aar Passend - SWV PO Westelijke Mijnstreek

NIEUWSBRIEF
PASSEND
PRIMAIR ONDERWIJS
WESTELIJKE MIJNSTREEK
Passend
uitgave nr. 3 SEPTEMBER 2014
Voorwoord
Passend onderwijs:
een feit
Het afgelopen jaar, en met name de afgelopen maanden, is er veel werk verricht door de s­ cholen,
de besturen en het samenwerkingsverband. We zetten de meest belangrijke gebeurtenissen in
deze voorbereiding naar passend onderwijs, graag nog even op een rij:
Het samenwerkingsverband is opgericht en ingericht;
De directeur en trajectbegeleiders zijn aangesteld;
Het ondersteuningsplan en de begroting zijn vastgesteld;
OOGO (Op Overeenstemming Gericht Overleg) met de gemeente is voor het eerste jaar
afgerond;
De Ondersteuningsplanraad heeft onder voorwaarden instemming verleend met het
ondersteuningsplan;
De inspectie heeft haar eerste onderzoek uitgevoerd bij het samenwerkingsverband;
Ondersteuningstoewijzing en toelaatbaarheid S(B)O zijn beschreven;
Werkprocessen hebben vorm gekregen;
De communicatie met betrokkenen en belanghebbenden is op gang gebracht.
De voorwaarden voor passend onderwijs zijn gecreëerd. Het is nu aan ons allemaal om er inhoud
en kleur aan te geven!
De kwartiermakers
dragen het stokje over
De afgelopen periode van bijna twee jaar heeft een
groep collega’s, de zogenaamde kwartiermakers, in
opdracht van de schoolbesturen de voorbereidende
­
werkzaamheden in de regio Zuid- en Midden-Limburg
op zich genomen. Op de foto is duidelijk te zien wat
ons o.a. op de been heeft gehouden… absoluut, een
eerlijke bos verse peentjes, en die hebben we zeker ook
zo af en toe gezweet.
Maar we hebben het graag gedaan, met het oog op
de toekomst. Een toekomst waarin voor iedere
leerling een passende onderwijsplek beschikbaar is
en iedere leerling de ondersteuning krijgt die nodig
is om te ­kunnen laten zien waartoe zij of hij in staat is.
We ­danken iedereen hartelijk voor de constructieve en
plezierige samenwerking.
Voortaan digitaal
Dit is de laatste nieuwsbrief van ons samenwerkingsverband in papieren
vorm. Uiteraard gaat de communicatie door. Met ingang van het nieuwe
schooljaar is onze site in de lucht: www.swvpowestelijkemijnstreek.nl.
We zullen de communicatieve en interactieve mogelijkheden van de
­website benutten, naast de rechtstreekse en korte communicatielijnen
met besturen en scholen. Uitgangspunt is om informatie snel,
­compleet, correct en ‘to the point’ te delen met alle betrok­
kenen en belanghebbenden in de regio. Op maat en op de
best passende wijze.
Op de foto: Henri Duisters, Raymond in het Veld,
Peter Satijn, Tiny Meijers en Jo Ortmans. Jan Janssen
en Jos de Vriend ontbreken maar horen er zeker bij.
Samen op pad met
passend onderwijs
We staan voor een uitdagende taak. 1 augustus is
gepasseerd en de wet passend onderwijs is een feit.
Iedereen werkt vanaf nu op een andere wijze en via
andere wegen aan de ondersteuningsbehoefte en
zorg van leerlingen, en de aanmelding bij sbo en
so. Wat is de visie van de op 1 april benoemde direc­
teur en voorzitter van het samenwerkingsverband
­Westelijke Mijnstreek?
Tiny Meijers, voorheen coördinator van REC-3 Limburg, is als direc­
teur operationeel verantwoordelijk voor het samenwerkingsverband.
Rob Vastbinder, in het verleden voorzitter van het College van Bestuur van
Innovo, is benoemd tot onafhankelijk voorzitter, en heeft veel ervaring als
organisatiedeskundige. Tiny: ‘Onze rol is om eenduidigheid te creëren in
processen en rolverdeling zodat ieder kind en iedere ouder ook in de nieuwe
situatie goed geholpen wordt. De aanloop naar de wet en de weg naar dit
samenwerkingsverband was lang en niet altijd gemakkelijk. De tijd die ons
restte om van plan tot werking te komen, was kort. Ondanks alle ­inspanning
zal de overgang niet vlekkeloos verlopen, dat realiseren we ons. Maar, ook
dat lossen we samen op. En het kind staat te allen tijde centraal.’
Ketens en schakels
‘Passend onderwijs is een grote verandering voor de werkwijze van
­schoolbesturen, teams en individuele leerkrachten’, weet Rob. ‘We zullen
als keten meer en meer gaan samenwerken, ook met partijen buiten de
school. Een goede ambitie met als doel een doorgaande ontwikkelingslijn
voor het kind te creëren, op weg naar zelfstandigheid. Wat kunnen we
het kind - samen - in circa vijftien jaar onderwijs die het volgt, aanbieden?
De rol van het overkoepelende samenwerkingsverband daarin is vrij
­abstract, maar wel wezenlijk: ervoor zorgen dat iedere schakel zijn ver­
antwoordelijkheid neemt.’
Scholen en besturen in hun rol
‘In Limburg en in ons samenwerkingsverband is over het algemeen sprake
van middelgrote tot grote schoolbesturen’, vertelt Tiny. ‘Dat betekent dat
je heel goed moet kijken wat zij zelf kunnen doen. Hoe dichter bij het kind,
hoe beter. De begeleiding die op school zelf gegeven wordt (zorgniveaus
1 t/m 4 van handelingsgericht werken, red.) blijft daarom de verantwoor­
delijkheid van de besturen. Zij krijgen daartoe de middelen van het
­samenwerkingsverband. In deze ondersteuning staan scholen overigens
niet alleen. De meeste schoolbesturen hebben een expertisepool van
psychologen, orthopedagogen en andere professionals (o.a. vanuit het
­
Rob Vastbinder en Tiny Meijers
sbo en so) waar scholen een beroep op kunnen doen. Besturen kunnen
­onderling afspraken maken om deze expertise uit te wisselen. Ook de
jeugdhulp vanuit de gemeente sluit hierbij aan. Uiteraard kijkt het samenwerkingsverband nauwlettend of het proces goed verloopt. Als de hulp
op school niet toereikend blijkt (in niveaus 1 t/m 4, red.) wordt een trajectbegeleider van het samenwerkingsverband ingezet om het proces naar
sbo of so te begeleiden.’
Solidariteit en aanspreken
De gekozen structuur is een middenweg tussen een open en een gesloten
systeem. Een evenwicht tussen solidariteit en verantwoordelijkheid. De
werkwijze maakt het mogelijk elkaar te helpen, maar ook om elkaar aan te
spreken. Als een kind wordt aangemeld bij sbo of so en achteraf blijkt dat
niveaus 1 t/m 4 niet goed zijn georganiseerd, dan betaalt het betreffende
schoolbestuur deze middelen terug aan het samenwerkingsverband.
­Uiteraard heeft dit geen invloed op de ondersteuning die het kind krijgt.
Het is ervoor bedoeld besturen en scholen ook financieel aan te moedigen
niveaus 1 t/m 4 goed te organiseren. Tiny: ‘Het is onze taak de middelen
voor ondersteuning die we van het rijk krijgen zo effectief, rechtvaardig en
transparant mogelijk in te zetten. Belangrijk is dat passend onderwijs van
de hele keten is, niet iets van het samenwerkingsverband. Het zijn de
­professionals in en om de klas die er toe doen. Wij zullen alles doen wat
in onze macht ligt om hen in staat te stellen de weg naar innovatief
­passend onderwijs te vinden, én om er een verband van samenwerking
van te maken.’
De decentralisatie is
ook een cultuuromslag
Praten over wordt praten met
Passend onderwijs en zorg voor jeugd zijn sterk met elkaar
­verbonden. Om een samenhangend geheel ondersteunings­
voorzieningen te realiseren, voert het samenwerkingsverband
overleg met haar gemeenten. Zo is Marcel Kretzers, senior
­beleidsmedewerkers jeugd, onderwijs en arbeidsmarkt van de
­gemeente Sittard-Geleen, nauw betrokken bij de totstandkoming
van het ondersteuningsplan Westelijke Mijnstreek. Hij praat ons
bij over wat samenwerken oplevert.
Passend onderwijs is niet de enige decentralisatie waar
Nederland mee te maken heeft. Vanaf 1 januari 2015 zijn
gemeenten verantwoordelijk voor de jeugdwet, participatiewet en Wmo. Marcel: ‘Wat betreft het onderwijs vallen
vervoer en huisvesting sowieso onder onze verantwoordelijkheid, maar daarnaast hebben onderwijs en jeugdzorg
ook veel gezamenlijke belangen. We willen beiden zorgen
voor goede ondersteuning voor zowel het kind, de leerkracht als de ouders. Daarnaast hebben we een gezamenlijke agenda als het gaat om een doorlopende leerlijn van
0 tot 19 jaar, goede aansluiting op de arbeidsmarkt en
het voorkomen van thuiszitters. De decentralisatie gaat
daar zeker bij helpen. Ter illustratie: voorheen waren er vijf
­financiers betrokken bij jeugdzorg. Straks valt alles onder
de verantwoordelijkheid van de gemeente.’
Niet uit het oog
‘De verandering wil niet zeggen dat de gemeente alles
zelf gaat doen,’ vervolgt Marcel. ‘Maar de versnippering zal
afnemen en de duidelijkheid zal toenemen. Je kunt je
voorstellen dat over het algemeen veel dezelfde mensen
van de voorzieningen gebruikmaken: iemand die een achterstand heeft in het onderwijs, zie je enkele jaren wellicht
ook terug in de participatiewet. Doordat de zorg nu in één
hand komt te liggen, kun je mensen beter leren kennen en
hen niet uit het oog verliezen. Dat is een goede zaak.’
Cultuuromslag
Wat betekent dit voor het onderwijs? Marcel: ‘Langer in
een reguliere klas zitten, kan alleen met goede ondersteuning. Waar we voorheen in zorg- en adviesteams (ZAT)
casusoverleg voerden met een grote club professionals,
gaan we nu met een kleinere groep met de ouders,
leerkrachten, kinderen zelf in dialoog. We praten niet
­
meer over je, maar met je. De hele decentralisatie is
wat dat betreft direct ook een cultuuromslag. Je neemt
elkaar serieus, en dat betekent ook dat mensen meer
­gestimuleerd moeten en mogen worden om in hun eigen
kracht te komen. Zorgen voor, wordt zorgen dat. We doen
niet meer hetgeen iemand recht op heeft, maar wat
nodig is. Vanuit intrinsieke motivatie.’
Op weg naar zelfstandigheid
‘Met de invoering van de wet passend onderwijs zal de
­diversiteit in de klas toenemen, zoals ook de samenleving
een kleurige en gevarieerde plek is met unieke individuen.
Waar van oorsprong scholen sterk gericht zijn op taal
en rekenen, zullen we onze blik moeten verruimen. Het
onderwijs heeft denk ik een steeds grotere rol in het
laten ontdekken en ontwikkelen van talenten, iemand op
weg helpen naar zelfstandigheid en het wegwijs en sociaal
maken in de maatschappij. Veel scholen zijn daar al
volop mee bezig en met de invoering van de wet passend
onderwijs zal dat meer en meer aan de orde zijn.’
Even voorstellen:
de trajectbegeleiders van
het samenwerkingsverband
‘Onze deur staat open!’
Naam: Godelieve de Heij
Werkte voorheen: als lid van de Permanente Commissie Leerlingenzorg en is (nog steeds!)
als orthopedagoge verbonden aan SBO Het Mozaïek.
Wat gaan de trajectbegeleiders doen? ‘We adviseren ouders en leerkrachten als het op
school niet lekker loopt met een leerling. We kijken naar de onderwijsbehoefte van het kind
en adviseren over de te nemen stappen: bijvoorbeeld de overstap naar een andere basisschool, een speciale school of een arrangement op de eigen school (met bijvoorbeeld extra
begeleiding in school). Officieel komen we in beeld nadat de zorg op school is doorlopen,
maar we worden graag eerder in het traject betrokken! Niet om ons ermee te bemoeien,
maar om vanuit onze overview tips te geven.’
Wat is je boodschap aan leerkrachten en scholen: ‘Het zal soms pittig worden een kind het
onderwijs te bieden dat bij hem of haar past. Wacht niet te lang met het inschakelen
van hulp. Laat mensen met je meedenken: op je eigen school, binnen de expertisepool of
ons als trajectbegeleiders. Onze deur staat open!’
Schooljaar
ENKELE data
Op de foto v.l.n.r.: Francine Vasterling, Godelieve de Heij en Bert de Vaan
Naam: Francine Vasterling
Werkte voorheen: als ambulant begeleider en trajectbegeleider Rec-4
­vanuit Xaveriusschool Sittard, remedial teacher BaO en consulent Onderwijsloket Kwadrant.
Is de wet een verrassing? ‘Nee, het is een ontwikkeling die zich doorzet.
De regio heeft met WSNS (weer samen naar school, red.) al veel bereikt.
Acht jaar geleden wisten bijvoorbeeld maar weinig mensen wat autisme
was. Nu gaan de meeste leerkrachten er goed mee om. Bijvoorbeeld door
een heldere dagplanning en structuur te gebruiken.’
Waar ik me voor inzet: ‘Niet alleen voor het kind en de ouders, maar ook
voor de scholen en leerkrachten zelf. Er wordt veel van hen gevraagd. Een
goed hulpmiddel is bijvoorbeeld co-teaching. Hierbij loopt een begeleider
enkele weken met je mee, om samen een probleem aan te pakken. Maak er
gebruik van! Klop aan bij je bestuur. Het werkt!’
sept.2014 Voortgangsgesprek inspectie
okt. 2014
Teldatum
nov. 2014
Bijeenkomst Directeuren en IB-ers (9.00 tot 12.00 uur)
mrt. 2015
Onderzoek Inspectie
mei 2015
Bijeenkomst Directeuren en IB-ers (9.00 tot 12.00 uur)
Contactpersonen
Directeur Tiny Meijers-Troquet m 06 - 514 428 74
e [email protected]
Trajectbegeleider Bert de Vaan Born-Sittard m 06 - 139 760 14
e [email protected]
Trajectbegeleider Godelieve de Heij
Geleen-Schinnen m 06 - 139 760 44
e [email protected]
Trajectbegeleider Francine Vasterling
Beek-Stein m 06 - 139 760 47
e [email protected]
Naam: Bert de Vaan
Werkte voorheen: als remedial teacher/intern begeleider op een basisschool
en ambulant begeleider Rec-4 vanuit Xaveriusschool Sittard.
Wat vind je van passend onderwijs? ‘Ik zie het niet als een hele nieuwe
ontwikkeling. Passend onderwijs sluit in mijn beleving aan op datgene wat
al lang gaande is in het onderwijs, namelijk een steeds verdere afstemming
en verfijning van de zorg die kwetsbare leerlingen nodig hebben.’
Jullie voornaamste kracht? ‘Naast onze ervaring met zorg voor kwetsbare kinderen en onze kennis van de scholen en mogelijkheden,
is het onze kracht dat we alle drie ongeacht de omstandig­
heden steeds het belang van het kind centraal stellen.’
MEER INFORMATIE?
Eloystraat 1a 6166 XM Geleen
Postbus 359 6160 A J Geleen
e [email protected]
iwww.swvpowestelijkemijnstreek.nl
Bij het ter perse gaan van deze nieuwsbrief was ons algemene
085-nummer helaas nog niet beschikbaar. Kijk op onze
website voor de meest actuele informatie.
COLOFON
De nieuwsbrief Passend Onderwijs is een
uitgave van het Samenwerkingsverband
passend primair onderwijs Westelijke
Mijnstreek.
REDACTIE
Tiny Meijers en Margot Meijer
ONTWERP EN REALISATIE
Ad Eight creatieve communicatie, Roermond
PASSEND
PRIMAIR ONDERWIJS
WESTELIJKE MIJNSTREEK