MEMO aan kopie aan Bestuurscommissies datum 21 augustus 2014 Watersysteem, Waterketen en Besturen en Organiseren Van Afdeling bijlage(n) Dagelijks Bestuur Programmeren 2 onderwerp kenmerk Programmering investeringen Op 2 juli jl. heeft het algemeen bestuur positief besloten over het bestuursprogramma en de meerjarenverkenning. In de maanden daaraan voorafgaand hebben wij u in themabijeenkomsten en in de commissievergaderingen meegenomen in de afwegingen om te komen tot een sluitende meerjarenprogrammering. Deze meerjarenprogrammering heeft u op 2 juli jl. vastgesteld. Met deze memo willen wij u informeren over de onderliggende keuzes die in de programmering zijn gemaakt en de wijze waarop wij voornemens zijn verder invulling te geven aan deze keuzes. Uitgangspunten Ons vertrekpunt bij de programmering van investeringen voor de komende jaren is het vastgestelde bestuursakkoord. Een belangrijk uitgangspunt is daarbij dat we samen met onze partners integraal de gebiedsopgaven willen vaststellen. Vanuit deze gebiedsopgaven komen we, passend binnen de financiële mogelijkheden van onszelf en onze partners, tot een slimme en innovatieve keuze van maatregelen. De inzichten die ons leiden in het keuzeproces zijn voortdurend in ontwikkeling, zoals de veranderende klimaatopgave. Maar ook ecologische, hydrologische en technologische inzichten wijzigen gedurende de jaren door voortschrijdend inzicht. Daarnaast vinden we het belangrijk om de lastenstijging voor de burgers zo beperkt mogelijk te houden. Een belangrijke afspraak om dit te bereiken, is het investeringsniveau vanaf 2014 te verminderen met 30% voor de programma’s watersysteem en besturen en organiseren en met 10% voor het programma waterketen. Dit alles maakt dat we, ook in deze programmering, eerder gemaakte keuzes opnieuw bezien en soms tot andere afwegingen komen. Dit geeft vervolgens aanleiding om samen met partners te kijken hoe we, vanuit de gezamenlijke belangen en doelen die we in het gebied voor ogen hebben, slimmere en efficiëntere oplossingen kunnen vinden. Pagina 1|5 Programmering Bovenstaande uitgangspunten hebben we gebruikt om voor de komende jaren tot een programmering te komen. Dit resulteert in een overzicht van investeringen die we in de komende jaren in de planning hebben. In de bijlage ziet u per programma een overzicht van de belangrijkste investeringen voor de planperiode 2014-2018. De programmering is geen eindpunt, maar vertrekpunt voor gesprek met onze partners. Daarbij kunnen we komen tot andere keuzes in de programmering, waarbij we binnen de financiële kaders andere maatregelen kunnen kiezen. Ook kunnen zich extern kansen voordoen voor financiering door samenwerking of subsidies. Dit maakt dat de programmering een evoluerend instrument is, dat per jaar gestold wordt in de begroting en bijgesteld kan worden op de bestuurlijk daartoe aangewezen momenten. Geplande investeringen In de programmering zoals die in de huidige investeringsbegroting is vastgelegd, hebben we een keuze gemaakt voor een aantal belangrijke investeringen. De belangrijkste hiervan zijn hieronder per programma inzichtelijk gemaakt. Een uitgebreider overzicht met betrekking tot de programma’s watersysteem en waterketen treft u aan in de bijlagen. Programma watersysteem Binnen het programma watersysteem is onderscheid gemaakt in 3 categorieën investeringen. 1. Bijdrage HWBP (Hoogwaterbeschermingsprogramma). Dit is een verplichte bijdrage aan het landelijke programma. 2. Onuitstelbaar en beheer Projecten die al in uitvoering waren of waar we juridisch harde afspraken over hebben gemaakt in het verleden, worden onverminderd uitgevoerd. Deze categorie hebben we “onuitstelbaar” genoemd. Voorbeelden zijn de Doorbraak, een aantal Vechtprojecten en landinrichtingsprojecten o.a. rondom Enschede, Enter en Losser. Ook is een behoorlijke investeringsruimte gereserveerd voor werkzaamheden aan de infrastructuur (stuwen, gemalen etc.), waarbij de werken al aanbesteed waren. Daarnaast hebben we een jaarlijks bedrag gereserveerd voor investeringen aan de infrastructuur, bovenop het bedrag dat al in “onuitstelbaar” is gereserveerd (de “stuurruimte beheer”). Dit is noodzakelijk om onze beheertaak nu en in de toekomst goed te kunnen vervullen. De komende periode zullen we moeten bezien of dit bedrag voldoende is, of dat we dit bedrag moeten ophogen. 3. Stuurruimte beleid Na het vaststellen van de benodigde investeringsruimte voor HWBP, onuitstelbare investeringen en beheerinvesteringen, bleef de zogenoemde “stuurruimte beleid” over. Om Pagina 2|5 in deze categorie een goede afweging én keuzes te kunnen maken in de programmering, zijn binnen het programma watersysteem vijf toetsingscriteria afgesproken. Elk dossier is op die toetsingscriteria beoordeeld. Deze toetsingscriteria zijn  Effectiviteit In hoeverre draagt het dossier bij aan of is het belangrijk voor de realisatie van de strategische doelen van Vechtstromen.  Efficiency Zijn er binnen het dossier efficiencyvoordelen te behalen, bijvoorbeeld in de wijze van uitvoering? Of zijn er (extra) subsidiemogelijkheden? Zijn er mogelijkheden van stapelen van functies?  Stakeholders Hoe verhoudt het dossier zich tot onze stakeholders? Wat is het belang van dit dossier voor onze partners. Wat betekent dit dossier voor de relatie van Vechtstromen met zijn stakeholders?  Gebiedsverdeling Hoe houden we in de dossiers een juiste balans tussen de verschillende delen van ons beheergebied. Hoe past het dossier in de gewenste focus op de Vecht, de Regge en de Dinkel?  Haalbaarheid In welke mate achten we het dossier haalbaar, ten aanzien van de procedurele aspecten, benodigde en beschikbare gronden, en extern draagvlak Aan de hand van deze criteria, die we samen met u hebben vastgesteld, hebben we in de programmering een aantal projecten opgenomen rondom onze hoofdwatergangen Regge, Dinkel en Vecht. Daarnaast hebben we een aantal projecten in het noordelijk en zuidelijk gebied van Vechtstromen geprogrammeerd, die bijdragen aan o.a. KRW en natuurontwikkeling. Denk aan Bargerveen, Bolscherbeek en Azelerbeek. Tevens is geld gereserveerd voor wateropgaven in stedelijk gebied, o.a. in Coevorden. Getemporiseerd Een aantal investeringen hebben we niet in deze planperiode opgenomen. Dit geldt o.a. voor een aantal gewenste investeringen in onze infrastructuur. Maar ook projecten zoals het Schoonebeekerdiep, Lolee, Glanerbeek en investeringen vanuit de samenwerkingsovereenkomst Hengelo zijn getemporiseerd. De komende tijd moeten we ons samen met onze partners bezinnen op toekomstige invulling van deze opgaven. Pagina 3|5 Programma waterketen Binnen programma waterketen onderscheiden we ook 3 categorieën investeringen. 1. Energiefabriek De investering in de energiefabriek levert een voordeel in de exploitatie op. Dat voordeel is al in de tariefontwikkeling opgenomen, waardoor deze investering niet kan worden gestopt. 2. Onuitstelbaar en beheer Projecten die al in uitvoering waren of waar we juridisch harde afspraken over hebben gemaakt in het verleden, worden onverminderd uitgevoerd. Voorbeelden zijn de RWZI Vroomshoop, de afronding van de WKK’s en enkele kleinere projecten. Daarnaast is de voorbereiding van de uitvoering van de RWZI’s Glanerbrug, Schoonoord en Sleen zo ver gevorderd en de noodzaak tot uitvoering onverminderd aanwezig dat deze ook doorgang moeten vinden. Deze groep hebben we “onuitstelbaar” genoemd. Om de aanwezige assets in goede staat te houden en goed te laten functioneren vinden vervangingsinvesteringen en optimalisaties plaats. Deze zijn essentieel voor de publieke zuiveringstaak die Vechtstromen heeft. Deze groep hebben we “beheer” genoemd. 3. Stuurruimte beleid Op basis van een risicoanalyse zijn alle overgebleven investeringen, destijds geschaard onder de noemer ‘stuurruimte beleid’, beoordeeld. Hiertoe zijn de (bestuurlijke) criteria gehanteerd: - continuïteit / bedrijfszekerheid - voldoen aan vergunningen - Bestuursakkoord Water - bindende afspraken met partners - MJA-3 - kosteneffectiviteit - arbo-/veiligheidseisen. Vanuit deze criteria kiezen we voor het enigszins vertragen van de investeringen in de RWZI’s van Denekamp, Emmen, Tubbergen en Ommen en voeren alleen het belangrijkste deel uit van Almelo-Vissedijk. Alleen het vertragen van Tubbergen heeft invloed op samenwerking met partners, zodat al tijdens het besluitvormingsproces de gevolgen met de gemeente zijn besproken. De maatregelen aan de RWZI Vriezenveen worden wat versneld. Pagina 4|5 Programma besturen en organiseren Het programma besturen en organiseren is gericht op het invullen van de randvoorwaarden om de organisatie te laten functioneren en te ontwikkelen. De investeringen zijn vooral gericht op de noodzakelijke automatisering en op de huisvesting. Globaal 60 % van het investeringsvolume van 9,2 miljoen in de periode 2014-2018 wordt ingezet voor automatisering en 40 % voor huisvesting en overige kleine posten. Hoe verder? Programmeren betekent keuzes maken. Bepaalde projecten die we in voorgaande jaren in gedachten of in bespreking hadden, zijn getemporiseerd. Daarmee bieden we onszelf de gelegenheid om, samen met onze partners, te bepalen welke doelen en opgaven we belangrijk vinden en welke maatregelen daarbij het meest effectief en efficiënt zijn. Ons streven is daarbij om minder op projectniveau in gesprek te zijn en meer op gebiedsniveau. Dit betekent met alle relevante partners integraal tot invulling van de gebiedsopgave te komen en onze keuze van maatregelen daarop te baseren. We willen als dagelijks bestuur regelmatig met u als commissies van gedachten wisselen over de voortgang en invulling van dit proces. Bijlagen: 1. Samenvatting investeringsplanning Programma watersysteem 2014-2018 2. Samenvatting investeringsplanning Programma waterketen 2014-2018 Pagina 5|5