Psychologie van pijn Dr. Han Samwel Klinisch psycholoog Academisch Centrum voor Pijn en Palliative Zorg Disclosure belangen dr. J. Samwel (potentiële) Belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven • Sponsoring of onderzoeksgeld •Honorarium of ander (financiële) vergoeding •Aandeelhouder •Adnere relaties, namelijk … Geen Bio Psychosociale Pijnmodel Biomedical factors Psychologic factors Pain Social factors Engel, 1981; Becker et al 2000 Van pijnprikkel tot reactie Dimensies van pijn Gedrag Beleving gewaarwording nociceptie Loeser & Freed, 2008 Omgaan met de pijn Pijnwaarneming Bewust worden van pijnprikkel Pijnprikkel Wat bepaalt de pijnwaarneming? Pijnprikkel Cognities Emoties Gedrag Pijnwaarneming Gatchel et al, 2001, 2004; Samwel et al, 2002, 2008; Keefe et al, 2004: Wat verhoogt de pijnwaarneming? Cognities • Negatieve verwachtingen van de toekomst (catastroferen) • angst voor de pijn • machteloosheid • niet accepteren van de pijn Emoties • Depressie • angst • boosheid Gedrag • passiviteit • overbelasting (niet doseren) Sociale steun • Niet geloofd worden • overmatige praktische steun Meerdere stressbronnen Mogelijkheden voor de huisarts Altijd patiënt geloven Plan maken met patient (analyse vs normdenken) Bij meerdere factoren die pijnwaarneming verhogen: -Screening door de POH (ev. met vragenlijsten) begeleiding door de huisarts (tijdscontingent) begeleiding door POH (tijdscontingent) behandeling door generalistische GGZ (pijnnetwerk) verwijzen naar pijncentrum ziekenhuis voor interdisciplinaire diagnostiek Niet wachten tot medisch uitbehandeld Mogelijkheden voor de huisarts Mogelijke vragenlijsten voor screening Hospital Anxiety and Depression Scale Totale score > 12 indicatie voor interventie Pain Catastrophizing Scale Totale score > 23 indicatie voor interventie Tampa Scale for Kinesiophobia Totale score > 36 indicatie voor interventie