LES 1: De wereld in verandering 1 Les 1: De wereld in verandering Vakken Zedenleer/godsdienst, economie, geschiedenis, aardrijkskunde, PAV Eindtermen Sociale vaardigheden, burgerzin, ICT, vakoverschrijdend, samenwerken, kritisch denken Materiaal Voorbeelden van foto’s, tabellen en grafieken (in bijlage) Computer met internet Wereldkaart Post-its Methodiek Opzoeken van foto’s, tabellen en grafieken Analyseren van foto’s, tabellen en grafieken Presentatie resultaten Lesduur 50 minuten Doelstelling De leerlingen ontdekken enkele fundamentele veranderingen die in de wereld aan de gang zijn op economisch, klimatologisch en demografisch vlak. Ze denken na over hoe we in 2050 negen miljard mensen gaan voeden in deze wereld. Lesverloop © Liz MartinThe Gazette Deel 1: Opzoekwerk over een verandering in de wereld (in 6 groepen) (10 minuten) Deel 2: Voorstelling onderzoeksresultaten + situering van het probleem op de wereldkaart (30 minuten) Deel 3: Analyse en conclusie (klassikaal) (10 minuten) 2 Deel 1: opzoekwerk over een verandering in de wereld 15 minuten per groep Groep 1: stijgende temperaturen © dp JacksonBklft 1914 Stebinger De temperatuurstijging heeft wereldwijd immense gevolgen: stijging van het zeeniveau, smelten van de gletsjers, overstromingen, veranderingen in het ecosysteem… Zoek op het internet foto’s die de gevolgen van de temperatuurstijging illustreren. Een voorbeeld van een foto vind je in bijlage 1. Groep 2: dalend waterniveau © Liz MartinThe G azette Het dalend waterniveau heeft wereldwijd desastreuze gevolgen: groeiend watertekort, halvering van de opbrengsten van niet-geïrrigeerde akkers, gewapende conflicten… Zoek op het internet foto’s die deze gevolgen illustreren. Een voorbeeld van een foto vind je in bijlage 2. © chinaafricareals Er ontstaan nieuwe economische machten in de wereld. Zoek op het internet foto’s van Shanghai in 1990 en 2013 en vergelijk ze. Wat vertellen de foto's over de economische evolutie? Zoek ook tabellen i.v.m. de economische evolutie van China. Een voorbeeld van een tabel vind je in bijlage 3. tory.com Groep 3: opkomst nieuwe economische machten 3 Groep 4: grondstoffenschaarste Grondstoffen (=vruchtbare grond, mineralen, olie,...) worden schaarser en duurder. China bijvoorbeeld koopt steeds meer Afrikaans grondgebied. Zo zorgt China voor een veilige toevoer van grondstoffen voor hun groeiende industrie en creëert het in Afrika een afzetmarkt voor Chinese producten. Zoek op het internet foto’s die de toevoer van grondstoffen van Afrika naar China illustreren. Een voorbeeld van een foto vind je in bijlage 4. Groep 5: sterke bevolkingsgroei Volgens voorspellingen van de VN zullen we tegen 2050 met meer dan 9 miljard mensen zijn. In Europa en Azië groeit de bevolking bijna niet meer. Het is vooral Sub Sahara Afrika dat spectaculair groeit: de bevolking zal er verdubbelen. Zoek een grafiek die de wereldwijde bevolkingsgroei tegen 2050 illustreert. Een voorbeeld van een grafiek vind je in bijlage 5. Groep 6: economische crisis © sodahead.com © thenextrecession Zoek een grafiek die de economische evolutie van Europa van de laatste jaren illustreert. Een voorbeeld van een grafiek vind je in bijlage 6. 4 Deel 2: voorstelling resultaten 5 minuten per groep Voorzie een wereldkaart en post-its met de titels ‘Stijgende temperaturen’, ‘dalend waterniveau’, ‘opkomst nieuwe economische machten’, ‘grondstoffenschaarste’, ‘sterke bevolkingsgroei’ en ‘economische crisis’. Per groep stelt één leerling zijn resultaten voor aan de hele klas en kleeft de post-it op het continent waar de verandering plaatsvindt. Deel 3: analyse en conclusie 10 minuten Analyseer de voorgestelde resultaten. Wat besluiten jullie als jullie de wereldkaart bekijken? Wat vertellen de post-its elk afzonderlijk en als geheel? TIP: In deel 3 kan je met de klas nog een meer diepgaande analyse maken. Dat kan met de onderstaande informatie. Klimaat • http://www.11.be/11/component/one/tag/detail/detail/basisdossier_klimaatcampagne_2011,18355 • http://www.deredactie.be/cm/vrtnieuws/buitenland/1.1667263 • Sterke bevolkingsgroei • http://nos.nl/video/308970-hoeveel-mensen-kunnen-er-nog-bij-op-de-wereld.html • http://www.mo.be/sites/default/files/MO-paper54_Bevolking.pdf • http://www.mo.be/artikel/zijn-we-met-te-veel Waterniveau daalt • http://www.demorgen.be/dm/nl/5397/Milieu/article/detail/1642725/2013/05/30/Merendeel-wereldbevolking-kampt-binnen-twee-generaties-met-watertekort.dhtml • http://www.mo.be/artikel/watertekorten-bedreigen-graanoogsten-analyse Opkomst nieuwe economische machten • http://www.mo.be/artikel/arme-chinezen-hebben-tweede-grootste-economie Grondstoffenschaarste • http://www.mo.be/artikel/nieuwe-databank-legt-china-afrika-relaties-bloot • http://www.mo.be/sites/default/files/MO-paper47_china.pdf 5 6 © dp JacksonBklft 1914 Stebinger Bijlage 1 - Vergelijking gletsjer 1911-2000 7 © thenextrecessionwordpresscom Bijlage 2 - Nieuwe economische machten 88 © Liz MartinThe Gazette Bijlage 3 - Dalend waterniveau 9 © thinkprogress.org Bijlage 4 - Grondstoffenschaarste 10 © wikimedia.org Bijlage 5 - Sterke bevolkingsgroei 11 © thenextrecession Bijlage 6 - Economische crisis