IİM1İHII1İİ
Businesscase
(herstart) herinrichting Schelkensbeek
Auteur: Michel van der Wagt
Rapportnummer: 2014.06997
Versie: 20-2-2014
i
Inhoudsopgave
1
2
3
4
5
6
7
Inleiding
Doelenboom
Mogelijke opties
3.1 Doe het maximale
3.2 Doe het minimale
3.3 Doe niets
Verwachte effecten
4.1 Doe het maximale
4.2 Doe het minimale
4.3 Doe niets
Kansen ft risico's
5.1 Kansen S risico's optie 'doe het maximale'
5.2 Kansen S risico's optie 'doe het minimale'
5.3 Kansen S risico's optie 'doe niets'
Uitgaven en inkomsten
Conclusie 4 Advies
3
7
9
11
11
12
13
13
14
15
16
16
17
18
19
20
Businesscase
Projectnummer
720240
20 februari 2014
Versie 1 Status
20-2-2014
Klant
Jan Jacobs
Eigenaar
Michel van der Wagt
Auteur
Michel van der Wagt
Documentnummer
2014.06997
Projectnaam
(herstart) herinrichting
Schelkensbeek
Datum
1
Inleiding
Geschiedenis project
In 2005 heeft Royal Haskoning in opdracht van het waterschap een Inrichtingsvisie en Inrichtingsplan
van de Schelkensbeek geschreven. Hierin is de herinrichting omschreven om te komen tot een beek
met een zo natuurlijk mogelijke morfologie en een zo natuurlijk mogelijk afvoerverloop, die recht doet
aan de natuurwaarden en cultuurhistorische waarden van het beekdal. Het beekdal functioneert - na
inrichting - zo optimaal mogelijk als natte ecologische verbindingszone tussen de natuurkernen op de
grens van Duitsland (Brachterwald) en de benedenloop van de Schelkensbeek en de Gansbeek
(inclusief het Maasdal).
Deze inrichtingsvisie was o.a de waterschapsinbreng in het integrale project "Beesel - Meerlebroek"
dat de provincie Limburg in 2006 opstarte als integrale gebiedsuitwerking. Het integrale Inrichtingsplan
"Beesel -Meerlebroek" werd in 2007 aan de orde gesteld in het DB. In dit plan is aangegeven dat het
herstellen van de Schelkensbeek één van de maatregelen is in het Inrichtingsplan. De
gebiedscommissie "Ons WCL" heeft destijds het waterschap verzocht om de herinrichting van de
Schelkensbeek (stroomafwaarts van de Rijksweg A73) op te pakken als sectoraal project.
Onvrede van het waterschap over de aanpak van gemeentelijke riooloverstorten op de
Schelkensbeek was aanleiding voor het waterschap om het project te parkeren. Om te komen tot een
gedragen aanpak van de overstorten, heeft het waterschap met de gemeente onderzoek gedaan naar
mogelijke maatregelen om de waterkwaliteit (hoofddoel van het waterschap) te verbeteren. In de
bijlage is het rapport "Riooloverstorten op de Schelkensbeek Reuver" opgenomen.
De benedenloop van de Schelkensbeek is door Rijkswaterstaat opgenomen in het convenant
Maasmonding. Het betreft hier een inundatiegebied (WBR-gebied) van de Maas. Doel van de
convenant is om samen met het waterschap de beekmondingen op de Maas ecologisch op orde te
brengen. Het accent ligt op vispasseerbaarheid. Rijkswaterstaat programmeert hiervoor subsidiegeld
(50 Zo van de externe kosten).
o
Vervolgens zijn in december 2011 alle projecten van het waterschap stopgezet in verband met de
herijking van waterschapdoelen. Besloten werd dat projecten pas opgestart kunnen worden na
herijking op basis van de zogenaamde 'drie-eenheid' (Business Case, Projectopzet en Kernbesluit)
conform het projectstatuut.
3
Huidige situatie Schelkensbeek
De Schelkensbeek stroomt nabij het plaatsje Reuver (gemeente Beesel), bestaat uit dríe
deelgebieden en vormt een belangrijk deel van de natte ecologische verbindingszone tussen Maas en
Reichswald. Zie figuur 1.
Deelgebied 1: Bovenloop
Hier ontspringt de beek In landbouwgebied. Dit deel heeft geen SEF status, is niet
herinrichtingbehoeftig en valt daarom buiten de scope van dit project. Alleen de zijtak van de
Schelkensbeek tot aan de Vuilbeek (Duitse grens) heeft een SEF status. Dit deel is in het verleden al
heringericht en valt daardoor buiten de scope van dit project.
Deelgebied 2: Middenloop
De middenloop is totaal ongeveer 1,5 km en bestaat uit 2 delen.
1. Het boven vak van circa 950 m1 (paarse kader) bestaat uit een open landschap en is een
overwegend rechtgetrokken beek met een 'standaard' trapeziumvormig profiel. Hier is al een
strook landbouwgrond van 30 meter aangekocht t.b.v. herinrichting beek.
2. Het beneden vak van 550 m1 loopt langs de bebouwde kom van Reuver.
Grondgebruik omvat tuinen, weiland, bos en park. De ruimte voor doelrealisatie is hier beperkt.
De eigenaren van de aanliggende gronden zijn niet bereid om ruimte beschikbaar te stellen
voor het (her)inrichten van de beek.
Deelgebied 3: Benedenloop
Dit deel heeft een zeer natuurlijk karakter, de Schelkensbeek meandert door een soms diep
ingesleten landschap en is omgeven door moerasruigte, broek- en loofbossen.
Er bevinden zich in de benedenloop drie obstakels voor vispasseerbaarheid. In figuur 1 gemarkeerd
met een rode cirkel.
1. Molen Ronkenstein
2. Duiker uitmonding Gansbeek
3. Duiker onder Rijksweg N271
Overstorten
In totaal zijn er zeven riool overstorten die lozen op de Schelkensbeek. Uit de gezamenlijke studie van
gemeente Beesel en waterschap blijkt dat slechts één riool overstort (Dijckersingel) aangepakt dient te
worden. Deze overstort treedt circa 5x per jaar in werking, is een knelpunt in het kader van de KRW
en staat op de WPM-lijst voor te saneren overstorten. Om de waterkwaliteit te verbeteren en de
ecologische impact te minimaleren zou hier een lamellenfilter geplaats kunnen worden. De gemeente
Beesel zal na positieve besluitvorming t.a.v. de herinrichting van de Schelkensbeek dit filter op haar
kosten plaatsen en onderhouden.
4
Figuur 1. Plattegrond Schelkensbeek
-
N
Benedenloop
Duiker onder
Rijksweg N271
Kessel
—'
Duiker uitmonding
Gansbeek
5
Reuver
Molen Ronkenstein
Middenloop
•j
Herinrichting beek
i
z
N271
A73
s
Bovenloop
Legenda
N
Onderwerp topografische situatie
A
0
Betreft: Schelkensbeek
rek. nr. wpm-140201
QMnĮzfOQ
Bladno
a
v n
L/'/t il
blaďem
Datum 4-,
Dl 4
Getekend R Cuijpers
Schaal
1 25 000
W
Waterschap
Vigerend beleid
Europees beleid: Kaderrichtlijn Water
De Kaderrichtlijn Water (KRW) is regelgeving die voorschrijft dat de waterkwaliteit van de Europese
wateren vanaf 2015 aan bepaalde doelen moet voldoen. Voor het bereiken van deze doelen, die
moeten leiden tot de goede toestand, geldt voor het waterschap een resultaatsverplichting.
De Schelkensbeek is een waterlichaam van de KRW en voldoet niet aan de ecologische eisen.
Provinciaal- en Waterschapbeleid: Specifiek Ecologische Functie
Voor waterlopen geldt de Specifiek Ecologische Functie (SEF) als deze waterlopen geheel of
grotendeels binnen de EHS en POG liggen, hoge actuele of potentiële natuurwaarden bezitten en
vanuit de watersysteembenadering van belang zijn. Op grond van deze criteria heeft het waterschap
in overleg met de provincie de SEF-beken op kaart vastgelegd in het waterbeheerplan. Voor deze
beken streeft het waterschap naar een zo natuurlijk mogelijke inrichting, als onderdeel van het
ecologische herstel.
De Schelkensbeek is een ecologisch belangrijke beek en heeft daarom de SEF status gekregen
binnen het Provinciaal- en Waterschapbeleid.
Waterschapbeleid: riool overstorten
Om een goede waterkwaliteit in onze beken te kunnen halen (doel KRW) is in het Waterbeheerplan
beleid opgenomen ten aanzien van de aanpak van riooloverstorten op kwetsbare beken. Voor
kwetsbare beken mag een overstort eens per twee jaar (1=2) overstorten. Deze maximale
overstortfrequentie is gebaseerd op de tijd die de macrofauna nodig heeft om te herstellen na een
overstortgebeurtenis. Hoofdoverstort Dijckersingel is een knelpunt in het kader van de KRW en staat
op de WPM-lijst voor te saneren overstorten.
De Schelkensbeek is aangeduid als ecologisch kwetsbare beek en daarom heeft de overstort het label
'urgent' gekregen met een 1=2 doel.
Probleemstelling
1.
De Schelkensbeek voldoet niet aan de Specifiek Ecologische Functie (SEF).
2.
De Schelkensbeek voldoet niet aan de Kaderrichtlijn Water (KRW).
Er is namelijk te weinig dynamiek in de stroming, te weinig diversiteit aan substraten zoals holle
oevers, boomwortels, dood hout en zandbanken en daardoor zijn er weinig kenmerkende
beeksoorten aanwezig. In de Schelkensbeek bevinden zich drie obstakels die vismigratie
verhinderen.
3.
De huidige situatie van de middenloop zorgt voor onvoldoende ecologische (natte)
verbindingszone tussen de Maas en het Reichswald.
4.
Hoofdriooloverstort Dijckersingel zorgt voor een verslechtering van de waterkwaliteit en
ecologie waardoor de gestelde doelen binnen SEF en KRW niet behaald worden.
6
2
Doelenboom
Hoofddoel
Doel
Subdoel
Resultaat/product
Robuust
Schoonwater
Ecologische verbindingen
Resultaat: Het ontstaan van een
ecologische verbindingszone langs de
beek, is een (in)direct gevolg van
beekherstel.
watersysteem
Uitgangspunt is dat water opnieuw de
ruimte krijgt en herstel van (natte)
ecologische verbindingen. In het ontwerp
wordt rekening gehouden met een
extensiever onderhoud, waardoor bomen,
struiken en waterplanten in en langs de
beek kunnen blijven staan. De beek vormt
hierdoor een natuurlijk lint door het
landschap, waarlangs soorten zich kunnen
verplaatsen.
Natuurlijk herstel
Resultaat: Door middel van de
maatregel beekherstel (natuurlijk
herstel) wordt de hydromorfologie van
de beek weer hersteld.
De Schelkensbeek heeft een SEF status.
Er wordt gestreefd naar een zo natuurlijk
mogelijke inrichting. Door de
Schelkensbeek te laten slingeren komen
processen als erosie en sedimentatie op
gang. Het gevolg hiervan is dat er meer
variatie in stroming, substraat,
schuilgelegenheid, voedsel, ontstaat,
waardoor zich meer soorten in de beek
kunnen vestigen.
De Schelkensbeek is een KRWwaterlichaam (1). Voor de KRWwaterlichamen zijn ecologische doelen en
streefbeelden opgesteld. Het einddoel van
de KRW is een goed potentieel voor de
ecologische parameters vissen,
macrofauna, macrofyten en fytobenthos.
De Hydro morfologische toestand van de
beken vomit de belangrijkste belemmering
om deze ecologische parameters te
verbeteren.
Vispasseerbaar
Resultaat: vispassage.
Het is wenselijk dat vissen zowel
stroomopwaarts en stroomafwaarts door
beken kunnen migreren (2) op zoek naar
voedsel, schuilgelegenheid en paaiplaats.
Betere waterkwaliteit
Resultaat: betere waterkwaliteit.
Door het herstellen van het hydrologisch
systeem wordt de ecologische
waterkwaliteit verbeterd. Het
zuurstofgehalte en de temperatuur nemen
in de Schelkensbeek toe naarmate de
beek verder afstroomt. Het fosfaat en
sulfaatwaarden echter nemen af. Deze
ontwikkelingen zullen voor een groot deel
het gevolg van verdunning zijn. De
toename van zuurstof wordt veroorzaakt
door het toenemen van de stroomsnelheid.
7
(vervolg)
Resultaat: correcte waterafvoer
Voldoende water
Robuust
Het herstellen van het hydrologisch
systeem heeft naast natuurlijk herstel ook
als doel om wateroverlast en calamiteiten
te beperken. Dit is vooral relevant voor het
agrarisch gebied. De landbouwgronden
vereisen een juiste hoeveelheid water, de
beek heeft mede als functie om de
omliggende landbouwgronden te
ontwateren. De herinrichting heeft geen
nadelig effect op de functie van de
omliggende gronden.
watersysteem
Resultaat: geen verslechtering van
huidige situatie.
Droge voeten
Het is onwenselijk dat er ongewenste
vematting of ondergelopen kelders
optreden door dit project, er zal voor
gewaakt worden dat de situatie
betreffende droge voeten niet
verslechterd.
Dit heeft betrekking op de aanpassing van
de duiker onder de Rijksweg.
Samenwerking
waterketen
in
Interne
Effectief
samenwerking
onderhoud
en
Externe
Recreatief gebruik
doelmatig
samenwerking
Resultaat: Verbetering bereikbaarheid.
Het verbeteren van de bereikbaarheid leidt
tot doelmatiger en effectiever beheer en
onderhoud. In het 2e deel van de
middenloop (het gele deel op de kaart in
figuur 1 en in de benedenloop) wordt
momenteel handmatig onderhoud
gepleegd.
Resultaat: wandelpad
In de inrichtingsvisie die in 2009 is
opgesteld is aangegeven dat de
herinrichting recht doet aan de
natuurwaarden en cultuurhistorische
waarden van het beekdal. De
benedenloop grenst aan het dorp Reuver
waarvoor de beek met zijn bosrijke
omgeving een belangrijke integrale rol zou
kunnen vervullen als recreatiegebied.
Binnen het beleid van het Waterschap is
recreatief medegebruik van de
onderhoudspaden 1
bereikbaarheidsstroken van het
Waterschap vastgelegd, dit is echter geen
primair doel van de herinrichting.
Draagvlak bij betrokkenen
Resultaat: draagvlak
Er zijn behalve de gemeente geen
belangrijke betrokkenen bekend. De
benodigde gronden voor de herinrichting
zijn al verworven. Aangrenzende
perceeleigenaren willen echter geen
overlast hebben van (recreatief
medegebruik van) de heringerichte beek.
Het verwerven van draagvlak buiten de
gemeente vereist bij dit herinrichtingproject
vooralsnog weinig aandacht.
Betere waterkwaliteit
Resultaat: Lamellenfilter.
Plaatsing door gemeente Beesel in de
riool overstort Dijckersingel.
8
Opmerking over de bovenstaande Doelenboom
(1) Kaderrichtlijn water (KRW)
Het gaat bij de KRW om het realiseren van doelen zoals vastgelegd in de zogenaamde
'stroomgebiedbeheersplannen'. Voor het bereiken van deze doelen, die moeten leiden tot de goede
ecologische toestand, geldt voor het waterschap een resultaatsverplichting.
De hydromorfologische toestand van de beken vormt de belangrijkste belemmering om de
ecologische parameters te verbeteren. Door middel van de maatregel beekherstel (natuurlijk herstel)
en het oplossen van (vis)migratieknelpunten wordt de hydromorfologie van de beek hersteld.
Om een voldoende op de KRW maatlat te scoren moet de Schelkensbeeks volledig vispasseerbaar
zijn.
In figuur 2 is de beoordelingsmaatlat die de KRW gebruikt te zien. De huidige KRW maatlat score
voor de Schelkensbeek is:
« Macrofauna = ontoereikend
» Visstand = slecht
Figuur 2. Beoordeling "maatlat" Kaderrichtlijn Water
GOEDE CHEMI SCHE
TOESTAND {OCT)
GOEDE ECOLOGI SCHE TOESTAND (GET)
Biologische
kwal
li
zeer goed
logische
li
ī
Ecologische toestand
goed
matig
goed
Chemische toestand
ontoe
reikend
slecht
goed
met goed
niet goed
Door herinrichting van 950 m1 beek en het wegnemen van drie vismigratieknelpunten (Molen
Ronkenstein, duiker uitmonding Gansbeek en duiker onder Rijksweg N271) zal:
« natuurlijk beekherstel plaatsvinden;
« de ecologische toestand verbeterd worden;
« voldoet het waterschap aan haar verplichtingen om een voldoende te scoren op de KRW
maatlat;
« en geeft een voldoende aan haar waterschapstaken en Europees beleid.
9
(2) Vismigratie
Er bevinden zich in de benedenloop drie obstakels voor vispasseerbaarheid.
1. Molen Ronkenstein
2. Duiker uitmonding Gansbeek
3. Duiker onder Rijksweg N271
Molen Ronkenstein
Molen Ronckenstein is een knelpunt in de Schelkensbeek voor de vismigratie met een verval van
circa 4 meter. De kosten voor het vispasseerbaar maken zijn erg hoog en worden geraamd op
6750.000 op basis van het aanleggen van een vistrap
Aangezien:
» het te ontsluiten biotoop, door de aanwezigheid van ijzerrijke kwel, niet ideaal is voor vis;
» door het aanpassen van de duiker in de Gansbeek vismigratie in het stroomgebied van de
Schelkensbeek mogelijk wordt;
» er mogelijk een goedkoper alternatief is, bijvoorbeeld een zogenaamde vislift. Deze verkeert
nog in een onderzoekstadium
wegen deze kosten en baten niet tegen elkaar op.
Opmerking vislift
Een vislift is een relatief nieuwe en innovatieve maatregel die vismigratie kan optimaliseren. Een vislift
is een mogelijk alternatief voor een vistrap. Echter is het systeem nog onvoldoende in de praktijk
getest en zijn de effecten nog minimaal in beeld. Zodra de effecten voldoende goed in beeld zijn
gebracht en vismigratie op deze wijze verbetert kan worden, kan t.z.t. voor molen Ronkenstein een
kosten-baten analyse opgesteld worden om te bepalen of een vislift hier soelaas biedt. Het plaatsen
van een vislift is naar verwachting velen malen goedkoper in aanleg en onderhoud, dan een vistrap
zoals deze nu is berekend voor de Schelkenbeek.
Duiker uitmonding Gansbeek
In de monding van de Gansbeek ligt een duiker die niet vispasseerbaar is. Door deze duiker te
vervangen wordt dit knelpunt opgelost.
Duiker onder Rijksweg N271
De duiker ligt in een waterkering en deze is in het kader van dijkverbetering niet getoetst (Voorschrift
Toetsen op Veiligheid Primaire Waterkeringen). Het is namelijk geen primaire waterkering en is niet
opgenomen in het programma van het team Dijkverbetering.
Bij het vispasseerbaar maken van deze duiker zal rekening gehouden moeten worden met mogelijke
toekomstige ontwikkelingen en waterkerende eisen aan de afsluiter die op de duiker (Maaszijde) is
geplaatst.
Nader onderzocht moet worden welke impact inundatie heeft in het bovenstroomse deel (gebied
tussen Rijksweg N271 en molen Ronkestein) zodra de duiker vispasseerbaar wordt gemaakt. Ook zal
nader onderzocht moeten worden welke specifieke technische maatregelen nodig zijn om de duiker
vispasseerbaar te maken.
Door de duiker nu vispasseerbaar te maken, kan het waterschap in aanmerking komen voor subsidie
in het kader van 'Maasmondingen Rijkswaterstaat'. De uitvoering van de maatregelen dienen dan wel
voor het einde van 2015 uitgevoerd te zijn.
10
3
Mogelijke opties
3.1 Doe het maximale
Uitgangspunt is om alle maatregelen direct uit te voeren. Voor molen Ronkenstein is gerekend met de
aanleg van een vistrap á 6750.000.
Bruto kosten
Inkomsten (subsidie)
Netto kosten
Product/resultaat
Natuurlijk herstel
middenloop (950 m1)
Vispasseerbaarheid
verbeteren
6 2.300.000
6 519.000
6 1.800.000
Deelproduct
Ontwerp,
voorbereiding,
uitvoering, nazorg
Molen Ronkenstein
Duiker Gansbeek
Duiker Rijksweg N271
Betere waterkwaliteit
Verbeteren onderhoud
3.2
Aanleg lamellenfilter
door Gemeente Beesel
Aanleg bereikbaarheid
pad
Planning
2014, 2015, 2016
2014, 2015
2014, 2015
2014, 2015, 2016
2014
2014, 2015
Doe het minimale
Uitgangspunt is om een deel van de maatregelen gefaseerd uit te voeren. Het betreft hier de
maatregelen om de Schelkensbeek op termijn (circa. 5 jaar) compleet vispasseerbaar te maken. Voor
molen Ronkenstein is gerekend met de aanleg van een vislift.
Bruto kosten
Inkomsten (subsidie)
Netto kosten
Product/resultaat
Natuurlijk herstel
middenloop (950 m1)
Vispasseerbaarheid
verbeteren
6 799.000
6 149.000
6 650.000
Deelproduct
Ontwerp,
voorbereiding,
uitvoering, nazorg
Molen Ronkenstein
Duiker Gansbeek
Duiker Rijksweg N271
Betere waterkwaliteit
Verbeteren onderhoud
Aanleg lamellenfilter
door Gemeente Beesel
Aanleg bereikbaarheid
pad
Planning
2014, 2015, 2016
2014-2019
2014
2014-2015
2014
2014, 2015
11
3.3
Doe niets
Als het waterschap niets onderneemt voldoet het waterschap niet aan haar resultaatsverplichting in
het kader van KRW en SEF. Zowel Waterschapdoelen als Europese doelen worden niet bereikt.
Hierdoor wordt de Schelkensbeek niet vispasseerbaar en voldoet niet aan de ecologische eisen.
De Schelkensbeek zal op bepaalde plaatsen onvoldoende toegankelijk zijn waardoor onderhoud niet
efficiënt kan plaatsvinden.
Door niets te doen zal ook de gemeente Beesel geen lamellenfilter bij riooloverstort Dijckersingel
plaatsen waardoor de waterkwaliteit en de ecologische toestand van de beek verslechterd. Indirect
gevolg is het ontstaan van imagoschade. Door niets te doen wordt er geen invulling gegeven aan de
voorgenomen constructieve samenwerking met gemeente Beesel.
Door niets te doen komen de tot nu toe geïnvesteerde gelden van 6 300.000 te niet. Het betreft hier
reeds bestede kosten aan grondverwerving 6 100.000 * uren t/m 2013 van C 200.000.
Door niets te doen kunnen reeds verworven gronden (t.b.v. herinrichting 950 m1 middenloop) verkocht
worden. Uitgaande van 6 50.000 voor de verkoop van deze grond, zal het totale financiële verlies
beperkt kunnen worden tot ca. f 250.000.
4
V e r w a c h t e effecten
4.1
Doe het maximale
4.1.1
Positieve effecten
Alle gestelde doelen (doelenboom hoofdstuk 2) van het waterschap kunnen op korte termijn
gerealiseerd worden waardoor de Schelkensbeek volledig vispasseerbaar wordt conform de
Kaderrichtlijn Water en voldoet aan de ecologische eisen die gelden voor een SEF beek.
Provinciale subsidie t.b.v. herinrichting van de beek en subsidie van Rijkswaterstaat t.b.v. het
convenant Maasmonding worden optimaal ingezet.
Gemeente Beesel zal haar rioolproblematiek in samenwerking met het waterschap kunnen oplossen
door aanleg van een lamellenfilter.
De middenloop zal op een natuurlijke wijze worden hersteld en door het aanleggen van een
bereikbaarheid pad zal ook efficiënter onderhoud kunnen plaatsvinden.
Positief Effect
"/o bijdrage
Subdoel
Hoofddoel
Schoon water
Veilige dijken
Schoon water
aan subdoel
Verbetering vismigratie
^oo%
Vispasseerbaar
Verbetering ecologische verbindingen
100^0
Verbetering waterkwaliteit
10096
Natuur herstel, betere
ecologie,
betere
waterkwaliteit.
Aanleg
lamellenfilter
door gemeente Beesel
Frequent en efficiënt onderhoud
100^0
Optimaal gebruik maken van subsidies
100 /»
4.1.2
0
Effectief en doelmatig
onderhoud
Vispasseerbaar
en
natuurlijk
herstel,
betere waterkwaliteit.
Schoonwater,
Samenwerken
in
de
waterketen
Samenwerking (intern) in
waterketen
Schoonwater
Negatieve effecten
Door alle maatregelen uit te voeren zijn de totale kosten relatief hoog. Met name de kosten om de
knelpunten molen Ronkenstein voor vispasseerbaarheid op te pakken zijn vooralsnog proportioneel
hoog (6750.000).
Negatief effect
"/o bijdrage
Subdoel
Hoofddoel
Vispasseerbaar maken
molen
Ronkenstein.
Schoon water
aan subdoel
Proportioneel hoge kosten voor
vispasseerbaarheid molen Ronkenstein
en duiker Rijksweg N271.
lOO^o
13
4.2
Doe het minimale
4.2.1
Positieve effecten
In het kader van het vispasseerbaar maken van molen Ronkenstein adviseert het projectteam om de
vistrap niet aan te leggen. De meerwaarde van deze maatregelen wegen niet op tegen de zeer hoge
kosten van 6 750.000. Door het laten vervallen van de deze maatregel kan echter toch een groot deel
van de waterschapdoelen gerealiseerd worden.
Door nieuwe innovatieve technieken is het op termijn aanleggen van een zogenaamde vislift een
mogelijk alternatief om molen Ronkenstein vispasseerbaar te maken. De kosten liggen aanzienlijk
lager, echter de werking van een vislift is momenteel nog onvoldoende beproefd.
Het vispasseerbaar maken van de duiker onder de Rijksweg N271 zal relatief eenvoudig zijn door het
aanbrengen van enkele constructieve aanpassingen aan de duiker in combinatie met het aanbrengen
van een simpele versie van een vistrap om het verval te minimaliseren. Kosten geraamd op circa
C70.000. Het vervangen van een complete duiker is geraamd op 6 800.000. Uitgangspunt is om de
constructieve aanpassingen voor C70.000 te realiseren. 50 A van de externe kosten kunnen gedekt
worden door een subsidie van Rijkswaterstaat.
o
Het vispasseerbaar maken van de duiker in de uitmonding van de Gansbeek is technisch en financieel
op korte termijn haalbaar. Kosten zijn geraamd op circa 630.000 en uitvoering kan in 2014
plaatsvinden.
Door de herinrichting van de middenloop (950 m1) zal de beek op een natuurlijke wijze worden
hersteld en vormt hiermee het laatste stukje herinrichting. Provinciale subsidie t.b.v. herinrichting van
de beek kunnen maximaal ingezet worden.
Het aanleggen van een bereikbaarheid pad op plaatsen die onvoldoende toegankelijk zijn, zorgt op
termijn voor efficiënt onderhoud.
Ook de gemeente Beesel zal zijn rioolproblematiek in samenwerking met het waterschap kunnen
oplossen met als voordeel verbetering van de waterkwaliteit en ecologie in de Schelkensbeek.
Positief Effect
Verbetering vismigratie
(o.a. aanpassen duiker Rijksweg
Verbetering ecologische verbindingen
"/o bijdrage
Subdoel
aan subdoel
50Vo
Vispasseerbaar
100^0
Verbetering waterkwaliteit
Frequent en efficiënt onderhoud
10070
Optimaal gebruik maken van subsidies.
100 7o
lOOVo
0
Natuur herstel, betere
ecologie,
betere
waterkwaliteit.
Aanleg lamellenfilter
Effectief en doelmatig
onderhoud
Vispasseerbaar
en
natuurlijk
herstel,
betere waterkwaliteit.
Hoofddoel
Schoon water
Veilige Dijken
Schoon water
Schoonwater
Samenwerking (intern) in
waterketen
Schoonwater
14
4.2.2
Negatieve effecten
Het negatieve effect van het niet direct vispasseerbaar maken van molen Ronkenstein (dus het niet
direct aanleggen van een vistrap) is het niet direct bijdragen aan het subdoel.
Negatief effect
"/o bijdrage
Subdoel
Hoofddoel
Vispasseerbaar maken
van
Schelkensbeek
(opgave KRW).
Vispasseerbaar
aan subdoel
Proportioneel hoge kosten voor aanleg
vistrap en nog nader te onderzoeken
alternatieven voor duiker N 2 7 1 .
4.3
4.3.1
CP/o
Doe niets
Positieve effecten
Door niets te doen wordt het budget t.b.v. investeringsprogramma niet belast.
4.3.2
Negatieve effecten
Als het waterschap niets onderneemt voldoet het waterschap niet aan haar resultaatsverplichting in
het kader van KRW en SEF. Zowel Waterschapdoelen als Europese doelen worden niet bereikt.
Negatief effect is imagoschade richting gemeente Beesel.
In het verleden heeft grondverwerving al plaatsgevonden en is bestemd voor herinrichting. Door niets
doen zal verkoop van grond (tegen waarschijnlijke lagere grondprijzen) moeten plaatsvinden.
15
b
o
ro
55
|
c
E
c
03
x
03
O
O
Economisch
Financieel i
Uitvoering
Initiatie
Kans: optimale
doelrealisatie
conform
Doelenboom.
Risico: Zeer
hoge
aanlegkosten
voor vistrap
molen
Ronkenstein.
Politiek/
bestuurlijk
Uitvoering
Risico: Voldoen
aan KRW brengt
hoge kosten met
zich mee.
Technisch
Langere duur
voorbereiding en
uitvoering.
Langere duur
voorbereiding en
uitvoering.
Langere duur
voorbereiding en
uitvoering.
Samenwerking
Rijkswaterstaat
(duiker onder
Rijksweg).
Uitvoering
voor
Consequenties
Kans: Voldoen
aan KRW door
alle knelpunten
vispasseerbaar te
maken.
Vispasseerbaar
maken van
uitmonding
Gansbeek,
duiker
Rijksweg N 721
en molen
Ronkenstein.
Vispasseerbaar
maken van
uitmonding
Gansbeek,
duiker
Rijksweg N721
en molen
Ronkenstein.
Alle
maatregelen
worden
uitgevoerd.
Aanleg vistrap
molen
Ronkenstein.
Oorzaak
Technisch
fase(n)?
In welke
inhoud 4 tijd
-#—*
Risico's
Kansen
ro
Thema
Zeer hoge
kosten.
Zeer hoge
kosten.
Zeer hoge
kosten.
Zeer hoge
kosten.
financieel
Consequenties
m
per maatregel
Bestuur.
Bestuur.
Besluiten om vistrap
niet aan te leggen.
Besluiten om vistrap
niet aan te leggen.
o
m
į*
O
s?
o
in
m
Bestuur: voor
besluitvorming.
Projectteam: voor
uitvoering.
Bestuur: voor
besluitvorming.
Projectteam: voor
uitvoering.
Optimale afstemming
in ontwerp en
uitvoeringsfase.
Optimale afstemming
in ontwerp en
uitvoeringsfase.
actor
(per kans 1 risico)
voorkomen)
Verantwoordelijke
Beheersmaatregel
Kans.
(Vo van
s?
o
CD
O)
O)
•o
c
O
O
è
c
2
03
>
2
O
re
re
o
i-
o E
ra
03
o
O
cii
>
Ë
o E
o
5Ē
?
l i
O
o E
o E
É
o
•22 E
sl
0) 0)
^
Óľ 5
m
u
a.
01
.
±
w
Sí!
ju
,X S
"O
O) o
o» .Si
b IA
|
S c
ni re
re -c
i»
E
IA
01
CU
OJ
c
ra
ŝ -e
42 re
0) CO
—-
0) "O
0)
ra
re
c
ro
c
O)
w
C
01
4)
m Q.
s
«
00 CL
a)
ŭ)
CŪ '5 co O.
ž
oo dj
ra
03 > co
CL
0)
E
v i t
5
o
ra
o
c
0)
c
IA
O)
O)
er
.2
(D
o
2
c
0)
5
İ
o
c
C
O
-Ľ
2
o
oo
O"
•o
S Ō
Ā
c
o
o
0
*
c
ľ2.
"
re ai E
u 5
LU
į
UJ
O
03
c
z
OJ
O
DĹ -O
03
C
ä
O)
re
.
> E
CC ra E
OJ
ŵ
o
— 03
OJ
OJ
ro
IA
O
ifl
O
e
IA
U
ra
oa cc
OJ
CO ÿ
cc
o
ř
t l I
O
C *
f)
c o
w re
!S C
o ^
E
5
E
o
c S
aj
ra
OJ
co
03
CC
E
^
c o oi CO Qij J2 co 03 O
Îc5 5
re I
a
«2 Jŕ
OJ
Z
>
CC ra E
cn
ţ
IA
O
CL
01
o
;
*
3
8
E
o
OJ
ro
u
CL İĒ 0J ro
O CU cn cu
c OJ
O
OJ
T3
IA
* cc
B iC
oj
2
c
c
OJ
c
Ē
—
o
i"
5 at
"O
i-
~
1
CO CL p
OJ CL CL
o
"O
re
ū ÿ
Sí O
CO OJ OJ >
co^
re oj ōō
>
" ç 2 í
o
ü o Si
Ü
O
E
o
O
O
c
^
O) O
OJ
•i;
li
c re
CN
Uİ
0)
c
Ifĩlfg
f"-
ŝ
-O
ç
S
co
0)
I s
cn
ĩ
f S
o
to a) 0)
* c İ P
fio
DĹ
* IA
\u
ĩ
E i 9 ō
' O 03 fc Jř
0)
C
c
01 0) O)
O J 3 CO
f
? ï I
«
ī
!
O
H,
(S3
c
O
O
S
CD O 10 Ē a
oo c
o o)
o) c
ra o) ai t - 1
* i ! m
CL
10 03 S —
-ï
5 E O 3 ::r
^
o
CO „
03
03
0
O
4
c
o
L.
*
c
c
" ìí 5 ï S
.Q Jį) ü
Ē
O
E
o O
o I A .E
E
E
g cn
O) (Ū
T3 o
c
"O
o0)
s:
3
»
CO
OJ iū
en
—
4»
Kan
0)
3
I
5
D
CO ui
Ç0 BO
c
O)
w
5
kost
maa
a
ö
IA
'Ē
1 i
.2
1 8
> O
>
>
o
O
t-
9
E
O
O
I k i
E 2 E
2 " „
O)
CŪ
CU
"O
"O
CU
"O
JU
õ
1
'o
CD
3
JD
3
CL
X )
CL
CD
Jŗ-
JD
co
CU
"O
CD
O) o
ra
„.
E
(A
co
o
c
C
0) " C
? O)
ÍS Ő3 »
" į 2
•g 0) c
ín
-2
a g o
O o co
2 ra
Ä
2
i
CCD
C O)
—
I
-CD " İ
C
CD
CD
00 č
o.2
XI
İ I s
» ra
5 1
m S
ŝ
O)
II -
:
o»
CU
CD
CL
CU Q.
ÜJ O
.fc 'cn
ra
'C
3
čľ oo
JQ
to
^
U
TJ 3
3
cT co
CD
Čľ õo
00
Jr OJ
CL
cu
"D
JU
^
E
;g
c
ÿ
2
0
CO O- Ol
Q.
Ç 5
p p
B
c
O)
E
c
-2
fill
«ž
XI ü
C
c
CU
1—
II
co
c
CU
CU
E
CD
p
Sic
fìti
CD
XI
5 ra
0) S
c
-
CC
CO
Ē
Ç > Q. 5
o o - .2
Ē Ç
CO O . Ol E
C
.2
01
E
0
5
CO
vo
O
CU
Ic
00
"O
E
—
Ol
3
c
2
O
O)
O
O
Ľ
>
> co
C Ol
O "O
>
co
d
O
tl)
-D
į
į;
0
> co
Ş,
o
*
o
c
co .E
01 3
01 —
c o oj
c --^
01 3
Ol —
Ol 3
Ol —
co
2
co
c
S2
E
QJ
OJ
ft^5
g oo ai
g 00 Ol
o 01 0)
Q xi xi
Q xi xi
O
dj
0)
2
2
0) OĴ 01
g 00 0)
O 01 Ol
01
03
O
Q
ro
IÒ
co
c
2
00
S 9
5
g 00 01
o Ol Ol
O xi xi
Q xi xi
8
è
0)
Z3
ra
o
00
e
CC
ra
cCD
c
Ol o.
"g ċT .2
o Tr.
cn
00
cu
CU
co:
ve von/
co
0)
^
—
c:
co
'c
3
CD
co
c
CU
CU
çu
Ol
ft ^
c-
"O
10
2
3
CO
e
g
0) CO
- . ą)
"D i í
CD oo 15
u 2
I
I s
5
c
ra 2.
Ol
c
•e ?
4! İ
>
c «ņ
oi 2 oi
01
O
O
T3 E c"
ř?
00
C
0)
0
4)
>
O
O
2 c
—
0
c
c
Q . Ş
ć
O Ċ. 0)
O
O u
o- .2
0)
u
2
O c
ü
s
1 c
CU
CU
0)
İ
I
CO
"O
If
co
2
3
Ä *»
—
O
0.
CO
01
I
X
2
ÿf, E
c
UD ^
p
o)
O
0
w.
0
ō
CD
ļ
ra Ş; 01 c o
> i
c o *
01
>
-
x:
—
0)
CJ
2
o
İ
fü c
O
Jí
2
3 a g
ra
00 CC
1
e
* - g « E n
coïï
^
OC I S
2
c
Çfl
'E
I I
.E
u
U—
LU
01 c
01
t-
w ^ 2, in
c
01
„, o)
Í Ŝ 0.1211" I
CD
g 2 į ĩ
1
c S I
Ol c
O
o
e o
I 8tv
c o ra
> co
— ü
0)
10
'Ē
I I
2
.E
o
LU
Q.T3
6
Uitgaven en inkomsten
Omschrijving
Herinrichting beek
KRW opgave
(vispasseerbaarheid)
Aanpak riool
overstort
Bruto kosten
*Subsidie
Verkoop grond
Netto kosten
Doe het
maximale
Ja
Ja (direct)
Doe het
minimale
Ja
Ja (gefaseerd)
Doe niets
Ja
Ja
Nee
2.300.000
799.000
306.000
519.000
149.000
n.v.t.
n.v.t.
1.800.000
n.v.t.
650.000
55.000
Nee
Nee
250.000
*Subsidie.
»
Rijkswaterstaat. Op basis van de raming zal Rijkswaterstaat een I ntakebesluit nemen en het
betreffende subsidiebedrag voor de Schelkensbeek programmeren.
o
Doe het maximale: Uitgangspunt is het compleet vervangen van de duiker onder de
Rijksweg en daarmee het knelpunt vispasseerbaarheid te verbeteren. Deze maatregel
is geraamd op ŝ 8 0 0 . 0 0 0 waarbij Rijkswater
o
50"Zo
van de externe kosten financiert.
Doe het minimale: Uitgangspunt is het aanpassen van de huidige duiker waardoor de
duiker vispasseerbaar wordt. Deze maatregel is geraamd op
Rijkswater
»
0
50 Zo
6
70.000
waarbij
f
480.000
per km
van de externe kosten financiert.
Provincie Limburg. De maximale subsidiebijdrage is gesteld op
0
25 Zo
van de
en is conform de huidige raming van toepassing voor de Schelkensbeek. Provincie heeft het
subsidiebedrag van
ē114.000
geprogrammeerd voor de Schelkensbeek.
7
Conclusie Ä Advies
Conclusie
Door de herstart van de herinrichting Schelkensbeek kan de vispasseerbaarheid verbeterd worden,
vind natuurlijk herstel plaats en zal de waterkwaliteit verbeterd kunnen worden. Het waterschap geeft
hiermee invulling aan haar resultaatsverplichtingen in het kader van KRW en SEF.
Herinrichting Schelkensbeek biedt perspectief in het verkrijgen van provinciale en rijkssubsidies
waardoor de netto kosten voor het waterschap fors afnemen.
Uitvoering van de maatregelen aan het vispasseerbaar maken van de duiker onder de Rijksweg N271
na 1 januari 2016 betekent dat de in het vooruitzicht gestelde subsidie niet meer beschikbaar zijn.
Problematiek van gemeentelijke riool overstort kan worden opgelost door het plaatsen van een
lamellenfilter. Gemeente Beesel is probleemeigenaar, staat aan de lat voor de financiering en
uitvoering. De tot nu toe gemaakte kosten voor het opstellen van de rapportage (in samenwerking met
gemeente Beesel) * de bijdrage van het waterschap voor het plaatsen van de lamellenfilter * de uren
van het waterschap in deze samenwerking drukken niet op het projectbudget maar komen ten laste
van het budget 'Samenwerking in de afvalwaterketen'
Volgens de projectgroep weegt de meerwaarde voor het aanleggen van een vistrap bij molen
Ronkenstein niet op tegen de zeer hoge kosten. De Gansbeek, een zijbeek van de Schelkensbeek,
fungeert bovendien als alternatieve omleiding voor vismigratie mits de duiker onder de Rijksweg N271
vispasseerbaar is. Geadviseerd wordt de vistrap niet te realiseren maar op termijn (± 5 jaar) de
mogelijkheden voor de aanleg van een vislift te bekijken. Kosten van een vislift worden vooralsnog
aanzienlijk lager geraamd en biedt daardoor gunstige perspectieven om de gehele Schelkensbeek
optimaal vispasseerbaar te maken en vervolgens op termijn volledig te voldoen aan de Kaderrichtlijn
Water.
De duiker onder de Rijksweg (N271) is voor het waterschap een knelpunt voor vispasseerbaar. Voor
Rijkswaterstaat is het gebied rondom de duiker een knelpunt inzake inundatie. Geschatte bruto kosten
om de duiker vispasseerbaar te maken en volledig te vervangen is ē 800.000. Een betaalbaar en
haalbaar alternatief is het aanpassen van de huidige duiker welke geraamd is op f70.000. De
maatregel zal in de volgende projectfase nog nader uitgewerkt moeten worden wat de mogelijke
effecten zijn voor eventuele natschade. Naar verwachting zijn de negatieve effecten te verwaarlozen.
Door een integrale aanpak van de duiker onder de Rijksweg N271 met Rijkswaterstaat is subsidie van
ôOVo
van de externe kosten mogelijk. Om in aanmerking te komen voor deze rijkssubsidie, dient
echter door het waterschap positieve besluitvorming plaat te vinden om de duiker onder de Rijksweg
vispasseerbaar te maken. Uitvoering dient voor eind 2015 plaats te vinden.
Omschrijving
Doe het ma xima le
Kosten
-
Ecologie
+
Doe het minima le
Doe niets
+
-
+
Hydrologie
Recreatie
*
Beheer/Onderhoud
+
Bestuur/Politiek
+
-f
Door het maximale te doen worden alle op korte termijn doelen bereikt en voldoet het waterschap
aan haar resultaatsverplichting voor SEF en KRW. Echter is de meerwaarde van de (zeer) hoge
investeringen voor het vispasseerbaar maken van de beek discutabel.
Door het minimale te doen worden de maatregelen t.b.v. het vispasseerbaarheid gefaseerd
aangepakt en blijven de kosten laag. Op relatief korte termijn (circa 5 jaar) voldoet het waterschap dan
aan haar resultaatsverplichting voor KRW.
Door niets te doen is er nul rendement want reeds besteden projectkosten komen te niet. Verworven
gronden zouden verkocht kunnen worden. Geraamd verlies wordt geschat op ē250.000. Imago
schade ontstaat door het stopzetten van communicatietrajecten en lopende afspraken met
belanghebbende zoals gemeente Beesel (aanpak riool overstort), Rijkswaterstaat en Provincie
(programmering subsidie) en bewoners/bedrijven (grondeigendom en grondgebruik).
Door niets te doen geeft het waterschap geen invulling aan haar resultaatsverplichting voor SEF en
KRW. Doelen worden niet behaald.
Advies
Het projectteam adviseert om het project op te pakken op basis van het scenario 'doe het minimale'.
© Copyright 2024 ExpyDoc
