Zelfevaluatie VIA-visitatie d.d. 25 maart 2014 Christelijk Lyceum

Zelfevaluatie VIA-visitatie
d.d. 25 maart 2014
Christelijk Lyceum Veenendaal
Zelfevaluatie VIA-visitatie d.d. 25 maart 2014, definitief
2
Inhoudsopgave
1
Inleiding ............................................................................................................................................................................................................ 4
2
Schoolgegevens ............................................................................................................................................................................................. 5
2.1 Onderwijsveld in plaats/regio .................................................................................................................................................................. 5
2.2 Wervingsgebied........................................................................................................................................................................................... 5
2.3 Prognose ........................................................................................................................................................................................................ 5
2.4 Onderwijsprofiel .......................................................................................................................................................................................... 6
3
Organisatie ....................................................................................................................................................................................................... 8
3.1 Beeld van de organisatie ........................................................................................................................................................................... 8
3.2 Totstandkoming en werking beleid ...................................................................................................................................................... 8
3.3 Taken, verantwoordelijkheden, bevoegdheden ............................................................................................................................... 9
4
Onderwijs .......................................................................................................................................................................................................10
4.1 Uitgangspunten en doelstellingen ......................................................................................................................................................10
4.2 Hoe wordt het onderwijsbeleid door de school zelf geëvalueerd.............................................................................................10
4.3 Wat is er al bereikt en waardoor is dat gelukt? ................................................................................................................................10
4.4 Wat is er nog niet bereikt en waardoor lukte dat niet? .................................................................................................................11
4.5 Sterke en zwakke punten........................................................................................................................................................................12
4.6 Wat zijn de bevindingen bij het laatste inspectiebezoek geweest?..........................................................................................13
4.7 Wat zijn de belangrijkste actiepunten voor de komende tijd (lange en korte termijn)? ....................................................14
5
Kwaliteit ..........................................................................................................................................................................................................16
5.1 Uitgangspunten en doelstellingen ......................................................................................................................................................16
5.2 Hoe wordt het kwaliteitsbeleid door de school zelf geëvalueerd? ...........................................................................................17
5.3 Wat is er al bereikt en waardoor is dat gelukt? ................................................................................................................................17
6
Zorg ..................................................................................................................................................................................................................18
6.1 Uitgangspunten en doelstellingen ......................................................................................................................................................18
6.2 Hoe wordt het zorgbeleid door de school zelf geëvalueerd? .....................................................................................................18
6.3 Wat is er al bereikt en waardoor is dat gelukt? ................................................................................................................................19
6.4 Wat is er nog niet bereikt en waardoor lukte dat niet? .................................................................................................................19
6.5 Sterke en zwakke punten........................................................................................................................................................................19
6.6 Wat zijn de bevindingen bij het laatste inspectiebezoek geweest?..........................................................................................20
6.7 Wat zijn de belangrijkste actiepunten voor de komende tijd (korte en langere termijn)? ................................................20
7
Onderwerp visitatie CLV 2014..................................................................................................................................................................21
7.1 Het thema ‘vertrouwen en verwachtingen’ ......................................................................................................................................22
7.2 Het thema ‘determinatie’ ........................................................................................................................................................................22
7.3 Het thema ‘begeleiden naar succes’ ...................................................................................................................................................22
7.4 Het thema ‘kwaliteitsbewaking onderwijsproces’ ..........................................................................................................................23
8
Bijlagen ...........................................................................................................................................................................................................24
8.1 Schoolgids ...................................................................................................................................................................................................24
8.2 Organigram .................................................................................................................................................................................................24
8.3 Beleidsplan(nen) onderwijs.....................................................................................................................................................................25
8.4 Beleidsplan(nen) zorg ...............................................................................................................................................................................25
8.5 Beleidsplannen kwaliteit ..........................................................................................................................................................................25
Zelfevaluatie VIA-visitatie d.d. 25 maart 2014, definitief
3
1
Inleiding
We verheugen ons op de visitatie op 25 maart 2014. Een kans voor het CLV om buitenstaanders eens in ‘de
winkel te laten kijken’.
In het voorbereidende gesprek met Harm Klifman en Henk Diephuis zijn we tot de volgende conclusie
gekomen:
“Aan de verantwoordingskant gaat het goed; de ambities zijn goed vastgehouden; in de organisatie is kracht
om de ambities te realiseren; focus is gericht op het kind. Sturing vindt plaats op grond van eigen
managementrapportages en analyses, die zijn maatgevend en niet zozeer input van buitenaf (bijv. inspectie).
Van de VIA- visitatie wordt feedback verwacht op ontwikkelingen die op het CLV gaande zijn. Met ingang van
de cursus 2013-2014 is sprake van herstructurering brugklassen. Dit betreft in het bijzonder de determinatie
in de brugklas. Tot aan dit jaar waren er brugklassen voor mavo, havo-vwo en gymnasium. Het
toelatingsbeleid was gebaseerd op de gegevens en het advies van de basisscholen. In het 1e of 2e schooljaar
waren veel afhakers en doorverwijzingen naar andere scholen. Ook kregen toekomstige vwo-leerlingen uit
de brugklas havo/vwo te weinig uitdaging, wat problemen in het 2e jaar opleverde. Na analyse van deze
situatie heeft een herstructurering van de brugklas plaatsgevonden. De mavo-brugklas werd opgeheven, in
plaats daarvan kwam voor de betreffende leerlingen een instroom in de mavo-havo brugklas. Verder leidde
de herstructurering tot 4 typen brugklas: naast mavo-havo zijn dat havo-atheneum, atheneum en
gymnasium. Het toelatingsbeleid is op landelijk niveau gebracht (Cito-score). Hierin is helaas geen
samenwerking met de andere VO-scholen in Veenendaal bereikt. De leerlingen in de twee dakpanklassen
kunnen laten zien welk niveau ze aankunnen. Zij moeten immers na het eerste jaar naar de ene of andere
afdeling. Daar ligt een belangrijk ontwikkelingspunt: omgang met verschillen, differentiatie en toetsing. Het
beste uit leerlingen halen dus. In deze geherstructureerde vorm is de brugklas dit jaar voor het eerst van start
gegaan.
De bovengrens voor het totaal leerlingenaantal is ongeveer 2000. De aanmelding voor de brugklas is
eveneens gemaximeerd op 14 eerste klassen. Dit jaar bleef de aanmelding onder de bovengrens. De vraag is
nu of de leerlingen in deze nieuwe opzet waar kunnen maken waartoe ze uitgedaagd worden. Van een
docent mag verwacht worden dat hij kan aangeven wat hij gedaan heeft om een leerling te laten bereiken
waartoe die in staat is. Is dat in de les voldoende zichtbaar?
In bovenstaande omschrijving is de uitgangsvraag globaal weergegeven. Je zou kunnen denken, dan is er
weinig meer nodig. Toch hebben we gemeend een uitgebreide zelfevaluatie te schrijven, zodat u weet welke
ontwikkeling het CLV heeft doorgemaakt de laatste jaren en wat de inbedding is van de uiteindelijke vraag.
Tevens is een scala aan bijlagen beschikbaar om nadere studie te doen van de beschrijving.
In deze zelfevaluatie beschrijven we de belangrijkste contouren van de vraag die we aan de
visitatiecommissie willen stellen. Deze zal uitgebreid worden beschreven in hoofdstuk 7. We wensen ieder
een goede voorbereiding en een mooie dag op 25 maart 2014.
Namens bestuur-directie
Kees Kloet, rector-bestuurder
Zelfevaluatie VIA-visitatie d.d. 25 maart 2014, definitief
4
2
Schoolgegevens
Het CLV is in september 1946 gestart met eerste en tweede klas leerlingen. In 1992 is het CLV gefuseerd met
de Koningin Juliana Mavo, deze bestond sinds 1923. De geschiedenis van de KJM is beschreven in het boekje
“Flitsen uit de geschiedenis van de Koningin Juliana Mavo, 1923-1983”. Toen het CLV 50 jaar oud was (in
1996) is er een boekje gemaakt: “50 jaar CLV, deugdzaam, degelijk en doortastend. Een geschiedenis…”
In 2014 is het CLV gevestigd aan de Kerkewijk 149, 3904 JC Veenendaal. De school heeft 2071 leerlingen en
leidt op tot een mavo, havo of atheneum/gymnasium diploma. Voor alle informatie: www.clv.nl.
2.1 Onderwijsveld in plaats/regio
Het CLV is één van de vier scholen voor voortgezet onderwijs in Veenendaal en heeft 2071 leerlingen. De
andere scholen zijn: Ichthus College (2000 leerlingen), Rembrandt College (1250 leerlingen) en het CSV
(1250 leerlingen). Alle scholen hebben een regiofunctie. De leerlingen op het CLV komen voor 60% uit
Veenendaal (zie bijlage analyse instroom 2013). De regio speelt een belangrijke rol. Concurrerende scholen
zijn: Pantarijn (met locaties in Wageningen, Kesteren en Rhenen), Revius Lyceum in Doorn, en het Johannes
Fontanus College in Barneveld. In Ede zijn ook enkele scholen voor voortgezet onderwijs, deze bevinden zich
niet of in zeer geringe mate in een concurrentiepositie met het CLV op grond van aanbod of identiteit. Zie
ook Vensters voor Verantwoording.
2.2 Wervingsgebied
Zie voor geografische indeling het plaatje hierboven. Het CLV is een open christelijke school en werft onder
ruimt 50 basisscholen in Veenendaal en de regio (zie bijlage analyse instroom 2013). De werving en
voorlichting geschiedt in nauw overleg met de andere scholen voor Voortgezet Onderwijs in Veenendaal.
De profielen van de scholen onderscheiden zich, er is een gezonde concurrentie (zie bijlage SMC 2010-2012).
2.3 Prognose
Over de prognose van het aantal leerlingen op het CLV legt de directie altijd verantwoording af aan de
medezeggenschapsraad met het document Notitie leerlingprognose (bijlage, editie 2014-2015).
In het strategisch beleidsplan 2011-2015 (bijlage) is aangegeven dat bij ongewijzigd beleid vanaf 2011 het
aantal leerlingen door zou kunnen groeien naar ruim 2300 leerlingen. De mogelijke groei is bevestigd door
externe onderzoeken van de gemeente Veenendaal. Het CLV heeft de afgelopen 5 jaar het onderwijsprofiel
Zelfevaluatie VIA-visitatie d.d. 25 maart 2014, definitief
5
scherper op de kaart gezet met talentbeleid. Dat heeft geleid tot een versterkte toename van het aantal
leerlingen, met een instroom van 500 leerlingen in 2013. Daarna is uitwerking gegeven aan het beleid, zoals
omschreven staat in het Strategisch Beleidsplan 2011-2015: “Voor het CLV lokt het perspectief dat meer dan
2.000 leerlingen geïnteresseerd zijn om hun opleiding op het CLV te volgen. Onze gebouwen en
infrastructuur zijn geschikt voor ongeveer 2.000 leerlingen en ongeveer 200 medewerkers. We kiezen in de
planperiode voor handhaving van ongeveer 2.000 leerlingen op één locatie, de Kerkewijk, en niet voor groei.
We optimaliseren onze locatie voor 2.000 leerlingen en 200 medewerkers.” (pag. 23). Dat is vormgegeven
door twee beleidspunten uit het Strategisch Beleidsplan. Het eerste is: “Het CLV onderzoekt mogelijkheden
om de doorstroomresultaten op het CLV te verbeteren door de instroomeisen aan te passen, de indeling in
klas 1 zo te kiezen dat zwakke leerlingen meer uitgedaagd worden en goede leerlingen op niveau blijven, in
heterogene groepen de didactiek te vertalen naar ´opstromen´ en het determinatieproces aan te passen met
meer selectieve elementen” (pag. 22). Dit beleidspunt is verder uitgewerkt in de notitie Herontwikkeling
Brugklassen (bijlage). Het tweede beleidspunt dat de instroom heeft beperkt, is het formuleren van
inschrijvingsbeleid (bijlage), waarmee het CLV de komende jaren met maximaal 14 eerste klassen start en
daarmee een instroom heeft tussen 390 en 420 leerlingen. Dit alles om het totaal aantal leerlingen op CLV te
beperken tot ongeveer 2.000.
2.4 Onderwijsprofiel
Het onderwijsprofiel van het CLV is uitgebreid beschreven in het Onderwijsplan 2012-2015 (intern
document, bijlage) en naar buiten toe in de schoolgids 2013-2014. Ruimte voor Ontwikkeling is al enkele
jaren de belangrijkste slogan die we voeren. Van belang vinden we de identiteit en de visie op onderwijs. De
visie van het CLV begint met de beschrijving van de basisfuncties van het onderwijs: kwalificeren en
socialiseren. Daarbij speelt talentontwikkeling een belangrijke rol. Talentontwikkeling van leerlingen heeft
op het CLV vaste grond gevonden, meer dan 50% van de eersteklasleerlingen melden zich voor een
talentrichting. De uitwerking van het onderwijsbeleidsplan is beschreven door beleidslijnen te
onderscheiden: voor teams (begeleidingslijn), secties (leerlijn), de ondersteuning (ondersteuningslijn), maar
ook over burgerschap en talentontwikkeling (talentlijn).
In het strategisch beleidsplan 2011-2015 is het profiel van het CLV beschreven in 2015, dat geeft de koers aan
waarop gefocust wordt:
“In Veenendaal staat het CLV in 2015 nog steeds bekend als een school waar goede resultaten worden
gehaald, waar de kwaliteit van onderwijs aantoonbaar goed is. Dat blijkt uit de behaalde in-, door- en
uitstroomresultaten waarover de inspectie jaarlijks een rapport uitbrengt; die resultaten zijn
bovengemiddeld. Daarnaast blijkt uit de periodieke tevredenheidonderzoeken onder leerlingen, ouders en
medewerkers dat kenmerken van het CLV zijn: betrokken, christelijk, ruimte gevend en veilig.
De school telt ongeveer 2.000 leerlingen en heeft een leerlingenstop moeten invoeren. Met deze maatregel
heeft het CLV het hoge kwaliteitsniveau van het onderwijs kunnen handhaven gedurende de planperiode.
Aan de Kerkewijk wordt onderwijs aangeboden voor mavo, havo, atheneum en gymnasium. Door het
benadrukken van het onderwijskundige profiel van basisklassen en talentlijnen is het imago van het CLV
versterkt. In het voedingsgebied is het CLV stevig verankerd als een school met een degelijk karakter, een
duidelijke christelijke signatuur, met veel ruimte voor brede ontwikkelingsmogelijkheden.
De leerlijnen op het CLV zijn in alle afdelingen afgestemd op een goede doorstroom van leerlingen. Na de
determinatie in klas 1 hebben leerlingen voldoende ruimte om die prestaties te leveren die van hen
verwacht worden.
Zelfevaluatie VIA-visitatie d.d. 25 maart 2014, definitief
6
De begeleiding van en de zorg voor leerlingen staat nadrukkelijk in het perspectief van
ontwikkelingsmogelijkheden met goede resultaten. Het gezag van de medewerker heeft als basis leerlingen
uit te dagen verantwoordelijkheid te nemen voor onze samenleving, onze wereld. Daarom zijn prestaties
leveren en samen groot worden kenmerken van onze school, het CLV in Veenendaal. Ontvangt een leerling
extra zorg, om wat voor reden ook, dan blijft de ontwikkeling gericht op het herstel van het gewone leven.”
Op Vensters is de volgende korte tekst opgenomen over het profiel van het CLV: “Het CLV is een open,
christelijke scholengemeenschap waar ruimte is voor alle leerlingen, ongeacht hun levensbeschouwelijke
achtergrond. Op het CLV bieden wij de leerlingen de ruimte om zich te ontwikkelen tot mensen die van
waarde zijn in onze samenleving.”
Zelfevaluatie VIA-visitatie d.d. 25 maart 2014, definitief
7
3
Organisatie
Het CLV kent één vestiging aan de Kerkewijk te Veenendaal. De basisstructuur van de organisatie is een lijnstaf model (zie http://www.clv.nl/Organisatie.aspx). In bijlage 8.2 is het organigram opgenomen. Een
belangrijk uitgangspunt voor ons is: centraal wat centraal moet, decentraal wat decentraal kan.
3.1 Beeld van de organisatie
Voor het organigram, zie bijlage 8.2. In aanvulling op het organigram en de lijnorganisatie het volgende. Op
het CLV wordt gewerkt met een bestuur-directie die bestaat uit 4 personen:
Bestuurder (in naam rector-bestuurder)
Kees Kloet
Directeur bedrijfsvoering
Albert Stoffer
Sectordirecteur brugklassen-mavo
Jan van Hees
Sectordirecteur havo-vwo
Karin Wouters
Het middenmanagement dat bestaat uit 6 afdelingsleiders. De indeling van deze afdelingsleiders is als volgt
(zie ook www.clv.nl en de schoolgids 2013-2014):
1 mavo/havo en 1 havo/atheneum
Arjen van Houwelingen
2 – 4 mavo
Koos van Viegen
1 – 3 atheneum en 1 – 3 gymnasium
Karin Visser
4 – 6 vwo
Marten van der Zee
2 – 3 havo
Peter Ravensbergen
4 – 5 havo
Kees Zandijk
3.2 Totstandkoming en werking beleid
Binnen bestuur-directie zijn afspraken gemaakt over de beleidscyclus die het CLV voert. Na het scheiden van
toezicht en sturen (waarmee op het CLV een Raad van Toezicht ontstond) is er een nieuw directiestatuut
gemaakt, waarmee formeel de bevoegdheden zijn vastgelegd binnen de directie. Jaarlijks wordt er een
volledige lijst gemaakt van alle onderwerpen die op het CLV aan de orde zijn. Deze onderwerpen worden
vertaald naar een jaarplanning voor de directie en deze volgen we. De directie is verantwoordelijk voor het
beleid en het bestuur toetst of dit beleid past bij de strategische afspraken en of we dat willen. De Raad van
Toezicht heeft zijn rol als intern toezichthouder en wordt geïnformeerd over alle beleidsontwikkelingen en
kan daar iets van vinden. Behalve natuurlijk over die zaken waarover afgesproken is dat ze het moeten
goedkeuren. In onze overzichten is ook opgenomen welke beleidsdocumenten ter advisering of instemming
aan de medezeggenschapsraad moeten worden voorgelegd.
Eén van de uitgangspunten van het CLV is om centraal te doen wat centraal moet, decentraal wat decentraal
kan. Daarin hebben de sectordirecteuren en afdelingsleiders en hoofden een belangrijke rol. Op thema’s die
eigendom zijn van het middenmanagement, komen zij met voorstellen voor nieuw beleid of aanpassing op
staand beleid. Dat geeft direct het eigendom weer van de thema’s en creëert draagvlak. Sectordirecteuren
maken jaarlijks sectorplannen afgeleid van het strategisch beleidsplan en onderwijsplan. De afdelingsleiders
maken jaarlijks hun teamplan.
Zelfevaluatie VIA-visitatie d.d. 25 maart 2014, definitief
8
3.3 Taken, verantwoordelijkheden, bevoegdheden
Binnen bestuur-directie is een lijst gemaakt van alle taken die gedaan worden (zie bijlage).
Verantwoordelijkheden en bevoegdheden zijn vastgelegd in functiebeschrijvingen van de medewerkers.
Deze zijn in het verleden genormeerd en beoordeeld aan de fuwa vereisten.
Zelfevaluatie VIA-visitatie d.d. 25 maart 2014, definitief
9
4
Onderwijs
Voor het onderwijs bestaat er een strategisch plan, nl. het Onderwijsplan 2012-2015. Dit plan kan ook het
schoolplan van het CLV worden genoemd, echter de inspectie vindt dat onder schoolplan iets anders wordt
verstaan. Het onderwijsplan 2012-2015 is aangepast aan het beleid van de regering m.b.t. de doelen van het
bestuursakkoord, verwoord in de prestatiebox. In het onderwijsplan 2012-2015 komt de missie en de visie
van het CLV uitgebreid aan de orde, de identiteit, de visie op onderwijs en de beleidslijnen. In 2.4 is er over
geschreven.
4.1 Uitgangspunten en doelstellingen
Uit het Onderwijsplan 2012-2015: “De meest fundamentele opdracht van het CLV wordt gevonden in twee
basisfuncties van ontwikkeling: kwalificeren en socialiseren. Deze functies geven sturing aan het onderwijs
om kinderen de wereld te laten begrijpen en hen voor te bereiden op het innemen van een eigen positie in
de maatschappij. Medewerkers van het CLV maken het onderwijs persoonlijk en uitdagend voor leerlingen.
De cultuur op het CLV kenmerkt zich door een collectieve ambitie vanuit onze missie, waar we ons als
medewerkers van het CLV mee verbinden, om samen doelen te realiseren. De onderwijsleeromgeving is zo
afgestemd dat beide basisfuncties zo optimaal mogelijk gerealiseerd kunnen worden.” Bij kwalificeren staat
centraal leerlingen voor te bereiden op de arbeidsmarkt. Met een diploma kunnen zij vorm geven aan hun
verdere loopbaan in onderwijs en arbeidsmarkt. De socialiserende taak van het onderwijs is het
voorbereiden van leerlingen op het participeren in en bijdragen aan de samenleving.
4.2 Hoe wordt het onderwijsbeleid door de school zelf geëvalueerd?
Op het CLV wordt het beleid op alle niveaus geborgd door de PDCA-cyclus. Dat betekent dat vanuit het
kwaliteitsbeleid wordt gewerkt en er veel evaluaties zijn om voorgenomen beleid te onderzoeken op
mogelijkheden en uitgevoerd beleid op resultaten. Centraal leidt dat tot een Onderwijsjaarverslag, dit jaar
over 2012-2013 (bijlage). Evaluaties worden ook voorgelegd aan de medezeggenschapsraad. Tevens is er
een vorm van horizontale verantwoording aan een groep kritische vrienden (ongeveer 50 personen) van het
CLV die (twee)jaarlijks bijeenkomen.
4.3 Wat is er al bereikt en waardoor is dat gelukt?
In het voorjaar van 2008 heeft VIA de laatste visitatie op het CLV uitgevoerd. In de zelfevaluatie is toen een
beschrijving gemaakt van de organisatieontwikkeling, onderwijsontwikkeling en prestaties van het CLV.
Tevens is een beschrijving gemaakt van de structuur en de cultuur op het CLV en de rol van leidinggevenden
daarin. De vragen die toen aan de visitatiecommissie zijn gesteld hadden als kern: we willen doelen bereiken,
we hebben de indruk dat de structuur en de cultuur dat hindert. De kernvraag was: “Welke interventies
kunnen geadviseerd worden om de beschreven doelstelling te halen in 2011: “De door- en
uitstroomresultaten van het CLV zullen in deze planperiode op bovengemiddeld niveau moeten komen. In
alle ontwikkelingen op het CLV moeten we rekening houden met dit perspectief”. Ook het contact met de
inspectie heeft in die tijd geholpen een beter zicht te krijgen op de geconstateerde problematiek. We
noemen ook de minder inhoudelijk deskundige, maar wel belangrijke opmerking van de kritische vrienden:
blijf jezelf, blijf in je kracht.
Zelfevaluatie VIA-visitatie d.d. 25 maart 2014, definitief
10
Dat heeft ertoe geleid dat het CLV anno 2014 de doelstelling uit het oude strategische beleidsplan, dat ook
opgenomen is in het plan 2011-2015 gehaald heeft. Zie voor een onderbouwing van deze constatering
Onderwijsjaarverslag 2012-2013 (bijlage).
Op hoofdlijnen willen we aangeven waardoor gelukt is wat ons centrale doel was. Daartoe geven we als inzet
de samenvatting van de antwoorden uit het visitatieverslag 2008: “Het CLV heeft hoge ambities.
Procesmatige begeleiding verdient de aandacht. De belemmeringen om onderwijsontwikkeling goed te
borgen liggen volgens de commissie in de onduidelijkheid van de opdracht aan teams. Interventies ziet de
commissie vooral in het aangaan van de dialoog. Deze dialoog moet vooral gaan over wat passend onderwijs
is, over hoe leerlingen leren en wat daarvoor nodig is. De commissie heeft gemerkt dat docenten in een
goede relationele en respectvolle sfeer hun dagelijkse werk doen. Betrokkenheid bij de school is aanwezig,
maar de overheersende cultuur wordt gekenmerkt door een grote mate van vrijheid van het eigen handelen
en het koesteren daarvan. Dat belemmert een professionele manier van samenwerken. Het resulteert niet in
het dragen van gezamenlijke verantwoordelijkheid.”
Terugkijkend op dit advies en dat wat het CLV ondernomen heeft in de tussenliggende 4 jaar blijkt dat de
kernen van het advies correct waren. Processen hebben we beter ingericht. Binnen de teams is het niet
gebleven bij goede voornemens, maar er is gestuurd op resultaat. Daartoe hebben de afdelingsleiders zowel
het team beter bij de les gehouden (aangaan dialoog) maar ook de individuele docenten. Jaarlijks worden er
enquêtes afgenomen onder leerlingen die aanleiding zijn voor concrete verbeterpunten in het
docentgedrag. Dat wordt ook vastgelegd (beperken van individuele vrijheid). Tevens zijn er maatregelen
genomen in de regels van bevorderen of niet. Er zijn vele gesprekken gevoerd over de doorlopende leerlijn
van klas 1 naar het eindexamen. In de bovenbouw speelde dan de vraag: krijgen wij wel de juiste leerlingen?
Daarover later meer. In de zijlijn heeft het beleid functiemix ook een rol gespeeld, omdat docenten daarvoor
beoordeeld moesten worden. De jaarlijkse analyses doorstroom en examens geven afdelingsleiders houvast
om succes- en faalfactoren te benoemen en daaruit acties te formuleren en in gesprek te gaan met de
docenten.
4.4 Wat is er nog niet bereikt en waardoor lukte dat niet?
Het CLV is tevreden over de examenresultaten, maar nog niet geheel tevreden over de doorstroom van
leerlingen. We constateren dat er nog te veel leerlingen tussentijds of aan het eind van de cursus wisselen
naar een lagere afdeling of de school verlaten. We vinden dat onwenselijk.
Over de doorstroomproblematiek op het CLV zijn meerdere onderzoeken gedaan. Heeft de problematiek te
maken met de didactiek die verschillend is in de tweede fase en de jaarlagen daaronder? Heeft de
problematiek te maken met de determinatie in klas 1? Kan de problematiek toegekend worden aan de
instroom? Zijn er niet gewoon veel meer leerlingen met ondersteuningsvragen (zorg) waaraan het CLV niet
kan voldoen? Alle onderzoeken afgelopen jaren hebben geleid tot de constatering dat het CLV zijn
instroomeisen moet aanpassen en de determinatie en toetsing moet verbeteren. Dat beleid is vastgelegd in
de notitie Herontwikkeling Brugklassen CLV, 2012 (bijlage). Dit onderwerp is het thema van de visitatie 2014,
zoals aangekondigd in de inleiding.
In de notitie Herontwikkeling Brugklassen wordt de historie weergegeven van toelating en toetsing (met het
oog op determinatie). De situatie in 2012 op het CLV wordt beschreven aan de hand van een veranderde
opstelling van de ouders, m.n. hoge verwachtingen. Er wordt een relatie beschreven tussen cijfers en advies
dat soms op gespannen voet staat met de ervaringen van de docent over het slagen van opleidingsroute.
Tevens is een analyse weergegeven van toelating en plaatsing. Bij toelating is het advies dominant en de cito
Zelfevaluatie VIA-visitatie d.d. 25 maart 2014, definitief
11
ondersteunt het advies. Plaatsing in de eerste klassen is onderzocht op basis van de citoscores. Beschreven is
de relatie tussen examenresultaten en beschikbare doorstroominformatie.
In de notitie leidde dat tot de volgende vragen:
•
Een toelatings- en plaatsingsvraag: kunnen we met de huidige instroom de leerlingen zo plaatsen dat
een goede doorstroom mogelijk is?
•
Een inrichtingsvraag: past de huidige opzet van de brugklassen nog wel bij de mogelijkheden en
verwachtingen van instromende leerlingen en hun ouders?
•
Een determinatievraag: het huidige advies- en toets systeem werkt onvoldoende in de setting van
brugklassen en het toelatingsbeleid van nu. Is er een beter alternatief?
Deze vragen zijn in 2012 beantwoord in het beleid Herontwikkeling Brugklassen CLV, 2012. De kernen
daarvan luiden:
•
We stellen voor om over te gaan tot brugklassen van de volgende typen: mavo/havo, havo/atheneum,
atheneum en gymnasium. Daarmee vervallen dus de mavo-brugklassen.
•
De ondergrenzen voor toelating en plaatsing worden verhoogd naar landelijke waarden.
•
We stellen voor om in de homogene klassen te werken met methoden die op deze leerlingen zijn
toegesneden.
•
Toetsen worden ingericht volgens het OBIT-model (Onthouden, Begrijpen, Integreren, Toepassen).
•
Om bevorderd te kunnen worden naar klas 2 op het hoogste niveau van de dakpanklas dient een
leerling een gemiddeld rapportcijfer te hebben van minimaal 7,5. Voor de vakken Nederlands, Engels en
wiskunde dient het gemiddelde minimaal een 7,5 te zijn.
Het eerste cohort leerlingen 2013-2014 is ingestroomd binnen de nieuwe systematiek geformuleerd in het
beleid Herontwikkeling Brugklassen, 2012.
Hiermee is het onderzoekkader voor de visitatiecommissie geschetst. Zijn we op de goede weg om de
kernen van het beleid, zoals hierboven geformuleerd, uit te voeren.
In hoofdstuk 7 wordt de kernvraag over dit onderwerp nader geformuleerd voor de visitatiecommissie.
Tevens wordt de vraag verder geanalyseerd in deelvragen, zodat vanuit het CLV duidelijkheid is wat we van
de visitatiecommissie verwachten.
Om de communicatie rond de invoering van het nieuwe beleid goed te laten lopen is een communicatieplan
gemaakt (bijlage 2 document herontwikkeling brugklassen). In juli 2013 heeft de directie en de stuurgroep in
een evaluatie geconstateerd dat elke betrokkene bij deze vernieuwing voldoende op de hoogte is en konden
we het invoeringstraject goed afronden.
4.5 Sterke en zwakke punten
De sterke en zwakke punten van het CLV zijn beschreven in het Strategisch Beleidsplan 2011-2015 en het
Strategisch Marketingcommunicatieplan 2010-2012.
Onderstaande analyse is mede gebaseerd op het Strategisch Marketing Communicatieplan (SMC).
Zelfevaluatie VIA-visitatie d.d. 25 maart 2014, definitief
12
Sterk (intern)
•
Zwak (intern)
Betrokkenheid medewerkers bij leerlingen en
•
onderwijs
Eilandencultuur en persoonlijke in- en externe
communicatie
•
Goede resultaten
•
Onderscheidend onderwijsaanbod
•
Brede algemeen-christelijke identiteit
•
Zorg en begeleiding leerlingen en personeel
•
Buitenschoolse activiteiten
•
Doelmatigheid in financiën
•
Goede relaties met basis- en vervolgonderwijs
•
Doelmatige inzet leermiddelen
•
Integratie begeleiding leerlingen in
onderwijsleerproces
•
De door het personeel ervaren ondersteuning
met beleid en training
Bedreigingen (extern)
Kansen (extern)
Landelijke vernieuwingstrajecten
•
Imago van het onderwijs in het algemeen
onderwijsontwikkeling
•
Verwachte uitstroom 'babyboomers'
•
Groeiende basisgeneratie leerlingen
•
Carrièreperspectieven in het onderwijs
•
Imago van de school
•
Schoolkeuzegedrag van ouders
•
In omgeving geen vergelijkbare sportklas en
•
Concurrentie met (ontwikkeling) vergelijkbaar
•
kunst & cultuurklas
onderwijsaanbod
De SWOT-analyse geeft aan dat het CLV sterk is in het bieden van een onderscheidend onderwijsaanbod en
een gedegen ondersteuningsstructuur. Het rendement van het onderwijs is de afgelopen jaren conform de
verwachting toegegroeid naar gemiddelde tot bovengemiddelde resultaten. Door het centraal stellen van
de regie van de docent in het leerproces en met het bieden van een duidelijke structuur in het
onderwijsproces, is dit een positief punt geworden.
Als de basisvoorwaarde van “goede door- en uitstroomresultaten” gehandhaafd wordt, kan de kans van
meer onderscheidend vermogen met talentrichtingen optimaal worden benut.
4.6 Wat zijn de bevindingen bij het laatste inspectiebezoek geweest?
Het laatste inspectiebezoek is van 12 en 13 februari 2013. Er is toen onderzoek gedaan naar de afdeling vwo
en naar de kwaliteit van het onderwijs en de naleving van wet- en regelgeving. Het Algemene Beeld van de
inspectie is dat de kwaliteit van de afdeling vwo grotendeels van voldoende niveau is. De opbrengsten zijn
de laatste jaren steeds gemiddeld. De begeleiding en zorg voor de leerlingen is voldoende, de algehele
kwaliteitszorg van de examenresultaten beoordeelt de inspectie als goed. Over één aspect is de inspectie
minder tevreden: de lessen zijn te weinig leerlinggericht. Deze opmerking komt in het toetsingskader naar
voren onder het kopje: “de leraren stemmen hun didactisch handelen af op verschillen tussen leerlingen.” Dit
item is in het toetsingskader nieuw i.v.m. het bestuursakkoord (de prestatiebox), waarin de inspectie toezicht
houdt op ‘omgaan met verschillen’.
Zelfevaluatie VIA-visitatie d.d. 25 maart 2014, definitief
13
Alle afdelingen van het CLV hebben de laatste jaren het predicaat ‘basisarrangement’ toegekend gekregen
van de inspectie.
4.7 Wat zijn de belangrijkste actiepunten voor de komende tijd (lange en korte termijn)?
Een overzicht met hoofddoelen van de lange termijn activiteiten en resultaten is als volgt (uit onderwijsplan
2012-2015). In het document zijn deze doelen vertaald naar opbrengsten.
Leerlijn:
o
Secties vormen de kern voor de kwaliteit van het onderwijs op het CLV (basisfunctie: kwalificatie),
reflecteren regelmatig over de opbrengsten, willen van elkaar leren in het belang van de ontwikkeling
van het vak en de leerling.
o
Door betere afstemming van de secties en teams zullen de opbrengsten (kwalificeren en socialiseren)
verhoogd worden.
o
Elke afdeling realiseert een eigen onderwijskundig profiel, teneinde een betere afstemming te krijgen
op de opbrengsten van het CLV.
o
De doorgaande leerlijnen voor rekenen en taal zijn beschreven en zijn in ons onderwijs opgenomen.
o
Digitale leermiddelen worden ingezet waar docenten de toegevoegde waarde hiervan zien.
o
Een beleidsvoorstel tot wijziging van de inrichting van klas 1, op grond van andere instroomeisen en
een aangepaste manier van determineren, vanaf cursus 2013-2014.
Begeleidingslijn:
o
Teams leggen de manier vast waarop de begeleiding plaatsvindt in de mentoruren, waarbij de inhoud
van de begeleiding is afgestemd op de fase waar leerlingen in zitten.
o
Teams zorgen voor positieve betrokkenheid en ondersteuning van ouders bij de ontwikkeling van
leerlingen.
o
Teams maken teamplannen om de activiteiten en de begeleiding zo goed mogelijk in dienst te stellen
van de opbrengsten van de leerlingen op cognitief en sociaal emotioneel gebied.
o
Teambesluiten zijn bij alle betrokkenen bekend en er wordt door hen naar gehandeld.
o
Magister wordt optimaal benut in het belang van de begeleiding van leerlingen.
Ondersteuningslijn:
o
Ondersteuning wordt steeds verleend in het licht van terugkeer naar het primaire proces.
o
Goede communicatie, handelingsafspraken en afstemming zijn noodzakelijk om terugkeer naar het
primaire proces positief te laten verlopen.
o
Passend onderwijs wordt door samenwerking in het samenwerkingsverband VO/VSO in
overeenstemming met de wettelijke kaders ingevoerd.
Talentlijn:
o
Talentontwikkeling en bevordering van excellentie op het CLV wordt pas succesvol als het een kenmerk
blijft dat gedragen wordt door alle medewerkers.
o
Om een meerwaarde te realiseren uit talentontwikkeling worden er afspraken gemaakt over de wijze
waarop we leerlingen benaderen en hoe we over leerlingen spreken (empowerment als
cultuurelement).
o
Door samenwerking in het Junior College Utrecht en het Food Valley Scholen netwerk VO-WUR wordt
talent en excellentie niet alleen binnen het CLV aangespoord, maar ook van buiten door de
academische wereld.
o
In 2015 scoren we voor Nederlands, Engels en wiskunde op het CE achtereenvolgens op de mavo: 6.6:
6,6: 6,4, havo: 6,2: 6,3: 6,5 (wiA), 6.1 (wiB), en vwo: 6,3: 6,6: 6,4 (wiA), 6,7 (wiB), 6,5 (wiC).
Zelfevaluatie VIA-visitatie d.d. 25 maart 2014, definitief
14
o
Binnen het vwo zijn maatregelen genomen die ten goede komen aan de opbrengstgerichtheid van de
afdeling vwo en m.n. aan de 20% best presterende leerlingen.
o
In 2015 wordt het CLV door de inspectie getypeerd als een opbrengstgerichte school.
o
Tenminste 40% en 50% van de havo resp. vwo leerlingen kiest in 2015 voor een N-profiel (2012 37%
resp. 60%).
o
Tenminste 40% van de leerlingen op de mavo kiest in 2015 Nask (in 2012: 29%).
o
Het percentage leerlingen dat in meer vakken examen doet dan minimaal is voorgeschreven, is
gestegen met 10% in 2015.
De belangrijkste actiepunten (korte termijn) zijn opgenomen in de sectorwerkplannen van de
sectordirecteuren 2013-2014. Deze zijn door vertaald naar de teamplannen van de afdelingsleiders, en
komen uit het onderwijsplan 2012-2015.
Een overzicht van de korte termijn activiteiten en resultaten is als volgt:
o
Afspraken maken over de leerlijn en inhoud onderwijs met secties voor de sectiewerkplannen,
gesprekken indien aantallen toetsen en gemiddelde cijfers afwijken;
o
Vaststellen onderwijskundig profiel elke afdeling, kwaliteit onderwijs elke afdeling o.a. omgaan met
verschillen, OBIT-toetsen, leerproces Kolb, verbeteren scores Ne, En, Wi, behouden slagingspercentages,
versterken doorstroom onderbouw, versterken doorstroom vanaf klas 3;
o
Versterken gebruik Magister ELO;
o
Versterken profielen atheneum 1 en gymnasium 1, leerlingenprofiel/didactiek/pedagogische aanpak;
o
Handhaven termijn nakijken toetsen en invoeren cijfers, registreren gesprekken in Magister,
mentoroverdracht, absentenregistratie;
o
Plan van aanpak hoogbegaafde leerlingen;
o
Bereiken doelen plan van aanpak bèta excellent;
o
Uitvoeren begeleiden van docenten, versterken kwaliteit docenten. Doel 100%
functioneringsgesprekken, 60% bekwaamheidsdossiers, 50% geregistreerde docenten, 60% tevreden
nieuwe docenten.
Zelfevaluatie VIA-visitatie d.d. 25 maart 2014, definitief
15
5
Kwaliteit
Voor de kwaliteitszorg op het CLV geldt de Notitie kwaliteitszorg en horizontale verantwoording uit 2008
(bijlage). Bij de term kwaliteitszorg gaan we uit van de volgende definitie.
“Het geheel van activiteiten dat ondernomen wordt om de kwaliteit van de school/het onderwijs te
onderzoeken, te borgen of te verbeteren en openbaar te maken. “
Daarbij staan 5 sleutelvragen centraal, die we koppelen aan een instrumentarium.
Nr.
Vraag
Instrumentarium
1
Doen we als school de goede dingen?
Uitgangspunten voor kwaliteitszorg.
De vraag naar missie en visie, beleid en de
Missie en visie / INK.
uitgangspunten voor kwaliteitszorg.
2
Doen we de dingen goed?
Notitie kwaliteitszorg CLV.
De blik naar binnen, zelfevaluatie ten aanzien van de
resultaten.
3
Hoe weten we dat?
Interne kwaliteitszorg.
Welke systematisch verzamelde, zo mogelijk harde,
gegevens kunnen wij presenteren en gebruiken.
4
Vinden anderen dat ook?
Externe kwaliteitszorg.
Het externe toezicht op de zelfevaluatie door critical
friends, de inspectie en het bevoegd gezag.
5
Wat gaan we met deze informatie doen?
PDCA.
Een cyclus kent als het goed is geen einde: het benutten
van de PDCA-systematiek.
Voor het in gang zetten en in beweging houden van verbeteringen en veranderingen is door Demming de
PDCA-cyclus ontworpen. Onderscheiden worden de Plan / Do / Check / Act-fases. In de kwaliteitsmatrix van
het document zijn deze fases ook aangegeven. Op deze manier komen we alle aspecten van kwaliteit van het
CLV goed onder ogen en geeft opnieuw een impuls aan de wens en groei naar een lerende organisatie.
5.1 Uitgangspunten en doelstellingen
In de notitie zijn de volgende organisatorische uitgangspunten benoemd en toegelicht: toezicht en
verantwoorden, horizontaal en verticaal, interne en externe kwaliteitszorg.
Onder interne kwaliteitszorg staat beschreven:
Interne kwaliteitszorg is het geheel van activiteiten zoals dat door en onder verantwoordelijkheid van de
school wordt ondernomen. Kern is dat controleren en leren in samenhang en aanvullend op elkaar benut
worden. Het stimuleert verbeteringen en vernieuwingen, maar pakt ook ondermaats presteren aan. De
spelers zijn talrijk: ouders en leerlingen, docenten en OOP, afdelingsleiders, directieleden.
Onder externe kwaliteitszorg verstaan we:
Externe kwaliteitszorg is het geheel van activiteiten in het kader van realisering van toezicht en
verantwoording aan de interne (raad van toezicht) en externe toezichthouders (inspectie). Het blijk geven
dat voldaan wordt aan de wettelijke voorschriften (deugdelijkheideisen en bekostigingsvoorwaarden).
Zelfevaluatie VIA-visitatie d.d. 25 maart 2014, definitief
16
5.2 Hoe wordt het kwaliteitsbeleid door de school zelf geëvalueerd?
De basis van elke activiteit op het gebied van kwaliteitszorg is de PDCA-cirkel (Plan > Do > Check > Act). Dit
betekent dat een activiteit eerst gepland wordt, daarna uitgevoerd en vervolgens geëvalueerd. Tot slot leidt
de evaluatie tot (verbeter)acties, waarop opnieuw de PDCA-cirkel van toepassing is.
Het doorlopen van het volledige kwaliteitstraject, inclusief de toetsing door competente derden, duurt
steeds vier jaar. In die periode dient de PDCA-cirkel op alle beleidsterreinen te zijn doorlopen. In de praktijk
zullen op tal van gebieden de activiteiten met een hogere frequentie plaatsvinden, al was het alleen maar
om tijdig in te kunnen spelen op veranderende omstandigheden. Het CLV heeft alle activiteiten
ondergebracht in een matrix met de PDCA-systematiek, gekoppeld aan de resultaatgebieden van het INK.
Van elke activiteit is in de matrix benoemd met welke frequentie deze wordt uitgevoerd in de organisatie.
Tevens is aangegeven wie de eigenaar van de activiteit is en derhalve zorg moet dragen voor een goede
opstart en afhandeling van het genoemde instrument. Ook is aangegeven of de resultaten van een
onderwerp beschikbaar gesteld worden voor horizontale verantwoording. De PDCA-cirkel krijgt in dit plan
concretisering door een beschrijving van het cyclische proces op schoolniveau, op teamniveau en op
individueel niveau.
5.3 Wat is er al bereikt en waardoor is dat gelukt?
Op grond van doorzettend en nauwgezet handelen is er veel bereikt op het punt van kwaliteitszorg. Het
werkt voor het CLV goed. Een belangrijk uitgangspunt dat we in de directie noemen is dat we voor het
belang van het CLV een zakelijke, duidelijke stellingname hebben, maar wel aandacht blijven houden voor
de relaties. Dat heeft de professionele cultuur versterkt en het eigenaarschap voor kwaliteit daar gelaten
waar het moet liggen, bij de eigenaren van de activiteiten. Toezicht is voor het CLV geen doel op zichzelf
waarbij er meer aandacht voor falen dan voor excelleren zou zijn. Het CLV wil graag bekend zijn onder de
medewerkers als een lerende organisatie. Adviseren en leren vormen een integraal onderdeel van toezicht
en verantwoording. Daarmee bevorder je het lerende en het probleemoplossende vermogen van de school.
Bij externe kwaliteitscontrole ligt het initiatief voor de kwaliteitszorgactiviteiten buiten de school, met als
centrale aspect controleren. Maar het gaat niet slechts om controlemechanismen; ook bij toezicht en
verantwoording is een belangrijk aspect dat informatie uitgewisseld en kennis vergaard wordt.
Verantwoording is het bieden van inzicht aan anderen van eigen doen en laten, met het doel het verkrijgen
van een oordeel. Doel is: mensen aanzetten tot kwalitatief goed onderwijs. Wij vinden, maar ook de
inspectie, dat we daar goed in slagen.
5.4, 5.5, 5.6 en 5.7 zijn inhoudelijk behandeld, in het hoofdstuk 4 Onderwijs en daarmee doelen we op 4.4,
4.5, 4.6 en 4.7.
Zelfevaluatie VIA-visitatie d.d. 25 maart 2014, definitief
17
6
Zorg
Het is tegenwoordig ondersteuning i.p.v. zorg, dat terzijde. Voor Passend Onderwijs heeft het CLV in
december 2013 instemming verkregen van de medezeggenschapsraad voor het Ondersteuningsplan
(bijlage). Uitgangspunt is dat de ondersteuningslijn ondersteunend is aan de leerlijn. De leerlijn staat op het
CLV centraal. De leerlingen komen naar het CLV om een diploma te behalen. De docenten en mentoren
hebben de taak om hen hierin te begeleiden. Dit valt onder de basisondersteuning. Echter, soms is die
ondersteuning niet voldoende. Sommige leerlingen hebben lichte interne ondersteuning nodig. In het
samenwerkingsverband is afgesproken welke preventieve en licht curatieve interventies mogelijk zijn.
De zorgcoördinator en interne deskundigen zijn hiervoor verantwoordelijk. Wanneer lichte, interne
ondersteuning niet voldoende is, is er de mogelijkheid van lichte externe ondersteuning. Er is sprake van
‘handelingsverlegenheid’ en/of de veiligheid is in het geding. We spreken dan over arrangementen. Deze
ondersteuning wordt gegeven in samenwerking met externe specialisten.
Tot slot is er een mogelijkheid van extra ondersteuning. Leerlingen die zoveel ondersteuning nodig hebben
dat de school “handelingsverlegen” is, komen in aanmerking voor extra ondersteuning (plaatsing in een
VSO-school).
6.1 Uitgangspunten en doelstellingen
Indien leerlingen moeite hebben met leren, om welke reden dan ook, en het ontstijgt de begeleiding die een
mentor of docent kan bieden, dan wordt verwezen naar de ondersteuningsstructuur. We constateren dat de
afgelopen jaren het beroep op de ondersteuning steeds groter wordt. Het CLV kent een groot scala aan
ondersteuningsmogelijkheden in de ondersteuningsstructuur. Jaarlijks wordt een ondersteuningsplan en
een ondersteuningsjaarverslag gepresenteerd (zie bijlage Verslag Zorg- en begeleidingsactiviteiten schooljaar 2012-2013) aan de directie als onderdeel van het onderwijsjaarverslag. De afgelopen
jaren is de ondersteuningsstructuur op een kwalitatief goed peil gebracht. Aangezien in de
ondersteuningsstructuur sprake is van specialistisch en vaak individueel werk, is het niet gemakkelijk een
brug te slaan naar het primaire proces waar de leerling uiteindelijk in het normale schoolleven verder moet.
Als leerlingen op allerlei gebied ondersteund, begeleid, getest etc. zijn, loopt de basisondersteuning af en
gaat de leerling sterker terug in het primaire proces. Daarin komen de uitgangspunten van het CLV specifiek
naar voren: veiligheid bieden aan elke leerling, maatwerk, dienstbaarheid en erkenning van
(on)mogelijkheden. Passend Onderwijs verwacht van scholen om voor elke aangemelde leerling een
passende vorm van onderwijs te realiseren, op het CLV of daarbuiten.
De doelen voor de ondersteuningslijn zijn:
o
Ondersteuning wordt steeds verleend in het licht van terugkeer naar het primaire proces;
o
Er komt een goede communicatie, handelingsafspraken en afstemming om terugkeer naar het primaire
proces positief te laten verlopen.
6.2 Hoe wordt het zorgbeleid door de school zelf geëvalueerd?
Jaarlijks wordt een ondersteuningsjaarverslag gemaakt, dat op hoofdlijnen een onderdeel vormt van het
onderwijsjaarverslag. Uit de evaluaties, op alle onderdelen uit onze ondersteuningsstructuur, komen
knelpunten naar voren die met het verantwoordelijk directielid worden besproken.
Zelfevaluatie VIA-visitatie d.d. 25 maart 2014, definitief
18
6.3 Wat is er al bereikt en waardoor is dat gelukt?
Intern zorgteam
Het heeft lang geduurd voor we besloten voorlopig het intern zorgteam prioriteit te geven boven eventuele
externe verplichtingen. Het zorgteam bereidt de externe ZAT’s voor en heeft wekelijks een inloopspreekuur
voor advies. Doel: sneller problemen opsporen, ondervangen en adviseren richting ondersteuning.
Ontwikkelingen passend onderwijs
Binnen het SWV is dit thema geregeld onderwerp van gesprek. Daarnaast is er via het SWV de cursus
handelingsgericht werken geweest: de manier waarop passend onderwijs in de klas vorm moet krijgen. In
het ondersteuningsprofiel is van alle aangesloten scholen het niveau van de basisondersteuning en
daarnaast alle mogelijkheden van lichte en externe ondersteuning beschreven. Er is een dekkend aanbod
gerealiseerd.
Cursus kindermishandeling
Alle mentoren hebben dit jaar een korte cursus gevolgd over het signaleren van signalen die wijzen op
kindermishandeling. Daarbij werd ook het protocol besproken hoe te handelen in een dergelijk geval. De
middagen werden over het algemeen als zeer waardevol beschouwd. De trainers gaven bij de evaluatie wel
aan bezorgd te zijn over de soms afwijzende houding van sommige collega’s.
6.4 Wat is er nog niet bereikt en waardoor lukte dat niet?
Zorgorganogram
Er is een begin gemaakt met het opzetten van een nieuw zorgorganogram, rekening houdend met de
veranderingen rondom passend onderwijs. Het resultaat wordt uitgeprobeerd en zo nodig bijgeschaafd.
Magister
Er is nog geen protocol gemaakt voor de invoering van gegevens van de ondersteuning in Magister. Wel
heeft het intern zorgteam een systeem bedacht voor het vastleggen van alle geboden ondersteuning aan
een leerling.
Versterken mentoraat
Er is veel gesproken over wie eigenaar is op welk probleemniveau: de docent, de mentor, de afdelingsleider,
de zorgcoördinator, de orthopedagoog? Het blijft lastige materie waarbij we niet door allerlei protocollen de
leerling tussen wal en schip moeten laten vallen.
6.5 Sterke en zwakke punten
Sterke punten van de ondersteuning zijn de aandacht en betrokkenheid waarmee een leerling wordt
ondersteund in de vraagstelling.
Het CLV heeft maatregelen genomen met het IZat om de problematiek van leerlingen zelf eerst goed te
screenen en pas dan gebruik te maken van de externe deskundigen in het ZAT.
De zorgkaart van het CLV biedt ouders en leerlingen een helder overzicht van de aangeboden
ondersteuning. Binnen het CLV zijn 14 activiteiten aan ondersteuning, individueel of in groepsverband. Deze
activiteiten worden uitgevoerd door speciaal daarvoor opgeleide medewerkers.
Zwakke punten komen voort uit het feit dat het CLV graag meer zou willen doen aan de ondersteuning van
leerlingen. Tevens constateren we dat ‘labeling’ in Nederland zorgt voor verhoging van het aantal leerlingen
dat een beroep doet op deskundigen.
Het aantal tweede- en derdelijns begeleiders is op het CLV voor specifieke problematiek hoog, maar dat
betekent ook dat ze zich maar voor een beperkt deel kunnen inzetten voor de ondersteuning, vaak op
Zelfevaluatie VIA-visitatie d.d. 25 maart 2014, definitief
19
piekmomenten. Tevens stelt de bureaucratie rondom handelingsplannen en uitvoering hoge eisen aan
deskundigen. Ze zijn veel tijd kwijt met rapportages en protocollen, helaas een vereiste van de wetgever. Al
met al constateren we dat in de winkel van de ondersteuning er grote drukte is, met veel vraag, waarbij we
steeds in de gaten moeten houden dat uitbreiding ten koste gaat van inzet in het primaire proces.
6.6 Wat zijn de bevindingen bij het laatste inspectiebezoek geweest?
In februari 2013 was er bezoek van de inspectie. Een nieuw item was het volgen van een klas voor een aantal
uren achter elkaar met een aantal zorgleerlingen daarin. De conclusie is dat de zorg goed van opzet is. De
uitvoering, met name het omgaan met verschillen in de klas en de dossiervorming, kan beter.
6.7 Wat zijn de belangrijkste actiepunten voor de komende tijd (korte en langere termijn)?
Het allerbelangrijkste voor de komende tijd is de invoering van Passend Onderwijs m.i.v. 1 augustus 2014. De
gewijzigde financiering op dat moment vraagt van de school toelating van leerlingen die we op het CLV echt
kunnen ondersteunen. Tevens bij aanmelding doorverwijzing naar een school die wel in staat is die
ondersteuning te bieden die noodzakelijk is. Voor het nieuwe Samenwerkingsverband verwachten we voor
het CLV geen wijzigingen in ondersteuningsvragen.
Zelfevaluatie VIA-visitatie d.d. 25 maart 2014, definitief
20
7
Onderwerp visitatie CLV 2014
Zoals in de inleiding is vermeld en in paragraaf 4.4. beschreven vormt de uitvoering van het beleid
Herontwikkeling brugklassen het onderwerp van onze vraag van de visitatie op 25 maart 2014.
Graag willen we hier aangeven wat niet tot het onderzoekgebied van visitatie hoort.
1.
De keus voor de typen brugklassen;
2.
De grenzen van de toelatingsnorm;
3.
De lessentabellen;
4.
De personele gevolgen van de invoering herontwikkeling brugklassen;
5.
De keus van de indeling van de teams in de nieuwe setting.
Uitgangsvraag is centraal: “kunnen we in ons onderwijs de dingen laten bewegen in de richting van de
gestelde doelen?”
Dat betekent dat de visitatieopdracht gekoppeld wordt aan de volgende uitgangspunten uit de
beleidsnotitie:
1.
“ Vanuit onze missie: met vertrouwen in mensen, met ruimte voor ieder, naar een brede ontwikkeling.
Het kan niet alleen maar bij deze mooie woorden blijven. Daarvoor moet dat vertrouwen ook worden
uitgesproken naar elkaar. Uit onderzoek blijkt dat leerlingen beter presteren als onderwijsgevenden
laten blijken dat zij hoge verwachtingen van hen hebben en het vertrouwen uitspreken dat zij aan die
verwachtingen kunnen voldoen.”
Het thema: “vertrouwen en verwachtingen”
2.
“Voor een aanzienlijke groep leerlingen is hun werkelijke potentie bij het verlaten van de basisschool
nog niet helder. We kunnen daarom de determinatie niet helemaal overlaten aan de basisschool. We
hebben voor deze leerlingen vooralsnog dakpanklassen nodig.”
Het thema “determinatie”
3.
“Eén van de basisbehoeften van leerlingen is competentie (Stevens). Leerlingen voelen zich competent
als zij vooral succesbeleving hebben. Succesbeleving is alleen zinvol als er inspanning voor gepleegd is.
Dat betekent dat leerlingen op (het naastgelegen hogere) niveau aangesproken moeten worden. Van
belang is dat toelating en plaatsing gebeurt op reële verwachtingen. Wat in potentie aanwezig is, komt
zo tot prestatie. Dat heet succes.
Dat betekent dat we leerlingen tijdens de determinatieperiode in klas 1 positief benaderen om hen mee
te nemen in een proces dat duidelijk moet maken wie zij zijn, wat zij willen en wat zij kunnen.”
Het thema: “begeleiden naar succes”
4.
Het CLV kreeg bij het laatste bezoek van de onderwijsinspectie voor kwaliteitszorg het predicaat: goed.
Geldt dit ook voor de herontwikkeling brugklassen? In de notitie zijn geen afspraken opgenomen om
de kwaliteit van de vernieuwing te volgen en bij te sturen. Er is blijkbaar vanuit gegaan dat het voor het
CLV zo logisch is een vernieuwing in het bestaande kwaliteitskader te onderzoeken. Maar is dat ook zo?
Het thema “kwaliteitsbewaking onderwijsproces”
Zelfevaluatie VIA-visitatie d.d. 25 maart 2014, definitief
21
De beelden die bestuur/directie in februari 2014 heeft na de start met de vernieuwing in augustus 2013 met
de herontwikkeling brugklassen, formuleren we met vier stellingen die als spiegel kunnen dienen voor de
visitatiecommissie.
Stelling 1, thema 1 “vertrouwen en verwachtingen”
“Bestuur/directie constateert uit mondelinge rapportages in directievergaderingen dat in de klassen
mavo/havo en havo/atheneum er een positieve sfeer is die het beeld van uitdagend onderwijs bevestigen. In
de klassen atheneum en gymnasium komen leerlingen echt toe te presteren op het eigen niveau.”
Stelling 2, thema 2 “determinatie”
“Bestuur/directie constateert uit mondelinge rapportages in directievergaderingen dat leerlingen die meer
mogelijkheden hebben ook in staat worden gesteld die mogelijkheden te benutten. Dit blijkt uit mondelinge
rapportages over verwachtingen van leerlingen die naar het hoogste niveau zullen doorstromen en dat er
geen leerlingen zijn die na het eerste leerjaar het CLV moeten verlaten.”
Stelling 3, thema 3 “begeleiden naar succes”
“Bestuur/directie constateert uit de wens en gebruik eigen materiaal voor de leerlingbegeleiding en het
gebruik van digitale begeleidingsinstrumenten (Study Vision Online) dat mentoren proactief naar maatwerk
zoeken voor de begeleiding van de leerling.”
Stelling 4, thema “kwaliteitsbewaking onderwijsproces”
“Bestuur/directie constateert uit de mondelinge rapportage binnen de directievergadering dat de
kwaliteitsbewaking inhoudelijk goed verloopt. Signalen daarvoor zijn: rapporten klas1 en analyse
ingestroomde leerlingen vanuit de bespreekzone.”
Vervolgens geven we de thema’s wat meer structuur voor visitatie.
7.1 Het thema ‘vertrouwen en verwachtingen’, dit thema wordt ook behandeld via lesobservatie.
Aandachtspunten onder dit thema:
o
Is er sprake van hoge verwachtingen ten aanzien van leerlingen in de eerste klassen?
o
Kenmerken de lessen zich vanuit een positief klimaat (ondersteuning)?
o
Hebben de onderwijsactiviteiten een doelgerichte opbouw?
o
Zijn de leerlingen actief betrokken?
o
Krijgen de leerlingen effectieve feedback op hun leerproces?
o
Worden leerlingen op (het naastgelegen hogere) niveau aangesproken?
7.2 Het thema ‘determinatie’, dit thema wordt ook behandeld via lesobservatie.
Aandachtspunten onder dit thema:
o
Wordt er rekening gehouden met verschillen tussen leerlingen?
o
Is er sprake van didactiek die inspeelt op verschillen tussen leerlingen?
o
Stemt de leraar de instructie af op verschillen tussen leerlingen?
o
Stemt de leraar de verwerking af op verschillen tussen leerlingen?
7.3 Het thema ‘begeleiden naar succes’, dit thema komt aan de orde in de gesprekken.
Zelfevaluatie VIA-visitatie d.d. 25 maart 2014, definitief
22
Aandachtspunten onder dit thema:
o
Is de begeleiding van leerlingen passend voor de ambitie van de leerling?
o
Gebruiken leraren analyses van prestaties van leerlingen bij hun lessen en begeleiding?
o
Is er succesbeleving van leerlingen op basis van hun inspanningen?
o
Is bij leerlingen duidelijk wat ze kunnen en waar hun uitdaging (groei) ligt?
o
Doet de inrichting van toetsen recht aan die verschillen (OBIT)?
o
Hebben de leerlingen (voldoende) mogelijkheden zichzelf via toetsen te determineren?
7.4 Het thema ‘kwaliteitsbewaking onderwijsproces’, dit thema komt aan de orde in de gesprekken.
Aandachtspunten onder dit thema:
o
De afdelingsleiders eerste klas evalueren systematisch het onderwijsproces?
o
De afdelingsleiders eerste klas werken doelgericht aan verbetering van het onderwijsproces?
o
De leerlingen behalen in de eerste klassen het opleidingsniveau dat verwacht mag worden?
o
Slagen onze docenten/secties erin om de doelstelling van de herstructurering te vertalen naar
vakdidactisch handelen en adequaat toetsen?
o
Evalueren secties systematisch het onderwijsproces?
Zelfevaluatie VIA-visitatie d.d. 25 maart 2014, definitief
23
8
Bijlagen
8.1 Schoolgids
8.2 Organigram
Zelfevaluatie VIA-visitatie d.d. 25 maart 2014, definitief
24
8.3 Beleidsplan(nen) onderwijs
8.3.1 Strategisch beleidsplan 2011-2015
8.3.2 Onderwijsplan 2012-2015
8.3.3 Onderwijsplan (sectorplannen) 2013-2014 definitief
8.3.4 Analyse instroom 2013 definitief
8.3.5 Analyse doorstroom 2012-2013
8.3.6 Analyses examens 2013
8.3.7 Notitie leerlingprognose 2014-2015
8.3.8 Herontwikkeling brugklassen CLV 2012
8.3.9 Herontwikkeling aanvulling MR mei 2012
8.3.10 Communicatieplan brugklassen definitief
8.3.11 Inschrijvingsbeleid 20-09-2012 definitief
8.3.12 Notitie onderwijstijd 2013-2014
8.3.1.3 Verantwoording onderwijstijd 2012-2013
8.3.1.4 Onderwijsjaarverslag 2012-2013
8.4 Beleidsplan(nen) zorg
8.4.1 Ondersteuningsplan definitief 8-1-2014
8.4.2 Verslag zorg- en begeleidingsactiviteiten 2012-2013
8.5 Beleidsplannen kwaliteit
8.5.1 Overzicht taken directie 1-9-2013
8.5.2 Beleidsnotitie kwaliteitszorg en horizontale verantwoording, 2008
8.5.3 Rapport leerlingen Vensters, Kwaliteitscholen 2013
8.5.4 Rapport ouders Venster, Kwaliteitscholen 2013
8.5.5 Analyse leerlingtevredenheid 2012 niet brugklassen
8.5.6 Analyse leerlingtevredenheid brugklassen 2012
8.5.7 Analyse oudertevredenheid 2012
8.5.8 Analyse personeelstevredenheid 2012
8.5.9 Strategisch Marketing Communicatieplan 2010-2011
8.5.10 Analyse resultaten enquête brugklasouders kwalitetischolen november 2013
Zelfevaluatie VIA-visitatie d.d. 25 maart 2014, definitief
25

Download Report