Regulier Programma 2 Verkeer, vervoer en waterstaat

onderwerp
Beheer
Voor de toegankelijkheid en aantrekkelijkheid van de stad is het van groot belang dat de openbare ruimte goed
op orde is: veilige wegen, fietspaden, stoepen, bruggen, viaducten, goed werkende openbare verlichting en
verkeersregelinstallaties.
De gemeente onderhoudt de openbare ruimte, met als doel deze schoon, heel en veilig te houden. Voor
alle onderdelen in die openbare ruimte, denk bijvoorbeeld aan bestrating, groen, verlichting, onkruid en
zwerfvuil, zijn kwaliteitsnormen opgesteld; de landelijk gehanteerde niveaus A t/m D waarbij A de hoogste
kwaliteit is. In 2000 is geconcludeerd dat we deze normen met het regulier onderhoud niet halen. De
onderhoudsachterstanden waren te groot. Daarom loopt naast het reguliere onderhoudsprogramma ook de
inhaalslag BGB: Buiten Gewoon Beter. Met een wijkgewijze aanpak zorgt het BGB-programma er mede voor dat
alle Arnhemse wijken vanaf eind 2022 op het vereiste kwaliteitsniveau zitten.
In 2014 zal het werk aan de vierde ronde BGB-wijken worden afgerond en wordt een start gemaakt met de
vijfde ronde wijken. Hiernaast wordt een aantal grote projecten aan de hoofdstructuur in 2014 afgerond, onder
meer de Amsterdamseweg en de Johan de Wittlaan. Deze verbeteringen van de openbare ruimte worden zoveel
mogelijk uitgevoerd in combinatie met noodzakelijke werkzaamheden aan de riolering (volgens het Gemeentelijk
Rioleringsplan). Combineren van de werkzaamheden levert financieel voordeel op.
Ontwerp-Meerjarenprogrammabegroting 2015-2018
In 2015 wordt gewerkt aan de volgende verkeersmaatregelen:
• park12-fietspaden;
• snelfietsroutes Arnhem-Zevenaar en Arnhem-Wageningen;
• uitbreiding capaciteit fietsenstalling Gele Rijdersplein;
• eerste fase uitbreiding fietsstalplaatsen in de binnenstad (250 stuks);
• overige fietsprojecten;
• herinrichting infrastructuur Velperpoortstation;
• het geschikt maken van de routes door Arnhem van de hoogwaardige openbaar-vervoerverbindingen (HOV) Velp-Arnhem-Elst-Nijmegen (331) en Wageningen-Arnhem (353);
• rotonde Kronenburgsingel-Kronenburgdijk;
• rotonde Huissensestraat-Visserslaan;
• herinrichting Johan de Wittlaan;
• herinrichting kruispunt IJssellaan-Grevelingenstraat;
• herinrichting Nieuwe Plein-Willemsplein (oversteek Arnhem Centraal-binnenstad);
• diverse kleinere verkeersmaatregelen.
pagina
Beleidstoelichting
Ontwikkeling
Arnhem wil een goed bereikbare, toegankelijke en aantrekkelijke stad blijven. Mobiliteit en verkeersveiligheid
leveren een bijdrage aan deze opgave en creëren sociale en economische bereikbaarheid. Concrete onderwerpen
die hun aandacht krijgen zijn onder andere verkeersveiligheid, het verbeteren van voorzieningen voor fietsers,
voetgangers en OV-reizigers, het verdelen van schaarse parkeerruimte rond de binnenstad en de bereikbaarheid
van de economische kerngebieden in de stad.
De komende jaren zet de gemeente zich in voor een betere bereikbaarheid van de binnenstad, het
stimuleren van schoon vervoer en het faciliteren van veranderende vervoersopgaven zoals bijvoorbeeld in het
doelgroepenvervoer.
Binnen deze accenten gaat de aandacht uit naar het beïnvloeden van keuzes, het verdelen van schaarse
verkeersruimte en het optimaal benutten van infrastructuur. Arnhem haakt daarvoor aan bij het landelijke
programma Beter Benutten, waarvoor input wordt geleverd voor de periode 2015 - 2017.
Nieuw in 2015 en verder zijn de koerswijzigingen die door het coalitieakkoord worden ingezet. De grootschalige
uitbreiding van fietsstal-voorzieningen in de binnenstad wordt in gang gezet: in 2015 worden de eerste 250
extra fietsstalplekken gerealiseerd en worden de mogelijkheden voor de capaciteitsuitbreiding van de bewaakte
en gratis fietsenstalling Gele Rijdersplein verkend. Ook wordt gewerkt aan de uitwerking van de (pilot) watertaxi.
De watertaxi zal de ontbrekende schakel in de fiets- en voetgangersverbindingen tussen de binnen-stad en het
zuidelijke stadsdeel invullen.
Het beleidsveld verkeer en mobiliteit ontkomt ook in deze tijd niet aan een taakstellende bezuiniging. In het
coalitieakkoord is deze € 300.000 structureel. Deze is verdeeld over de vier producten 2.1 tot en met 2.4.
De € 75.000 voor mobiliteitsontwikkeling is verwerkt in de beschikbare gelden voor mobiliteitsmaatregelen.
Naast deze interne bezuinigingen spelen er enkele grote veranderingen zoals de bezuinigingen op het
doelgroepenvervoer en de brede doeluitkering (BDU) mobiliteit die per 1 januari naar de provincie overgaat.
Deze (financiële) ontwikkelingen hebben hun invloed op de omvang en de planning van de gewenste verkeersen vervoersmaatregelen. Duidelijke keuzes en prioritering zijn daarbij onontkoombaar.
81
Regulier Programma 2
Verkeer, vervoer en waterstaat
Oppervlaktewater en Havenbeheer
De versmalling van de kade ten oosten van de John Frostbrug heeft geleid tot een uitbreiding van de
aanlegmogelijkheden voor cruiseschepen in Arnhem met als verwacht gevolg een toename van het aantal
passagiers dat Arnhem aandoet. Op dit moment wordt onder-zocht hoe het gebruik en beheer van de havens
en kade kan worden verbeterd. Versterking van transport over water met het oog op de lokale economie, de
verbinding van de witte vloot met de stad met het oog op de toeristische functies in Arnhem zijn zaken die
daarbij zeker aan de orde zullen komen.
“Water” omvat onder meer beheer en onderhoud van afkoppelvoorzieningen, ecozones, moerassen, sloten,
beschoeiingen, paddenpoelen én oppervlaktewater (-bodems) zoals de Immerlooplas, Malburgerhaven,
Defensiehaven, haven van Coers en de dijkdoorbraakkolken. Ook het onderhoud aan civieltechnische
watergerelateerde werken, zoals beekriolen, duikers en fonteinen hoort in deze categorie. Voor wat betreft de
duikers en beekriolen wordt in deze planperiode de onderhoudstoestand in beeld gebracht van alle duikers en
beekriolen die hoofd- en ontsluitingswegen, provinciale wegen of het spoor kruisen (100 stuks).
Belangrijke raadsonderwerpen 2015
• Nota Openbare Ruimte (vanaf 2015; looptijd nog niet vastgesteld) (inclusief Gemeentelijk Rioleringsplan, GRP5 met een kortere looptijd).
Relevante kaders
Gemeente:
• Beleidsnota Fietsverkeer ‘Nieuwe verbindingen nieuwe fietsers’ (2013)
• Beleidsnota Openbaar vervoer ‘De reiziger centraal’ (2013)
• Beleidsplan BGB ‘Buiten Gewoon Basis’ en BGD
• ‘Buiten Gewoon Doorgaan’ (2002)
• Keuzenota Integraal Onderhoud Openbare Ruimte (oktober 2013)
• Waterplan 2009 t/m 2015 (gezamenlijk plan van gemeente en beide waterschappen)
• Fonteinenvisie (2010)
Regio, provincie, rijk:
• Rijksprogramma Beter Benutten (2011 - 2014)
• Rijksprogramma Beter Benutten-vervolg
(2015 - 2017)
• Waterbeheerplan 2010 - 2015 van het Waterschap Rivierenland
• Waterbeheerplan 2010 - 2015 van het Waterschap Rijn en IJssel
• Waterplan Gelderland 2010 - 2015
• Waterwet
• Nationaal Waterplan 2009 - 2015
• Bestuursakkoord Water 2011
onderwerp
Parkeren
Het Arnhemse parkeerbeleid is gericht op regulering van schaarse parkeerruimte en het versterken van de
economische bereikbaarheid.
In Arnhem is het parkeerbedrijf verantwoordelijk voor alle uitvoerende taken (exploitatie, beheer en handhaving)
van zowel parkeren op straat als parkeren in parkeergarages. Het parkeerbedrijf kent een eigen parkeerexploitatie
– het geheel van de parkeeruitgaven en parkeerinkomsten. Hierin is de taakstellende structurele bezuiniging van
€ 75.000 per jaar verwerkt. Het positief saldo uit de parkeerexploitatie vloeit in het Bereikbaarheidsfonds. Dit
fonds is gericht op bestedingen ten gunste van de bereikbaarheid van de stad. Belangrijke inzet op parkeergebied
in 2015 bestaat uit:
• het invoeren van het betaald parkeren ‘s avonds in de binnenstad en het invoeren van het gereduceerd tarief van € 0,50 in de gemeentelijke parkeergarages van 18:00 tot 06:00 uur conform het coalitieakkoord;
• het evalueren van het gereguleerd parkeren in Transvaal en het op basis daarvan doorvoeren van aanpassingen;
• het introduceren van nieuwe vormen van parkeerregulering in diverse wijken rond het centrum (waaronder de van Verschuerwijk, het Nieuwe-Kadekwartier en het Spijkerkwartier);
• het verder verfijnen van het digitaal parkeren in de gemeentelijke parkeergarages en het betaald parkeren op straat.
Ontwerp-Meerjarenprogrammabegroting 2015-2018
Vanaf 2015 is een structurele bezuiniging doorgevoerd van € 150.000 op dit product en product 2.4. Voor 2015
wordt dit gedekt door een eenmalige verlaging van het budget voor BGB. Deze incidentele korting is mogelijk
omdat, als gevolg van de eerdere stillegging, de vierde en vijfde ronde-BGB-wijken vertraagd worden opgestart.
De bezuiniging voor de jaren vanaf 2016 wordt meegenomen in het proces van het opstellen van de Nota
Openbare Ruimte wat begin 2015 tot besluitvorming door de Raad zal leiden.
pagina
Indicatoren voor de prestaties bij de onderwerpen riolering, straatreiniging, stedelijk groen en bossen en parken
zijn terug te vinden in de reguliere programma’s 5 (parken & bossen, stedelijk groen en spelen) en 7 (afval,
stadsreiniging en riolering).
82
Door diverse incidentele en structurele bezuinigingen, de laatste met ingang van 2014, is het niveau van
onderhoud van de openbare ruimte (het zogenaamde basisniveau) op diverse onderdelen verlaagd (zie voor de
onderhoudsniveaus vanaf 2014 de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen). In het coalitieakkoord 2014 - 2018
zijn afspraken opgenomen die verdere financiële consequenties hebben voor het beheer en onderhoud van de
openbare ruimte. Ook om die reden is inmiddels gestart met de voorbereiding van een integrale Nota Openbare
Ruimte. Aan de hand van deze nota zal besluitvorming gaan plaatsvinden over het kwaliteitsniveau van de
openbare ruimte in relatie tot de daarvoor beschikbare budgetten (inclusief BGB). Deze nota wordt begin 2015
aan de raad ter besluitvorming voorgelegd.
83
pagina
Ontwerp-Meerjarenprogrammabegroting 2015-2018
onderwerp
Regulier programma 2. Verkeer, vervoer en waterstaat
bedragen x € 1.000
Middelen
Rekening
2013
Begroting 2014
Geamendeerde
MJPB 2014-2017
t/m Raad
30 juni 2014
Begroting
Begroting
Begroting
Begroting
2015
2016
2017
2018
Lasten
24.055
25.540
24.843
27.738
33.931
32.605
33.045
Baten
15.504
24.830
15.758
13.888
13.726
13.700
13.782
Exploitatieresultaat
-8.551
-710
-9.085
-13.850
-20.205
-18.905
-19.263
Onttrekkingen aan reserves
3.785
6.815
1.187
2.041
1.493
2.774
2.353
1.006
2.433
4.104
2.400
2.611
2.463
2.708
Mutaties reserves
3.030
854
1.281
-1.347
1.671
211
245
-5.521
144
-7.804
-15.197
-18.534
-18.694
-19.018
Mutaties reserves:
Toevoegingen aan reserves
Saldo
Toelichting mutaties exploitatie 2015 t.o.v. 2014 (t/m Raad 30 juni 2014)
Lasten
Bestedings- en bezuiningsvoorstellen
- Diversen bedrijfsvoering
- Actualisatie Meerjarig Investerings Plan
- Actualisatie parkeerbegroting
- Vermindering programmamiddelen verkeer, vervoer en waterstaat (F10 Coalitie-akkoord)
- Areaalontwikkeling
Bestaand beleid
- Herprogrammering salariskosten openbare ruimte
- Kapitaallastenontwikkeling
- Ontwikkel Mobiliteit en OR: daling budget beschikbaar voor projecten Bereikbaarheidsfonds (BRF)
- Projectkosten BGB Presikhaaf
- Beheer Mobiliteit en OR: Groot Onderhoud Wegen (fasering loopt vanaf 2015 niet meer via BRF)
-
Beheer Mobiliteit en OR: beperken bijdrage aan herstructurering hoofdwegen: bezuiniging mjpb 2013-2016
Lagere onderhoudskosten Vastgoed door activering vervangingsinvesteringen: bezuiniging MJPB 2014-2017
Oppervlaktewater en Havenbeheer: incidenteel budget 2014 (nav besluitvorming niet bestede middelen 2013)
Beheer Mobiliteit en OR: Fasering Groot Onderhoud Wegen (onttrekking t/m 2014 opgebouwd tegoed binnen BRF
Parkeren: stijging kosten ivm indexering onderhoudscontracten ed
Beheer Mobiliteit en OR: minder energieverbruik en onderhoud openbare verlichting: toekomstgerichte bezuiniging
Korten op investeringsbudget verkeersinfrastructuur: toekomstgerichte bezuiniging
Diversen
Bedrag
-830
85
-136
-75
-41
1.959
736
-350
234
200
-200
-150
-110
50
50
-45
-8
62
Van/naar veranderopgaven
- Sturingsbudget van veranderopgave Energie made in Arnhem (P2.1) naar R2.2 en R2.4
- Sturingsbudget van veranderopgave De binnenstadseconomie bereikbaar (P1.2) naar R2.1 en R2.3
1.064
400
Totaal mutaties lasten
2.895
84
pagina
Ontwerp-Meerjarenprogrammabegroting 2015-2018
onderwerp
Regulier programma 2. Verkeer, vervoer en waterstaat
bedragen x € 1.000
Baten
Bestedings- en bezuiningsvoorstellen
- Diversen bedrijfsvoering
- Actualisatie parkeerbegroting
Bestaand beleid
- Parkeren: stijging belastingopbrengsten a.g.v. indexering
- Diversen
-3.120
358
343
549
Van/naar veranderopgaven
Totaal mutaties baten
-1.870
Totaal mutaties exploitatie 2015 t.o.v. 2014 (t/m Raad 30 juni 2014)
-4.765
Mutaties reserves 2015
Toevoegingen
- RB MJPB2014-2017 BR Bereikbaarheidsfonds: parkeerresultaat
- RB MJPB2014-2017 BR Buiten Gewoon Beter: extra toevoeging
Bedrag
- RB 1-2014 BR Buiten Gewoon Beter: extra toevoeging
- RB MJPB2015-2018 BR Bereikbaarheidsfonds: parkeerresultaat
1.393
477
-77
560
Totaal mutaties toevoegingen
2.353
Onttrekkingen
- RB JV2012 BR Buiten Gewoon Beter: projectkosten "BGB" Presikhaaf
- RB MJPB2014-2017 BR Bereikbaarheidsfonds: bijdrage projecten verkeersinfrastructuur
- RB MJPB2014-2017 BR Bereikbaarheidsfonds: kapitaallasten mobiliteit
- RB MJPB2015-2018 BR Bereikbaarheidsfonds: invoeren betaald avondparkeren (E5 Coalitie-akkoord)
- RB MJPB2015-2018 BR Bereikbaarheidsfonds: extra onttrekking 2015 (F10 Coalitie-akkoord)
- RB MJPB2014-2017 BR Bereikbaarheidsfonds: onderhoud hoofdwegen
- RB MJPB2014-2017 BR Bereikbaarheidsfonds: invulling taakstelling MJPB 2013-2016
234
200
200
200
75
50
47
Totaal mutaties onttrekkingen
1.006
Totaal mutaties reserves
-1.347
85
pagina
Ontwerp-Meerjarenprogrammabegroting 2015-2018
onderwerp
R2 Verkeer, vervoer en waterstaat
Lasten verdeeld naar producten (in %)
R0204
Oppervlaktew ater en
Havenbeheer; 9%
R0201 Mobiliteit en
openbare ruimte:
Ontw ikkeling; 12%
R0202 Mobiliteit en
openbare ruimte:
Beheer; 43%
R0203 Parkeren; 36%
Regulier programma 2. Verkeer, vervoer en waterstaat
Bestuurder
2.1 Mobiliteit en openbare ruimte: Ontwikkeling [1]
Realisatie
2013
2015
2014
2016
2017
2018
Alex Mink
3.722
3.468
3.526
3.685
3.947
7.8
7.8
6.1
7.9
7.9
6.5
7.9
7.9
6.5
8
8
7
8
8
7
8
8
7
10.230
9.062
11.810
17.919
15.980
16.216
73
75
100
100
100
100
100
100
100
100
100
100
nb
73
79
85
88
91
9.367
9.570
9.979
9.975
10.434
10.392
907
1.237
967
1.267
958
1.228
949
1.217
940
1.206
963
2.489
2.481
2.511
2.506
2.490
24.055
24.843
27.738
33.931
32.605
33.045
3.495
Wat kost het (x € 1.000,--)
Wat willen we bereiken:
Investeringen infrastructuur
zie in de paragraaf investeringen
Cijfer voor centrumbereikbaarheid:
Bereikbaarheid OV
Bereikbaarheid fiets
Bereikbaarheid auto
2.2 Mobiliteit en openbare ruimte: Beheer [2]
Ine van Burgsteden
Wat kost het (x € 1.000,--)
Wat willen we bereiken:
% Hoofdwegen > niveau C
% Fietspaden op A-norm [3]
% van het netto oppervlak van de openbare ruimte
dat op basisniveau is gebracht
2.3 Parkeren [1]
Alex Mink
Wat kost het (x € 1.000,--)
Wat willen we bereiken:
Aantal verkochte parkeertickets x 1000 (garageparkeren)
Aantal verkochte parkeertickets x 1000 (straatparkeren)
2.4 Oppervlaktewater en Havenbeheer
Ine van Burgsteden
Wat kost het (x € 1.000,--)
Totaal
[1]
[2]
De toename van de lasten in de jaren is voornamelijk het gevolg van de kapitaallastenontwikkeling.
De toename van de lasten in 2016 t.o.v. 2015 wordt voornamelijk veroorzaakt door de overheveling van het budget voor het "Programma Buiten Gewoon Beter"
van Wijkaanpak nieuwe stijl (P5) naar Mobiliteit en openbare ruimte: Beheer (R2.2).
[3]
Daar waar fietspaden op of in de directe nabijheid van hoofdwegen liggen, kan door de verlaging van het onderhoudsniveau voor hoofdwegen (niveau C),
het onderhoudsniveau van de fietspaden lager uitvallen dan A (hoewel we dat willen voorkomen)
86
pagina
Ontwerp-Meerjarenprogrammabegroting 2015-2018
onderwerp