Marktcommentaar november 2014

ING Investment Office
Publicatiedatum: 6 november 2014
Marktcommentaar
Deflatieangst: terecht of niet?
Door Simon Wiersma, Investment Manager van het ING Investment Office
Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) verlaagde medio oktober zijn economischegroeiverwachtingen voor de eurozone. Dit voedt de vrees van beleggers en economen voor
deflatie. Is dat terecht, of is de angst voor deflatie overdreven en ontstaan er juist kansen?
Onheilspellende scenario’s
Je kunt de afgelopen weken geen financiële krant of weekblad openslaan, of je vindt wel een artikel
over de dreiging van deflatie in de eurozone. Deflatie is het dalen van het gemiddelde prijspeil, een
economisch gezien onwenselijk verschijnsel dat we in Japan zagen de afgelopen decennia. De huidige
berichtgeving varieert van onheilspellende scenario’s van vooraanstaande economen tot cartoons die
duidelijk maken dat de toekomst van de eurozone er in geval van deflatie niet rooskleurig uitziet - en
dat die mogelijk zelfs uiteen valt.
Deflatie doet denken aan de Grote Depressie
Het woord deflatie wordt bijna altijd geassocieerd met een zeer negatief economisch plaatje. Dit komt
doordat deflatie herinneringen oproept aan de tijd van de Grote Depressie van de jaren ‘30 van de
vorige eeuw. Maar ook aan de economische problemen van Japan sinds halverwege de jaren ‘90. In
beide gevallen was er sprake van een bijna uitzichtloze situatie van economische krimp, hoge
werkloosheid en sterk dalende aandelenkoersen. Niet verwonderlijk dus dat veel beleggers de schrik
om het hart slaat bij het horen van het woord ‘deflatie’.
Wat zijn de feiten?
Maar moeten we nu bang worden voor deflatie of niet? Laten we eerst eens kijken naar de feiten. De
inflatie in veel landen ligt op dit moment onder de doelstelling van de centrale banken. In de eurozone
bedroeg de inflatie in oktober 0,4% (jaar op jaar). Er is dus nog geen sprake van deflatie maar veel
scheelt het niet en het inflatieniveau is ver beneden de doelstelling van de Europese Central Bank, de
ECB. Deze streeft naar een niveau van dichtbij maar net iets onder de 2%. Niet voor niets heeft de ECB
extra maatregelen aangekondigd om de inflatie(verwachting) op te krikken.
2 soorten deflatie: slechte en goede
Deflatie is niet per se slecht. Er zijn namelijk twee soorten: goede en slechte. Slechte deflatie ontstaat als
er sprake is van te weinig vraag naar producten waardoor producenten hun prijzen moeten verlagen
en vervolgens ook de lonen van hun werknemers. Op deze manier kan een neerwaartse loonprijsspiraal ontstaan. Dat is een economisch zeer ongewenste situatie waar je, zeker als belegger,
inderdaad bang voor kunt worden. Goede deflatie houdt in dat prijzen dalen als gevolg van
toenemende arbeidsproductiviteit. Dan kunnen consumenten met hetzelfde geld meer of betere
producten kopen. Denk hierbij aan de prijzen van elektronica, of wanneer grondstoffenprijzen (zoals
die van olie) dalen waardoor het maken van producten goedkoper wordt. Bij een gelijkblijvend
inkomen en lagere brandstofkosten houdt je bijvoorbeeld meer geld over voor andere uitgaven.
Marktcommentaar 6 november 2014 1
Lagere olieprijs door minder vraag of meer productie?
Sommigen denken juist dat de dalende olieprijs een gevolg is van afnemende vraag en daarom juist
duidt op een vertraging van de economische groei. Daar kijken wij echter anders tegenaan. Er zijn
steeds meer berichten die erop wijzen dat de olieproductie de afgelopen tijd fors is toegenomen. Zo
pompen de Amerikanen steeds meer schalieolie op en wordt er ondanks de spanningen in het MiddenOosten nog volop geproduceerd in landen als Libië en Irak. Bovendien lijkt de invloedrijke
olieproducent Saoedi Arabië nog niet van plan te zijn om de oliekraan iets dicht te draaien om de prijs
te steunen. Er lijkt dus niet zozeer sprake van minder vraag naar olie maar dat er op dit moment teveel
wordt geproduceerd. De afname van de inflatie(verwachting) kan volgens ons voor een groot deel
verklaard worden op basis van de lagere olieprijs. En dat hoeft dus helemaal geen slecht nieuws te zijn
voor beleggers. Wel verslechtert de winstgroeiverwachting voor ondernemingen in de energiesector.
Stijgende werkloosheid: indicator ‘slechte’ deflatie
De kans op slechte deflatie in de eurozone neemt pas toe als de werkloosheid gedurende een langere
tijd oploopt. Oplopende werkloosheid was de belangrijkste indicator voor slechte deflatie in Japan.
Daar liep de werkloosheid vanaf 1992 in tien jaar tijd gestaag op en veroorzaakte dit een neerwaartse
loon-prijsspiraal. In de eurozone is de werkloosheid van 8% in 2008 opgelopen tot 12% in september
2013. Maar vanaf dat moment is de werkloosheid niet verder opgelopen en zelfs iets afgenomen tot
11,5%. Nog steeds hoog dus, maar wel een lichte verbetering. Vooral in de ‘perifere’ eurolanden (zoals
in Ierland, Griekenland en Spanje) zijn de lonen de afgelopen jaren verlaagd om de concurrentiekracht
te verbeteren. Maar in Duitsland zijn de lonen juist gestegen.
Conclusie: geen reden voor paniek, mogelijk zelfs beleggingskansen
Er is nog geen sprake van deflatie in de eurozone. Maar als die op korte termijn wel ontstaat, is dat voor
ons nog geen reden voor paniek. De kans op slechte deflatie, dus gepaard gaand met een neerwaartse
loon-prijsspiraal, achten we op dit moment zeer klein. Wat ons betreft is de huidige deflatieangst
overdreven en bieden daardoor gedrukte koersen mogelijk nog goede kansen voor beleggers.
Meer weten?
Ga naar ING.nl/beleggen
Of volg ons op Twitter via @INGnl_IO
Disclaimer
Deze publicatie is opgesteld namens ING Bank N.V., gevestigd te Amsterdam en slechts bedoeld ter
informatie. ING Bank N.V. is onderdeel van ING Groep N.V. Deze publicatie is geen
beleggingsaanbeveling noch een aanbieding of uitnodiging tot koop of verkoop van enig financieel
instrument. ING Bank N.V. betrekt haar informatie van betrouwbaar geachte bronnen en heeft alle
mogelijk zorg betracht om er voor te zorgen dat ten tijde van de publicatie de informatie waarop zij
haar visie in dit rapport heeft gebaseerd niet onjuist of misleidend is. ING Bank N.V. geeft geen garantie
dat de door haar gebruikte informatie accuraat of compleet is. De informatie in deze publicatie kan
gewijzigd worden zonder enige vorm van aankondiging. ING Bank N.V. noch één of meer van haar
directeuren of werknemers aanvaardt enige aansprakelijkheid voor enig direct of indirect verlies of
schade voortkomend uit het gebruik van (de inhoud van) deze publicatie alsmede voor druk- en
zetfouten in deze publicatie. Auteursrecht en rechten ter bescherming van gegevensbestanden zijn van
toepassing op deze publicatie. Overneming van gegevens uit deze publicatie is toegestaan, mits de
bron wordt vermeld. In Nederland is ING Bank N.V. geregistreerd bij en staat onder toezicht van De
Nederlandsche Bank en de Autoriteit Financiële Markten.
Marktcommentaar 6 november 2014 2

Download Report