Trends in epidemiologie en incidentie mammacarcinoom

Masterclass
gemetastaseerd mammacarcinoom
J.(Anja) NH Timmer-Bonte
Internist-oncoloog
Alexander Monro Borstkankerziekenhuis
Medische oncologie Radboud
Disclosure
• None
Definitie
gemetastaseerd mammaca
Definitie
gemetastaseerd mammaca
Uitbreiding van ziekte buiten
– De mamma
– De thoraxwand
– De regionale lymfeklieren
Trend incidentie - sterfte aan borstkanker
bij vrouwen in Nederland in 1989-2010
140
120
ESR (N/100.000)
100
80
Invasief
60
In situ
Sterfte
40
20
0
Bron: Nederlandse Kankerregistratie
www.cijfersoverkanker.nl
Overleving Borstkanker in Nederland
in 4 periodes
100%
2004-2008
1999-2003
80%
1994-1998
60%
1989-1993
40%
20%
0%
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Aantal jaren na diagnose
6
Bron: Nederlandse Kankerregistratie
www.cijfersoverkanker.nl
Overleving Borstkanker in Nederland
naar stadium
100%
I
IIa
80%
IIb
60%
IIIa
IIIb
40%
IIIc
20%
IV
6%
0%
0
1
2
3
4
5
6
7
Aantal jaren na diagnose
7
Bron: Nederlandse Kankerregistratie
www.cijfersoverkanker.nl
Kort uitstapje naar Stadiering
• Hoe zit dat ook alweer?
Kort uitstapje naar Stadiering
• Eenmalig
• Bij diagnose
– Een stadium II wordt dus nooit stadium IV
– Een stadium 2 kan wel recidiveren en/of
metastaseren
Casus A
Pte A, 72 jaar, palp afwijking
LO, Xmamma en echo: solide afw 5,5cm,
verdenking op axillair en supraclav lnn
punctie mamma:
IDC, ER+ PR+ her2- (IHC1+)
punctie supraclav: tumorcellen
Stadiering?
Casus A
Pte A, 72 jaar, palp afwijking
LO, Xmamma en echo: solide afw 5,5cm,
verdenking op axillair en supraclav lnn
punctie mamma:
IDC, ER+ PR+ her2- (IHC1+)
punctie supraclav: tumorcellen
Stadiering: cT3pN3c = stadium III
Casus A
Pte A, 72 jaar, palp afwijking
LO, Xmamma en echo: solide afw 5,5cm,
verdenking op axillair en supraclav lnn
punctie mamma:
IDC, ER+ PR+ her2- (IHC1+)
punctie supraclav: tumorcellen
Stadiering: cT3pN3c = stadium III mits M0!
Diagnostiek casus A
• Lab?
• Beeldvorming?
– Modaliteit?
Diagnostiek casus A
• Eerst goede anamnese en LO!!!
– lokaliserende klachten?
= gericht lab en beeldvorming
Helpt de PA-uitslag ons zoeken?
Diagnostiek casus A
• Eerst goede anamnese en LO!!!
– lokaliserende klachten?
= gericht lab en beeldvorming
Helpt de PA-uitslag ons eigenlijk ook ?
Metastaseringspatroon
• Verschilt per maligniteit?
– Ja
• Verschilt binnen maligniteit?
– Ja, vb borstkanker
Metastaseringspatroon
verschilt afh. van histologie
Vervolg casus A
• PET-CT
– Verdenking wervel en femurmetastase
• Lab
– Normaal bloedbeeld, leverenzymen,
nierfunctie, calcium(!) en ca 15.3
PA verkrijgen?
C/ st IV mammaca (klinisch)
• Behandeling
doelstelling?
Doelstelling behandeling
Palliatief
– Handhaven/terugwinnen QoL
– Voorkomen symptomen/ complicaties
– Verkleinen tumorload
– Verlenging (progressievrije) overleving
Hoe lang heb ik nog?
Overleving
• Mediaan 2 jaar
– Grote variatie
– Winst in overleving gestegen
• 10 jaars overleving 10%
Prognose hangt af van
•
•
•
•
•
Tumoreigenschappen
Performance status
Aangedane organen
Ziektevrije interval
Respons voorafgaande therapie
Ned Tijdschr Geneeskd. 2007;151:673-8
‘If it was not due to the extreme variability,
medicine would be a science and not an art’
Terug naar mevr A
• Haar prognose?
– Score 2
– 24,6 mnd mediaan
Hoe gaan we haar behandelen?
Behandeling naar mevr A
Hoe gaan we haar behandelen?
botmeta’s = kans op SRE = QoL ↓
‘dus’:
bisfosfonaat of rank ligandremmer
Bij borstkanker..
Zoledronine zuur
•
•
•
•
•
I.V.
Acute fase reaktie 27%
0.58 SRE
Nierinsufficientie
Niet bij klaring <30ml/min
Denosumab
•
•
•
•
S.C.
Acute fase reaktie 10%
0.45 SRE per behandelingsjaar
Hypocalciemie
Plan?
Palliatieve radiotherapie
1x8 Gy
70% respons
Palliatieve
Radiotherapie?
.....of eerst chirurgie !
En anti-tumortherapie van mw A?
Supportive Care in cancer =
the prevention and management of
the adverse effects of cancer and its
treatment
‘Supportive care makes
excellent cancer care possible’
Therapiekeuze
• Lokale problemen – lokale therapie
(skelet, hersenen)
• Tumoreigenschappen
(hormoonreceptorstatus, her2overexpressie)
• Belang snelle respons
(chemotherapie)
Therapiekeuze mevr A
• Lokale problemen – lokale therapie
skelet is aangepakt
• Tumoreigenschappen
ER+ PR+ her2-
• Belang snelle respons
niet, geen dreigende doorgroei huid, geen levermeta’s
eigenlijk geen klachten te pallieren; BSC optie??
Welk (anti) hormoon?
• Pre- of post menopauzaal?
• Comorbiditeit -bijwerkingenprofiel
• Adjuvante HT < jaar?
Mevr A IDC ER+
Mevr A IDC ER+
• Hormonale therapie
– Responskans PR+
– Responskans PR-
70%
30%
– Tijd tot respons tot 16 wkn
– Duur respons mediaan 12-18 mnd
– Elke volgende lijn responskans -50%
Welk (anti) hormoon?
• Pre- of post menopauzaal?
– Waarom is dat belangrijk?
Syntheseremming
aromataseremmers
Receptor blokkade
Tamoxifen
Nccn guideline
Mevr A heeft hoofdpijn,
mn in de ochtend…
Bij elke patiënt met maligniteit en
neurologische klachten
denkt u aan hersenmetastasen!
En nu?
• Systeemtherapie?
• Chirurgie?
• Radiotherapie ?
En nu?
• Systeemtherapie
kan….
• Chirurgie
kan….
• Radiotherapie
kan…
– Zelfs een combinatie kan
afhankelijk van
conditie & ziekte-aktiviteit buiten cerebrum
Maar
Mevr A heeft ook gewichtsverlies
en transpireren ‘s nachts
Wat nu?
• Chirurgie cerebrum van de baan?
• BSC?
• Systeemtherapie?
• Radiotherapie?
– Waarop?
Mevr A heeft behandelwens
• Dexamethason geeft snel verlichting
van HP-klachten en verbetert PS
– Radiotherapie cerebrum
Daarna start
• chemotherapie
Ontwikkeling van kanker in relatie
tot systeemtherapie
Metastasen
Voorstadium
Kanker
Preventie
Adjuvant
54
1ste lijn
2de lijn
3de lijn
1 cm3 tumor = 1 miljard
cellen
Chemotherapie
• Responskans 40-60%
• Duur respons mediaan 8-12 mnd
• Keuze afhankelijk van
– patient, comorbiditeit en
– tumorkenmerken en
– adj. therapie
• Doel = palliatie!
Palliatieve chemotherapie MC
• Monotherapie of combi-chemo?
– Betere responskans, langere duur respons
– Geen winst OS
– Meer toxiciteit
• Gelimiteerd aantal kuren of
door tot PD?
– Betere PFS, geen OS
– toxiciteit
Monotherapie
• Taxanen
– Paclitaxel vs docetaxel
• Schema (wkl vs 3 wkl)
• Bijwerkingen (P meer PNP-myalgia)
• Leverenzymen (P wel, D niet)
– New kid on the block: nab-paclitaxel
• Geen pre-medicatie nodig, meer PNP
Monotherapie cont.
• Anthracyclines
– Doxo-, epirubicine, pegylated doxo
– Vaak al adjuvant gebruikt
– Cardiotoxiciteit!
Anthracyclines beter dan taxaan?
meta-analyse in 2008: ja, iets
Mevr A
Responskans belangrijk?
Oncoline.nl
Mevr A
Responskans belangrijk, dus combi
• Chemo-naief!
• Anthracycline +taxaan?
– Meta-analyse HR 0.92
– Echter weer geen effect
op OS, alleen ORR en PFS
En targeted therapy dan?
En targeted therapy dan?
• Mevr A is her2 –
– Dus trastuzumab niet zinvol
– Bevacizumab dan?
• Wat is targeted therapy eigenlijk?
Targeted therapy=
'treat patients with drugs that target
the molecular drivers of their specific tumors
rather than using a one-size-fits-all approach'
kernbegrip = Signal transduction pathway
Sleutel
Bedrading met motor
Slot
Auto
64
Signaal transductie
sleutel
slot
bedrading
met
motor
actie van de auto
oa snelheid
65
Wat is targeted therapy?
Vervormen van
sleutel
plak in het slot
Antibody:
Cetuximab (Erbitux)
bedrading
doorknippen
Tyrosinase kinase inhibitors
(small molecules)
Gefitinib (Iressa)
Erlotinib (Tarceva)
66
Welke targets in borstkanker?
– Her2
– VEGF
– mTOR
Rol van bevacizumab
• Metanalyse
– PFS winst HR 0.7
• Bescheiden dus
• In alle subgroepen
– Geen OS winst
– ORR odds ratio 1.8
– Safety?
• Cardiac events
– Beste partner taxaan?
Wie wil beva aan mevr A geven?
Als M+ en her2+
• Richt Tx op her2
– Trastuzumab
– Pertuzumab
– Ado-trastuzumab emtansine (TDM-1)
– Lapatinib
Verschillen?
Hoe her2 gerichte Tx gebruiken?
• Monotherapie?
• In combinatie met
– Chemotherapie?
– Hormoontherapie?
Her2 gerichte therapie
• Monotherapie?
Alleen onderhoud
• In combinatie met
– Chemotherapie
Onbehandeld:
taxaan-trastuzumab-pertuzumab
Eerder adjuvant trastuzumab?
Hoe her2 gericht als….
reeds adjuvant trastuzumab?
– Therapie vrij interval van belang!
• < 6mnd:
• > 6mnd:
T-DM1
lapatinib-capecitabine
trastuzumab- cytostaticum
taxaan-trastuzumab-pertuzumab
Ook als HR+? Nee….
Her2 gerichte therapie als HR+
• zelfde principes als bij HR+
– Trastuzumab-tamoxifen
• Geen bewijs, wel geaccepteerde Tx
– Trastuzumab-anastrozol
• 1e lijn, PFS 2 vs 5 mnd
– Lapatinib-letrozol (oraal schema!)
• 1e lijn, PFS 3 vs 8 mnd
Progressie op
e
1
lijn her2 gericht
• Her 2 blijven blokkeren!
– Hoe?
• Trastuzumab doorgeven met andere
backbone (in praktijk, echter weinig data)
• apatinib-capecitabine
• Trastuzumab-lapatinib
Rol van m-tor remmer
• 2e lijn HR+ na falen non-steridale AI
– PFS 3 vs 7 mnd; HR mortality 0.43
– ORR 0.4 vs 9.5%
• Goed bijwerkingenmanagement!
Response monitoring
• Lab, incl Ca15.3
• Beeldvorming (RECIST)
• CTC?
• Maar belangrijkste =?
Response monitoring
• Lab, incl Ca15.3
• Beeldvorming (RECIST)
• CTC?
• Maar belangrijkste = kliniek!
Stel mevr A, nieuw biopt
triple • Platinum?
– BRCA rol in DNA repair
– Echter no data to
support in
sporadic BC
• Exp. optie
– BRCA gerelat.
PARP remmer
Metastasen =
systeemziekte=systeembehandeling?
• Stel, mevr A had een fraaie en
aanhoudende respons op
denosumab en 1e lijn AI
– Wie biedt haar aan voor
resectie primaire tumor mamma?
Pte zelf dringt hier op aan….
EBM
• Retrospectieve studies: survival benefit
• 2 recente prospectieve studies (SABC13)
– No survival nbenefit
• Nooit chirurgie dus bij st IV??
– Palliatief soms wel, zelfs metastasectomie
Verpleegkundige interventies
Bedankt voor de aandacht