is immers voldoende.
HVL: over het beroepsgeheim doen veel verouderde visies de ronde. Volgens prof. Put: het
beroepsgeheim draait soms meer om het eergevoel van de hulpverlener dan om de cliënt.
Er wordt vaak te strikt met het beroepsgeheim omgegaan.
POL: soepeler omgaan met het beroepsgeheim is kostenbesparend.
HVL: strikte toepassing van het beroepsgeheim soms in het nadeel van de cliënt.
CO3: openheid werkt in alle richtingen. Het betekent ook dat kan vermeden worden dat mensen
10 keer hun verhaal moeten doen. Dit is niet het aantal intakegesprekken verminderen, maar wel
gerichter intaken, en minder zware procedures.
Pag. 4 van 5
POL: de magistraat werkt vanuit een wetgevend kader. De politie wil soms meer meedelen en de
zaak wat meer contextualiseren, maar dat mag niet. We willen het parket graag beter inlichten.
Stelling 8: Welzijnsteams en arrondissementele raden
moeten veel strikter gereglementeerder opgevolgd worden
Slachtofferonthaal: wat wil dat zeggen, strikter opvolgen?
HVL: vastleggen wat moet besproken worden
Toelichting
POL: welzijnsteam = arro, want desinteresse door diensthoofden.
Slachtofferonthaal: alhoewel het beleidsmensen zouden moeten zijn, wel veel afgevaardigden,
zonder zeggingschap. Nood aan criteria (wie/welk niveau/hoeveel). Uitwisseling van ervaringen
uit andere arro nodig.
Overleg is zeker nodig
POL: regels en criteria hebben geen zin, de zonechef zal blijven afvaardigen.
Welzijnsteam draait goed, we hebben elkaar beter leren kennen, reglementering niet nuttig.
TOELICHTING: we zien wel overal creatieve oplossingen, maar er is nog geen uitwisseling
tussen de arro’s.
POL: welzijnsteam geeft punten door aan de arro, maar het parket beslist welke punten
besproken worden.
Pag. 5 van 5

Download Report